THỰC TRẠNG PHỤ CẤP LƯƠNG TRONG KHU VỰC CÔNG

NHÓM 5
THỰC TRẠNG PHỤ CẤP LƯƠNG TRONG KHU VỰC CÔNG
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Khái niệm phụ cấp lương
Phụ cấp lương là khoản tiền bổ xung cho lương cấp bậc, chức vụ, lương cấp hàm
khi điều kiện lao động, mức độ phức tạp của công việc và điều kiện sinh hoạt các yếu tố
không ổn định.
1.2 Bản chất phụ cấp lương
Các khoản phụ cấp mà người lao động được hưởng có thể được xem như một phần
bổ cung thêm cho tiền lương cơ bản mặc dù về hình thức biểu hiện, nó không phải lương
cơ bản
1


Phụ cấp lương là khoản đù đắp cho người lao động những khoản mà lương chưa
tính vào trong quá trình làm việc như các yếu tố độc hại nguy hiểm, thâm niên công tác,
làm việc với thành tích xuất sắc…
1.3 Biểu hiện phụ cấp lương
Phụ cấp lương được biểu hiện bằng tiền, hiện vậy hoặc hình thức khác
Phụ cấp lương có thể biểu hiện dưới dạng hữu hình hoặc vô hình
1.4 Nguyên nhân xác định ban hành các chế độ phụ cấp lương
Để bù đắp cho những yếu tố chưa đủ tính trong lương cơ bản, như yếu tố độc hại,
nguy hiểm, khí hậu xấu, điều kiện sống khó khăn…
Để tách các yếu tố không ổn định ra khỏi lương cơ bản
Làm đơn giản hóa hệ thống lương
1.5 Vai trò phụ cấp lương
Nhìn từ góc độ vĩ mô
- Bù đắp hao phí lao động mà trong lương cấp bậc, chức vụ, chuyên môn nghiệp vụ
chưa thể hiện đầu đủ như điều kiện lao động, mức độ phức tạp công việc…
- Đảm bảo tái sản xuất sức lao động, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất công tác
cá nhân người lao động và tập thể

- Điều chỉnh quan hệ tiền lương và thu nhập giữa các ngành nghề, công việc, vùng
miền và khu vực
- Khuyến khích người lao động làm ở những vùng xa xôi hẻo lánh, điều kiện sinh
hoạt khó khăn
- Khuyến khích các ngành nghề ưu tiên, các nghành nghề mũi nhọn
- Góp phần thực hiện tốt các mục tiêu an ninh, quốc phòng, mục tiêu kinh tế - xã hội
và các mục tiêu khác của nhà nước
Từ góc độ vi mô thì phụ cấp lương có vai trò giống các vai trò nhìn từ góc độ vĩ mô,
bên cạnh đó phụ cấp lương cồn tạo động lực cho người lao động qua đó nâng cao năng
suất hiệu quả lao động cho cơ quan doanh nghiệp
1.6 Quy trình xây dựng các chế độ phụ cấp lương
Bước 1. Xác định loại phụ cấp lương có thể đưa vào áp dụng trong cơ quan đơn vị
Bước 2. Xác định nguồn trả phụ cấp, lựa chọn loại phụ cấp và mức phụ cấp sẽ áp dụng
2


Bước 3. Lấy ý kiến dân chủ về phụ cấp và mức độ phụ cấp
Bước 4. Chỉnh sửa, điều chỉnh
Bước 5. Ban hành phụ cấp mới và đưa vào áp dụng
2. THỰC TRẠNG CÁC CHẾ ĐỘ PHỤ CẤP LƯƠNG
2.1 .Phụ cấp thâm niên vượt khung
2.1.1 Bản chất
Phụ cấp thâm niên vượt khung là khoản tiền dùng để trả cho CB,CC,VC đã được
xếp bậc lương cuối cùng của ngạch lương hoặc giữ chức danh chuyên môn nghiệp vụ
hiện giữ, đã có đủ điều kiện thời gian giữ bậc lương cuối cùng trong ngạch hoặc trong
chức danh và đạt đủ tiêu chuẩn hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung nhằm tạo động lực
và khuyến khích NLĐ tiếp tục công tác với hiệu quả công việc.
2.1.2 Mục đích
Nhằm đơn giản hóa hệ thống lương.
Dù quy định các bảng lương gồm nhiều bậc , có thể do những thành tích rất xuất sắc

trong quá trình công tác, hoặc do thay đổi quy định về thời hạn nâng lương , hoặc do quy
định laị độ tuổi nghỉ hưu... người lao động sẽ đạt được bậc lương cuối cùng trong khi thời
gian công tác còn rất dài. bằng việc quy định chế độ phụ cấp này, các hạn chế trên sẽ bị
loại bỏ và người lao động thay vì được nâng bậc lương, người lao động sẽ được hưởng
phụ cấp thâm niên vượt khung.
Nhằm tạo động lực và khuyến khích NLĐ tiếp tục công tác với hiệu quả công việc
cao.
2.1.3 Đối tượng áp dụng
1. Cán bộ, công chức, viên chức xếp lương theo các bảng lương chuyên môn,
nghiệp vụ, thừa hành, phục vụ làm việc trong các cơ quan nhà nước từ Trung ương đến
xã, phường, thị trấn và trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước, gồm:
a) Cán bộ bầu cử trong các cơ quan nhà nước từ Trung ương đến quận, huyện, thị
xã, thành phố thuộc tỉnh thuộc diện xếp lương theo ngạch, bậc công chức hành chính và
hưởng phụ cấp chức vụ lãnh đạo;
b) Cán bộ, công chức, viên chức xếp lương theo bảng lương chuyên môn, nghiệp
vụ, thừa hành, phục vụ (bao gồm cả các chức danh chuyên môn, nghiệp vụ ngành Toà án,
ngành Kiểm sát và các chức danh lãnh đạo bổ nhiệm) làm việc trong các cơ quan nhà
nước và trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước;
c) Công chức ở xã, phường, thị trấn.
3


