Bài giảng sinh học 9 Quần xã sinh vật thao giảng (6)

Kiểm tra bài cũ:

Đáp án:
Quần thể sinh vật là tập hợp những
cáBài
thể49
cùng
lồi, sinhXÃ
sốngSINH
trong một
Tiết
50
:
QUẦN
VẬT
Tiết 50khoảng
Bài 49khơng
: QUẦN
XÃ
SINH
VẬT
nhất
ở một
Thế nào là mộtgian
quần
thể định,
sinh vật?
thời điểm nhất định. Những cá thể
trong quần thể có khả năng sinh sản
tạo thành những thế hệ mới.

Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Đọc thông tin SGK và quan sát các hình sau đây:

Các
quần
thể
cóvật
mối
quan
hệ
sinh
tháithểnhư
thế
nào?
Quần
thể
thực
xuất
hiện

trước
quần
động
vật
Cho
biết
trong
một
cái
ao
tự
nhiên
có
những
quần
thể
Quan
hệ
cùng
và
hoặc
khác
lồi.
Thứ
tự
xuất
hiện
các
quần
thể

trong
ao
đó
như
thế
Theo
em
ở
một
quần
thể
sinh
vật
có
những
mối
quan
Ở một quần thể chỉ có mối quan hệ cùng lồi.
xuất
hiện
sau. thể bèo, cá, tơm,cua, rong, tảo…
sinh
vật
nào?
Quần
hệ
đó
khơng?
nào?

Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Em hãy tìm các ví dụ khác tương tự và phân tích?

Khơng
phải
là quần
là ngẫu
nhiên
chung
Trong
1 bể
cá người
ta xã
thảvì1chỉ
số lồi
cá như:
Cánhốt
chép,
cá mè, cá
khơngvậy

có bể
mốicáquan
hệ phải
thốnglànhất.
trắm…
này có
quần xã hay khơng? Tại sao?

Vậy quần xã sinh vật
là gì?
Rừng
Nhiệt
Đới
Quần xã sinh vật là một
tập hợp những quần
thể
sinh
vật

thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống trong một không
gian nhất định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ
gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần xã có cấu
trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích
nghi với mơi trường sống của chúng
Ví dụ:Rừng mưa nhiệt đới, ao cá tự nhiên…
Vườn quốc
gia tràm
chim

Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Em hãy phân biệt những nét cơ
bản giữa quần xã sinh vật với
quần thể sinh vật?
Quần thể

Quần xã

-Tập hợp các thể cùng loài -Tập hợp các quần thể của
sống trong cùng một sinh
các loài khác nhau trong
cảnh.
cùng một sinh cảnh.
- Đơn vị cấu trúc là cáMơ
thể.hình- VAC
Đơn vị cấu trúc là quần
thể.
Trong sản xuất
- Độ đa dạng cao.
đa dạng
mơ-Độ

hình
VACthấp
có
Mơ hình VAC là
- Có hiện tượng
chếtạo
Khơng
có
hiện
tượng
quầnkhống
xã nhân
phải là quần xã
sinh học.
khống chế sinh vật

sinh vật hay
không ?


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT

I. Thế nào là một quần xã sinh vật?

II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Nghiên cứu thơnh tin SGK và quan sát
các hình dưới đây và trả lời câu hỏi sau.

Thể hiệndấu
ở số hiệu
lượngđiển
các lồi
trong
xã và
Những
hình
củaquần
quần
thành
trong quần
xã thểphần
hiệnlồi
ở những
đặcxã.
điểm nào?


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN

QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT

I. Thế nào là một quần xã sinh vật?

II – Những dấu hiệu điển hình của một quần xã
Bảng49
.Các đặc
điểmxã:
của quần xã
*Số lượng các
loài
trong
quần
Số lượng
trong
xã thể
Loài
ưu các
thế,loài
loài
đặcquần
trưng.

Độ đa dạng,độ nhiều, độ thường gặp.
hiện ở những chỉ số nào?Cho ví
-Độ
đa

dạng.
Thành
phần
lồi
thể
chỉ số nào?
Các chỉhiện
số ở những
Đặc điểm
Thể hiện
dụ?
-Độ nhiều. Cho ví dụ? Mức độ phong phú về số loài trong
Độ đa dạng
-Độ thường
gặp.
Số lượng
quần xã.
các*Thành
loài
Mật
độ cáxã:
thể của từng loài trong
phần
loài
trong
quần
Độ nhiều
trong quần
quần xã.
-Loài ưu thế.

xã.

-Loài Độ
đặcthường
trưng.gặp

Tỉ lệ % số địa điểm bắt gặp một loài
trong tổng số địa điểm quan sát.
Lồi đóng vai trị quan trọng trong
quần xã.

Thành phần Loài ưu thế
loài trong
Loài đặc trưng Lồi chỉ có ở một quần xã hoặc có
quần xã.
Nhiều hơn hẳn các loài khác.


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT

I. Thế nào là một quần xã sinh vật?

II .Những dấu hiệu điển hình của một quần xã

III .Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Ảnh hưởng của ngoại cảnh đến sinh vật.
Điều
kiện cứu
ngoại
cảnhtin,
ảnhvíhưởng
Nghiên
thơng
dụ trong
tới sốsách
lượng
cá khoa
thể của
quần148
thể
giáo
trang
trong quần xã như thế nào? Cho
ví dụ?

