10 GIẢI PHÁP ĐỂ TRƯỜNG HỌC THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG

Tiểu Luận Bô Môn Kiến Trúc Và Môi Trường

v

Đề bài:
Phân tích các vấn đề về thân thiện môi trường của công trình Đại học Kiến
trúc Tp. HCM, cơ sở đường Pasteur.
Đề xuất 10 giải pháp thiết kế để thay đổi (giả sử) làm cho công trình Đại học
Kiến trúc Tp. HCM thân thiện hơn với môi trường. Ít nhất có 01 giải
pháp thuộc mỗi nhóm chủ đề sau:
Nhóm 1: Địa điểm, sinh thái và cảnh quan
Nhóm 2: Sử dụng năng lượng hiệu quả
Nhóm 3: Sử dụng vật liệu và hạn chế phế thải
Nhóm 4: Sử dụng nước hiệu quả
Nhóm 5: Chất lượng môi trường trong nhà


PHÂN TÍCH CÁC VẤN ĐỀ VỀ THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG:
Trang 1/16


I/GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC:
1/Vị trí:
-196 Pasteur, phường 6, quận 3, tpHCM
Mặt chính hướng Tây-Nam. Giáp đường
Pasteur.
-Ba mặt phụ giáp đường Nguyễn Đình Chiểu
, nhà dân và trường Đại Học Kinh Tế.

2/ Vi khí hậu, đất đai:
-Hướng gió chủ đạo là Tây Nam và Đông Nam với tầng xuất thổi lớn 4,5m/s.

Hướng gió chủ đạo

-Vũ lượng mưa từ tháng 4 đến tháng 11 tương đối lớn trung bình từ 200mm
đến 300mm.

Biểu đồ lượng mưa
-Nhiệt độ trung bình khá cao khoảng 28, thực tế trên 30 độ .

Trang 2/16


Đường biểu kiến mặt trời

-Địa hình cao trung bình từ 5 đến 10m
-Nền đất công trình và xung quanh
phần lớn bị bê tông cốt hóa.

Bảng thống kê khí hậu tphcm

Nguồn:
/> />%C3%AD_Minh
II/PHÂN TÍCH HIỆN TRẠNG TRƯỜNG:
Trang 3/16


1/ Sinh thái cảnh quan:
Hướng Cổng chính và công phụ là hướng Tây Bắc và Tây Nam. Được
bố trí căn tin, bãi cỏ, cây xanh nên cản nhiệt từ ánh sáng phản xạ và trực tiếp
khá tốt.

Bố trí hai sân trong tốt, giúp lấy sáng, thông gió, tạo cây xanh cảnh
quan.

2/ Sử dụng năng lượng:
Tốn kém nhiều điện năng cho việc làm mát và chiếu sáng:
+ Sử dụng nhiều đèn huỳnh quang ống dài hao phí điện và tỏa nhiệt
cao.
+ Bố trí đường dây bật/ tắt đèn không hợp lý. Bật tắt đèn theo chiều
ngang phòng học. Dãy đèn dọc cửa sổ ban ngày không được tắt.
+ Bật liên tục quạt trần vào mùa hè .

3/ Sử dụng vật liệu, chất phế thải:
Vật liệu xây chính chính là bê tông nên giữ nhiệt và tỏa nhiệt nhiều gây
nóng trong phòng học.
Cửa kính thường, gây hiệu ứng nhà kính trong phòng học.

-

Giấy là vật liệu sử dụng nhiều nhất trường cũng như được xả bỏ rất
nhiều gây hao phí lớn cho sinh viên.
Trang 4/16


-

Chưa bố trí thùng phân loại rác: giấy, chất hữu cơ và các loại ly nhựa
( ly uống nước thường xuyên được xả nhất là vào mùa hè ).

