Đề cương chi tiết học phần Kinh tế quốc tế 1 (Học viện tài chính)

ĐỀ CƯƠNG MÔN HỌC: KINH TẾ QUỐC TẾ I
(2 tín chỉ)
Học viện Tài chính
Khoa: Tài chính quốc tế

Bộ môn: Kinh tế quốc tế

1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN
TT

Họ và tên

Nắm
sinh

1

Vũ Thị Bạch Tuyết

1955

Học
hàm,
học vị
PGS.TS

2

Nguyễn Tiến Thuận

1959

PGS.TS

3

Vũ Duy Vĩnh

1969

PGS,TS

4

Phí Thị Thu Hương

1980

ThS

5

Hoàng Thị Phương
Lan

1980

ThS

6

Đào Thị Hảo

1976

ThS

7

Hà Thị Liên

1987

ThS

8

Nguyễn Đình Dũng

1983

ThS

9

Lê Thị Mai Anh

1988

ThS

Nơi tốt
nghiệp

Chuyên
môn

giảng
viên

Nơi làm
việc

Điện thoại, email

-Đại học
Bách khoa
-ĐH Tài
chính
Đại
học
Kinh
tế
quốc dân
Đại
học
Thương
mại
Học viện
Tài chính

-Hóa thực
phẩm
-Tài chính

Giảng
viên cao
cấp

Học viện
Tài chính

38.349992
0912437989

Kinh tế,
quản lý

Giảng
viên cao
cấp
Giảng
viên
chính
Giảng
viên

Học viện
Tài chính

38.371134

0912176363

Học viện
Tài chính

0904126566

Học viện
Tài chính

0903280172

Giảng
viên

Học viện
Tài chính

38.363988
0989979533

Kinh
tế
đối ngoại

Giảng
viên

Học viện
Tài chính

0915355495

Tài chính
quốc tế

Giảng
viên

Học viện
Tài chính

0983504274

Kinh tế

Giảng
viên

Học viện
Tài chính

0904311121

Kinh
tế
quốc tế

Giảng
viên

Học viện
Tài chính

0948648799

Đại
học
Ngoại
thương Hà
Nội
Đại
học
Ngoại
thương Hà
Nội
Học viện
Tài chính
Đại
học
nông
nghiệp I
Học viện
ngoại giao

2. THÔNG TIN VỀ MÔN HỌC

1

Nghiệp vụ

kinh
doanh TM
Quản lý
tài chính
nhà nước
Kinh
tế
đối ngoại


a/ Tên môn học: Kinh tế quốc tế 1
b/ Mã môn học:
c/ Số tín chỉ môn học: 02 tín chỉ.
d/ Môn học: - Bắt buộc: đối với các chuyên ngành: Ngôn ngữ Anh; Tài chính quốc tế;
- Lựa chọn: đối với các chuyên ngành: Quản lý tài chính công; Thuế; Bảo
hiểm; Hải quan; Tài chính doanh nghiệp; Ngân hàng; Định giá tài sản và kinh doanh bất
động sản; Kinh doanh chứng khoán; Kế toán doanh nghiệp; Kiểm toán; Quản trị doanh
nghiệp; Tin học tài chính- kế toán.
e/ Điều kiện tiên quyết: Sau khi đã học các môn học như: Kinh tế chính trị, triết học,
kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô, lịch sử các học thuyết kinh tế.
g/ Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:
- Nghe giảng lí thuyết và ôn tập
: 29 tiết
- Thảo luận theo nhóm bắt buộc ở trên lớp: 7 tiết
- Tự học
: 15 tiết (tương đương 60 tiết học ở nhà)
h/ Địa chỉ Khoa: Khoa Tài chính quốc tế, Khu nhà B5, phòng 201, 202
Địa chỉ bộ môn: Bộ môn Kinh tế quốc tế, tầng 3 khu giảng đường nhà 5 tầng
3. MỤC TIÊU CỦA MÔN HỌC
- Về kiến thức: Sinh viên sau khi học xong môn học cần nắm được những kiến thức sau:

+ Những xu thế phát triển chủ yếu của kinh tế thế giới; các tổ chức kinh tế quốc tế và tác
động của nó đến các mối quan hệ kinh tế quốc tế.
+ Những kiến thức cơ bản về thương mại quốc tế như: các phương thức giao dịch trong
thương mại quốc tế; các chính sách thương mại quốc tế, các nguyên tắc cơ bản trong
thương mại quốc tế, các biện pháp thực hiện và điều tiết hoạt động thương mại quốc tế.
+ Những kiến thức cơ bản về đầu tư quốc tế như: bản chất, nguyên nhân xuất hiện, hình
thức đầu tư …
+ Những thông tin cơ bản về thị trường thế giới như: quan hệ cung- cầu, giá quốc tế, tỷ
giá hối đoái … để nhận định ảnh hưởng biến động của các yếu tố này đến các mối quan
hệ kinh tế quốc tế.
+ Những kiến thức cơ bản về liên kết kinh tế quốc tế và hội nhập kinh tế quốc tế; vận
dụng những kiến thức lí luận để phân tích thực tế của Việt Nam.

