Giáo án nhập môn tin học: Giới thiệu về máy tính điện tử; hệ điều hành

Ngày soạn:….. /...../201..

Lớp:
Lớp:

Ngày giảng:
Ngày giảng:

HỌC PHẦN: NHẬP MÔN TIN HỌC
Phần 1: Kiến thức cơ sở
Bài 1 (Tiết 1+2): Máy tính điện tử; Hệ điều hành
I. MỤC TIÊU CỦA BÀI
1. Về kiến thức
- Liệt kê được các thành phần cơ bản của một máy tính điện tử
- Trình bày được các bước thực hiện 5 thao tác với thư mục trên hệ điều hành Windows
2. Kỹ năng
- Thực hành thành thạo các thao tác tổ chức, quản lý thư mục, tập tin trên hệ điều hành
Windows
3. Thái độ
- Thái độ học tập nghiêm túc, sáng tạo. Tham gia tích cực vào giờ giảng
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
- Thuyết trình, diễn giải, đàm thoại
III. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giảng viên
- Đề cương chi tiết
- Giáo trình liên quan đến môn học
- Kế hoạch bài dạy
2. Đối với học sinh
- Đề cương chi tiết
- Giáo trình
- Vở, bút

IV. MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP
- Tại phòng thực hành tin
V. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1.Ổn định lớp học: Kiểm tra sỹ số lớp
VẮNG
LỚP
SỸ SỐ
Có phép
Không phép

2. Các hoạt động cơ bản
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
TG
NỘI DUNG
HĐ CỦA
HĐ CỦA
GIẢNG VIÊN
NGƯỜI HỌC
Thuyết
trình
Lắng
nghe và
1.Dẫn nhập
Tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu với các em
liên tưởng đến
về các thành phần cơ bản của máy tính điện
nội dung bài hoc
tử và trình bày 5 thao tác cơ bản trên hệ điều
hành windows

2.Giảng bài mới
* Hoạt động 1: Máy tính điện tử
1.1.Kiến trúc chung của máy tính điện tử

Bộ nhớ

trong

Bộ nhớ chính
RAM

Vẽ và giới thiệu Quan sát và vẽ
kiến trúc chung của mô hình
máy tính điện tử

ROM

Bus hệ thống

AL
U
CPU

CU

Ghép nối vào

Ghép nối ra

Thiết bị vào Thiết bị ra

Thiết bị ngoại vi

(Mô hình kiến trúc chung của máy tính điện
tử)
a. CPU

?Quan sát mô hình
bên. Em hãy cho
biết CPU gồm các
thành phần nào?
Nhiệm vụ cụ thể
của từng thành phần
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của
mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Gồm có các thành phần sau:
* Bộ nhớ trong (Central Processing Unit): có
nhiệm vụ chứa chương trình và dữ liệu trước khi
chương trình được thực thi.
* Bộ điều khiển Cu (Central Processing Unit):
có nhiệm vụ điều khiển hoạt động của tất cả các
thành phần của hệ thống máy tính theo chương
?Quan sát mô hình
trình mà nó được giao thi hành.
bên. Em hãy cho

* Bộ số học và lôgic ALU (Arithmeric Logical
biết bộ nhớ chính
Unit): có nhiệm vụ thực hiện các thao tác tính được chia thành
mấy loại
toán theo sự điều khiển của CU.
? Nêu nhiệm vụ cụ
b. Bộ nhớ chính
thể của từng loại bộ
nhớ
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của
mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Quan sát, lắng
nghe, thảo luận

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân

Quan sát, lắng
nghe, thảo luận

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra

Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân


2 loại bộ nhớ: Ram và Rom
* RAM - Bộ nhớ truy cập ngẫu
nhiên(Random Access Memory): dùng để lưu
các chương trình và dữ liệu khi máy tính hoạt
động, các dữ liệu đó sẽ bị mất khi tắt máy
hoặc mất điện.
* ROM - Bộ nhớ chỉ đọc (Read Only
Memory): dùng để lưu giữ các chương trình
và dữ liệu dùng cho việc khởi động hệ thống,
các dữ liệu trong bộ nhớ này không bị mất
khi tắt máy hoặc mất điện.
c. Thiết bị vào (thiết bị nhập):

