Thuốc điều chỉnh rối loạn hô hấp

THUỐC ĐIỀU CHỈNH
RỐI LOẠN HÔ HẤP


NỘI DUNG CHÍNH
Thuốc làm giãn phế quản
Thuốc chống viêm
Thuốc giảm ho
Thuốc long đờm
2


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

1. Nhóm β2 agonist

⇒ Giãn cơ trơn phế quản.
Tăng đào thải chất nhày.
Giảm tính thấm mạch.
3


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

1. Nhóm β2 agonist
Tác dụng ngắn
(salbutamol, terbutalin,
fenoterol…)

Tác dụng dài
(salmeterol, formoterol…)

Tác dụng nhanh: sau 5 – 15
phút.
Kéo dài 3 – 5 giờ.

Tác dụng kéo dài > 12 giờ.

Cắt cơn hen cấp.

Dự phòng dài hạn và kiểm
soát cơn hen.
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
4


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

1. Nhóm β2 agonist
* Tác dụng không mong muốn:
- Nhịp tim nhanh.
- Run cơ.
- Đau đầu.
- Dễ cáu gắt.
- Giảm Kali máu.
- Liều cao gây tăng glucose.
- Dùng kéo dài gây quen thuốc.
5


6

I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

2. Nhóm Methylxanthine
(Theophylin, Aminophylin)

7


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

2. Nhóm Methylxanthine
* Chỉ định

* Tác dụng không mong

- Điều trị hen.

muốn:

- Dự phòng và kiểm

- Loạn nhịp tim, nhịp tim

soát hen về đêm.

nhanh.
- Nôn, buồn nôn, đau đầu.
- Run cơ.

- Co giật, nguy cơ tử vong cao.
8


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

3. Kháng cholinergic
(Ipratropium, tiotropium)
- Dùng đường hít.
- 1% thuốc được hấp thu, 90% bị nuốt vào đường tiêu
hóa, không được hấp thu, thải theo phân.
=> ít gây tác dụng không mong muốn toàn thân.
- Phối hợp với thuốc cường β2 tác dụng ngắn.
=> làm giãn phế quản mạnh hơn, hạn chế tác dụng sự.
9


I. THUỐC LÀM GIÃN PHẾ QUẢN

3. Kháng cholinergic
• Điều trị: Bệnh phổi tắn nghẽn mạn tính.
• Thận trọng: tăng nhãn áp, phì đại tuyến tiền
liệt và tắc nghẽn dòng chảy ra từ bàng
quang, phụ nữ có thai và cho con bú.
• Tác dụng không mong muốn: khô miệng,
buồn nôn, táo bón, đau đầu.
10


II. THUỐC CHỐNG VIÊM

1. Glucocorticoid

Glucocorticoid

Phospholipid màng

(+)

Lipocortin
(-)

Phospholipase A2
Acid Arachidonic
Lipooxygenase

COX

Leucotrien

Prostaglandin (PG)

PHẢN ỨNG VIÊM

11


II. THUỐC CHỐNG VIÊM

1. Glucocorticoid

Dùng dưới dạng hít: có tác dụng tốt.
•

Glucocorticoid dạng hít (ICS) không tác dụng trực tiếp
lên cơ trơn đường hô hấp.

•

ICS giảm viêm, giảm thành phần gây viêm, giảm tiết
nhầy phù nề niêm mạc, giảm tính thấm thành mạch.

•

Tác dụng chống viêm tốt, giảm tính tăng phản ứng phế
quản, giảm tần suất và mức độ nặng cơn hen.

•

Phù hợp với điều trị các thể hen phế quản kéo dài.

12


II. THUỐC CHỐNG VIÊM

1. Glucocorticoid
* Tác dụng không mong muốn:
o Toàn thân: ít gặp.
o Tại chỗ: nhiễm nấm Candida miệng họng,
khản tiếng và ho.

o Dùng liều cao: có thể gây ức chế thượng thận,
giảm mật độ khoáng ở xương, tăng nhãn áp.
13


II. THUỐC CHỐNG VIÊM
2. Cromolyn natri
Chỉ
định

3. Thuốc kháng Leucotrien

Được dùng điều trị dài hạn Điều trị dự phòng hen.
sớm trong hen.
Phối hợp với thuốc cường β2
Không có tác dụng điều trị và ICS để điều trị hen mạn
cơn hen cấp.
tính nặng.

Đường
dùng

Hít.

Uống.

Tác
dụng
không
mong

muốn

Ít gây độc toàn thân.
Ho, co thắt nhẹ phế quản,
nhức đầu, buồn ngủ, rối loạn
tiêu hóa, phản ứng quá mẫn.

Rối loạn tiêu hóa, khô
miệng, khát, đau đầu, chóng
mặt, rối loạn giấc ngủ…
14
Hội chứng Churg - Strauss


15


II. THUỐC CHỐNG VIÊM

* Một số thuốc khác:
- Cromoglycate và Nedocromil.
- Kháng IgE: Omalizumab.

16


III. THUỐC GIẢM HO

Thuốc giảm
ho

Giảm ho ngoại
biên
(benzonatat, lidocain,
bạc hà, mật ong…)

Giảm ho
trung ương

Alcaloid của thuốc phiện và
các dẫn xuất
(codein, dextromethorphan)

Kháng
Histamin
17
(alimemazin)


III. THUỐC GIẢM HO

1. Thuốc giảm ho ngoại biên
* Làm giảm nhạy cảm của các receptor gây phản
xạ ho ở đường hô hấp.
- Thuốc làm dịu ho do có tác dụng bảo về, bao
phủ các receptor cảm giác ở họng, hầu:
glycerol, mật ong, các siro đường mía…
- Thuốc gây tê các ngọn dây thần kinh gây phản
xạ ho: Benzonatat, bạc hà (methol), lidocaine,
bupivacaine.

18


III. THUỐC GIẢM HO

2. Thuốc giảm ho trung ương
- Ức chế trực tiếp, làm nâng cao ngưỡng kích
thích của trung tâm ho ở hành tủy.
- Đồng thời có tác dụng an thần, ức chế nhẹ
trung tâm hô hấp.
* Một số thuốc giảm ho thường dùng:

19


20


21


IV. THUỐC LONG ĐỜM
Thuốc làm lỏng
dịch tiết

Thuốc làm tiêu
chất nhày

- Natri iodid và kali

- N-acetylcysteine

iodid

- Bromhexin

- Natri benzoate
- Terpin
- Gaicol…
22


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách dược lý học.
Và một số tài liệu khác…

23


24