02 NLXH hanh phuc la gi

KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI

Luyện đề: NGHỊ LUẬN XÃ HỘI (tiết 2)
Đề 1: HẠNH PHÚC LÀ GÌ?

Đề số 1
Với tựa đề: “Hạnh phúc là gì?”, bạn hãy viết một bài luận (khoảng 600 từ) bày tỏ quan niệm
của mình về hạnh phúc.
ĐVĐ
Ai sống trên đời mà không mong mình hạnh phúc? Hạnh phúc- đó là niềm khao khát lớn nhất của con
người trong mọi thời, mọi nơi, mọi lúc. Nhưng rốt cuộc, hạnh phúc là gì?
GQVĐ
1. Giải thích: thế nào là hạnh phúc?
- Trạng thái sung sướng vì cảm thấy hoàn toàn đạt được ý nguyện (Từ điển tiếng Việt). Cảm giác về
hạnh phúc gắn liền với niềm hân hoan vui sướng của tâm hồn. Cuộc sống hạnh phúc là khi người ta
thấy Mọi sự được như ý nguyện (Từ điển Hán Việt). Như vậy, cảm giác hạnh phúc có thể thoáng qua,
thoắt đến thoắt đi, nhưng một cuộc sống hạnh phúc mang tính tương đối bền vững. Ở đó, con người
được sống trong cảm giác thư thái, bình an, có được sự tự do trong nội tâm, được sống thực với con
người mình. Đó cũng là khát vọng muôn đời của nhân loại. Nếu Hạnh phúc là một bức tranh, hẳn đó
là bức vẽ màu hồng; ở đó có bình minh dâng lên và những đóa hoa khoe sắc; nếu là một bản nhạc, hẳn
đó là giai điệu du dương; nếu là một bài thơ, hẳn nó sẽ nở ra thành nụ cười thân thương và ánh mắt;
nếu nó hiện ra thành cử chỉ hành động, hẳn đó là cái bắt tay hay vòng ôm thật chặt, những lời ấm áp,
những cử chỉ âu yếm ngọt ngào...
- Nhưng có hẳn là như vậy không? Nếu chỉ giản đơn như vậy, làm sao Nguyễn Văn Thạc và Như Anh
phải hỏi nhau: Hạnh phúc là gì? trong cuốn sách cùng tên để rồi họ cùng mơ về ngày 30/4- ngày hạnh
phúc. Nếu chỉ có vậy thì những đôi lứa yêu nhau trong chiến tranh đâu phải nhiều lần thảng thốt:
“Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng/ Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra”
2. Bàn luận về hạnh phúc
2.1. Biểu hiện của hạnh phúc rất đa dạng: tùy lứa tuổi, công việc, lứa tuổi, tình huống hoàn cảnh (gia
đình, cuộc sống, sự nghiệp, hòa bình, chiến tranh, sức khỏe, bệnh tật, thơ ấu, trưởng thành, già nua
tuổi tác). Dường như, có bao nhiêu người thì có bấy nhiêu quan niệm khác nhau về hạnh phúc:… Với

bạn, hạnh phúc có thể là khi ta đạt thành tích cao trong học tập để người thân vui lòng; với đứa trẻ tật
nguyền, hạnh phúc là được lắng nghe và cảm nhận, với người bị nhiễm HIV, hạnh phúc là nhận được
sự cảm thông; một ánh lửa đêm đông, mùi cỏ thảo nguyên, hơi rượu mạnh hay bóng mẹ trong căn
phòng ấm áp, phải chăng đó cũng là những sắc màu của hạnh phúc rất riêng? Hạnh phúc có thể lớn
lao mang tầm nhân loại, khi ta mong cho trái đất hết đói nghèo, hạnh phúc cũng có thể trong veo như
giọt sương buổi sớm, nhỏ nhoi, bình dị, khiêm nhường khi ta thấy ngọn cỏ như run lên vì sung sướng
trong buổi nắng mai.
