200 trang tài liệu môn văn-PHẦN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI , CÔ thu trang

Phần nghị luận xã hội
A. LÍ THUYẾT
I.

Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí.

1.

Đặc điểm:

-Dạng bài nghị luận xã hội này yêu cầu bình luận, bày tỏ thái độ của nười viết vềmột vấn đề thuộc tư tưởng đạo lí
như những vấn đề thuộc đạo đức, tư tưởng, tìnhcảm, tính cách, ý thức con người gắn liền với cuộc sống hằng ngày
như tình cảmquê hương, gia đình, ban bè, ý thức trách nhiệm, đạo đức,...Những vấn đề này cóthể đặt ra trực tiếp,
cũng có thể được gợi mở qua một ý kiến, một câu nói nổitiếng, một câu tục ngữ,...
-

Ví dụ:

a.Nhà văn Nga L. Tôn-xtôi nói: “Lí tưởnglà ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên
định,mà không có phương hướng thì không có cuộc sống”. Anh chị hãy trình bày suy nghĩ của mình vềvai trò của lí
tưởng trong cuộc sống con người
b.Có ý kiến cho rằng: “Kẻ mạnh không phải làkẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh là kẻ biết
nâng kẻkhác trên đôi vai của mình”. Quan điểm trên gợi cho anh /chị suy nghĩ gì vềđiều làm nên sức mạnh chân
chính của mỗicon người cũng như của mỗi quốc gia?
c.Nói về chuyện học, tục ngữcó câu: “Học thầy không tầy học bạn" , lại có câu: “Khôngthầy đố mày làm nên”. Anh/
chịsuy nghĩ gì trước những lời khuyên này?
2.

Hướng dẫn dàn ý:
* Mở bài:
Giới thiệuvấn đề cần nghị luận (Yêu cầu: Có thể giới thiệu trực tiếp hoặc gián tiếptuy nhiên không nên quá dài

dòng, lan man mà phải trúng trọng tâm và trích dẫn đượcý kiến)
* Thân bài
- Giải thích khái niệm:
+ Giải thích thuật ngữ:
+ Giải thích ý nghĩa của ýkiến (nếu có)
- Biểu hiện: Vấn đề ấy được thể hiện nhưthế nào trong đời sống hàng ngày.
- Phân tích, lí giải, chứngminh vấn đề.
(Bản chất của phần này làlàm nổi bật bản chất của vấn đề. Học sinh có thể lập ý bằng cách đặt ra nhữngcâu hỏi giả
định rồi lật đi lật lại vấn đề trong quá trình nghị luận hoặc phântích những mặt đúng và bác bỏ những biểu hiện sai
lệch ...bằng sự kết hợp nhiềucác thao thao tác lập luận như phân tích, chứng minh, giải thích...)
-Bình luận, đánh giá
- Đánh giá vấn đề ở các khíacạnh, bình diện khác nhau: ý nghĩa tư tưởng, ý nghĩa thực tế, mức độ đúng, sai,mở
rộng vấn đề, áp vấn đề vào cuộc sống...
- Trình bày ý kiến cá nhân;Rút ra bài học nhận thức và hành động:
* Kết bài: Học sinh có thểcó nhiều cách kết bài khác nhau, có thể nhận xét về tầm quan trọng của vấn đềtrong cuộc
sống
3. Yêu cầu hình thức: Diễn đạt cần chuẩn xác, mạchlạc; không mắc lỗi diễn đạt; có thể sử dụng phép tu từ và yếu tố
biểu cảm nhưngphải có chừng mực.
II. Nghị luận về một hiện tượngđời sống
1.

Đặc điểm:

- Dạng đề này thường nêu mộthiện tượng mang tính bức thiết trong đời sống xã hội. Đó có thể là hiện tượngtích cực
cũng co thể là hiện tượng tiêu cực cũng có thể trong một hiện tượng xuấthiện cả vấn đề tích cực và tiêu cực.
- Ví dụ:


- Trình bàysuy nghĩ của anh/ chị về hiện tượng bạo lực học đường

- Trình bàysuy nghĩ của anh/ chị về hiện tượng thừa thầy, thiếu thợ trong xã hội ta hiệnnay.
- Anh/ chịsuy nghĩ gì về hiện tượng chảy máu chất xám trong đất nước ta hiện nay.
2.

