Xác định mức năng lượng trao đổi, protein thô, lysine và methionine trong khẩu phần của gà Sao (Numida meleagris) nuôi lấy thịt ở Đồng bằng sông Cửu Long (1)

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
TR
NGă IăH CăC NăTH

TịMăT TăLU NăỄNăTI NăS
ChuyênăngƠnh:ăCh nănuôiă
Mã ngành: 62 62 01 05

TểNăNCS:ăNGUY Nă ỌNGăH I

XỄCă NHăM CăN NGăL
NGăTRAOă I,ă
PROTEIN THÔ, LYSINE VÀ METHIONINE
TRONGăKH UăPH NăC AăGẨăSAOă(Numida
meleagris)ăNUỌIăL YăTH Tă ă NGăB NGăSỌNGă
C UăLONG

C n Th , 2016


CỌNGăTRỊNHă
TR
NGă

Ng

ih

CăHOẨNăTHẨNHăT I
IăH CăC NăTH

ng d n chính: PGS.TS. Nguy n Th Kim ông

Lu n án đ c b o v tr c h i đ ng ch m lu n án ti n s c p tr
H p t i:……………………………………………………………...
Vào lúc ……. gi ……. ngày ……. tháng ……. n m ……..
Ph n bi n 1: ……………………………………………………
Ph n bi n 2: …………………………………………………….
Ph n bi n 3: …………………………………………………….

Có th tìm hi u lu n án t i th vi n:
Trung tâm H c li u, Tr ng i h c C n Th .
Th vi n Qu c gia Vi t Nam.

ng.



PH NăM ă
CH

U

NGă1:ăGI IăTHI U

1.1 Tính c p thi t c a lu n án
Ch n nuôi gà Sao l y th t đang phát tri n m nh
ng b ng sông C u
Long ( BSCL) và mang l i hi u qu kinh t cao cho ng i ch n nuôi.
Tuy nhiên, các nghiên c u v t l tiêu hóa trên các lo i th c li u đ c bi t
là th c li u cung c p protein còn r t h n ch nh m xác đ nh ngu n cung

c p protein hi u qu , làm c s cho vi c l a ch n th c n và xây d ng
kh u ph n (KP).
M t khác, các nghiên c u trên th gi i và trong n c v m c n ng
l ng trao đ i, protein thô t i u trong KP đ nuôi d ng gà Sao giai đo n
t ng tr ng còn nhi u khác bi t. c bi t, v n đ gi m l ng protein thô
k t h p v i vi c b sung lysine và methionine t ng h p vào KP nh m
gi m giá thành th c n, gi m tác đ ng c a ch t th i ch n nuôi đ n môi
tr ng, đây là v n đ quan tr ng và c n thi t trong giai đo n hi n nay
nh ng ch a đ c ti n hành nghiên c u trong và ngoài n c trên đ i t ng
gà Sao. Song song đó, vi c nghiên c u, đánh giá các ph ng pháp xác
đ nh t l tiêu hoá (TLTH) trên gà Sao thì l i thi u thông tin nh m cung
c p vi c ch n l a ph ng pháp nghiên c u thích h p trên đ i t ng này.
V i lý do đó, đ tài nghiên c u “Xác đ nh m c n ng l ng trao đ i,
protein thô, lysine và methionine trong kh u ph n c a gà Sao (Numida
meleagris) nuôi l y th t
ng b ng sông C u Long” đ c th c hi n.
1.2 M c tiêu lu n án
ánh giá kh n ng tiêu hoá d ng ch t và acid amin (AA) c a KP có
s d ng 4 ngu n th c li u cung c p protein khác nhau (đ u nành h t, khô
d u đ u nành ly trích, b t cá bi n, b t cá tra) nh m tìm ra ngu n th c li u
cung c p protein hi u qu áp d ng vào ch n nuôi gà Sao giai đo n t ng
tr ng
BSCL;
Xác đ nh m c n ng l
Sao nuôi l y th t;

ng trao đ i, protein thô t i u trong KP nuôi gà

Xác đ nh đ c m c lysine (Lys) và methionine (Met) t i u trong KP
có m c protein th p đ nuôi gà Sao trong giai đo n t ng tr ng;

Xác đ nh ph ng pháp đánh giá t l tiêu hóa TLTH các d ng ch t
và AA c a m t lo i th c li u hay KP gà Sao thông qua 3 ph ng pháp
1


xác đ nh t l tiêu hóa đó là ph ng pháp tiêu hóa toàn ph n (THTP),
ph ng pháp tiêu hóa c t b manh tràng (THCMT) và ph ng pháp tiêu
hóa h i tràng (THHT).
1.3ă

iăt

ng và ph m vi nghiên c u

Thí nghi m (TN) 1: ánh giá kh n ng tiêu hóa bi u ki n các d ng
ch t và acid amin c a KP có s d ng đ u nành h t, khô d u đ u nành ly
trích gà Sao giai đo n t ng tr ng;
TN2: ánh giá kh n ng tiêu hóa bi u ki n các d ng ch t và acid
amin c a KP có s d ng b t cá bi n, b t cá tra gà Sao giai đo n t ng
tr ng;
TN3: nh h ng c a các m c n ng l ng trao đ i trong KP đ n t ng
tr ng, tiêu th d ng ch t, ch t l ng qu y th t và t l tiêu hóa các d ng
ch t gà Sao t ng tr ng;
TN4: nh h ng các m c Lys và Met trong KP đ n t ng tr ng, ch t
l ng qu y th t, t l tiêu hóa d ng ch t và acid amin c a gà Sao nuôi
l y th t giai đo n t ng tr ng;
TN5: ánh giá các ph ng pháp xác đ nh t l tiêu hóa các d
ch t và acid amin gà Sao giai đo n t ng tr ng.

ng

1.4ă aăđi m và th i gian thí nghi m
Th i gian th c hi n đ tài t n m 2012 đ n n m 2015. Các thí nghi m
đ c ti n hành t i Tr i Ch n nuôi th c nghi m s 474c/18,
ng
Nguy n V n Linh, khu ph Bình An, ph ng Long Hòa, qu n Bình Th y,
thành ph C n Th . Phân tích m u đ c th c hi n t i Tr ng i h c
C n Th ; Tr ng Cao đ ng C ng đ ng Kiên Giang; Phòng Phân tích th c
n và S n ph m ch n nuôi thu c Vi n Ch n nuôi Qu c gia.
1.5 Nh ngăđóngăgópăm i c a lu n án
So sánh đ c t l tiêu hóa d ng ch t và acid amin c a các th c li u
cung c p protein hi u qu trong KP nuôi gà Sao giai đo n t ng tr ng.
Xác đ nh đ

c m c n ng l

ng trao đ i trong KP nuôi gà Sao l y th t.

Xác đ nh đ c m c Lys và Met t i u trong KP có m c protein th p
đ nuôi gà Sao trong giai đo n t ng tr ng.
2


ánh giá đ c hi u qu c a các ph ng pháp xác đ nh TLTH d ng
ch t và acid amin b ng ph ng pháp THTP, ph ng pháp THCMT và
ph ng pháp THHT trên gà Sao giai đo n t ng tr ng.
1.6 B c c c a lu n án
Lu n án dài 244 trang, g m ph n m đ u, ph n n i dung có 3 ch ng,
ph n k t lu n và đ ngh và ph n ph l c. Lu n án có 91 b ng, 11 hình và
277 tài li u tham kh o.