? Trình bày nhiệm
vụ của thiết bị nhập
? Lấy vd minh họa
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của
mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Lắng nghe, thảo
luận

? Trình bày nhiệm

vụ của thiết bị nhập
? Lấy vd minh họa
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của
mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Lắng nghe, thảo
luận

Giới thiệu về hệ
Có nhiệm vụ đưa thông tin từ bộ nhớ trong ra thống bus
ngoài dưới những dạng mà con người yêu
cầu.
Vd: Màn hình, máy in, loa...
e. Ngoài ra còn có Bus hệ thống: kết hợp Qua quan sát hàng
với các mạch ghép nối vào ra để liên kết các ngày. ?Theo các em
khối của máy tính với nhau, thường có 3 bus máy tính đã trải qua
thành phần: bus địa chỉ, bus điều khiển, bus bao nhiêu thế hệ?
dữ liệu
trình bày đặc trưng
của từng thế hệ
1.2. Các thế hệ máy tính
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của
mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Lắng nghe, tổng
hợp và ghi bài

Có nhiệm vụ nhận các thông tin từ thế giới
bên ngoài, biến đổi sang dạng số một cách
thích hợp rồi đưa vào bộ nhớ trong
Vd: Chuột. Bàn phím, máy scaner...
d. Thiết bị ra (thiết bị xuất):

Máy tính đã trải qua 5 thế hệ:
* Thế hệ máy tính số không
- Đặc trưng: máy tính hoàn toàn là cơ khí, sử
dụng các bánh răng xe, năng lượng cung cấp
cho máy là sức người (quay tay).
* Thế hệ máy tính thứ nhất

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân

Lắng nghe, thảo
luận

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân


- Đặc trưng: máy tính dùng đèn điện tử
* Thế hệ máy tính thứ hai
- Đặc trưng: máy tính dùng transistor
* Thế hệ máy tính thứ ba
- Đặc trưng: máy tính dùng mạch tích hợp IC
(Integrated Circuit)
* Thế hệ máy tính thứ tư
- Đặc trưng: dùng mạch VLSI (trong một
chip có thể có hàng nghìn, hàng trăm nghìn,
thậm chí hàng triệu transistor)
* Thế hệ máy tính thứ năm
- Đặc trưng: máy tính thông minh
1.3. Phân loại máy tính

Máy tính được phân làm 3 loại:
* Máy tính số: là loại máy tính sử dụng các
đại lượng vật lý biến thiên rời rạc để biểu
diễn các đại lượng cần tính toán.
- Máy tính số có thể được phân chia theo các
tiêu chí như
+ Theo cách thực thi chương trình: ta sẽ có
máy tính số liên tiếp, máy tính số song song,

máy tính số liên tiếp - song song
+ Theo nhiệm vụ máy tính thực hiện: ta sẽ có
máy tính số chuyên dụng, máy tính số đa
năng
* Máy tính tương tự: là loại máy tính sử dụng
các đại lượng vật lý biến thiên liên tục để
biểu diễn các đại lượng cần tính toán (điện
áp, dòng điện).
* Máy tính lai: là loại máy tính kết hợp cả 2
nguyên lý trên tức là trong hệ thống có một
nửa là số, một nửa là tương tự.

Do sự phổ cập của
máy vi tính nên khi
nói đến máy tính
điện tử người ta
nghĩ ngay đến máy
vi tính. Thực ra còn
có các lớp máy tính
khác: siêu máy tính,
máy lớn và các máy
tầm trung, trạm làm
việc... Tuỳ thuộc
vào nguyên lý hoạt
động mà máy tính
điện tử được phân
thành bao nhiêu loại
máy tính?
Gọi 1 vài Sv trình
bày quan điểm của

mình
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Lắng nghe, thảo
luận

Nội
dung
trên
chúng ta cùng nhau
tìm hiểu các thành
phần cơ bản của
máy tính điện tử,
vậy nội dung tiếp
theo chúng ta cùng

