Sáng kiến kinh nghiệm SKKN giúp học sinh khám phá bản sắc vùng cao trong bài thơ nói với con của nhà thơ y phương

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
GI P H
SINH KHÁM PHÁ ẢN S
V NG
O TRONG
I TH N I V I ON
NH TH
PH
NG"


PHẦN :

O H N ỀT I
:N

v

vu

v

s

,
ấ

,
,

ấ

,

,
,

T

S

,

v

”

,
v n

,
B ns
).

“N

YP

(N

,

v

–T

o

S
ấ , “N
P

v

”

,

,
,

ấ
“N

ấ

v

”

”,

,

,
YP

ấ

“T
,

9
,

,
B

,
,

,
ấ

,
Tấ

,

,

–

ấ
t

v
u

t

T

ả

ệu
ấ ,

,

,

ả
,ấ

T

B

9

,
T
,

ấ

T
ấ
,

tron

,

,
B D
,

Tấ
,


,

,

ấ

“N

v

”

,

“N

v

con”
PHẦN

N I UNG Ề T I

I. M T S

THÔNG TIN ẦN NGHIÊN ỨU KHI THỰ HIỆN
t ơ

1. Về

P

ơ

v b

t ơ “Nói với on”.

*YP
(1948)
H
S
,
Trùng Khánh – C B . M
ấ
T ổ ầ ầ / Dộ
/ C é r u vừ r t r / Đã ạt
Đã uộ t , uộ
ắt (
P T
).
T ấ

k

T ,YP
Ô
”–

“T

T

ấ
: có cái gió
ột ử / C é tr vừ r t r /

,

1984.
H 20
(1987); Đ

I Ạ

ấ

,
,YP
6
:T
t e (1996); Chín tháng (1998); T ơ Y P

YP
u,
bả sắ

úv
tộ rất

tt
giêng (1986); L
ú
ơ (2000); N
(2006).

“ ột b tr

t ổ ẩ
ạ ,
tr
ột
ét v ộ
”(T

ệt
u sắ
,

,
rạ

ột

u
u sắ
ạ , âm ệu

Nam)
B
V ệt t

,
kỉ XX

* “N v
t ặ vô v k
v

, ò
t
t ơr
ố ả,
tô
ĩ ả b
C
vì t , qu
k ổ bằ v
toàn

”

t ơT yv

1980
k
…B t ơ
t sự
sự v
ì
N uyê
ú tô
k ô b t
ấ
k
tì t
bạ Muố
v v
P ả t v

b t ơ ấy, tô uố
rằ
(TT & H O
C
,

:Đ

ọ
t

ệu ạ
ể
ầu ò

t ơ

ất
tô v
T sự
t ì
u,
ất ể b
ấy ì ể vị , ể t Cả ã ộ ú bấy
số
ột
,
trị t
ự , vĩ
ửu

v
ú t
ả v t qu sự ặt
è ,
15/6/2008) C
hoàn


M
ấ ,

ấ ,
,
,

,

,

YP

,
B

,

28

do,

;

,

;
Tấ

;
,

;
, ấ

ấ

,

T ,
2. B n s

v n

o tro

YP

b

t ơ “Nói với on”

,

ễ

bả sắ vù

T

,
,

,
sinh

,

,

ấ
bả sắ ấ
:

ng chính

ấ
con”

“N
ấ

ngôn ng ,

,

c

ấ,

g
*

T

v

:

C

N

:

v

ễ

,

,

,

,

,

quá

,

T

:
C

ả b

C

tr

b

Một b
H

b

t
t

ạ t

t

ói

t
,

:C

,

,

,

T
ấ ,
,

T “
ấ ấ
,

hình,
,

T
“

ngôi nhà.

”,

”

,
ử

ất
vô
ấ


T

ễ
,
B

,

,

,

:
N

ồ

ì

yêu ắ

ơi

Đ
Vách nhà ken câu hát
Rừ
C

tấ

D

ò

,

T
,

câu hát ấ

. T “ en”
,

,
:

“

,

”:

,

,

vô

cùng.
C
,

,

,

Y P
cái chính là
Rấ

,

,

,
“

”
ồ

N
C
X

-

ì

t

ơ

ắ

ơ

ỗ buồ
uô

…

M

ấ ấ ,
ấ

ấ
,

ấ

,
y ạ / Rồ t ả

k

tk

r

ù

v

ấ
,
è
,
,
: N ười đồn mình tự đụ đá kê
ử
,
H
“ ” ấ

tr

:C ơ /C
(Tay trái)

uố

C

,
o quê hươn YP
ấ
(Số

ông
),

,

.C
ỗ buồ

trê

k ô

ê


“

”và “

” H

,

,

B

,

é
,

:

Lê
K ô

b

ỏ bé

Nghe con.
B

,

ễ

,

YP

ấ

,

,

,
.
–

é

Y

P
*V

,

C

ử

C

c:
,

ấ

“

ấ

”

,

ấ ử

,
,
,

,

a

ấ,

ấ

,
,

ẵ

ấ
P
ấ

là

ô cùng

H

é

,
.T

ấ

,

,

C
quýt bên nhau.
nâng n
hát;

,

nghe
,
ấ
ấ
ấ - là vòng tay

ấ
,

,

,

ấ

,

–
có

,

,

ấ

ấ

.

,
,

ấ
,

ấ

,
,

,

,

,

–
ử

H
é C

,

ấ

, ễ
ấ ,“

,

”

ấ
u

,

hãnh:
N

ồ

C
X

ì

t

ơ

ắ

ơ

ỗ buồ
uô

D u

s

Số

trê

Số

tr

t ì

v

k ô
t u

Số

sô

Lê t

uố

K ô

ự

uố
ê

k ô

êt u

è

suố
ọ
B

,

,

,

,

T
,

ấ,
,

é ,

, càng làm cho
,
,

,
,

,
,

é
,

,

,

,
“S

ấ

,
,
,

,

”

ấ

,

ử
,
R

,

,

,

,

,

S

“
;

”
,

mình”
,

“

ấ
ấ

;
ng
,


,
“
YP

ấ

”
,

,

ấ ấ
duy giàu hình

,
,

,

,

.

II. THỰ TRẠNG VẤN Ề
ấ “

”

,
,

,

T

ấ

,
,

ấ

Y

P

é ấ
*T

:
ấ

B D

S

9,

ấ

,T

: Sách

9, C

–
,

:
D

B
Q

Bì
B

ả

, ễ

V

,
ấ

,

ấ

-

thi giáo viên
H

khó
B

,

,
,

,

cho

,

ấ

*T

ấ
ấ

và
a giáo viên.
-T
ấ
tr ờ

ãs

:H
r
,

,

l

o tá

ẩ

, tôi
ợ s
t ự sự trong chính
,
,

ấ

,

ấ
G
quê ơ ,
t
ê
,

Tự ụ
kê
ặt tr
?/ Từ ú

tr
ấ

t ổ ầ

ầ / Dộ

ấ

-

ng
: Mặt

) C

(T
,
H

,
é

T
2008 - 2009

,

m

:B

,
quá trình khai

thác bà
-T

:

S

9

ấ

gi
P ầ

S

:

: Con l

,

n

C

,
Tấ

,

P ần 2:

“

”

C

,
ấ
ấ

ễ

,

é

khá rõ: S
,

ấ

C

T

9

,

cách khai thác

quá sa

,

ấ ấ

.

-

,

,
S
“

”,

“

T
”

ấ

,
H

ấ

,

ấ
.

é
:C
u ì ả

tr

ạ t ơ trê
ấu ấ

,

ì ặ sắ ?

: Cách nói
,

ú.T

,
:
,
này:
Bố

u t ơ ầu

N
gì?...

ì

ả

ý

ĩ

t

“

?

ả” “

tr ” “ ột b

T

” “

b

”

ê

u

:

E

ãy ầ

t

ả t

Số

trê

k ô

ý

ĩ

u t ơ:

ê

…………………………………………
Cò quê

ơ

t ì

tụ

S

é

E t ấy

tr

u t ơ trê

R

:

ì ặ sắ ?

ấ

III. GIẢI PHÁP THỰ HIỆN
. ị

ớ

u

:
:“

B

ấ
B
, é

”

ấ

,

é
,
HS

,
ấ

,

,

ấ

(Q

,

,
,

-T

,
,

ấ
S , GV
:T

);
YP

;


ấ
mà " ất
t ặ vô v k k "
b t ấy ì ể vị , ể t " Và theo ông "
b v v
P ả t v
qu b t ơ ấy, tô uố
rằ
ú
v
"
- S

9,

, khi
ấ "
k ô
ột
, ả
v
C
vì t ,
ặt
è ,
k ổ bằ

là lúc
uố số
trị t
ự , vĩ
ửu
t
ả v t qu sự

–H

:B

–

;