PH N N I DUNG
Ch

ngă2: T NG QUAN TÀI LI U

Gà Sao có m t t i n c ta t th k XIX do ng i Pháp mang vào nuôi
đ làm c nh vì chúng có ngo i hình đ p, tuy nhiên s l ng r t ít i và
phân b t n m n. Tháng 4 n m 2002, Trung tâm Nghiên c u gia c m Th y
Ph ng (thu c Vi n Ch n nuôi) nh p 3 dòng gà Sao t Vi n Nghiên c u
ti u gia súc Godollo (Hungary) v nuôi th nghi m, k t qu b c đ u cho
th y, gà Sao có kh n ng thích ng t t v i đi u ki n sinh thái Vi t Nam
và có s c s n xu t kh quan. N m 2009, theo ch ng trình h p tác gi a
Tr ng
i h c C n Th và Vi n Nghiên c u Ti u gia súc Godollo
(Hungari), Tr ng i h c C n Th đã ti p nh n 500 con gi ng gà Sao
làm n n t ng ph c v nghiên c u và chuy n giao con gi ng, k thu t cho
các t nh thu c khu v c BSCL.
Do đ i t ng gà Sao m i đ c quan tâm trong nh ng n m g n đây, vì
th nh ng nghiên c u trên gà Sao n c ta còn khá m i m , ch a nhi u,
ch a có tính h th ng. H u h t các nghiên c u ch t p trung vào kh n ng
thích nghi c a gà Sao trong đi u ki n khí h u n c ta trên các ch tiêu
v sinh tr ng, sinh s n. Trong khi đó, các nghiên c u và đ xu t v nhu
c u n ng l ng, protein thô, Lys và Met trên th gi i gà Sao giai đo n
t ng tr ng còn nhi u bi n đ ng, trong đó, giai đo n t 5-8 tu n tu i bi n
đ ng t 2.800-3.100 kcal ME/kg th c n, 18-24% CP, 0,95-1,50% Lys và
0,40-0,48% Met; giai đo n 9-12 tu n tu i là 2.600-3.200 kcal ME/kg th c
n, 16-20% CP, 0,79-1,30% Lys và 0,33-0,48% Met.
c bi t vi c nghiên c u b sung Lys và Met t ng h p vào KP có m c
protein thô th p trên gà Sao ch a đ c ti n hành nghiên c u. ây là xu
h ng mà các nhà nghiên c u gia c m hi n nay đang th c hi n nh m làm

gi m giá thành và t ng hi u qu s d ng th c n, nâng cao hi u su t ch n
3


nuôi, đ ng th i gi m ô nhi m môi tr
trong ch t th i.

ng thông qua vi c gi m l

ng nit

Vi c nghiên c u các ph ng pháp xác đ nh TLTH d ng ch t và acid
amin trên gà Sao còn r t ít và h n ch , đ c bi t là TLTH acid amin. Do
đó, vi c nghiên c u các ph ng pháp xác đ nh TLTH các d ng ch t và
acid amin c a các th c li u đ c bi t là các th c li u cung c p protein là
h t s c c n thi t, giúp đánh giá ph ng pháp phù h p đ áp d ng trong
nghiên c u TLTH th c n hay KP trên gà Sao, t đó đánh giá ch t l ng
th c n chính xác, đây là n n t ng cho vi c l a ch n th c li u cho ph i
h p KP hi u qu .
Ch
3.1. Ph

ngă3: PH

NGăPHỄPăNGHIểNăC U

ngăphápăb ătríăthíănghi m

Thíănghi mă1: ánhăgiáăkh ăn ngătiêuăhóaăbi uăki năcácăd ngăch tă
vƠăacidăaminăc aăkh uăph n cóăs ăd ngăđ uănƠnhăh t,ăkhôăd uăđ uă

nƠnhălyătríchă ăgƠăSaoăgiaiăđo năt ngătr ng
Thí nghi m đ c b trí trên 96 con gà Sao đ u tu n tu i th 6 theo th
th c th a s 2 nhân t . Nhân t th nh t là 2 ngu n th c n cung c p
protein (đ u nành h t và khô d u đ u nành ly trích); nhân t th hai là 4
m c đ protein trong KP (16; 18; 20 và 22% CP). M i nghi m th c (NT)
đ c l p l i 3 l n. M i đ n v TN có 4 con gà Sao.
Các lo i th c n dùng trong TN1 g m t m g o, đ u nành h t ( N), và
khô d u đ u nành ly trích (KD). Ngoài ra, Permasol – 500 còn đ c pha
vào n c u ng v i li u 2 g/lít n c đ b sung vitamin và khoáng ch t
cho gà Sao TN.
B ngă3.1:ăCôngăth căKP c aăcácănghi măth căTN1 (% nguyênătr ng)
Nguyên li u
T mg o
N
KD
T ng c ng:

N16
76,8
23,2
100

N18
71,3
28,7
100

N

N20

65,7
34,3
100

N22
60,2
39,8
100

KD16
77,1
22,9
100

KD
KD18 KD20
71,7
66,5
28,3
33,5
100
100

KD22
60,9
39,1
100

N16; N18; N20; N22; KD16; KD18; KD20; KD22 nghi m th c s d ng đ u nành h t hay khô
d u đ u nành trong KP v i m c protein thô t ng ng là 16; 18; 20 và 22%.

4


B ngă3.2: ThƠnhăph năhoáăh că(TPHH) vƠăgiáătr ăMEăcácăKP TN1 (% DM)
Ch tiêu

DM
CP
EE
CF
NDF
Arg
Lys
Met
Thr
ME*

N
16
88,3
16,0
5,92
2,90
12,0
0,91
0,73
0,51
0,45
3.487

N
18
88,8
18,0
6,87
3,43
13,4
1,01
0,81
0,55
0,50
3.484

N

N
20
89,2
20,0
7,83
3,98
14,9
1,10
0,90
0,60
0,55
3.481

N

22
89,6
22,0
8,76
4,50
16,4
1,20
0,98
0,63
0,60
3.478

KD
16
87,0
16,0
2,13
2,45
8,64
0,95
0,77
0,53
0,50
3.236

KD
KD
KD
18
20

87,1
87,2
18,0
20,0
2,19
2,26
2,89
3,31
9,35
10,0
1,06
1,17
0,87
0,96
0,58
0,62
0,57
0,63
3.175
3.116

KD
22
87,3
22,0
2,33
3,76
10,8
1,28
1,06

0,66
0,69
3.052

DM: v t ch t khô; CP: protein thô; EE: béo thô; CF: x thô; NDF: x trung tính; Arg: arginine;
Thr: threonine; *: N ng l ng trao đ i (kcal/kg DM)

TN1 đ c b trí 2 giai đo n là 8 và 10 tu n tu i. Giai đo n 8 tu n
tu i: tu n tu i th 6 tu n tu i th 7 là th i gian nuôi thích nghi và xác
đ nh m c n cho gà; tu n tu i th 8 là th i gian thu m u th c n và ch t
th i (5 ngày). Giai đo n 10 tu n tu i: tu n tu i th 9, gà đ c cho n đ
làm quen v i KP TN và xác đ nh m c n cho gà; tu n tu i th 10 là th i
gian thu m u.
Thíănghi mă2:ă ánhăgiáăkh ăn ngătiêuăhóaăbi uăki năcácăd ngăch tă
vƠăacidăaminăc aăkh uăph n cóăs ăd ngăb tăcáăbi n,ăb tăcáătraă ăgƠă
Saoăgiaiăđo năt ngătr ng
TN đ c b trí trên 96 con gà Sao đ u tu n tu i th 6 theo th th c
th a s 2 nhân t . Nhân t th nh t là 2 ngu n th c n cung c p protein
(b t cá bi n và b t cá tra), nhân t th hai là là 4 m c đ protein trong KP
n (16; 18; 20 và 22% CP). M i NT đ c l p l i 3 l n. M i đ n v TN có
4 con gà Sao.
Các lo i th c n dùng trong TN2 g m t m g o, b t cá bi n (BCB) và
b t cá tra (BCT). Các lo i th c n dùng trong TN2 g m t m g o, b t cá
bi n (BCB) và b t cá tra (BCT). TN2 đ c ti n hành t ng t nh đã mô
t trong TN1.

5


B ng 3.3: Công th c KP c a các nghi m th c TN 2 (% nguyên tr ng)

Th c li u

T mg o
BCB
BCT
T ng c ng

BCB16
81,0
19,0
100

BCB18
76,3
23,7
100

Nghi m th c
BCB22 BCT16
67,2
82,7
32,8
17,3
100
100

BCB20
71,8
28,2
100

BCT18
78,4
21,6
100

BCT20
74,2
25,8
100

BC22
70,2
29,8
100

BCB16; BCB18; BCB20; BCB22; BCT16; BCT18; BCT20; BCT22 nghi m th c s d ng b t cá bi n
hay b t cá tra trong KP v i m c protein thô t ng ng là 16; 18; 20 và 22%.

