SKKN DOI tich hop su dung nang luong hieu qua vao HD doi 2016

Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
I. PHẦN MỞ ĐẦU
I.1. LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN
Như chúng ta đã biết, năng lượng là yếu tố có tầm quan trọng đặc biệt, đảm
bảo cho hoạt động bình thường và phát triển sản xuất; là nhu cầu thiết yếu để nâng
cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân; là nguồn động lực cho phát triển
kinh tế - xã hội. Sự thiếu hụt năng lượng trong một thời gian dài sẽ là nhân tố kìm
hãm sự phát triển liên tục của nền kinh tế quốc dân, gây hiệu ứng xấu đối với tăng
trưởng kinh tế và phát triển xã hội. Nguồn năng lượng truyền thống có thể khai thác
để cung cấp cho nhu cầu của xã hội không phải là vô tận.
Nước Việt Nam chúng ta được thiên nhiên ưu đãi, nên giàu có về tài nguyên
năng lượng nhưng thực tế cho thấy khả năng khai thác, chế biến, sử dụng còn nhiều
hạn chế, gây nên sự lãng phí và hiệu quả không cao. Những hạn chế đó do nhiều
nguyên nhân, đặc biệt là do ý thức con người trong việc sử dụng năng lượng còn
quá thấp: Từ việc sử dụng các nguồn năng lượng có sẵn đến việc duy trì tái tạo
năng lượng ... làm cho nguồn năng lượng đã cạn kiệt lại càng cạn kiệt hơn. Tương
lai sẽ đi về đâu nếu tình trạng này cứ tiếp tục kéo dài. Hơn bao giờ hết, việc giáo
dục sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng thiết nghĩ là một việc làm cấp bách
và thiết thực. Bởi vì, hành động và ứng xử của con người đối với các nguồn năng
lượng quý giá bị chi phối bởi chính thái độ và nhận thức của họ trong đó giáo dục
có vai trò to lớn.
Trong Nghị định số 102/2003/NĐ-CP của Chính phủ về “Sử dụng năng
lượng tiết kiệm và hiệu quả” cũng như điều 18 về chương trình mục tiêu quốc gia
về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã nêu rõ yêu cầu giáo dục, đào tạo,
phổ biến thông tin, tuyên truyền cộng đồng trong lĩnh vực phát triển, thúc đẩy sử
dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường.

1

Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Trong chương trình mục tiêu quốc gia về “sử dụng năng lượng tiết kiệm và
hiệu quả” theo Quyết định số 79/2006/QĐ-TTg-CP của Thủ tướng Chính phủ có đề
án thứ ba của Chương trình là: Đưa các nội dung về giáo dục sử dụng năng lượng
tiết kiệm và hiệu quả vào hệ thống giáo dục quốc gia, trong đó qui định rõ: Xây
dựng nội dung, giáo trình, phương pháp giảng dạy lồng ghép các kiến thức về sử
dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào các môn học, phù hợp với từng cấp học,
từ tiểu học đến THPT.
Giáo dục sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong phạm vi trường
phổ thông là một quá trình tạo dựng cho học sinh những nhận thức và mối quan
tâm đối với các nguồn năng lượng (như về các loại năng lượng, ý nghĩa to lớn của
nó, tình trạng khai thác sử dụng hiện nay và những nguy cơ làm cạn kiệt các nguồn
năng lượng) sao cho các em có đủ kiến thức, thái độ, động cơ, ý thức và kỹ năng để
có thể hoạt động một cách độc lập hoặc phối hợp nhằm tìm ra giải pháp để sử dụng
năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong hiện tại và tương lai.
Hiện nay, nội dung về giáo dục sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng đã
được bước đầu tích hợp vào chương trình cấp THCS. Tuy nhiên, giáo viên còn lúng
túng khi dạy học tích hợp do tài liệu hướng dẫn chưa có, đội ngũ giáo viên còn gặp
khó khăn về kiến thức, kỹ năng và thái độ khi dạy học tích hợp.
Thực tế, trong quá trình theo dõi và chỉ đạo hoạt động Đội, tôi thấy đa số học
sinh chưa có ý thức trong việc sử dụng năng lượng hợp lý: Từ việc sử dụng điện,
quạt, máy vi tính trong giờ học và trong giờ thực hành, việc bảo vệ cây xanh, làm
sạch môi trường, hay việc đến trường bằng xe máy do người lớn chở ... Đa phần
các em đều rất thờ ơ đối với việc tiết kiệm năng lượng, việc này ảnh hưởng xấu đến
kinh tế và môi trường, làm mất một số nguồn năng lượng lớn trong xã hội và trong
tự nhiên.

