Kiểm toán hàng tồn kho và giá vốn hàng bán

26/10/2016

Chương 4

KIỂM TOÁN HÀNG TỒN KHO
VÀ GIÁ VỐN HÀNG BÁN

26/10/2016

tuvannhathuong.com

1

Mục tiêu chương
Các vấn đề trao đổi liên quan đến kiểm toán
hàng tồn kho và giá vốn hàng bán:
1. Những vấn đề chung
2. Mục tiêu của kiểm toán
3. Hiểu biết về đơn vị
4. Chương trình kiểm toán

26/10/2016

tuvannhathuong.com

2

1


26/10/2016

Văn bản liên quan






Chế độ kế toán theo thông tư 200/2014/TTBTC
VAS 02 – Hàng tồn kho
Thông tư 228/2009/TT-BTC
VSA có liên quan

26/10/2016

tuvannhathuong.com

3

1. Những vấn đề chung
Trình bày trên bảng cân đối kế toán:
Mã
Số
Số
số TM cuối đầu
năm năm

Tài sản
A- Tài sản ngắn hạn

100

…
IV. Hàng tồn kho

140

1. Hàng tồn kho

141

2. Dự phòng giảm giá hàng tồn kho

149

26/10/2016

tuvannhathuong.com

4

2


26/10/2016

1. Những vấn đề chung
Trình bày trên báo cáo kết quả kinh doanh:
Mã
số TM

Chỉ tiêu
1

2

1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

01

2. Các khoản giảm trừ doanh thu

02

3. Doanh thu thuần về BH và CCDV

10

4. Giá vốn hàng bán

11

26/10/2016

3

Năm
nay

Năm

trước

4

5

tuvannhathuong.com

5

1. Những vấn đề chung
Nội dung:
-

Hàng mua đang đi trên đường (151)

-

Nguyên liệu, vật liệu (152)

-

Công cụ, dụng cụ (153)

-

Chi phí SXKD DD (154)

-

Thành phẩm (155)

-

Hàng hoá (156)
26/10/2016

tuvannhathuong.com

6

3


26/10/2016

1. Những vấn đề chung
Nội dung:
-

Hàng gửi bán (157)

-

Hàng hoá kho bảo thuế (158)

-

Dự phòng giảm giá hàng tồn kho (2294)

-

Giá vốn hàng bán (632)

26/10/2016

tuvannhathuong.com

7

1. Những vấn đề chung
Tài liệu kế toán liên quan:
-

Bảng cân đối kế toán, báo cáo KQKD

-

Bảng cân đối số phát sinh

-

Sổ kế toán tổng hợp và chi tiết

-

Thẻ kho, biên bản kiểm kê

-

Báo cáo nhập – xuất – tồn

-

Chứng từ kế toán có liên quan
26/10/2016

tuvannhathuong.com

8

4


26/10/2016

1. Những vấn đề chung
Đặc điểm:
-

Hàng tồn kho là khoản mục chiếm tỷ trọng lớn
trên bảng cân đối kế toán

-

Hàng tồn kho tham gia vào hoạt động sản xuất
kinh doanh chính của DN.

-

Hàng tồn kho gồm nhiều loại khác nhau

-

Giá trị và chất lượng hàng tồn kho thường dễ
biến động
26/10/2016

tuvannhathuong.com

9

1. Những vấn đề chung
Đặc điểm:
-

Các sai sót liên quan đến hàng tồn kho thường
ảnh hưởng trực tiếp đến BCTC

-

Quy trình quản lý hàng tồn kho phụ thuộc vào
đặc điểm hoạt động của đơn vị

26/10/2016

tuvannhathuong.com

10

5


26/10/2016

2. Mục tiêu kiểm toán
-

Hiện hữu và quyền

-

Đầy đủ

-

Đánh giá

-

Chính xác

-

Trình bày và khai báo

26/10/2016

tuvannhathuong.com

11

3. Hiểu biết về đơn vị
-

Hoạt động chính của DN là gì? HTK gồm
những loại nào?

-

Nguồn cung cấp? Trong năm có thay đổi
không?

-

Các kho hàng? Địa chỉ kho hàng? Có hàng
gửi tại kho của những công ty khác không?

-

Có hàng nào đã bán nhưng chưa giao?
26/10/2016

tuvannhathuong.com

12

6

26/10/2016

3. Hiểu biết về đơn vị
-

DN có giữ hộ hàng của DN khác hay không?