4/ Sử dụng nước hiệu quả:
Nước mưa trên mái được xả thẳng ra ống thu nước xuống đất. Không

được thu lại. Trong khi phải sử dụng nước máy để tưới cây mỗi ngày gây
lãng phí.
Nhu cầu đi vệ sinh ở trường học cao. Nước xám khi thải ra chưa được
xử lý và tái sử dụng.
Tưới cây bằng vòi nước gây tưới không đều, cây không được giữ ẩm
liên tục và hao phí nước.

5/ Chất lượng môi trường trong nhà:
Lớp học đông. Chất lượng thông gió, làm mát không khí lớp học rất
kém. Nhất là vào mùa hè. Có lớp được bố trí máy lạnh, đóng kính hết cửa,
sử dụng hoàn toàn ánh sáng nhân tạo gây lãng phí lớn.

 GIẢI PHÁP THIẾT KẾ LÀM CHO CÔNG TRÌNH THÂN THIỆN HƠN VỚI
MÔI TRƯỜNG
Trang 5/16


-

-

-

-

o SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG HIỆU QUẢ
1/Pin năng lượng mặt trời
Lý do chọn: Năng lượng mặt trời ở Việt nam có sẵn quanh năm, khá ổn định
và phân bố rộng rãi, đặc biệt là các tỉnh phía Nam, trong đó có TP HCM. Xung
quanh công trình cũng không có tòa nhà nào quá cao để có thể chắn nắng nên

việc sử dụng pin năng lượng mặt trời trở lên rất thuận lợi. Việc sử dụng pin
năng lượng mặt trời sẽ tạo ra một lượng đáng kể điện năng “sạch” giúp giảm
tải cho các nhà máy nhiệt điện qua đó cắt giảm lượng tiêu thụ tài nguyên và
lượng CO2 phát thải.
Nguyên lý hoạt động:

Những tiện ích mà điện năng lượng mặt trời mang lại:
+ Năng lượng mặt trời không đòi hỏi bất cứ nguồn nhiên liệu nào, hoàn toàn
miễn phí và thiết thực;
+ Giúp bạn tiết kiệm tiền điện cho gia đình hàng tháng;
+ Tạo ra một nguồn điện độc lập, xanh sạch và bảo vệ môi trường;
+ Cung cấp nguồn điện liên tục kể cả khi điện lưới bị cắt;
- Bố trí, lắp đặt: lắp đặt trên mái

Nguồn: /> />2/Thay đèn huỳnh quang bằng đèn led tuyp

Trang 6/16


-

-

-

Lý do chọn: đèn led tuyp phổ biến ở thị trường Việt Nam, giá thành rẻ, có thể
dùng để thay thế cho đèn huỳnh quang ống dài thường dùng trong phòng học,
lắp đặt đơn giản.
Nguyên lý hoạt động:

Những tiện ích mà đèn led tuyp mang lại:
+ Tuổi thọ cao
+ Không gây tiếng ồn trong quá trình sử dụng.
+ Ánh sáng không chói, lóa mắt.
+ Không chứa chất độc hại.
+ Không bị nhấp nháy ánh sáng.
+ Độ bền cao.
+ Nhiệt độ tỏa thấp.
Bố trí, lắp đặt:
+ Bố trí trong phòng học. Thay thế cho đèn huỳnh quang.

-

Nguồn: /> />
Trang 7/16


-

-

-

3/Thay đổi bố trí bật tắt đèn:
Lý do chọn: Phòng học rộng nên thiếu sáng tự nhiên. Ban ngày phải bật đèn.
Hiện tại đèn trong phòng học được bố trí mắt nối tiếp theo hàng ngang nên
hang đèn dọc theo cửa sổ lúc nào cũng được mở gây lãng phí điện năng. Việc
có nhiều phòng học đều gây lãng phí tương tự nên hao phí điện năng không
nhỏ.