2. Cán bộ, công chức, viên chức thuộc biên chế nhà nước và xếp lương theo bảng
lương chuyên môn, nghiệp vụ, thừa hành, phục vụ do Nhà nước quy định được cử đến
làm việc tại các hội, các tổ chức phi Chính phủ, các dự án và các cơ quan, tổ chức quốc
tế đặt tại Việt Nam.
2.1.4 Công thức tính
Phụ cấp thâm niên vượt khung = mức lương bậc cuối cùng hiện hưởng x Tỷ lệ %
được hưởng
2.1.5 Mức phụ cấp

1. Cán bộ, công chức, viên chức có đủ điều kiện thời gian và tiêu chuẩn hưởng phụ
cấp thâm niên vượt khung quy định tại điểm 1 và điểm 2 mục II Thông tư này được
hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung như sau:
a) Cán bộ, công chức, viên chức quy định tại tiết a điểm 1.1 mục II Thông tư này,
sau 3 năm (đủ 36 tháng) đã xếp bậc lương cuối cùng trong ngạch hoặc trong chức danh,
được hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung bằng 5% mức lương của bậc lương cuối cùng
trong ngạch hoặc trong chức danh đó; từ năm thứ tư trở đi, mỗi năm có đủ hai tiêu chuẩn
hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung được tính hưởng thêm 1%.
b) Cán bộ, công chức, viên chức quy định tại tiết b điểm 1.1 mục II Thông tư này,
sau 2 năm (đủ 24 tháng) đã xếp bậc lương cuối cùng trong ngạch được hưởng phụ cấp
thâm niên vượt khung bằng 5% mức lương của bậc lương cuối cùng trong nghạch đó; từ
năm thứ ba trở đi, mỗi năm có đủ hai tiêu chuẩn hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung
được tính hưởng thêm 1%.
2. Cán bộ, công chức, viên chức khi chuyển xếp lương cũ sang lương mới theo quy
định tại Thông tư liên tịch số 01/2005/TTLT-BNV-BTC ngày 05 tháng 01 năm 2005 của
liên tịch Bộ Nội vụ - Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện chuyển xếp lương cũ sang lương
mới đối với cán bộ, công chức, viên chức, nếu lương mới đã được tính hưởng phụ cấp
thâm niên vượt khung thì thời gian giữ bậc lương cũ dùng làm căn cứ để chuyển xếp
sang lương mới được tính để hưởng thêm phụ cấp thâm niên vượt khung theo nguyên tắc
cứ mỗi năm giữ bậc lương cũ mà có đủ hai tiêu chuẩn hưởng phụ cấp thâm niên vượt
khung được tính hưởng thêm 1% phụ cấp thâm niên vượt khung.
3. Cán bộ, công chức, viên chức không đạt đủ tiêu chuẩn hưởng phụ cấp thâm niên
vượt khung quy định tại điểm 2 mục II Thông tư này (đã có thông báo hoặc quyết định
bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền) thì bị kéo dài thời gian hưởng phụ cấp thâm
niên vượt khung như sau:
a) Nếu đã có đủ điều kiện thời gian xếp bậc lương cuối cùng trong ngạch hoặc trong
chức danh quy định tại điểm 1.1 mục II Thông tư này nhưng không đạt đủ tiêu chuẩn
hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung, thì cứ mỗi năm không đạt đủ tiêu chuẩn hưởng
4

phụ cấp thâm niên vượt khung, thời gian tính hưởng mức 5% phụ cấp thâm niên vượt
khung bị kéo dài thêm 1 năm (đủ 12 tháng) so với thời gian quy định tại điểm 1.1 mục II
Thông tư này.
b) Nếu đang hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung (từ 5% trở lên), kể từ ngày tính
hưởng phụ cấp thâm niên vượt khung lần sau mà không đạt đủ tiêu chuẩn hưởng phụ cấp
thâm niên vượt khung, thì thời gian tính hưởng thêm 1% phụ cấp thâm niên vượt khung
bị kéo dài thêm 1 năm (đủ 12 tháng).
4. Cán bộ, công chức, viên chức đã có kết luận của cơ quan có thẩm quyền là oan,
sai sau khi bị đình chỉ công tác, bị tạm giữ, tạm giam, bị kỷ luật (khiển trách, cảnh cáo,
cách chức hoặc bị bãi nhiệm), nếu vẫn được cơ quan có thẩm quyền đánh giá (bằng văn
bản) là hoàn thành nhiệm vụ công tác được giao hàng năm, thì được tính lại các mức
phụ cấp thâm niên vượt khung như khi đạt đủ tiêu chuẩn hưởng phụ cấp thâm niên vượt
khung quy định tại Thông tư này và được truy lĩnh phụ cấp, truy nộp bảo hiểm xã hội
(bao gồm cả phần bảo hiểm xã hội do cơ quan, đơn vị đóng) theo các mức phụ cấp thâm
niên vượt khung đã được tính lại.
2.1.6 Cách tính trả
Phụ cấp thâm niên vượt khung được tính trả cùng kỳ lương hàng tháng của cán bộ,
công chức, viên chức và được dùng để tính đóng, hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
2.2 Phụ cấp chức vụ lãnh đạo
2.2.1 Bản chất
Là khoản tiền trả cho người lao động hưởng lương theo ngạch,bậc lương chuyên
môn nghiệp vụ,khi họ được giữ chức vụ lãnh đạo một tổ chức nhằm bù đắp cho hao phí
lao động tăng lên,do phải lãnh thêm trách nhiệm quản lý mà yếu tố này chưa được xác
định trong mức lương
2.2.2 Mục đích
Loại bỏ tình trạng khi được bổ nhiệm,lương tăng, khi miễn nhiệm mức lương vẫn
giữ nguyên,
Thể hiện rõ một trong những mục tiêu cải cách hành chính của Nhà nước Việt-bổ
nhiệm có thời hạn,theo nhiệm kỳ

