CPP7 contro

Nội dung
Tổ chức của chương trình
Địa chỉ
Biến con trỏ
Các thao tác trên biến con trỏ
Biến tĩnh và biến động
Cấp phát và hủy biến động

HIENLTH, C++ - 2010

HIENLTH, C++ - 2010

Địa chỉ

Tổ chức của chương trình
Một chương trình được chia ra thành nhiều phân
đoạn (segment).
Mỗi segment có thể xem như là một mảng một
chiều.
Mỗi segment lưu một loại dữ liệu nhất định.

Một ô nhớ bất kỳ (một biến bất kỳ) trong chương
trình có một địa chỉ duy nhất.
Mỗi địa chỉ gồm có hai thành phần:
Tên segment lưu
l u biến
Vị trí của biến trong segment

Data Segment: lưu các biến toàn cục
Stack Segment: lưu các biến cục bộ của các hàm và
các thông tin khác

Heap Segment: lưu các biến động
Code Segment: lưu các chỉ thị đoạn mã của chương
trình
HIENLTH, C++ - 2010

2

Địa chỉ thường được ký hiệu là segment:offset
Segment có thể là Data, Heap, Code, Stack
Offset là vị trí của biến trong segment tương ứng

3

HIENLTH, C++ - 2010

4


Con trỏ – Một số lý do nên sử dụng

Ví dụ
int
a;
void main()
{
int b;
double
c;
…
}

16
12
8
4
0

c
b
Stack

16
12
8
4
0

Con trỏ là kiểu dữ liệu lưu trữ địa chỉ của các vùng
dữ liệu trong bộ nhớ máy tính
Kiểu con trỏ cho phép:
Truyền tham số kiểu địa chỉ
Biểu diễn các kiểu, cấu trúc dữ liệu động
Lưu trữ dữ liệu trong vùng nhớ heap

a
Data

HIENLTH, C++ - 2010

5

Biến con trỏ

HIENLTH, C++ - 2010

Con trỏ – Khai báo trong C++

Là biến dùng để lưu giá trị địa chỉ
Cú pháp khai báo một biến con trỏ

int

long int *p;

Kiểu* tên-biến;
Ý nghĩa: khai báo một biến con trỏ dùng để lưu địa chỉ của
các biến thuộc kiểu đã chỉ ra.
Biến con trỏ có kích thước 4 bytes (hệ điều hành 32 bit)

float*
fl t*

pf;
f

char

c, d, *pc; /* c và d kiểu char
pc là con trỏ đến char */

double*

pd, e, f;

char

*start, *end;

Ví dụ:
int* pint; // khai báo một biến con trỏ dùng để lưu địa chỉ
của các biến thuộc kiểu int.
double* pd; // khai báo một biến con trỏ dùng để lưu địa chỉ
của các biến thuộc kiểu double.
HIENLTH, C++ - 2010

*pi;

7

/* pd là con trỏ đến double
e and f are double */

HIENLTH, C++ - 2010

8


Con trỏ - Toán tử “&”

Các thao tác trên con trỏ

Phép lấy địa chỉ:

Địa chỉ của tất cả các biến trong chương trình đều
đã được chỉ định từ khi khai báo.

Kí hiệu: &
Cú pháp: &tên-biến
Ý nghĩa: lấy địa chỉ của biến đi kèm. Biến được lấy địa
chỉ phải thuộc kiểu mà con trỏ có thể lưu địa chỉ.
Ví dụ:

char g = 'z';
void main()
{
char c = 'a';
char *p;
p = &c;
p = &g;
}

int a = 5;
int* pa = &a; // pa sẽ lưu địa chỉ của biến a
int **pb = &pa;//pb lưu địa chỉ của con trỏ pa

HIENLTH, C++ - 2010

9

Con trỏ - Toán tử *

p
0x91A2

c
'a'
0x1132
g
'z'
0x91A2

10

HIENLTH, C++ - 2010

Con trỏ - Toán tử *

Phép khử địa chỉ

#include <iostream>
using namespace std;
char g = 'z';
a
void main()
z
{
char c = 'a';
char *p;
p = &c;
cout<<*p<<"\n";
p = &g;

cout<<*p<<"\n";
}

Kí hiệu: *
Cú pháp: *tên-biến-con-trỏ
Ý nghĩa:
ngh a: truy xuất đến
ến vùng nhớ
nh có địa
a chỉ đang
ang đượcc
lưu bởi biến con trỏ đi kèm
Ví dụ:
int a = 5;
int* pa = &a;
*pa = 6;
cout << *pa;
HIENLTH, C++ - 2010

p
0x1132

11

p
0x1132

c

p

0x91A2

g

'a'
0x1132
'z'
0x91A2

xuất giá trị do p đang
quản lý

HIENLTH, C++ - 2010

12


Con trỏ - Truyền tham số địa chỉ

Con trỏ - Truyền tham số địa chỉ

#include <iostream>
using namespace std;
void change(int *v);
void main()
{
int var = 5;
change(&var);
cout<<"main: var = “<}

void change(int *v)
{
(*v) *= 100;
cout<<“change: *v = “<< (*v)<}
HIENLTH, C++ - 2010

13

Con trỏ NULL

14

HIENLTH, C++ - 2010

Con trỏ - Toán tử gán “=”