-

Việc ghi nhận giá trị phụ phẩm, phế phẩm thu
hồi trong quá trình sản xuất?

-

Phương pháp tính giá thành? Phương pháp
đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ?

-

Tỷ trọng các loại chi phí trong giá thành? Tình
hình biến động?
26/10/2016

tuvannhathuong.com

13

3. Hiểu biết về đơn vị
-

DN có xây dựng định mức giá thành?

-

DN có xây dựng công suất sản xuất bình
thường cho nhà máy?

-

Các thủ tục kiểm soát liên quan đến mua hàng,
quản lý HTK?

-

Giá mua được xét duyệt như thế nào? Ai phê
duyệt?

-

Cách hạch toán nếu phát sinh tỷ giá?
26/10/2016

tuvannhathuong.com

14

7


26/10/2016

3. Hiểu biết về đơn vị
-

HTK có được đối chiếu, kiểm kê định kỳ?

-

Biện pháp xử lý HTK thừa, thiếu?

-

DN có trích lập dự phòng giảm giá HTK?

-

Phương pháp xác định giá trị HTK?

-

…

26/10/2016

tuvannhathuong.com

15

4. Chương trình kiểm toán
Chương trình kiểm toán mẫu

26/10/2016

tuvannhathuong.com

16

8


26/10/2016

4.1. Kiểm tra chính sách kế toán
áp dụng nhất quán
Kiểm tra chính sách kế toán áp dụng nhất quán
với năm trước và phù hợp với khuôn khổ lập
và trình bày BCTC được áp dụng đối với HTK.
-

Tỷ giá ngoại tệ áp dụng?

-

Phương pháp kế toán và xác định giá trị HTK?

-

Phương pháp lập dự phòng?

-

Phương pháp tính giá thành?
26/10/2016

tuvannhathuong.com

17

4.2. Hiểu biết về hoạt động KD
và tìm hiểu HT KSNB
Xem nội dung “Hiểu biết về đơn vị”

26/10/2016

tuvannhathuong.com

18

9


26/10/2016

4.3. Kiểm tra số dư đầu năm
Khoản mục
Nguyên, vật liệu

ĐVT: Triệu đồng
01/01/2015 31/12/2014 Chênh lệch
242.000

242.000

-

1.000

1.000

-

CPSX KD DD

68.000

68.000

-

Thành phẩm

573.000

573.000

-

19.000

19.000

-

…

…

903.000

903.000

CCDC

Hàng hoá
…
Cộng
26/10/2016

-

tuvannhathuong.com

19

4.4. Đối chiếu số liệu trên BC
NXT với BB kiểm kê
Khoản mục
Nguyên, vật liệu
CCDC

Sổ kế toán
297.000

ĐVT: Triệu đồng
Chênh lệch

Thực tế
297000

-

620

620

-

CPSX KD DD

100.000

100.000

-

Thành phẩm

565.000

565.000

-

32.000

32.000

-

…

…

994.620

994.620

Hàng hoá
…
Cộng

-

-Đối chiếu số dư với bảng CĐSPS, CĐKT
-Đối chiếu số dư với BBKK chi tiết, TXN HTK
-Kiểm tra HTK thế chấp, cầm cố, phong toả
26/10/2016

tuvannhathuong.com

20

10


26/10/2016

4.5. Quan sát kiểm kê HTK
Trước khi kiểm kê, KTV cần thu thập các hồ sơ:
-Quyết định thành lập ban kiểm kê
-Báo cáo NXT cuối năm
-Tài liệu hướng dẫn kiểm kê HTK
Trong quá trình kiểm kê, KTV cần:
-Quan sát HTK có được sắp xếp theo thứ tự và
dễ kiểm kê không?
-Quan sát các thủ tục kiểm kê?
-Quan sát xem có HTK lỗi thời, chậm luân
chuyển không?
26/10/2016

tuvannhathuong.com

21

4.5. Quan sát kiểm kê HTK
Sau khi kiểm kê, KTV cần
-KTV thu thập BC kiểm kê có xác nhận của tổ
trưởng tổ kiểm kê
-Đối chiếu BC kiểm kê hàng ngày với BB kiểm
kê chung