Lắng nghe, liên
tưởng đến nội
dung bài học tiếp
theo

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân


nhau tìm hiểu thế

nào là hệ điều
hành? Các thao tác
cơ bản trên hệ điều
hành
? Theo em hiểu thế
nào là HĐH
? HĐH có những
chức năng gì
Gọi 1 vài Sv trình
* Hoạt động 2: Hệ điều hành
2.1. Khái niệm, chức năng của hệ điều bày quan điểm của
mình
hành
Nhận xét và chốt lại
vấn đề

Lắng nghe, thảo
luận

Trình bày quan
điểm về vấn đề
GV đưa ra
Tổng hợp và ghi
vào vở cá nhân

- HĐH là một bộ chương trình (phần mềm)
quán xuyến toàn bộ hoạt động của máy tính
điện tử.
- Chức năng của HĐH
+ Điều khiển việc thực thi mọi chương

trình
+ Quản lý, phân phối và thu hồi bộ nhớ
+ Điều khiển các thiết bị
+ Điều khiển và quản lý việc vào/ra dữ Giới thiệu về một số Lắng nghe, ghi
HĐH
bài
liệu
+ Làm nhiệm vụ trung gian
2.2. Giới thiệt một số HĐH
- Hệ điều hành MS – Dos: Sử dụng bằng các
câu lệnh.
- Hệ điều hành Window: Giúp chúng ta làm
quen với máy tính, dùng máy tính với mục
đích để soạn thảo văn bản, trình bày văn
bản....
+ Windows dễ học, dễ sử dụng hơn DOS nhờ Giới thiệu cách khởi Quan sát và ghi
giao diện đồ họa thông qua hệ thống menu và động và thoát khỏi bài để tiết sau
Windows
thực hành
các hộp thoại.
2.3. Khởi động và thoát khỏi Windows
* Khởi động Windows:
- Bấm nút power trên case
- Khởi động lại máy tính:


+ C1: Ctrl + Alt+ Delete
+ C2: Nhấn phím Reset
+ C3: Start->turnoff-> Restart
* Thoát khỏi Windows:

Trước khi tắt máy, phải tắt hết chương trình
đang chạy trên máy
+ C1: Start -> TurnOff my computer->
Turnoff
+ C2: Nhấn nút Power trên case
+ C3: rút nguồn điện
2.4. Giới thiệu về màn hình Destop, thanh
menu Tasbar...
2.5. Khởi động và thoát khỏi 1 chương trình

Giới thiệu cách khởi Quan sát và ghi
động và thoát khỏi bài để tiết sau
1 chương trình ứng thực hành
dụng

ứng dụng:
* Khởi động:
Cách 1: Kích đúng chuô ̣t vào chương trình
mà ba ̣n cầ n làm viê ̣c ở ngoài màn hình Desk
top
Cách 2: Start / Program/ cho ̣n chương trình
ba ̣n cầ n làm viê ̣c
* Thoát khỏi 1 chương trình ứng dụng:
+ File/ Exit
+Ấn Clt + F4
+ Cho ̣n 

Giới thiệu và minh Quan sát và ghi
họa thao tác tạo thư bài để tiết sau
mục

thực hành

2.6. Thao tác với hệ điều hành
a. Tạo thư mục
B1: Bấm phải chuột vào MyComputer
B2: Bấm trái chuột vào tên ổ đĩa hoặc thư
mục muốn tạo thư mục trong đó
B3: Có 2 cách
C1: BTC vào File/New/Folder/ gõ tên thư
mục/ nhấn enter
C2: Di chuyển chuột đến vùng trắng/ Giới thiệu và minh Quan sát và ghi
BPC/New/Folder/gõ tên thư mục/ nhấn enter họa thao tác đổi tên bài để tiết sau
thư mục
thực hành
b. Đổi tên thư mục
B1: BPC vào thư mục muốn đổi


B2: BTC vào Rename

Giới thiệu và minh
họa thao tác xóa tên
thư mục
c. Xóa thư mục
Giới thiệu và minh
B1: BPC vào thư mục muốn xóa
họa thao tác di
chuyển hoặc sao
B2: Ấn phím Delete trên bàn phím/enter
chép các tệp và thư

d. Di chuyển hoặc sao chép các tệp và thư mục
mục:
B3: Gõ tên thư mục muốn đổi, nhấn enter