Tạo động lực cho những người giữ chức danh lãnh đạo phấn đấu hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao.
2.2.3 Đối tượng áp dụng
Cán bộ lãnh đạo của Nhà nước và đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách từ cấp
trung ương đến cấp huyện
5


Cán bộ CC-VC cơ quan Đảng,Mặt trận và các đoàn thể từ Trung ướng đến cơ sở
Cán bộ bầu cử trong các cơ quan Nhà nước từ Trung Ương đến quận,huyên,thị
xã,thành phố thuộc tỉnh thuộc diện xếp lương theo ngạch,bậc công chức hành chính và
hưởng phụ cấp chức vụ lãnh đạo.
Cán bộ, CC,VC(bao gồm cả chức danh chuyên môn nghiệp vụ ngành Tòa án,Kiểm
sát) được bổ nhiệm giữ chức vụ lãnh đạo trong các cơ quan Nhà nước từ Trung ương đến
cấp huyện và trong các đơn vị sự nghiệp của Nhà nước được cấp có thẩm quyền quyết
định thành lập.
Cán bộ,CC,VC thuộc biên chế nhà nước và xếp lương theo ngạch,bậc công
chức,viên chức được cử đến giữ chức danh lãnh đạo chuyên trách tại các hội và tổ chức
phi chính phủ.
Các chức danh lãnh đạo trong lực lượng vũ trang (từ trung đội trưởng trở lên)
Cán bộ cấp phòng ở các doanh nghiệ Nhà nước(từ hạng 3 đến hạng đặc biệt và
tương đương).
2.2.4 Công thức tính
Phụ cấp chức vụ
Lãnh đạo

Hệ số phụ cấp
=

chức vụ

Mức lương
x

tối thiểu

2.2.5 Mức phụ cấp
-Mức phụ cấp chức vụ lãnh đạo dành cho các đối tượng khác nhau được quy định
trong các văn bản khác nhau,phụ thuộc vào cấp tổ chức và loại tổ chức.
+)Đối với cán bộ lãnh đạo của Nhà nước và đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên
trách:
-Ở cấp trung ương:Mức cao nhất là 1,3(phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc
hội,Phó Chủ nhiệm văn phòng Chủ tịch nước);mức thấp nhất là 0,85 (phó Vụ trưởng Vụ
nghiệp vụ,Phó Viện trưởng Viện nghiệp vụ…)
-Ở cấp tỉnh:Hệ số cao nhất là 1,25(Chủ tịch hội đồng nhân dân các tỉnh,TP trừ
HN,HCM):hệ số thấp nhất là 0,5(Phó chánh tòa của các tỉnh,TP trừ HN,HCM)
-Tại các thành phố thuộc tỉnh,quận,huyện,thị xã,hệ số cao nhất là 0,95(Chủ tịch hội
đồng nhân dân thành phố là đô thị loại I);Thấp nhất là 0,2(Phó trưởng bn chuyên trách
hội đồng nhâ dân các huyện,thị xã và các quận khôn g thuộc thành phố HN,HCM)
+)Đối với các chức vụ lãnh đạo trong cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp,phụ cấp
chức vụ lãnh đạo được chia ra thành 32 nhóm khác nhau,mức thấp nhất là 0,15,cao nhất
là 1,3(chức vụ Thứ trưởng)
6


+)Đối với các chức danh lãnh đạo trong Quân đội nhân dân và Công an nhân
dân,phụ cấp chức vụ quy định cho 15 loại chức vụ.Mức thấp nhất là 0,2 áp dụng cho
trung đội trưởng,mức cao nhất là 1,5 áp dụng cho Bộ trưởng.
+)Đối với các chức danh lãnh đạo trong cơ quan Đảng,mặt trận và các đoàn
thể(công đoàn,hội nông dân,hội phụ nữ…)chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo được quy

định thành 5 bảng với mức phụ cấp cao nhất là 1,3(Phó Chánh Văn phòng,Phó trưởng
ban Đảng Trung ương…),mức thấp nhất là 0,15(Ủviên chuyên trách Mặt trận và các đoàn
thể cấp huyện).
+)Đối với các chức danh lãnh đạo tròn doanh nghiệp,mức phụ cấp phụ thuộc vào
hạng doanh nghiệp.mức thấp nhất là 0,2(phó trưởng phòng và tương đương ở công ty
hạng III),mức cao nhất là 0,7 (trưởng phòng và tương đương trong các tổng công ty hạng
đặc biệt và tương đương).
2.2.6 Cách chi trả
Phụ cấp chức vụ lãnh đạo được trả cùng kỳ lương hàng tháng và được dùng để tính
đóng ,hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
2.3 Phụ cấp kiêm nghiệm chức danh lãnh đạo
2.3.1 Bản chất
Phụ cấp kiêm nghiệm chức danh lãnh đạo là PC nhằm bù đắp hao phí lao động tăng
thêm cho những người đang giữ chức danh lãnh đạo ( bầu cử, bổ nhiệm) ở 1 cơ quan, đơn
vị, đồng thời được bầu cử, bổ nhiệm, kiêm nhiệm chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan,
đơn vị khác mà cơ quan, đơn vị này được bố trí chuyên trách người đứng đầu nhưng hoạt
động kiêm nhiệm.
2.3.2 Mục đích
Nhằm bù đắp cho hao phí lao động tăng thêm
Nâng cao chất lượng đội ngũ người hoạt động trong KVC
Tận dụng năng lực và phát huy khả năng chuyên môn của cán bộ trong công tác
quản lý các hoạt động.
2.3.3 Đối tượng áp dụng

