Cô bé bán diêm

Cô bé bán diêm
Có ngời từng hỏi nhà văn Anđecxen: Ông làm nghề gì?. Anđecxen đã
trả lời: Tôi thờng giấu kẹo vào trong rừng trên các chòm cây. Trẻ con thế
giới vào đấy, chúng tìm thấy và thởng thức vị ngọt ngào của nó. Thế là tôi vui
sớng lắm!.... Cô bé bán diêm chính là một trong những chiếc kẹo ngọt ngào
đợc nhà văn ấy cất giấu.
Cô bé bán diêm là câu chuyện diễn tả sâu sắc tấm lòng thơng cảm,
xót xa của nhà văn dành cho một em bé nhỏ nhoi, nghèo khổ. Dựa vào phần
đầu của văn bản đợc lợc trích, ngời đọc đã có thể nhận ra hoàn cảnh đáng th-
ơng của em: Trớc kia, em cũng từng đợc sống trong một ngôi nhà xinh xắn,
bình yên đợc bao quanh bởi những dây trờng xuân. Nhng rồi Thần Chết đã lần
lợt đến mang mẹ em, bà em đi mất. Em cùng ngời bố khắc nghiệt phải chui
rúc trong một xó tối tăm, luôn luôn nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa và đi
bán diêm để kiếm sống.
Cô bé đáng thơng xuất hiện vào lúc chân đi đất, đầu để trần, bụng đói,
dò dẫm bớc đi trong bóng tối của đêm giao thừa tuyết rơi lạnh buốt. Em cố
kiếm một nơi có nhiều ngời qua lại, mong bán đợc vài bao diêm hay đợc ai đó
có lòng bố thí. Nhng trong cái rét dữ dội, khách qua đờng đều rảo bớc rất
nhanh, chẳng ai để ý đến em cũng nh lời chào hàng yếu ớt của em. Đói, rét,
em ngồi nép vào một góc tờng giữa hai ngôi nhà mong cho đỡ lạnh nhng
không thấy đỡ hơn mà ngợc lại, mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn. Chỉ
trong vài dòng văn ngắn ngủi song nhà văn đã sử dụng rất nhiều những hình
ảnh tơng phản, đối lập nhau nhằm khắc hoạ sự khổ cực của em bé. Đó là đêm
giao thừa rét mớt phủ đầy bóng tối và ánh đèn sáng rực, ấm áp phát ra từ cửa
sổ mọi nhà. Đó là khi em bé lang thang trên đờng, bụng đói meo và mùi
ngỗng quay trong phố sực nức. Đó là quá khứ êm đềm mà em từng có với
hiện tại khốn khổ mà em đang phải trải qua... Tất cả những hình ảnh ấy đều
làm nổi bật lên hình ảnh em bé bán diêm bất hạnh, đơn độc, đáng thơng.
Trong cái lạnh giá, rét buốt, cô bé bán diêm ớc ao có đợc một chút ấm
áp. Và em đánh liều quẹt một que. Ngọn lửa nhỏ bé bùng lên rồi lại tắt đi tr-
ớc con gió đêm giao thừa. Em lại quẹt thêm que thứ hai, thứ ba rồi thứ t,... Mỗi