Quan sát và
bài để tiết
thực hành
Quan sát và
bài để tiết
thực hành

ghi
sau
ghi
sau

* Sao chép tệp tin vào thư mục khác:
B1: Chọn tệp tin cần sao chép
B2: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Copy(
nhấn tổ hợp phím Ctrl +C)
B3: Chuyển đến thư mục sẽ chứa tệp tin mới
B4: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Paste
(nhấn phím tổ hợp Ctrl +V)
* Di chuyển tệp tin sang thư mục khác:
B1: Chọn tệp tin cần di chuyển
B2: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Cut
B3: Chuyển đến thư mục sẽ chứa tệp tin mới
B4: Trong bảng chọn Edit, chọn mục Paste
(nhấn phím tổ hợp Ctrl +V)
Thuyết trình, vấn

3. Củng cố kiến thức và củng cố bài
Qua nội dung bài học lý thuyết hôm nay các đáp
em đã biết liệt kê các thành phần cơ bản trong
máy tính điện tử và trình bày được các thao
tác với hệ điều hành
Trả lời 1 số câu hỏi liên quan đến nội dung
bài học
Thuyết trình
4. Hướng dẫn tự học, tự rèn luyện
- Tìm hiểu thêm các vấn đề liên quan đến:
máy tính điện tử; hệ điều hành
5. Nguồn tài liệu tham khảo
[1]. Thạc Bình Cường, Giáo trình Tin học văn phòng, Nxb Giáo dục,

Lắng nghe, trả
lời câu hỏi

Lắng nghe, ghi
nội dung yêu cầu

2011

[2]. KS Công Tuân, Tin học văn phòng, Nxb Văn hóa thông tin, 2010
[3]. Bùi Thế Tâm, Tin học cơ sở, Nxb Văn hóa thời đại, 2011
[4]. Phạm Hưng, Tự học Power Point 2003, Nxb Văn hóa Thông tin, 2008

Ngày …tháng… năm ……
Ký duyệt của Trưởng bộ môn
(ký, ghi họ tên)

Ngày….. tháng ….. năm…
Giảng viên
(ký, ghi họ tên)


Ngày soạn:….. /...../201..

Lớp:
Lớp:

Ngày giảng:
Ngày giảng:

Bài 2: Kiến thức cơ sở
Bài 2 (Tiết 3+4): Thực hành Máy tính điện tử; Hệ điều hành
I. MỤC TIÊU CỦA BÀI
1. Về kiến thức
- Liệt kê được các thành phần cơ bản của một máy tính điện tử
- Trình bày được các bước thực hiện 5 thao tác với thư mục trên hệ điều hành Windows
2. Kỹ năng
- Thực hành thành thạo các thao tác tổ chức, quản lý thư mục, tập tin trên hệ điều hành
Windows
3. Thái độ
- Thái độ học tập nghiêm túc, sáng tạo. Tham gia tích cực vào giờ giảng
II. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
- Vấn đáp, diễn giải
III. PHƯƠNG TIỆN VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với giảng viên
- Đề cương chi tiết
- Giáo trình liên quan đến môn học

- Kế hoạch bài dạy
2. Đối với học sinh
- Đề cương chi tiết
- Giáo trình
- Máy tính
IV. MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP
Tại phòng thực hành tin
V. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
1.Ổn định lớp học: Kiểm tra sỹ số lớp
VẮNG
LỚP
SỸ SỐ
Có phép
Không phép

2. Các hoạt động cơ bản

NỘI DUNG
1.Dẫn nhập
Tiết học hôm nay cô sẽ giới thiệu với các em về
các thao tác cơ bản trên hệ điều hành windows.
Để củng cố cho kiến thức trên tiết học hôm nay
chúng ta cùng nhau thực hành: Thực hiện một số
thao tác với hệ điều hành qua bài tập cụ thể
2. Hướng dẫn ban đầu;

HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
HOẠT ĐỘNG CỦA
HOẠT ĐỘNG
TG

GIẢNG VIÊN
CỦA
NGƯỜI HỌC
Thuyết trình
Lắng nghe và liên
tưởng đến nội
dung bài hoc