-Trường hợp KTV chỉ quan sát kiểm kê một vài
ngày thì KTV phải thu thập tất cả các BC kiểm
kê ngày có xác nhận của tổ trưởng tổ kiểm kê.
Đối chiếu báo cáo kiểm kê ngày với Bảng tổng
hợp kết quả kiểm kê.
26/10/2016

tuvannhathuong.com

22

11


26/10/2016

4.6. Phân tích biến động HTK
Khoản mục
NVL

31/12/2015 01/01/2015

C. Lệch

Tỷ lệ

297.000

242.000

55.000

23%

620

1.000

(380)

(38%)

CPSX KD DD

100.000

68.000

32.000

47%

Thành phẩm

565.000

573.000

(9000)

(2%)

32.000

19.000

13.000

68%

Cộng

994.620

903.000

91.620

10%

TSNH

1.678.000

1.431.000

247.000 17,26%

DT thuần

1.368.000

1.054.000

314.000 29,79%

GVHB

1.070.000

745.000

325.000 43,62%

59,27%

63,10%

(3,83)%

CCDC

Hàng hoá

HTK/TSNH
Vòng quay HTK
GVHB/DT

26/10/2016

0,93

1,21

0,28

78,22%

70,68%

7,53%

tuvannhathuong.com

23

4.7. Bảng cân đối HTK
Khoản mục

Đầu năm

Nguyên, vật liệu

242.0000

1.305.000

1.295.000

297.000

1.000

12.500

12.880

620

CPSX KD DD

68.000

3.430.000

3.398.000

100.000

Thành phẩm

573.000

3.398.000

3.406.000

565.000

19.000

110.000

97.000

32.000

…

…

903.000 8.300.500 8.208.880

994.620

CCDC

Hàng hoá
…
Cộng

Tăng

Giảm

Cuối năm

-Dựa vào sổ cái, lập bảng cân đối HTK
-Đối chiếu số tổng cộng với BCĐSP, CĐKT
26/10/2016

tuvannhathuong.com

24

12


26/10/2016

4.8. Bảng liệt kê nhập kho
Tháng

152

Tháng 01

153

…

125.000

Tháng 02
Tháng 3
…

…

Cộng

…

903.000 8.300.500 8.208.880

-Dựa vào sổ cái, lập bảng kê HTK
-Đối chiếu số tổng cộng với bảng cân đối HTK
-Nhận xét tình hình nhập kho, biến động HTK qua các
tháng trong năm
-Chọn mẫu để kiểm tra chi tiết.
26/10/2016

tuvannhathuong.com

25

Chọn mẫu, kiểm tra chi tiết
mua hàng
Ngày

Số CT

Nội dung

Nợ

Có

02/01/15

01

Mua NVL

1521

331

300

03/01/15

02

Mua NVL

1521

331

550

05/01/15

03

Mua NVL

1521

331

140

…

…

…

…

…

Cộng

Số tiền

…
125.000

>>>>Kiểm tra các chứng từ nhập kho

26/10/2016

tuvannhathuong.com

26

13

26/10/2016

4.9. Kiểm tra nghiệp vụ bất thường
Có…\Nợ…

152

153

…

111
112
Cộng

1.350.000

12.500

1.295.000

12.880

621
…
Cộng

26/10/2016

tuvannhathuong.com

27

4.10. Kiểm tra phương pháp
xác định giá trị HTK cuối kỳ
-Thu thập bảng tính giá trị HTK cuối kỳ
-Thu thập hoặc ghi lại phương pháp xác định giá
trị HTK cuối kỳ (do kế toán tự xác định hay do
phần mềm tính toán)
-Thu thập báo cáo NXT, chọn mẫu một số hàng
hoá chính để kiểm tra phương pháp xác định
của KH có phù hợp với quy định không?
-Căn cứ vào báo cáo NXT, kiểm tra HTK có số
dư âm, các hàng hoá có đơn giá cao hoặc thấp
bất thường.
26/10/2016

tuvannhathuong.com

28

14


26/10/2016

4.11. Kiểm tra phương pháp
xác định CPDD cuối kỳ

-Thu thập bảng kê chi tiết số dư 154 cuối kỳ
-Thu thập hoặc ghi lại PP xác định CPDD cuối kỳ
-Thu thập bảng tính số dư cụ thể của một số SP
hoặc công trình nào đó. Kiểm tra phương pháp
xác định của KH có phù hợp với quy định
không?

