PHƯƠNG PHáP GIảI các bài tập HOáN VI GEN

sở GD - Đt Hà nam
Tr-ờng THPT c Duy tiên

I.

T

S
12

,
D
,

V
H

T

:

PHƯƠNG PHáP GIảI CáC BàI TậP HOáN VI GEN




GV: Phan viết Hạnh
1


së GD - §t Hµ nam

Tr-êng THPT c Duy tiªn

Ii. C¥ Së KHOA HäC
-T

ử
ế

phân I
ồ

,

NST é

x
ù

ố

ớ

ủ

ủ

ng

ổ

ữ

-T

ỳ

f

ồ ,

ự

ế

ữ

c gen trên

NST
- Các gen trên NST có xu h ớ

ớ

ủ ế

50% f  50% )

ố

Nên

-T

ế

ố

ố
NST:

ằ

x

GV: Phan viÕt H¹nh
2

ố

ữ


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

ớ

ằ

ố

ỏ
-Công

í

ố HVG f)

(f = ố

ử HV / ổ

ố

ử

x

100%
(f = ố

HVG / ổ

x 100%
(f) = 2 x %

ử HV

B
I. c¸c d¹ng bµi tËp th-êng gÆp
ạng I:

kiện bài cho:
-C

KH ủ P

GV: Phan viÕt H¹nh
3

ố


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

í

-Tỉ

ở

ế

Yêu cầu:
ế

-B

ồ

Cách giải chung :

Bước 1.
x

-B

í

ủ

,

ố ự

í

ở ý

*C

ộ

ế:
ồ

-Dự

í ,

í

ủ G M

x

í

ộ
-Nế ở
í
tuân theo

ế

x

4
ớ

ỉ
ự

ộ

ủ
í

ổ

ự

Bước 2.

GV: Phan viÕt H¹nh
4


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

X

ố

(f) ừ

KG ủ P

ố

gen
*C

ở ý

ế :Dù

í

ử

x

ố

HVG ( f )
Từ ỉ

í

ộ í

ở

ế

ộ

ỉ

th
 ỉ

ộ í

%

mang

ử

ế

:T

x

ỉ

 KG ủ

ử
Bước 3:
L

ồ

Bài tập vận dụng:
1.Trường hợp HVG xảy ra một bên bố hoặc mẹ
í dụ 1:
Khi cho giao

ố

ữ hai

ớ

,
2

ỉ

ồ

ủ
x

1

sau:

GV: Phan viÕt H¹nh
5

,

c
1


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

,

70% X
20% Đ ,
5% X

,

5% Đ ,
1B

ế

ồ

ừ P ế

ự

2

ỉx

ở

ồ

Bài giải:
Bước1.
-Biện luận:
+P

í

ỉ

+Tí

3: 1

:M
ù

ớ

C

í

ẽ

70% + 5% : M

Đ

 M

X

í
=> P:

:C
ù

KH ủ ừ

X

ĐL
Đ

+Tí
3: 1(

í

M
x aa

1:

í

=> P: BB x

 C

M
1:

ộ

Aa x Aa (1)

70% + 5% : C

ĐL

20% + 5% <=> ỉ

20% + 5% <=> ỉ
D

Bb x Bb (2)

GV: Phan viÕt H¹nh
6

B

ộ

:


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

2  P (AA,BB) x (aa,bb)

+ Từ 1
*P

í

X

ỉ

:Đ

KH ủ

x D :N

T
X

í

,B

1

ồ

x

,B

í

:

= 3: 1 x 3: 1 = 9:3:3:1

:

,D :X

,N

9:3:3:1 

:Đ ,

= 70%: 5%: 5%: 20% 

:Đ ,

í

Bước2:
F1 Đ , N

(

ab
) = 20% = 40% ab x 50% ab
ab

 Giao ử AB = ab = 40%  Ab = aB = 10% 25%
KG ủ

+R ồ

ồ

AB
x
ab

1

ớ

ử AB = ab =50%  KG

ự

gen

hoán

)

Bước3: V ế

Pt/c : X

ồ

,

x Đ ,N

GV: Phan viÕt H¹nh
7

ử HVG

ố f = 20%

ồ

ự

1

AB
ab

ế


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

AB
AB

Gp :

AB

F1

ab

ab

x
ab

100% AB

X

,

ab

F1
AB

ab
GF1

AB = ab = 40 %

x

F1

x

AB

ab

AB = ab = 50%

Ab = aB = 10 %

F2

,

70% X

20% Đ ,
5% X

,

GV: Phan viÕt H¹nh
8


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

5% Đ ,
2.Trường hợp HVG xảy ra hai bên bố và mẹ
í dụ 2:
C

ữ
ự

ụ

50,16%

ù

F1

ỉ

F2
í ,

ỏ,

ớ
í
: 24,84%

ế

ồ

:
í ,

: 24,84%

ế

ộ

ỏ,

: 0,16%

B

í ,

ừ

1

ế

2

í
Bài giải:
Bước1:
-Biện luận:
+F2 x

í

V
í

 F1

ỏ,
í ,

ộ

GV: Phan viÕt H¹nh
9

ủ


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

Qui ớ :