B ng 3.4: TPHH và giá tr ME c a các KP TN 2 (% DM)
Ch tiêu

DM
CP
EE
CF
NDF
Lys

BCB

16
91,0
16,0
1,86
1,07
6,07

BCB
18
91,0
18,0
2,18
1,05
6,16

BCB
20
91,0
20,0
2,49
1,04
6,24

Nghi m th c
BCB
BCT
22
16
91,0
91,5

22,0
16,0
2,80
2,78
1,03
1,11
6,33
6,37

BCT
18
91,5
18,0
3,32
1,11
6,54

BCT
20
91,6
20,0
3,86
1,10
6,70

BCT
22
91,7
22,0
4,36

1,10
6,86

0,84

0,97

1,09

1,21

0,74

0,84

0,94

1,03

Met

0,59

0,65

0,72

0,78

0,56

0,62

0,68

0,74

Thr
ME

0,58
3.353

0,67
3.319

0,75
3.286

0,83
3.253

0,53
3.433

0,61
3.419

0,68
3.405

0,75
3.392

Thíă nghi mă 3:ă nhă h ngă c aă cácăm că n ngă l ngă traoă đ iă trongă
kh uăph n đ năt ngătr ng,ătiêuăth ăd ngăch t, ch tăl ngăqu yăth t
vƠăt ăl ătiêuăhóaăd ngăch t ăgƠăSaoăt ngătr ng.
TN này g m TN nuôi sinh tr
TN nuôiăsinhătr

ng và TN tiêu hóa.

ng

Giai đo n (G ) 5-8 tu n tu i
c b trí trên 150 con gà Sao đ u tu n tu i th 5 theo th th c hoàn
toàn ng u nhiên g m 5 NT t ng ng v i 5 m c ME trong KP (2.800;
2.900; 3.000; 3.100; 3.200 kcal/kg DM th c n) v i cùng m c 20% CP.
M i NT đ c l p l i 3 l n. M i đ n v TN có 10 con gà Sao. Thành ph n
hóa h c (TPHH) và giá tr n ng l ng trao đ i (ME) c a các KP TN đ c
trình bày qua B ng 3.5.

6


B ngă3.5: TPHH và giáătr ăME c aăcác KP G 5ậ8ătu nătu iă(%ăDM)
Ch tiêu (%)
DM
OM
CP

EE
CF
NDF
ME

ME2800
89,9
87,5
20,0
12,1
6,48
21,4
2.800

ME2900
89,5
88,6
20,0
11,2
5,77
20,2
2.900

Nghi m th c
ME3000
89,1
89,8
20,0
10,2
5,03

18,6
3.000

ME3100
88,7
90,9
20,0
9,14
4,25
17,1
3.100

ME2800; ME2900; ME3000; ME3100; ME3200: nghi m th c có m c n ng l
ng là 2.800; 2.900; 3.000; 3.100 và 3.200 kcal/kg DM th c n.

ME3200
88,4
91,8
20,0
8,29
3,62
16,2
3.200

ng trao đ i t

ng

Giai đo n 9-14 tu n tu i
c b trí trên 150 con gà Sao đ u tu n tu i th 9 theo th th c hoàn

toàn ng u nhiên g m 5 NT t ng ng v i 5 m c ME trong KP (2.900;
3.000; 3.100; 3.200; 3.300 kcal/kg DM th c n) v i cùng m c 18% CP.
M i NT đ c l p l i 3 l n, m i đ n v TN có 10 con gà Sao.
B ngă3.6: TPHH và giáătr ăME c aăcác KP TNăG ă9-14 tu nătu i (% DM)
Ch tiêu (%)
DM
OM
CP
EE
CF
NDF
ME

ME2900
89,4
89,0
18,0
10,8
5,80
20,0
2.900

ME3000
89,1
90,0
18,0
10,0
5,17
19,1
3.000

Nghi m th c
ME3100
ME3200
88,7
88,3
91,3
92,5
18,0
18,0
8,87
7,94
4,32
3,60
17,1
15,7
3.100
3.200

ME2900; ME3000; ME3100; ME3200; ME3300: nghi m th c có m c n ng l
ng là 2.900; 3.000; 3.100; 3.200 và 3.300 kcal/kg DM th c n.

ME3300
87,9
93,6
18,0
6,98
2,88
14,3
3.300

ng trao đ i t

ng

Thíănghi mătiêuăhoá
Là c s đ b sung cho k t lu n c a TN nuôi sinh tr ng trong TN3.
TN đ c ti n hành 2 giai đo n 8 và 10 tu n tu i. B trí TN t ng t nh
TN nuôi sinh tr ng, nh ng m i đ n v TN có 4 con gà Sao. Th i gian và
cách ti n hành thu m u t ng t nh TN1.
Thíănghi mă4:ă nhăh ngăcácăm călysine và methionine trong kh uă
ph n đ năt ngătr ng, ch tăl ngăqu yăth t,ăt ăl ătiêuăhóaăd ngăch tă
và acid amin c aăgƠăSaoănuôiăl yăth tă ăgiaiăđo năt ngătr ng.
G m TN nuôi sinh tr

ng và TN tiêu hóa.
7


TN nuôiăsinhătr

ng

Giai đo n 5-8 tu n tu i
c b trí theo th th c hoàn toàn ng u nhiên g m 6 NT t ng ng
v i 6 KP TN. M i NT đ c l p l i 3 l n. M i đ n v TN có 10 con gà Sao
đ u tu n tu i th 5. Các NT bao g m:
Nghi m th c 1,04L0,46M: KP c a NT này có 20% CP, không b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 1,04% Lys và 0,46% Met.
Nghi m th c 0,91L0,40M: KP c a là NT này có 17% CP, không b

sung Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 0,91% Lys và 0,40% Met.
Nghi m th c 1,10L0,45M: KP c a NT này có 17% CP, có b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 1,10% Lys và 0,45% Met.
Nghi m th c 1,10L0,55M: KP c a NT này có 17% CP, có b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 1,10% Lys và 0,45% Met.
Nghi m th c 1,40L0,45M: KP c a NT này có 17% CP, có b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 1,40% Lys và 0,55% Met.
Nghi m th c 1,40L0,55M: KP c a NT này có là 17% CP, có b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 1,40% Lys và 0,55% Met.
Th c li u trong KP g m t m g o; b p; cám g o; b t cá bi n; đ u nành
h t; DCP; lysine và methionine t ng h p (tùy theo KP). Thành ph n hóa
h c (TPHH) và giá tr n ng l ng trao đ i (ME) c a kh u ph n TN đ c
trình bày qua B ng 3.7.
B ng 3.7: TPHH và giá tr ME c a các KP TN G 5ậ8 tu n tu i (% DM)
Ch tiêu, %

DM
OM
CP
EE
CF
NDF
Lys
Met
ME (kcal/kg DM)

1,04L
0,46M
91,2
89,3

20,0
9,36
5,69
17,4
1,04
0,46
3.098

Nghi m th c
1,10L
1,10L
0,45M
0,55M
90,1
90,2
89,4
89,3
17,0
17,0
7,52
7,53
4,72
4,73
16,4
16,5
1,10
1,10
0,45
0,55
3.099

3.099

0,91L
0,40M
90,0
89,7
17,0
7,53
4,72
16,2
0,91
0,40
3.101

8

1,40L
0,45M
90,3
89,0
17,0
7,53
4,74
16,8
1,40
0,45
3.101

1,40L
0,55M

90,3
88,9
17,0
7,53
4,74
16,9
1,40
0,55
3.100


Giai đo n 9–14 tu n tu i
Có t ng c ng 180 con gà Sao đ c b trí theo th th c hoàn toàn ng u
nhiên t đàn gà giai đo n 5–8 tu n tu i. TN có 6 NT t ng ng v i 6 KP
TN có các m c Lys và Met khác nhau. M i NT đ c l p l i 3 l n. M i
đ n v TN có 10 con gà Sao đ u tu n tu i th 9. Các NT bao g m:
Nghi m th c 0,98L0,43M: KP c a NT này có 18% CP, không b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 0,98% Lys và 0,43% Met.
Nghi m th c 0,80L0,37M: KP c a NT này có 15% CP, không b sung
Lys và Met t ng h p vào KP. KP có 0,80% Lys và 0,37% Met.
Nghi m th c 0,90L0,40M: KP c a NT này có 15% CP, có b sung Lys
và Met t ng h p vào KP. KP có 0,90% Lys và 0,40% Met.
Nghi m th c 0,90L0,50M: KP c a NT này có 15% CP, có b sung Lys

và Met t ng h p vào KP. KP có 0,90% Lys và 0,50% Met.

Nghi m th c 1,20L0,40M: KP c a NT này có 15%, có b sung Lys và
Met t ng h p vào KP. KP có 1,20% Lys và 0,40% Met.
Nghi m th c 1,20L0,50M: KP c a NT này có 15% CP, có b sung Lys
và Met t ng h p vào KP. KP có 1,20% Lys và 0,50% Met.