2.2. Hạnh phúc không quá lớn lao xa vời mà đôi khi thật giản dị, gần gũi, quan trọng là ta có đủ hiểu
biết để cảm nhận nó hay không. Kẻ khôn ngoan không cần chạy thục mạng về tương lai để tìm
kiếm những thứ chỉ đem tới những cảm xúc nhất thời mà sẽ dành thời gian và năng lượng để
khơi dậy và giữ gìn những giá trị hạnh phúc mình đang có. Một đôi mắt sáng để nhìn thấy cảnh
vật và những người thân yêu, một đôi chân khỏe mạnh có thể đi đến bất cứ nơi nào, một công việc ổn
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI
định vừa mang lại thu nhập kinh tế vừa giúp ta thể hiện được tài năng, một gia đình luôn chan chứa
tình thương giúp ta có điểm tựa vững chắc, một vốn kiến thức đủ để ta mở rộng tầm nhìn ra thế giới
bao la, một tấm lòng bao dung để ta có thể gần gũi và chấp nhận được rất nhiều người… Đó là điều
kiện của hạnh phúc. Nhìn một người đang nằm hấp hối trong bệnh viện, một người đang cố ngoi lên
từ trận động đất, một người vừa suýt mất đi người thân trong gang tấc thì ta sẽ biết hạnh phúc là thế
nào. Hạnh phúc của họ có khi chỉ là một hơi thở, một nắm cơm hay một cái nhìn nhau lần cuối. Nó
luôn hiện hữu trong đời sống, từng giây phút, từng ngày, với tất cả mọi người. Dù bạn là ai và trong
hoàn cảnh nào, nếu biết lắng nghe và cảm nhận, nếu biết nỗ lực sống, biết san sẻ tình thương, hạnh
phúc nào nỡ chối từ? Hình ảnh Nick Vujcic, một người bị liệt tứ chi đã vượt lên số phận và trở thành
Chủ tịch một tổ chức quốc tế, giám đốc một Công ty lớn, diễn giả có sức truyền cảm lớn nhất và đặc
biệt nhất hành tinh luôn xuất hiện với nụ cười rạng rỡ trên môi như biểu tượng của niềm lạc quan,
chiến thắng. Với những câu nói nổi tiếng “Nếu cuộc đời không cho bạn điều kì diệu, hãy lật người và

ngắm những vì sao”. “Khi cuộc sống đẩy bạn vào những khó khăn, đừng uất ức “Tại sao lại là tôi?
Hãy mỉm cười “Cứ thử tôi đi!”. Và phải chăng đó cũng là hạnh phúc?
2.3. Hạnh phúc không ở đâu xa, nhưng nó cũng không phải là món quà dễ dãi. Hạnh phúc gần gũi
nhưng cũng rất mong manh. Có thể có đấy, rồi lại mất ngay. Tạo hóa cũng không chia đều cho tất cả
chúng ta chiếc bánh hạnh phúc. Có những người sinh ra đã phải chịu thiệt thòi bất hạnh. Có những
người lại có vẻ rất may mắn khi được cho và nhận quá nhiều. Nhưng ở đời, có khi Người giàu cũng
khóc, và người nghèo vẫn có những niềm vui. Không có con đường mòn nào dẫn đến hạnh phúc.
Hạnh phúc thực sự chỉ đến với chúng ta khi ta biết sống lạc quan, nỗ lực hết mình, biết yêu thương,
đồng cảm, biết trân trọng những gì mình đang có và cũng không thụ động ngồi một chỗ bằng lòng
với mình. Hạnh phúc thực sự phải gắn với cuộc đời chung, khi ta đã lao động, đấu tranh, phấn đấu.
Bởi khi nước đã mất dân đã làm nô lệ, có thể nào có hạnh phúc? Khi quanh ta còn khủng bố, chết
chóc, tham nhũng, tệ nạn, dịch bệnh, đói nghèo, có thể nào hạnh phúc mãi nở hoa?