í

;

ỏ

B

;

 F1 ( Aa,Bb) x F1 (Aa,Bb)
+Tỉ

í

3:1 Đ

ế

ở

2:

50,16% : 28,84% : 28,84% : 0,16%  9 : 3:

ủ

di

Bước 2:
ỏ,

F2

(

x

ố

ẹ

ab

) = 0,16% = 4% ab x 4% ab  H
ab

1

AB = ab = 4%  25%

ử HVG

Ab = aB = 46% 25%

ử

 KG ủ

ố HVG f) = 2 x 4% = 8%
Bước3:
L

F1 ( H

ồ
í ,

x

F1 ( H

GV: Phan viÕt H¹nh
10

í ,

1

là

Ab
và
aB


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

Ab

aB
GF1

Ab = aB = 46 %

AB = ab = 4 %

F2

50,16%

í ,

24,84%

ỏ,

x

Ab

aB
Ab = aB = 46 %

AB = ab = 4 %

; 24,84%
; 0,16%

í ,
ỏ,

ạng :
ự kiện bài cho:
- KH ủ P
P

ế

ớ KG ủ

1

1

GV: Phan viÕt H¹nh
11

ế

ớ KH ủ


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

-Tỉ

%1

KH ở

í

,

ế

2

nh

,

ộ í

ộ

ộ í

,B-)

-,
Yêu cầu:
ế

-B

ồ

ừP ế

2

Cách giải chung:
Bước 1.
x

-B
ố

í

ộ,

x

í

ự

ự

b ớ 1 ủ

I)

Bước 2.
ố HVG KG ủ

-X
*C
số

ở ý

1

KG ủ P

ế :Dùng phương pháp lập phương trình để xác định tần

(f)

GV: Phan viÕt H¹nh
12


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

G

ỉ

ử ủ

1

AB = ab = x
Ab = aB = y
x + y = 0,5(1)
+ Dự

ỉ

KH

1 í

ộ,1 í

-bb; aaB-) =

ng trình y2 + 2xy = m % 2 ồ

m%
& 2

ẩ

ù

ừ

ng trình(1)

ố HVG

ủ P

1

Bước3.
ồ

-L

1.Trường hợp 1:

:

cho biết KH của P và đ biết trước KG

của F1
í dụ1
K

ủ
. F1

,
,

ớ

ngô

. Cho các cây F1 ự

GV: Phan viÕt H¹nh
13

,
ụ ph


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

ớ

ở

18400 cây bao ồ

2

,

Bế ằ

B

ế

ồ

4

,

í

ừP ế

4416

ộ

2

Bài giải:

Bước1.
ủ

-P

í

ù

ĐL ồ

1

;
1(Aa,

,

-Tỉ

18,75%(

-

B

ở

2

=

3
1
)  25%( ) 
16
4

ử ủ

ộ
ộ

ớ

4416
x 100% = 24%(0,24) 
18600

ố

í

Ab aB
Ab
x
 KG(F1)
Ab aB
aB

Bước 2
ỉ

,

Bb)

 KG(p)

G

í

Men del )  í

í

ớ

hoàn toàn

ồ

1

GV: Phan viÕt H¹nh
14


së GD - §t Hµ nam

Tr-êng THPT c Duy tiªn

AB = ab = x
Ab = aB = y
Ta có y2 + 2xy = 0,24 (1)
x+y=
G

1
(2)
2

ng trình (1) & (2) ta có x= 0,1 ; y = 0,4

0,2
=> G

ử

ế = 80%

Bước3.
S

ồ

ừ

ế

2

Pt/c : C ,
Ab
Ab

Gp :

Ab

x T

,

x

aB
aB

aB

GV: Phan viÕt H¹nh
15

ố HVG f ) =


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

F1

100% Ab

C ,

aB

(C ,

F1
Ab

x
x

aB
GF1

F2

F1

C ,

Ab

aB

Ab = aB = 40 %

Ab = aB = 40 %

AB = ab = 10 %

AB = ab = 10 %

51%
24%

,
,

; 24%

,

; 1%

,

;

2.Trường hợp2: ề chưa cho biết KH của P và chưa biết được KG
của F1

GV: Phan viÕt H¹nh
16

së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

í dụ2:
Đ

ữ

t

ố

ẹ

1

ồ
,

B

ế

ồ

ủ

í

ộ

ừP ế

ế

,

í

ớ

ế

12,75%

4

F2

2

ộ í

Bài giải:
Bước1:
ủ

-P
,
ộ

í

í
ớ

ớ

,

+qui ớ

ng p

ù
í

ồ

:
í

ớ

:

í

ộ
,B

+F1
-Tỉ

í

ộ

:
B:

1

í

ở

2

GV: Phan viÕt H¹nh
17

M

ồ

í

 cao,

í

ớ


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

,

í

-;bb) = 12,75% 

ộ

ố ự

3
1
 
16 4

í

Bước2:
-G

ỉ

ử ủ

1

AB = ab = x
Ab = aB = y
Ta có
y2 + 2xy = 0,1275(1)
x + y =

1
(2)
2

ng trình (1) & (2) ta có
+x = 0,35  0,25

ử

+y = 0,15  0,25

ử

+S

1

là

AB

ab

ế ;

ố HVG f) = 0,15 x 2 = 0,3 => G

ế = 70%

GV: Phan viÕt H¹nh
18

ử


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

+K

ủ P

AB
ab
x
AB
ab

-Bước 3:
S

ồ

ừ P ế

2

Pt/c : cây c ,

í

ớ

AB
AB

Gp :

x cây t

í

ộ

ab
ab

x

AB

F1

,

ab

100% Ab

C ,

í

ớ

)

F1 ( Cao,

í

ớ

aB

( Cao,

í

ớ

) F1

AB

x

ab

x
AB

ab

GV: Phan viÕt H¹nh
19

)


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

GF1

AB = ab = 35 %

AB = ab = 35 %

Ab = aB = 15 %

Ab = aB = 15 %

62.25% cao,

í

ớ ; 12 75%

12 75%

í

ớ ; 12 25%

F2

,

,

í
,

ộ ;
í

ộ

ạng II :
kiện bài cho:

-C

í

ộ,

-Số ế
-Các gia

ử,
ử

ố ế
ụ

Yêu cầu:
-X

ỉ

ở

ế

Cách giải chung:

GV: Phan viÕt H¹nh
20

x

së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

ố

Bước1:X
*C

ở ý

ế:

-1 ế

ử ự

4

ử ự

ụ
-Nế 1 ế

ử x

HVG ở

ộ

ẽ

ử:
ử
-T

ế =

ố HVG

ử HVG=1/2
= ố
ỉ

Bước2:X

ử HV/ ổ

KH ở

ế

ự

-Dự
ồ

-L

ố

í

x 100%

:
x

 ỉ

ử

KG ủ P

KH ở

ế

Bài tập vận dụng:
í dụ:
C

1

ủ

í NST

ớ ự

ồ

GV: Phan viÕt H¹nh
21

G

ử

1000 ế


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

ử

,

x

C
ế

Tí

ỉ

ù

1

é

%

ở
ụ

í

ộ

100 ế

ế

í

Bế ằ

ộ

ớ

ỏ,

ớ

Bài giải:

1X

ốH

:

- Số

ừ 1000 ế

: 4 1000 =

4000
- Nế 1 ế

x

ỉ
+
V

ử
ử

ế =

ẽ

:
ử

ừ 100 ế

=

1
2

x
:

ử ớ

4.100
= 200
2

GV: Phan viÕt H¹nh
22

ố

x


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

V

ố

:

2X

ỉ

í

x

-B
+Qui ớ

=

KH ở

KG ủ
:

200
x 100% = 5%
4000
2)

:

1

í

:

B:

ỏ

:
ù

+F1
là

ế

NST

ng ồ

 KG F1

AB
ab

Ab
.
aB

+ Nế

1

có KG

Lai phân tích F1:
G

ử

1

AB
ab
AB
ab

x

AB= ab = 47,5%

ab
ab

100% ab

Ab = aB =2,5%
Tỉ

KG ở

2

47,5%

AB
ab
Ab
aB
: 47,5% : 2,5% : 2,5%
ab
ab
ab
ab

GV: Phan viÕt H¹nh
23


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

Tỉ

KH

2

47,5%

í ,

: 47,5%

: 2,5%
+Nế

1

ỏ,

ử

í ,

:

Ab
aB

ab
ab

x

Ab = aB= 47,5%

1

: 2,5%

Ab
.
aB

có KG

Lai phân tích F1:
G

ỏ,

100% ab

AB = ab= 2,5%
Tỉ

KG ở

Tỉ

KH

2,5%

2

2,5%

AB
ab
Ab
aB
: 2,5%
: 47,5%
: 47,5%
ab
ab
ab
ab

2

í ,
: 47,5%

: 2,5%
ỏ,

ỏ,

: 47,5%

tròn:

K

Ậ

1 Kết quả thực tiển:

GV: Phan viÕt H¹nh
24

í ,


së GD - §t Hµ nam
Tr-êng THPT c Duy tiªn

-Q

ự

ớ

, ũ

ồ

ế

ỡ

ỏ,

ụ

ế

ữ

+Số
+Đ

ẫ

ế

ừ

:

ớ

ộ

ụ
ố HS ỏ

ự

ế
ế

ng

ế
2 Bài học kinh nghiệm:
-T

ớ

ẫ

ế

x
ừ

ẽ

GV: Phan viÕt H¹nh
25

ự
ế