Hướng dẫn dàn ý:

* Mở bài: Mở bài:
Giới thiệu hiện tượng cầnnghị luận
* Thân bài:
- Giải thích vấn đề, hiện tượngcần nghị luận
- Thực trạng vấn đề:Phần này đòi hỏi học sinh phải hiểu biết kiến thức xã hội (học sinh phải có sựchuẩn bị từ trước
bằng việc xem chương trình thời sự, cập nhật thông tin đời sống...)
- Nguyên nhân, hậu quả (kếtquả)
+ Nguyên nhân: cần chú tớinguyên nhân chủ quan và khách quan.
+ Hậu quả: Khi phân tích hậuquả cần chú ý tới các phương diện: Cá nhân- cộng đồng, hiện tại, tương lai....
- Giải pháp: (nguyên nhânnào, giải pháp đó)
- Đánh giá, bình luận, bày tỏthái độ của người viết đối với hiện tượng xã hội đó
- Bài học nhận thức vàhành động
* Kết bài: Học sinh có thểcó nhiều cách kết bài khác nhau, có thể nhận xét về ý nghĩa của vấn đề trong cuộc sống
xã hội.
3. Yêu cầu hình thức: Diễn đạt cần chuẩn xác, mạchlạc; không mắc lỗi diễn đạt; có thể sử dụng phép tu từ và yếu tố
biểu cảm nhấtlà phần nêu cảm nghĩ riêng.
B. BÀI TÂP MINH HỌA.
1.

Nghị luận về một tư tưởng, đạolí

Đề bài: Đứng thẳng vươn cao trong cuộc đời hay cúi xuống giúp đỡ người khác, anh/chị chọn lối sống nào?
Gợi ý:
- Đứng thẳng vươn cao: sống mạnh mẽ bằng lí trí để thành đạt trongcuộc sống

- Cúi xuống giúp đỡ người khác: sống nhân văn, sống vì người khác bằng lòng vị tha, nhân ái, bao dung.
- Trong cuộc sống cần mạnh mẽ,đứng thẳng vươn cao, ý chí để thành đạt, phải biết phấn đấu vì lí tưởng đạt được
mục tiêu và khẳng định mình về danh vọng và địa vị.
Tuy nhiên, tư thế của con người phụ thuộc vào tấm lòng, thái độ của họ. Nếu quá lí trí tỉnh táo để thực hiện lí
tưởng thì con người dễ trở thành ích kỉ, thờ ơ với đồng loại.
- Cúi xuống giúp đỡ người khác là lối sống nhân văn, làm cho con người luôn thanh thản nhẹ nhõm.
- Nhưng con người không thể chỉ giúp đỡ người khác bằng tấm lòng, bằng lòng thương hại đơn thuần được nên cực
đoan một lối sống sẽ là không hợ plí và nâng đỡ người khác cũng không có nghĩa là ban ơn, làm thay, làm hộ mà
phải biết giúp người khác đứng vững trên đôi chân của mình.
- Vừa biết khẳng định bản thân vươn cao, đàng hoàng trong cuộc sống vừa phải biết giúp đỡ người khác đứng
thẳng trong cuộc đời
- Phê phán những lối sống cực đoan và liên hệ bản thân.
Đề: Cho hai hình ảnh sau:
Thứ nhất, con ốc mượn hồn (một loài vật có vỏ ốc, thân cua) tuy mang vỏ ốc nhưng vẫn giữ được bản chất là một con
cua.
Thứ hai, con chim nhại giọng tuy bản thân là một con chim nhưng giọng hót lại nhái mượn.
Hãy viết bài văn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lối sống của con người trong xã hội ngày nay


qua hai hình ảnh trên.

*Yêu cầu chung
- Câu này kiểm tra năng lực viết bài nghị luận xã hội của thí sinh, đòi hỏi thí sinh phải huy động những kiến thức về
đời sống xã hội, kĩ năng tạo lập văn bản và khả năng bày tỏ suy nghĩ của mình để làm bài.
- Thí sinh có thể làm bài theo nhiều cách khác nhau, nhưng phải có lí lẽ và căn cứ xác đáng; được tự do bày tỏ suy
nghĩ, quan điểm, thái độ của mình trước một hiện tượng đời sống xã hội. Mỗi thí sinh có quan điểm riêng nhưng
phải có một cách nhìn đúng đắn, toàn diện, phù hợp với chuẩn mực xã hội; suy nghĩ, hành động phải chân thành,
nghiêm túc, phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách.
*Yêu cầu cụ thể
Ý 1 Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