B ng 3.8: Thành ph n hóa h c và giá tr n ngăl ngătraoăđ i c a các KP
trong thí nghi m giaiăđo n 9ậ14 tu n tu i (% DM)
Ch tiêu, %
Nghi m th c
0,98L
0,80L
0,90L
0,90L
1,20L
1,20L
0,43M 0,37M
0,40M
0,50M
0,40M
0,50M
DM
89,9
89,2
89,3
89,3
89,4
89,4
OM
90,9
91,7
91,5
91,4
91,1
91,0
CP

18,0
15,0
15,0
15,0
15,0
15,0
EE
7,38
6,26
6,27
6,27
6,26
6,27
CF
4,46
4,14
4,15
4,15
4,15
4,16
NDF
15,0
14,7
14,8
14,9
15,1
15,2
Lys
0,98
0,80

0,90
0,90
1,20
1,20
Met
0,43
0,37
0,40
0,50
0,40
0,50
ME (kcal/kg DM)
3.199
3.200
3.200
3.201
3.199
3.199

Thíănghi mătiêuăhoá
t

Thí nghi m đ c ti n hành 2 giai đo n 8 và 10 tu n tu i, b trí TN
ng t nh TN nuôi sinh tr ng, nh ng m i đ n v TN có 4 con gà Sao.
9


Th i gian thu m u th c n và m u ch t th i là 5 ngày cho m i giai đo n.
Thíănghi mă5:ă ánhăgiáăcácăph ngăphápăxácăđ nhăt ăl ătiêuăhóaăcácă
d ngăch tăvƠăacidăamină ăgƠăSaoăgiaiăđo năt ngătr ng

TN đ c b trí trên 60 con gà Sao đ u tu n tu i th
hoàn toàn ng u nhiên g m 3 NT t ng ng v i 3 ph
TLTH (THTP, THCMT và THHT), m i NT có 5 l n l
TN có 4 con gà Sao. TN đ c ti n hành trong 3 tu n t

10 theo th th c
ng pháp xác đ nh
p l i. M i đ n v
ng t nh TN1.

B ngă3.9: Thành ph n hoá h c và giá tr ME c a KP TN 5 (% DM)
Ch tiêu
Giá tr (%)
Ch tiêu
Giá tr (%)
DM
88,8
NDF
12,5
OM
93,7
ADF
5,22
CP
18,0
Lys
1,20
EE
4,98
Met

0,38
CF
3,40
ME (kcal/kg DM)
3.200

Các ch tiêu theo dõi trong TN tiêu hoá c a TN 1, 2, 3, 4 và 5 g m: v t
ch t khô (DM), khoáng t ng s (Ash), protein thô (CP), béo thô (EE), x
thô (CF), x trung tính (NDF), x acid (ADF) c a m u th c n n vào,
m u th c n th a và m u ch t th i, l ng th c n tiêu th , t l tiêu hóa
(TLTH) các ch t dinh d ng, l ng nit tích l y.
Các ch tiêu theo dõi trong TN nuôi sinh tr ng: c a TN3, TN4 g m:
l ng th c n, các d ng ch t tiêu th , kh i l ng c th (KLCT), t ng
kh i l ng c th (TKLCT), h s chuy n hóa th c n (FCR), các ch tiêu
thành ph n thân th t, thành ph n d ng ch t c a th t gà, hi u qu kinh t .
3.2 Ph

ngăphápăx ălỦăs ăli u

T t c s li u đ c x lý s b b ng ph n m m Microsoft Excel (2010)
và phân tích ph ng sai (ANOVA) theo mô hình tuy n tính t ng quát
(GLM) trên ph n m m Minitab 16 (2010). Tukey test đ c s d ng đ so
sánh giá tr trung bình c a các NT và Paired T-test đ c s d ng đ so
sánh các giá tr trung bình 2 giai đo n tu i. Các giá tr trung bình đ c
xem là khác nhau có ý ngh a th ng kê khi giá tr P<0,05.

Ch

ngă4:ăK TăQU ăVẨăTH OăLU N

4.1 Thí nghi m 1:ă ánhăgiáăkh n ngătiêuăhóaăbi u ki n cácăd ng
ch t và acid amin c a KP có s d ngăđ u nành h t, khô d u đ u nành
10


ly trích

gà Sao G t ngătr

ng

Giaiăđo n 8 tu n tu i
B ngă4.1: T ăl ătiêuăhóaă(%) bi uăki năcácăd
Ch tiêu
DM
OM
CF
NDF
Arg
Lys
Met
Thr
Val

Ngu n CP
N
KD
81,1
80,5
82,3

81,9
34,9
36,5
47,7
47,9
87,2 87,1
87,6 88,6
83,7 84,0
81,6 82,2
79,9 79,0

CP16
79,3c
80,7c
31,7b
43,8b
83,5c
84,8c
79,2c
75,5c
74,0c

M c CP
CP18
CP20
80,4bc
81,9a
81,8bc
83,5a
ab

34,7
39,8a
47,7ab
50,8a
86,0b 89,2a
87,5b 90,1a
83,0b 87,2a
80,5b 85,6a
77,8b 83,7a

ngăch tăvà acid amin
P
CP22
81,6ab
82,4ab
36,6ab
48,9ab
89,9a
89,9a
86,0a
85,7a
82,3a

Ngu n CP
0,132
0,321
0,259
0,866
0,851
0,031

0,583
0,392
0,372

M c CP
0,001
0,001
0,008
0,009
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001

Arg: arginine; Lys: lysine; Met: methionine; His: histidine; Thr: threonine; Val: valine

B ng 4.2:ăL
Ch tiêu

NTL
NTL/NTT, %
NTL/W0,75*

ngănit ătíchăl yă(g/con/ngày) c aăgƠăSaoăG ă8ătu n tu i
Ngu n CP
N
KD
0,66
48,6

0,98

0,65
48,5
0,97

CP
16
0,47c
43,3c
0,71c

M c CP
CP
CP
18
20
0,60b 0,75a
47,5bc 53,1a
0,90b 1,11a

P
CP
22
0,79a
50,3ab
1,16a

Ngu n CP

M c CP

0,779
0,911
0,837

0,001
0,001
0,001

NTT: nit tiêu th ; NTL: nit tích l y; W0,75: kh i l ng trao đ i ch t; *: g/kgW0,75; các giá tr trung
bình mang các ch a, b, c, d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05.

K t qu t B ng 4.1 và B ng 4.2 cho th y, t l tiêu hoá các d ng
ch t và ph n l n các acid amin, l ng nit tích l y c a nghi m th c s
d ng đ u nành h t t ng đ ng v i nghi m th c s d ng khô d u đ u
nành ly trích (P>0,05). Trong khi đó, t l tiêu hoá DM, OM, EE, CF,
NDF, ADF và ph n l n AA, l ng nit tích l y đ t cao nh t nghi m
th c CP20 (P<0,05).
Giaiăđo nă10ătu nătu i
T l tiêu hóa d ng ch t bi u ki n và AA và L ng nit tích l y c a
gà Sao G 10 tu n tu i đ c trình bày qua B ng 4.3 và B ng 4.4.

11


B ngă4.3:ăT ăl ătiêuăhóaă(%) bi uăki năcácăd

ngăch tăvƠăacid amin

Ch
Ngu n CP
M c CP
P
tiêu
N
KD
CP16
CP18
CP20
CP22
Ngu n CP
M c CP
DM
82,1 81,9
80,1b 82,5a
82,8a 82,6a
0,389
0,001
OM
83,6 83,2
81,5b 83,9a
84,4a 83,8a
0,236
0,001
CF
42,2 40,1
35,3b 42,4a
43,6a 43,2a
0,250

0,009
NDF
51,4 49,9
45,5b 52,2ab
52,6a 52,2ab
0,374
0,023
Arg
90,3 88,2 85,4b
89,8a
89,8a
91,8a
0,011
0,001
Lys
89,4 89,4 84,5b
90,3a
90,6a
92,2a
0,913
0,001
Met
87,2 87,2 82,0b
87,9a
89,4a
89,4a
0,980
0,001
His
76,1 83,2 71,2b 83,0ab 85,2a 79,1ab

0,045
0,038
Thr
82,3 85,4 75,7b
84,6a
87,4a
87,6a
0,031
0,001
Val
78,9 80,9 71,3b
81,7a
82,6a
84,0a
0,275
0,001
Arg: arginine; Lys: lysine; Met: methionine; His: histidine; Thr: threonine; Val: valine