.B

+Ở

,

“

ấ

”:
ấ

,
:
T

là cách sử ụ t
ữ
ả v
ụ t ể v k á quát v
ạ ầ ũ ạ v
u sứ ợ ở b
âu t ơ ầu: “
,
”“
”“
,
”
ấ

C
,
và vòng tay nâng niu
,
,
,
.
Tấ

,

ộc
,
ấ

, ấ

S

,
ột v

k á

t v

,
“

h

ả

ấ sá

.
tạo

ớ

n
:

nh” ấ
ấ,
”,

,

“

“là “

“
ấ
ễ
,

H
:“
” “vách

“cài nan hoa” “ken câu hát” C , ken,
,
ấ
C
,

C
ấ,

ấ:
,

-

,


B

,
,

,

,
,

,

,

ẵ

,
,

, ấ

che
.

+P

,

ấ
S
v

ả

s
ù ru
ả
ù
t t ết
–
k
rõ â
ề t á ...
ữ

o
ờ ứ
bề bỉ â ự quê ơ :
N

ồ

C

ì

t

t

át ê
ợ vớ bả
ở
su
s
ỏ k oá
ạt â

ơ

ắ

v

uố

k
r
u

ắ

ị

ơ

ỗ buồ

X

uô

D u

s

Số

trê

Số

tr

t ì

k ô
t u

Số

sô

Lê t

uố

K ô

ự

N

ồ

C ẳ

k ô

t ô sơ
ỏ bé

ì
ơ

êt u

è

ọ
ì

ồ

Cò quê

ê
suố

ấy

N

t ịt
u

tự ụ

kê

t ì

quê

ơ

tụ
,

,

,
”,

ệu ể t
ạ
ẽ

”
,

ấ

,

”-

“

ấ

,

,

ấ

ỏ k

è

!
C

ử
âu t ơ k

v ơ

ầ

ắ

r t

ắ

ầ

ắ

ứ


rắ . B
ý

ĩ b ểu tr

ữ
, thung,

:
,

ả v
ụt ể
, thác, sông,

ộ

ạ

v

k á quát

,

, ấ

Còn

,
ấ ,

ử

,

ẳ

C

ấ ,

,
riêng,
,
,
ấ
“
“
ờ vớ tâ
ồ k oá
ạt
su
uồ
ả
ã.

ấ

ẵ

ễ

ấ

,

m
,
s

o

ấ
,
vớ sứ s

ữ
bề bỉ

o
o

M
é
,

ẵ

,

,

,
,

H
,

ử

on.
ấ

,
trự
ả
ẫ
vă
o ”.

ấ
â
ơ

u
ề

,
t ơ tế
ệu rắ rỏ
ũ
sứ

ấ

ộ áo ặ sắ vớ á
bộ
bả sắ ộ áo k
t ể trộ
ẫ ặ b ệt
b t ơ “N vớ


2. Giáo án t ự
T

ệ :

123+124 :

N I V I ON
(Y Phươn )

A. Mụ t êu ầ

ạt :

Giúp HS:
- C

,
,

- H

ễ

,

,
B. T ế tr

tổ

H

1: Ổ

H

2:

H

4: T

ứ

á

oạt ộ

ạ –

:

T ết
H

HS

Y

:

Y I. Vài é
P

?

1. T

,

m:

:
S

ấ

nêu, GV

:

-Y P
Ô
“T

- M
gi

”và sau

ấ C

B
YP

-T
,

ấ

,


Ô
“
T yv ã
V ệt N
E

rạ

ột ọ
kỉ XX ”

t

2. B

?

t ơ
t ơ

ệu ạ

:

-H

: (1980)
n

B

2

S

- T

:T

?

H
?T
?

- B
P

:2

1: T
ấ

P

“
”:

2: P

:
ấ

HS

.
II. T

4

-HS

: (T

)

1.
:

B
gì ?
*T
E

:

é
4

?

á
ụ t ể

->
ả
,

B
->

ộ
ả

ạ
ị:

ớ

ạ
,

,
ấ


é

nào ?
Q
?

ấ
ấ
,

GV: Tấ
t ơ

tê
ể

ò

, tì
ì

,

yêu
ô ầu -> C

,
,

ê ,

Sự
ê
bầu s t
t ầ t
quê ơ
bả

ò
,

,

ầ

HS
N

ồ

ì

yêu ắ

ơ

.....................................................
C

tấ

T

ò

.

,
?

E
“

* Ngh
:

“
?