Trong những năm tháng chiến tranh, trên mảnh đất thân yêu này, biết bao người con gái con trai đã
sống và chiến đấu vì hạnh phúc của nhân dân. Họ từng phải hi sinh hạnh phúc cá nhân, vì độc lập tự
do cho đất nước, vì hạnh phúc cho muôn đời sau. Giữa bom rơi đạn nổ, họ vẫn không nguôi nghĩ về
hạnh phúc... Nhà thơ Thanh Thảo đã từng viết:
“Hạnh phúc nào cho tôi / Hạnh phúc nào cho anh/ Hạnh phúc nào cho chúng ta
Hạnh phúc nào cho đất nước…
Những câu hỏi chưa thể nào nguôi được …”
(Thử nói về hạnh phúc)
- Như vậy, hạnh phúc không chỉ là sự thỏa mãn cảm xúc mà đôi khi còn là sự thỏa mãn ý chí.
Một bà mẹ làm việc quần quật suốt ngày để kiếm tiền lo cho con ăn học cảm thấy thật hạnh phúc.
Người chiến sĩ cộng sản bị khảo tra đau đớn vẫn thấy vui vì đã đóng góp vào sự nghiệp giải phóng
dân tộc. Bác Hồ bôn ba suốt 30 năm tìm đường cứu nước, trở về Pác Bó sống trong cảnh gian khổ
thiếu thốn trăm bề, vẫn cảm thấy ung dung tự tại, chan hòa với thiên nhiên, vẩn cảm nhận cái sang của
cuộc đời cách mạng. Đó là sự hưởng thụ hạnh phúc tinh tế và sắc. Phẩm chất của nó bền vững hơn
loại hạnh phúc chỉ đơn giản được tạo nên bằng cảm xúc; vì Hạnh phúc được thỏa mãn cảm xúc phụ
thuộc vào điều kiện khách quan; còn hạnh phúc khi được thỏa mãn ý chí, khát vọng chủ yếu phụ thuộc
vào mỗi người, cái cây hạnh phúc này do chúng ta tự trồng và vun xới.
2.4. Hạnh phúc chỉ được cảm nhận rõ ràng khi ta đã từng qua đau khổ.

Ngọc chỉ có trong đá, sen chỉ ở dưới bùn. Không thể nào tìm kiếm ngọc ở ngoài đá hay tìm kiếm sen ở
ngoài bùn, cũng như không có cái hạnh phúc nào từ trên trời rơi xuống, cũng không có cái thiên
đường nào chỉ toàn là hạnh phúc, bởi ý niệm hạnh phúc chỉ có khi con người biết cảm nhận khổ đau.
Nếu không có khổ đau thì ta sẽ không biết thế nào là hạnh phúc. Từng bị đói ta mới biết cái quý giá
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI
của thức ăn, đã từng chịu cái giá rét của mùa đông ta mới mong đợi nắng ấm về, đã từng bị mất mát
chia lìa ta mới nâng niu từng phút giây đoàn tụ, đã từng trải qua tai nạn thập tử nhất sinh ta mới biết
yêu thương cuộc sống.
3. Mở rộng nâng cao
- Khát vọng hạnh phúc là bẩm sinh của con người, nó là cơ sở của đạo đức
- Con người phải làm gì để tìm hạnh phúc? C. U-sin-Xki: “Nếu bạn thành công trong việc lựa chọn
lao động và đặt toàn bộ tâm hồn vào đó thì hạnh phúc sẽ đến với bạn”. Hạnh phúc khi được sống
chung với người mình yêu thương thường không còn nguyên vẹn sau đôi ba năm; hạnh phúc mua
được căn nhà như ý thường không kéo dài quá đôi ba tháng; hạnh phúc được thăng chức thường bị
lãng quên ngay sau đôi ba tuần; hạnh phúc được khen ngợi thường tan thành mây khói bay đi chỉ sau
đôi ba tiếng; rồi ta lại khát khao đi tìm và dễ dãi tin rằng một đối tượng nào đó trong tương lai sẽ
mang lại hạnh phúc lâu bền hơn. Vậy đó, hạnh phúc của ta thật ngắn ngủi, vì nó vốn ở ngoài ta, ta đã
vay mượn những điều kiện bên ngoài để tạo ra thành một thứ để ta hưởng thụ nên ta không làm chủ
được nó. Ta không thể vượt qua bóng tối tham vọng của mình. Thật ra hạnh phúc thỏa mãn cảm
xúc hay hạnh phúc thỏa mãn ý chí đều xuất phát từ tâm của con người chứ không phải do điều
kiện bên ngoài. Người xưa hay nói lạc phải đi liền với an - an lạc - thì mới bền vững. Một người
không có nhiều tiền, không có quyền lực, không được ai ngưỡng mộ nhưng luôn sống trong thảnh
thơi, lúc nào cũng có thể mỉm cười và tiếp xúc sâu sắc với những giá trị mầu nhiệm trong thực tại thì
cũng có hạnh phúc.
