sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4 5 tuổi làm quen với biểu tượng toán

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5 tuổi
làm quen với biểu tượng toán”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Lĩnh vực phát triển nhận thức
3. Tác giả:
Họ và tên: Đỗ Thị Thuý An

Giới tính: Nữ

Ngày/tháng/năm sinh: 01/01/1982
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Phạm Kính Ân
Điện thoai 00000000000000 . Email:
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến : 100%
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến
Tên đơn vị: Trường Mầm non Phạm Kính Ân
Địa chỉ: Thị trấn Hưng Nhân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình
Điện thoại:
5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 9 năm 2016

1


II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5
tuổi làm quen với biểu tượng toán”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến kinh nghiệm: Lĩnh vực phát triển nhận thức
3. Mô tả bản chất của sáng kiến:
3.1. Tình trạng giải pháp đã biết:

Đối với trẻ mầm non môn làm quen với toán là môn học rất quan trọng
và cần thiết đối với trẻ và cũng là vốn kiến thức để trẻ bước vào ngưỡng cửa
mới của cuộc sống sau này của trẻ. Môn toán đã mang lại cho trẻ sự phát triển
tư duy đồng thời thông qua môn toán trẻ có thể tìm hiểu khám phá thế giới
xung quang mình, với môn toán trẻ trở nên tích cực nhanh nhẹn hơn trẻ biết
đếm, phân biệt nhiều hơn, ít hơn trẻ biết tách gộp chia nhóm, ngoài ra trẻ có
thể xác định được các hình khối. Như vậy trẻ đã được hình thành những nét
sơ đẳng biểu tượng ban đầu của toán học .
Thực tế trong những năm qua việc dạy trẻ làm quen với biểu tượng
toán đã có xong chưa được sâu sắc, trẻ nắm bắt còn chưa sâu, cụ thể ở lớp tôi
trẻ nắm bắt kiến thức còn yếu, kỹ năng chia nhóm thêm, bớt còn chưa cao
cháu nhận thức còn chậm với giáo viên chưa linh hoạt sáng tạo phương pháp
truyền thụ chưa khoa học
Trong một vài năm gần đây thực hiện theo chương trình mầm non mới
trẻ được học được tiếp cận với kiến thức một cách nhẹ nhàng hơn, giáo viên
sử dụng nhiều hình thức linh hoạt sáng tạo hơn để tổ chức cho trẻ hoạt
độngvới mục tiêu “lấy trẻ làm trung tâm” do vậy đòi hỏi trẻ phải chủ động và
sáng tạo hơn trong hoạt động. Tôi luôn suy nghĩ làm sao để cho trẻ bạo dạn
hơn nữa và dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán là một nôị dung quan trọng
góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non nên tôi chọn đề tài: “Một số
biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4- 5 tuổi làm quen với biểu tượng
toán”
2


Bản thân tôi là một giáo viên Mầm non, qua thực tế giảng dạy và trải
nghiệm tôi thấy với những phương pháp trước đây khi dạy trẻ làm quen với
biểu tượng toán có những ưu, khuyết điểm sau:
* Ưu điểm:
Nhìn chung giáo viên đã nắm vững phương pháp tổ chức hoạt dộng dạy

trẻ làm quen với biểu tướng toán, đã biết lựa chọn các phương pháp phù hợp với
yêu cầu, nội dung giáo dục, mục tiêu giáo dục trong từng hoạt động cụ thể, đã
nhấn mạnh vai trò chủ đạo của hoạt động, đã chú ý đến đặc điểm nhận thức chung
của trẻ trong từng lứa tuổi, chú ý đến điều kiện và phương tiện thực hiện của hoạt
động.
Ban giám hiệu nhà trường, phụ huynh đã quan tâm đầu tư cơ sở như
bàn ghế, đồ dùng tài liệu ngay từ đầu năm học.
Trẻ khỏe mạnh, đi học đều.
* Nhược điểm:
Phương pháp tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán theo yêu cầu
đổi mới còn hạn chế, sự linh hoạt, sáng tạo ít. Trẻ cũng được coi là trung tâm
nhưng chưa phát huy được năng lực của mình.
Trong quá trình vận dụng các phương pháp, giáo viên thường hướng dẫn
chung đồng loạt cho cả lớp. Mọi trẻ đều được nghe, nhìn, hướng dẫn như
nhau, cùng làm nhiệm vụ đặt ra như nhau, được giáo viên đặt các câu hỏi như
nhau nên chưa tạo điều kiện cho trẻ phát huy được tính năng động, chưa phù
hợp với khả năng nhận thức của trẻ.
Phương pháp dùng trò chơi để thông qua đó giúp trẻ "chơi mà học, học
bằng chơi" phát huy hứng thú của trẻ chưa được vận dụng nhiều. Bên cạnh đó
sự phát triển nhận thức của trẻ chưa đồng đều cháu thì quá nhanh nhẹn, cháu
thì quá chậm và rụt rè.
Đồ dùng cho từng cá nhân trẻ thực nghiệm nhiều lúc chưa đáp ứng được
yêu cầu, đồ dùng đồ chơi ít chưa phong phú .