2

Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Làm thế nào để phát huy tốt khả năng tự giác, chủ động của các em trong việc
sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, xây dựng một ngôi trường “Xanh – Sạch
– Đẹp“, góp phần tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường là câu hỏi lớn cứ day dứt
mãi trong tôi.
Bằng tâm huyết nghề nghiệp, với kinh nghiệm đã được tích lũy trong quá
trình dạy học và những kiến thức cơ bản về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả đã được nắm bắt, tôi thấy cần phải tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết
kiệm và hiệu quả vào những hoạt động tập thể, qua đó góp phần giáo dục các em ý
thức hơn khi sử dụng năng lượng trong và ngoài nhà trường một cách tiết kiệm và
có hiệu quả.
Với suy nghĩ đó cùng những kết quả bước đầu đạt được khi áp dụng tích hợp
giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào môn học đã trở thành động
lực để bản thân tôi quyết định thực hiện sáng kiến: “Tích hợp giáo dục sử dụng
năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông qua hoạt động Đội ở
trường THCS ” với mong muốn góp phần cùng với Nhà trường giáo dục cho học
sinh có ý thức cao trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Điểm mới của sáng kiến này là:
- Xác định được nội dung cần tích hợp cho học sinh trong quá trình theo dõi và chỉ
đạo hoạt động Đội phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương và vận dụng một
cách hợp lý.
- Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả một cách cụ thể mà
không làm mất đi đặc thù của các hoạt động Đội, không mang tính lặp lại, nhàm
chán.
- Nâng cao được ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho các em ngay
tại đơn vị cũng như tại gia đình học sinh.

3

Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
I.2. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.
- Phạm vi: Học sinh trong trường .
- Thời gian: Từ tháng 9 năm 2013 đến tháng 5 năm 2016.
- Năm học 2012 - 2015 nghiên cứu, thử nghiệm.
- Năm học 2015 - 2016: Áp dụng và rút kinh nghiệm.
I.3 TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
- Tài liệu về tích hợp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào HĐNGLL.
- Tìm hiểu tình hình một số trường trong cụm, huyện.
- Tìm hiểu thực ở nhà trường và địa bàn dân cư
- Cẩm nang cho người phụ trách đội TNTP Hồ Chí Minh .
- Cập nhật thông tin về môi trường sử dụng năng lượng…

Chung tay xây dựng hành tinh xanh vì ngày mai tươi sáng.

4


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
II. PHẦN NỘI DUNG
II.1. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ MÀ SÁNG KIẾN CẦN GIẢI QUYẾT.
Quá trình theo dõi, chỉ đạo hoạt động Đội ở đơn vị nơi công tác, tôi thấy nổi
lên một thực trạng như sau:
Trường THCS nơi tôi công tác có địa bàn trải dài trên 12 thôn có chiều dài
trên 10 km. Việc tổ chức hoạt động học tập và sinh hoạt cho các em ít nhiều gặp
khó khăn. Xác định tổ chức Đội có vai trò lớn trong việc giáo dục nhân cách cho

học sinh, Đảng ủy xã, chi bộ nhà trường đã ưu tiên tạo mọi điều kiện thuận lợi cả
về kinh phí lẫn thời gian cho các hoạt động của Đội, chỉ đạo sâu sát trong mọi hoạt
động và chú trọng khâu đào tạo bồi dưỡng đội ngũ phụ trách.
Học sinh tuy ngoan nhưng chưa ý thức đúng trong việc bảo vệ môi trường
trong các hoạt động tập thể.
Đặc biệt là việc hiểu biết về năng lượng cũng như ý thức sử dụng hợp lý
năng lượng còn quá kém. Cụ thể:
- Ý thức tự giác về giữ gìn vệ sinh trường lớp của đa số học sinh còn quá kém, các
em chỉ làm việc theo sự phân công và mang tính chiếu lệ. Hiện tượng xả rác bừa
bãi còn rất nhiều.
- Học sinh chưa thực sự tự giác trong việc sử dụng điện quạt ở lớp, ở phòng thực
hành, việc sử dụng nước nơi công trình công cộng còn tùy tiện, bừa bãi.
- Việc tham gia lao động vệ sinh giữ gìn khuôn viên nhà trường Xanh – Sạch – Đẹp
và giữ gìn vệ sinh thôn xóm của học sinh chưa thực sự mang tính tự giác.
- Học sinh đến trường đa phần đều do người lớn đưa đón bằng xe máy.
Trong học kỳ I năm học 2012 – 2013 tôi tiến hành khảo sát một số vấn đề liên
quan đến việc sử dụng năng lượng trong nhà trường, kết quả như sau:
- Trên 80% không hiểu được sử dụng năng lượng tiết kiệm là gì.
5


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
- Trên 80% không quan tâm đến việc sử dụng năng lượng ra sao.
- Gần 20% học sinh có hiểu biết về tiết kiệm năng lượng nhưng xem ra còn lơ mơ,
chưa hiểu được bản chất.
- 60% học sinh không quan tâm đến việc tiết kiệm điện, nước và bảo vệ môi
trường, đa phần các em thực hiện công việc chỉ vì mệnh lệnh hay vì những lý do
khác mà thôi.
- Rất ít học sinh tự ý thức được việc tự đến trường của mình mà phần lớn đều muốn

bố mẹ đưa đón bằng xe máy.
- Tiền điện phục vụ cho công tác dạy học mà nhà trường phải thanh toán cho công
ty điện lực lên đến 2.758.000 đồng/tháng.
Tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng ở 02 lớp về một số hoạt động liên quan đến
việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, kết quả:

TT

1

Lớp

7A

Sỹ
số

35

Học lực
TB trở lên

Hạnh kiểm
từ khá trở
lên

Số học
sinh tự đến
trường

Số học
sinh có ý
thức sử
dụng điện,
nước hợp
lý

SL %

SL %

SL %

SL %

30

85.7

29

82.9 12

34.3 10

28.

