Xây dựng kế hoạch đảm bảo an toàn thông tin trong Thư viện trường Đại học Bách Khoa Hà Nội

"Xây dựng kế hoạch đảm bảo an tồn thơng tin
trong Thư viện trường Đại học Bách Khoa Hà Nội."
1. Giới thiệu thư viện trường ĐH Bách Khoa Hà Nợi
Tình hình thế giới vào thế kỷ XXI, công nghệ thông tin và việc sử dụng
thông tin vào mọi hoạt động kinh tế đã trở nên cấp thiết trong xã hội. Chính việc
ứng dụng này đã làm thay đổi tận gốc rễ mọi hoạt động kinh tế-xã hội của nhiều
quốc gia trên thế giới. Nó đã đưa nhân loại sang một kỷ ngun mới, kỷ ngun
xã hội-thơng tin, trong đó nền kinh tế tri thức giữ vai trị chủ đạo, thơng tin trở
thành yếu tố rất cần thiết đối với mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội. Thế giới
đang đứng trước một thế kỷ mới, kỷ ngun thơng tin là chìa khoá của mọi hoạt
động sáng tạo, một kỷ nguyên với những thách thức và kỳ vọng. Trong những
tiềm lực để phát triển kinh tế xã hội, nguồn tài nguyên thông tin khoa học công
nghệ là nguồn tài nguyên đặc biệt, nó là yếu tố quan trọng giúp cho kinh tế xã
hội phát triển. Hầu hết trên thế giới hiện nay, những quốc gia kém phát triển,
nguyên nhân là do sự thiếu thông tin và sự nắm bắt thông tin không nhanh
chóng, kịp thời. Để hồ nhập vào xu thế của thế giới hiện nay, Việt Nam đang
có những chính sách lớn đầu tư cho công cuộc phát triển thông tin nhằm đáp
ứng nhu cầu ngày càng cao của mọi tầng lớp nhân dân trong xã hội, mọi điều
kiện cho xây dựng chủ nghĩa xã hội và xây dựng nền kinh tế thị trường. Một
trong những yếu tố quan trọng hàng đầu để phục vụ thơng tin cho xã hội đó là
thư viện. Hiện nay việc đầu tư cho thư viện cũng là ưu tiên hàng đầu trong chính
sách của Nhà nước ta. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ trên mọi lĩnh vực đời
sống xã hội hiện nay, nhu cầu thông tin về tri thức của con người ngày càng cao,
và để phục vụ cho nhu cầu của người dùng tin thì vấn đề đào tạo cán bộ nguồn
nhân lực cho đất nước địi hỏi cấp bách. Trong đó các trường đại học góp phần
đào tạo nhân lực cho xã hội một cách có hiệu quả. Một trong các trường đại học
1


lớn mạnh và đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật khoa học hiệu quả cho đất nước đó
là Đại Học Bách Khoa Hà Nội. Để phục vụ cho việc nghiên cứu và đào tạo có

hiệu quả đạt được chất lượng cao thì các thư viện cần có nhiều điều kiện như :
sách tham khảo, giáo trình, giáo án, các luận văn, tài liệu tham khảo trong và
ngồi nước. Chính vì vậy nên “Thư viện và Mạng thông tin trường Đại Học
Bách Khoa Hà Nội” đã được xây dựng để phục vụ cho những người dùng tin
trong Trường cũng như người dùng tin trong và ngoài nước.
2. Việc sử dụng máy tính và mạng máy tính của cán bộ và người sử
dụng thư viện tại TV Trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội
Hiện nay, tại trường Đại Học Bách Khoa Hà Nội với đội ngũ cán bộ thư
viện được đào tạo chuyên môn sâu có thể giúp bạn đọc tiến gần với những tri
thức, số lượng bạn đọc đến mượn sách càng ngày càng tăng nhất là đối với
những bạn đến đọc tại thư viện. Bạn đọc là một bộ phận không thể thiếu để tạo
thành thư viện, vốn tài liệu chỉ thực sự phát huy được giá trị khi nó được bạn
đọc sử dụng. Phục vụ bạn đọc là mục tiêu cuối cùng của bất kỳ thư viện nào.
hoạt động của thư viện nhằm thu hút, tuyên truyền giới thiệu và đưa ra phục vụ
các dạng tài liệu, giúp đỡ người tới thư viện trong việc lựa chọ và sử dụng tài
liệu một cách thích hợp. Công tác này được tiến hành bởi sự kết hợp các quá
trình liên quan chặt chẽ với nhau của việc phục vụ đọc, mượn tài liệu, phục vụ
thông tin tra cứu.
Xây dựng hệ thống tra cứu, tìm tin thích hợp, thiết lập mạng lưới truy cập
và tìm kiếm thơng tin tự động hóa, tổ chức và hướng dẫn cho bạn đọc khai thác,
sử dụng thuận lợi có hiệu quả tài liệu của Thư viện. Thường xuyên tổ chức triển
lãm, giới thiệu sách báo, tạp chí và các tài liệu khác cho cán bộ giảng viên và
sinh viên trong Trường. Tăng cường hợp tác với các thư viện trong và ngồi
nước. Có kế hoạch từng bước hiện đại hoá Thư viện, đẩy mạnh ứng dụng công
nghệ thông tin, hệ thống mạng và truy cập Internet của Trường. Góp phần đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ có trình độ cao trong các lĩnh vực khoa học, cơng nghệ,
quản lý kinh tế và các lĩnh vực khác mà xã hội yêu cầu. Tổ chức đào tạo bồi
2