3


Một số phụ huynh nhận thức chưa sâu, chưa quan tâm đến trẻ, chưa nhận
thức rõ tầm quan trọng của giáo dục mầm non.
Từ nhận thức về tầm quan trọng của việc dạy trẻ và thực tế các cháu trên

lớp, từ yêu cầu chỉ đạo của ngành về cải tiến phương pháp giảng dạy theo
quan điểm tích hợp "lấy trẻ làm trung tâm" dựa vào kết quả mong đợi trên trẻ.
Vì vậy tôi luôn suy nghĩ phải làm thế nào để dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với
các biểu tượng toán đạt kết quả cao để không còn tồn tại của phương pháp cũ
và cần thiết tìm ra một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm
quen với biểu tượng toán đạt kết quả tốt nhất.
3.2. Nội dung giải pháp đề nghị công nhận là sáng kiến:
*Mục đích của giải pháp:
Cho trẻ làm quen với những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non là
một việc rất cấn thiết vì đó chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình thành phẩm
chất, năng lực hoạt động cho mình như: Tìm tòi quan sát, so sánh thông qua
hoạt động với toán để giúp trẻ hình thành những biểu tượng ban đầu về toán
như: Số lượng, kích thước, hình dạng, định hướng không gian để sau này trẻ
vững vàng tự tin hơn khi tiếp nhận những kiến thức của môn toán những giai
đoạn tiếp theo.
Trên cơ sở nghiên cứu sự tìm hiểu khả năng nhận thức của trẻ 4-5 tuổi,
từ đó tìm ra biện pháp nâng cao chất lượng khi cho trẻ làm quen với các biểu
tượng toán.
Giải quyết vấn đề tồn tại của phương pháp cũ, đáp ứng được yêu cầu của
ngành, của điều kiện kinh tế thực tế của xã hội đã nhiều bước phát triển hiện
đại, công nghệ thông tin phong phú.
* Nội dung giải pháp
Nội dung của sáng kiến là việc lựa chọn cách giáo dục cho trẻ Mầm non
bằng cách "học bằng chơi, chơi bằng học" thì giáo viên lồng ghép vào bài
giảng của mình chắc chắn rằng hiệu quả giáo dục sẽ rất cao.
4


Với những giải pháp mới trong sáng kiến này qua hoạt động nhận thức,
tôi thấy so với giải pháp cũ thì giải pháp mới này có nhiều điểm khác biệt rõ

rệt như:
Phải truyền thụ những kiến thức của giáo viên đến với trẻ. Giáo viên cấn
phải tìm tòi, khám phá, nghiên cứu để tải những kiến thức nội dung cần mang
đến cho trẻ sao cho trẻ cảm thấy đơn giản, gần gũi mà lại dễ hiểu. Như vậy
giờ học mới có hiệu quả. Nhưng để đạt được hiệu quả thì giáo viên phải tìm
ra phương pháp mới sáng tạo giúp trẻ tiến thu một cách dẽ dàng hơn, qua đó
để trẻ được hoạt động một cách hứng thú. Và việc hình thành cho trẻ những
hiểu biết sơ đẳng về hoạt động làm quen với Toán là rất cần thiết. Nhưng làm
thế nào để trẻ học tốt môn toán một cách hiệu quả nhất, lôi cuốn trẻ nhất.
Chính vì vậy mà tôi đã chọn nghiên cứu đề tài: “Một số biện pháp nâng cao
chất lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với toán”. Từ thực trạng trên tôi đã
nghiên cứu, thu thập thông tin, điều tra khảo sát, hội thảo, thực hiện tiết
dạy, ... theo giải pháp mới qua cách thức thực hiện các bước như sau:
1. Xây dựng kế hoạch thực hiện chương trình biểu tượng toán cho
trẻ 4-5 tuổi theo chủ đề.
Xây dựng kế hoạch đầu năm là một việc làm quan trọng và cần thiết
của giáo viên giúp giáo viên thực hiện có nề nếp khoa học các hoạt động
chính vì vậy tôi bám sát vào nhiệm vụ năm học, và căn cứ vào thực tế trên
lớp số trẻ là 43 cháu tôi tiến hành kế hoạch như sau :
* Kế hoạch đồ dùng đồ chơi :
- Theo tôi đây là khâu rất quan trọng trong việc dạy trẻ làm quen với
toán. Bởi vì tư duy của trẻ là tư duy trực quan sinh động. Muốn có tiết dạy tốt
và đạt hiệu quả cao thì phải có đồ dùng đẹp hấp dẫn. Do vậy ngày từ đầu năm
học tôi đã kiểm kê già soát đồ dùng đồ chơi cùng với các bậc phụ huynh mua
sắm bổ sung đồ dùng đồ chơi theo từng chủ điểm đồ dùng cần bám sát với nội
dung của chương trình, của từng bài dạy.
VD: Như dạy trẻ bài số 4 nhận biết mối quan hệ hơn kém về số lượng
trong phạm vi 4 ở chủ điểm gia đình tôi chuẩn bị tranh vẽ về gia đình có 4
5