- Cảnh giác với nguy cơ làm mất đi hạnh phúc của con người trong xã hội hiện đại: tham vọng quyền

lực, tiền tài, lối sống buông thả trong xã hội...
4. Bài học rút ra
- Nỗ lực học tập, rèn luyện...
- Sống có mục đích, lí tưởng, biết quan tâm đến mọi người.
- Sống chậm lại, nghĩ kĩ hơn, biết cân bằng các trạng thái cảm xúc...hạnh phúc đôi khi còn ở việc biết
dừng đúng lúc, đúng chỗ.
KTVĐ: Và tôi sống như đóa hoa này... Toả ngát hương thơm cho đời/ Sống với nỗi khát khao rằng/
Được hiến dâng cho cuộc đời/ Hôm nay dẫu có gian nan/ Thì ngày mai là ngày tươi sáng hơn/ Tôi sẽ
viết nên câu chuyện của cuộc đời riêng tôi.
Mỉm cười nhìn đóa hoa/ Lòng nghi ngờ tan vỡ/ Hạnh phúc ở đây rồi/ Dại khờ tìm muôn thuở (Minh
Niệm). Hạnh phúc lớn nhất ở đời là được yêu thương - Victor Hugo; Chiếc bàn, cái ghế, bát hoa quả
và cây đàn vi ô lông; còn cần gì hơn cho hạnh phúc?- Albert Einstein; Hạnh phúc là sự thắng cuộcArsene Wenger; Hạnh phúc là khi điều bạn nghĩ, nói và làm hài hòa với nhau- Mahatma Gandhi; Chỉ
có một thứ hạnh phúc trên đời, yêu và được yêu- George Sand; Hạnh phúc chỉ là một hồi trong vở
kịch chung về đau khổ- Thomas Hardy. Chỉ người đã trải qua nỗi đau khổ tột cùng mới có khả năng
cảm nhận hạnh phúc tột cùng. Alexandre Dumas; Hạnh phúc... là cho, và sống vì người khác- Henry
Drummond. Người hạnh phúc là người lắng nghe; kẻ bất hạnh là kẻ thổ lộ- Ralph Waldo Emerson
Những người thật sự yêu nhau không viết ra niềm hạnh phúc của mình- Anatole France.
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI
TƯ LIỆU
Chẳng phải bạn cũng như tôi, chúng ta từng cảm thấy thật hạnh phúc khi đạt được điểm cao trong học
tập, được sống trong gia đình đầm ấm, luôn có người bạn thân sẵn lòng chia sẻ mọi buồn vui, ta làm
được nhiều điều khiến bạn bè nể phục. Cuộc sống này còn gì mong nhiều hơn thế nữa? Nhưng rồi cái
cảm giác hạnh phúc ấy không ở lại mãi cùng ta. Nhìn ra xung quanh, ta vẫn thấy sao còn nhiều điều
bất công, con người còn đau khổ. Ta lại tự thấy mình vô dụng vì không giúp gì được họ. Và chưa
được bao lâu, ta lại cảm thấy bất an khi thấy bạn bè chạy chiếc xe đời mới, họ sẽ được theo học những

trường Đại học danh tiếng, rồi họ sẽ có chức vụ được nhiều người ngưỡng mộ, ta những thứ mình
đang có thật tầm thường, chẳng đáng vào đâu. Ta lao tới để nắm bắt những thứ mà ta đinh ninh rằng
nếu không có nó thì ta không thể nào sống hạnh phúc. Thật ra, Hạnh phúc không cần hội đủ những
điều kiện tối ưu. Bởi nhiều người không có những điều kiện ấy thì họ vẫn hạnh phúc.