7


Cán bộ, công chức, viên chức thuộc đối tượng hưởng lương theo Nghị quyết số
703/2004/NQ-UBTVQH11 ngày 30 tháng 9 năm 2004 của Uỷ ban thường vụ Quốc hội
về việc phê chuẩn bảng lương chức vụ, bảng phụ cấp chức vụ đối với cán bộ lãnh đạo của

Nhà nước, bảng lương chuyên môn, nghiệp vụ ngành Tòa án, ngành Kiểm sát và Nghị
định số 204/2004/NĐ-CP ngày 14 tháng 12 năm 2004 của Chính phủ về chế độ tiền
lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đang giữ chức danh
lãnh đạo (bầu cử hoặc bổ nhiệm) ở một cơ quan, đơn vị từ Trung ương đến xã, phường,
thị trấn; đồng thời được bầu cử hoặc được bổ nhiệm kiêm nhiệm một hoặc nhiều chức
danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan, đơn vị khác mà cơ quan, đơn vị khác này được bố trí
biên chế chuyên trách người đứng đầu nhưng hoạt động kiêm nhiệm.
Cơ quan, đơn vị khác nói tại khoản 1 mục I này là cơ quan, đơn vị được thành lập
đúng thẩm quyền, đúng trình tự pháp luật, có biên chế trả lương và kinh phí hoạt động
riêng, có con dấu và có tài khoản tại Ngân hành hoặc kho bạc Nhà nước.
2.3.4 Điều kiện áp dụng:
1. Cán bộ, công chức, viên chức kiêm nhiệm chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ
quan, đơn vị khác quy định tại mục I Thông tư này được hưởng phụ cấp kiêm nhiệm khi
có đủ 2 điều kiện sau:
a) Đang giữ chức danh lãnh đạo (bầu cử hoặc bổ nhiệm) ở một cơ quan, đơn vị.
b) Được cấp có thẩm quyền phê chuẩn kết quả bầu cử hoặc quyết định bổ nhiệm
kiêm nhiệm giữ một hoặc nhiều chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan, đơn vị khác mà
chức danh lãnh đạo đứng đầu ở cơ quan, đơn vị khác này theo cơ cấu tổ chức bộ máy
được bố trí biên chế chuyên trách người đứng đầu nhưng hoạt động kiêm nhiệm.
2. Người kiêm nhiệm một hoặc nhiều chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan, đơn vị
khác chỉ hưởng một mức phụ cấp kiêm nhiệm trong suốt thời gian giữ một hoặc nhiều
chức danh lãnh đạo kiêm nhiệm đó. Khi thôi kiêm nhiệm chức danh lãnh đạo đứng đầu

8


cơ quan, đơn vị khác thì thôi hưởng phụ cấp kiêm nhiệm kể từ tháng sau liền kề với tháng
thôi giữ chức danh lãnh đạo kiêm nhiệm.
2.3.5 Công thức
Mức tiền phụ cấp kiêm nhiệm chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan, đơn vị khác

được xác định bằng công chức sau:
Mức tiền phụ cấp

Hệ số lương chức vụ hoặc hệ số

Mức

kiêm nhiệm chức =
danh lãnh đạo

lương chuyên môn, nghiệp vụ cộng x
với hệ số phụ cấp chức vụ lãnh đạo

lương

đứng đầu cơ quan,

và % (quy theo hệ số) phụ cấp

thiểu

đơn vị khác

thâm niên vượt khung (nếu có)

chung

x

(10%)

tối

hiện hưởng của người giữ chức
danh lãnh đạo kiêm nhiệm
2.3.6 Mức Phụ cấp:
Mức phụ cấp bằng 10% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và
phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có). Trường hợp kiêm nhiệm nhiều chức danh lãnh
đạo cũng chỉ hưởng một mức phụ cấp
2.3.7 Cách tính trả:
Người giữ chức danh lãnh đạo kiêm nhiệm đứng đầu cơ quan, đơn vị khác thuộc
biên chế trả lương của cơ quan, đơn vị nào thì cơ quan, đơn vị đó chi trả tiền phụ cấp
kiêm nhiệm cho người đó kể từ tháng được giữ chức danh lãnh đạo kiêm nhiệm đứng đầu
cơ quan, đơnvị khác từ nguồn kinh phí của cơ quan, đơn vị theo chế độ tài chính hiện
hành.
Phụ cấp kiêm nhiệm chức danh lãnh đạo đứng đầu cơ quan, đơn vị khác được tính
trả cùng kỳ lương hàng tháng và không dùng để tính đóng, hưởng chế độ bảo hiểm xã
hội.
Không dùng để tính đóng, hưởng chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
9


