Bài giảng sinh học lớp 8 thao giảng bài tiết nước tiểu (5)

Chào mừng quý Thầy–Cô và
các em Học Sinh

TRƯỜNG THCS
TT MỘC HĨA
GV : Trần Thò Kim Loan


KIỂM TRA BÀI CŨ

Bài tiết có vai trò quan trọng như thế nào đối với
cơ thể sống ? Hệ bài tiết nước tiểu gồm những cơ
quan nào ? Cơ quan nào là quan trọng nhất ? Tại
sao ?


ĐÁP ÁN
*Bài tiết giúp cơ thể thải loại các
chất cặn bã và các chất độc hại
khác để duy trì tính ổn định của
môi trường trong, tạo điều kiện
cho hoạt động trao đổi chất diễn
ra bình thường.
* Hệ bài tiết nước tiểu gồm : thận ,
ống dẫn nước tiểu , bóng đái và
ống đái .
* Cơ quan quan trọng nhất là thận
vì thận có vai trò lọc máu và hình
thành nước tiểu

Chúng ta đã biết thận là cơ quan
quan trọng nhất của hệ bài tiết
nước tiểu vì có chức năng lọc máu
và hình thành nước tiểu . Vậy bộ
phận nào của thận lọc máu và tạo
thành nước tiểu ; nước tiểu được
tạo ra sẽ thải ra ngoài như
thế nào


BÀI 39

I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU
II. THẢI NƯỚC TIỂU


BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:

HS nghiờn cu thụng tin phn I SGK kt hp quan sỏt
hỡnh 39-1

LC MU

HP
TH
LI

BI

TIT
TIP


BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:

S to thnh nc tiu
din ra b phn no
ca c quan bi tit ?

S to thnh nc
tiu din ra cỏc
n v chc nng
ca thn.


Cấu tạo một đơn vò chức năng của thận
Nang cầu
thận và cầu
thận

Ống
thận

Vỏ

Tuỷ
Ống

góp


TUN 22 TIT 43 BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:

-S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc
nng ca thn.
S to thnh nc tiu gm nhng quỏ trỡnh no ?

LC MU

HP
TH
LI

BI
TIT
TIP


TUN 22 TIT 43 BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:

- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng
ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh:
Lc mỏu.

Hp th li.
Bi tit tip.

LC MU

HP
TH
LI

BI
TIT
TIP


TUN 22 TIT 43 BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh:lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
HS c thụng tin trong s
Tho lun nhúm : 3 phỳt
1/ Lc mỏu xy ra b phn
no ca c quan bi tit ? Sn
phm to ra l gỡ ?

LC MU

2/ Hp th li xy ra b phn
no ca c quan bi tit ? Hp
th li nhng cht no nc

tiu u ?
3/Bi tit tip xy ra b phn
no ca c quan bi tit ? Cỏc
cht no s c bi tit tip ?
Sn phm to ra l gỡ ?
LOC


TUN 22 TIT 43 BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh:lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+ Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn
to nc tiu u.

1- Quỏ trỡnh
* lc
Quỏmỏu
trỡnh
lcra
xy
mỏu
xy rano
cu
b phn
ca
Theo
em thỡ
do ỏp

õu
Do s
chờnh
lch
thn
to
nc
cxyquan
bi
titlc?
m
ra
quỏ
trỡnh
sut ó to ra lc
tiu
u.
Sn
phm
to
ra
mỏu
?
y cỏc cht qua l
l gỡ?
lc.

LC MU

LOC

TUN 22 TIT 43 BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+ Quỏ trỡnh hp th li xy ra
ng thn. Hp th li cỏc cht
HP
TH
dinh dng v cỏc cht cn thit
LI
LC MU
khỏc.

2-Quỏ trỡnh hp th
li xy ra b phn
no ca c quan bi
tit v theo em quỏ
trỡnh ny s hp th
li nhng cht no
nc tiu u ?

BI
TIT
TIP

TUN 22 TIT 43 BI 39
I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+Quỏ trỡnh hp th li xy ra
ng thn. Hp th li cỏc cht
HP
dinh dng v cỏc cht cn thit
TH
khỏc.
LI
LC MU
+ Quỏ trỡnh bi tit tip cht
cn bó, cht c ng thn
to nc tiu chớnh thc.

3-Quỏ trỡnh bi tit
tip xy ra õu ?
Cỏc cht no s c
bi tit tip v sn
phm c to ra sau
khi bi tit l gỡ?

BI
TIT
TIP


BI 39

I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+ Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+ Quỏ trỡnh hp th li xy ra ng thn. Hp th li cỏc cht dinh dng v cỏc
cht cn thit khỏc.
+Quỏ trỡnh bi tit tip cht cn bó , cht c ng thn to nc tiu chớnh
thc.

Thnh phn ca nc tiu
u v mỏu khỏc nhau nh
th no ?

Thnh phn
Mỏu
Nc
tiu u

Cú t bo mỏu v
prụtờin
Khụng cú t bo
mỏu v prụtờin

MU
- Cỏc t bo
mỏu.

NC TIU U
- Cỏc cht dinh
dng.

- Protờin.

- Nc.

- Cỏc cht
dinh dng
khỏc.

- Cỏc ion cn thit
khỏc.


TUẦN 22 TIẾT 43 BÀI 39
I/ Tạo thành nước tiểu:
NƯỚC TIỂU ĐẦU

Nước tiểu
chính thức
khác với
nước tiểu
đầu ở điểm
nào?

- Có sử dụng năng
lượngATP.
- Các chất dược hấp
thụ lại:
+Các chất dinh dưỡng.
+Nước.