B ngă4.4:ăL
Ch tiêu

NTL
NTL/NTT, %
NTL/W0,75

ngănit ătíchăl y (g/con/ngày) c aăgƠăSaoăG ă10ătu nătu iă
Ngu n CP
N
KD
1,04

66,9
1,07

1,04
67,8
1,07

CP
16
0,79b
61,1c
0,82b

M c CP
CP
CP
18
20
1,10a
1,12a
75,6a
69,0b
a
1,14
1,15a

P
CP
22
1,15a

63,7c
1,18a

Ngu n
CP
0,877
0,264
0,895

M c
CP
0,001
0,001
0,001

K t qu B ng 4.3 và B ng 4.4 cho th y, t l tiêu hoá DM, các d ng
ch t, ph n l n acid amin; l ng nit tích l y nghi m th c s d ng đ u
nành h t t ng đ ng v i nghi m th c s d ng khô d u đ u nành ly trích
(P>0,05). T l tiêu hoá DM, OM, CF, NDF, ADF, ph n l n các acid
amin; l ng nit tích l y c a các NT CP18, CP20 và CP22 cao h n NT
CP16 (P<0,05). Tuy nhiên, khi m c CP v t quá 18% thì t l tiêu hóa
DM và các d ng ch t này, l ng nit tích l y có t ng nh ng không đáng
k (P>0,05).
4.2ăThíănghi mă2: ánhăgiáăkh ăn ngătiêuăhóaăbi uăki năcácăd ngă
ch tăvƠăacidăaminăc aăkh uăph n cóăs ăd ngăb tăcáăbi n,ăb tăcáătraă ă
gƠăSaoăgiaiăđo năt ngătr ng
Giaiăđo nă8 tu nătu i
T l tiêu hóa các d ng ch t và acid amin; l
trình bày qua B ng 4.5 và B ng 4.6.

12

ng nit tích l y đ

c


B ngă4.5:ăT ăl ătiêuăhóaăd

ngăch tăbi uăki năvƠăAA (%)

Ch
Ngu n CP
M c CP
P
tiêu
BCB BCT CP16
CP18
CP20
CP22
Ngu n CP
M c CP
DM
80,1 79,4 78,0c
78,8bc
81,7a 80,5ab
0,168
0,001
OM
83,8 83,4 82,1c

83,3bc
84,8a 84,2ab
0,266
0,001
CF
40,7 39,4 35,4c
37,6bc
45,1a 42,1ab
0,364
0,001
NDF
59,5 50,7 50,4b
52,8b
59,9a 57,3ab
0,001
0,005
Arg
82,4
75,8
71,3c
76,6bc
82,8ab
85,7a
0,003
0,001
Lys
87,2
80,1
76,3c
82,7b

86,5a
89,1a
0,001
0,001
Met
81,8
74,7
69,3c
76,8b
81,8a
85,1a
0,001
0,001
Thr
78,8
72,1
64,3c
72,7b
80,6a
84,3a
0,002
0,001
Val
74,8
61,8
53,2c
63,1bc
74,1ab
82,7a
0,002

0,001
Arg: arginine; Lys: lysine; Met: methionine; His: histidine; Thr: threonine; Val: valine

B ngă4.6:ăL
Ch tiêu

NTL
NTL/NTT, %
NTL/W0,75

ngănit ătíchăl y c aăgƠăSaoăG ă8ătu nătu iă(g/con/ngày)
Ngu n CP
BCB BCT
0,83
66,6
1,07

0,76
60,2
0,99

CP
16
0,56c
54,5d
0,75c

M c CP
CP
CP

18
20
0,69b
0,98a
59,2c
74,7a
0,91b
1,26a

P
CP
22
0,93a
65,1b
1,21a

Ngu n
CP
0,001
0,001
0,006

M c
CP
0,001
0,001
0,001

K t qu B ng 4.5 và B ng 4.6 cho th y, t l tiêu hóa EE, CF, NDF và
ph n l n AA; l ng nit tích l y c a NT s d ng b t cá bi n cao h n so

v i NT s d ng b t cá tra có ý ngh a th ng kê (P<0,05). Khi t ng m c CP
trong kh u ph n, t l tiêu hóa DM, OM, CF, NDF và ph n l n AA, l ng
nit tích l y t ng d n và đ t cao nh t NT CP20 (P<0,05).
Giaiăđo nă10 tu nătu i
B ngă4.7:ăT ăl ătiêuăhóaăd
Ch
tiêu
DM
OM
CF
NDF
Arg
Lys
Met
Thr
Val

Ngu n CP
BCB
BCT
83,8
81,5
86,1
84,4
49,5
44,9
60,9
55,7
84,2
77,2

89,3
83,1
85,1
78,2
84,8
77,3
82,5
69,6

CP16
81,2b
83,7b
41,3b
52,0b
73,4b
79,6b
73,5b
71,0b
62,7b

ngăch tăbi uăki năvƠăAA (%)
M c CP
CP18 CP20
84,0a
84,1a
a
85,8
86,1a
49,2a
50,4a

58,7a
63,5a
84,7a
85,3a
87,8a
89,3a
83,7a
85,7a
84,7a
86,3a
79,8a
83,4a

P
CP22
81,3b
85,4ab
47,9ab
59,0a
79,4ab
88,1a
83,6a
82,2a
78,3a

Ngu n CP
0,001
0,002
0,016
0,006

0,004
0,001
0,001
0,001
0,001

Arg: arginine; Lys: lysine; Met: methionine; His: histidine; Thr: threonine; Val: valine

13

M c CP
0,001
0,010
0,008
0,001
0,003
0,001
0,001
0,001
0,001


B ngă4.8: L
Ch tiêu

ngănit ătíchăl yăc aăgƠăSaoăG ă10ătu nătu iă(g/con/ngày)
Ngu n CP
BCB BCT
1,16
1,10

76,9
72,6
1,14
1,08

NTL
NTL/NTT, %
NTL/W0,75

CP16
0,90c
70,7b
0,90b

M c CP
CP18 CP20
1,15b 1,23a
80,4a 77,1a
1,13a 1,19a

P
CP22
1,24a
70,8b
1,22a

Ngu n CP
0,008
0,001
0,039

M c CP
0,001
0,001
0,001

K t qu t B ng 4.7 và B ng 4.8 cho th y, t l tiêu hoá DM, OM,
CF, NDF, ph n l n các acid amin, l ng nit tích l y c a NT s d ng b t
cá bi n cao h n so v i NT s d ng b t cá tra có ý ngh a th ng kê (P<0,05).
Khi t ng m c CP trong kh u ph n, t l tiêu hoá DM, OM, CF, NDF,
ph n l n acid amin; l ng nit tích l y t ng cao h n NT CP18, CP20
và CP22 so v i NT CP16 (P<0,05), tuy nhiên, không tìm th y s khác bi t
gi a có ý ngh a th ng kê gi a các NT CP18, CP20 và CP22 (P>0,05).
4.3ăThíănghi mă3: nhăh ngăc aăcácăm căn ngăl ngătraoăđ iătrongă
KPăđ năt ngătr ng,ătiêuăth ăd ngăch t, ch tăl ngăqu yăth t vƠăt ăl ă
tiêuăhóaăd ngăch tă ăgƠăSaoăt ngătr ng.
Thíănghi mănuôiăsinhătr

ng

Giaiăđo nă(G )ă5-8ătu nătu i
B ngă4.9: L
Ch
tiêu
DM
OM
CP
EE
CF
NDF

ME

ngăd

ME2800
44,2c
38,7c
8,83c
5,34a
2,86a
9,47a
124c

ngăch t (g/con/ngày) và ME tiêuăth ă(kcal/con/ngày)
ME2900
49,1bc
43,5bc
9,84bc
5,49a
2,84ab
9,90a
142bc

Nghi m th c
ME3000
ME3100
53,1ab
58,2a
47,7ab
52,9a

10,6ab
11,7a
5,42a
5,32a
2,67ab
2,47b
9,90a
9,92a
159b
180a

ME3200
50,2bc
46,2b
10,1bc
4,17b
1,82c
8,14b
161ab

P
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,005
0,001

B ng 4.9 cho th y, l ng DM, OM, CP, ME tiêu th t ng d n t

nghi m th c ME2800 và đ t cao nh t nghi m th c ME3100 có ý ngh a
th ng kê (P<0,05).
B ngă4.10: T ngăKLCT (g/con/ngày) và FCR c aăgƠăSaoă5-8ătu nătu i
Ch tiêu
KLCT cu i TN
T ng KLCT
FCR

ME2800
849c
15,2c
3,25

ME2900
873bc
16,0bc
3,42

Nghi m th c
ME3000 ME3100
905b
979a
17,2b
19,9a
3,46
3,31

P
ME3200
919b

17,7b
3,21

0,001
0,001
0,361

KLCT: kh i l ng c th (g/con); các giá tr trung bình mang các ch a, b, c trên cùng m t hàng là
khác bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05.