Giá trị đặc biệt để chỉ rằng con trỏ không quản lý
vùng nào. Giá trị này thường được dùng để chỉ một
con trỏ không hợp lệ.
#include
#i l d <iostream>
i t
using namespace std;
void
main()
{
int i = 13;
short *p = NULL;
if (p == NULL)

cout<<“Con trỏ không hợp lệ!\n";
else
cout<<“Giá trị : “<<*p<<“\n";
}
HIENLTH, C++ - 2010

void Swap(int *a, int *b)
{
int t = *a; *a = *b; *b = t;
}
void main()
{
int m = 5, n = 7;
cout<<“m = “<Swap(&m, &n);
cout<<“m = “<}

Có sự khác biệt rất quan trọng khi thực hiện các
phép gán:
int i = 10, j = 14;
int
int* p = &i;
int *q = &j;
*p = *q;

và:
int i = 10, j = 14;
int *p = &i;
int *q = &j;

15

p = q;

p
0x15A0

q
0x15A4
p 0x15A4
0x15A0
q
0x15A4

HIENLTH, C++ - 2010

i
10 14
0x15A0
j
14
0x15A4
i
10
0x15A0
j
14
0x15A4

16

Luyện tập – Điền vào ô trống
void
main()
{
inti = 10, j = 14, k;
int*p = &i;
int*q = &j;

Tên mảng được coi như là một con trỏ trỏ tới phần
tử đầu tiên của mảng.

i
0x2100
j

int A[6] = {2, 4, 6, 8, 10, 12};
0x2104

int *P;

k

P = A;

0x1208

*p += 1;
p = &k;

*p = *q;
p = q;
*p = *q;
}

Con trỏ và mảng

p
0x120B
q
0x1210

HIENLTH, C++ - 2010

17

Con trỏ và Mảng

18

Ví dụ con trỏ và mảng

Biến kiểu mảng là địa chỉ tĩnh của một vùng nhớ, được
xác định khi khai báo, không thay đổi trong suốt chu kỳ
sống.
Biến con trỏ là địa chỉ động của một vùng nhớ, được xác
định qua phép gán địa chỉ khi chương trình thực thi.
#include <iostream>
using namespace std;
void

main()
{
int a[10] = {1, 3, 4, 2, 0};
int *p;
p = a; //a = p: sai
cout<}
HIENLTH, C++ - 2010

HIENLTH, C++ - 2010

Bắt đầu:

Thực hiện P = &A[2];
Bây giờ, P[0] là A[2],
P[1] là A[3], …

19

HIENLTH, C++ - 2010

20


Con trỏ - Toán tử “+” với số nguyên
#include <iostream>
using namespace std;
void main()
{
short a[10] = {1, 3, 5, 2, 0};

short
*p = a;
cout<
0x15A0
a

}

Giả sử con trỏ ptr trỏ tới phần tử a[i] nào đó của mảng
a, thì:
ptr + j chỉ đến phần tử thứ j sau a[i], tức a[i+j]
ptr - j chỉ đến phần tử thứ j trước
tr ớc a[i], tức a[i-j]

1
4
3
5
2
0
…

p ++;
cout<(*p) ++;
cout<
Con trỏ và mảng

0x16B2
p
0x15A0
0x15A2

HIENLTH, C++ - 2010

21

Con trỏ - Luyện tập

Các phép toán trên con trỏ

HIENLTH, C++ - 2010

22

HIENLTH, C++ - 2010

23

void main()
{
int a[10] = {2, 3, 5, 1, 4,
7, 0};
int *p = a;
cout<< a[0] << *p <p ++;
cout<< *p << p[2] <p ++; a[2] = 9;

cout<< p[1] << *p;
p -= 2;
cout<< p[3] << p[1] <}
HIENLTH, C++ - 2010

2
3
1
1

2
1
9
3

24


Biến tĩnh và biến động

Cấp phát biến động
Không có tên, chỉ có địa chỉ
lưu địa chỉ.
Cú pháp:

Biến động

Biến tĩnh
Có tên

Không có tên

Kích thước cố định

Kích thước không cố định

Được cấp phát tự động trong Data
Segment hoặc Stack Segment

Được cấp phát trong Heap
Segment

Biến-con-trỏ
Biế
t ỏ = new Kiểu;
Kiể
Biến-con-trỏ = new Kiểu[số phần tử];

Ví dụ:
int* p = new int;
double* pd = new double[10];

Phạm vi sử dụng từ lúc khai báo đến Phạm vi sử dụng bắt đầu từ lúc
hết khối gần nhất chứa nó.
được tạo ra và kết thúc khi bị hủy.
Tự động giải phóng khi hết phạm vi
sử dụng

dùng biến con trỏ để

Không tự động giải phóng. Lập
trình viên phải lo việc này.

HIENLTH, C++ - 2010

25

Hủy biến động

HIENLTH, C++ - 2010

26

Câu hỏi và thảo luận

Thông qua biến con trỏ lưu địa chỉ của biến động.
Cú pháp:
delete biến-con-trỏ;
delete [] biến-con-trỏ;
ế

Ví dụ:
delete p;
delete [] pd;

HIENLTH, C++ - 2010

27

HIENLTH, C++ - 2010

28