2.4 Phụ cấp khu vực
2.4.1 Bản chất
Phụ cấp khu vực là khoản tiền bù đắp cho những người sống và làm việc ở những
vùng có khí hậu xấu, xa xôi, hẻo lánh, cơ sở hạ tầng thấp kém, đi lại khó khăn .
2.4.2 Mục đích
Nhằm góp phần ổn định và thu hút lao động
Nhằm cải tiến thêm một bước chế độ phụ cấp khu vực cần thiết, nâng thêm tỷ lệ cho
một số vùng biên giới thật khó khăn và một số khu vực cần thiết, một số vùng biên giới

thật khó khăn và một số khu vực công nghiệp tập trung
Giảm bớt một phần những bất hợp lý hiện tại và tạo điều kiện chuẩn bị tiến tới xây
dựng các khu vực lương sau này được hợp lý hơn.
Tiền lương của công nhân viên ở các vùng có hoàn cảnh sinh hoạt khó khăn được
chiếu cố nhiều hơn để giải quyết khó khăn trong sinh hoạt và công tác.
Có tác dụng nhất định trong việc ổn định tư tưởng, đoàn kết nội bộ công nhân viên,
khuyến khích công nhân viên hăng hái đến công tác tại những nơi khó khăn và những
vùng công nghiệp quan trọng.
2.4.3 Đối tượng áp dụng
1. Cán bộ, công chức (kể cả công chức dự bị), viên chức, những người đang trong
thời gian tập sự thử việc và lao động hợp đồng đã được xếp l ương theo bảng l ương do
Nhà nước quy định làm việc trong các cơ quan nhà nước và các đơn vị sự nghiệp của
Nhà nước được cấp có thẩm quyền quyết định thành lập.
2. Cán bộ chuyên trách và công chức ở xã, phường, thị trấn.
3. Cán bộ, công chức, viên chức thuộc biên chế nhà nước và hưởng l ương theo
bảng l ương do Nhà nước quy đinh được cử đến làm việc tại các hội, các tổ chức phi
Chính phủ, các dự án và các cơ quan, tổ chức quốc tế đặt tại Việt Nam.
10


4. Người làm công tác cơ yếu trong tổ chức cơ yếu.
5. Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, chiến sĩ, công nhân trong các cơ
quan, đơn vị thuộc quân đội nhân dân và công an nhân dân.
6. Những người làm việc trong các công ty hoạt động theo Luật Doanh nghiệp nhà
nước, Quỹ hỗ trợ phát triển và Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (sau đây gọi chung là công ty
nhà nước), gồm:
a) Thành viên chuyên trách Hội đồng quản trị; thành viên Ban kiểm soát.
b) Tổng giám đốc, Giám đốc, Phó tổng giám đốc, Phó giám đốc, Kế toán trưởng
(không kể Tổng giám đốc, Giám đốc, Phó tổng giám đốc, Phó giám đốc, Kế toán trưởng
làm việc theo hợp đồng).

c) Công nhân, nhân viên trực tiếp sản xuất kinh doanh; viên chức chuyên môn,
nghiệp vụ và nhân viên thừa hành, phục vụ làm việc theo chế độ hợp đồng lao động quy
định tại Nghị định số 44/2003/NĐ-CP ngày 09 tháng 5 năm 2003 của Chính phủ quy
định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của - Bộ Luật Lao động về hợp đồng lao
động.
7. Những người nghỉ hưu, nghỉ việc vì mất sức lao động, tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp hưởng trợ cấp hàng tháng thay lương.
8. Th ương binh (kể cả thương binh loại B, người hưởng chính sách như th ương binh),
bệnh binh hưởng trợ cấp hàng tháng mà không phải là người hưởng l ương, hưởng chế độ
bảo hiểm xã hội.
* Nguyên tắc xác định
a) Các yếu tố xác định phụ cấp khu vực:
Yếu tố địa lý tự nhiên nh ư: khí hậu xấu, thể hiện ở mức độ khắc nghiệt về nhiệt độ,
độ ẩm, độ cao, áp suất không khí, tốc độ gió, . . .cao hơn hoặc thấp hơn so với bình
thường, làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người;
Xa xôi, hẻo lánh (mật độ dân cư thưa thớt, xa các trung tâm văn hóa, chính trị, kinh
tế, xa đất liền. . .), đường xá, cầu cống, trường học, cơ sở y tế, dịch vụ th ương mại thấp
kém, đi lại khó khăn, ảnh hưởng đến đời sống vật chất và tinh thần của con người;
11


Ngoài ra, khi xác định phụ cấp khu vực có thể xem xét bổ sung các yếu tố đặc biệt
khó khăn, biên giới, hải đảo, sình lầy
b) Phụ cấp khu vực được quy định chủ yếu theo địa giới hành chính xã, phường, thị
trấn (gọi chung là xã). Các cơ quan, đơn vị, công ty nhà nước đóng trên địa bàn xã nào thì
hưởng theo mức phụ cấp khu vực của xã đó. Một số trường hợp đặc biệt đóng xa dân
hoặc giáp ranh với nhiều xã được xem xét để quy định mức phụ cấp khu vực riêng.
c) Khi các yếu tố dùng xác định phụ cấp khu vực hoặc địa bàn xã thay đổi (chia,
nhập, thành lập mới,...), phụ cấp khu vực được xác định hoặc điều chỉnh lại cho phù hợp.
2.4.4 Công thức tính

Mức tiền phụ cấp khu vực = Hệ số phụ cấp khu vực x Mức l ương tối thiểu chung
Đối với hạ sĩ quan và chiến sĩ nghĩa vụ thuộc quân đội nhân dân và công an nhân
dân, mức tiền phụ cấp khu vực được tính so với mức phụ cấp quân hàm binh nhì theo
công thức sau:
Mức tiền phụ cấp khu vực = Hệ số phụ cấp khu vực x Mức l ương tối thiểu chung x
0,4
2.4.5 Cách tính trả phụ cấp khu vực:
Phụ cấp khu vực được xác định, tính trả theo nơi làm việc đối với những người
đang làm việc; được xác định, tính toán, chi trả theo nơi đăng ký thường trú và nhận l
ương hưu, trợ cấp thay l ương đối với người nghỉ hưu và người hưởng trợ cấp hàng tháng
theo quy định.
Phụ cấp khu vực được trả cùng kỳ l ương, phụ cấp, trợ cấp hàng tháng.
Trường hợp đi công tác, đi học, điều trị, điều dưỡng có thời hạn từ một tháng trở lên
thì hưởng phụ cấp khu vực theo mức quy định ở nơi công tác, học tập, điều trị, điều
dưỡng kể từ ngày đến nơi mới; nếu nơi mới đến không có phụ cấp khu vực thì thôi hưởng
phụ cấp khu vực ở nơi trước khi đi.
2.4.6 Mức phụ cấp:
12