Số học
sinh có ý
thức

LĐVS
chung

SL %

Số học
sinh có
hiểu biết
về năng
lượng

SL %

15

42.9 7

20

6
2

8A

36

30

83.3

28

77.

14

38.9 12

33.3 15

41.7 8

22.2

26

36.2 22

30.9 30

42.3 15

21.1

8
Tổng

71

60

84.
5

57

80.
3

6


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Tôi quyết định chọn 01 lớp để áp dụng sáng kiến này ở học kì II là 7A, còn 8A để
làm đối chứng(7Ahọc sáng, 8A học chiều).

7


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
II.2. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
Trong tình hình hiện nay, khi tổ chức các hoạt động Đội: từ tiết chào cờ,sinh
hoạt chi đội và các hoạt động theo chủ đề chủ điểm.. điều quan tâm lớn nhất của
người tổ chức nói chung là làm sao để truyền đạt hết nội dung kiến thức theo chủ
đề chủ điểm hay hội thi đã quy định mà không quá thời gian . Như vậy việc tích
hợp các nội dung nói chung, tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và
hiệu quả (GDSDNLTK&HQ)nói riêng là một vấn đề rất nan giải. Nếu tích hợp
nhiều quá thì làm mất đi nội dung hoạt động, nếu cứ tập trung vào nội dung các

hoạt động thì không thể cải thiện được nhận thức của học sinh đối với việc sử dụng
năng lượng tiết kiệm và hiệu quả chứ đừng nói gì đến hành động của các em đối
với vấn đề nóng bỏng này. Với mục tiêu: Mở rộng kiến thức về năng lượng, các
loại năng lượng, vai trò của năng lượng đối với con ngưòi và sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả; Nâng cao hiểu biết về những ảnh hưởng của việc khai thác, sử
dụng nguồn tài nguyên năng lượng đối với môi trường và ý nghĩa của việc sử dụng
năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cũng như sự cần thiết phải sử dụng tiết kiệm và hiệu
quả nguồn tài nguyên năng lượng; Củng cố, khắc sâu những biện pháp sử dụng tiết
kiệm và hiệu quả năng lượng, có thể khẳng định rằng việc tích hợp
GDSDNLKT&HQ vào hoạt động Đội là việc làm cấp thiết không thể bỏ qua trong
giai đoạn hiện nay.
Trong thời gian được nhà trường phân công làm giáo viên tổng phụ trách Đội,
bằng thực tiễn hoạt động, tôi nhận thấy việc tích hợp GDSDNLTK&HQ trong hoạt
động Đội là phù hợp nhất và hiệu quả mang lại là cao nhất so với các môn học khá
trong nhà trường vì những lý do sau:
1. Các HĐNGLL nói chung đều tổ chức ngoài trời( chào cờ, các hội thi, sơ kết,
tổng kết, các hoạt động theo chủ điểm..) với số lượng học sinh tham gia đông.
2. Các lớp dễ có sự thi đua trong quá trình hoạt động.
8


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
3. Việc giáo dục có tính liên hệ thực tiễn cao.
Với những yếu tố thuận lợi đó, tôi đã vận dụng các giải pháp sau để tích hợp
nội dung giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào hoạt động Đội :
1. Giải pháp 1:
Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
thông qua quá trình lập kế hoạch hay thiết kế hoạt động.
* Mục tiêu của giải pháp:

- Thông qua việc lập kế hoạch, giáo viên lồng ghép thêm một số nội dung về giáo
dục bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng mang tính thi đua cho học sinh trước
trong và sau bị tổ chức hoạt động.
* Nguyên tắc:
Khi xây dựng kế hoạch phải bám sát kế hoạch chỉ đạo chung của cấp trên,
phải phù hợp với tình hình kinh tế địa phương và đặc biệt là phải phù hợp với đặc
điểm tình hình thực tế của trường. Nội dung tích hợp phải được chọn lọc kỹ.
Kế hoạch phải cụ thể rõ ràng về thời gian, mục tiêu, nội dung, phương pháp
tổ chức thực hiện và phải được quán triệt đến tất cả anh chị phụ trách và tất cả học
sinh trong trường.
Tất cả các hoạt động giáo dục theo chủ điểm đều phải được xác định rõ thời
gian triển khai, mục tiêu giáo dục; xây dựng kế hoạch cho một hoạt động, phải
chọn lựa hình thức hoạt động thật cụ thể, mang tính khả thi.
Tổ chức chỉ đạo và hướng dẫn giáo viên làm tốt công tác lập kế hoạch hoạt
động, chọn lựa hình thức phù hợp với nội dung giáo dục, tổ chức triển khai thực
hiện hoạt động phù hợp với tình hình cụ thể lớp mình phụ trách trên cơ sở kế
hoạch chung của trường.