dưỡng cán bộ Thư viện nhằm nâng cao trình độ nghiệp vụ ngoại ngữ và tin học.
Đáp ứng đầy đủ về trang thiết bị, kiến thức, phương pháp tra cứu tin và sử dụng
Thư viện cho bạn đọc. Phát triển trao đổi hợp tác với các trung tâm thông tin thư
viện, các tổ chức khoa học, các trường đại học, cao đẳng trong và ngoài nước.
Tham gia tổ chức và hoạt động của liên hiệp Thư viện trong khu vực và trong cả
nước.
Có 2 loại bộ máy tra cứu tin: truyền thống và hiện đại
Bộ máy tra cứu tin truyền thống và Bộ máy tra cứu tin hiện đại đã được
rất nhiều thư viện sử dụng trong số đó có thư viện Bách Khoa Hà Nội, và Bộ
máy tra cứu tin hiện đại đang được sử dụng trong việc khai thác thông tin cho
người dùng tin rất hiệu quả.
Đối với cán bộ thư viện thì họ vẫn vào mạng theo kiểu đơn thuần lên
internet để tìm tài liệu liên quan đến vấn đề mình cần và bạn đọc cũng vậy, đăng
nhập vào các tài khoản cá nhân như Facebook, Gmail, Viber, muachung,
Google, Twitter .............. và có những trang mạng khi vào CBTV cũng như
người đọc đã vô tình cung cấp thông tin cá nhân cho bọn lừa đảo mà không biết
dẫn đến những hậu quả không tốt cho cá nhân cũng như tập thể,.... Tuy nhiên
nhìn bề ngoài thì không có gì nhưng đó lại là những thói quen không tốt như là
vào những trang mạng kém chất lượng chứa những virus hoặc những chương
trình gây hại đã vô tình tạo ra hoặc tiềm ẩn đe dọa an tồn thơng tin trong thư
viện.
Mỗi người thì có những quan điểm riêng của mình, có nhiều người thì khắc
phục những thói quen không tốt khi vào mạng là chỉ tìm trên những trang mạng
uy tín hay dùng những phần mềm diệt vi rút... còn những người khác họ lại bảo
thủ cho rằng mình khơng sai.
3. Rủi ro và hậu quả có thể xảy ra
Với những cách sử dụng trên đã tạo nên những tiềm ẩn nguy hại cho thư
viện mà có thể chúng ta không biết, cho đến khi gặp rủi ro ảnh hưởng đến thư
3

viện trường rồi mới tìm cách để khắc phục. Nhưng quả thật với những thói quen
xấu đó đã ảnh hưởng không tốt tới uy tín của thư viện, tạo những điều kiện cho
những rủi ro lớn hơn sau này...........
Các cơ sở dữ liệu thư viện thì sẽ bị mất hoặc bị đánh cắp, còn với máy tính
và các thiết bị công nghệ thông tin và truyền thông sẽ bị hư hại nặng nhất là
không sử dụng được nữa, những cán bộ thư viện có chuyên môn là những người
lại mất thời gian một lần nữa để xây dựng lại cơ sở dữ liệu của thư viện, với thời
gian đó chúng ta có thể bổ sung hay tạo lập vào CSDL những thứ mới hơn và
thư viện không những mất thời gian mà lại phải mất chi phí để mua mới lại máy
tính và các thiết bị công nghệ ...... Và còn những rủi ro lớn hơn sau này mà hiện
giờ ta vẫn chưa biết nó bị ra làm sao. Vậy tại làm sao ngay lúc này chúng ta
không dùng mạng internet đúng cách và có ý thức gìn giữ của công để có thể
giảm thiểu tối đa những rui ro không mong muốn trong hoạt động và chức năng
của thư viện
4. Giải pháp
Bảo mật mật khẩu của bạn
Mật khẩu là hàng phòng thủ đầu tiên chống lại tội phạm mạng. Điều cốt
yếu là phải chọn các mật khẩu khác nhau đủ mạnh cho từng tài khoản quan
trọng và bạn nên cập nhật mật khẩu thường xuyên. Hãy thực hiện theo những
mẹo sau để tạo các mật khẩu mạnh và bảo mật chúng.
Sử dụng một mật khẩu duy nhất cho từng tài khoản quan trọng của
bạn như tài khoản email và tài khoản ngân hàng trực tuyến
Chọn mật khẩu giống nhau cho mỗi tài khoản trực tuyến của bạn cũng
giống như sử dụng cùng một khóa để khóa nhà, ơ tơ và văn phòng – nếu tội
phạm giành được quyền truy cập vào một tài khoản, tất cả các tài khoản sẽ đều
bị xâm nhập. Do đó, khơng sử dụng cùng một mật khẩu cho bản tin trên mạng
cũng như cho email hoặc tài khoản ngân hàng của bạn. Việc này có thể khơng
thuận tiện lắm nhưng chọn nhiều mật khẩu giúp bạn an toàn hơn.
Giữ mật khẩu của bạn ở nơi bí mật khơng dễ thấy