Nguyên lý hoạt động: Mắc nối tiếp các đèn dọc cửa sổ. Thêm một công tắt
để điều khiển đèn hàng đó để chiều tối mới bật sáng.
Những tiện ít mang lại:
+ Dễ điều khiển đèn tắt bật khi cần thiết.
+ Giảm điện năng hao phí.
+ Giảm bớt nhiệt lượng đèn tỏa ra.
Bố trí lắp đặt :

Hiện trạng

Cải tạo

o SỬ DỤNG VẬT LIỆU VÀ HẠN CHẾ PHẾ THẢI:
Trang 8/16


-

-

-

-

-

4/ Máy tái chế giấy:
Lý do chọn: Giấy là thứ không thể thiếu của sinh viên kiến trúc. Giấy binh bài,
nộp bài, làm mô hình. Sau khi sử dụng bị vứt đi. Nếu không được tái sử dụng
sẽ góp phần tang lượng rác thải ra môi trường, đồng thời tang lượng khai thác

gỗ để đáp ứng nhu cầu dùng giấy.

Nguyên lý hoạt động: Theo Epson cho biết, PaperLab có kích thước 2,6 x 1,2
x 1,8 m. Người sử dụng chỉ cần bỏ giấy đã qua sử dụng và nhấn nút khởi động
để quá trình tái chế bắt đầu. máy chỉ mất khoảng ba phút vận hành để cho ra
tờ giấy đầu tiên. Công suất của PaperLab là 14 tờ giấy A4 mỗi phút tương
đương với khoảng 6.720 tờ giấy trong 8 tiếng làm việc.
Việc tái chế sử dụng một lượng ít nước để tạo ẩm. Những tờ giấy sẽ được
chia nhỏ, kết hợp với các thành phần kết dính và áp lực để tạo nên các thuộc
tính của giấy như màu sắc hoặc mùi hương.
Những tiện ít mang lại:
+ Mỗi sinh viên có thể tự tái chế giấy. Góp phần năng cao ý thức trong cộng
đồng.
+ Giảm lượng rác thải ra môi trường.
+ Ít hao phí điện năng.
+ Dễ lắp đặt và sử dụng.
+ Tiết kiệm chi phí mua giấy, đồng thời bảo vệ rừng.
Bố trí lắp đặt : Lắp đặt ở sảnh chỉnh. Dễ kiểm soát cũng như tạo điều kiện cho
cả thấy cô và sinh viên sử dụng. Có thể bố trí ở phòng họa thất.

Nguồn: />5/ Kính cản nhiệt:
Trang 9/16


-

Lý do chọn: - Nhu cầu thiết kế phòng học tầm nhìn ra ngoài, tận dụng cảnh
quan tối đa. Nhưng điều kiện khí hậu Việt Nam là búc xạ mặt trời cao, nhiệt độ
cao, tình trạng ô nhiễm tiếng ồn ngày càng trầm trọng.
- Sử dụng kính cản nhiệt cho phòng học giúp cho căn phòng ấm áp vào mùa

đông và mát mẻ vào mùa hè, tiết kiệm tối đa chi phí cho công việc giữ nhiệt
trong phòng mà vẫn giữ được độ sáng và nét thẩm mỹ tối đa, góp phần giảm
bớt phát thải khí nhà kính do máy điều hòa gây ra.