9


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Tạo ra nội dung giáo dục mang tính trọn vẹn, thống nhất giữa nội dung giáo
dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả(GDSDNLTK&HQ) và nội dung của
Đội.
Yêu cầu đặt ra phải mang tính chặt chẽ, dễ thực hiện và mang tính thực tiễn
cao.
Kế hoạch phải nêu rõ đối tượng nào tham gia, ai trực tiếp theo dõi, kiểm tra
đánh giá.

Có tiêu chí thi đua, có khen chê rõ ràng..
* Phương pháp sử dụng:
Đặt yêu cầu cụ thể với từng hoạt động cần phải có ý thức trong việc
SDNLTK&HQ ; từ đó đưa thêm biểu điểm trong quá trình tham gia hoạt
động( Công tác giữ gìn vệ sinh, việc sử dụng quạt, điện, nước...).
Tùy theo loại hình hoạt động cụ thể mà lồng ghép nội dung
GDSDNLTK&HQ phù hợp: Như hội thi lồng ghép nội dung gì? Tiết chào cờ lồng
ghép nội dung gì, lồng ghép như thế nào...
Phân cấp quản lý chỉ đạo rõ từng mãng hoạt động cho anh chị phụ trách, cho
cán bộ Đội: ai làm việc gì ? ai chịu trách nhiệm ở mỗi hoạt động ..
* Tác dụng, hiệu quả và ý nghĩa của giải pháp:
Việc thiết kế hoạt động hay lập kế hoạch được coi là yếu tố đầu tiên quyết
định sự thành công hay thất bại của một hoạt động sau này. Lập kế hoạch cụ thể, có
phương án hay sẽ giúp cho người tổ chức dễ kiểm soát được mọi hoạt động của đối
tượng sau này.
Giúp các em hình thành được ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả ngay từ khi nắm bắt kế hoạch, từ đó có ý thức trong việc tổ chức hoạt động tiến
dần đến việc điều chỉnh hành vi.
10


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
* Ví dụ minh họa:
Khi lập kế hoạch tổ chức hoạt động đêm Trung thu tại trường, ngoài mục
đích chung của hội thi tôi đưa thêm yêu cầu: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, ý
thức sử dụng điện nước,bảo vệ cây xanh ..; ý tưởng sử dụng NLTK&HQ trong
mâm cỗ, trong bài thuyết trình cho mâm cỗ như thế nào.. Sau đó, đưa vào trong
biểu điểm cụ thể trong khi chấm hoạt động.
Hay khi thiết kế hoạt động phát động đợt thi đua “Mừng Đảng, mừng xuân”,

trong mục tiêu tôi đã nhấn mạnh thêm về ý thức tham gia lao động vệ sinh, chăm
sóc hoa, ý thức tham gia giao thông, sử dụng điện, nước, tồng và bảo vệ caayy
xanh... Mỗi hành vi của các em đều được đánh giá thông qua các biểu điểm, tiêu
chí thi đua và do đội cờ đỏ đảm nhận giám sát, theo dõi.
2. Giải pháp 2:
Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
trong khi tổ chức các hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường.
Có thể nói rằng, khâu tổ chức các hoạt động của học sinh chính là môi
trường tốt nhất để tích hợp GDSDNLT&HQ cho học sinh vì ở đây, các em được
được nghe, được nhìn và đặc biệt là hoạt động, được vui chơi theo thích của
mình.Vì lẽ đó, người tổ chức phải khéo léo trong quá trình điều hành, biết vận dụng
tích hợp đúng lúc, đúng chỗ thì hiệu quả đạt được sẽ như ý muốn. Nắm bắt được
mấu chốt của vấn đề, tôi tiến hành thực hiện giải pháp này như sau:
* Mục tiêu của giải pháp:
Giáo dục ý thức, kỹ năng cho học sinh về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm
và hiệu quả phù hợp với từng hoạt động, phù hợp với phương án tổ chức hoạt
động.
Các em liên hệ được với thực tiễn ở lớp, trường, gia đình và nơi công cộng.
11


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Từ tự pháp đến tự giác, các em có thể điều chỉnh hành vi của mình để tham
gia bảo vệ môi trường và sử dụng năng lượng một cách có hiệu quả.
* Nguyên tắc:
Khi tiến hành các hoạt động cần chú ý đến việc phát huy tốt vai trò chủ động
tích cực của học sinh. Các nội dung tích hợp phải bảo đảm vừa sức với học sinh,
phù hợp với lượng thời gian định tổ chức, đảm bảo được tính tập thể, tính sư phạm
trong suốt quá trình của hoạt động.