Thật ra những điều kiện của hạnh phúc vẫn luôn có mặt, chỉ có điều nó không hấp dẫn ta nữa mà thôi.
Một phần do bản năng hưởng thụ quá lớn, một phần bị tác động bởi tâm thức xã hội. Đôi khi ta vất vả
trong cuộc chạy đua để muốn chứng tỏ cho mọi người biết mình là ai. Mọi tranh đấu của ta chung quy
cũng chỉ để có càng nhiều càng tốt những tiện nghi vật chất và tiện nghi tinh thần (danh dự), để thỏa
mãn cảm xúc, phục vụ cho cái tôi ham thích hưởng thụ. Vì vậy, hình như, có bao nhiêu con người thì
có bấy nhiêu quan niệm về hạnh phúc. Những lạc quan thì mơ mộng về một hạnh phúc đang ở cuối
con đường. Những người gặp rủi ro triền miên thì quả quyết rằng trên đời này làm gì có hạnh phúc. Đi
gần hết kiếp nhân sinh, hạnh phúc đôi khi vẫn như một trò ú tim, khi ngỡ mình tay trắng thì lại thấy nó
hiện về. Tùy vào hiểu biết của mỗi người qua từng xã hội và từng thời đại mà hạnh phúc được quan
niệm một cách khác nhau. Còn bạn của tôi, đã bao giờ bạn lặng ngồi và tự hỏi: Chẳng phải ta cũng
như bất kỳ người trẻ nào đã từng cảm thấy thật hạnh phúc khi nắm được mảnh bằng tốt nghiệp
sau nhiều năm vật lộn với đèn sách? Nhưng vì liền sau đó ta lại than phiền rằng phải kiếm được
việc làm có nhiều tiền, khiến bạn bè ai cũng nể phục thì mới thật là hạnh phúc. Rồi cái cảm giác hạnh
phúc ấy không ở lại bao lâu, ta lại nghĩ nếu không cưới được người mình yêu thì sao gọi là hạnh phúc.
Và chưa được bao lâu ta lại trông đứng trông ngồi có một đứa con, rồi thêm đứa nữa cho vui nhà vui
cửa, đẹp lòng hai họ. Những ngày tháng hạnh phúc ấy cũng qua nhanh, bây giờ ta lại ao ước được dọn
ra riêng, được sở hữu một căn hộ đắt tiền thì mới gọi là hạnh phúc trọn vẹn. Và rồi ta lại bất an khi
thấy bạn bè chạy chiếc xe đời mới, con của họ học những trường danh tiếng, chức vụ của họ được
nhiều người ngưỡng mộ, ta lo nếu không theo kịp thì hạnh phúc mình đang có cũng trở nên tầm
thường, chẳng đáng vào đâu.
2. Thế là ta cứ bỏ hình bắt bóng, đứng núi này trông núi nọ, rốt cuộc chẳng biết hạnh phúc là
cái gì. Tuy ta cảm nhận được hạnh phúc chính là cảm giác sung sướng, dễ chịu, thoải mái khi
mình đạt được những gì mình mong muốn, nhưng ta không lý giải được tại sao những cảm giác
ấy đến rồi đi quá vội vàng. Ta mặc kệ. Ta chẳng buồn nhìn lại. Ta cứ lao tới để nắm bắt những thứ
mà ta đinh ninh rằng nếu không có nó thì ta không thể nào sống hạnh phúc được. Thật ngộ, ta không
biết được cái gì ngay trong hiện tại có thể làm cho ta hạnh phúc thì làm sao ta quả quyết những gì

trong tương lai có thể làm cho ta hạnh phúc? Hạnh phúc có phải là vấn đề của hiện tại hay tương lai
không? Hạnh phúc có cần hội đủ những điều kiện tối ưu cho nó không? Nói vậy thì những người
không có những điều kiện ấy thì họ không thể hạnh phúc sao?