14


B ng 4.10 cho th y kh i l ng c th gà cu i TN, t ng kh i l ng c
th t ng d n t NT ME2800 và đ t m c cao nh t NT ME3100 (P<0,05).
Giaiăđo nă9ậ14ătu nătu i
L ng d ng ch t và ME tiêu th c a gà Sao TN trong giai đo n 9-14
tu n tu i và KLCT cu i TN, t ng KLCT (g/ngày), h s FCR và hi u qu
kinh t c a gà Sao G 9-14 tu n tu i đ c trình bày qua B ng 4.11 và
4.12.
B ng 4.11:ăL ngăd ng ch t và ME tiêu th c a gà Sao TN trongăgiaiăđo n
9 - 14 tu n tu i (g/con/ngày)
Ch tiêu
DM
OM
CP
EE
CF
NDF
ME, kcal/con/ngày

ME
2900
48,2e
42,9e
8,69e
5,22ab
2,80a
9,63b
140d

ME
3000
53,0d
47,8d
9,56d
5,30a
2,74a
10,1a
159c

Nghi m th c
ME
ME
3100
3200
56,1c
64,3a
51,2c
59,4a

10,1c
11,6a
4,98c
5,11bc
2,42b
2,32c
9,57b
10,1a
174b
206a

P

ME
3300
61,5b
57,6b
11,1b
4,29d
1,77d
8,79c
203a

0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001

K t qu B ng 4.11 cho th y, l ng DM, OM, CP và ME tiêu th t ng
d n t nghi m th c ME2900, đ t cao nh t NT ME3200 (P<0,05).
B ng 4.12: T ngăKLCT (g/con/ngày), FCR và hi u qu kinh t c a gà Sao
G ă9-14 tu n tu i
Nghi m th c
ME2900 ME3000 ME3100 ME3200
KLCT cu i TN
1.545d
1.609c
1.660b
1.727a
T ng KLCT
14,8d
16,3c
17,5b
19,1a
FCR
3,65b
3,65b
3,61b
3,81ab
T ng chi, đ ng
125.667 128.839 131.569 136.909
T ng thu, đ ng
169.968 177.027 182.545 189.988
Chênh l ch, đ ng
44.301
48.187
50.976

53.079
KLCT: kh i l ng c th (g/con); các giá tr trung bình mang các ch
m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05
Ch tiêu

P
ME3300
1.669b
0,001
17,7b
0,001
3,94a
0,004
136.880
183.627
46.747
a, b, c, d trên cùng

K t qu B ng 4.12 cho th y, kh i l ng c th gà khi k t thúc thí
nghi m, hi u qu kinh t cao nh t nghi m th c ME3200 (P<0,05).
B ng 4.13: Thành ph n thân th t qua các nghi m th c (g/con)
Nghi m th c

Ch tiêu
KL s ng,g/con
KL thân th t

ME2900
1.660d
1.168c

ME3000
1.690c
1.190c

15

ME3100
1.728b
1.226b

P
ME3200
1.770a
1.260a

ME3300
1743b 0,001
1.230b 0,001


Nghi m th c

Ch tiêu
T l thân th t,%
T l th t c+đùi, %

ME2900
70,4
46,0

ME3000
70,4
46,1

ME3100
71,0
46,3

ME3200
71,2
48,5

P
ME3300
70,6 0,269
47,1 0,068

B ng 4.13 cho th y, kh i l ng s ng, kh i l ng thân th t nghi m
th c ME3200 là cao nh t (P<0,05), tuy nhiên t l thân th t, t l th t c+
đùi là t ng đ ng nhau gi a các nghi m th c (P>0,05).
Thíănghi mătiêu hoá
Giaiăđo nă(G )ă8ătu nătu i
B ngă4.14:ăT ăl ătiêuăhóaă(%)ăbi uăki năcác d
Ch tiêu
DM
OM
EE
CF
NDF

ADF

ME2800
71,2d
72,9d
80,7b
25,3c
30,7b
27,6b

ME2900
74,1c
77,7c
82,8ab
26,5bc
34,7b
29,4b

ngăch tăc aăgƠă8ătu nătu i

Nghi m th c
ME3000 ME3100
78,7b
82,8a
80,7b
84,2a
83,3ab
85,0a
ab
30,4

34,2a
38,5ab
45,6a
ab
35,4
39,4a

ME3200
80,5ab
83,1ab
84,9a
31,6a
45,3a
39,3a

P
0,001
0,001
0,024
0,001
0,003
0,005

Các giá tr trung bình mang các ch a, b, c và d trên cùng m t hàng khác nhau là khác bi t có ý ngh a
th ng kê m c P<0,05

B ngă4.15:ăL
Ch tiêu
NTL
NTL/NTT, %

NTL/W0,75

ngănit ătíchăl yăc aăgƠăSaoăG ă8ătu nătu iă(g/con/ngày)
ME2800
0,76d
53,9d
0,99d

ME2900
0,85c
60,8c
1,09c

Nghi m th c
ME3000 ME3100
0,90bc
1,01a
64,2bc
72,0a
bc
1,13
1,25a

ME3200
0,95ab
68,1ab
1,19ab

P
0,001

0,001
0,001

Các giá tr trung bình mang các ch a, b, c và d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê
m c P<0,05.

T l tiêu hóa DM, OM, CF, NDF và ADF; l ng nit tích l y đ t cao
nh t nghi m th c ME3100 có ý ngh a th ng kê (P<0,05).
Giaiăđo nă10ătu nătu i
T l tiêu hoá bi u ki n các d

ng ch t đ

16

c trình bày qua B ng 4.16.


B ngă4.16:ăT ăl ătiêuăhóaă(%) bi uăki năcác d
Ch tiêu

ME2900
72,9d
74,5d
83,7
28,3b
37,0c
30,5c

DM

OM
EE
CF
NDF
ADF

B ngă4.17:ăL
Ch tiêu
NTL
NTL/NTT, %
NTL/W0,75

ME3000
78,2c
79,9c
84,4
29,6b
41,6bc
32,3bc

ngăch tă ăgƠă9-14ătu nătu i

Nghi m th c
ME3100
ME3200
80,6bc
84,0a
82,5bc
85,6a
85,5

85,9
30,6ab
39,8a
47,2b
59,3a
40,5ab
42,7a

ME3300
81,9ab
84,1ab
85,8
40,0a
58,8a
41,6a

P
0,001
0,001
0,102
0,004
0,001
0,002

ngănit ătíchăl yăc aăgƠăSaoăG ă10ătu nătu iă(g/con/ngày)
ME2900
0,86d
58,5d
0,85d

ME3000
1,06c
72,0c
1,03c

Nghi m th c
ME3100 ME3200
1,16b
1,27a
78,7b
85,6a
b
1,12
1,21a

ME3300
1,19b
80,9b
1,15ab

P
0,001
0,001
0,001

NTT: nit tiêu th ; NTL: nit tích l y; W0.75: kh i l ng trao đ i ch t; *: g/kgW0,75; các giá tr trung
bình mang các ch a, b, c, d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05.