4


Ghi lại mật khẩu không hẳn là ý tưởng tồi. Tuy nhiên, nếu bạn làm vậy,
không được để ghi chú có mật khẩu ở nơi dễ thấy, trong máy tính hoặc trên bàn
làm việc của bạn.
Sử dụng mật khẩu dài bao gồm cả số, chữ cái và ký hiệu
Mật khẩu càng dài càng khó đốn. Vì vậy, tạo mật khẩu dài sẽ giúp giữ
thơng tin của bạn an tồn. Việc thêm số, ký hiệu và chữ cái kết hợp viết hoa viết
thường sẽ khiến kẻ xâm nhập tiềm ẩn hoặc những người khác khó đốn hoặc bẻ
khóa mật khẩu của bạn hơn. Vui lịng khơng sử dụng '123456' hoặc 'password'
và tránh sử dụng các thông tin công bố công khai như số điện thoại của bạn
trong mật khẩu. Mật khẩu này khơng độc đáo lắm và khơng an tồn!
Thử sử dụng cụm từ chỉ có bạn biết
Bạn nên nghĩ về một cụm từ mà chỉ bạn biết và làm cho cụm từ đó có liên
quan đến một trang web cụ thể để giúp bạn dễ nhớ. Đối với email, bạn có thể bắt
đầu với “My friends Tom and Jasmine send me a funny email once a day” (“Các
bạn của tôi Tom và Jasmine mỗi ngày gửi cho tôi một email thú vị”), sau đó sử
dụng các số và chữ cái để tạo lại mật khẩu. “MfT&Jsmafe1ad” là mật khẩu có
nhiều biến thể. Sau đó lặp lại q trình này cho các trang web khác.
Thiết lập các tùy chọn khôi phục mật khẩu và giữ chúng luôn cập nhật
Nếu bạn quên mật khẩu hoặc bị khóa, bạn cần có cách để đăng nhập lại vào
tài khoản của mình. Nhiều dịch vụ sẽ gửi email cho bạn theo địa chỉ email khôi
phục nếu bạn cần đặt lại mật khẩu, vì vậy, đảm bảo địa chỉ email khôi phục của
bạn luôn cập nhật và là tài khoản mà bạn vẫn có thể truy cập.
Đơi khi, bạn cũng có thể thêm số điện thoại vào tiểu sử của mình để nhận
mã đặt lại mật khẩu qua tin nhắn văn bản. Có số điện thoại di động trong tài
khoản là một trong những cách dễ dàng nhất và đáng tin cậy nhất để giữ an tồn
cho tài khoản của bạn.
Ví dụ: nhà cung cấp dịch vụ có thể sử dụng số điện thoại để thử thách

những người cố xâm nhập vào tài khoản của bạn và có thể gửi cho bạn mã xác
minh để bạn có thể đăng nhập vào tài khoản nếu bạn mất quyền truy cập. Cung
5


cấp số điện thoại khôi phục cho Google sẽ không dẫn đến việc bạn bị đăng ký
tham gia các danh sách tiếp thị hoặc nhận các cuộc gọi khác từ nhân viên tiếp thị
qua điện thoại.
Số điện thoại di động là phương thức xác minh an toàn hơn so với địa chỉ
email khơi phục hoặc câu hỏi bảo mật vì không giống như hai phương thức này,
bạn sở hữu thực điện thoại di động của mình.
Tuy nhiên, nếu bạn khơng thể hoặc không muốn thêm số điện thoại vào tài
khoản, nhiều trang web có thể yêu cầu bạn chọn một câu hỏi để xác minh danh
tính của bạn trong trường hợp bạn quên mật khẩu. Nếu dịch vụ bạn đang sử
dụng cho phép bạn tạo câu hỏi của riêng bạn, hãy cố gắng tìm câu hỏi có câu trả
lời mà chỉ bạn biết và không phải là nội dung nào đó mà bạn đã đăng cơng khai
hoặc chia sẻ trên phương tiện truyền thơng xã hội.
Cố gắng tìm cách tạo ra câu trả lời độc đáo nhưng dễ nhớ – bạn có thể làm
thế bằng cách sử dụng mẹo ở trên – để ngay cả khi người nào đó đốn được câu
trả lời, họ sẽ khơng biết cách nhập chính xác câu trả lời này. Bạn cần phải nhớ
câu trả lời này – nếu quên câu trả lời, bạn có thể không bao giờ đăng nhập lại
được vào tài khoản của mình.
Đảm bảo email của bạn khơng bị chuyển tiếp hoặc chia sẻ trừ khi bạn
muốn
Kiểm tra tab “Cài đặt thư” trong Gmail để xem các cài đặt chuyển tiếp và
ủy quyền cấp cho người khác quyền truy cập vào tài khoản của bạn nhằm đảm
bảo email của bạn đang được chuyển tiếp đúng cách.
Nếu quên mật khẩu, bạn cần có cách để đăng nhập lại vào tài khoản
của bạn
Kiểm tra truy cập hoặc hoạt động bất thường trong tài khoản của bạn

Sử dụng mạng an toàn
Bạn nên thận trọng hơn mỗi khi bạn trực tuyến bằng mạng mà bạn không
biết hoặc không tin tưởng – chẳng hạn như khi sử dụng Wi-Fi miễn phí tại quán