Thật ra những điều kiện của hạnh phúc vẫn luôn có mặt, chỉ có điều nó không hấp dẫn ta nữa mà thôi.
Không phải vì nó mất đi tính hữu dụng mà chỉ tại ta mau chóng nhàm chán, nhu cầu hưởng thụ của ta
cứ thay đổi liên miên. Một phần do bản năng hưởng thụ quá lớn, một phần bị tác động bởi tâm thức xã
hội. Đôi khi ta vất vả cả chục năm trời để mua cho bằng được một món đồ cao cấp sang trọng chỉ vì ta
lo sợ nếu không có nó thì đời sống sẽ không được an toàn, hoặc chỉ vì muốn chứng tỏ cho mọi người
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI
biết mình là ai, chứ ta có hưởng được bao nhiêu đâu. Mọi tranh đấu của ta chung quy cũng chỉ để có
càng nhiều càng tốt những tiện nghi vật chất và tiện nghi tinh thần (danh dự), để thỏa mãn cảm xúc,
phục vụ cho cái tôi ham thích hưởng thụ không biết dừng của mình.
3. Nếu hạnh phúc chỉ là cảm xúc được thỏa mãn khi được hưởng thụ, thì ngay trong giây phút
hiện tại này đây ta cũng đang nắm trong tay vô số những điều kiện mà nhờ nó ta mới tồn tại một cách
vững vàng, vậy tại sao ta nói mình chưa hạnh phúc? Một đôi mắt sáng để nhìn thấy cảnh vật và những
người thân yêu, một đôi chân khỏe mạnh có thể đi đến bất cứ nơi nào, một công việc ổn định vừa
mang lại thu nhập kinh tế vừa giúp ta thể hiện được tài năng, một gia đình luôn chan chứa tình thương
giúp ta có điểm tựa vững chắc, một vốn kiến thức đủ để ta mở rộng tầm nhìn ra thế giới bao la, một
tấm lòng bao dung để ta có thể gần gũi và chấp nhận được rất nhiều người… Đó không phải là điều
kiện của hạnh phúc thì là gì? Chỉ cần nhìn sâu một chút ta sẽ thấy mình đang sở hữu nhiều lắm, nhiều
hơn là mình tưởng. Đừng vì một vài điều chưa toại nguyện mà ta vội than trời trách đất rằng mình là
kẻ bất hạnh nhất trên đời.
4. Vì vậy kẻ khôn ngoan không cần chạy thục mạng về tương lai để tìm kiếm những thứ chỉ
đem tới những cảm xúc nhất thời mà sẽ dành thời gian và năng lượng để khơi dậy và giữ gìn
những giá trị hạnh phúc mình đang có. Không cần nhiều tiện nghi, chỉ cần sống một cách an vui là

ta đã có hạnh phúc rồi. Mà ngay khi đời sống chưa mấy ổn định thì ta vẫn có thể hạnh phúc vì thấy
mình còn may mắn giữ được thân mạng này. Hãy nhìn một người đang nằm hấp hối trong bệnh viện,
một người đang cố ngoi lên từ trận động đất, một người vừa suýt mất đi người thân trong gang tấc thì
ta sẽ biết hạnh phúc là thế nào. Hạnh phúc của họ rất đỗi bình thường, đôi khi chỉ là một hơi thở, một
nắm cơm hay một cái nhìn nhau lần cuối. Cho nên không có thứ hạnh phúc nào đặc biệt ở tương lai
đâu, ta đừng mất công tìm kiếm. Có chăng, cũng chỉ là những trạng thái cảm xúc khác nhau mà thôi.
Mà cảm xúc thì chỉ có ghiền, chứ có bao giờ đủ!