người một số đồ dùng trong gia đình như cốc, bát thìa được làm bằng các chất
liệu khác nhau. Mỗi loại có số lượng nhỏ hơn 4 hoặc bằng 4
Để tạo sự hấp dẫn và hứng thú cho trẻ bản thân tôi đã sưu tầm và làm
thêm một số đồ dùng tự tạo từ những nguyên vật liệu có sẵn để tạo thành
những sản phẩm trẻ yêu thích những đồ dùng đồ chơi tự tạo này làm cho trẻ
say mê hơn hẳn hiệu quả tiếp thu bài của trẻ tăng lên rõ rệt.
VD: Với tiết dạy trẻ về hình khối tôi nhờ phụ huynh cắt gỗ có kích
thước đúng sau đó quét màu sắc đẹp hấp dẫn và cho trẻ sưu tầm thêm những
vỏ hộp đồ vật có hình dạng khối cho trẻ học.
Từng bài dạy phụ thuộc vào chủ điểm tôi đã chuẩn bị đủ và phù hợp
theo yêu cầu của bài. Để thu hút lôi cuốn trẻ tôi còn cóp đĩa hình ảnh di
chuyển, nhóm rau củ quả, nhóm đồ dùng gia đình để cô sử dụng dạy thay thế
vật thật tranh ảnh trong tiết học. Từ những hình ảnh sưu tầm được tôi bắt tay
vào làm đồ dùng dạy học và trang trí lớp, thật ra lúc nào việc trang trí theo
chủ điểm của lớp tôi cũng hoàn thành đầu tiên trước chủ điểm mới và đẹp hấp
dẫn trẻ…. lớp vừa đẹp, trang trí vừa nhanh vì hình ảnh sẳn có chỉ cắt ra là dán
thôi, hình ảnh bắt mắt, cháu thích thú cùng cô trang trí cho lớp mình thêm đẹp
mà lại ít tốn tiền, ít tốn thời gian.
Ví dụ : làm đồ dùng về chữ số học toán.
Tôi cắt các chữ số ở ở lịch lốc (nhỏ) từ số 1-10 dán vào giấy bìa làm thẻ
số cho 100% số cháu trong lớp học toán, kinh phí đở tốn kém, đồ dung chữ số
có nhiều màu sắc đẹp hấp dẫn trẻ khi học. Còn thẻ chữ của cô là cắt từ lịch
lốc (lớn)
Ví dụ : Đồ dùng thẻ bài, lô tô bằng hình ảnh để dạy toán .
Ở chủ điểm thế giới thực vật tôi sưu tầm được từ tập quảng cáo có rất
nhiều hình ảnh về các loại quả, tôi cắt ra với số lượng 5 và làm thẻ số cho mỗi
trẻ, hoặc tôi cắt rời hình ảnh đó để yêu cầu trẻ xếp theo nhóm số lượng được
học….Dùng hình ảnh rời, đẹp mắt, phù hợp chủ điểm tôi gắn lên các bảng bé
thử tài, bé ghép số, bé đoán giỏi, thử làm phép tính… để trẻ được luyện tập ở

6


hoạt động góc, hoạt động tự do nhằm cũng cố, ôn luyện kiến thức toán vừa
học.
Thực hiện biện pháp này tôi thấy không những đồ dùng dạy toán của
lớp tôi đầy đủ mà các môn học khác cũng có nhiều, vì tận dụng được tranh
ảnh sưu tầm nhiều loại, nhiều dạng, dùng không được việc dạy thì để trang trí
lớp, để cho cháu tự chơi, tự cắt, tự vẽ theo, tự dán…., nhiều cô trong tổ, trong
trường cùng nhau thực hiện đầu tư trang trí lớp và làm đồ dùng phục vụ môn
toán.
Theo chương trình giáo dục mầm non mới, muốn trẻ học tốt đòi hỏi cô
giáo phải có đồ dùng dạy học đầy đủ để trẻ được thao tác, được thực hành,
được trải nghiệm, mà đồ dùng cần phải có đủ cho mỗi trẻ thì việc luyện tập
mới có hiệu quả. Tôi nghĩ đây có thể không phải là biện pháp mới ở các
trường trong huyện nhưng tôi thấy đây là biện pháp đem lại hiệu quả cao cho
việc chuẩn bị đồ dùng dạy học phục vụ hoạt động toán và đem lại kết quả.
Việc dạy trẻ tiếp thu những kiến thức mà cô cung cấp ở lớp tôi, việc đầu tư
vào trang trí lớp tôi cũng đặc biệt quan tâm, hàng ngày trẻ đến lớp được nhìn
trực tiếp những hình ảnh đẹp, màu sắc sẽ kích thích trẻ đến xem nhiều hơn,
qua hình ảnh trẻ sẽ nhớ lâu những kiến thức mà cô cung cấp, ở lớp tôi có góc
“Bé vui học toán” tôi dùng những mảng tường để dán các hình ảnh, kết hợp
các chỉ số để trẻ hiểu ngay đó là nhóm đồ dùng có số lượng bao nhiêu.
Ví dụ: Ở chủ điểm thế giới động vật, tôi trang trí những con vật thành
một mảng để cháu đếm số lượng và dán các con số vào ô trống kế bên, hay
hàng trên có 6 con gà, hàng dưới 8 con vịt, yêu cầu trẻ gắn số thích hợp và có
thể yêu cầu một số trẻ khá lên gộp 2 nhóm điều số thích hợp.
Việc đầu tư vào trang trí lớp, cách trang trí như thế nào cho phù hợp,
tôi thấy có nhiều tác dụng không những ở bộ môn Toán mà còn nhiều tác
dụng ở bộ môn khác.

* Kế hoạch bồi dưỡng trẻ khá, rèn trẻ yếu :