2


Trên cơ sở nắm được những kiến thức cơ bản của môn học, sẽ giúp cho người học
những cơ sở để tiếp tục học các môn học khác và giúp cho người học có thể tự phân tích,
đánh giá các vấn đề kinh tế, tài chính quốc tế mà họ quan tâm.
- Về kĩ năng: người học đạt tới kĩ năng tư duy, phân tích những vấn đề thực tế đặt ra
trong sự vận động của các quan hệ kinh tế quốc tế có tác động như thế nào đối với chính
sách kinh tế vĩ mô; đối với chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp; trong đó có Việt
Nam.
- Về thái độ: người học phải chủ động đọc tài liệu trong yêu cầu của chương trình; tiếp
cận với tình hình thực tiễn để có thể có những nhận định, từ đó tích cực tham gia thảo
luận nhóm theo yêu cầu của giảng viên.
4. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC
Kinh tế quốc tế 1 là môn học thuộc học phần kiến thức cơ sở ngành, trang bị cho
sinh viên những kiến thức cơ bản để hiểu biết quan hệ kinh tế giữa các nước thông qua
các hình thức: thương mại quốc tế, đầu tư quốc tế ... trên thị trường thế giới; những ảnh

hưởng của các quá trình trên đến sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia trong đó có Việt
Nam. Trong xu thế phát triển của kinh tế thế giới hiện nay, sự phát triển kinh tế của mỗi
quốc gia cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp không thể tách
rời và chịu sự tác động mạnh mẽ của kinh tế thế giới. Chính phủ và doanh nghiệp cần có
chính sách, biện pháp để khai thác tối đa những lợi ích từ hội nhập kinh tế quốc tế.
5. NỘI DUNG CHI TIẾT MÔN HỌC

Chương 1: Tổng quan về môn học kinh tế quốc tế
(Lý thuyết: 2 tiết; thảo luận: 0 tiết; tự học: 2 tiết)
1.1 Sự hình thành và phát triển các mối quan hệ kinh tế quốc tế.
1.1.1- Sự hình thành các mối quan hệ kinh tế quốc tế
1.1.2- Sự phát triển các mối quan hệ kinh tế quốc tế
1.2 Đối tượng và nội dung nghiên cứu môn học kinh tế quốc tế
1.2.1- Đối tượng nghiên cứu môn học kinh tế quốc tế
1.2.2- Nội dung nghiên cứu môn học kinh tế quốc tế

3


1.2.3- Những kiến thức có liên quan đến môn học
Chương 2: Những vấn đề cơ bản về kinh tế thế giới
(Lý thuyết: 6 tiết; thảo luận: 1 tiết; tự học: 12 tiết)
2.1- Kinh tế thế giới và các chủ thể trong nền kinh tế thế giới
2.1.1- Sự hình thành và phát triển nền kinh tế thế giới.
2.1.2- Các chủ thể trong nền kinh tế thế giới
2.2-Phân loại các nền kinh tế
2.2.1- Theo trình độ phát triển
2.2.2- Theo mô hình kinh tế
2.2.3- Theo khu vực địa lý
2.3- Xu thế phát triển chủ yếu của nền kinh tế thế giới

2.3.1- Xu thế phát triển kinh tế tri thức
2.3.2- Xu thế toàn cầu hóa
2.3.3- Xu thế mở cửa kinh tế quốc gia
Chương 3: Thương mại quốc tế
(Lý thuyết: 9 tiết; thảo luận: 3 tiết; tự học: 22 tiết)
3.1- Đặc điểm và các vấn đề cơ bản trong thương mại quốc tế
3.1.1- Khái niệm và đặc điểm TMQT
3.1.2- Các phương thức giao dịch trong TMQT
3.1.3- Giá quốc tế
3.1.4- Tỉ giá hối đoái
3.2- Các nguyên tắc cơ bản trong hệ thống thương mại đa phương
3.2.1- Không phân biệt đối xử
3.2.2- Tự do hóa thương mại
3.2.3- Minh bạch và dễ dự đoán
3.2.4- Thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng
3.2.5- Phát triển và cải cách kinh tế
3.2.6- Có đi có lại
3.3- Chính sách thương mại quốc tế.
3.3.1- Vị trí, chức năng và vai trò của chính sách thương mại quốc tế.
3.3.2- Hai xu hướng cơ bản trong chính sách TMQT

4


3.3.3- Chính sách thương mại quốc tế trong thực tiễn
3.4- Các biện pháp thực hiện chính sách thương mại quốc tế.
3.4.1- Các biện pháp thúc đẩy TMQT
3.4.2- Các rào cản TMQT
3.4.3- Các biện pháp bảo vệ thương mại tạm thời
Chương 4: Đầu tư quốc tế