K t qu c a B ng 4.16 và B ng 4.17 cho th y, t l tiêu hoá DM, OM,
CF, NDF và ADF, l ng nit tích l y t ng d n và đ t cao nh t nghi m

th c ME3200 có ý ngh a th ng kê (P<0,05).
3.4ă Thíă nghi mă 4: nhă h ngă cácă m că lysineă vƠă methionineă trongă
kh uăph năđ năt ngătr ng,ăch tăl ngăqu yăth t,ăt ăl ătiêuăhóaăd ngă
ch tăvƠăacidăaminăc aăgƠăSaoănuôiăl yăth tă ăgiaiăđo năt ngătr ng.
Thíănghi mănuôiăsinhătr

ng

Giai đo n 5-8 tu n tu i
B ngă4.18: L
Ch tiêu

DM
CP
EE
CF
NDF
Lys
Met
ME*

*: n ng l

ngăd
1,04L
0,46M
54,9
11,0a
5,14a
3,12a

9,57a
0,57b
0,25b
170

ngăch tă(g/con/ngƠy)ăvƠăMEătiêuăth ă(kcal/con/ngƠy)
Nghi m th c

0,91L
0,40M
52,6
8,94b
3,96b
2,48b
8,54b
0,48c
0,21d
163

1,10L
0,45M
52,0
8,85b
3,91b
2,46b
8,54b
0,57b
0,23c
161

ng trao đ i tiêu th (kcal/con/ngày)

17

1,10L
0,55M
52,0
8,84b
3,91b
2,46b
8,58b
0,57b
0,28a
161

1,40L
0,45M
52,8
8,98b
3,98b
2,50b
8,89b
0,74a
0,24bc
164

1,40L
0,55M
53,0
9,01b

3,99b
2,51b
8,94b
0,74a
0,29a
164

P
0,153
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,158


B ng 4.19: T ngăkh iăl

ngăc ăth (g/ngày) và FCR c a gà Sao 5-8 tu n tu i

Ch tiêu

Nghi m th c
1,04L
0,46M
942a
19,1a
3,16d

KLCT cu i TN
T ng KLCT
FCR

0,91L
0,40M
827d
14,9d
3,91a

1,10L
0,45M
862c
16,2c
3,63b

1,10L
0,55M
881c
16,9c
3,42bc

1,40L
0,45M
905b
17,8b
3,29cd

P

1,40L
0,55M
938a
18,9a
3,10d

0,001
0,001
0,001

B ng 4.19 cho th y, kh i l ng c th cu i TN cao nh t nghi m th c
1,04L0,46M và 1,40L0,55M (P<0,05).
Giai đo n 9-14 tu n tu i
B ng 4.20:ăL ngăd ng ch t (g/con/ngày) và ME tiêu th (kcal/con/ngày)
c a gà Sao TN G 9-14 tu n tu i
Ch
tiêu
DM
CP
EE
CF
NDF
Lys
Met
ME

Nghi m th c
0,98L
0,43M

60,6
10,9a
4,47a
2,70
9,06
0,60b
0,26b
194

0,80L
0,37M
62,1
9,32b
3,89b
2,57
9,10
0,50c
0,23c
199

0,90L
0,40M
63,4
9,52b
3,97b
2,63
9,39
0,57b
0,25bc
203

0,90L
0,50M
62,2
9,34b
3,90b
2,58
9,28
0,56bc
0,31a
199

1,20L
0,40M
63,9
9,59b
4,00b
2,66
9,64
0,77a
0,26bc
204

1,20L
0,50M
60,6
9,08b
3,80b
2,52
9,20

0,73a
0,30a
194

P
0,516
0,001
0,004
0,405
0,467
0,001
0,001
0,513

Các giá tr trung bình mang các ch a, b, c, d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê
m c P<0,05.

B ng 4.21: T ngăkh iăl
SaoăG ă9-14 tu n tu i

ngăc ăth (g/ngày), FCR và hi u qu kinh t c a gà

Ch tiêu

KLCT cu i TN
T ng KLCT
FCR
T ng chi, đ
T ng thu, đ
Chênh l ch, đ

Nghi m th c
0,98L
0,43M
1.690a
18,6a
3,63c
137.306
185.940
48.635

0,80L
0,37M
1.527c
14,7c
4,73a
134.784
167.952
33.167

0,90L
0,40M
1.598b
16,4b
4,34b
135.881
175.747
39.866

0,90L

0,50M
1.604b
16,5b
4,21b
135.901
176.407
40.506

1,20L
0,40M
1.626b
17,1b
4,19b
136.993
178.860
41.867

1,20L
0,50M
1.688a
18,5a
3,65c
135.860
185.713
49.853

P
0,001
0,001
0,001

-

KLCT: kh i l ng c th (g/con); đ: đ ng Vi t Nam; các giá tr trung bình mang các ch a, b, c trên
cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05.

18


B ng 4.22: Thành ph n thân th t qua các nghi m th c (g/con)
Ch tiêu
0,98L
0,43M
1.700a
1.264a
74,4
23,6
23,2

KL s ng
KL thân th t
T l thân th t, %
T l th t c, %
T l th t đùi, %

0,80L
0,37M
1.532c
1.101c
71,9
22,5

22,7

Nghi m th c
0,90L
0,90L
0,40M 0,50M
1.615b
1.621b
b
1.169
1.187b
72,4
73,3
22,7
23,0
22,8
22,8

1,20L
0,40M
1.623b
1.190b
73,3
23,4
23,0

P

1,20L
0,50M

1.695a
1.257a
74,2
23,5
23,1

0,001
0,001
0,126
0,180
0,913

KL: kh i l ng; các giá tr trung bình mang các ch a, b, c trên cùng m t hàng khác nhau là khác
bi t có ý ngh a th ng kê m c P<0,05.

K t qu B ng 4.21 và B ng 4.22 cho th y, kh i l ng gà lúc k t thúc
thí nghi m, kh i l ng thân th t cao nh t nghi m th c 0,98L0,43M và
1,20L0,50M (P<0,05). Tuy nhiên, t l thân th t, t l th t đùi, c gi a các
nghi m th c này không tìm th y s khác bi t (P>0,05).
Thíănghi mătiêuăhoá
Giai đo n 8 tu n tu i
B ng 4.23: T l tiêu hóa bi u ki n d
Ch tiêu
DM
OM
EE
CF
NDF
Arg
Lys

Met
Thr
Val

1,04L
0,46M
80,6a
84,1a
85,4
26,7
45,3a
89,6a
82,6a
85,6ab
77,5a
80,5a

0,91L
0,40M
78,4d
79,9d
83,5
23,8
34,0c
78,4b
78,2b
72,9c
64,1b
73,5b

ng ch t và AA (%)

Nghi m th c
1,10L
1,10L
0,45M
0,55M
78,8cd
79,1cd
80,6bc
81,1bc
83,7
83,7
23,2
23,9
35,8c
37,1bc
b
79,9
80,0b
80,6ab
81,2ab
75,7bc
88,0a
64,8b
65,3b
75,7ab
75,8ab

P

1,40L
0,45M
79,3bc
81,7b
83,7
25,2
37,8bc
80,0b
82,4a
83,6ab
67,0ab
76,2ab

1,40L
0,55M
80,1ab
83,1ab
83,8
28,8
41,2ab
82,2ab
82,5a
88,2a
74,1ab
76,8ab

0,001
0,001
0,089
0,091

0,001
0,008
0,004
0,001
0,006
0,014

Arg: arginine; Lys: lysine; Met: methionine; His: histidine; Thr: threonine; Val: valine

B ngă4.24:ăL
Ch tiêu

NTT
NCT
NTL
NTL/NTT, %
NTL/kgW0,75

ngănit ătíchăl yă ăgƠăSaoăG 8ătu nătu iă(g/con/ngƠy)
1,04L
0,46M
1,45a
0,43b
1,02a
70,5b
1,26a

0,91L
0,40M
1,23b

0,52a
0,71c
57,5c
0,91c

Nghi m th c
1,10L
1,10L
0,45M 0,55M
1,23b
1,23b
0,50a
0,49a
0,73c
0,74c
59,2c
60,0c
0,92c
0,94c

P
1,40L
0,45M
1,25b
0,41b
0,84b
67,4b
1,04b

1,40L

0,55M
1,25b
0,30c
0,95a
76,3a
1,17a

0,001
0,001
0,001
0,001
0,001

NTT: nit tiêu th ; NCT: nit trong ch t th i; NTL: nit tích l y; W0,75: kh i l ng trao đ i ch t; *:
g/kgW0,75; các giá tr trung bình mang các ch a, b, c trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a
th ng kê m c P<0,05.

