Khảo sát IN VITRO vi khuẩn gây VPBV VPLQTM tại khoa hscc bv phạm ngọc thạch từ 2010 2014

KHẢO SÁT IN VITRO
VI KHUẨN GÂY VPBV/VPLQTM TẠI
KHOA HSCC BV PHẠM NGỌC THẠCH
TỪ 2010-2014

BS PHAÏM LÖÏC


NỘI DUNG
 MỞ ĐẦU
 TỔNG QUAN Y VĂN
 ĐỐI TƯỢNG –PHƯƠNG PHÁP NC

 KẾT QUẢ-BÀN LUẬN
 KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ


ĐẶT VẤN ĐỀ
 VPBV: nặng, tử vong cao;
 Hoa Kỳ, VPBV:



Chiếm 5-10 ‰ ca nhập viện, xếp thứ 2 NKBV.
Tỷ lệ tử vong thô: 30-70%.

 VPLQTM:





Cũng được xếp vào VPBV
Chiếm 9-27% BN thở máy
Tử vong chiếm 24-50% và có thể 76%, đặc biệt khi mắc
tác nhân đa kháng thuốc.

(Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: 388-416)


ĐẶT VẤN ĐỀ


 Nguyên nhân: VK, thay đổi giữa các quốc gia, bệnh viện
 Điều trị: KS. Sự gia tăng đề kháng KS của VK -> chọn lựa

KS ban đầu thích hợp khó khăn, dựa vào dịch tễ VS tại chỗ.

 Phân bố VK gây bệnh thay đổi theo thời gian.

 Khảo sát thay đổi phân bố VK gây bệnh theo thời gian,

tình hình đề kháng KS của VK ở BN VPBV/VPLQTM là
thật sự cần thiết.
(Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: 388-416)


TỔNG QUAN Y VĂN


VPBV: viêm phổi xảy ra ≥ 48 giờ sau nhập viện, không ủ bệnh tại thời

điểm nhập viện.

 VPLQTM: ≥ 48-72 giờ sau đặt NKQ, không ủ bệnh tại thời điểm đặt NKQ,

cũng xếp vào VPBV.

 Hoa Kỳ

VPBV: thường gặp, xếp thứ 2 sau tiết niệu, tử vong hàng đầu.
VPLQTM: 9- 27% BN thở máy > 48 giờ.
 Tử vong qui kết VPBV: 33-50%, cao hơn ở BN nhiễm trùng huyết, hoặc

do P. aeruginosa, Acinetobacter spp.
 Tử vong do VPLQTM: 24-50%, và có thể 76%, nếu do VK đa kháng thuốc

(Chaste J et al - 2005)

(Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: 388-416)


TỔNG QUAN Y VĂN
 Nguyên nhân VPBV/VPLQTM thường do VK, có thể do

nhiều loại. Thường gặp:
 TK Gram (-) hiếu khí: P. aeruginosa, E. coli, K. pneumoniae,
Acinetobacter spp.


Cocci Gram (+): thường S. aureus, đặc biệt MRSA, đang
gia tăng nhiều nơi, đặc biệt tại Hoa Kỳ.



VK yếm khí: VP hít ở BN không đặt NKQ, hiếm ở BN có
đặt NKQ.

(Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: 388-416)


TỔNG QUAN Y VĂN


Gia tăng đề kháng KS của VK, đặc biệt trong
VPBV/VPLQTM -> thách thức lớn cho điều trị:

Châu Âu (2009), VPLQTM: Acinetobacter spp và P.
aeruginosa kháng cao với C3...

Bộ Y Tế (2009-2010): C3, quinolones bị kháng >
70%



Tần suất VK đa kháng thuốc gây VPBV/VPLQTM khác
nhau giữa các BV, dân số BN, tiếp xúc KS, loại BN ICU, và
thay đổi theo thời gian.

(Am J Respir Crit Care Med 2005; 171: 388-416)

ĐỐI TƯỢNG VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

 Đối tượng NC:
Các trường hợp được chẩn đoán VPBV/VPLQTM tại khoa
HSCC BV Phạm Ngọc Thạch từ 1/2010 đến 12/2014.

 Phương pháp NC:
 Tiền cứu, mô tả và phân tích hàng loạt ca.

 Tiêu chuẩn thu dung:


Chẩn đoán VPBV theo tiêu chuẩn CDC.

Chẩn đoán VPLQTM: theo American College of Chest
Physician..
 Có kết quả cấy VK (+)/ dịch hút qua NKQ.



ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU



Xử lý thống kê:

- Phần mềm STATA 8.0.
- Số liệu trình bày dạng %.
- So sánh 2 tỷ lệ kiểm định bằng phép kiểm χ 2. Kết quả có
YNTK khi p < 0,05.


KẾT QUẢ-BÀN LUẬN


SỐ MẪU THU DUNG
NĂM

2010

2011

2012

2013

2014

Tổng số

Số mẫu

174

100

90

107

114

585


TẦN SUẤT VK QUA CÁC NĂM
P<0,05

p=0,001
(2014/2012)

p=0,001
(2014/2010)

- Klebsiella spp: đang gia tăng 2 năm gần đây.
- Pseudomonas spp: giảm so 2010.
- A. baumannii : thay đổi có YN qua các năm, giảm so so 2012.
- Đồng nhiễm nấm 2014 tăng có YN so 2013.


TẦN SUẤT VK QUA CÁC NĂM

p<0,05
(2013/2011)

- S. aureus: thay đổi từng năm.

-Enterobacter spp, E. coli thay đổi không YN.


TẦN XUẤT MRSA

ICU ngoại Viện Tim (2013): MRSA 100%


TẦN XUẤT VK TiẾT ESBL

Các ICU trong TP: 50-60%


ĐỀ KHÁNG KS CỦA
CÁC VK THƯỜNG GẶP QUA CÁC NĂM
 Các loại VK đáng quan tâm:

- A. baumannii
- Klebsiella spp
- Pseudomonas spp
- S. aureus


Đề kháng của A. baumannii với
β-lactam và β-lactam/β -lactamase

P<0,05

P<0,05

p<0,05

-Kháng: Cefo., Cefta., Cefepim >90% trong 5 năm
- Sulper. Kháng <50% 2010, 2011. Tăng có YN 2012, giảm có YN 2013.
- Unasyn: Giảm có YN qua từng năm 2013, 2014. Là KS cần quan tâm.


Đề kháng của A. baumannii với
Quinolone, TMX, Aminoglycoside

P<0,05

Quinolone, TMX, Aminoglycoside: bị đề kháng cao >85%.


Đề kháng của A. baumannii với
Carbapenem, Doxycycline, Polymycin B

p=0,01

p=0,01

-Carbapenem bị kháng >85%.
- Doxycycline: kháng 17% (2012), kháng tăng có YN từng năm 2013, 2014
- Polymycin B: chưa bị kháng qua 3 năm gần nhất.


Đề kháng của Klebsiella spp với
β -lactam, β -lactam/ β -lactamase

- Cefe.: kháng quanh 80% 2010, 2011, 2012. kháng >95% 2013, 2014
- Cefta., Cefo.: kháng >90% qua 5 năm.
-PTZ: kháng <60% 2012. Cần quan tâm.
- Sulper: Đề kháng thay đổi không YN 3 năm đầu, Tăng đáng kể 2013.
- Ampi/Sul: không được khảo sát.


Đề kháng của Klebsiella spp với
fluoroquinolone, TMX, aminoglycoside

P>0,05

P<0,05

- Levo, Cipro, TMX: tỷ lệ kháng ổn định >90%.
- Amikacin: kháng thay đổi từng năm, giảm có YN 2012. Kháng tăng đáng kể
từ năm 2013, 2014.


Đề kháng của Klebsiella spp với
Carbapenem, Polymycin B

P<0,05

P<0,05

-Carbapenem: Giảm thấp nhất 2012, tăng 2013, hiện có xu hướng giảm.
- Polymycin B khảo sát 2014: kháng 0% (0/36 ca)

Đề kháng của Pseudomonas spp với
β-lactam, β-lactam/ β-lactamase

P<0,05

p=0,05

- Ampi/Sul không được khảo sát. PTZ: 28% (2012), không được khảo sát tiếp.
- Các KS kháng 68-85% năm 2010; kháng giảm dần, thấp nhất 2012, sau dó
tăng có YN.
- Sulper.: kháng tăng có YN 2013 so 2012 (57%/25%), sau đó không đĩa KSĐ.
=> Có thể quan tâm PTZ, sulperazone.


Đề kháng của Pseudomonas spp với
fluoroquinolone, TMX, aminoglycoside

p<0,05

P>0,05
(68% vs 43%)

-Levo, Cipro, TMX, Genta: đề kháng ít nhất 68% qua 5 năm.
- Amikacin: kháng giảm thấp nhất 2012 -> tăng nhưng không YN.
=> Amikacin có thể quan tâm sử dụng.