7


Đối với trẻ khá tôi quan tâm động viên trẻ tìm tòi khám phá những điều
mới lạ để trẻ hứng thú học từ đó quan tâm đến trẻ con hạn chế, khuyến khích
dạy cho trẻ khá để kỹ năng bộ môn của trẻ được nâng lên và cùng tiến bộ .
2. Sáng tạo, linh hoạt thay đổi hình thức trong việc hình thành các
biểu tượng toán học cho trẻ.
Dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán trên giờ hoạt động học đạt hiệu
quả nhất. Vì trong giờ học cô giáo truyền thụ kiến thức cho trẻ được đồng
đều, kiến thức lô gíc, để thu hút trẻ mỗi bài dạy tôi chuẩn bị đầy đủ đồ dùng
hấp dẫn cho trẻ tạo tâm lý thoải mái học mà chơi chơi mà học, để đạt được
yêu cầu về đổi mới nội dung phương pháp dạy trẻ tôi sử dụng các trò chơi kết
hợp giữa động và tĩnh gây hứng thú cho trẻ, các trò chơi kết hợp đàm thoại
quan sát hoạt động trực tiếp với đồ vật kết hợp những câu hỏi gợi mở nhẹ
nhàng kích thích trẻ có hứng thú khám phá điều mới lạ của bài học đều lôi
cuốn trẻ rất say mê học. Trẻ được khuyến khích trong quá trình học, biết tìm
kiếm các chuẩn mực. Giải quyết các vấn đề nếu ta chỉ đơn thuần dạy trẻ xác
định vị trí trong không gian nhận biết hình khối, đếm, so sánh, thêm bớt, chia
theo hình thức thông thường, một số tiết học về số lượng nội dung lại lặp đi
lặp lại như thế sẽ rất nhàm chán và đơn điệu, cứng nhắc, sự hứng thú của trẻ
sẽ giảm đi. do vậy ta cần có sự linh hoạt thay đổi các hình thức tiết học để trẻ học
không nhàm chán.
a. Gây hứng thú cho trẻ ở phần giới thiệu bài
Trong tiết học toán, việc sử dụng lời nói đầu, dẫn dắt vào bài mới lạ,
gây ấn tượng, thì mới thu hút sự chú ý của trẻ, làm cho trẻ hứng thú, tinh thần
thoải mái khi học.
*Ví dụ: Dạy bài khối vuông, khối chữ nhật, khối cầu, khối trụ. Phần

giới thiệu bài tôi nói: “Các cầu thủ bóng đá của lớp ta vừa đi thi đấu về, sau
đây là lễ trao giải.” Tiếng nhạc nổi lên, hai đội đi ra giơ tay vẫy. Giải quả
bóng vàng được trao cho cầu thủ A, các cháu thấy bạn A nhận được quả bóng
như thế nào? vào giờ học xung quanh chủ đề thể thao, cho trẻ xếp gôn bằng
các khối và tập đá bóng bằng các khối cầu. Trẻ rất hứng thú chơi nhưng
8


không biết là mình đang học một tiết toán về các khối. Hoặc ta dạy bài khối
vuông, khối chữ nhật trong chủ đề ngành nghề, giới thiệu cho trẻ về nghề xây
dựng dẫn trẻ đi thăm một số công trình xây dựng bằng các khối ...
*Ví dụ: Khi dạy trẻ biết tạo nhóm có 4 đối tượng, nhận biết chữ số 4 ở
chủ đề “bản thân”. Tôi đã nghĩ ra chủ đề xuyên suốt giờ học đó là “sinh nhật
búp bê tròn 4 tuổi”. Mở đầu tiết dạy trong tiếng nhạc “chúc mừng sinh nhật”
các cháu được lên đốt nến và thổi nến, nói những lời chúc mừng sinh nhật có
ý nhĩa, trẻ được đếm số nến, tặng quà cho búp bê. Sau đó trẻ sẽ được bày cỗ
sinh nhật búp bê. Như vậy trẻ rất thích thú.
Việc đặt ra các tình huống có vấn đề để cô và trẻ cùng giải quyết sẽ gây
cho trẻ được trí tò mò và thích thú.
b. Chọn chủ đề và dạy tích hợp theo chủ đề
Quá trình tổ chức tiết học cần phải lồng ghép chủ điểm một cách xuyên
suốt từ phần vào bài đến phần kết thúc giữa các nội dung trong bài cần có sự
chuyển tiếp, lồng chủ đề một cách nhẹ nhàng, hoặc bằng những câu chuyện
hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giúp trẻ tiếp thu kiến một cách tự nhiên.
*Ví dụ 1: Dạy trẻ xác định phía trên, phía dưới, phía trước, phía sau của
đối tượng khác. Tôi chọn đối tượng xác định là con Voi, bằng câu chuyện kể
về chú voi, cho trẻ đi thăm Tây Nguyên một vùng đất hùng vĩ của đất nước
nơi có rất nhiều các chú voi sinh sống. Trên đường đi phải đi qua nhiều nơi
khác nhau, mỗi vùng quê có những phong cảnh những trò chơi khác nhau.
Đến mỗi nơi đều có đối tượng để trẻ xác định các hướng cơ bản của đối tượng

đó. Ngoài ra còn có nhiều trò chơi dân gian ví dụ như trò chơi “mõ làng mõ
xóm”. Cô hoặc một trẻ làm người đi rao mõ. Vừa gõ mõ vừa đọc:
“Chiềng làng chiềng chạ

“Ấy là mõ xóm

Thượng hạ tây đông

Mõ làng là tôi

Nếu là đàn ông

Thấy tôi đứng này

Đ Đứng ra phía trước

Con trai bên trái

Nếu là con gái

Con gái bên phải

Đứng ra phía sau.’’