-

Nguyên lý hoạt động: Sản phẩm Kính cách âm cách nhiệt hay còn được gọi
là kính hộp được cấu tạo bởi 02 hay nhiều lớp kính ghép lại nhau. Giữa các
lớp kính được ngăn cách bởi thanh đệm nhôm bên trong có chứa hạt hút ẩm.
Lớp keo bên ngoài sẽ liên kết các lớp kính và thanh nhôm định hình. Các hạt
hút ẩm có tác dụng hút lớp không khí bên trong, tạo thành một lớp không khí
khô và ngăn cản sự truyền nhiệt hết sức hiệu quả.
- Những tiện ích mang lại:
+ Tính an toàn: kính có được lực căng kháng lại các lực va đập trên bề mặt
tốt hơn các loại kính thông thường cùng độ dày và chống lại sự xuyên
thủng qua nó
+ Tính cách âm: Nhờ đặc tính mềm dẻo của các lớp film PVB xen kẻ nhau,
tạo ra một hiệu ứng cản tiếng ồn hiệu quả
+ Tính cản tia tử ngoại , và tiết kiệm năng lượng:Film PVB có khả năng hạn
chế tối đa các tia cực tím (UV) truyền qua nó, do đó giảm thiểu được các
tác hại do tia cực tím
+ Tính bảo vệ: Kính có khả năng chống kẻ trộm đột nhập, chống đạn hay
chất nổ .v.v...mà không làm cản trở sự truyền ánh sáng và tầm nhìn.
+ Ngăn tia cực tím: có khả năng ngăn chặn được tới 99% tia cực tím của ánh
nắng Mặt trời, bảo vệ con người, vật dụng, vật trưng bày và hàng hoá.
Bố trí lắp đặt : Thay thế cửa kính của của các phòng bằng kính hai lớp
Một số đặt tính kỹ thuật:
+ Đảm bảo ở nhiệt độ dưới 700C.
+ Việc tiếp xúc lâu với nước, cùng sự tấn công của các dung môi hữu cơ sẽ
làm màng phim PVB ở giữa các tấm kính dễ chuyển màu vì vậy cần sử

dụng chất bít kín chống thấm nước khi lắp đặt.
Nguồn : /> /> />
Trang 10/16


-

6/ Vật liệu cách nhiệt:
Lý do chọn: sử dụng điện năng cho các hệ thống điều hòa không khí để

làm mát nhà và văn phòng. Chi phí điện năng cho việc này không chỉ đắt
đỏ, mà còn làm gia tăng phát thải các khí gây hiệu ứng nhà kính như khí
HFC mà các máy điều hòa không khí sử dụng để làm lạnh, và khí
CO2 thải ra từ các nhà máy nhiệt điện.
-

Nguyên lý hoạt động : tấm phim phủ được làm từ PolyMethylPentene, một
hóa chất thương mại có sẵn, một loại nhựa trong suốt được bán dưới thương
hiệu TPX. Từ loại hóa chất này, họ trộn nó với những hạt thủy tinh siêu nhỏ.
Sau đó, họ kéo hỗn hợp thành phẩm này ra thành các tấm với độ dày 50
micron (mỗi micron bằng một phần triệu mét), và mạ bạc lên một mặt của
những tấm đó. Khi đặt trên mái nhà, lớp bạc sẽ nằm ở bên dưới. Do đó, ánh
nắng mặt trời sẽ được phản xạ ngược lại xuyên qua lớp nhựa plastic, và ngăn
chặn nó làm nóng tòa nhà bên dưới.

Hình vẽ minh họa lớp vật liệu của nhóm nghiên cứu. (Nguồn: Sciencemag).

-

Những tiện ích mang lại:

+ Tấm phim có thể làm mát các tòa nhà mà không cần sử dụng các
chất làm lạnh.
+ Không hề tốn năng lượng nào.
+ Chi phí chỉ khoảng 50 cent (khoảng 11.300 VNĐ) trên mỗi mét vuông.
Bố trí lắp đặt : Lắp đặt bao che ở mặt đứng và mái nhà.
Nguồn : />
Trang 11/16


o SỬ DỤNG NƯỚC HIỆU QUẢ :
7/ Hệ thống thu nước mái:
Lý do chọn: Theo thống kê của Bộ TN&MT, nước ta có lượng mưa khá lớn.
Theo nhận định của các chuyên gia, chất lượng nước mưa hiện còn khá tốt.Khảo
sát tại 12 trạm quan trắc chất lượng nước mưa tại TP.HCM với 54 mẫu hứng trực
tiếp cho thấy, chất lượng nước mưa khá mềm, nồng độ nitrat, sunphat… đều nằm
trong tiêu chuẩn về nước ăn uống.
Nhưng do nguồn cung cấp nước máy ngày nay đã trở nên thuận tiện hơn đôi
với từng hộ dân, nên việc tận dụng lại nguồn nước mưa không còn được chú
trọng nữa. Song, nguồn nước mua thu được tại các công trình công công, chung
cư có thể được tận dung để phục vụ cho các mục đích khác không yêu cầu chất
lượng nước cao... ước hiệu quả
Nguyên lý hoạt động :