19


B ng 4.23, B ng 4.24 cho th y, t l tiêu hóa các d ng ch t, ph n l n
các acid amin và nit tích l y c a NT 1,04L0,46M và 1,40L0,55M cao
h n so v i các nghi m th c còn l i. Trong khi đó, l ng nit trong ch t
th i c a NT 1,40L0,55M th p h n NT 1,04L0,46M (P<0,05).
Giai đo n 10 tu n tu i
TLTH bi u ki n các d ng ch t và acid amin, l ng nit tích l y c a
gà Sao G 10 tu n tu i đ c trình bày qua B ng 4.25 và 4.26.
B ng 4.25: TLTH (%) bi u ki n các d
Ch
tiêu

DM
OM
EE
CF
NDF
Arg
Lys
Met
Thr
Val

0,98L
0,43M
85,5a
88,1a
88,3
38,5a
59,8a
90,4a
89,3a
88,4a
80,0a
85,0

0,80L
0,37M
72,5d
77,4d
86,3
26,5b

35,2c
78,5e
77,2c
74,1c
61,9c
72,0

ng ch t và acid amin G ă10 tu n tu i

Nghi m th c
0,90L
0,90L
0,40M 0,50M
81,4c
82,0c
83,2c
83,6c
86,3
86,2
28,8ab
31,2ab
38,1c
45,7bc
d
83,2
85,8c
77,6c
80,4b
80,6b
89,7a

bc
65,3
65,8bc
75,3
76,5

1,20L
0,40M
82,7bc
85,4bc
86,8
33,5ab
47,4bc
88,4b
87,3a
82,7b
69,0abc
80,3

1,20L
0,50M
84,8ab
86,9ab
87,2
36,3ab
57,6ab
90,0ab
89,5a
89,4a
76,1ab

82,8

P
0,001
0,001
0,063
0,033
0,001
0,001
0,001
0,001
0,001
0,219

Các giá tr trung bình mang các ch a, b, c và d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê
m c P<0,05

B ng 4.26:ăL

ngănit ătíchăl yăc aăgƠăSaoăTNăG ă10ătu n tu i (g/con/ngày)

Ch tiêu

NTT
NCT
NTL
NTL/NTT, %
NTL/kgW0,75

Nghi m th c

0,98L
0,43M
1,49a
0,38b
1,11a
74,7bc
1,10a

0,80L
0,37M
1,24b
0,50a
0,74e
60,0d
0,74e

0,90L
0,40M
1,23b
0,35b
0,89d
71,8c
0,88d

0,90L
0,50M
1,24b
0,32bc
0,92cd
74,2bc

0,91cd

P
1,20L
0,40M
1,25b
0,26cd
0,99bc
79,0ab
0,98bc

1,20L
0,50M
1,25b
0,22d
1,02ab
82,2a
1,01ab

0,001
0,001
0,001
0,001
0,001

NTT: nit tiêu th ; NCT: nit trong ch t th i; NTL: nit tích l y; W0.75: kh i l ng trao đ i ch t; *:
g/kgW0.75; các giá tr trung bình mang các ch a, b, c, d trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a
th ng kê m c P<0,05.

B ng 4.25 và B ng 4.26 cho th y, t l tiêu hóa các d ng ch t, ph n

l n các acid amin, l ng nit tích l y c a NT 0,98L0,43M cao nh t
(P<0,05). Tuy nhiên, các giá tr này không khác bi t có ý ngh a th ng kê
so v i NT 1,20L0,50M (P>0,05), trong khi l ng nit có trong ch t th i
c a NT 1,20L0,50M là th p nh t (P<0,05).
20


Thí nghi m 5: ánhăgiáăcácăph ngăphápăxácăđ nh t l tiêu hóa các
d ng ch t và acid amin gƠăSaoăgiaiăđo năt ngătr ng
TLTH bi u ki n các d ng ch t và acid amin, l ng nit tích l y c a
NT tiêu hóa toàn ph n (THTP) và tiêu hóa c t b manh tràng (THCMT)
đ c trình bày qua B ng 4.27.
B ng 4.27: T l tiêu hóa (%) bi u ki nă cácă d ng ch tă vƠă nit ă tíchă l yă
(g/con/ngày) c a nghi m th c THTP và nghi m th c THCMT
Ch tiêu (%)
DM
OM
EE
CF
NDF
ADF
NTL
NTL/NTT, %
NTL/kgW0,75

Nghi m th c
THTP
84,7
85,6
86,9

41,2
55,4
43,8
1,47
82,8
1,18

THCMT
82,6
83,8
85,8
21,0
38,9
21,8
1,41
80,7
1,13

SEM

P

Chênh l ch
THTP/THCMT

0,58
0,55
0,58
2,31
1,92

2,77
0,02
0,72
0,02

0,033
0,045
0,225
0,001
0,001
0,001
0,084
0,078
0,097

2,10
1,80
1,10
20,2
16,5
22,0
-

B ng 4.28: T l tiêu hóa (%) bi u ki n acid amin c a nghi m th c THTP,
THCMT và tiêu hóa h i tràng (THHT)
Ch tiêu (%)
Arginine
Isoleucine
Lysine
Methionine

Histidine
Threonine
Valine
Acid glutamic
Tyrosine

THTP
87,8a
82,9a
86,3a
87,5a
78,3a
81,9a
78,9a
83,4a
79,1a

Nghi m th c
THCMT
84,7ab
78,1b
84,0b
82,6b
66,6b
71,8b
71,4b
80,2b
73,1b

THHT

84,0b
76,5b
83,6b
82,3b
66,0b
71,2b
70,9b
78,3b
72,7b

SEM

P

0,97
1,04
0,46
1,06
1,24
1,66
1,17
0,62
1,47

0,036
0,003
0,003
0,008
0,001
0,001

0,001
0,001
0,016

Các giá tr trung bình mang các ch a, b, c trên cùng m t hàng là khác bi t có ý ngh a th ng kê
m c P<0,05.

B ng 4.27 cho th y, t l tiêu hóa bi u ki n CF, NDF và ADF c a NT
THTP cao h n so v i NT THCMT có ý ngh a th ng kê (P<0,05) do qu n
th vi sinh v t s ng manh tràng lên men phân h y ch t x làm cho TLTH
các ch t này NT THTP t ng lên. TLTH bi u ki n acid amin NT THTP
h u h t cao h n so v i NT THHT (P<0,05). TLTH bi u ki n c a 9 acid
amin (isoleucine, lysine, methionine, histidine, threonine, valin, acid
glutamic, tyrosine và proline) NT THTP cao h n so v i NT THCMT
(P<0,05), trong khi TLTH các acid amin còn l i NT THTP và THCMT
là t ng đ ng nhau (P>0,05).
21


Ch

ngă4:ăK TăLU NăVẨă

ăNGH

4.1 K tălu n
(1) T l tiêu hóa bi u ki n DM, h u h t các d ng ch t và acid amin,
l ng nit tích l y nghi m th c s d ng đ u nành h t t ng đ ng v i
nghi m th c s d ng khô d u đ u nành ly trích.
(2) T l tiêu hóa bi u ki n DM, h u h t các d ng ch t và acid amin,

l ng nit tích l y nghi m th c s d ng b t cá bi n cao h n so v i
nghi m th c s d ng b t cá tra.
(3) M c n ng l ng trao đ i là 3.100 và 3.200 kcal/kg DM th c n
phù h p cho kh u ph n nuôi gà Sao l y th t t ng ng v i giai đo n 5-8
tu n tu i và 9-14 tu n tu i.
(4) Kh u ph n giai đo n 5-8 tu n tu i có m c 1,40% lysine, 0,55%
methionine và 17% protein thô; giai đo n 9-14 tu n tu i, kh u ph n có
m c 1,20% lysine, 0,50% methionine và 15% protein thô cho t ng kh i
l ng c th , t l tiêu hóa các d ng ch t, l ng nit tích l y, các ch
tiêu v thân th t, hi u qu kinh t cao và l ng nit trong ch t th i th p
h n.
(5) T l tiêu hóa bi u ki n CF, NDF và ADF c a ph ng pháp tiêu
hóa toàn ph n cao h n ph ng pháp tiêu hóa c t b manh tràng.
T l tiêu hóa bi u ki n c a h u h t các acid amin ph ng pháp xác
đ nh t l tiêu hóa toàn ph n cao h n cao h n ph ng pháp xác đ nh t l
tiêu hóa h i tràng. T l tiêu hóa acid amin c a ph ng pháp tiêu hóa toàn
ph n cao h n ph ng pháp c t b manh tràng trên 9 acid amin (isoleucine,
lysine, methionine, histidine, threonine, valin, acid glutamic, tyrosine,
prolin) trong khi các acid amin còn l i cho t l tiêu hóa t ng đ ng
nhau.
4.2

ngh

S d ng đ u nành h t, b t cá bi n trong các thí nghi m nghiên c u và
s d ng khô d u đ u nành, b t cá tra (có k t h p v i b t cá bi n) trong
th c ti n s n xu t ch n nuôi gà Sao giai đo n t ng tr ng.
S d ng kh u ph n có m c ME là 3.100 kcal/kg DM và 3.200 kcal/kg
DM đ nuôi gà Sao giai đo n 5-8 và 9-14 tu n tu i.
22