Nhanh mải lên nào.”
9


Sau khi người giao mõ đọc xong từng vế thì trẻ trai và trẻ gái đứng đúng
vào vị trí người giao mõ yêu cầu. Tiếp theo là cô phải đặt các câu hỏi để trẻ

trả lời xem trẻ đang đứng ở vị trí nào của người giao mõ.
Trẻ được đi chơi nhiều nơi, được ngắm phong cảnh quê hương đất
nước, vừa được chơi trò chơi. Như vậy trẻ rất thích, rất tích cực tham gia vào
các hoạt động giúp cho tiết học đạt kết quả.
*Ví dụ 2: Khi dạy trẻ bài đo các đối tượng thuộc chủ đề “Phương tiện giao
thông” thay vì chuẩn bị cho trẻ 3 băng giấy để đo. Tôi đã chuẩn bị cho mỗi trẻ một
bức tranh có vẽ 3 đoạn đường dài ngắn khác nhau. Thay cho các chữ số tôi đã vẽ
hình 3 chiếc ô tô có gắn các chữ số tương ứng với số lần đo ở các đoạn đường.
Cô giới thiệu đẫn dắt để cháu thực hành đo. Các bác tài xế ở nơi xa đến chưa
thạo đường đi các bác phải tìm được con đường có độ dài có số lần đo bằng
chữ số ở xe của các bác. Các cháu có muốn giúp các bác tìm đường đi không?
Chúng mình phải làm thế nào để xe đi đúng đường (phải đo). Thế là trẻ bắt
tay vào đo một cách rất thích thú. Khi đo xong trẻ nói kết quả và tìm chiếc xe
có chữ số tương ứng với số lần đo ở con đường đó đặt vào đúng con đường
đó. Rồi xuyên suốt bài học các cháu được đo chiều dài đoàn tàu bằng bàn
chân mình. Rồi treo cờ chuẩn bị cho hội thi “Bé với an toàn giao thông”.
Trong cả một giờ học các cháu rất thích thú, hồ hởi. Cháu đang học mà như
đang được chơi.
c. Ứng dụng cộng nghệ thông tin.
Trong các hoạt động trên tôi luôn lồng ghép công nghệ thông tin: Vi
tính, máy chiếu đa năng... để có đầy đủ các hình ảnh thông tin chính xác để
cung cấp cho trẻ và tạo sự cuốn hút ở trẻ ứng dụng công nghệ thông tin vào
bài giảng
VD: Trong tiết tạo nhóm số lượng trong chủ điểm động vật tôi đã kể
cho trẻ nghe câu chuyện con gà trống và tôi đưa ra nhóm con gà trống thì lần
lượt các con gà được xuất hiện trên màng hình với vói tiếng gáy 0 ó o .....các
hiệu ứng, âm thanh, tiếng động các hình ảnh sinh động làm hứng thú với trẻ
từ đó gây được sự chú ý với trẻ hơn.
10

d. Sáng tạo một số trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức cho trẻ.
Trò chơi toán học là một dạng của trò chơi học tập. Trẻ phải giải quyết
nhiệm vụ học tập dưới hình thức chơi nhẹ nhàng, thoải mái, làm trẻ dễ dàng
vượt qua những khó khăn trở ngại nhất định. Trẻ tiếp nhận nhiệm vụ học tập
như nhiệm vụ chơi, do đó tính tích cực của hoạt động nhận thức trong lúc
chơi được nâng cao. Chính vì vậy trong các tiết học Toán và các hoạt động
khác tôi luôn cố gắng suy nghĩ sáng tạo ra một số trò chơi mới để áp dụng vào
giờ học nhằm thay đổi hoạt động chống sự chán nản, mệt mỏi, làm cho trẻ có
hứng thú hoạt động.
*Trò chơi 1: “Câu cá": (Chủ đề thế giới động vật).
Chuẩn bị: Mỗi tổ 1 cần câu có móc câu, 10 con cá, trên miệng mỗi con có
làm vòng tròn để trẻ câu
Luật chơi: Trẻ phải nhảy qua các con suối (số con suối tương ứng với số
lượng cần dạy trẻ,ví dụ 5, 6, 7, ....10) không dẫm vào vạch và câu được cá bỏ
vào giỏ. Nếu dẫm vào vạch phải quay trở lại.
Cách chơi: Chia lớp làm 2 ( Hay 3 ) đội tuỳ ý, số trẻ bằng nhau. Lần lượt
từng trẻ phải nhảy qua các con suối ( Ví dụ bài số 5 thì 5 con suối ).Sau đó
cầm cần câu, câu cá bỏ vào giỏ. Cứ như vậy bạn này về, bạn khác tiếp tục lên.
trong thời gian “một bản nhạc”, tổ nào câu được nhiều cá là thắng cuộc.
*Trò chơi 2: “Nghe âm thanh tạo số lượng.”
Mục đích trò chơi
- Trẻ đếm số lượng trong phạm vi 5
- Trẻ được vận động cơ thể
- Luyện tai nghe cho trẻ
Cách tiến hành:
Tuỳ theo chủ đề tôi lựa chọn các hoạt động và âm thanh hợp lý, cho trẻ
đếm sau đó cho trẻ làm lại động tác theo số lượng âm thanh do cô tạo ra hoặc
trẻ giơ số tương ứng
*Ví dụ: Chủ đề nghành nghề tôi chọn tiếng và động tác đóng đinh của

