Cảm nhận về nhân vật liên trong truyện ngắn hai đứa trẻ của thạch lam

Cảm nhận về nhân vật Liên trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam.

Nguyễn Tuân viết: “Nói đến Thạch Lam người ta vẫn nhớ đến truyện ngắn nhiều
hơn là truyện dài”. Và truyện ngắn “Hai đứa trẻ” là một trong những sáng tác
truyện ngắn của Thạch Lam, mặc dù truyện không có cốt truyện nhưng vẫn để lại
những dư vị sâu sắc trong lòng người đọc. Và đặc biệt, độc giả không thể nào quên
được nhân vật Liên, một cô gái dịu dàng, đảm đang, tâm hồn lúc nào cũng đầy
mộng mơ, mong ước về một tương lai tươi sáng cho phố huyện nghèo mặc dù hiện
tại vẫn còn tăm tối.

Trong tác phẩm, tác giả đã gửi điểm nhìn vào đôi mắt của Liên và An, đặc biệt là
nhân vật Liên để khắc họa bức tranh thiên nhiên và những con người nơi phố
huyện. Qua những cảm nhận của Liên về bức tranh chiều tối ta nhận thấy đây là
một cô gái có tâm hồn nhạy cảm và rất tinh tế. Cảnh chiều tàn được khắc họa với
rất nhiều hình ảnh và màu sắc: phương Tây đỏ rực như lửa cháy, những đám mây
ánh hồng như hòn than sắp tàn, dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên
nền trời…Phép tu từ so sánh được dùng liên tiếp để cụ thể hóa rõ nét vẻ đẹp hùng
vĩ, tráng lệ của bầu trời chiều bùng lên trong khoảnh khắc trước khi tắt, diễn tả một
cách gợi cảm bóng chiều theo bước đi của thời gian chùm lên không gian, nó
nhuộm đỏ trời, nhuộm hồng những đám mấy và nhuộm đen dãy tre làng rồi sa
xuống mặt đất. Tất cả những miêu tả đó gợi một cảm giác buồn man mác, khiến
Liên giật mình hoảng hốt: “Chiều, chiều rồi”. Cùng với đó, là những âm thanh
quen thuộc: văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, muỗi đã bắt đầu
vo ve, tiếng trống thu không…Tác giả đã dùng nghệ thuật lấy động tả tĩnh kết hợp
với các từ láy để nhấn mạnh âm thanh của cuộc sống con người đang tắt dần để
nhường chỗ cho bản nhạc đồng quê. Ngoài âm thanh, còn có mùi vị đó là mùi âm
ẩm bốc lên của rác rưởi, mùi cát bụi, mùi riêng của đất của quê hương này. Tất cả
những điều này đã gieo vào tâm hồn Liên cái buồn của buổi chiều quê, thấm thía
vào tâm hồn ngây thơ của chị, chị thấy lòng buồn man mác trước giờ khắc của
ngày tàn. Chính sự giao hòa giữa tâm hồn Liên với thiên nhiên đã giúp nhà văn vẽ
nên một bức tranh đồng quê quen thuộc, gần gũi, bình dị, nghèo nàn mà vẫn thấm

đượm hồn quê.


Liên luôn khát khao một cuộc sống tốt đẹp và có ý nghĩa hơn. Điều này được thể
hiện qua cảnh đợi tàu của hai chị em Liên. Đêm nào, Liên cũng thao thức đợi
chuyến tàu đi qua như “mong đợi một cái gì tươi sáng” cho sự sống nghèo khổ
hằng ngày. Hình ảnh chuyến tàu đêm với ánh sáng của đèn ghi chiếu sáng cả
đường phố huyện khác hẳn với những khe sáng, hột sáng, chấm sáng của bác phở
Siêu, ngọn đèn của chị Tí…nơi phố huyện tối tăm. Âm thanh của đoàn tàu thật rộn
rã, đó là tiếng còi xe lửa vọng lại, tiếng xe rít mạnh vào ghi, tiếng hành khách ồn
ào khe khẽ…tất cả gợi sự sôi động, nhộn nhịp, tưng bừng khác hẳn tiếng côn trùng
hoang dã, tiếng muỗi vo ve, tiếng ếch nhái kêu ran và tiếng trống thu không của
chiều tàn. Đoàn tàu chuyển động một cách dồn dập và rầm rộ đi tới gợi sự nhanh
mạnh, khẩn trương, đầy sức sống khác hẳn với những chuyển động nơi phố huyện
như dáng ngồi yên bất động của chị em Liên, dáng dọn hàng uể oải của chị Tí,
dáng đi lảo đảo dần vào bóng tối của bà cụ Thi hơi điên, dáng lom khom đi lại của
lũ trẻ. Chuyến tàu đêm mang ánh sáng và sự nhộn nhịp tấp nập đến, vì vậy đêm
nào hai chị em Liên cũng đợi tàu cho dù có buồn ngủ díu cả mắt.

Khi chuyến tàu đi qua, “Liên lặng theo mơ tưởng” về một “Hà Nội xa xăm, Hà Nội
sáng rực vui vẻ và huyên náo”. Đó là Hà Nội trong kí ức tuổi thơ của Liên với
những kỉ niệm sâu nặng mà bấy lâu nay Liên thiết tha muốn được sống lại những
ngày xưa hạnh phúc ấy dù chỉ trong khoảnh khắc theo dòng mơ tưởng về Hà Nội.
Sống ở phố huyện yên tĩnh, lặng lẽ này Liên cảm thấy rất buồn : “Đôi mắt chị bóng
tối ngập đầy dần và cái buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn thơ ngây
của chị”. Có lẽ vì vậy mà đêm nào Liên cũng đợi tàu ở Hà Nội như là một thói


quen khó dứt bỏ. Liên muốn hưởng một chút cái náo nức, vui vui mà đoàn tàu như
chở cả thế giới phồn hoa đô hội qua phố huyện nghèo – nơi mà Liên đang sống.

Liên khát khao ánh sáng và sự nhộn nhịp biết bao! Và chỉ có đợi tàu mới giúp Liên
thỏa mãn được khát khao đó. “Con tàu như đã đem một chút thế giới khác đi qua”,
thế giới của đô thành sôi động, sầm uất, vang dội đủ thứ âm thanh của cuộc sống
đời thường trong Liên. Chỉ cần như vậy thôi, Liên cũng đã thấy lòng mình thanh
thản, niềm vui nhẹ khẽ len vào lòng.

Nhưng rồi những cảm giác lắng lại trong tâm hồn Liên, “Liên thấy mình sống giữa
bao nhiêu sự xa xôi không biết như chiếc đèn con của chị Tí chỉ chiếu sáng được
một vùng đất nhỏ”, thế giới thực tại nơi phố huyện của Liên thật tĩnh mịch và buồn
tẻ, nó càng trở nên yên lặng hơn khi con tàu đi qua chấm dứt mọi hoạt động của
một ngày. Thế giới thực tại của Liên là một thế giới khác hẳn với thế giới mà đoàn
tàu đã chở qua phố huyện mỗi đêm, đó là một thế giới tràn đầy ánh sáng, sang
trọng và đông vui nhộn nhịp, không như phố huyện cứ tĩnh lặng, tăm tối từ ngày
này qua ngày khác. Nhìn theo đoàn tàu mang hơi thở của chốn Hà thành, Liên thấy
xao xuyến biết bao, ánh sáng ấy vụt qua đưa Liên về cõi “mơ tưởng”. Liên nghĩ về
quá khứ, tương lai và hiện tại. Quá khứ của Liên thật tươi đẹp nơi chốn Hà thành
nhộn nhịp, huyên náo. Nhưng tương lai của Liên thì mờ mịt lắm, còn hiện tại thì
bóng tối tràn đầy. Tuy vậy, nhưng trong Liên lúc nào cũng tồn tại những ước mơ,
hoài bão về một cuộc sống mới mà ở đó có đầy đủ ánh sáng và âm thanh chứ
không phải là một nơi tĩnh lặng, tù túng như phố huyện này. Thạch Lam đã dẫn dắt
câu chuyện đi theo mạch tâm trạng của nhân vật, ông đi sâu vào đời sống nội tâm
và đặc biệt trân trọng, nâng niu những ước mơ của họ như ước mơ muốn thay đổi
cuộc sống của Liên và An cùng những con người nơi phố huyện.

Cả truyện ngắn cứ nhẹ nhàng theo dòng tâm trạng của nhân vật Liên, để lại trong
lòng người đọc những ấn tượng khó quên về hình ảnh của Liên cùng những con
người nhỏ bé nơi phố huyện với ước mơ thoát khỏi cuộc sống tù túng, chật hẹp nơi
phố huyện tiêu điều, tối tăm.