6


cà phê địa phương. Nhà cung cấp dịch vụ có thể giám sát tất cả lưu lượng truy
cập trên mạng của họ, có thể bao gồm cả thơng tin cá nhân của bạn.
Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng một dịch vụ mã hóa kết nối của bạn với dịch
vụ web, dịch vụ này có thể khiến người nào đó khó xâm nhập vào hoạt động của
bạn hơn nhiều. Theo mặc định, chúng tơi mã hóa kết nối Gmail giữa máy tính
của bạn và Google – điều này giúp ngăn những người khác xâm nhập vào hoạt
động của bạn trên Google. Chúng tôi cũng đặt cài đặt bảo vệ này, được gọi
là mã hóa SSL tồn phiên, làm cài đặt mặc định khi bạn đăng nhập vào Google
Drive và nhiều dịch vụ khác.
Kiểm tra các tín hiệu liên quan đến kết nối của bạn với trang web khi
bạn lướt web.
Trước tiên, hãy nhìn thanh địa chỉ trong trình duyệt của bạn để xem URL
trơng có phải là URL thật hay khơng. Bạn cũng nên kiểm tra xem địa chỉ có bắt
đầu bằng https:// không – điều này cho biết rằng kết nối của bạn với trang web
đã được mã hóa và có nhiều khả năng chống lại hành vi xâm nhập hoặc giả mạo
hơn. Một số trình duyệt cũng bao gồm biểu tượng khóa móc trong thanh địa chỉ
bên cạnh https:// nhằm chỉ rõ rằng kết nối của bạn đã được mã hóa và bạn hiện
được kết nối an tồn hơn.
Khi bạn kết nối qua mạng Wi-Fi công cộng, bất cứ ai quanh đó đều có thể
theo dõi thơng tin truyền giữa máy tính của bạn và điểm phát sóng Wi-Fi nếu kết
nối của bạn khơng được mã hóa. Tránh thực hiện các hoạt động quan trọng như
giao dịch ngân hàng hoặc mua sắm qua mạng công cộng.
Nếu bạn sử dụng Wi-Fi tại nhà, bạn nên nhớ sử dụng mật khẩu để đảm bảo

an toàn cho bộ định tuyến của bạn. Chỉ cần thực hiện theo hướng dẫn do Nhà
cung cấp dịch vụ Internet hoặc nhà sản xuất bộ định tuyến của bạn cung cấp để
đặt mật khẩu của riêng bạn cho bộ định tuyến thay vì sử dụng mật khẩu mặc
định của bộ định tuyến mà bọn tội phạm có thể biết. Nếu bọn tội phạm có thể
truy cập vào bộ định tuyến, chúng có thể thay đổi cài đặt của bạn và xâm nhập
vào hoạt động trực tuyến của bạn.
7


Cuối cùng, bạn cũng nên bảo đảm an toàn cho mạng Wi-Fi tại nhà của
mình sao cho những người khác khơng thể sử dụng mạng này để có thêm lớp
bảo mật bổ sung. Điều này nghĩa là thiết lập mật khẩu để bảo vệ mạng Wi-Fi
của bạn – và giống như các mật khẩu khác mà bạn chọn, đảm bảo rằng bạn chọn
một kết hợp số, chữ cái và biểu tượng dài và duy nhất để những người khác
không thể dễ dàng đoán được mật khẩu của bạn. Bạn nên chọn cài
đặt WPA2 khi định cấu hình mạng của mình để có lớp bảo vệ nâng cao hơn.
Khóa màn hình hoặc thiết bị của bạn
Bạn sẽ khơng ra ngồi vào ban ngày và để mở cửa trước, đúng không?
Nguyên tắc tương tự áp dụng cho các thiết bị bạn sử dụng. Bạn nên ln ln
khóa màn hình của mình sau khi sử dụng xong máy tính, máy tính xách tay hoặc
điện thoại. Để tăng cường độ bảo mật, bạn còn nên đặt thiết bị tự động khóa khi
chuyển sang chế độ ngủ. Điều này đặc biệt quan trọng đối với điện thoại hoặc
máy tính bảng, những thiết bị có thể bị đặt không đúng chỗ và bị những người
bạn không muốn truy cập thông tin của bạn phát hiện thấy cũng như máy tính tại
nhà được đặt trong khơng gian chung.
Trên nhiều máy tính, bạn có thể khóa màn hình bằng cách đi tới Tùy chọn
hệ thống của máy tính. Đối với điện thoại hoặc máy tính bảng, khóa thiết bị của
bạn bằng hình hoặc mã PIN giúp cung cấp lớp bảo mật bổ sung cho dữ liệu của
bạn.
Giữ thiết bị của bạn ln an tồn

Thiết bị của bạn hiện chạy chậm hơn một chút so với mọi khi? Các màn
hình ngẫu nhiên có thể bật lên? Tài khoản ngân hàng của bạn có các khoản phí
khơng xác định?
Đây là một số dấu hiệu cho thấy thiết bị của bạn có thể đã bị nhiễm phần
mềm độc hại – phần mềm độc hại được thiết kế nhằm gây hại cho thiết bị hoặc
mạng của bạn.
Dưới đây là các cách đơn giản để giúp bảo vệ bản thân bạn:
8