bác thợ mộc
11


Chủ đề thế giới động vật cô giả làm tiếng kêu một số con vật cho trẻ
đếm sau đó bắt chiếc lại.
Chủ đề giao thông cho trẻ đếm tiếng còi xe .v..v..
3. Tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán trong các hoạt
động khác.
Việc lồng nội dung chủ đề và các môn học khác làm cho tiết học phong
phú, hấp dẫn, và củng cố những kiến thức của trẻ. Việc chọn hình thức gây ấn
tượng cho trẻ bằng lời nói dẫn dắt vào bài bằng những cách khác nhau, tôi
còn lồng ghép văn học, âm nhạc, MTXQ vào bài.
*Ví dụ: Dạy bài về số lượng, thêm bớt trong phạm vi 6 trong chủ đề
“Gia đình” chẳng hạn. Tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Nhổ củ cải” bằng mô
hình rối dẹt tôi đã thay thế 3 nhân vật là bạn của bé Hà (Cháu ông bà già) là
Tú, Hoa, và Ngọc. Vừa kể cô vừa đưa các nhân vật ra theo diễn biến câu
chuyện đến đoạn “Ông nhổ củ cải không được liền gọi Bà và bé Hà ra” cô
dừng lại đặt câu hỏi “vừa rồi chỉ có một mình ông nhổ củ cải bây giờ thêm bà
và bé Hà là thêm mấy người? (2 người). Thế là tất cả bây giờ có mấy người
nhổ cải (3 người) câu chuyện cứ tiếp diễn thêm 1, 2, 3 người nhổ nữa và cuối
cùng có 6 người nhổ củ cải đã lên được, trẻ vừa được nghe chuyện vừa biết
cách tạo nhóm có 6 đối tượng, trẻ rất thích thú say sưa đắm mình vào câu
chuyện kể và nắm được kiến thức bài học như được khắc sâu vào trong tâm
trí trẻ.
VD: Với âm nhạc trong giờ dạy hát bài “Qủa bóng” kết hợp dạy hát tôi hỏi
trẻ “Quả bóng giống hình gì?”
Với thể dục: Cô cho trẻ chuyền bóng bên phải, bên trái của bản thân,
trẻ không chỉ được vận động thể lực mà còn được ôn lại kiến thức đã học,
trong khi trẻ chơi chuyền bóng, trẻ phải nhớ lại đâu là phía phải, phía trái của

bản thân để chuyền cho đúng.
Với KPKH: Cho trẻ tìm hiểu động vật nuôi trong gia đình cho trẻ kể
tên, nhóm gia súc có mấy chân.

12


VD: Thông qua hoạt động ngoài trời: với chủ điểm “Động vật”, cho trẻ
quan sát bể cá, đếm số cá, yêu cầu trẻ vẽ số cá tương ứng
- Thông qua hoạt động góc:
Với chủ điểm “gia đình”:
+ Góc sách: Cô cho trẻ xem tranh gia đình đông con gồm có từ 3 con
trở lên, gia đình ít con có từ 1-2 con.
+ Góc nghệ thuật: cô cho trẻ vẽ đồ dùng gia đình: 4 cái chén, 4 cái đĩa
+ Góc xây dựng: cho trẻ xây nhà nhiều tầng
Các góc chơi đó cô trò chuyện với trẻ về sản phẩm làm ra xoay quanh
đề tài làm quen với biểu tượng toán.
Như vậy, việc lồng ghép biểu tượng toán vào các góc chơi để củng cố
kiến thức và cũng tăng cường vốn ngôn ngữ phát triển tư duy về toán cho trẻ.
Muốn tổ chức tiết học có tính sáng tạo phong phú và lô gíc đồng thời
trẻ tích cực hoạt động thì bản thân tôi phải tìm ra cách tích hợp các môn học
sao cho hợp lý.
Cô cần biết phối hợp khéo léo các phương pháp dạy học khác nhau
như: Kể chuyện, chơi trò chơi, bài hát để dẫn dắt trẻ vào tiết học một cách nhẹ
nhàng mà không thụ động.
Ví dụ 1: Cho trẻ chơi trò chơi "Tôi là hình học" để dẫn dắt trẻ vào đề
tài nhận biết phân biệt hình vuông, hình tròn, hình tam giác, hình chữ nhật.
Ví dụ 2: Cho trẻ thăm quan vườn trường quan sát cây xanh và vào giờ
học cô cho trẻ so sánh chiều cao của ba đối tượng
Như vậy cô vừa lồng ghép môn tìm hiểu môi trường xung quanh lại

được kết hợp giáo dục trẻ bết dữ gìn bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp. Dựa
trên những kinh nghiệm trẻ đã có để dẫn dắt trẻ thu nhận kiến thức mới và để
làm được đều đó thì giáo viên phải là chiếc cầu nối biến các hoạt động giữa
trẻ và cô thành các hoạt động giữa trẻ với trẻ để trẻ tự kiển tra lẫn nhau, bày
cho nhau cách độc, cách đếm, cách chơi.
Độ tuổi nầy vốn từ của trẻ phát triển nhiều hơn nhưng vẫn còn không
ít cháu vào thời điểm đầu năm học diễn đạt suy nghĩ của mình chưa mạch lạc,
13


thiếu chính xác, muốn cho trẻ hiểu và diễn đạt một số từ ngữ dung trong bộ
môn toán ở trường mầm non như cao, thấp, phải, trái, trên, dưới, trước, sau,
to, nhỏ, bằng nhau, thêm, bớt, nhiều, ít ….thì cô giáo cần thường xuyên cung
cấp cho trẻ nắm được các thuật ngữ toán học trẻ mới thực hiện tốt các yêu
cầu trong các hoạt động môn toán mọi lúc, mọi nơi để mỗi ngày mỗi ít trẻ
nhớ nhiều hơn, nhận thức đúng hơn về các thuật ngữ toán học và các chữ số
mà cô giáo đã dạy..
4. Xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp
a. Tạo môi trường lớp học xung quanh trẻ
Chúng ta biết rằng trẻ nhỏ luôn yêu thích các đẹp, trí tưởng tượng của
trẻ là vô cùng phong phú do vậy môi trường học tập xung quanh trẻ là một
yếu tố cực kỳ quan trọng kích thích đứa trẻ tư duy và sáng tạo. Ta cần tạo cho
trẻ một tâm lý thật thoải mái, coi lớp học như ngôi nhà thân yêu của mình và
trong ngôi nhà đó trẻ được tham gia dọn dẹp, trang trí, sáng tạo theo ý mình.
Chính vì vậy tôi đã khuyến khích trẻ sưu tầm đồ chơi, tranh ảnh để trang trí
lớp học theo chủ đề. Tôi luôn cố gắng tạo ra nhiều đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn
trang trí xung quanh lớp. Ví dụ cắt những chú thỏ bằng mút gián lên tường, vẽ
các bức tranh con vật, phương tiện giao thông, treo những chiếc vòng nhiều
màu sắc... nói chung trang trí theo chủ đề, cho trẻ đếm và có thể học các môn
khác.