5. Thỏa mãn ý chí
Khi hay tin người thân đang bị kẹt trong cơn bão tuyết thì tuy đang nằm trong nệm ấm chăn êm, ta
cũng không tài nào hạnh phúc được. Ta không cần cái cảm giác sung sướng đó. Chỉ cần có mặt kịp
thời để cứu giúp người thân thì dù có trải qua cái cảm giác lạnh thấu xương trong bão tuyết ta cũng
thấy hài lòng. Cũng vậy, một bà mẹ làm việc quần quật suốt ngày để kiếm tiền lo cho con ăn học
thành tài, tuy phải chấp nhận sự mệt nhọc thể xác nhưng bà cảm thấy thật hạnh phúc vì đã làm tròn
tâm nguyện. Một người họat động chính trị tuy bị khảo tra rất đau đớn nhưng họ vẫn thấy tự hào vui
sướng vì đã đóng góp vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Như vậy, hạnh phúc không chỉ là những
cảm xúc dễ chịu, đôi khi ta phải hy sinh những cảm xúc ấy để đổi lấy thứ hạnh phúc sâu sắc
hơn, đó là thỏa mãn ý chí.
6. Mặc dù thỏa mãn ý chí vẫn còn đứng trên nền tảng phục vụ cái tôi, thực hiện cho bằng được
điều mình muốn làm, nhưng đó là sự hưởng thụ rất tinh tế và phải để tâm sâu sắc lắm mới nhận
ra. Bởi nó vượt qua những đòi hỏi tầm thường của thói quen, dốc hết bản năng sinh tồn để chịu đựng,
vận dụng tất cả những hiểu biết và kỹ năng luyện tập để xử lý, nên chắc chắn phẩm chất của nó bền
vững hơn loại hạnh phúc chỉ đơn giản được tạo nên bằng cảm xúc; vì bản chất của cảm xúc luôn biến
đổi không ngừng theo tâm thức và sự chi phối của những đối tượng chung quanh. Nghĩa là hạnh phúc
được thỏa mãn cảm xúc bị điều kiện hóa nhiều hơn hạnh phúc khi được thỏa mãn ý chí.
7. Như vậy khi gặp hoàn cảnh khó khăn, đối đầu với những cảm giác không mấy dễ chịu, ta
đừng vội chống trả. Ta phải ý thức là mình đang thực hiện mục đích lớn lao hay cao cả nên không
thể đòi hỏi những tiện nghi hưởng thụ tầm thường được. Nhưng có khi mức khó khăn của hoàn cảnh
lên tới đỉnh điểm khiến cho cảm giác khó chịu biến thành khổ đau thì ta cũng đừng vội bỏ chạy, bởi
chính cái khổ đau ấy sẽ làm cho ta ý thức được cái gì là hạnh phúc. Cũng như nếu từng bị đói ta mới
biết cái quý giá của thức ăn, đã từng chịu cái giá rét của mùa đông ta mới mong đợi nắng ấm về, đã

MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98


KHÓA KỸ NĂNG LÀM ĐỀ – Cô NGUYỄN THANH MAI
từng bị mất mát chia lìa ta mới nâng niu từng phút giây đoàn tụ, đã từng trải qua tai nạn thập tử nhất
sinh ta mới yêu thương quá đỗi cuộc đời này. Cho nên ta đừng sợ khổ đau, đừng chia cắt rạch ròi giữa
hạnh phúc và khổ đau, vì nếu không có khổ đau thì ta sẽ không biết thế nào là hạnh phúc. Cũng như
ngọc chỉ có trong đá, sen chỉ ở dưới bùn. Ngọc là sự kết tinh của sỏi đá, sen là sự kết tinh của bùn
nhơ. Không thể nào tìm kiếm ngọc ở ngoài đá hay tìm kiếm sen ở ngoài bùn được. Vì thế không có cái
hạnh phúc nào từ trên trời rơi xuống, cũng không có cái thiên đường nào chỉ toàn là hạnh phúc, bởi ý
niệm hạnh phúc chỉ có khi con người biết cảm nhận khổ đau. Hạnh phúc không thể thiếu khổ đau. Và
còn nơi nào tuyệt diệu hơn cõi đời này vì nó có cả hạnh phúc lẫn khổ đau!