Ln cập nhật trình duyệt và hệ điều hành của bạn
Hầu hết các hệ điều hành và phần mềm sẽ thông báo cho bạn khi đến lúc
phải nâng cấp – đừng bỏ qua thông báo này và cập nhật sớm nhất có thể. Các
phiên bản phần mềm cũ đơi khi có thể có các vấn đề về bảo mật mà bọn tội
phạm có thể sử dụng để truy cập vào dữ liệu của bạn một cách dễ dàng hơn.
Trình duyệt Chrome của Google tự động cập nhật lên phiên bản mới nhất mỗi
lần bạn khởi động trình duyệt, vì vậy, bạn ln được bảo vệ với tính năng bảo
mật mới nhất mà không phải thực hiện thêm bất cứ việc gì.
Ln chú ý tới những thứ bạn nhấp vào và tải xuống, bao gồm cả
nhạc, phim, tệp, tiện ích bổ sung hoặc plugin của trình duyệt
Cảnh giác với các cửa sổ bật lên yêu cầu bạn tải xuống phần mềm hoặc đề
nghị sửa máy tính của bạn. Những cửa sổ bật lên này thường khẳng định rằng
máy tính của bạn đã bị nhiễm vi-rút và nội dung tải xuống của họ có thể khắc
phục điều này – đừng tin họ. Đóng cửa sổ và đảm bảo bạn khơng nhấp vào bên
trong cửa sổ bật lên. Không mở loại tệp không xác định hoặc nếu bạn thấy lời
nhắc hoặc cảnh báo khác lạ của trình duyệt yêu cầu bạn mở tệp. Đơi khi, phần
mềm độc hại có thể ngăn bạn rời khỏi trang nếu bạn truy cập trang đó, chẳng
hạn như bằng cách mở liên tục lời nhắc tải xuống. Nếu điều này xảy ra, hãy sử
dụng trình quản lý tác vụ hoặc trình giám sát hoạt động của máy tính để đóng
trình duyệt của bạn.

Khi thấy nghi ngờ, sử dụng dấu trang được tin cậy cho các trang web quan
trọng, sử dụng cơng cụ tìm kiếm để điều hướng tới trang web hoặc nhập địa chỉ
trang web trực tiếp vào trình duyệt. Bạn cũng nên kiểm tra xem địa chỉ web có
bắt đầu bằng https:// khơng – dấu hiệu cho thấy kết nối của bạn tới trang web đã
được mã hóa và có nhiều khả năng chống lại hành vi xâm nhập hoặc lừa đảo
hơn.
Khi cài đặt phần mềm, đảm bảo bạn tải xuống phần mềm từ một
nguồn tin cậy

9


Một số chương trình gói kèm phần mềm độc hại trong quy trình cài đặt của
chúng. Trước khi bắt đầu tải xuống, có một vài bước đơn giản bạn có thể thực
hiện nhằm giúp giảm rủi ro tải xuống phần mềm độc hại cùng với phần mềm
bạn muốn.
Kiểm tra uy tín của cửa hàng – đó có phải là một nguồn có thể tin được,
chẳng hạn như cửa hàng ứng dụng tích hợp của điện thoại hoặc trình duyệt của
bạn hay trang web của nhà phát triển, ngược lại với trang web tải xuống không
quen thuộc của bên thứ ba khơng? Bạn cũng có thể kiểm tra uy tín của nhà phát
triển bằng cách xem những người khác nói gì về họ trước đây. Xem các đánh giá
hoặc nhận xét trực tuyến về nội dung tải xuống cụ thể đó. Nếu bạn thấy rằng
nhiều người khơng thích nội dung tải xuống hoặc có trải nghiệm khơng tốt, bạn
có thể khơng muốn tải xuống nội dung đó.
Nếu bạn nhận thấy điều gì đó đáng ngờ sau khi tải xuống – chẳng hạn như
tốc độ máy tính bị chậm đáng kể, cửa sổ bật lên hoặc thông báo không mong
muốn hay các khoản phí thanh tốn lạ – hãy gỡ cài đặt phần mềm ngay lập tức
và đảm bảo rằng chương trình diệt vi-rút của bạn đang chạy và cập nhật.
Nhiều trình duyệt sẽ cảnh báo bạn nếu bạn cố truy cập trang web bị nghi
ngờ là lưu trữ phần mềm độc hại. Nếu bạn nhận được cảnh báo cho biết trang

web bạn muốn truy cập có thể khơng an tồn, hãy xem xét URL và suy nghĩ thật
kỹ về việc liệu bạn có muốn truy cập trang web này nữa hay không. Ngay cả nếu
trước đây bạn đã truy cập trang web này, bọn tội phạm vẫn có thể xâm phạm
trang web kể từ lần cuối cùng bạn truy cập, vì vậy, trang web có thể khơng an
tồn để truy cập cho tới khi chủ sở hữu trang web làm sạch trang web của họ.
Nếu máy tính của bạn bị nhiễm phần mềm độc hại, hãy xóa phần mềm
đó sớm nhất có thể
Một cách để làm sạch máy tính của bạn là quét bằng ít nhất một và tốt nhất
là vài sản phẩm diệt vi-rút chất lượng cao. Chúng tôi không thể đảm bảo tính
hiệu quả của các chương trình của họ nhưng việc thử các phiên bản mới nhất của
bất kỳ sản phẩm nào trong các sản phẩm đó thường tạo ra sự khác biệt. Bạn
10