-

-

Những tiện ích mang lại:
- Việc giữ lại guồn nước mua bên trong công trình làm lượng nước trong hệ

thống thoát nước thành phố giảm xuống, hạn chế tình trạng ngập nặng
trong thành phố khi có mưa lớn.
- Nguồn nước mưa có thể được tận dụng để:
+Làm nguồn nước dự trữ cho hệ thống PCCC
+Cung cấp cho hệ thống tưới cây.
+Cung cấp cho hệ thống xả thải trong khu WC công cộng ở tầng trệt
+ Nguồn nước máy(nước sạch) tiêu tốn sẽ được giảm một cách đáng kể.
Bố trí lắp đặt : Công trình hiện tại có mật độ bê tông hóa cao, nên việc bố
trí các hệ thống thu nước mưa từ mái từ sân chung là giải pháp tương đối dễ
dàng.
- Nước mua thu được được chuyển thẳng xuống trạm xủ lí nước, có thể được
bố trí ở sau trường. gần nhà vệ sinh.

Nguồn : moitruongdangquang.com

Trang 12/16


8/ Xử lý nước thải:
Lý do chọn: Nhu cầu đi vệ sinh ở trường học rất lớn. Cho nên lượng nước
thải xám phát sinh hằng này cần được giải quyết hiệu quả. Tránh cây ô nhiễm cho
môi trường và lãng phí nước.
Nguyên lý hoạt động : Xử lý nước cấp sinh hoạt, nước thải và tái sử
dụng nước bằng công nghệ UF (Ultrafiltration) và MF (Microfiltration),
MBR
- Hệ thống màng lọc nối: Đó là các module màng sợi dạng UF
(Ultrafiltration) và MF (Microfiltration), hình thành hệ thống với chu trình khép
kín nối tiếp, áp lực nước đầu vào xuyên qua các màng lọc MF, UF để làm
sạch nước khỏi các chất cặn bẩn.

-

- Hệ thống màng lọc sinh:
+Công nghệ màng MBR trong lĩnh vực xử lý nước thải là
công nghệ kết hợp giữa công nghệ màng lọc hiệu suất cao và công nghệ
bùn hoạt tính.
+Công nghệ MBR thích hợp để xử lý nước thải sinh hoạt và nước thải công
nghiệp có hàm lượng chất hữu cơ cao.
+Công nghệ này sử dụng màng lọc để tách hỗn hợp bùn -nước và thay thế
cho bể lắng 2 truyền thống, và cải thiện đáng kể chất lượng nước sau xử lý.
-Hệ thống màng lọc đặt ngập
+Công nghệ này sử dụng màng sợi rỗng mở đặt ngập trong bể
màng và dùng áp lực âm để hút nước.
+Lọc nước sạch xuyên qua bề mặt màng.
+Áp lực vận hành thấp, tiết kiệm năng lượng và chi phí vận
hành.
Bố trí lắp đặt : Lắp đặt khu cạnh nhà vệ sinh, hàng lang phía sau trường

Trang 13/16


-

Nguồn: />9/ Hệ thống tưới nước nhỏ giọt :
Lý do chọn: Trường trồng nhiều cây xanh. Việc tưới tiêu hằng ngày gây
lãng phí nước sạch. Tốn công di chuyển vòi nước tưới tới các chổ khác nhau mà
lại tưới không đều. Vào ngày nắng, cây nhanh mất nước.
Nguyên lý hoạt động : van điện là van thường đóng, khi có điện sẽ mở ra.
Làm phích cắm, cắm van điện từ vào ổ cắm hiện giờ, sau đó cài đặt thời gian
tưới, số lần tưới trong ngày. Sau khi cài đặt xong. Tới chương trình thiết bị ổ cắm

hẹn giờ sẽ hoạt động cấp điện cho van điện từ, van có điện sẻ mở cho hệ thống
nước chảy ra đường ống chính sau đó chảy ra các ống nhỏ 10mm dẫn nước đến
cây.

