Thư gửi mẹ (tiết 1)

Tuần 28 - Tiết 83
VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI
THƯ GỬI MẸ - Tiết 1
(Xecgây Êxênin)
I. Mục tiêu: Giúp học sinh
- Nắm được những nét chính về: cuộc đời, sự nghiệp nhà thơ Êxênin.
- Hiểu được tình yêu vô bờ của nhà thơ dành cho thiên nhiên quê hương.
- Cảm nhận những nét chính về bài thơ “ Thư gửi mẹ”.
II. Chuẩn bị:
- Giáo viên: Giáo án, SGK, tài liệu tham khảo, tranh ảnh minh hoạ.
- Học sinh: Tìm hiểu bài học ở nhà.
III. Tiến trình tiết dạy:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
Em hãy nêu ý nghĩa nhan đề truyện ngắn Thuốc của nhà văn Lỗ Tấn.
3. Bài mới:
Nền văn học Nga – xô viết có một vị trí rất lớn trong văn học thế giới.
Trong chương trình phổ thông, chúng ta đã được học rất nhiều những tác giả nổi
tiếng như: Mặt trời của thi ca Nga – Puskin; con sư tử của nền văn học Nga –
L. Tônxtôi,...Hôm nay chúng ta cùng nhau tìm hiểu về một nhà thơ được mệnh
danh là “ chiếc đại phong cầm mà tạo hoá sinh ra hoàn toàn cho thơ ca”. Đó là nhà
thơ Xecgây Êxênin.
Dựa vào các chi tiết trong Sgk, em hãy
cho biết năm sinh, năm mất, quê
hương của nhà thơ.
Tình cảm gắn bó với quê hương là một
tình cảm mà ai cũng có. Nhà thơ Đỗ
Trung Quân cũng đã có những câu thơ
rất hay về quê hương:
“Quê hương mỗi người chỉ một
……………………………….

Sẽ không lớn nổi thành người”
Khác với nhà văn M. Gorki, Êxênin đã
sống một tuổi thơ hết sức êm đẹp trong
bầu không khí tràn đầy tình yêu thương
của gia đình ông bà ngoại
Em hãy cho biết những ảnh hưởng từ
gia đình ông bà ngoại đến Êxênin?
Sống với ông bà ngoại, Êxênin đã chịu
I. Tác giả Xecgây Êxênin:
1. Cuộc đời:
* Quê hương:
Xecgây Êxênin sinh năm 1895 mất
năm 1925, sinh ra trong một gia đình
nông dân thuộc tỉnh Riadan, nước Nga.
Ông luôn tự hào về nguồn gốc nông dân
của mình.
* Gia đình:
Do nhà nghèo, đông anh em nên
Êxênin được gửi đến nhà ông bà ngoại.
- Ảnh hưởng từ ông ngoại lối sống
phóng túng, ham vui chơi.
- Ảnh hưởng từ bà ngoại tình cảm tôn
giáo trong sáng. Ông đã được thừa hưởng
một kho tàng những câu chuyện từ bà.
ảnh hưởng rất nhiều từ ông và bà. Bà
ngoại đã đem đến cho ông tình yêu tôn
giáo trong sáng, còn ông thì ngược lại,
ông đã để lại trong Êxênin những thói
quen không tốt.
Tất cả những điều đó có ảnh hưởng

như thế nào đến phong cách sáng tác
sau này của Êxênin?
Em hãy nêu những nét chính về bản
thân nhà thơ.
Êxênin đến với thơ ca từ rất sớm
Trong những tháng ngày sống và làm
viêc tại Matxcơva, nhà thơ luôn nhớ da
diết quê hương mình mặc dù cuộc sống
đô thị nhộn nhịp. Điều đó chứng tỏ tình
yêu của nhà thơ dành cho quê hương.
Tình yêu quê hương của Êxênin gắn liền
với những trăn trở, lo lắng: Ông lo quê
hương sẽ thay đổi và sẽ mất đi những vẻ
đẹp đang có. Ông yêu quê hương đến
mức đã có lần ông bật khóc khi thấy
một cỗ xe ngựa chạy phía trước rồi cứ
tụt lại đần sau một đoàn xe lửa đang lao
vụt lên.
Khác với M. Gorki, Êxênin đến với cách
mạng nhưng ông chưa thật sự hiểu hết
về cách mạng.
Những trạng thái tâm trạng đã để lại dấu
ấn trong nhiều tác phẩm của Êxênin.
Êxênin đã tự sát. Trước khi tự sát, ông
đã viết lên tường nhà hai câu thơ bằng
máu:
Trên đời này chết chẳng có gì là mới
Nhưng sống trên đời cũng chẳng mới gì hơn
* Bản thân:
Tuổi thơ trôi qua êm đẹp dưới

trường làng, giữa bầu không khí trong
lành của quê hương cùng những “ khúc
ca ngọt ngào trên thảm cỏ”.
- Học tiểu học ở trường làng, sau đó
học một trường sư phạm ở nhà thờ.
- Bắt đầu làm thơ năm 9 tuổi.
- Năm 1912 ông lên Matxcơva sống
và hoạt động văn học.
- Là một người yêu chân thành, đắm
đuối quê hương, băn khoăn lo lắng cho
số phận quê hương.
- Sau Cách mạng Tháng 10, ông
hoàn toàn đứng về phía cách mạng mặc
dù đôi khi còn mơ hồ.
- Những năm cuối đời, ông sống
trong một tâm trạng u uất, đau buồn đến
tuyệt vọng.
- Ông mất khi vừa tròn 30 tuổi.
Khi đến với văn chương, người đọc
đã nồng nhiệt chào đón Êxênin là một
“đặc phái viên của làng quê Nga”, “ Nhà
thơ cuối cùng của làng quê Nga”, “ Hát
nỗi sầu đồng ruộng” của nước Nga.
Người ta nhận thấy ở ông một tiếng thơ
độc đáo, tiếng thơ đồng quê hồn nhiên,
trong trẻo, khát khao trở về với nguồn
cội.
Yêu thiên nhiên say đắm, nhà thơ đã
thể hiện rất rõ những tình cảm của mình
trong các vần thơ. Trong thơ ông ta thấy