Trong quá trình tiến hành hoạt động cần lưu ý khả năng tự điều khiển của
học sinh để giáo viên hỗ trợ giúp đỡ khi cần thiết và giảm bớt được sự lúng lúng
của học sinh khi điều khiển các hoạt động.
Trong quá trình tổ chức hoạt động cần chú ý động viên khích lệ học sinh kịp
thời cho dù đó chỉ là một cố gắng, một tiến bộ rất nhỏ của các em. Luôn hòa đồng
và gần gũi với các em, tạo không khí cởi mở, sự tự tin, hứng thú của các em trong
tham gia hoạt động. Đồng thời mọi hoạt động khi tổ chức đều phải dự tính để đảm
bảo thời gian hợp lí.
Nội dung tích hợp phải phù hợp với nội dung của từng hoạt động, dễ hiểu và
mang tính thực tiễn cao.
Lấy động viên khen ngợi các em là chính, không áp đặt, không bắt buộc các
em phải tiếp thu.
* Phương pháp sử dụng:
Tùy theo đặc thù từng hoạt động mà tôi sử dụng phương pháp tích hợp toàn
phần hay tích hợp bộ phận để nội dung tích hợp được các em tiếp thu một cách dễ
hiểu, dễ nhớ và dễ vận dụng. Hình thức sử dụng ở đây có thể là người tổ chức đặt
ra câu hỏi chung cho học sinh giải quyết theo cá nhân hoặc theo nhóm( đan xen
trong hội thi); cũng có thể là đưa ra tình huống thực tế cho các em thảo luận( các
tiết học HĐNGLL); đánh giá nhận xét trong các buổi chào cờ; hay là vận dụng
12


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
thực tiễn tại hoạt động đang diễn ra( các buổi dã ngoại, tham gia lao động vệ sinh
hay là đi thăm các địa chỉ lịch sử, văn hóa ...). Công việc cuối cùng của người tổ
chức chỉ là khẳng định lại vấn đề, có chính kiến nhận xét và đưa ra thông điệp cho
học sinh. Một số phương pháp:
- Kể những câu chuyện có liên quan đến việc sử dụng năng lượng, cho học sinh
nhận xét hoặc đặt bản thân học sinh vào hoàn cảnh đó để giải quyết.

- Dùng phương pháp thuyết trình về vấn đề môi trường mang tính thời sự trên thế
giới, trong nước hay cụ thể là ở trên địa phương đang sống.
- Liên hệ thực tiễn trong quá trình nhận xét các hoạt động của lớp, của cá nhân.
- Thông báo ở mục thi đua.
* Tác dụng, hiệu quả và ý nghĩa của giải pháp
Học sinh có tâm lý thân thiện, nhẹ nhàng tiếp nhận những kiến thức đã được
tích hợp trong quá trình tham gia các hoạt động một cách tự nhiên không gò bó,
không gượng ép và chức chắn rằng kiến thức này sẽ được hiểu sâu hơn. Cụ thể là:
- Khái niệm về năng lượng:
- Các loại năng lượng( Nhiệt năng, cơ năng, nước, gió ..)
- Sự chuyển hoá các dạng năng lượng.
- Vai trò của năng lượng đối với con người.
- Tình hình khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên năng lượng hiện nay.
- Những ảnh hưởng của việc khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên năng lượng
đối với môi trường.
- Sự cần thiết phải sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
- Các biện pháp sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
* Ví dụ minh họa:
13


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
- Khi tổ chức hội thi truyền thông về an toàn giao thông đường bộ, ở phần thi cho
khán giả, tôi đặt thêm câu hỏi: “ Đi xe đạp có những tác dụng gì?”. Những tác dụng
thông thường như chủ động thời gian và rèn luyện sức khỏe sẽ được các bạn dễ
dàng nghĩ ra ngay, nhưng tác dụng góp phần tiết kiệm năng lượng thì phải mất một
thời gian suy nghĩ mới trả lời được. Sau đó, tôi chỉ chốt lại một lần nữa về tác dụng
sử dụng năng lượng có hiệu quả nữa là được.
- Trong quá trình tổ chức hoạt động đêm Trung thu, trong thời gian nghỉ giải lao

tôi đã cho các em xem một số Video ngắn về sự cạn kiệt năng lượng trong tự nhiên
và một số hành động của con người nhằm duy trì và tái tạo các nguồn năng lượng.
Sau khi xem xong, chỉ bằng những câu hỏi đơn giản: Em có nhận xét gì sau khi
xem xong video? Rất nhiều học sinh có thể tham gia trả lời được câu hỏi trên, như
vậy tôi đã tích hợp được việc giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
cho các em.
- Một việc làm mà tôi sử dụng thường xuyên trong khi tổ chức các hoạt động tập
thể đó là luôn quán triệt ý thức bảo vệ của công, bảo vệ cây hoa và giữ vệ sinh
chung. Ngoài việc giao nhiệm vụ cho các lớp trưởng quản lý, tôi còn gắn với thi
đua trong hoạt động đó, nhờ vậy khuôn viên nhà trường luôn được xanh sạch đẹp,
góp phần sử dụng năng lượng tiết kiệm. Thông qua các buổi phát thanh măng non
để tuyên truyền về việc sử dụng điện, nước tiết kiệm; tham gia tích cực vào hoạt
động giờ Trái đất một cách tích cực, có ý nghĩa giáo dục cao.
3. Giải pháp 3:
Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
thông qua phần nhận xét đánh giá kết quả hoạt động, rút kinh nghiệm.
Để các hoạt động nói chung và hoạt động Đội trong nhà trường nói riêng có
kết quả cao và duy trì tốt thì ngoài việc lập kế hoạch, tổ chức triển khai hoạt động
thì khâu đánh giá rút kinh nghiệm là một khâu không thể thiếu. Việc đánh giá rút
14