YP

->
ấ,

,

-> C

,
,

ử

C
?

con

“

”

->N

que

t v
t uộ vớ
ờ vù
o,

-D

,

ả t ơ rất ầ
uộ s
ấ
,

ũ
o
ấ


Tày
-V
“ken

Q
cu

?

“

ấ

.
,

->C
,
ấ
Bằ
ì ả t ơ
, ả
ị bằ
ụ t ể, ộ
ầ ũ
ú,
uố
v
rằ :vòng tay
yêu t ơ
,
ì ,
ĩ tì s u ặ
quê ơ
bả ô ã uô
k ô
,
ộ
uồ s

ỡ
C
ãy k ắ
u
Đ ạ t ơ vừ
, vừ
ột

ột
ặ
tr

t tì
ò ầy t
ử t

ấ

ơ

ơ

y

T ết
HS
N

2
ồ

ì

t

ắ

......................
K ô
P

ự

ọ

2

,

a nói 2.

?
C

2


T “yêu “
“
”. T

?

thay

“ yêu

-

”– yêu
,

,

ấ
,

“t ơ
t ơ
gian khó

”–
ấ

->
ớ ạ
cách
ề
:
?
- ấ

H
ễ

ột á
ậ bả sắ

,

ễ khá
ờ

ấ

dài
- M

ấ
:

,

,

,

,

,
,

ễ
hấ ,
? (Cấ

,

)

è

trong

.
->
é ,

,
,
,
,
,
,

T S

.

?
-> B

ấ,

ễ
S


H

ấ

thách. H u
s
ỏ k oá
ạt

S
“

ấ

ạ

ẽ

,
ử

ứ
su ,

s
, th

g”?

è

, ấ
”

->“

ấ

Y P
,

-> âu t ơ
ột á
ấu ấ t
u
ờ vù
ờ t ơ â u
ả t ơv
t ểv
u tí khái quát,

ậ
o.
ụ

,

:
,

.
Q

,

ử

,

,

?

,

,

GV: Một ầ
, quê
ơ
ạ
ệ ê
ột
uồ t
s ,

->H
k ô
ả
sự vỗ v ,
bẵ ,
e
t
ò t ơ bé
Quê ơ
y
ột t
t , ột ẽ số , ột
t ,ý
v
v
ú,
rộ
suố
uồ
B

é

C

ơ tuy t ô sơ

t ịt

,

.
,
,

ử
,


Lê
K ô

b

ỏ bé

Nghe con
H

é
? Q
?

GV: N u ầ
ột b t ơ
k ú
t
, t ơ vu v
ngan
t, v
ru rt

i, v b
ĩ tì
t ả ,t ì ầ
ột bả
k ú vừ t
t t vừ
ạ
t
sô suố ,
t e ả ơ t
k ,
t ,s
ạ
quê ơ
Qu
uố tr
ử
t
k t vọ
T

ột ->
có

,
,

t
t ơ

: Hã tự t vữ
ờ
ờ
rộ
bằ
ẽ v tâ
ồ ớ
o.

b ớ trê
ík í ạ
ẽ,
, H
, ả

yêu,

,
é

cách nói,
?
III T

:

* C

ấ ấ

,

ễ

,

,
-C

,
,

t ơ
ú t
t ấy - H
võ ê
, sự vuốt ve
ầy u y , ạ
ú
ô b t y
ắ
ị , k ỏe k ắ sẵ s
yk
vấ
ã trê -

ấ
ấ

GV: Đọ b

,
,
,ấ

,


B
?
-Q

,
,

,
ấ

* Bài t

:
T

ử
?

,

,
,

,
GV:“N
v
”, Y P ơ
k ô
ỉ sắ
tr
rê
yêu qu
ì ,
ũ
tr
ô
uố tr
ử
tất ả
b
trê

.

*H

,
H

ử
ử

*Bài thơ là tiến nói tiêu biểu ủ hồn
thơ Y Phươn - một hồn thơ hân thật,
mạnh mẽ, iàu tr i n hiệm, với một
hất iọn sâu l n và đầy nội lự - Một
hất iọn ó âm hưởn ủ n n ió,
ủ sôn suối, ủ thá hềnh, ủ một
uộ sốn òn nhiều nhữn nhọ nhằn
i n khó nhưn đầy hí khí và niềm
tin.

III. HIỆU QUẢ ẠT
T

khá rõ nét,


t

ất ì

,
ả

,
t ơ

?( ặ

: Em

u t ơ,

ạ t ơ

,

HS

) Vì sao ?

