bài giảng điện tử Bài 8 qua đèo ngang

T¸c gi¶: Bµ HuyÖn Thanh Quan


I. GIOI THIEU CHUNG:
1.Tác giả
- Tên thật là Nguyễn Thị
Hinh, sống cuối thế kỷ XVIII
đầu thế kỷ XIX, quê ở Nghi
Tàm, Hà Nội, đã từng được
mời vào cung làm Cung
trung giáo tập của triều
Nguyễn.
- Thơ bà trang nhã và điêu
luyện, mang tâm sự buồn thư
ơng da diết.
- Bà còn để lại sáu bài thơ
Nôm nổi tiếng, trong đó có
bài thơ Qua đèo Ngang

M Bà Huyện
Thanh Quan


2. Tác phẩm :
* Hoàn cảnh ra đời:
Qua đèo Ngang được
sáng tác khi nhà thơ từ
Thăng Long vào Huế để
nhậm chức Cung trung
giao tap.

Qua đèo ngang

Bước tới đèo ngang bóng xế t à ,
Cỏ cây chen đá, lá chen ho a..
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nh à.

3. Thể thơ
Thất ngôn bát cú đường luật

Đặc điểm thể thơ
- Số câu trong bài : 8 câu
(bát cú)
- Số chữ trong câu : 7 chữ
(thất ngôn)

Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc, - Gieo vần : ở cuối
câu 1,2,4,6,8
a
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gi .

- Phép đối : giữa các cặp
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước, câu 3-4; 5-6 (đối cả vần,
thanh, ý) theo luật bằng
Một mảnh tình riêng, ta với t a.
.
trắc
- Bố cục : gồm 4 phần :
Đề - thực - luận - kết

II. Đọc-hieu van ban :
1.Doc va tim hieu
nghia tu kho

Qua đèo ngang

Bước tới đèo ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nư
ớc,


Tõ khã :

- Chen:

Chen lÊn
§an xen, xen kÏ

- §Ìo Ngang (Tªn ®Þa danh)
§Ö nhÊt hïng quan


* A DANH ẩO NGANG:

ĐèO
NGANG

HoàNH
SƠN
QUAN

Trèo đèo hai mái chân vân
Lòng sang Hà Tĩnh, dạ ái ân Quảng Bình
(Xuân Diệu)


§Ìo Ngang




2. TèM HIU văn bản
*.Buc tranh canh vat

+ Hai câu đề
- Bóng xế tà: Chiều muộn,
bóng xế.
- Cỏ cây chen đá

Điệp từ

- Lá chen hoa
Cảnh sắc thiên nhiên

hoang sơ, tĩnh vắng, gợi
buồn.


+ Hai câu thực
- Lom khom dưới núi tiều vài chú,
- Lác đác bên sông chợ mấy nhà.
- Từ láy
- Đối (đối câu 1 với câu 2)
- Đảo ngữ

=> Nỗi buồn man mác của tỏc gi.


+ Hai câu luận

- Nhớ nước đau lòng con quốc quốc
- Thương nhà mỏi miệng cái gia gia
- Đối :
+ Đối ý : nhớ nước >< thương nhà
+ Đối thanh : Câu 5 : TT BBB TT
Câu 6 : BB TTT BB
- Chơi chữ, điển cố :
+ Nước quốc quốc chim đỗ quyên .
+ Nhà gia chim đa đa

Buồn, cô đơn, hoài cổ (thương
nhà, nhớ nước da diết)

oi
+Hai cau luan: tam trang con
nguoi
Nhí n­íc ®au lßng con quèc quèc
Th­¬ng nhµ mái miÖng c¸i gia gia

- Ch¬i ch÷, ®iÓn cè
- §èi

Buån, c« ®¬n, hoµi cæ.


+ Hai câu kết: tam trang con nguoi
- Dừng chân đứng lại trời, non, nước.

Trời

- Một mảnh tình riêng, ta với ta.

Nước
Hình ảnh đối lập : Trời, non, nư

ớc

Ta với ta

Mảnh tình
riêng

Cụm từ : Ta với ta.

- Đó là một tâm sự sâu kín, một mình biết, một mình
hay.
- Tình thương nhà, nhớ nước âm thầm, lặng lẽ.

Non


3. Tæng kÕt :
a. NghÖ thuËt:
- Su dung the tho Duong luat that ngon bat cu dieu luyen.
-Su dung phep doi hieu qua trong viec t¶ c¶nh ngô t×nh .
-Sang tao trong viec su dung tu lay, tu dong am khac nghia,
goi hinh, goi cam.

b. Y nghia:
Bai tho the hien tam trang co don tham lang,
noi niem hoai co cua nha tho truoc canh vat
Deo Ngang.


4. Luyện tập : (sgk.104)
Ta với ta ?
- Tuy

2 mà 1, chỉ để nói 1 con người, 1 nỗi buồn,
một nỗi cô lẻ không có ai sẻ chia ngoài trời, mây,
non, nước, bát ngát, mênh mông, hoang vắng,
lặng lẽ nơi đỉnh đèo xa lạ.
- Đối diện và chiêm ngưỡng TN vô tận, vô cùng

trong ánh hoàng hôn tắt dần, lòng người phụ nữ
càng thấy trống vắng, nhỏ bé biết bao nhiêu !


* Củng cố :
? Khi sáng tác, tác giả đã tuân theo trình tự nào từ đầu đến
cuối bài thơ ?

A

Tả cảnh ở gần - Bộc lộ tình cảm
trực tiếp - Tả cảnh ở xa hơn.

Bạn đã
sai!

B

Tả cảnh ở xa - Bộc lộ tình cảm trực
tiếp - Tả cảnh ở gần .

Bạn đã
sai !

C

Tả cảnh ở gần - Tả cảnh ở xa - Bộc lộ
tình cảm trực tiếp.

Chúc

mừng
bạn !

D

Cả A và C đều đúng

Bạn đã
sai!


H­íng dÉn tu häc

•Häc thuéc bµi th¬ “Qua §Ìo Ngang”
•Nhận xét về các cách biểu lộ cảm xúc
của Bà Huyện Thanh Quan trong bài
thơ
• ChuÈn bÞ bµi “ Luyen tap cach lam bai
van bieu cam.


CẢM ƠN TOÀN THỂ
THẦY CÔ VÀ CÁC EM!