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
kinh nghiệm không ngoài mục đích nhìn nhận lại cái đã làm được, cái chưa làm
được để các hoạt động tiếp theo được tốt hơn, hiệu quả hơn. Khi rút kinh nghiệm và
đánh giá kết quả cần tập trung vào hình thức tổ chức hoạt động, nội dung hoạt động,
quá trình tự quản, tự điều khiển của học sinh để bước chuẩn bị cho những hoạt động
tiếp theo đạt yêu cầu và mục tiêu đề ra.
* Mục tiêu của giải pháp:

Hoạt động đánh giá, rút kinh nghiệm sau khi tổ chức hoạt động mang ý nghĩa
quan trọng khôn chỉ cho học sinh mà còn cho cả người tổ chức, do vậy khi thực
hiện tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng vào đây cần đạt được những mục tiêu
sau:
- Giáo dục ý thức, kỹ năng cho học sinh về khả năng liên hệ, ứng dụng vào thực
tiễn trường, lớp và ở gia đình, cộng đồng.
- Nội dung tích hợp phải cô động và gắn với những vấn đề “nóng” cần được giải
quyết tại lớp, tại trường, cộng đồng.
- Khéo léo trong việc vận dụng tích hợp để học sinh không nhàm chán.
* Nguyên tắc:
- Không được lấy việc tích hợp giáo dục năng lượng làm nội dung chính trong quá
trình nhận xét.
- Đưa nội dung liên hệ thực tế vào tích hợp.
- Khen thưởng biểu dương là chính.
* Phương pháp sử dụng:
- Đánh giá nhận xét các hoạt động có lồng ghép đan xen việc sử dụng năng lượng
tiết kiệm cà hiệu quả thông qua các hành động của các em như:
Công tác vệ sinh phong quang trường lớp, khu vực định hình.
15


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
Công tác chăm sóc bảo vệ hoa.
Ý thức sử dụng điện, nước trong trường học.
Ý thức tham gia giao thông.
- Đánh giá các hoạt động đó găn với biểu điểm thi đua đã đề ra từ đầu. Thông qua
kết quả thi đua.
- Khen thưởng biểu dương kịp thời các cá nhân, tập thể làm tốt, đồng thời nhắc nhở
những đối tượng chưa làm tốt cần cố gắng hơn nữa trong thời gian tới.

* Tác dụng, hiệu quả và ý nghĩa của giải pháp
Năng lực của học sinh về khả năng liên hệ, vận dụng vào thực tiễn trường, lớp
và ở gia đình, cộng đồng được cải thiện đáng kể.
Các em hiểu rõ hơn về: Vai trò của năng lượng đối với con người; Tình hình
khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên; năng lượng hiện nay. Nguồn tài nguyên
năng lượng không phải là vô hạn; Những ảnh hưởng của việc khai thác và sử dụng
nguồn tài nguyên năng lượng đối với môi trường. Sự cần thiết phải sử dụng tiết
kiệm và hiệu quả nguồn tài nguyên năng lượng; Các biện pháp sử dụng tiết kiệm và
hiệu quả năng lượng. Đặc biệt, thông qua hoạt động này các em có sự thi đua cơ
bản về việc sử dụng năng lượng có hiệu quả, từ đó vận động mọi người cùng tham
gia.
* Ví dụ minh họa:
- Khi tổng kết đợt thi đua “ Ngàn hoa điểm tốt, kính dâng thầy cô giáo” ở Ban chỉ
huy liên đội, sau khi đánh giá nhận xét những hoạt động đã làm được theo kế
hoạch đề ra, tôi đưa ra một số câu hỏi có liên quan đến GDSDNLTK&HQ như: :
Lớp em đã mấy lần quên tắt điện, quạt? Cách quản lý nước uống ở lớp như thế
nào?( Tất nhiên, những việc này đã có đội cờ đỏ theo dõi, việc làm này chỉ khuyến

16


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
khích tính tự giác của cán sự lớp và qua đó khắc sâu hơn cho các em việc quản lý
lớp sau này mà thôi..)
- Khi chấm điểm về xanh sạch đẹp của các lớp( Định kì mỗi tháng một lần do BCH
liên đội kết hợp với chi đoàn), tôi thường để cho các em tự đánh giá kết quả của lớp
mình( chi đội mình), sau đó cho đổi chéo kết quả các chi đội để đánh giá và tự nêu
ưu nhược của chi đội mình. Cuối cùng, tôi chỉ kết luận và khắc sâu thêm để lần sau
làm cho tốt.