cũng có thể sử dụng trang web av-comparatives.org để tìm phần mềm diệt vi-rút
khác và xem lại kết quả kiểm tra.
Tránh lừa đảo
Khơng, bạn có thể đã khơng trúng xổ số. Bạn khơng thể làm việc đó hiệu
quả ở nhà. Và giao dịch đó quả thực có thể quá tốt đến mức khó tin.
Web có thể là một nơi tuyệt vời nhưng khơng phải bất cứ ai trên mạng đều
có thiện ý. Dưới đây là ba cách đơn giản để tránh bọn lừa đảo và ln an tồn
trên web.
Đề phịng những người lạ mang q
Một thơng báo có thể khơng phải là tin tốt lành nếu thơng báo đó chúc
mừng bạn là khách truy cập thứ một triệu của trang web, tặng máy tính bảng hay
giải thưởng khác để đổi lấy việc hoàn tất khảo sát hoặc quảng bá những cách
thức nhanh chóng và dễ dàng để kiếm tiền hoặc tìm việc (“làm giàu nhanh tại
nhà chỉ với hai giờ một ngày!”). Nếu người nào đó cho bạn biết bạn là người
chiến thắng và yêu cầu bạn điền vào biểu mẫu thông tin cá nhân của bạn, đừng
để bị dụ điền vào biểu mẫu đó. Ngay cả khi bạn khơng nhấn nút “gửi”, bạn vẫn

có thể gửi thơng tin của mình tới kẻ lừa đảo nếu bạn bắt đầu nhập dữ liệu vào
biểu mẫu của chúng.
Nếu bạn thấy thư từ một người bạn biết nhưng có vẻ khơng phải họ, tài
khoản của họ có thể đã bị xâm nhập bởi tội phạm mạng, những kẻ cố moi tiền
hoặc thông tin từ bạn – vì vậy, hãy cẩn trọng với cách bạn trả lời. Thủ đoạn phổ
biến bao gồm yêu cầu bạn nhanh chóng gửi tiền cho chúng, khẳng định bị gặp
nạn ở quốc gia khác hoặc nói rằng điện thoại của chúng đã bị lấy cắp nên không
thể gọi điện cho chúng được. Thư cũng có thể yêu cầu bạn nhấp vào liên kết để
xem hình ảnh, bài viết hoặc video nhưng thực ra lại dẫn bạn tới trang web có thể
lấy cắp thơng tin của bạn – vì vậy, hãy suy nghĩ trước khi bạn nhấp!
Tự mình nghiên cứu

11


Khi bạn mua sắm trực tuyến, hãy nghiên cứu người bán và cảnh giác với
mức giá thấp đáng ngờ giống như bạn sẽ làm nếu bạn mua thứ gì đó ở cửa hàng
địa phương. Xem xét kỹ lưỡng các giao dịch trực tuyến có vẻ quá tốt đến mức
khó tin. Không ai muốn bị lừa mua phải hàng giả. Những người hứa hẹn bán
miễn phí hoặc giảm giá 90% các sản phẩm hoặc dịch vụ thơng thường có giá cao
và khơng được chiết khấu có thể có ý đồ xấu. Nếu sử dụng Gmail, bạn có thể
thấy cảnh báo ở đầu màn hình nếu bạn đang xem email mà hệ thống của chúng
tơi cho rằng có thể là lừa đảo – nếu bạn thấy cảnh báo này, hãy suy nghĩ kỹ
lưỡng trước khi trả lời email đó.
Cảnh giác với các lừa đảo sử dụng thương hiệu của Google. Google không
bán xổ số. Chúng tơi khơng tính phí đào tạo dành cho nhân viên mới - nếu bạn
nhận được email nói rằng bạn đã được thuê bởi Google nhưng phải trả một
khoản phí đào tạo trước khi bạn có thể bắt đầu, đó là một email lừa đảo. Cảnh
giác với những người tuyên bố muốn bán ô tô bằng cách sử dụng Google
Wallet. Tìm hiểu thêm về các mánh khóe lừa đảo khác nhau sử dụng thương

hiệu Google.
Khi nghi ngờ, hãy chọn giải pháp an tồn
Bạn có linh cảm xấu về một quảng cáo hay một lời đề nghị? Hãy tin vào
linh cảm của bạn! Chỉ nhấp vào quảng cáo hoặc mua sản phẩm từ những trang
web an toàn, đã được xem xét và tin cậy.
Nhiều nền tảng mua sắm trực tuyến có chương trình người bán được tin
cậy. Những người bán này thường có tem phê duyệt hiển thị trên tiểu sử của họ.
Đảm bảo rằng tem hoặc chứng chỉ là hợp pháp bằng cách xem lại hướng dẫn của
nền tảng mua sắm. Nếu nền tảng không cung cấp chương trình tương tự, hãy
xem số lượng đánh giá và chất lượng của các đánh giá về người bán.
Ngoài ra, nếu bạn nhấp vào hoặc thấy quảng cáo không hợp lệ trên
Google, vui lịng cho chúng tơi biết để chúng tơi có thể thực hiện hành động

12


Không trả lời nếu bạn thấy email, tin nhắn nhanh hoặc trang web
đáng ngờ yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc thơng tin tài chính của
bạn
Ln cảnh giác với bất kỳ thư hoặc trang web nào yêu cầu cung cấp thông
tin cá nhân của bạn hoặc thư giới thiệu bạn tới trang web lạ yêu cầu cung cấp bất
kỳ thông tin nào trong các thông tin chi tiết sau:
•

Tên người dùng

•

Mật khẩu

•

Số an sinh xã hội

•

Số tài khoản ngân hàng

•

PIN (Số nhận dạng cá nhân)

•

Số thẻ tín dụng đầy đủ

•

Tên thời con gái của mẹ bạn

•

Ngày sinh của bạn

Khơng điền vào bất kỳ biểu mẫu hoặc màn hình đăng nhập nào có thể được
liên kết từ những thư đó. Nếu người nào đó đáng ngờ yêu cầu bạn điền vào biểu
mẫu thông tin cá nhân của bạn, đừng để bị dụ điền vào biểu mẫu đó. Ngay cả
khi bạn khơng nhấn nút “gửi”, bạn có thể vẫn gửi thơng tin của mình tới kẻ cắp
thơng tin nhận dạng nếu bạn bắt đầu nhập dữ liệu của mình vào biểu mẫu của
chúng.