lần quẹt diêm là một lần em thấy những hình ảnh diệu kì tuyệt đẹp. Em nhìn
thấy một lò sởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng bóng nhoáng và em t-
ởng nh mình đang đợc ngồi trớc nó, đợc hơi nóng dịu dàng bao bọc, chở che
khỏi giá lạnh. Em nhìn thấy bức tờng nh biến thành một tấm rèm bằng vải
màu mà trong đó, một bàn ăn thịnh soạn đã đợc dọn ra với khăn trải bàn
trắng tinh,.. bát đĩa bằng sứ quý giá, và có cả một con ngỗng quay. Em lại
nhìn thấy cả một cây thông Nôen với hàng ngàn ngọn nến sáng rực, lấp
lánh, lộng lẫy hơn bất kì cây thông nào em từng đợc thấy. Những mộng tởng
tuyệt vời ấy lần lợt hiện ra sau mỗi lần em quẹt diêm. Nhng diêm vụt tắt nhanh
làm mộng tởng cũng vội vàng biến mất. Sau mỗi lần mộng là một lần hiện
thực làm em tỉnh giấc. Chẳng có lò sởi nào làm em ấm áp mà chỉ có gió bấc
thổi vun vút và nỗi lo sợ bị cha mắng vì không bán đợc diêm. Chẳng có bàn
ăn ngon lành nào mà chỉ có cái đói đang hành hạ em và sự thờ ơ của những
ngời qua đờng vội vã. Cũng chẳng có cây thông Nôen rực sáng nào mà trớc
mắt em chỉ có bóng tối đêm giao thừa dày đặc... Em bé khốn khổ chợt nhớ đến
bà nội hiền hậu của mình, ngời đã bị Thần Chết cớp đi từ lâu. Và bà xuất hiện
khi em quẹt thêm que diêm nữa vào tờng. Trên khuôn mặt em bé rực sáng lên
những ảo ảnh về bà to lớn và đẹp lão hơn bao giờ hết. Em cầu xin bà hãy
cho mình đi theo bởi nếu cháu ngoan ngoãn, cháu sẽ đợc gặp lại bà. Lời cầu
xin tha thiết ấy cùng những mộng tởng tuyệt vời khi trớc phải chăng chính là
khát khao cháy bỏng của cô bé về một cuộc sống ấm no hơn, đầy đủ hơn, hạnh
phúc hơn. Bởi thế, những mơ ớc của em bé càng mãnh liệt bao nhiêu thì hiện
thực em đang trải qua càng thêm phần khắc nghiệt bấy nhiêu...
Em bé quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao với mong muốn níu
đợc bà ở lại cùng mình. Rồi em thấy bà cầm lấy tay mình và hai bà cháu bay
vụt lên cao, cao mãi, chẳng còn đói rét, đau buồn nào đe doạ họ nữa. Em bé
đã chết cóng trong đêm giao thừa giá lạnh nhng cái chết cái em tởng nh đã đợc
bớt đi biết bao phần bi thơng, đau đớn. Ngợc lại, nó cũng có cái vẻ diệu kì,
huyền thoại nh chính những giấc mộng của em. Diêm nối nhau chiếu sáng
nh giữa ban ngày đã mang theo cả em bé tội nghiệp cùng những ớc mơ hạnh

phúc của em lên trời.
Cô bé bán diêm đã từng đợc hởng niềm hạnh phúc đầm ấm từ bà và mẹ.
Nhng giờ đây, cả bà và mẹ em đều đã về với Thợng đế chí nhân. Cha em có
lẽ vì nghèo khổ quá chăng mà cũng trở nên thiếu cả tình thơng và trách nhiệm.
Em bé lang thang trên đờng nhng không một ai mảy may để ý. Ngay cả khi
em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa, bao khách qua đờng vẫn không ai tỏ
ra cảm thơng, thông cảm. Con ngời ở đây lạnh lùng quá, vô tình quá. Trớc thi
thể em bé ngồi giữa những bao diêm, ngời ta chỉ nhìn em và buông ra lời
nhận xét thờ ơ chắc nó muốn sởi cho ấm!. Đến cuối cùng, chẳng ai biết
những cái kì diệu em đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu
bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm. Nhng có lẽ, vẫn còn một ngời
nhìn thấy. Đó chính là nhà văn An-đéc-xen. Dờng nh ông đã đứng đâu đó
bên đờng, đồng cảm với nỗi đau của em bé bất hạnh và kể lại câu chuyện đêm
giao thừa với tất cả tình yêu thơng. Qua em bé bán diêm ấy, nhà văn cơ hồ
cũng gửi gắm thêm biết bao niềm xót xa, trân trọng cho những em thơ và
những con ngời khốn khổ khác trên trái đất này.
Cô bé bán diêm là chiếc kẹo ngọt ngào đợc An-đéc-xen giấu vào các
rừng cây mà trẻ em mỗi khi tìm đợc đều thích thú và yêu mến. Nó đã để lại d
vị tuyệt vời biết bao năm qua, là câu chuyện cổ tích mà nhiều ngời tởng nh có
thật ở nơi nào đó. Bởi thế, đọc truyện An-đéc-xen, con ngời dờng nh biết yêu
thơng, cảm thông thêm những cuộc đời bất hạnh và hiểu sâu sắc hơn những
bài học về lòng nhân ái.