II.3. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
1. Kết quả cụ thể
Sau khi áp dụng sáng kiến này tại trường từ học kì 2 năm học 2011 - 2012 đến
nay đã thu được kết quả như sau:
- Trên 80% số học sinh có ý thức trong việc thực hiện những nội quy, quy
định của nhà trường, phòng thực hành.
- Học sinh sử dụng điện, quạt đúng thời điểm và tắt đèn, quạt trước lúc tan
trường. Số tiền chi trả cho điện năng tiêu thụ giảm xuống đáng cơ bản: 2.500.000
đồng/tháng mặc dù đơn giá điện năng đã tăng đã tăng lên.
- Ý thức tham gia lao động làm xanh sạch đẹp học đường được cải thiện rõ
rệt: Không còn tình trạng xả rác bừa bãi, khuôn viên lớp học sạch sẽ hơn.
- Trên 90% học sinh đã tự đến trường bằng xe đạp hoặc đi bộ, không cần bố
mẹ phải đưa đón bằng xe máy.
Dưới đây là kết quả cụ thể qua từng năm học kể từ khi áp dụng phương pháp.
- Kết quả thực hiện sáng kiến trong cuối năm học 2012 - 2013 như sau:

17


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.

TT

Lớp

Sỹ
số

Học lực

TB trở lên

Hạnh kiểm
từ khá trở
lên

Số học
sinh tự đến
trường

Số học
sinh có ý
thức sử
dụng điện,
nước hợp
lý

SL %

SL %

SL %

SL %

1

7A

35

32

91.4 33

2

8A

36

31

86.
1

28

Số học
sinh có ý
thức
LĐVS
chung

SL %

Số học
sinh có
hiểu biết
về năng

lượng

SL %

94.3 28

80

29

82.9 28

80

27

77.1

77.
8

38.
9

13

36.
3

41.

7

10

27.
8

14

15

Nhìn vào kết quả của lớp áp dụng là 7A và lớp đối chứng 8A, so với kết quả
khảo sát cuối kỳ II tôi thấy rằng đây là dấu hiệu khả quan để áp dụng sáng kiến
trong thời gian tiếp theo.
- Kết quả áp dụng cho toàn trường sáng kiến trong năm học 2013- 2014 như
sau:

TT

Khố
i

Sỹ
số

Học lực
TB trở lên

Hạnh kiểm
từ khá trở

lên

Số học
sinh tự đến
trường

Số học
sinh có ý
thức sử
dụng điện,
nước hợp
lý

SL

%

SL

%

SL %

SL %

Số học
sinh có ý
thức
LĐVS
chung

SL %

Số học
sinh có
hiểu biết
về năng
lượng

SL %

1

6

90

81

90

82

91.1 67

74.4 64

71.1 80

88.

9

63

70

2

7

77

70

90.
1

72

93.
5

66

85.
7

68

88.

3

72

93.
5

68

88.
3

3

8

92

81

88

83

90.
2

91

98.

9

86

93.
5

87

94.
6

85

92.
4

18


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
4

9

Toàn
trường

71

68

95.
8

69

97.
2

33
0

30
0

90.
1

316 95.
8

71

100

295 89.

4

69

97.
2

70

98.
6

68

287 86.

30
9

93.
6

284 86.

9

95.
8
1

2. Bài học kinh nghiệm:

Quá trình áp dụng sáng kiến “Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết
kiệm và hiệu quả cho học sinh thông qua hoạt động Đội ở trường THCS” đã thu
được một số kết quả khả quan đáng ghi nhận và cần phát huy nhân rộng thêm. Tuy
nhiên, sau quá trình vận dụng tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau:
1. Việc tích hợp giáo dục trong hoạt động cần phải có sự hỗ trợ của những
phương tiện truyền thông rộng rãi để từ đó giáo viên, học sinh có thể tiếp cận, cập
nhật thông tin một cách nhanh nhất trong từ đó hiệu quả mới đạt cao.
2. Việc tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả muốn có
kết quả cao cần phải được tiến hành đồng đều giữa các bộ môn có sự chỉ đạo thống
nhất từ trên xuống để bảo đảm cho toàn bộ học sinh được tiếp cận và vận dụng
trước khi còn chưa muộn trong việc giáo dục bảo vệ môi trường.
3. Gắn với việc xã hội hóa giáo dục trong việc tổ chức tuyên truyền trên
nhiều kênh thông tin để kêu gọi mọi người cùng tham gia hưởng ứng.