Phụ cấp khu vực được quy định gồm 7 mức: 0,1; 0,2; 0,3; 0,4; 0,5; 0,7 và 1,0 so với
mức l ương tối thiểu chung; mức 1,0 chỉ áp dụng đối với những hải đảo đặc biệt khó
khăn, gian khổ như quần đảo Trường Sa thuộc tỉnh Khánh Hòa. Đối với hạ sĩ quan và
chiến sĩ nghĩa vụ thuộc lực lượng vũ trang, phụ cấp khu vực được tính so với mức phụ
cấp quân hàm binh nhì.
2.5 Phụ cấp thu hút
2.5.1 Bản chất
Là loại phụ cấp nhằm khuyến khích công nhân,viên chức, công chức đến làm việc ở
những vùng kinh tế mới, cơ sở kinh tế và đảo xa đất liền có điều kiện sinh hoạt đặc biệt
khó khăn.

2.5.2 Mục đích
Gắn liền với chủ trương di dân xây dựng vùng kinh tế mới,di dân ra các đảo xa đất
liền để phục vụ mục tiêu quốc phòng,an ninh,đồng thời khai thác các tiềm năng đất đai,tài
nguyên,khoáng sản của đất nước.
2.5.3 Đối tượng áp dụng
Áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức đến làm việc ở những vùng kinh tế
mới, cơ sở kinh tế và đảo xa đất liền có điều kiện sinh hoạt đặc biệt khó khăn.
Cán bộ,công chức(Kể cả công chức dự bị),viên chức,những người đang trong thời
gian tập sự,thử việc và LĐ hợp đồng đã đc xếp lương theo bảng lương do NN quy định
làm việc trong các cơ quan NN và các đvị sự nghiệp của NN đc cấp có thẩm quyền quyết
định.
Cán bộ chuyên trách và công chức ở xã, phường,thị trấn.
Những người làm việc trong các DN hoạt động theo Luật DNNN, Quỹ hỗ trợ phát
triển và Bảo hiểm tiền gửi VN.
2.5.4 Công thức tính
Phụ cấp thu =
hút

Mức
lương *
hiện hưởng +
Phụ cấp chức
vụ lãnh đạo và
phụ cấp tham
niên
vượt
khung(nếu có)
13

Tỷ lệ % caao

được hưởng


2.5.5 Mức phụ cấp
Phụ cấp gồm 4 mức: 20%; 30%; 50% và 70% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp
chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có).Thời gian hưởng phụ cấp từ
3 đến 5 năm.
2.5.6 Cách tính trả
Phụ cấp thu hút được tính trả cùng kỳ lương hàng tháng và không dùng để tính đóng
,hưởng chế độ bảo hiểm xã hội
Đối với các công ty Nhà nước,phụ cấp thu hút được tính vào đơn giá tiền lương và
hạch toán vào giá thành hoặc chi phí kinh doanh
2.6 Phụ cấp lưu động
2.6.1 Bản chất
Là phụ cấp nhằm bù đắp cho những người làm một số nghề hoặc công việc thường
xuyên thay đổi chỗ ở và nơi làm việc, điều kiện sinh hoạt không ôn định, gặp nhiều khó
khăn.
2.6.2 Mục đích
Nhằm bù đắp các hao phí lao động tăng thêm của người lao động do việc di chuyển
chỗ ở và nơi làm việc tạo ra.
Động viên khuyến khích người lao động gắn bó với nghề,công việc.
2.6.3 Đối tượng áp dụng
Áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức làm việc ở một số nghề hoặc công
việc thường xuyên thay đổi địa điểm làm việc và nơi ở.
Nghề hoặc công việc lưu động nhiều,phạm vi rộng,địa hình phức tạp và khó khăn
thì được hưởng mức phụ cấp cao
2.6.4 Công thức tính
Phụ cấp =
lưu động

Mức
*
lương tối
thiểu
chung

Hệ
số *
phụ cấp
lưu động

14

Số ngày
thực
tế
lưu động
trong
tháng/Số
ngày làm
việc theo
chế độ 1


tháng
2.6.5 Mức phụ cấp
Phụ cấp gồm 3 mức: 0,2; 0,4 và 0,6 so với mức lương tối thiểu chung.
2.6.6 Cách tính trả
Phụ cấp lưu động được tính trả cùng kỳ lương hàng tháng và không dùng để tinha
đóng ,hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.

Các đối tượng được hưởng phụ cấp lưu động thì thôi không hưởng chế độ công tác
phí
2.7 Phụ cấp độc hại nguy hiểm
2.7.1 Bản chất
Là loại phụ cấp nhằm bù đắp cho người làm việc trong điều kiện lao động nặng
nhọc, độc hại, nguy hiểm nhưng chưa được xác hoặc xác định chưa đủ trong mức lương.
2.7.2 Mục đích
Nhằm bù đắp cho người làm việc trong điều kiện lao động nặng nhọc,độc hại,nguy
hiểm nhưng chưa được xác định hoặc xác định chưa đủ trong mức lương.
2.7.3 Đối tượng áp dụng
Áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức làm những nghề hoặc công việc có
điều kiện lao động độc hại, nguy hiểm và đặc biệt độc hại, nguy hiểm chưa được xác định
trong mức lương.
2.7.2 Công thức tính
Phụ cấp =
độc
hại
nguy
hiểm

