Bài 2: Thế giới vật chất tồn tại khách quan

Bài 2
THẾ GIỚI VẬT CHẤT TỒN TẠI KHÁCH QUAN
( 2 tiết )
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1.Về kiến thức:
- Hiểu giới tự nhiên tồn tại khách quan.
- Biết con người và xã hội là sản phẩm của giới tự nhiên; con người có thể nhận thức, cải tạo
được giới tự nhiên.
2.Về kiõ năng:
- Vận dụng kiến thức đã học từ các môn học khác để chứng minh được các giống loài thực vật,
động vật, kể cả con người đều có nguồn gốc từ giới tự nhiên.
- Chứng minh được con người có thể nhận thức, cải tạo được giới tự nhiên và đời sống xã hội.
3.Về thái độ:
Tin tưởng vào khả năng nhận thức và cải tạo giới tự nhiên của con người; phê phán những
quan điểm duy tâm, thần bí về nguồn gốc của con người.
II. TRONG TÂM:
- Giới tự nhiên tồn tại khách quan.
- Con người và xã hội loài người sản phẩm của một quá trình tiến hoá lâu dài của giới tự nhiên.
III.PHƯƠNG PHÁP :
Đàm thoại, thuyết trình, trực quan.
IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Tranh, ảnh, sơ đồ.
- Có thể sử dụng vi tính, máy chiếu.
V. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP :
1. Ổn đònh tổ chức lớp :
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Giảng bài mới:
Xung quanh chúng ta có vô vàn các sự vật, hiện tượng như: động vật, thực vật, sông, hồ, biển
cả, mưa, nắng…Tất cả các sự vật, hiện tượng đó đều thuộc về thế giới vật chất. Muốn biết thế
vật chất đó bao gồm những gì? Tồn tại như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài 2.

Phần làm việc của Thầy Phần làm việc của Trò Nội dung chính của bài học
Hoạt động 1:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Giới tự nhiên tồn tại
khách quan.
GV nêu các câu hỏi:
 Theo em, giới tự nhiên
bao gồm những yếu tố nào ?
-Theo nghóa rộng, giới tự nhiên
là toàn bộ thế giới vật chất bao
gồm: không gian, thời gian,
1. Giới tự nhiên tồn tại khách
quan:

 Quan điểm của Triết học
duy tâm, tôn giáo , Triết học
duy vật về sự ra đời và tồn
tại của giới tự nhiên?
 Dựa vào đâu để nói : Giới
tự nhiên là tự có, đã phát
triển từ thấp đến cao, từ đơn
giản đến phức tạp?
 Sự vận động, phát triển
của giới tự nhiên có phụ
thuộc vào ý muốn của con
người không? Lấy ví dụ để
chứng minh.
( Con người làm mưa nhân

tạo -> con người tạo ra quy
luật tự nhiên? )
GV giảng thêm những vấn
đề học sinh chưa rõ.
GV kết luận:
- Giới tự nhiên theo nghóa
rộng là toàn bộ thế giới vật
chất.
- Giới tự nhiên tồn tại khách
quan vì giới tự nhiên tự có,
mọi sự vật, hiên tượng trong
giới tự nhiên đều có quá
trình hình thành, vận động,
phát triển theo những quy
luật vốn có của nó.
mưa, nắng, gió, bão, lũ lụt, hạn
hán, , ngôi sao, mặt trời, đất đai,
rừng núi, sông hồ, quặng mỏ,
thực vật, động vật, con người…
-Các quan điểm của triết học
duy tâm, tôn giáo: Giới tự nhiên
do thần linh, thương đế tạo ra.
Các quan điểm triết học duy
vật:Tự nhiên là cái có sẵn, là
nguyên nhân cùa sự tồn tại ,
phát triển của chính nó.
- Nhiều công trình nghiên cứu
khoa học (về nhân chủng, đòa
chất..) đã chứng minh : giới tự
nhiên đã trải qua những giai

đoạn phát triển khác nhau : từ
vật chất vô cơ → hữu cơ, từ tự
nhiên chưa có sự sống → đến tự
nhiên có sự sống, từ thực vật →
đến động vật.
- Sự vận động, phát triển của
giới tự nhiên không phụ thuộc
vào ý muốn chủ quan của con
người. Ví dụ: Trái đất quay
quanh mặt trới; Một năm có 4
mùa: xuân, ha,ï thu, đông…
Việc làm mưa nhân tạo thể
hiện việc nắm bắt và vận dụng
quy luật tự nhiên chứ không
phải tạo ra quy luật tự nhiên.


Giới tự nhiên là tất cả những gì
tự có, không phải do ý thức của
con người hoặc một lực lượng
thần bí nào tạo ra.
Hoạt động 2:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
Xã hội là một bộ phận đặc
thù của giới tự nhiên .
a. Con người là sản phẩm
của giới tự nhiên:
GV nêu các câu hỏi :

 Tại sao nói : con người là
sản phẩm của sự phát triển
lâu dài của giới tự nhiên?
Em biết quan điểm hoặc
công trình khoa học nào
khẳng đònh ( hoặc chứng
minh) con người có nguồn
gốc từ động vật ?
 Con người có đặc điểm
nào giống động vật, đặc
điểm nào khác động vật ?
GV giảng giải:
Học thuyết tiến hoá của
Đác-uyn và nhiều công trình
khoa học khác đã chứng
minh: Con người là sản
phẩm của giới tự nhiên. Tuy
nhiên, trong giới tự nhiên,
chỉ con người có ngôn ngữ,
có tư duy, biết lao động có
mục đích và còn có khả
năng cải tạo giới tự nhiên.
Do đó, con người là sản
phẩm hoàn hảo nhất của
giới tự nhiên.
GV kết luận:
Con người là sản phẩm của
giới tự nhiên. Con người
cùng tồn tại và phát triển
trong môi trường với giới tự