8. Hạnh phúc chân thật
Hạnh phúc khi được sống chung với người mình yêu thương thường không còn nguyên vẹn sau đôi
ba năm; hạnh phúc mua được căn nhà như ý thường không kéo dài quá đôi ba tháng; hạnh phúc được
thăng chức thường bị lãng quên ngay sau đôi ba tuần; hạnh phúc được khen ngợi thường tan thành
mây khói bay đi chỉ sau đôi ba tiếng; rồi ta lại khát khao đi tìm và dễ dãi tin rằng một đối tượng nào
đó trong tương lai sẽ mang lại hạnh phúc lâu bền hơn. Vậy đó, hạnh phúc của ta thật ngắn ngủi, đôi
khi ta mất rất nhiều thời gian và năng lực để tạo dựng nhưng rồi nó cứ bỏ mặc ta mà đi một cách tàn
nhẫn. Tại vì nó vốn ở ngoài ta, ta đã vay mượn những điều kiện bên ngoài để nhồi nặn ra thành một
thứ để ta hưởng thụ nên ta không làm chủ được nó là phải. Ta biết nhưng không thể làm khác hơn vì
ta không thể vượt qua nổi bóng tối tham vọng của mình.
Thật ra hạnh phúc thỏa mãn cảm xúc hay hạnh phúc thỏa mãn ý chí đều xuất phát từ tâm của
con người chứ không phải do điều kiện bên ngoài. Nhưng vì thiếu hiểu biết nên ta cứ tưởng nếu
không có cái này hay không có cái kia thì ta không thể hạnh phúc. Điều kiện bên ngoài cũng cần,
nhưng ít thôi. Cái trạng thái tâm lý không muốn tìm kiếm thêm bất cứ cái gì để phục vụ cho
mình và không cần phải loại trừ những gì mình cho là bất lợi mới chính là hạnh phúc chân thật.
Nó bằng lòng và chấp nhận tất cả. Nó chân thật vì nó là thứ hạnh phúc được tạo ra từ sự bình an của

chính lòng mình chứ không vướng kẹt vào những hoàn cảnh bên ngoài. Chính vì thế mà người xưa
hay nói lạc phải đi liền với an - an lạc - thì mới bền vững. Một người không có nhiều tiền, không có
quyền lực, không được ai ngưỡng mộ nhưng luôn sống trong thảnh thơi, lúc nào cũng có thể mỉm cười
và tiếp xúc sâu sắc với những giá trị mầu nhiệm trong thực tại thì chẳng đáng kiếp sống sao!
9. Tâm tham cầu và tâm chống đối thì ai cũng có. Có người trải qua vài biến động lớn lao trong
đời thì những năng lượng ấy đột nhiên suy giảm. Nhưng phần lớn những ai nắm được hạnh phúc chân
thật đều phải luyện tập chuyển hóa từng ngày những thói quen lâu đời ấy. Thật ra những mong cầu
hay chống đối cũng chỉ là những phản ứng phục vụ cho cái tôi dại khờ xưa nay của ta thôi. Chỉ cần ta
nhận ra bản chất chân thật của mình, luôn sống trong tỉnh thức để biết rõ mình đang làm gì và với thái
độ nào. Tập buông bỏ dần những tham cầu và chống đối không cần thiết để cái tôi bé nhỏ này được
tan chảy vào vũ trụ, để nó vận hành đồng điệu với mọi người và vạn vật thì tự nhiên hạnh phúc trong
ta sẽ rộng mở đến vô cùng. Vậy nên tâm ta như thế nào ta sẽ cảm nhận hạnh phúc như thế ấy, bởi
hạnh phúc vốn có sẵn trong ta - ở đây và ngay bây giờ.
***
MOON.V N

- hotline: 04.32.99.98.98