Nếu bạn thấy thư từ một người bạn biết nhưng có vẻ khơng phải họ, tài
khoản của họ có thể đã bị xâm nhập bởi tội phạm mạng, những kẻ cố moi tiền
hoặc thông tin từ bạn – vì vậy, hãy cẩn trọng với cách bạn trả lời. Thủ đoạn phổ
biến bao gồm yêu cầu bạn nhanh chóng gửi tiền cho chúng, khẳng định bị gặp
nạn ở quốc gia khác hoặc nói rằng điện thoại của chúng đã bị lấy cắp nên không
thể gọi điện cho chúng được. Thư cũng có thể yêu cầu bạn nhấp vào liên kết để
xem hình ảnh, bài viết hoặc video nhưng thực ra lại dẫn bạn tới trang web có thể
lấy cắp thơng tin của bạn – vì vậy, hãy suy nghĩ trước khi bạn nhấp!

13


Không bao giờ nhập mật khẩu của bạn nếu bạn truy cập trang web
bằng cách nhấp vào liên kết trong email hoặc trong cuộc trị chuyện mà bạn
khơng tin tưởng
Ngay cả nếu bạn cho rằng đó là trang web mà bạn tin tưởng, chẳng hạn như
ngân hàng của bạn, tốt hơn là bạn nên truy cập trực tiếp vào trang web bằng
cách sử dụng dấu trang hoặc nhập địa chỉ của trang web trực tiếp vào trình
duyệt.
Khơng gửi mật khẩu của bạn qua email và không chia sẻ mật khẩu với
những người khác
Mật khẩu chính là chìa khóa để truy cập vào các tài khoản và dịch vụ trực
tuyến của bạn và giống như trong cuộc sống thực, bạn nên thận trọng khi đưa
chìa khóa cho một người nào đó. Các trang web và dịch vụ hợp pháp sẽ không
yêu cầu bạn gửi cho họ mật khẩu của bạn qua email, vì vậy đừng trả lời nếu bạn
nhận được yêu cầu cung cấp mật khẩu để truy cập vào các trang web trực tuyến.
Vì mật khẩu của bạn rất quan trọng, bạn nên suy xét kỹ lưỡng trước khi
quyết định chia sẻ chúng với những người khác – kể cả bạn bè và gia đình. Khi
bạn chia sẻ mật khẩu của mình, rủi ro tăng lên là người nào đó có thể sử dụng
sai tài khoản của bạn bằng cách truy cập thông tin mà bạn không muốn họ truy

cập hoặc sử dụng tài khoản theo cách bạn không chấp thuận. Ví dụ: nếu bạn chia
sẻ mật khẩu email với người nào đó, người đó có thể đọc email cá nhân của bạn,
tìm cách sử dụng tài khoản email của bạn để truy cập các dịch vụ trực tuyến
khác mà bạn có thể sử dụng, chẳng hạn như các trang web ngân hàng hoặc trang
web xã hội hay sử dụng tài khoản của bạn để mạo danh bạn. Cuối cùng, khi chia
sẻ mật khẩu của mình với người khác, bạn sẽ phải dựa vào họ để giữ an toàn cho
mật khẩu đó; họ có thể chia sẻ mật khẩu với những người khác do cố ý hoặc vơ
tình.
Đặc biệt chú ý khi được yêu cầu đăng nhập trực tuyến
Kiểm tra các tín hiệu liên quan đến kết nối của bạn với trang web.

14


Trước tiên, hãy nhìn thanh địa chỉ trong trình duyệt của bạn để xem URL
trơng có phải là URL thật hay không. Bạn cũng nên kiểm tra xem địa chỉ có bắt
đầu bằng https:// khơng – điều này cho biết rằng kết nối của bạn với trang web
đã được mã hóa và có nhiều khả năng chống lại hành vi xâm nhập hoặc giả mạo
hơn. Một số trình duyệt cũng bao gồm biểu tượng khóa móc trong thanh địa chỉ
bên cạnh https:// nhằm chỉ rõ rằng kết nối của bạn đã được mã hóa và bạn hiện
được kết nối an toàn hơn.
Báo cáo email đáng ngờ và hành vi lừa đảo
Hầu hết các nhà cung cấp dịch vụ email, bao gồm cả Gmail, cho phép bạn
thực hiện việc này. Báo cáo thư đáng ngờ trong Gmail sẽ giúp ngăn người dùng
đó gửi cho bạn các email khác và giúp nhóm chống lạm dụng của chúng tôi
ngừng các cuộc tấn công tương tự.
Ln cập nhật trình duyệt và hệ điều hành của bạn
Hầu hết các hệ điều hành và phần mềm sẽ thông báo cho bạn khi đến lúc
phải nâng cấp – đừng bỏ qua thông báo này và cập nhật sớm nhất có thể. Các
phiên bản phần mềm cũ đơi khi có thể có các vấn đề về bảo mật mà bọn tội