,

:

Vách nhà ken câu hát
Hay:
..............................................
, 100% HS
:
,

ca ng
,
C

,

,
T

,

,

é
,

,

ấ

ra sao.
,

,

HS

Nhữn ấn tượn và
Phươn .

:

m xú sâu s

nhất ủ em về bài thơ “Nói với on” ủ Y
, ấ

T

ấ

,

,

:

,
,

,

,

é

,
,

tro
ả
ok á

á e vẫ
u
ềt .

ù

C

u

ờ

ạt

u

,

u
,

,
, ấu ấ
bất ứ ột tá

ể ạ
ẩ

80% HS

,
,
t ể

ệ

ữ

ru
ậ r v
ấ

ộ k át
r ê tro

70%
rê
ộ
ả
o

tế tr ớ v
tâ
ồ t
ấ

áo

b
ờ vù
,

t ơ ểt
o C

,
,

“

,

”

Rấ

Ví ụ:
,

1/ K
“
- Cũ
tr

”(H

t ể ệ tì yêu,
t ơH
Tru T ô
T e

buồ

Sẽ

y

N

ơ

t ,k
:

ã

T

)

t vọ

ẳ
uố tr

:
ử

,

ơ

ử

t vọ ấy ũ rất

tr
ĩ,
s v
t ơ
H
Tru T ô
tr
ắ ử t ì ut ơ
t
ồ
ất:

,

ẽt ì

sẵ tr
YP ơ

ạ

Dù k

C

T

ơ tuy t ô sơ

ọ v

t ấy sự k
b ệt
tr
t ơYP ơ .N u u
sắ vẻ
t
, u
,
ả ả
s
ạ
uố
ột

t ịt

Lê
ỏ bé

Không ba
Nghe con.
Đ
ỉ
bộ trự , ạ
2/ H
em
:

t ể
ẽ, ầy

,
k

v

t ể
t
“

ệ

vù

“có

... Đã
rất
u u t ơ, b t ơ y
s
ạ
tr
ô
uộ
y ự quê ơ
ất
,
ì ả “N
ồ
ì tự ụ

kê
quê ơ ”tr
b t ơ “N v
”
YP ơ
ột ì ả t ơ
k ô t ể
ộ v bất
C ỉ
s
r ,
ê tr
“
”,
“tr
t u
hè
”v t
ồ k
ạt
sô
suố , ạ
ẽ
ú
rừ
,
ĩ
v y

T

,

–
,

,

,
PHẦN

KẾT U N

M
,
D

,

“

”,

1/ D
t ự sự s

“

,

“

ấ
”
,

”
vớ

YP
o

ờ s

, ấ
ờ vù

o:

,

,

T
2/ P
,
xinh”,
t ơ t êu b ểu
,
,

ử
,
.

ấ

:

ã“
ấ
t ơ

3/ B
ất su t
k oắ
sâu và ầ

,
t

ột tấ

vả

u
B

các â tộ t ểu s .
,N v

u tí

trả
ấ
â

,

u, t

tú t ổ ẩ
ột á

,

,
ấ

ấu ấ rất riêng
,

ệ
Tấ

,

t ơ
,

P

ơ

.

k ỏe

u

ấ

,

ấ

ấ

ộ ự .
,

:
Tấ
ấ ấ

,
“B

YP

,

,

”ấ
,
,
,

,
ờ T
ất, t
ờ.

sứ
ậ

,

ấ T
ấ

H

a
ò
áu
ự vữ v
o ờ

,

B
ạ
ất ể

ệu k
ỗ o

bả sắ vă
ờ quê ơ

u

, trong
â tộ
ỗ
vữ b ớ trê


,
“

”(

9–T

2).

Vinh ngày 25/04/2012.
T I IỆU TH M KHẢO
1 S

,S

,T

2 B

TT& H O

,

- N

t ơYP

-YP

ơ

: “N

v

kê
9

3. Bìn
4 B

T

2

B D- 2005

ra ngày 15/6/2008

ơ

,

9- T
ũ

v

t ơT y

ệ

ạ.

Q

–

B

D

ò

ì

”

B D-2005

212+213

M
P ầ

:

................................................................................... 1

P ầ

:

...................................................................................... 3

M

............................... 3
1

é

YP

2. Bả sắ vù
II. T

ấ

“N
“N

v

v

” .................... 3

” .................................. 4

........................................................................................ 8
.................................................................................... 11

1
2. Giáo á
H
P ầ
T

.............................................................................. 11
................................................................................ 15
....................................................................................... 23

:

................................................................................................. 26
........................................................................................... 28