Tranh cổ động hưởng ứng giờ trái đất

19


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
III. PHẦN KẾT LUẬN
Giáo dục sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong phạm vi trường
phổ thông là một quá trình tạo dựng cho học sinh những nhận thức và mối quan
tâm đối với các nguồn năng lượng (như về các loại năng lượng, ý nghĩa to lớn của
nó, tình trạng khai thác sử dụng hiện nay và những nguy cơ làm cạn kiệt các nguồn
năng lượng) sao cho các em có đủ kiến thức, thái độ, động cơ, ý thức và kỹ năng để
có thể hoạt động một cách độc lập hoặc phối hợp nhằm tìm ra giải pháp nhằm sử
dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng trong hiện tại và tương lai.
Công bằng mà nói, việc giáo dục ý thức cho học sinh sử dụng năng lượng tiết

kiệm và hiệu quả không thể thành công trong “một sớm, một chiều” và chỉ áp
dụng đơn thuần một sáng kiến kinh nghiệm nào đó là được.
Để có được một hoạt động tích hợp thực sự có hiệu quả thì giáo viên phải xây
dựng được hoạt động phong phú, hấp dẫn, nhằm khơi dậy sự hứng thú, lòng ham
học, tìm tòi, kích thích tư duy sáng tạo của học sinh. Để tích hợp tốt người thầy
phải quan sát thực tế, nhạy cảm, theo dõi sự chú ý và hứng thú của học sinh vì sự
chú ý như cửa sổ tâm hồn của con người, khi cửa sổ này khép lại thì mọi hoạt động
của thầy không còn ảnh hưởng đến tâm hồn của họ nữa. Vì thế, khi tích hợp người
thầy phải sử dụng linh hoạt các hình thức (nói, viết, tranh ảnh, sơ đồ, mô hình, bài
tập, hỏi đáp, thảo luận, làm thí nghiệm, kiểm tra đánh giá, xem video ...). Ngôn
ngữ, phong thái của thầy luôn kết hợp hài hoà với nhau, phù hợp với yêu cầu,
nhiệm vụ học tập trong tưng hoạt động cụ thể, tạo ra bầu không khí tự nhiên, đầm
ấm và lành mạnh, lôi cuốn các em vào môi trường học tập, vui chơi lành mạnh.
Sáng kiến kinh nghiệm nhỏ của tôi đã góp phần nào nâng cao ý thức của học
sinh trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Cụ thể:
- Ý thức tham gia lao động làm xanh sạch đẹp học đường được cải thiện rõ rệt:
Không còn tình trạng xả rác bừa bãi, khuôn viên lớp học sạch sẽ hơn.
20


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
- Điều đáng mừng nhất là học sinh đã cảm thấy hứng thú khi tham gia các hoạt
động Đội và các hoạt động do nhà trường đề ra một cách tự giác và tất nhiên là chất
lượng các hoạt động đã nâng cao đáng kể.
- Học sinh có ý thức trong việc chấp hành các nội quy, quy định của nhà trường,
liên đội, tham gia các hoạt động tình nguyện làm đẹp môi trường thôn xóm.
Để hiệu quả tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đạt
kết quả cao hơn nữa, tôi mạnh dạn đề xuất một số vấn đề sau:
- Tạo điều kiện trang cấp phương tiện truyền thông để công tác tuyên truyền có

hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện về thời gian, kinh phí để tổ chức các hoạt
động, hội thi về môi trường, về năng lượng nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức của
các em trong việc sử dụng NLKT&HQ góp phần xây dựng môi trường học đường
Xanh – Sạch – Đẹp, lành mạnh.
- Tạo điều kiện về thời gian cho giáo viên nâng cao trình độ chuyên môn và áp
dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
- Điều chỉnh chương trình cho phù hợp hơn bằng cách bố trí một vài tiết dã ngoại
để học sinh có thể nắm rõ tình hình thực tiễn từ đó có ý thức vận dụng hiệu quả
hơn.
Trên đây là giải pháp nâng cao ý thức sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả cho học sinh thông qua hoạt động Đội mà tôi đã áp dụng từ năm học 2012 –
2013 và năm học 2013 - 2014. Do phạm vi áp dụng hẹp cũng như thời gian chưa
dài, kinh nghiệm tích hợp chưa nhiều nên sẽ không tránh khỏi thiếu sót. Rất mong
được sự góp ý của các đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!

21


Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả cho học sinh thông
qua hoạt động Đội ở trường THCS.
MỤC LỤC
TT

NỘI DUNG

Trang

I

PHẦN MỞ ĐẦU

1

I.1

LÝ DO CHỌN SÁNG KIẾN

1

I.2

. PHẠM VI VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN ĐỀ TÀI.

4

II

PHẦN NỘI DUNG

5

II.1

THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ MÀ SÁNG KIẾN CẦN GIẢI QUYẾT

5

II.2

GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:

7

1

2

3

Giải pháp 1: Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong 8
thiết kế hoạt động hay lập kế hoạch
Giải pháp 2: Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong 10
quá trình tổ chức các hoạt động .
Giải pháp 3: Tích hợp giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả 13
trodộngđánh giá, nhận xét và rút kinh nghiệm.

II.3

KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:

16

1.

Kết quả cụ thể

16

2

Bài học kinh nghiệm:

18

III

PHẦN KẾT LUẬN

19

22