Tôi xây dựng góc toán phong phú, nhiều chủng loại sắp xếp bố trí đồ
chơi gọn gàng, đồ chơi luôn để ở tư thế “mở’’ để kính thích trẻ hứng thú hoạt
động, đồ dùng đồ chơi phải đảm bảo thuận tiện cho thao tác sử dụng, được
sắp xếp sao cho dễ lấy, dễ cất và đặc biệt có thể sử dụng vào các môn học và
các hoạt động khác. Góc toán phải được bố trí thật nổi, thật đẹp mắt, vừa đảm
bảo tính thẩm mỹ, lại vừa đảm bảo tính chính xác.
Các đồ dùng đồ chơi trong góc toán được phân chia thành từng “mảng”
riêng biệt.
- Số lượng, Hình khối, Không gian
14


VD: Trong hoạt động góc cho trẻ cắt tranh từ những hoạ báo, những
quyển Truyện tranh đã cũ, sách, báo, tranh những con vật, cây, quả, hình... và
trang trí ở “ góc học toán” của lớp dán theo mảng và gắn các chữ có số tương
ứng, các hình ảnh được trang trí theo chủ đề.
Chính những việc làm tưởng như rất đơn giản này đã góp phần hình
thành ở trẻ sự say mê tìm tòi, tính cẩn thận trong công việc và củng cố thêm
phần kiến thức về toán cho trẻ.
Vào các giờ hoạt động góc, tôi tổ chức cho trẻ sưu tầm và vẽ, cắt, dán
hình ảnh trong sách báo có liên quan đến bộ môn toán để làm “sách”, “tập
san” và làm các quyển sách có dạng các hình đã học.
VD: Khi học số 3 thuộc chủ đề thế giới thực vật thì trẻ sẽ cắt, vẽ, xé
3cây, 3bông hoa, 3 quả ... vào trang “sách” và viết số tương ứng, đến hết chủ
đề này, lại sang chủ đề khác ở bài khác trẻ lại sưu tập tiếp dần dần trẻ có bộ
sưu tập về môn toán rất phong phú.
Cho trẻ sưu tập các hộp có dạng các hình khối sau đó cô cùng trẻ sẽ
trang trí các chi tiết vào hình khối cho ngộ nghĩnh thành hình người, hình con
vât lật đật, và trưng bày ở lớp với các hình học cũng thế như vậy trẻ sẽ rất
thích thú và ghi nhớ được các hình khối.

b. Tận dụng môi trường toán học ở mọi lúc, mọi nơi.
Chúng ta không chỉ tạo môi trường toán học cho trẻ ở trong lớp học mà
còn tạo cho trẻ bất kỳ thời điểm nào có thể. Toán học không phải là cái gì đó
thật cứng nhắc khô khan, chỉ là số, là hình mà toán học có thể là bất kỳ thứ gì
ở xung quanh trẻ.
VD: Khi cho trẻ đi tham quan, đi dạo, ta có thể hỏi trẻ “ có bao nhiêu
luống rau, có bao nhiêu cây vải, luống rau này có hình gì, quả này có dạng gì .
v.v.. hoặc khi đén giờ ăn trẻ xếp đĩa và khăn cho mỗi bàn, trẻ phải biết lấy đủ
số đĩa cho mỗi bàn, như thế trẻ đã biết sắp xếp tương ứng 1-1 ta có thể tận
dụng mọi cơ hội để có thể hình thành các biểu tượng về toán cho trẻ.
VD: Khi hoạt động góc “bán hàng” khi trẻ đi mua và bán phải đếm số
hàng, đưa số tiền đúng với yêu cầu của người bán ở góc xây dựng yêu cầu, trẻ
15


xây mô hình ngôi nhà của bé, yêu cầu phía trước ngôi nhà có gì, phía sau có
gì… môi trường toán học cho trẻ là rất phong phú, nếu chúng ta biết tận dụng
vào toán học cho trẻ thì rất có hiệu quả, trẻ vừa học vừa chơi trẻ học mà
không biết mình đang học.
5. Tuyên truyền kết hợp với phụ huynh
Trẻ nhanh nhớ nhưng lại chóng quên. Thời gian trẻ ở lớp chiếm 2/3
thời gian trẻ ở nhà cùng bố mẹ. Do vậy việc phối kết hợp với phụ huynh để
dạy trẻ học thêm ở nhà là rất tốt. Vì vậy trên lớp tôi đã trưng bày góc tuyên
truyền có trưng bày một số tranh ảnh, nội dung thẻ toán, sách toán của trẻ để
khi phụ huynh gửi con xem được kết quả học tập của con em mình. Tôi tranh
thủ thời gian trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập của con em mình,
đặc biệt chú ý đến các cháu yếu kém và các cháu khá giỏi để phụ huynh có
biện pháp bồi dưỡng cháu học thêm.
Mặt khác tôi mời phụ huynh ra dự tiết học của cháu. Từ đó phụ huynh biết
thêm con mình học thêm gì và nắm bắt đến đâu có hướng dạy trẻ khi ở nhà và