+Các ion còn cần thiết:
Natri, Clo…

Đặc điểm
Nồng độ các chất hồ tan
Chất độc , chất cặn bã
Chất dinh dưỡng

NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC

- Có sử dụng năng lựơngATP.
- Các chất dược bài tiết tiếp:
+ Các chất cặn bã: axit
uric,crêatin…
+ Các chất thuốc.
+ Các ion thừa: Hidrơ,kali,…

Nước tiểu đầu

Nước tiểu chính thức

Lỗng

Đậm đặc

Có ít

Có nhiều

Có nhiều

Gần như khơng có


TUN 22 TIT 43 BI 39
I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+Quỏ trỡnh hp th li xy ra ng thn. Hp th li cỏc cht dinh dng v cỏc
cht cn thit khỏc.
+ Quỏ trỡnh bi tit tip xy ra ng thn , bi tit tip cht cn bó, cht c
to nc tiu chớnh thc.

- í ngha: giỳp cTheo
th lcem
mỏuquỏ
v thi
loi cỏc
trỡnh
tocht cn bó, cỏc cht

c hi v cỏc cht tha ra khi c th duy trỡ tớnh n nh ca
thnh nc tiu v bi
mụi trng trong.

tit nuc tiu cú ý ngha
gỡ i vi c th ?

TUN 22 TIT 43 BI 39
I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+Quỏ trỡnh hp th li xy ra ng thn. Hp th li cỏc cht dinh dng v cỏc
cht cn thit khỏc.
+ Quỏ trỡnh bi tit tip xy ra ng thn , bi tit tip cht cn bó, cht c
to nc tiu chớnh thc.
- í ngha: giỳp c th lc mỏu v thi loi cỏc cht cn bó, cỏc cht c hi v
cỏc cht tha ra khi c th duy trỡ tớnh n nh ca mụi trng trong.


Em có biết

Cơ chế hoạt động của thận nhân tạo


TUN 22 TIT 43 BI 39
I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+ Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+ Quỏ trỡnh hp th li xy ra ng thn. Hp th li cỏc cht dinh dng v cỏc
cht cn thit khỏc.
+ Quỏ trỡnh bi tit tip xy ra ng thn to nc tiu chớnh thc.
- í ngha: giỳp c th lc mỏu v thi loi cỏc cht cn bó, cỏc cht c hi v cỏc
cht tha ra khi c th duy trỡ tớnh n nh ca mụi trng trong.

Ti sao núi thn

nhõn to l v cu
tinh ca nhng
bnh nhõn suy
thn?

Vỡ nu b suy thn, h cú th
cht vỡ b nhim c nhng
cht thi ca chớnh c th
mỡnh. Song h cú th cu
sng nu c s h tr ca
thn nhõn to.


EM CÓ BIẾT ?
Hiện tượng gì sẽ
xảy ra nếu màng
lọc bị tổn thương ?
Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị
thương tổn và trở nên dễ thấm hơn làm
cho prôtêin và các tế bào máu nguyên vẹn
cũng vào nước tiểu gây hiện tượng đái ra
máu và tiểu đường


BÀI TẬP

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau đây:

1) Nếu 1 người nào đó bị tai nạn hư mất 1 quả thận thì cơ thể bài tiết
như thế nào ?

a. Lọc và chế tạo nước tiểu giảm đi một nửa.
b. Mỗi quả thận có tới 1triệu đơn vị chức năng tham gia lọc và chế
tạo nước tiểu nên bài tiết vẫn đủ trong điều kiện bình thường.
c. Bài tiết bổ sung qua da và phổi.
d. Cả a, b, c đều đúng.


Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau
đây:
2) Hậu quả của viêm và suy thoái cầu thận là:
BÀI TẬP

a. Quá trình lọc máu bị trì trệ.
b. Các chất cặn bã và các chất độc hại tích tụ trong máu.
c. Suy thận toàn bộ và có thể gây chết người.
d. Cả a, b, c đều đúng.


BÀI TẬP

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất trong các câu sau
đây:

3) Nếu trong nước tiểu chính thức có xuất hiện đường glucozơ thì
người đó sẽ bị bệnh gì ?
a. Dư insulin.

b. Sỏi thận.

c. Đái tháo đường.

d. Sỏi bọng đái.


TUN 22 TIT 43 BI 39
I/ Taùo thaứnh nửụực tieồu:
- S to thnh nc tiu din ra cỏc n v chc nng ca thn.
- Gm 3 quỏ trỡnh: lc mỏu, hp th li v bi tit tip.
+Quỏ trỡnh lc mỏu xy ra cu thn to nc tiu u.
+ Quỏ trỡnh hp th li xy ra ng thn. Hp th li cỏc cht dinh dng v cỏc
cht cn thit khỏc.
+ Quỏ trỡnh bi tit tip xy ra ng thn to nc tiu chớnh thc.
- í ngha: giỳp c th lc mỏu v thi loi cỏc cht cn bó, cỏc cht c hi v cỏc
cht tha ra khi c th duy trỡ tớnh n nh ca mụi trng trong.

II/ Thaỷi nửụực tieồu:
- Mi ngy cú khong 1,5 lớt nc tiu chớnh thc c to ra.

Hng ngy thn phi lc bao nhiờu lớt
Thn
lc
khong
1440
lớt
mỏu,
to
ra
khong
mỏu v to ra bao nhiờu lớt nc tiu
170 lớt nc

tiu
utiu
v khong
1,5 lớt
u v
nc
chớnh thc
? nc
tiu chớnh thc c to ra.