Mức
*
lương tối
thiểu
chung

Hệ số phụ *
cấp độc
hại, nguy
hiểm

15

Số ngày
thực
tế
làm việc
trong điều
kiện độc
hại, nguy
hiểm
trong
tháng/Số
ngày làm
việc theo
chế độ 1
tháng


2.7.5 Mức phụ cấp
Phụ cấp gồm 4 mức: 0,1; 0,2; 0,3 và 0,4 so với mức lương tối thiểu chung.
2.7.6 Cách tính trả
Thời gian thực tế làm việc tại nơi có điều kiện lao động độc hại,nguy hiểm được
tính như sau:Nếu làm việc dưới 4 giờ tính nửa ngày,nếu làm việc từ 4 giờ trở lên thì được
tính cả ngày.
Phụ cấp độc hại, nguy hiểm được trra cùng kỳ lương hàng tháng,và không được
dùng để tính đóng ,hưởng chế độ bảo hiểm xã hội.
2.8 Phụ cấp trách nhiệm công việc
2.8.1 Bản chất
Là loại PC nhằm bù đắp cho những người vừa trực tiếp SX vừa kiêm nhiệm công

tác quản lý không thuộc chức vụ lãnh đạo bầu cử, bổ nhiệm
2.8.2 Mục đích
Làm giảm tính phức tạp của hệ thống thang bảng lương của Nhà nước
2.8.3 Đối tượng áp dụng
CB, CC, VC, nhân viên tập sự thuộc cơ quan Nhà nước
Người lao động làm việc trong các công ty hoạt động theo Luật DN Nhà nước
2.8.4 Công thức tính
PC = Hệ số PC trách nhiệm cv (x) Mức lương tối thiểu chung
2.8.5 Mức phụ cấp
- Mức 1, hệ số 0.5
+ CB,CC,VC thuộc biên chế trả lương của các phòng bảo vệ sức khỏe TW 2,3,5
+ NLĐ làm việc trong các công ty Nhà nước
- Mức 2, hệ số 0.3
+ CB,CC,VC Nhà nước ( Trạm trưởng các trại nghiên cứu, thực nghiệm KHKT,
nuôi trồng cây, thuốc quý , CBCCVC thuộc biên chế trả lương của các ban bảo vệ, bộ
phận hồi sức cấp cứu, giáo viên, huấn luyện viên quốc gia,…
+ Thành viên Ban Kiểm soát, trạm trưởng, tổ trưởng SX, thủ kho
- Mức 3, hệ số 0.2
16


+ Phó trạm trưởng các trại nghiên cứu, thực nghiệm, nuôi trồng cây, thuốc quý, tổ
trưởng ngành địa chất, khảo sát, trưởng kho lửu trữ tài liệu thuộc Cục Văn thư & leu trữ
nhà nước,…
+ Thàn viên Ban kiểm soát, trạm phó, tổ tưởng tổ SX công ty khai thác mỏ, địa
chất, tổ phó tổ SX vật liệu nổ,…
- Mức 4, hệ số 0.1
+ CBCCVC ( Trưởng kho, phó trưởng kho thư viện, Kho bạc nhà nước, CB,VC y
tế, thể thao, bảo vệ vật liệu nổ,…
+ NLĐ làm việc trong các Công ty Nhà nước ( Tổ trưởng trong công ty hạng 3, bảo

vệ, thủ kho, thủ quỹ)
2.8.6 Cách tính trả
Trả cùng kỳ lương hang tháng và không được dung để đóng & hưởng BHXH
2.9 Phụ cấp đặc biệt
2.9.1 Bản chất
Là loại phụ cấp nhằm bù đắp cho những người đang làm việc ở các địa bàn hải đảo
xa đất liền và vùng biên giới có điều kiện sinh hoạt đặc biệt khó khăn.
2.9.2 Công thức tính

Phụ cấp đặc =
biệt

Mức
lương *
hiện hưởng +
Phụ cấp chức
vụ lãnh đạo +
Phụ cấp thâm
niên
vượt
khung(nếu có)
Riêng đối với hạ sĩ quan và chiến sĩ lực lượng vũ trang

Tỷ lệ % được
hưởng

Phụ cấp đặc =
biệt

Tỷ lệ % được

hưởng

Phụ cấp quân *
hàm
hiện
hưởng đối với
chiến sĩ, hạ sĩ
quan
17


2.9.3 Mức phụ cấp
Phụ cấp gồm 3 mức: 30%; 50% và 100% mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức
vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có) hoặc phụ cấp quân hàm hiện
hưởng đối với hạ sĩ quan, chiến sĩ thuộc lực lượng vũ trang.
2.10 Phụ cấp ưu đãi theo nghề
2.10.1 Phụ cấp thâm niên nghề
Đối tượng áp dung: Áp dụng đối với sĩ quan và quân nhân chuyên nghiệp thuộc
quân đội nhân dân, sĩ quan và hạ sĩ quan hưởng lương thuộc công an nhân dân, công
chức hải quan và người làm công tác cơ yếu trong tổ chức cơ yếu.
Mức phụ cấp như sau định : Sau 5 năm (đủ 60 tháng) tại ngũ hoặc làm việc liên tục
trong ngành hải quan, cơ yếu thì được hưởng phụ cấp thâm niên nghề bằng 5% mức
lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu
có); từ năm thứ sáu trở đi mỗi năm được tính thêm 1%.
Cách tính:
Phụ cấp thâm =
niên nghề

Mức
lương *

hiện hưởng +
Phụ cấp chức
vụ lãnh đạo +
Phụ cấp thâm
niên
vượt
khung(nếu có)

Tỷ lệ % được
hưởng

2.10.2 Phụ cấp ưu đãi theo nghề:
Đối tượng áp dung: Áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức làm những nghề
hoặc công việc có điều kiện lao động cao hơn bình thường, có chính sách ưu đãi của Nhà
nước mà chưa được xác định trong mức lương.
Phụ cấp gồm 10 mức: 5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30%, 35%, 40%, 45% và 50%
mức lương hiện hưởng cộng phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung
(nếu có).