nhiên.
- Do sự vận động của các dạng
vật chất trong vũ trụ mà con
người được hình thành. (Sơ đồ
bên dưới)
- Học thuyết tiến hóa của
Dacuyn đã chứng minh : các
loài động vật, thực vật hình
thành là kết quả của quá trình
tiến hóa lâu dài, sinh vật bậc
cao hình thành từ sinh vật bậc
thấp, sự tiến hóa này thực hiện
bằng con đường chọn lọc tự
nhiên và chọn lọc nhân tạo.
- Hiện nay, những đặc điểm sinh
học của động vật có vú (như hệ
tuần hoàn, hệ tiêu hoá, sinh con
và nuôi con bằng sữa mẹ…) vẫn
chi phối hoạt động của cơ thể
người. Nhưng con người không
sống theo bản năng, thích nghi
một cách thụ động với giới tự
nhiên như động vật mà con
người biết sử dụng giới tự nhiên
phục vụ cuộc sống của mình.
2. Xã hội là một bộ phận đặc
thù của giới tự nhiên:
a. Con người là sản phẩm của
giới tự nhiên:

Loài người có nguồn gốc từ
động vật và kết quả phát triển
lâu dài của giới tự nhiên.
Hoạt động 3:
GV sử dụng phương pháp
động não, kết hợp với
giảng giải giúp lớp tìm
hiểu :
b. Xã hội là một bộ phận
đặc thù của giới tự nhiên .
GV nêu vấn đề bằng một
số câu hỏi gợi mở:
Em có đồng ý với quan
điểm cho rằng: Thần linh
quyết đònh mọi sự tiến hoá
của xã hội không? Vì sao ?
Xã hội loài người có
nguồn gốc từ đâu, đã trãi
qua những giai đoạn lòch sử
nào? Dựa trên cơ sở nào em
khẳng đònh như vậy ?
Theo em, yếu tố chủ yếu
nào đã tạo nên sự phát triển
của xã hội ?
Vì sao nói xã hội là một
bộ phận đặc thù của giới tự
nhiên ?
GV khuyến khích HS phát

biểu, ghi tóm tắt ý kiến HS
lên bảng phụ, phân loại ý
kiến, giảng giải.
GV kết luận:
- Sự ra đời của con người
và xã hội loài người là đồng
thời. Kết cấu quần thể của
loài vượn cổ, chính là tiền
đề tự nhiên hình thành xã
hội loài người. Khi loài vượn
cổ tiến hoá thành người
cũng đồng thời hình thành
- Không, vì khi còn hiểu biết
quá ít về giới tự nhiên và về
bản thân mình, loài người đã có
những quan niệm huyền hoặc
về nguồn gốc của mình (Truyện
thần thoại Trung Quốc : bà Nữ
Oa dùng bùn vàng nặn ra con
người, thổi vào đó sự sống..)
-Khi loài vượn cổ tiến hoá thành
người cũng đồng thời hình thành
nên các mối quan hệ xã hội, tạo
nên xã hội loài người. Từ đó
đến nay, xã hội loài người đã
phát triển từ thấp đến cao qua
các chế độ: CXNT -> CHNL ->
PK -> TBCN -> XHCN.
- Mọi sự biến đổi phát triển của
xã hội là do sự hoạt động của

con người.
- Xã hội là một bộ phận đặc thù
của giới tự nhiên vì xã hội là
hình thức tổ chức cao nhất của
giới tự nhiên, có những quy luật
riêng.
b. Xã hội là sản phẩm của giới
tự nhiên:
- Xã hội được hình thành từ
những mối quan hệ giữa người
và người.
- Xã hội là một sản phẩm đặc
thù của giới tự nhiên.
nên các mối quan hệ xã hội
tạo nên xã hội loài người.
Có con người mới có xã hội
loài ngườimà con người là
sản phẩm của giới tự nhiên
nên xã hội loài người cũng
là sản phẩm của giới tự
nhiên.
Hoạt động 4:
GV sử dụng phương pháp
đàm thoại giúp HS tìm
hiểu :
c.Con người có thể nhận
thức, cải tạo thế giới
khách quan:
GV nêu các câu hỏi :
 Em có nhận xét gì khi đọc

các ý kiến của Đa-vit Hi-
um, Lút–vích Phoi-ơ-bắc
bàn về khả năng nhận thức
của con người trong SGK
trang 15 ?
-Ý kiến của Lút–vích Phoi-ơ-
bắc là đúng: nhờ bộ óc và giác
quan mà con người nhận thức
được sự vật hiện tượng trong thế
giới :
Óc người là nơi tập trung hệ
thần kinh trung ương hoàn chỉnh
với số lượng 14 tỉ tế bào thần
kinh. Các tế bào thần kinh có
mối liên hệ chặt chẽ nhau và
liên hệ với các giác quan để tạo
thành những mối liên hệ thu
nhận với thế giới bên ngoài để
điểu khiển hoạt động của cơ
thể.
Các sự vật, hiện tượng tác
động vào các giác quan. Các
thông tin được giác quan ghi
nhận sẽ được chuyển về bộ óc.
Các hình thức tư duy (phán
đoán, phân tích, suy luận..) diễn
ra, con người hiểu được đặc
điểm, tính chất, hình ảnh về sự
vật hiện tượng ..
Thế giới còn nhiều điều

huyền bí, con người chưa biết,
nhưng với sự phát triển như vũ
bão của khoa học, con người sẽ
lần lượt hiểu biết về chúng như
đã từng phát hiện tính chất
phóng xạ, tia X, điện tử… (cuối
c. Con người có thể nhận thức,
cải tạo thế giới khách quan: