Bài giảng sinh học 9 môi trường và các nhân tố sinh thái (2)

Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
MỤC TIÊU BÀI HỌC

Nêu được các khái
niệm: môi trường,
nhân tố sinh thái,
giới hạn sinh thái

Phân biệt được các
nhân tố sinh thái. Nêu
các nhóm nhân tố
sinh thái


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)

NỘI DUNG BÀI HỌC

Môi trường sống
của sinh vật

Các nhân tố sinh
thái của môi trường

Giới hạn sinh thái


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ

SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật
- Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật,
Cây xanh
bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.
Thức ăn

Người đi
săn

Nhiệt độ

Thú ăn
thịt

Lượng mưa
Ánh sáng

Quan sát hình bên, em hãy cho
Môi trường
biết những yếu tố nào ảnh hưởng
là gì ?
đến đời sống của thỏ?


Quan sát H41.1 và cho biết: Có mấy loại môi trường chủ yếu?
a. 3 loại

b. 4 loại

c. 5 loại

d. 6 loại


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật
- Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật,
bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng.

- Có 4 loại môi trường chủ yếu:


Kể tên 4 loại môi trường chủ yếu của sinh vật. Cho VD


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật

Trò chơi tiếp sức: Quan
- Môi trường là nơi sinh sống của sinh vật, sát trong tự nhiên, 2 đội
bao gồm tất cả những gì bao quanh chúng. hoàn thành nội dung của
- Có 4 loại môi trường chủ yếu:
bảng sau cho phù hợp:

+ Môi trường nước. VD:
+ Môi trường trong đất. VD:
+ Môi trường trên mặt đất – không

khí (môi trường trên cạn). VD:
+ Môi trường sinh vật. VD:

Môi trường
sống
Môi trường
nước
Môi trường
trong đất
Môi trường trên
mặt đất – không
khí
Môi trường sinh
vật

Tên sinh
vật


Môitrường
trườngnước
nước
Môi

Cá ngừ
Cá đối

Cá chim mỏ chuột vàng

Bèo hoa dâu

Cá đuối

Cây sen


Môitrường
trườngnước
nước
Môi

Cua

San hô

Sứa

Bạch tuộc

Rùa

Cá ngựa


Môitrường
trườngtrong
trongđất
đất
Môi

Kiến

Giun đất

Rết

Chuột chũi


Môitrường
trườngtrên
trênmặt
mặt đất
đất–– không
khôngkhí
khí
Môi

Gà

Lợn

Trâu

Vịt

Bò

Mèo

Môitrường
trườngtrên
trênmặt
mặtđất
đất––không
khôngkhí
khí
Môi

Cò

Chuồn chuồn

Bướm

Chim

Ong


Môitrường
trườngsinh
sinhvật
vật
Môi

Cây tầm gửi sống ký sinh trên nhiều cây khác

ký sinh

Bọ chét


Em có nhận xét gì về thực trạng của môi trường hiện nay?

Bản thân em cần làm gì để góp phần bảo vệ môi trường?


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật

II. Nhân tố sinh thái
-Nhân tố sinh thái là những
yếu tố của môi trường tác
động tới sinh vật.
-Tùy theo tính chất, nhân tố
sinh thái có 2 nhóm:

Lấy VD về nhân tố sinh thái tác
động đến thỏ

Thức ăn

Cây xanh

Nhiệt
độ

Lượng
mưa

Người đi
săn

Ánh sáng

Thú ăn
thịt

Tùy theoNhân
tính chất,
người ta
tố sinh
chia nhân tố
sinh
thái thành
thái
là gì?
mấy nhóm?


Em hãy đọc nội dung SGK và dùng sơ đồ
để phân loại các nhân tố sinh thái
Nhân tố sinh
thái vô sinh

Nhân tố
sinh thái

con người

NHÂN TỐ
SINH THÁI
Nhân tố
sinh thái
hữu sinh

Nhân tố sinh
thái các sinh
vật khác


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật

II. Nhân tố sinh thái
-Nhân tố sinh thái là những yếu tố
của môi trường tác động tới sinh
vật.
-Tùy theo tính chất, nhân tố sinh
thái có 2 nhóm:

+ Nhân tố sinh thái vô sinh.
VD
+Nhân tố sinh thái hữu sinh
gồm nhân tố sinh thái con
người và nhân tố sinh thái
các sinh vật khác.

Thức ăn

Cây xanh

Nhiệt
độ

Lượng
mưa

Người đi
săn

Ánh sáng

Thú ăn
thịt

Vì sao con người được xếp vào
một nhân tố sinh thái riêng?


Tác động của nhân tố sinh thái con người tới thiên nhiên

Cánh đồng hoa oải hương

Thủy điện Sơn La

Tác động của nhân tố sinh thái con người tới thiên nhiên


Bài tập: Chuột sống trong rừng mưa nhiệt đới có thể chịu
ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái sau: mức độ ngập
nước, kiến, độ dốc của đất, nhiệt độ không khí, ánh sáng, độ
ẩm không khí, rắn hổ mang, áp suất không khí, cây gỗ, gỗ
mục, gió thổi, cây cỏ, thảm lá khô, sâu ăn lá cây, độ tơi xốp
của đất, lượng mưa.
Hãy sắp xếp các nhân tố đó vào từng nhóm nhân tố sinh
thái.


▼ Em hãy nhận xét về sự thay đổi của các nhân tố sau :

Cường độ chiếu sáng

Trong
một
ngày
(từ
Nhận xét:
xét: Các
Các nhân
nhân
tố sinh
sinhta,
thái
tác
động

lên sinh
sinh vật
vật
thay
đổi
nhiệt
độtới
Nhận
tố
thái
động
lên
ỞSự
nước
độtác
dàisáng
ngày
tối),
ánh
sángvà
mặt
trời
chiếu
thayđổi
đổi theo
theo từng
từng
môi
trường
và

thời
gian.
thay
môi
trường
thời
gian.
trong
một
năm
diễn
ra
vào
mùa
hè
và
mùa
đông
trên mặt đất thay đổi như
thế nào?
cónhư
gìthế
khác
nhau?
nào?

Sáng

Trưa

Ánh sáng trong ngày tăng dần vào buổi trưa rồi lại giảm
Mùa hè ngày dài hơn mùa đông (Đêm tháng năm….)
Mùa hè nhiệt độ cao, mùa đông nhiệt độ xuống thấp

Tối


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật
II. Nhân tố sinh thái

III. Giới hạn sinh thái


Mức độ sinh trưởng

VD: Cá rô phi ở VN có giới hạn nhiệt độ từ 50C đến 420C

Giới hạn dưới

Giới hạn trên
Khoảng thuận lợi

Điểm cực
thuận 30 0C

50 C
420 C
Giới hạn chịu đựng

Điểm gây chết
Điểm gây chết

Giới hạn nhiệt độ của cá rô phi ở việt nam

t0 C


Bài 41: MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC NHÂN TỐ
SINH THÁI (Tiết PPCT 43)
I - Môi trường sống của sinh vật Giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh
II. Nhân tố sinh thái
vật đối với một nhân tố sinh thái

III. Giới hạn sinh thái
-Là giới hạn chịu đựng
của cơ thể sinh vật đối
với một nhân tố sinh thái
nhất định.
-VD

nhất định được gọi là:

G I Ớ I H Ạ N S I N H T H Á I
VD: Cá rô phi ở VN có giới hạn
nhiệt độ từ 50C đến 420C