Ví dụ: Các lồi động vật như: Chim cú, ếch
Sự thay đổi chu kỳ ngày đêm,
nhái, muỗi… ít hoạt động vào ban ngày.
kỳ mùa dẫn đến hoạt động
Dơi hoạt động về đêm Cây rụngchu
lá vào mùa đông… Chim cú mèo săn mồi về đêm
theo chu kỳ của sinh vật

Cây rụng lá vào mùa đông


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT

I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
II .Những dấu hiệu điển hình của một quần xã

III .Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Quan sát mối quan hệ sau:
Gặp điều kiện thuận lợi thì
sinh vật phát triển như thế
nào? Cho ví dụ?

Khi cây phát triển

Sâu bọ phát triển

Điều kiện thuận lợi thực vật phát
triển→ động vật cũng phát triển.
Số lượng loài sinh vật này khống

chế số lượng loài sinh vật khác

Chim phát triển

Sâu bọ giảm


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT

I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
II .Những dấu hiệu điển hình của một quần xã

III .Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã
Hãyhoạt
bảo vệ
mơigây
trường
chúng
Các
động
mấtsống
cân của

bằng
sinhta!
học.
xãta
ln
cóbảo
cấu
ổn
Những tác độngQuần
nào
của
con
người
gây
mất
cân bằng
Chúng
phải
vệ trúc
và
tun
Tại
sao
quần
xãgia
ln
có
sinh học trong truyền
quần
xã?

định
là
dongười
sự
câtham
n bằng
các
mọi
bảo vệ
cấu
trúc
định?
quần
thể trong
quần
xã.
môi
trường,
thiênổn
nhiên,
không
chặt phá cây rừng và mua bán
động
vật
hoang
dã.
-Khi ngoại
cảnh
thay
đổi

tớingoại
số lượng cá thể trong
Chúng
ta giữa
phải
làm
gìdẫn
để
bảo
vệ
Vậy
quần
xã
và
thiên
quần xã cảnh
thay đổi
và nhiên?
ln
được
khống
chế ở mức độ phù
có
mối
quan
hệ
với
nhau
ế nào
trạng

cân
bằngmua bán
SănTh
bắn
bừalàbãi,
gâythái
cháy
rừng,
hợp với
mơi
trường.
như
thế
nào?
sinhđộng
học
? thái mà số lượng cá thể mỗi
vật
- Cân bằng sinh học
là trạng

quần thể trong quần xã ln dao động ở vị trí cân bằng
nhờ khống chế sinh học.
Đốt rừng
Chặt phá rừng

Mua bán động vật hoang dã


Tiết

Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦNXÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
Ghi nhớ:
I. Thế nào là một quần xã sinh vật?
Quần xã sinh vật là một tập hợp những quần thể sinh vật thuộc nhiều lồi
khác nhau, cùng sống trong một khoảng khơng gian nhấtđịnh. Các sinh vật
trong quần xã có mối quan hệ gắn bó như một thể thống nhất và do vậy, quần
xã có cấu trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với
mơi trường sống của chúng.

II. Những dấu hiệu điển hình của một quần xã:
Bảng 59: Các đặc điểm của quần xã ( Trang 147 )

III. Quan hệ giữa ngoại cảnh và quần xã:
- Khi ngoại cảnh thay đổi dẫn tới số lượng cá thể trong quần xã thay đổi và
luôn được khống chế ở mức độ phù hợp với môi trường.
- Cân bằng sinh học là trạng thái mà số lượng cá thể mỗi quần xã trong quần
xã dao động quanh vị trí cân bằng nhờ khống chế sinh học.


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49

49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
Củng cố

nào
làgìlàsự
cân
sinh
học? sinh học ?
Thế
nào
quần
xãbằng
sinhsựvật?
Các em Thế
phải
làm
để
bảo
vệ
đa dạng

Quần
xã sinhta
vậtphải
là một tập
hợp những

quần
thể sinhtruyền
vật thuộc nhiều
Chúng
bảo
vệ và
tun
mỗilồi
Cân
bằng
sinh
học
là
trạng
thái
mà
khác nhau, cùng sống trong một khoảng khơng gian nhấtđịnh. Các sinhsố
vật
người
mơi
nhiên,
trong quầntham
xã có mốigia
quan bảo
hệ gắn vệ
bó như
một trường,
thể thống nhấtthiên
và do vậy,
quần

lượng
cá
thể
mỗi
quần
xã
trong
quần
xã có cấu trúc tương đối ổn định. Các sinh vật trong quần xã thích nghi với
không
chặt phá cây rừng và mua bán động vật
môi trường sống của chúng.
xã
daodã.
động quanh vị trí cân bằng nhờ
hoang

khống chế sinh học.


Tiết
Tiết 50
50 Bài
Bài 49
49:: QUẦN
QUẦN XÃ
XÃ SINH
SINH VẬT
VẬT
Hướng dẫn về nhà:

-Học bài, trả lời câu hỏi SGK
-Trả lời câu hỏi 2 và 4 SGK trang 149
-Tìm hiểu trước bài 50: Hệ sinh thái


Bài giảng kết thúc
Xin chân thành cảm ơn
các thầy giáo, cô giáo
đà về dự
******