-

-

Những tiện ích mang lại:
+ Tưới nhỏ giọt tiết kiệm nước đến mức tối đa (hơn cả ở tưới phun mưa) vì
nó tránh triệt tiêu đến mức tối thiểu các loại tổn thất nước (do thấm và bốc
hơi), ở hệ thống tưới nhỏ giọt đất tưới cũng được tiết kiệm tối đa..
+ Kỹ thuật tưới nhỏ giọt sử dụng cột nước áp lực làm việc thấp và lưu lượn
nhỏ nên tiết kiệm năng lượng giảm chi phí quản lý vận hành. Nói chung áp
lực tưới nhỏ giọt chỉ bằng 10% - 15% ở tưới phun mưa và lượng nước
bơm lại ít hơn 70% - 80%.
+ Tưới nhỏ giọt đã góp phần ngăn chặn được sự phát triển của cỏ dại quanh
gốc cây và sâu bệnh, vì nước tưới chỉ làm ẩm quanh gốc cây.
Bố trí, lắp đặt : Hai bên sân trong và thảm xanh trước trường.

Trang 14/16


-

Nguồn: />
o CHẤT LƯỢNG MÔI TRƯỜNG TRONG NHÀ :
10/ Quạt hút ẩm :
Lý do chọn: Các phòng học lớn, đông sinh viên nhưng vấn đề thông gió,
thoát mùi hôi chưa được giải quyết hiệu quá. Nhất là vào tháng 4, thơi tiết vô cùng

nóng nực. Quạt trần không đáp ứng đc nhu câu thoát nhiệt, làm mát. Một số lớp
có hệ thống máy lạnh nhưng thường xuyên mở cửa gây mất nhiệt, hao điện năng.
Cửa sổ đươc đóng kính hoàn toàn làm phòng bị tối phải dùng đến ánh sáng đèn
điện.
Nguyên lý hoạt động: hút khí nóng ra ngoài, cấp không khí mát vào phòng
Đối lưu không khí là quá trình khí nóng, ẩm, mùi hôi khó chịu trong phòng... bị đẩy
ra ngoài. Không khí tươi, mát từ bên ngoài đẩy vào trong. Đối lưu giúp cơ thể
người luôn tiếp xúc luồng khí mới, dễ ràng làm mát cơ thể hơn và tận hưởng
không khí trong lành.
Sự đối lưu xảy ra do chênh lệch áp suất giữa nơi có nhiệt độ cao và nơi có nhiệt
độ thấp trong nhà, khí tươi mát sẽ vào từ nơi có nhiệt độ thấp đồng thời khí nóng
thoát ra tại nơi có nhiệt độ cao

Lắp quạt thông gió ở vị trí cao tăng hiệu
quả hút khí nóng, ẩm mùi hôi ra môi trường bên ngoài.
- Bí khí: Không khí trong phòng không được đối lưu gây ngột ngạt, ẩm, nóng, khó
chịu... đầu tiên, cùng tối ưu lưu thông không khí trong phòng tránh bí khí.
- Để tăng đối lưu: người ta sử dụng quạt thông gió hút khí nóng, ẩm, mùi khó chịu
trong phòng ra ngoài tạo áp suất âm, không khí tươi mát từ bên ngoài sẽ tự tràn
vào theo nguyên lý chênh lệch áp suất.
=>> Trao đổi không khí luân phiên như vậy gọi là tăng đối lưu không khí.
Bố trí lắp đặt : Một số dãy phòng học có sẵn khe thông gió, cần cảo tạo
them khe thông gió các phòng các, bố trí hệ thống quạt hút trong phòng học.

Trang 15/16


-

Nguồn : />

Trang 16/16