26/10/2016

tuvannhathuong.com

29

4.12. Kiểm tra giá thành
-Chọn mẫu một số sản phẩm chính của công ty
-Đối chiếu CP NVL, CPNCTT, CPSXC với TK
621, 622, 627 (chi tiết của SP)
-Kiểm tra việc phân bổ CPSXC
-Đối chiếu số lượng TP nhập kho với báo cáo
nhập kho của thủ kho
-Kiểm tra số học việc tính giá thành
-Nhận xét

26/10/2016

tuvannhathuong.com

30

15

26/10/2016

Phân tích cơ cấu giá thành theo SP/
nhóm SP
K/ mục

Năm nay

CP NVL

Tỷ trọng

Năm trước

Tỷ trọng

Biến động

99.000

86%

76.000

84%

2%

CPNC

2.000

2%

2.000

2%

0%

CPSXC

14.000

12%

12.900

14%

2%

115.000

100%

90.900

100%

Cộng
Số lượng
Giá thành

107

109

1.075

834

-Nhận xét biến động của các tỷ trọng CP trong
giá thành và tìm hiểu nguyên nhân
-Đề nghị phân tích cơ cấu giá thành theo nhóm
SP chính
26/10/2016

tuvannhathuong.com

31

4.13. Kiểm tra doanh thu, giá vốn
Đảm bảo doanh thu và giá vốn phải được ghi
nhận theo nguyên tắc phù hợp
-Đối với hoạt động thương mại, sản xuất: Thu
thập bảng tổng hợp số lượng, doanh thu, giá
vốn theo từng loại sản phẩm. Đối chiếu số liệu

tổng cộng với BC KQKD
-Đối với hoạt động xây lắp, thiết kế: Thu thập
bảng tổng hợp doanh thu, giá vốn theo từng
công trình. Đối chiếu số liệu tổng cộng với BC
KQKD. Kiểm tra giá vốn theo BC quyết toán, tỷ
lệ khoán,…
26/10/2016

tuvannhathuong.com

32

16


26/10/2016

Bảng tổng hợp doanh thu giá vốn
(sản xuất, thương mại)
HH/DV

Số lượng

Doanh thu

Giá vốn

Lãi gộp

SP A

SP B
SP C
…

…

…

…

…

Dịch vụ
Cộng

-Đối chiếu với BC KQKD
-Kiểm tra giá vốn: PP xác định giá trị xuất kho
26/10/2016

tuvannhathuong.com

33

Bảng tổng hợp doanh thu giá vốn
(xây lắp, thiết kế)
Công trình

Số lượng

Doanh thu

Giá vốn

Lãi gộp

Công trình 1
Công trình 2
Công trình 3
…

…

…

…

…

Dịch vụ
Cộng

-Đối chiếu với BC KQKD
-Kiểm tra giá vốn: Đối chiếu giá vốn với các
biên bản giao khoán, quyết toán,…
26/10/2016

tuvannhathuong.com

34

17


26/10/2016

4.14. Kiểm tra dự phòng giảm giá
HTK
Phương pháp kiểm tra hàng lỗi thời, chậm luân
chuyển, hư hỏng, giảm giá,…
-Thông qua quan sát kiểm kê (hàng cũ, hư hỏng,
cận date, quá date)
-Kiểm tra báo cáo NXT
-Trao đổi với thủ kho, kế toáng trưởng

26/10/2016

tuvannhathuong.com

35

4.14. Kiểm tra dự phòng giảm giá
HTK
HH

Số lượng

Giá trị
ghi sổ

Giá trị thuần có thể thực

hiện được

Dự
phòng

SP A
SP B
…
Cộng

XXX.XXX

Số dự phòng trên sổ kế toán (2294)
Chênh lệch

xx.xxx
x.xxx

>>>Xem hướng dẫn tại TT228/2009/TT-BTC
26/10/2016

tuvannhathuong.com

36

18


26/10/2016

4.15. Kiểm tra cut off
Tuỳ theo từng khách hàng mà KTV chọn liệt kê
các nghiệp vụ phát sinh … ngày trước và sau
ngày khoá sổ để kiểm tra:
-Phiếu nhập kho
-Hoá đơn nhập kho
-Ngày nhận hàng và nơi nhận hàng
-Chứng từ vận chuyển (nếu có)
-…

26/10/2016

tuvannhathuong.com

37

19