(lý thuyết: 4 tiết; thảo luận: 1 tiết; tự học: 10 tiết)
4.1- Những vấn đề cơ bản về đầu tư quốc tế
4.1.1- Khái niệm và nguyên nhân xuất hiện đầu tư quốc tế
4.1.2- Các hình thức đầu tư quốc tế
4.1.3- Tác động của đầu tư quốc tế
4.1.4- Xu hướng đầu tư quốc tế
4.2- Môi trường đầu tư quốc tế
4.2.1- Môi trường ngoài nước
4.2.2- Môi trường trong nước

Chương 5: Liên kết và hội nhập kinh tế quốc tế
(Lý thuyết: 5 tiết; thảo luận: 2 tiết; tự học: 14 tiết)
5.1- Liên kết kinh tế quốc tế.
5.1.1- Khái niệm và đặc điểm liên kết kinh tế quốc tế
5.1.2- Các hình thức liên kết kinh tế quốc tế
5.1.3- Tác động của liên kết kinh tế quốc tế
5.2- Một số tổ chức kinh tế quốc tế
5.2.1- Tổ chức kinh tế, tài chính toàn cầu
5.2.3- Tổ chức kinh tế quốc tế khu vực
5.3- Hội nhập kinh tế quốc tế
5.3.1- Thực chất của hội nhập kinh tế quốc tế
- Tính tất yếu hội nhập kinh tế quốc tế
- Nội dung hội nhập kinh tế quốc tế
5.3.2- Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam

5


- Chủ trương hội nhập kinh tế quốc tế
- Tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế

- Cơ hội và thách thức đối với Việt Nam
6. TÀI LIÊU HỌC TẬP
- Giáo trình kinh tế quốc tế- Học viện Tài chính, Nhà XB Tài chính 2010
- Giáo trình kinh tế quốc tế - Nhà XB Giáo dục 2002, chủ biên Hoàng Kình
- Giáo trình kinh tế ngoại thương- Nhà XB Giáo dục 2002.
- Kinh tế quốc tế - Nhà XB tài chính 2009.
- Các tạp chí: Những vấn đề kinh tế thế giới, nghiên cứu kinh tế, quan hệ quốc tế …
- Các trang Web của các Bộ: Tài chính, Công Thương, Kế hoạch & Đầu tư …
7. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC
Nội dung
Chương 1
Chương 2
Chương 3
Chương 4
Chương 6
Tổng
Ôn tập

Lý thuyết
2
6
9
4
5
26
3

Hình thức tổ chức dạy học
Lên lớp
Thực hành, Tự học, tự

Bài tập
Thảo luận thí nghiệm nghiên cứu
0
0
0
0
0
0

0
1
3
1
2
7

2
12
22
10
14
60

Tổng
3
18
33
15
21
90

8. CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI MÔN HỌC VÀ CÁC YÊU CẦU KHÁC CỦA GIẢNG
VIÊN
- Nghe giảng và thảo luận trên lớp đầy đủ và đúng giờ.
- Chuẩn bị nội dung thảo luận theo nhóm
- Đọc tài liệu tham khảo theo yêu cầu của giảng viên trong thời gian tự học và liên hệ với
thực tiễn trong nước, thế giới qua các tài liệu, phương tiện thông tin.
- Rèn luyện, tích luỹ kiến thức và tư duy về kinh tế, tài chính của nền kinh tế thị trường.
9. PHƯƠNG PHÁP, HÌNH THỨC KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ MÔN HỌC

6


9.1 Kiểm tra - đánh giá thường xuyên:
Sinh viên có nhiệm vụ phải chuẩn bị các câu hỏi do giảng viên đặt ra trong các buổi học
trên lớp để trả lời khi giảng viên kiểm tra.
9.2 Kiểm tra đánh giá định kì:
- Sau khi học và thảo luận chương 3, sinh viên sẽ làm 01 bài kiểm tra theo qui chế hiện
hành với những kiến thức của chương 1, 2, 3. Hình thức kiểm tra và trọng số của từng
chương do Bộ môn qui định thống nhất chung. Hình thức kiểm tra định kì phù hợp với
hình thức thi hết môn đã đăng kí.
- Việc đánh giá các phần sinh viên tham gia học trên lớp, tự học, thảo luận, kiểm tra
thường xuyên để tính vào kết quả kiểm tra định kì do giảng viên phụ trách các lớp đề
xuất và Bộ môn thông qua.
- Hình thức thi hết môn Bộ môn sẽ đăng kí trước với Ban Quản lí đào tạo và Ban Khảo
thí, quản lí chất lượng.
9.3 Lịch thi, kiểm tra:
Theo qui định của các Ban quản lý trong Học viện.

Trưởng Bộ môn

PGS, TS Nguyễn Tiến Thuận

7