Phân chia các sinh viên vào các máy thực
hành;
Nhắc lại nội dung lý thuyết liên quan đến bài
thực hành
1.1. Kiến trúc chung máy tính điện tử
+ Thiết bị nhập
+ Thiêt bị xuất
2.2. Hệ điều hành
+ Khởi động và thoát khỏi HĐH Windows
+ Thoát khỏi chương trình ứng dụng
+ Các thao tác với HĐH
3. Hướng dẫn thường xuyên;
Bài tập thực hành
Bài 1: Tạo các cây thư mục sau

Vấn đáp, đoàn thoại

Thảo luận và đưa
ra câu trả lời

Đưa ra yêu cầu bài Thực hành theo

thực hành
yêu cầu của bài

Đưa ra yêu cầu bài
thực hành
Thực hành theo
yêu cầu của bài

D:\
Document

Lớp ………….
Họ vàtên sinh viên
Bàithực hành
Giáo án
Lớp 1
Lớp 2
Kế hoạch
Quý 1
Quý 2

Bài 2: Thực hiện theo các yêu cầu sau
Thư mục cần đổi tên
Tên sẽ đổi

Thực hành
Quan sát và hướng Quan sát GV chữa
dẫn 1 số Sv các lỗi bài để phát hiện ra
khi thực hành
những lỗi đã mắc

Thuyết trình, làm phải trong giờ
mẫu bài thực hành
thực hành. Khắc
phục trong giờ sau


thành
Trường CĐ VHNT Tây BPQL Web
Bắc\TT Tin học\ Quý 1
Trường CĐ VHNT Tây BPQL
Bắc\TT Tin học\ Quý 2
Mạng
Trường CĐ VHNT
Bắc\Giáo án\Lớp 1

Tây BM QLVH

Trường CĐ VHNT
Bắc\Giáo án\Lớp 2

Tây BM
LSVMTG

Trường CĐ
Bắc\Giáo án

Tây Khoa
ÂN

VHNT

SP

Trường CĐ VHNT Tây BM Tiếng
Bắc\Hiệu phó\Hiệu phó 1
Anh
Trường CĐ VHNT Tây BM
Bắc\Hiệu phó\Hiệu phó 2
học
Trường CĐ VHNT
Bắc\Hiệu phó

Tin

Tây Khoa TN

Lớp \ Họ và tên sinh Cẩm Ly
viên\Hiệu phó\ Hiệu phó 1
Lớp \ Họ và tên sinh Đan
viên\Hiệu phó\ Hiệu phó 2
Trường
Lớp \ Họ và tên sinh Giải trí
viên\Hiệu phó
Bài 3: Thực hiện xoá thư mục theo yêu cầu
- Xóa cây thư mục Trường CĐSL
- Xóa thư mục Giải trí trong cây thư mục Lớp
Quan sát và hướng
4. Hướng dẫn kết thúc;
Chữa bài cho học sinh, Từ những lỗi sai phổ biến dẫn 1 số Sv các lỗi
để củng cố lại kiến phần còn chưa hiểu rõ

khi thực hành
Thuyết trình, làm
mẫu bài thực hành

Lắng nghe
Quan sát GV chữa
bài để phát hiện ra
những lỗi đã mắc
phải trong giờ
thực hành. Khắc
phục trong giờ sau
diễn Lắng nghe

Thuyết trình,
4. Hướng dẫn tự học, tự rèn luyện
Chuẩn bị trước nội dung bài Internet
giải
5. Nguồn tài liệu tham khảo
[1]. Thạc Bình Cường, Giáo trình Tin học văn phòng, Nxb Giáo dục, 2011
[2]. KS Công Tuân, Tin học văn phòng, Nxb Văn hóa thông tin, 2010
[3]. Bùi Thế Tâm, Tin học cơ sở, Nxb Văn hóa thời đại, 2011
[4]. Phạm Hưng, Tự học Power Point 2003, Nxb Văn hóa Thông tin, 2008


Ngày …tháng… năm ……
Ký duyệt của Trưởng bộ môn
(ký, ghi họ tên)

Ngày….. tháng ….. năm…
Giảng viên

(ký, ghi họ tên)