TR NG
I H C QU C GIA HÀ N I
I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N
KHOA NGỌN NG H C
*****
TR N TH MAI ÀO
L I PHÁT ÂM PH ÂM TI NG ANH C A H C
SINH VI T NAM
LU N V N TH C S NGÔN NG
Hà N i - 9/2003
1
H C
TR NG
I H C QU C GIA HÀ N I
I H C KHOA H C XÃ H I VÀ NHÂN V N
KHOA NGỌN NG H C
****
TR N TH MAI ÀO
L I PHÁT ÂM PH ÂM TI NG ANH C A H C
SINH VI T NAM
LU N V N TH C S NGÔN NG
H C
Chuyên ngành : Lý lu n ngôn ng
Mã s
H
: 5.04.08
ng d n khoa h c: TS. Lê Th Qu
Hà N i - 9/2003
2
M CL C
Trang
M đ u .............................................................................................................................. 1
1. L ch s nghiên c u v n đ .............................................................................................. 3
2.
i t ng, nhi m v , gi i h n c a lu n v n .................................................................... 6
2.1.
i t ng nghiên c u ............................................................................................ 6
2.2. Nhi m v nghiên c u .......................................................................................... 7
2.3. Gi i h n c a đ tài................................................................................................ 7
3. T li u và ph ng pháp nghiên c u ................................................................................... 8
3.1. T li u nghiên c u ................................................................................................ 8
3.2. Ph ng pháp nghiên c u ....................................................................................... 8
4. Nh ng đóng góp c a lu n v n ....................................................................................... 9
5. B c c c a lu n v n ....................................................................................................... 10
6. KỦ hi u phiên âm qu c t ................................................................................................ 10
7. Gi i thích nh ng t đ c vi t t t trong lu n v n............................................................... 12
ng 1: C s lý lu n ................................................................................................... 13
Ch
1.1. Gi i thi u h th ng âm v PA ti ng Anh ...................................................................... 13
1.1.1. Ti ng Anh RP và các bi n th đ a ph ng .......................................................... 13
1.1.2. H th ng âm v PA ti ng Anh ........................................................................... 13
1.1.2.1.
nh ngh a và danh sách PA .................................................................... 13
1.1.2.2. Các nét khu bi t c a PA ti ng Anh........................................................... 15
1.2. S hi n th c hoá h th ng âm v PA ti ng Anh ........................................................... 21
1.2.1. Âm m nh và âm y u........................................................................................... 21
1.2.2. C m PA .............................................................................................................. 22
1.2.2.1. C m PA đ u ............................................................................................... 22
1.2.2.2. C m PA cu i .............................................................................................. 24
1.2.3. PA âm ti t tính .................................................................................................... 26
1.2.4. Quy t c âm v h c ti ng Anh .............................................................................. 27
1.2.5. Quan h gi a âm và ch trong ti ng Anh ........................................................... 29
1.3.
c đi m ng âm ti ng Vi t ......................................................................................... 30
1.3.1. C u trúc âm ti t..................................................................................................... 31
3
1.3.2. Danh sách PA ....................................................................................................... 31
1.3.2.1. H th ng PA đ u ......................................................................................... 32
1.3.2.2. H th ng PA cu i ........................................................................................ 33
1.3.3. Mô t PA ti ng Vi t .............................................................................................. 33
1.3.4. Quan h gi a âm và ch trong ti ng Vi t ............................................................. 35
1.4. Ch ng trình ti ng Anh
tr ng THCS.......................................................................... 35
1.5. Tình hình d y phát âm ti ng Anh
tr ng THCS ......................................................... 38
Ti u k t .............................................................................................................................. 42
Ch ng 2: Kh o sát các d ng l i phát âm PA ti ng Anh................................................. 44
2.1. C s xác đ nh l i......................................................................................................... 44
2.1.1. Xây d ng các d ng tr c nghi m cho kh o sát l i .................................................. 44
2.1.1.1. M c đích ...................................................................................................... 44
2.1.1.2. Danh sách t th d ng trích d n (
n PA) ................................................. 44
2.1.1.3. Danh sách t th d ng trích d n (C m PA chính) ....................................... 48
2.1.2. V n đ ch n ngu n t li u ng i m c l i phát âm ti ng Anh .................................... 54
2.1.3. Các b c ti n hành thu th p t li u v l i phát âm ti ng Anh.................................... 56
2.2. Phân lo i các d ng l i phát âm PA trên c s v n t li u .............................................. 56
2.2.1.
nh ngh a l i phát âm .......................................................................................... 56
2.2.2. Tiêu chí phân lo i .................................................................................................. 57
2.2.3. Mô t các d ng l i phát âm PA ............................................................................. 58
2.2.3.1. L i bi n th âm v PA ti ng Anh .................................................................. 58
2.2.3.2. L i chân dung âm v PA ti ng Anh .............................................................. 60
Ti u k t .............................................................................................................................. 76
Ch ng 3: Th bàn v các tác nhân gây l i phát âm PA ti ng Anh
và đ ngh các bi n pháp kh c ph c79
3.1. Các tác nhân gây l i...................................................................................................... 79
3.1.1. Quá trình d y và h c ngôn ng th hai ............................................................... 79
3.1.2. Ti p xúc ngôn ng ............................................................................................... 83
3.1.2.1. Nh ng chuy n di tích c c ....................................................................... 84
3.1.2.2. Nh ng chuy n di tiêu c c ........................................................................ 84
3.1.3. Các tác nhân gây l i khác.................................................................................... 97
3.1.3.1. T phía HS ............................................................................................... 97
4
3.1.3.2. T phía ch ng trình và SGK .................................................................... 98
3.1.3.3. T phía môi tr ng d y và h c ngo i ng ................................................. 99
3.2. Các gi i pháp đ ngh đ i v i vi c kh c ph c các l i phát âm PA
ti ng Anh cho HS THCS.100
3.2.1. T ng quan100
3.2.1.1.
Truy n
đ t
ki n
th c
ng
âm
............................................................................................................................................. 10
1
3.2.1.2.
Thái
đ
đ i
v i
l i
phát
âm
............................................................................................................................................. 10
3
3.2.1.3.
To
môi
tr ng
ti ng
............................................................................................................................................. 10
4
3.2.2.
Gi i
pháp
đ
ngh
đ i
v i
vi c
kh c
ph c
l i
phát
âm
............................................................................................................................................. 10
6
3.2.2.1.
Các
PA
đ n
............................................................................................................................................. 10
7
3.2.2.2.
Các
PA
trong
c m
............................................................................................................................................. 11
0
Ti u
k t
............................................................................................................................................. 11
4
K t
lu n
............................................................................................................................................. 11
6
Tài
li u
tham
kh o
............................................................................................................................................. 12
0
5
Ph
l c
............................................................................................................................................. 12
4
6
M
U
Có th nói r ng quá trình h c ngo i ng , trong m t ch ng m c nào đó,
là quá trình ng
i h c nh n th c, ti p thu ki n th c ngôn ng -v n hoá c a
dân t c nói ti ng mình h c và c ng là quá trình ng
hình thành k n ng và thói quen s d ng các ph
i h c rèn luy n nh m
ng ti n c a ngo i ng đó
cho nh ng ho t đ ng giao ti p c a mình. Và c ng có th nói r ng, h c ngo i
ng là h c nh ng d bi t và t
ng
i h c. Vì th , khi ng
ng đ ng c a ngo i ng v i ti ng m đ c a
i h c ch a đ t đ n trình đ c a ng
i b n ng v
ki n th c ngôn ng -v n hoá và k n ng giao ti p, h m c l i trong khi nói và
khi vi t là t t y u và th
ng xuyên. T t c m i ng
i, không lo i tr ai, đ u
m c l i khi h c ngo i ng . M t trong nh ng y u t góp ph n làm cho quá
trình d y-h c ngo i ng đ t hi u qu cao là vi c ch a l i cho ng
i h c. Do
đó, có th th y r ng, truy n đ t-ti p thu ki n th c-rèn luy n k n ng và ch a
l i c a ng
i h c là hai b ph n c u thành c a quá trình d y-h c .
Th t v y, quá trình d y-h c và ch a l i có quan h m t thi t và h u c
v i nhau và luôn luôn đ
c ti n hành song song. Nh ng vi c ch a l i nh t
tr
c ti n hành ch y u mang tính ch a b nh.
c đ n nay th
ng đ
i u đó,
chúng tôi ngh , là do nh ng v n đ liên quan đ n ch a l i và lo i b l i
ng
i h c ngo i ng còn ch a đ
c nghiên c u m t cách h th ng và toàn
di n.Vì th , vi c c m th y lúng túng khi phân đ nh l i c a ng
i h c, ví d l i
này thu c bình di n nào, l i này thu c lo i l i n ng hay nh , nguyên nhân
m c l i là gì c ng là d hi u. Ngoài ra, theo chúng tôi, m t trong nh ng m c
đích c a vi c ch a l i c a ng
ph m và lo i b l i.
ng
i h c và cho ng
i h c chính là ng n ng a tái
i u đó có ngh a là, vi c ch a l i c a ng
i h c và cho
i h c ph i mang tính phòng b nh nhi u h n. Phòng b nh càng t t bao
nhiêu thì nguy c m c b nh càng ít đi b y nhiêu. Rõ ràng là k t qu nghiên
c u v n đ này s có nh h
ng nh t đ nh đ n vi c thay đ i, đi u ch nh
7
m t
m c đ nào đó n i dung và th thu t d y h c, đ n nâng cao ch t l ng đào
t o ngo i ng .
Liên quan ch t ch đ n v n đ nâng cao ch t l ng đào t o ngo i ng
chúng tôi th y c n thi t ph i nói đ n vi c phát tri n tính n ng đ ng, sáng t o,
tích c c c a ng
i h c nh m t o kh n ng nh n bi t và gi i quy t v n đ cho
h trong quá trình h c t p. Trong d y h c ngo i ng lu n đi m này càng đúng
vì không ai có th thay th ng
i h c trong vi c n m v ng các ph
ng ti n
ngo i ng và s d ng ngo i ng trong ho t đ ng giao ti p b ng chính n ng
l c giao ti p c a mình. Th c hành giao ti p là n i dung ch y u, là m c tiêu
chi m l nh hàng đ u c a c ng
S không bao gi đ t đ
i d y và ng
i h c trong d y h c ngo i ng .
c m c tiêu c a môn h c ngo i ng n u nh ho t
đ ng ch đ o l i không ph i là rèn luy n thành th o các k n ng th c hành
giao ti p.
Mu n d y h c đ t đ
c m c tiêu nh đã đ ra bu c ph i thay đ i cách
d y h c ngo i ng . S thay đ i này là vi c ti p c n v i m t ngo i ng c n
ph i b t đ u b ng luy n nói. Vi c h c vi t, luy n vi t s có m t v trí x ng
đáng
c p đ khác, trong nh ng n m sau.
giai đo n đ u, vi c u tiên cho
luy n nói là đi u c n thi t, t t y u. Vi c th c hi n đ i tho i gi a ng
v i ng
c nđ
i h c, gi a ng
id y
i h c v i nhau là m t hành đ ng giao ti p tuy t v i
c khuy n khích, t ng c
ng.
T quan đi m v ch a l i cho ng
i h c c ng v i t m quan tr ng c a
ho t đ ng giao ti p trong giai đo n đ u h c ngo i ng , chúng tôi cho r ng
vi c phát hi n, phân lo i và kh c ph c l i c a ng
ngo i ng ph i đ
c quan tâm nghiên c u tr
i h c trong giao ti p b ng
c tiên. Do đó, trong lu n v n
này chúng tôi t p trung nghiên c u v n đ l i phát âm c a ng
ti ng Anh trên nh ng t li u thu th p đ
i Vi t khi h c
c trong quá trình đi u tra. Sau đó,
chúng tôi th bàn v các tác nhân gây l i và đ ngh các bi n pháp kh c ph c.
8
1. L ch s nghiên c u v n đ
Nh ng v n đ có liên quan đ n l i c a ng
i h c ngo i ng đã đ
c
nhi u nhà giáo h c pháp, ngôn ng h c, tâm lỦ h c và giáo viên tr c ti p
gi ng d y quan tâm, nghiên c u. Và đã xu t hi n nhi u bài báo, cu n sách và
công trình nghiên c u v chuyên m c này
các n
c ph
l i c a nh ng ng
ng Tây, nh
n
c ngoài và
Vi t Nam .
Anh, Hoa K , vi c nghiên c u, phân tích
i h c ti ng Anh nh m t ngo i ng ho c ngôn ng th hai
t lâu đã thu hút s quan tâm ngày càng l n c a nhi u giáo s , nhi u trung
tâm, nhi u tr
ng đ i h c. Nhi u công trình đã đ
c công b nh : “Language
Learners and Their Errors” [45, 1992], “Error Analysis” [49, 1984], “Learners
English: A
Teacher’s
Guide
to
Interference and
[53,1991]ầTrong các công trình này,
other Problems
nh ng m c đ khác nhau và nh ng
cách ti p c n khác nhau, các tác gi đã tìm hi u các h th ng ng âm, t
v ng, ng pháp, c a ti ng m đ c a ng
khác nhau nh : Hà Lan,
i h c ti ng Anh thu c các dân t c
c, Pháp, ụ, Nh t B n, Vi t Nam, Thái Lan, và so
sánh đ i chi u v i ti ng Anh. V i k t qu nghiên c u đó c ng v i s li u thu
th p đ
c qua th c t gi ng d y ti ng Anh cho ng
in
c ngoài, các tác gi
đã th ng kê, phân lo i, d báo l i và nêu lên m t s nguyên nhân m c l i c a
ng
i h c ti ng Anh c a các dân t c đã k trên, đ ng th i đ xu t nh ng gi i
pháp d y ti ng Anh cho ng
in
c ngoài và ch a l i cho h . K t qu nghiên
c u c a các tác gi k trên là r t quan tr ng, giúp cho nh ng ng
i nghiên
c u v n đ này đ i v i các ngo i ng khác nhau m t s c s lỦ lu n, ph
ng
pháp và cách th c ti n hành nghiên c u.
Có th nói không sai r ng, ng
i h c ngo i ng m c l i trong giao ti p
b ng ngo i ng là đi u có th t và hi n nhiên. Song,
Vi t Nam cho đ n nay
ch a có nh ng chuyên gia thu c l nh v c này và, vì th , ch a th y xu t hi n
các công trình đáng k , có giá tr lỦ thuy t và th c ti n giúp cho vi c nghiên
9
c u l i c a ng
i Vi t Nam h c ngo i ng nói chung ho c m t ngo i ng c
th nói riêng.
Trong gi ng d y ti ng Anh, v n đ l i và nghiên c u l i c a ng
Nam khi h c ti ng Anh ch a đ
i Vi t
c quan tâm đúng m c. Quan tâm đ n v n đ
phân tích l i và t m quan tr ng c a nó trong gi ng d y ngo i ng nói chung
ph i k đ n tác gi Lê Th H i Hà v i lu n v n “Phân tích l i và Ủ ngh a c a
phân tích l i trong d y ti ng”[29,2001]. L i
phát âm) c ng đã đ
t ng k n ng c th (vi t và
c m t s tác gi nghiên c u nh tác gi Nguy n V n
L i v i lu n v n “Nguyên nhân các l i trong v n vi t ti ng Anh c a sinh viên
chính qui ti ng Anh
trình đ trung c p”[39,1999]; Lê Tuy t Ng c v i “Phân
tích l i trong v n vi t c a sinh viên tr
ng
i h c Bách khoa Hà N i” [42,
1999]; Phan Th Nh t v i “Phân tích l i trong gi ng d y môn vi t ti ng Anh
trình đ s c p và ti n trung c p c a sinh viên tr
ng
i H c Ki n trúc Hà
N i” [43,1991]. Bên c nh đó, m t s tác gi l i quan tâm đ n v n đ l i phát
âm, ph
ng pháp đ phát âm t t c ng nh thi t k ch
ti ng Anh cho sinh viên Vi t Nam.
ch
ó là Nguy n Th H ng Mai v i “Thi t k
ng trình d y phát âm cho sinh viên ti ng Anh tr
Hà n i” [40,2001]; D
ng trình d y phát âm
ng Cao đ ng S ph m
ng Th B ch Nh t v i “Thi t k ch
âm ti ng Anh cho sinh viên n m th nh t t i tr
ng trình d y phát
ng Cao đ ng S ph m Qui
nh n” [44,2001]; Hoàng Minh Hi n v i “Phân tích l i phát âm và bi n pháp
đ phát âm t t h n trong gi ng d y ti ng Anh t i tr
Hà N i”[31,2000]...
ng
i h c Xây d ng
c bi t ph i k đ n m t s tác gi đã quan tâm nghiên
c u v n đ l i phát âm ti ng Anh c a sinh viên Vi t Nam, nh Phan Quang
B o v i “ Khó kh n ng
i h c ti ng Anh
Hu g p ph i khi phát âm m t s
âm v ti ng Anh” [21,1999], Nguy n Th Phúc Hoa v i “M t s v n đ phát
âm sinh viên
i h c Hu g p ph i khi nói ti ng Anh m t cách t nhiên”
[32,1999], Lê Th Minh Trang v i “Nghiên c u s l c b c m PA cu i âm
ti t trong quá trình nói ti ng Anh c a ng
10
i h c Vi t Nam” [54,2000]...
i m qua m t s tác gi và công trình nghiên c u c a h v v n đ l i
trong d y h c ngo i ng c ng nh nh ng v n đ xung quanh vi c kh c ph c
l i, chúng tôi nh n th y:
1.Các tác gi đ u đã th ng nh t cho r ng l i n y sinh trong quá trình h c
ngo i ng nói chung và h c ti ng Anh nói riêng là đi u không th tránh đ
c
và cho r ng vi c kh c ph c l i cho ng
c
i h c là c n thi t và c n ph i đ
ti n hành càng s m càng t t.
2.M t s tác gi đã quan tâm nghiên c u v l i trong v n vi t ti ng Anh
c a ng
ra đ
ih c
nh ng trình đ khác nhau. H đã th ng kê các d ng l i, nêu
c ph n nào nguyên nhân m c l i nh ng ch a đ xu t bi n pháp kh c
ph c l i khi vi t ti ng Anh th t c th .
3.Ngoài l i trong v n vi t, m t s tác gi đã kh o sát l i phát âm ti ng
Anh c a ng
i h c Vi t Nam và nh ng v n đ liên quan đ n l i phát âm nh
các d ng l i phát âm (l i trong n i b t , l i ngôn đi u), nguyên nhân m c l i
(chuy n di tiêu c c) c ng nh đ xu t nh ng bi n pháp chung đ kh c ph c
l i...Cách ti p c n l i ch a phát huy đ
M t s tác gi khác c ng th y đ
c yêu c u c n ph i có m t ch
phát âm cho sinh viên v i đ y đ
thu t...Các ch
do ng
i n
ng trình đ
c u đi m c a ngôn ng h c hi n đ i.
ng trình d y
yêu c u v n i dung, th i l ng, th
c thi t k đ u d a trên các giáo trình ng âm t t
c ngoài biên so n cho nh ng ng
i h c ti ng Anh nh m t
ngo i ng . N u nh các tác gi này sáng t o h n trong thi t k m t giáo trình
ng âm ti ng Anh cho ng
ph n l n do ng
i Vi t (nói ti ng Vi t), h c ti ng Anh
i Vi t d y..., t p trung luy n t p các v
âm ti ng Anh c a ng
Vi t Nam,
ng m c trong phát
i Vi t thì ch c h n k t qu còn cao h n n a.
4.Các tác gi đã quan tâm đ n l i trong v n vi t và phát âm c a các đ i
t
ng ch y u là sinh viên các tr
nào quan tâm đ n đ n đ i t
ng ng
là HS THCS, THPT. S đ i t
ng cao đ ng, đ i h c mà ch a có tác gi
i h c ti ng Anh đông đ o không kém đó
ng này c n ph i đ
11
c quan tâm tr
c tiên và
nghiêm túc vì kh n ng s d ng ti ng Anh c a các em
nh h
giai đo n này s có
ng l n đ n quá trình h c t p ngo i ng c a chính các em sau này.
5.Nh ng v n đ nh nguyên nhân m c l i, cách kh c ph c các lo i l i
khác nhau còn c n ph i đ
c đ u t nhi u th i gian nghiên c u h n n a;
nguyên nhân m c l i c n ph i đ
ng
i h c, kh n ng c a ng
c xem xét t nhi u khía c nh nh : tâm lỦ
i h c, y u t môi tr
ng...Nh ng quan tr ng
h n c là nguyên nhân do chuy n di tiêu c c mà có. Kh c ph c l i ph i đ
áp d ng đúng v i th c t gi ng d y c a t ng tr
c
ng h p c th , ph i có Ủ
th c ng n ng a l i ch không ph i ch là s a l i khi nguy c m c l i đã quá
cao, thói quen s d ng ngôn ng sai do l i đã n sâu vào suy ngh c a ng
i
h c và tr thành mãn tính.
Dù sao c ng không th ph nh n m t đi u là nh ng đóng góp c a các
công trình v a nêu r t quỦ giá và đáng đ
c trân tr ng. K t qu c a các
nghiên c u này giúp cho vi c gi ng d y c a GV đ t hi u qu cao h n đ ng
th i g i m cho t t c nh ng ai quan tâm đ n v n đ l i và kh c ph c l i khi
s d ng ti ng Anh m t h
đ it
ng nghiên c u đ i v i t ng k n ng c th , t ng
ng c th , t ng hoàn c nh giao ti p c th .
Tóm l i, v n đ l i và ch a l i trong vi c h c ngo i ng , c th là trong
vi c phát âm ti ng Anh còn đang là v n đ b ng . Có l đây là m ng đ tài
khó nh ng nó th c s c n thi t cho nh ng n m đ u h c ngo i ng và c v
sau này. Nghiên c u v n đ này là vi c làm quan tr ng nh m nâng cao ch t
l ng c a d y và h c ngo i ng .
2.
it
2.1.
ng, nhi m v , gi i h n c a lu n v n
it
it
ng nghiên c u
ng nghiên c u c a lu n v n là h th ng PA ti ng Anh và các
lo i l i phát âm PA đ n trong t và trong c m t ti ng Anh c a HS Qu ng
12
Ngãi mà c th là HS tru ng THCS T nh n Tây huy n S n T nh t nh Qu ng
Ngãi
giai đo n m i b t đ u h c ti ng Anh (giai đo n t l p 6 đ n l p 9).
2.2. Nhi m v nghiên c u
Quá trình h c ngo i ng đ
c quan ni m là quá trình di n ra s ti p xúc
ngôn ng . Vi c n m b t m t h th ng thói quen m i (ti ng Anh) không th
không ch u nh h
Ủ th c, ng
ng c a thói quen s d ng ti ng m đ . M t cách không có
i h c ngo i ng th
ng “lái” nh ng s ki n, hi n t
ng và đ c
tr ng c a th ti ng mình đang h c theo nh ng s ki n, hi n t
ng và đ c
tr ng c a ti ng m đ . T đó, hình thành riêng m t c c u song ng theo hai
h
ng nh h
ng: tiêu c c và tích c c. Có ngh a là, kinh nghi m ti ng m đ
có tác d ng tích c c là h tr , thúc đ y vi c n m ngo i ng nhanh h n, t t
h n. Th nh ng c ng c n ph i l u Ủ r ng kinh nghi m ti ng m đ còn có nh
h
ng tiêu c c, kìm hãm vi c n m v ng ti ng n
c ngoài vì tính b o th c a
kinh nghi m ngôn ng . Thói quen nói ti ng m đ (c th là cách phát âm) d
dàng đ
c áp đ t đ i v i ti ng n
c ngoài. HS h c ti ng Anh th c s là m t
s ti p xúc gi a hai ngôn ng Anh và Vi t và chính t đó x y ra hi n t
giao thoa (c h
ng
ng tích và tiêu c c). Vì v y, chúng tôi đ t ra cho lu n v n
nhi m v gi i quy t nh ng v n đ sau:
- Xác đ nh m t s các d ng l i mà các em th
ng m c ph i trên c s
kh o sát cách phát âm PA ti ng Anh (trong t đ n) c a HS THCS.
- LỦ gi i các nguyên nhân gây l i t nh ng đ c đi m c a h th ng PA
ti ng Anh và ti ng Vi t, t phía ch
ng trình và SGK, t phía môi tr
ng d y
và h c ti ng, t phía HS...
-
ngh gi i pháp kh c ph c l i phát âm PA ti ng Anh cho HS THCS.
Các gi i pháp này có tính đ n đ c đi m c a HS, môi tr
ng d y và h c ti ng,
thái đ đ i v i l i...Bài t p phát âm nh m kh c ph c t ng lo i l i HS THCS
th
ng m c ph i.
2.3. Gi i h n c a đ tài
13
Th c t cho th y r ng, đ cho vi c đ i chi u ngôn ng có hi u qu ph i
th c hi n so sánh đ i chi u hai ngôn ng trên t ng bình di n nh , t ng c p đ
t
ng đ
ng m t cách có Ủ th c. N u vi c đ i chi u ngôn ng th c hi n trên
ph m vi quá r ng trong toàn b h th ng c u trúc c a hai ngôn ng thì đó
hình nh ch là m t vi c làm mang Ủ ngh a hình th c, k t qu thu đ
ch
chn
m t s nét khái quát c b n, đôi khi không tránh kh i s sài ho c suy
di n ch quan.Vì l đó, lu n v n này gi i h n
th là ti ng Anh và ti ng Vi t
vi c đ i chi u ngôn ng , c
ph m vi ng âm đ phát hi n l i trong t
đ n, c th là l i phát âm PA. Nh ng v n đ còn l i nh : l i phát âm NA và
l i ngôn đi u nh l i v tr ng âm và ng đi u c ng là nh ng đ a h t khá quan
tr ng h a h n nhi u đi u lỦ thú nh ng ch a đ
c chúng tôi t p trung nghiên
c u trong lu n v n này vì ph m vi, gi i h n cho phép c a lu n v n.
Các l i phát âm PA c a HS đ
c chúng tôi thu th p ch y u trong môi
tr
ng d y và h c ti ng Anh t i l p h c trong ph m vi nhà tr
ng. Chúng
đ
c phân lo i và phân tích trên c s nh ng nguyên nhân ngôn ng h c nào
gây ra các l i đó. B i v y, nh ng l i phát âm PA c a HS n y sinh do các
nguyên nhân tâm-sinh lỦ, các đi u ki n xã h i bên ngoài ph m vi ngôn ng
h cầkhông đ
c chúng tôi th o lu n trong lu n v n này.
3. T li u và ph
ng pháp nghiên c u
3.1. T li u nghiên c u
it
ng HS đ
c chúng tôi kh o sát là HS THCS
Qu ng Ngãi (t
l p 6 đ n l p 9, n m trong đ tu i t 12 đ n 15). Các em là HS ng
i Vi t
(dân t c Kinh), s d ng ti ng Vi t là ngôn ng m đ trong giao ti p, sinh
ho t hàng ngày. S HS này đang h c ngo i ng (môn ti ng Anh) theo giáo
trình English 6, 7, 8, 9 c a B GD- T có s a đ i và b sung. Do v y, s đ i
t
ng là ng
i dân t c thi u s khác
14
Vi t Nam s d ng ti ng m đ , ti ng
dân t c (n u có) bên c nh ti ng Vi t là ngôn ng ph thông s không đ
c
chúng tôi đ a ra kh o sát.
3.2. Ph
ng pháp nghiên c u
tài đã v n d ng ph
ng pháp đ i chi u trên c s lo i hình ngôn ng
(ti ng Anh và ti ng Vi t), l y ti ng Vi t làm c s đ nghiên c u ti ng Anh.
Chúng tôi đã ti n hành kh o sát, phân lo i l i b ng cách quan sát tr c
ti p cách phát âm c a m t s đ i t
ng là HS THCS
giai đo n m i b t đ u
h c ti ng Anh. V n d ng các đ c tr ng âm v h c c a âm v PA ti ng Anh và
ti ng Vi t chúng tôi ti n hành miêu t cách phát âm PA c a HS trong các t
đ n đã ch n trong các b ng t . S th hi n thi u hay th a hay có khi sai l ch
các đ c tr ng âm v h c c a âm PA là c s đ chúng tôi xác đ nh l i.
Các đ i t
ng l n l t phát âm các t đã ch n trong b ng t theo yêu
c u. Cách phát âm t ng âm v
đ
t ng v trí kh o sát trong t đ n ti ng Anh đã
c hi n th c hoá b ng nh ng kỦ hi u phiên âm qu c t và nh ng d u ph
trong nh ng tr
xác đ nh đ
ng h p c n thi t. Ph
ng pháp th ng kê cho phép chúng tôi
c t l m c l i phát âm PA c a HS.
4. Nh ng đóng góp c a lu n v n
ây là lu n v n đ u tiên đ t v n đ nghiên c u l i c a HS THCS, m t
đ it
ng có s l ng đông đ o không kém s l ng sinh viên đ i h c và cao
đ ng
Vi t Nam.
Lu n v n t p trung kh o sát tr c ti p l i phát âm PA ti ng Anh
t ng v
trí c th d a trên k t qu ghi âm cách phát âm PA ti ng Anh c a HS THCS.
K t qu ghi âm th hi n đ
c s đ y đ và chính xác các v trí c a PA ti ng
Anh trong t đ n nh các b ng t đ
Nguyên nhân m c l i đ
c xây d ng r t công phu và khoa h c.
c lỦ gi i t bao quát đ n c th d a trên các
đ c đi m ngôn ng h c, đ c đi m c a ch
ph
ng pháp d y và h c c a GV và HS...
15
ng trình và SGK ti ng Anh,
Các gi i pháp kh c ph c l i có tính đ n đ c đi m c a đ i t
ng m c l i
là HS THCS nh m phát huy tính tích c c, vai trò ch đ ng c a HS trong h c
t p, đ ng th i kh ng đ nh vai trò không th thay th đ
c c a GV trong các
bu i luy n ng âm t i l p.
5. B c c c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u và ph n k t lu n, n i dung lu n v n đ
trong ba ch
Ch
c t p trung
ng:
ng 1: C s lỦ lu n
1.1.Gi i thi u h th ng âm v PA ti ng Anh
1.2.S hi n th c hoá h th ng PA ti ng Anh
1.3.
c đi m ng âm ti ng Vi t
1.4.Ch
ng trình ti ng Anh
tr
ng THCS
1.5.Tình hình d y phát âm ti ng Anh
Ch
tr
ng THCS
ng 2: Kh o sát các d ng l i phát âm PA
2.1.C s xác đ nh l i phát âm PA ti ng Anh
2.2.Phân lo i các d ng l i phát âm PA trên c s v n t li u
Ch
ng 3: Th bàn v các tác nhân gây l i phát âm PA ti ng Anh và các
bi n pháp kh c ph c
3.1.Các tác nhân gây l i
3.2.Gi i pháp đ ngh đ i v i vi c kh c ph c l i phát âm PA ti ng Anh
cho HS THCS
6. Ký hi u phiên âm qu c t
Chúng tôi đã s d ng kỦ hi u phiên âm qu c t đ ghi l i cách phát âm
c a các âm v PA c a ti ng Anh và ti ng Vi t. Riêng đ i v i ti ng Anh trong
s 44 âm v thì 24 âm v PA có cách kỦ hi u th ng nh t trong t t c các sách
16