phạm có thể sử dụng để truy cập vào dữ liệu của bạn một cách dễ dàng hơn.
Trình duyệt Chrome của Google tự động cập nhật lên phiên bản mới nhất mỗi
lần bạn khởi động trình duyệt, vì vậy, bạn ln được bảo vệ với tính năng bảo
mật mới nhất mà không phải thực hiện thêm bất cứ việc gì.
Ln chú ý tới những thứ bạn nhấp vào và tải xuống, bao gồm cả
nhạc, phim, tệp, tiện ích bổ sung hoặc plugin của trình duyệt
Cảnh giác với các cửa sổ bật lên yêu cầu bạn tải xuống phần mềm hoặc đề
nghị sửa máy tính của bạn. Những cửa sổ bật lên này thường khẳng định rằng
máy tính của bạn đã bị nhiễm vi-rút và nội dung tải xuống của họ có thể khắc
phục điều này – đừng tin họ. Đóng cửa sổ và đảm bảo bạn khơng nhấp vào bên
trong cửa sổ bật lên. Không mở loại tệp không xác định hoặc nếu bạn thấy lời
nhắc hoặc cảnh báo khác lạ của trình duyệt yêu cầu bạn mở tệp. Đơi khi, phần
mềm độc hại có thể ngăn bạn rời khỏi trang nếu bạn truy cập trang đó, chẳng
15


hạn như bằng cách mở liên tục lời nhắc tải xuống. Nếu điều này xảy ra, hãy sử
dụng trình quản lý tác vụ hoặc trình giám sát hoạt động của máy tính để đóng
trình duyệt của bạn.
Khi thấy nghi ngờ, sử dụng dấu trang được tin cậy cho các trang web quan
trọng, sử dụng cơng cụ tìm kiếm để điều hướng tới trang web hoặc nhập địa chỉ
trang web trực tiếp vào trình duyệt. Bạn cũng nên kiểm tra xem địa chỉ web có
bắt đầu bằng https:// khơng – dấu hiệu cho thấy kết nối của bạn tới trang web đã
được mã hóa và có nhiều khả năng chống lại hành vi xâm nhập hoặc lừa đảo
hơn.
Khi cài đặt phần mềm, đảm bảo bạn tải xuống phần mềm từ một
nguồn tin cậy
Một số chương trình gói kèm phần mềm độc hại trong quy trình cài đặt của
chúng. Trước khi bắt đầu tải xuống, có một vài bước đơn giản bạn có thể thực
hiện nhằm giúp giảm rủi ro tải xuống phần mềm độc hại cùng với phần mềm

bạn muốn.
Kiểm tra uy tín của cửa hàng – đó có phải là một nguồn có thể tin được,
chẳng hạn như cửa hàng ứng dụng tích hợp của điện thoại hoặc trình duyệt của
bạn hay trang web của nhà phát triển, ngược lại với trang web tải xuống không
quen thuộc của bên thứ ba khơng? Bạn cũng có thể kiểm tra uy tín của nhà phát
triển bằng cách xem những người khác nói gì về họ trước đây. Xem các đánh giá
hoặc nhận xét trực tuyến về nội dung tải xuống cụ thể đó. Nếu bạn thấy rằng
nhiều người khơng thích nội dung tải xuống hoặc có trải nghiệm khơng tốt, bạn
có thể khơng muốn tải xuống nội dung đó.
Nếu bạn nhận thấy điều gì đó đáng ngờ sau khi tải xuống – chẳng hạn như
tốc độ máy tính bị chậm đáng kể, cửa sổ bật lên hoặc thông báo không mong
muốn hay các khoản phí thanh tốn lạ – hãy gỡ cài đặt phần mềm ngay lập tức
và đảm bảo rằng chương trình diệt vi-rút của bạn đang chạy và cập nhật.
Nhiều trình duyệt sẽ cảnh báo bạn nếu bạn cố truy cập trang web bị nghi
ngờ là lưu trữ phần mềm độc hại. Nếu bạn nhận được cảnh báo cho biết trang
16


web bạn muốn truy cập có thể khơng an tồn, hãy xem xét URL và suy nghĩ thật
kỹ về việc liệu bạn có muốn truy cập trang web này nữa hay không. Ngay cả nếu
trước đây bạn đã truy cập trang web này, bọn tội phạm vẫn có thể xâm phạm
trang web kể từ lần cuối cùng bạn truy cập, vì vậy, trang web có thể khơng an
tồn để truy cập cho tới khi chủ sở hữu trang web làm sạch trang web của họ.
Nếu máy tính của bạn bị nhiễm phần mềm độc hại, hãy xóa phần mềm
đó sớm nhất có thể
Một cách để làm sạch máy tính của bạn là quét bằng ít nhất một và tốt nhất
là vài sản phẩm diệt vi-rút chất lượng cao. Chúng tôi khơng thể đảm bảo tính
hiệu quả của các chương trình của họ nhưng việc thử các phiên bản mới nhất của
bất kỳ sản phẩm nào trong các sản phẩm đó thường tạo ra sự khác biệt. Bạn
cũng có thể sử dụng trang web av-comparatives.org để tìm phần mềm diệt vi-rút

khác và xem lại kết quả kiểm tra.
5. Tài liệu tham khảo
/> />
17