TÍNH TÍCH CỰC GIAO TIẾP CỦA TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI TRONG VIỆC LÀM QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Võ Thị Uyên Vy

TÍNH TÍCH CỰC GIAO TIẾP
CỦA TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI TRONG VIỆC
LÀM QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC

Thành phố Hồ Chí Minh - 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH

Võ Thị Uyên Vy

TÍNH TÍCH CỰC GIAO TIẾP
CỦA TRẺ MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI TRONG VIỆC
LÀM QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH
Chuyên ngành : Tâm lí học
Mã số

: 60 31 04 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÍ HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. TRẦN THỊ PHƯƠNG

Thành phố Hồ Chí Minh – 2016


LỜI CAM ĐOAN

Đề tài “Tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc làm quen
với môi trường xung quanh” chính là luận văn tốt nghiệp thạc sĩ ngành Tâm lí học của
tôi tại trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh.
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các công trình khác.
Tác giả


LỜI CẢM ƠN

Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành đến quý thầy, cô của Khoa Tâm lý học,
và các thầy, cô giảng dạy lớp Cao học Tâm lý học khóa 25 đã tạo điều kiện tốt nhất
cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường.
Tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến TS. Trần Thị Phương, người cô kính mến đã
hết lòng quan tâm, giúp đỡ tận tình, hướng dẫn nghiên cứu tạo điều kiện giúp tôi hoàn
thành luận văn.
Tôi xin cảm ơn phòng Sau Đại học và các phòng ban khác trong trường Đại học
Sư phạm TP. Hồ Chí Minh đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học và thực
hiện luận văn. Đồng thời tôi cũng xin cảm ơn Ban Giám hiệu và tập thể Cán bộ, giáo
viên, công nhân viên trường mẫu giáo Hương Sen và trường mẫu giáo Nhơn Lý thuộc
TP. Quy Nhơn, tỉnh Bình Định đã tạo điều kiện cho tôi khảo sát để hoàn thành luận
văn này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, Khoa Giáo dục Tiểu học và Mầm
non, các Phòng ban của trường Đại học Quy Nhơn đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi
trong quá trình vừa công tác vừa học tập và nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.

MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các biểu đồ
MỞ ĐẦU .................................................................................................................................. 1
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TÍNH TÍCH CỰC GIAO TIẾP CỦA TRẺ
MẪU GIÁO 4 – 5 TUỔI .............................................................................................. 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề........................................................................................... 5
1.1.1. Những nghiên cứu về tính tích cực giao tiếp trên thế giới .............................. 5
1.1.2. Những nghiên cứu về tính tích cực giao tiếp ở Việt Nam .............................11
1.2. Lý luận về tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
làm quen với môi trường xung quanh .................................................................13
1.2.1. Các khái niệm cơ bản .........................................................................................13
1.2.2. Đặc điểm giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi ..............................................24
1.2.3. Bản chất của việc làm quen với môi trường xung quanh ..............................30
1.2.4. Biểu hiện tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
làm quen với môi trường xung quanh ............................................................33
1.2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 –
5 tuổi trong việc làm quen với môi trường xung quanh ...............................39
1.2.6. Nội dung giáo dục tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi
trong chương trình Giáo dục mầm non ..........................................................41
Tiểu kết chương 1 .................................................................................................................42
Chương 2 THỰC TRẠNG TÍNH TÍCH CỰC GIAO TIẾP CỦA TRẺ MẪU
GIÁO 4 – 5 TUỔI TRONG VIỆC LÀM QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG

XUNG QUANH ...........................................................................................................43


2.1. Tiêu chí và thang đánh giá tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5
tuổi trong việc làm quen với môi trường xung quanh .......................................43
2.2. Tổ chức nghiên cứu ....................................................................................................52
2.2.1. Tổ chức nghiên cứu thực trạng .........................................................................52
2.2.2. Khái quát về khách thể nghiên cứu ..................................................................54
2.3. Kết quả nghiên cứu thực trạng tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 –
5 tuổi trong việc làm quen với môi trường xung quanh....................................55
2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên mầm non về tính tích cực giao
tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi .......................................................................55
2.3.2. Thực trạng tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong
việc làm quen với môi trường xung quanh xét trên toàn mẫu .....................60
2.3.3. Thực trạng tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong
việc làm quen với môi trường xung quanh thể hiện qua từng chủ đề ........63
2.3.4. Thực trạng tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong
việc làm quen với môi trường xung quanh xét theo từng tiêu chí ..............68
2.3.5. Thực trạng tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong
việc làm quen với môi trường xung quanh xét trên từng phương diện
so sánh ................................................................................................................77
2.3.6. Nguyên nhân của thực trạng..............................................................................80
2.4. Một số biện pháp tác động đến tính tích cực giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 –
5 tuổi trong việc làm quen với môi trường xung quanh....................................84
2.4.1 Cơ sở đề xuất biện pháp ......................................................................................84
2.4.2. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp ....................................................................85
2.4.3. Các biện pháp cụ thể ..........................................................................................87
2.4.4. Khảo sát về tính cần thiết và khả thi của các biện pháp tác động đến
tính tích cực giao tiếp cho trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ .......................................................................................................92

Tiểu kết chương 2 .................................................................................................................95
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................................................96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................................99


PHỤ LỤC


DANH MỤC CÁC CHỮ, CỤM TỪ VIẾT TẮT
Ký hiệu viết tắt

Ý nghĩa

ĐTB

Điểm trung bình

GVMN

Giáo viên mầm non

LQVMTXQ

Làm quen với môi trường xung quanh

TB

Trung bình

TP.

Thành phố

TTCGT

Tính tích cực giao tiếp


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1.

Tiêu chí và thang đánh giá TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong
việc LQVMTXQ ...............................................................................................43

Bảng 2.2.

Nhận thức của GVMN về tầm quan trọng của TTCGT của trẻ mẫu
giáo 4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ ...........................................................55

Bảng 2.3.

Nhận thức của GVMN về biểu hiện của TTCGT của trẻ mẫu giáo
4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ ...................................................................56

Bảng 2.4.

Đánh giá của GVMN về mức độ biểu hiện của TTCGT của trẻ mẫu
giáo 4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ ...........................................................58

Bảng 2.5.

Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ xét trên toàn mẫu ........................................................................60

Bảng 2.6.

Phân bố ĐTB mức độ TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ .......................................................................................................61

Bảng 2.7.

Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ thể hiện qua từng chủ đề............................................................63

Bảng 2.8.

Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ xét theo từng tiêu chí..................................................................68

Bảng 2.9.

Mức độ đạt từng biểu hiện nhu cầu giao tiếp của trẻ mẫu giáo 4 – 5
tuổi trong việc LQVMTXQ .............................................................................70

Bảng 2.10. Mức độ đạt từng biểu hiện sự chủ động trong giao tiếp của trẻ mẫu
giáo 4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ ...........................................................73
Bảng 2.11. Mức độ đạt từng biểu hiện sự thích ứng, hòa nhập trong giao tiếp của
trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ.............................................75
Bảng 2.12. Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ giữa các trường mẫu giáo ..........................................................77

Bảng 2.13. Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ xét trên phương diện giới tính...................................................79
Bảng 2.14. Kết quả khảo sátvề tính cần thiết và khả thi của các biện pháp tác
động đến TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc LQVMTXQ .....92


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ xét trên toàn mẫu......................................................................63
Biểu đồ 2.2. Thực trạng TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ thể hiện qua từng chủ đề .........................................................67
Biểu đồ 2.3. So sánh mức độ TTCGT của trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trong việc
LQVMTXQ giữa các trường mẫu giáo........................................................78


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not

read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....