Cách tính:
18


Phụ cấp ưu
đãi theo nghề

=

Mức
lương *

hiện hưởng +
Phụ cấp chức
vụ lãnh đạo +
Phụ cấp thâm
niên
vượt
khung(nếu có)
2.10.3 Phụ cấp trách nhiệm theo nghề:

Tỷ lệ % được
hưởng

Đối tượng áp dung: Áp dụng đối với các chức danh xếp lương theo bảng lương
chuyên môn, nghiệp vụ và bảng lương chức vụ thuộc ngành Tòa án, Kiểm sát, Thanh tra
và một số chức danh tư pháp.
Phụ cấp gồm 5 mức: 10%; 15%; 20%, 25% và 30% mức lương hiện hưởng cộng
phụ cấp chức vụ lãnh đạo và phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có).
Đối tượng được hưởng chế độ phụ cấp trách nhiệm theo nghề quy định tại điểm này
thì không hưởng chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề quy định tại điểm b khoản 8 Điều này.
Cách tính:
Phụ cấp trách =
nhiệm
theo
nghề

Mức
lương
hiện hưởng +
Phụ cấp chức
vụ lãnh đạo +

Phụ cấp thâm
niên
vượt
khung(nếu có)

*

Tỷ lệ % được
hưởng

2.10.4 Phụ cấp phục vụ quốc phòng an ninh
Phụ cấp phục vụ quốc phòng an ninh là loại phụ cấp nhằm khuyến khischcoong
nhân, viên chức phục vụ lâu dài trong các lực lượng vũ trang, cơ yếu vũng mạnh.
Đối tượng áp dụng. những người làm việc trong lực lượng vũ trang và cơ yếu,
không thuộc đối tượng hưởng lương cấp bậc quân hàm và không thuộc đối tượng hưởng
lương quân nhân chuyên nghiệp thuộc quân đội nhân dân, lương chuyên môn kỹ thật
công anh nhân dân.
Công thức
19


Phụ cấp trách =
nhiệm theo nghề

Mức lương hiện
hưởng + Phụ cấp
chức vụ lãnh đạo
+ Phụ cấp thâm
niên
vượt

khung(nếu có)

*

Tỷ lệ % được
hưởng

Tỷ lệ % được hưởng được quy định theo 2 mức 30% và 50% tùy theo mức độ năng
nhọc, độc hại, nguy hiểm của nghề, công việc
Phụ cấp này được trả cùng kỳ lương hàng tháng.
2.11 Đánh giá việc thực hiện chi trả phụ cấp hiện nay

Ưu điểm
-

Cách tính phụ cấp rõ ràng,
dễ hiểu, dễ áp dụng.
Giúp đơn giản hóa hệ
thống lương.
Góp phần tạo động lực lao
động

Hạn chế
-

-

-

Có quá nhiều loại phụ cấp, trong đó nhiều loại

có tính chất trùng lặp nhau => hạn chế khả
năng nâng cao phụ cấp lương cho cán bộ, công
chức, viên chức.
 Gánh nặng cho ngân sách nhà nước.
Tiền lương Nhà nước quy định trả cho
CBCCVC mặc dù còn rất thấp, nhưng tổng
quỹ lương và trợ cấp do NSNN bảo đảm lại
chiếm tỷ lệ khá cao trong tổng chi NSNN.
Hiện nay mức độ đảm bảo từ NSNN cho trả
lương và các khoản có tính chất lương là khá
cao và liên tục tăng nhanh. Các loại phụ cấp
ưu đãi khác nhau đang có xu hướng mở rộng
hơn (hơn 20 loại), khiến NSNN dành cho
lương tối thiểu ngày càng bị mỏng đi.
Hệ số lương khởi điểm là rất thấp. Kèm theo
đó, hệ số phụ cấp khởi điểm cũng thấp, do vậy
mức lương khởi điểm khó đảm bảo mức sống
của NLĐ.

20


3. GIẢI PHÁP
Nhà nước cần sửa đổi các quy định (xác định lại đối tượng thụ hưởng và xem xét,
điều chỉnh mức phụ cấp) đảm bảo các trường hợp cán bộ, công chức, viên chức làm
những công việc giống nhau hoặc có tính chất tương tự thì được hưởng phụ cấp như
nhau.
Cần phải có sự rà soát, sắp xếp lại để trở về đúng ý nghĩa chủ yếu của nó là bù đắp
cho tiền lương và có quan hệ hợp lý với tiền lương. Những phụ cấp không phân biệt được
điều kiện hưởng, có sự trùng lặp, giao thoa nhau cần phải xử lý lại.

Cải thiện tình hình kinh tế chính trị, đảm bảo tăng trưởng kinh tế, nâng cao thu nhập
xã hội, => tăng nguồn thu của ngân sách, từ đó tìm cách nâng cao mức phụ cấp.
Đổi mới cơ chế quản lý, biên chế tiền lương, PCL. Thực hiện tiết kiệm chi ngân
sách hàng năm (không bao gồm chi tiền lương, phụ cấp lương) của các cơ quan, đơn vị
sự nghiệp thuộc kvc để tăng nguồn chi cho lương cơ sở và phụ cấp. Góp phần tăng lương
thực tế cho công chức viên chức.

21