phụ huynh còn biết những hoạt động của cô và trẻ ở lớp để phụ huynh ủng hộ
thêm đồ dùng, nguyên liệu để phụ huynh trang bị thêm đồ dùng học tập cho
con em mình.
Mỗi chủ điểm cần bổ sung gì tôi thông báo với phụ huynh để họ cùng
làm, lựa chọn đồ dùng phù hợp.
3.3 Khả năng áp dụng của giải pháp
Sau nhiều lần thử nghiệm các giải pháp mới vào lớp 4-5tuổi lớp tôi dạy
tôi thấy kết quả đạt được như mong muốn. Tôi đã mạnh dạn đưa những giải
pháp mới này vào áp dụng giảng dạy của lớp 4 -5 tuổi ở trường mầm non
Phạm Kính Ân - nơi tôi công tác. Sau một thời gian áp dụng tôi thấy kết quả
thể hiện trên trẻ tăng lên rõ rệt, trẻ nhanh nhẹn, sáng tạo trong các hoạt động
làm quen với toán.
Đây là kết quả cho tôi thêm tự tin là phương pháp của mình đi đúng
hướng. Vì vậy tôi trao đổi các biện pháp với chị em đồng nghiệp trong khối
16


cũng như các khối khác có thể áp dụng được những giải pháp mới này giúp
cho chuyên môn của tập thể giáo viên trường tôi đã vững nay còn vững hơn
về các phương pháp mới, tạo cơ hội cho các con học sinh phát triển toàn diện
hơn, giúp cho các chị em đồng nghiệp thực hiện các giải pháp mới này đã đạt
kết quả rất tốt. Trường tôi coi đây là một chuyên đề giảng dạy được đưa ra tổ
chuyên môn và hội đồng chuyên môn nhà trường tham gia góp ý để hoàn
thiện hơn trong công tác giảng dạy. Bản thân tôi thiết nghĩ mỗi đơn vị trường
học có thể thưc hiện sáng kiến này để nâng cao chất lượng giáo dục nhận thức
giúp trẻ phát huy được tính tích cực, óc sáng tạo và hứng thú say mê vào tiết
học.
3.4 Hiệu quả, lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp
dụng giải pháp
Với những biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi tuổi nâng cao chất lượng giáo

dục nhận thức mà tôi đã nêu trên khi thực hiện tại lớp tôi đã đạt được một số
kết quả như sau:
Bảng so sánh kết quả đạt được sau khi thực nghiệm các biện pháp:
Mục tiêu
đạt được

Nội dung
Trẻ hứng thú tham
gia giờ học

Đầu năm
Tỉ
Số trẻ
%
31/43

72%

Thực hiện được các
Về

giáo kỹ năng( sử dụng đồ

dục

dùng, phân tích, tạo

33/43

76%

32/43

74%

Cuối năm
lệ
Tỉ
Số trẻ
%

lệ So sánh

40/43

93%

Tăng 21%

43/43

100%

Tăng 24%

41/43/ 95,%

Tăng 21%

nhóm..)

Trẻ tập trung chú ý
trong giờ học

Sau một thời gian thực hiện với các biện pháp trên tôi nhận thấy trẻ
thông minh, linh hoạt hứng thú hơn, trẻ tích cực và chủ động tham gia mọi
hoạt động
17


Khi mới vào học và tiến hành tổ chức hoạt động nhận thức cho trẻ làm
quen với biểu tượng toán , tôi thấy các cháu không tập chung chú ý, mau chán
Nhưng qua một thời gian thực hiện và áp dụng các biện pháp trên, tôi thấy các
cháu rất thích tham gia các hoạt động toán một cách tích cực, say mê và sôi
nổi hơn, các cháu không còn rụt rè mà trẻ tham gia học tập một cách tích cực,
hứng thú hơn, trẻ thành thục kỹ năng, kỹ xảo, kết quả cuối cùng là trẻ được
khắc sâu kiến thức, sáng tạo trong các hoạt động .
Bên cạnh đó, ngôn ngữ của trẻ cũng trở nên mạch lạc hơn, trẻ mạnh
dạn và tự tin hơn trong giao tiếp. Không những thế ở trẻ còn hình thành
những phẩm chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động tốt với các bạn, khả
năng tự kiềm chế, nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và biết giúp đỡ bạn.
3.5. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Trình độ chuyên môn:
+ Giáo viên đạt trên chuẩn trình độ đào tạo.
+ Cơ sở vật chất: Đảm bảo cho việc dạy và học, có đủ các đồ dùng
phục vụ cho hoạt động
4. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.
Tôi xin cam đoan sáng kiến "Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy
trẻ 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng toán " là do tôi nghiên cứu qua thực
tế giảng dạy, qua tài liệu và học hỏi chị em đồng nghiệp. Nếu xảy ra tranh
chấp về quyền sở hữu đối với nội dung của sáng kiến tôi hoàn toàn chịu trách

nhiệm trước lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo sở GD&ĐT Thái Bình.
Trên đây là báo cáo mô tả sáng kiến " Một số biện pháp nâng cao chất
lượng dạy trẻ 4-5 tuổi làm quen với các biểu tượng toán " được tôi áp dụng
vào thực tế giảng dạy trong năm học 2015- 2016 đã mang lại thành công cho
tôi. Kính mong nhận được ý kiến bổ sung của các cấp lãnh đạo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!

18


Cơ quan, đơn vị áp dụng sáng kiến

Hưng Nhân, ngày 9 tháng 10 năm 2016
Tác giả sáng kiến

Đỗ Thị Thuý An

19