được tình cảm của một con người nặng
lòng với Tổ quốc:
“ Nơi bình minh nghiêng đổ nước hồng
Tưới đầm những luống dài cải bắp
Cây phong non ngửng đầu chới với
Bú dòng sữa mẹ, sữa màu xanh”
Qua đoạn thơ trên, em hãy cho biết vẻ
đẹpcủa thơ Êxênin?
Thiên nhiên Nga đi vào trong thơ
ông bình dị gần gũi nhưng lại hết sức
gợi cảm, những hình ảnh đã tạo nên một
nước Nga riêng biệt.
“Ôi nước Nga cánh đồng màu thắm đỏ
và màu xanh ngả xuống giữa lòng sông
Tôi yêu đến sướng vuui và đau khổ
Nỗi sầu thương hồ nước trải mênh mông”
Tình yêu quê trong ông trăn trở, day
dứt khôn nguôi. Thiên nhiên nông thôn
và đất nước trong thơ ông hoà làm một
trong những rung cảm đẹp.
Êxênin -> “một chiếc đại phong
cầm – tạo hóa sinh ra hoàn toàn cho thơ
ca, sinh ra để diễn đạt “nỗi buồn” vô
tận của “đồng ruộng”, để thể hiện tình
yêu với tất cả những gì có sự sống ở trên
đời”.(Gorki).
A. Blôc đã từng khẳng định những vần
thơ của Êxênin “ tươi tắn, trinh bạch,
ngôn ngữ nhiều tầng, nhiều lớp”
Hãy kể tên các tác phẩm tiêu biểu của

Êxênin.
Êxênin mất đi, đồng quê Nga mất một
đứa con yêu, thơ ca Nga mất một tài
năng độc đáo, nhân loại mất một công
trình tuyệt mĩ mà tạo hoá đã rộng lòng
2. Sự nghiệp:
Êxênin là một tài năng nghệ thuật
độc đáo. Đời thơ ông ngắn ngủi nhưng
ông đã để lại cho đời một di sản vô giá.
- Êxênin đã sáng tạo những hình ảnh
tuyệt diệu về thiên nhiên Nga và cuộc
sống làng quê Nga.
- Ông đưa vào trong thơ những
cánh đồng Nga, ngôn ngữ và lời ca tiếng
hát nhân dân Nga.
- Ngoài tình yêu quê hương tha thiêt,
Êxênin còn luôn động lòng trắc ẩn trước
những con vật.
Tác phẩm: Thư gửi mẹ, Nước Nga-
Xô viết, Trở về Tổ quốc,...
ban phát. Nhưng những gì mà Êxênin để
lại mãi sẽ còn là điều may mắn, tự hào
của nhân loại. Trong các tác phẩm đó có
Thư gửi mẹ.
Dựa vào Sgk, em hãy nêu hoàn cảnh
sáng tác của bài thơ.
Bài thơ được viết trong giai đoạn nhà
thơ tuyệt vọng chán chường nhất. Bài
thơ như một lời tâm sự, giãi bày, an ủi,
động viên mẹ trong những ngày xa cách.

đồng thời bài thơ như là sự tìm về với
mẹ trong những tháng ngày buồn đau.
Hình ảnh người mẹ xuất hiện trong thơ
ca rất nhiều. Viết về mẹ các nhà thơ
luôn ca ngợi tấm lòng người mẹ. Êxênin
cũng là một nhà thơ như thế.
Gọi 1 học sinh đọc diễn cảm bài thơ.
Mẹ là nơi trở về, là chỗ dựa đầu tiên
cũng như cuối cùng của những đứa con
cho dù đứa con đó có như thế nào chăng
nữa. Vì thế, trong những tháng ngày đau
buồn nhất của cuộc đời, Êxênin tìm về
với mẹ.
Nhưng đó không chỉ là tình cảm của
Êxênin mà của bao nhiêu người con trên
trái đất này.
Bài thơ Thư gửi mẹ thể hiện sâu đậm
tình yêu của nhà thơ dành cho mẹ và
tình yêu vô bờ người mẹ dành cho con,
là một kiệt tác của nền thi ca Nga.
Những nội dung đó, chúng ta sẽ tìm
hiểu sâu hơn ở tiết sau.
II. Tác phẩm “Thư gửi mẹ”
1. Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ được viết năm 1924, lúc nhà
thơ đang xa mẹ, chán chường, tuyệt
vọng.
2. Chủ đề:
Ca ngợi tấm lòng người mẹ, ngọn
nguồn tình yêu thương, nguồn hạnh

phúc, chỗ dựa cho con trên mọi nẻo
đường đời.
4. Củng cố - dặn dò:
- Các em cần nắm chắc những nét chính về cuộc đời nhà thơ Êxênin,
những nhân tố ảnh hưởng đến quá trình sáng tác của nhà thơ.
- Nắm rõ nội dung và vẻ đẹp các tác phẩm thơ của Êxênin.
- Các em đọc thật kĩ bài thơ Thư gửi mẹ cả phần dịch thơ và dịch
nghĩa để hiểu thật sâu sắc nội dung bài thơ, chuẩn bị cho tiết học tiếp theo.
IV. Rút kinh nghiệm
Kí duyệt của lãnh đạo trường