Ý 2 Giải thích
- “Ốc mượn hồn” là con vật bé nhỏ mượn vỏ ốc làm nơi trú ngụ bởi chúng rất yếu ớt và dễ dàng làm mồi cho con
vật khác. Tuy nhiên, rời khỏi vỏ ốc thì chúng vẫn giữ được hình hài và bản chất của một con cua. Hình ảnh “con ốc
mượn hồn” ẩn dụ cho con người. Đôi khi, con người phải đeo một lớp mặt nạ ngụy trang, tạo ra vỏ bọc cho mình.
- “Con chim nhại giọng” là loài chim có thể nhại lại tiếng của các loài chim khác như sáo, vẹt,… Tuy nhiên bản thân
chúng lại không có một giọng hót riêng hoặc nếu có thì rất khó nghe. “Con chim nhại giọng” ẩn dụ cho lối sống giả
dối, ngụy tạo của con người nhằm một mục đích trục lợi cá nhân nào đó.
Hai hình ảnh trên gợi lên cho chúng ta hai lối sống tương đối mâu thuẫn nhau của con người trong cuộc sống hiện
tại. Tùy thuộc vào quan niệm sống mà mỗi người chọn lựa lối đi đúng đắn cho mình. 0,5đ
Ý 3. Bàn luận
- Lối sống của con người qua hình ảnh con ốc mượn hồn tuy mang vỏ ốc nhưng vẫn giữ được bản chất là một con
cua
+ Trong cuộc sống hiện tại, mỗi người đều phải đối mặt với rất nhiều vấn đề mà nếu sử dụng bản chất của riêng
mình, có lẽ họ sẽ khó vượt qua được.
+ Con người không thể nào sống thật là mình trong suốt quãng đời, phải biết sống thật một cách thông minh, đó là
sống khéo. Sống khéo là khi con người biết lựa chọn “chiếc mặt nạ” phù hợp cho từng hoàn cảnh, đối xử với người
khác một cách khéo léo khiến họ yêu quý và tôn trọng mình.
+ Tuy nhiên, đừng quá lạm dụng chiếc vỏ ốc của mình, cần phải thoát khỏi nó khi cần thiết.
- Lối sống của con người qua hình ảnh con chim nhại giọng tuy bản thân là một con chim nhưng giọng hót lại nhái
mượn
+ Thay vì sống khéo, sống đúng với cảm xúc và bản chất của mình, nhiều người lại chọn cách sống giả dối, vay
mượn.
+ Cuộc sống hiện nay có rất nhiều “con chim nhại giọng”, họ sẵn sàng sống khác đi để đạt được mong muốn, bất
chấp mọi thủ đoạn.
+ Để trở thành một người khác, hót tiếng hót của người khác là điều rất dễ dàng, nhưng để thể hiện cá tính của
mình, dám khác biệt đòi hỏi rất nhiều ở bản lĩnh và ý chí của mỗi người.
- Nguyên nhân:
+ Một số người thích thể hiện bản thân mình, hoặc vì muốn đi “đường tắt” để đến thành công.
+ Gia đình cũng là một trong số những tác động ảnh hưởng đến việc hình thành nhân cách của con trẻ.
+ Nhiều vấn đề phát sinh trong cuộc sống khiến con người phải tạo khoảng cách với nhau, họ không dám sống thật

với mình trước mặt người khác vì nghi ngờ, vì sợ,...


- Mở rộng: Hai cách sống trên là hai quan điểm sống mà con người phải chọn. Cuộc sống không cho phép chúng ta
“thật” hoàn toàn. Con người phải biết sống thật một cách thông minh, sống khéo, sống bằng cảm xúc của mình, biết
giữ vững bản chất, tiếp thu cái tốt đẹp của người khác để hoàn thiện bản thân mình hơn,... 1,5đ
Ý 4. Bài học nhận thức và hành động
- Sống như một con ốc mượn hồn, biết vay đúng lúc mà vẫn là mình dù trong hoàn cảnh nào.
- Tự nhủ phải luôn tỉnh táo để có thể giữ vững lập trường, lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người khác để thay đổi
tốt hơn,... 0,5đ
Đề: Có người cho rằng “Vào Đại học là con đường duy nhất để thành công”, nhưng ngày nay có nhiều người không
học Đại học nhưng rất thành đạt. Thu Hà – bà chủ của chuỗi cửa hàng hoa tươi ở Hà Nội, thu nhập hàng tháng lên
đến 8 con số; Cẩm Ly sinh năm 1989 kinh doanh thời trang trên Facebook, thu nhập hàng tháng 40 triệu đồng (dẫn
theo nguoiduatin.vn/ truot –dai-hoc-van-thanh-dai-gia). Bùi Thị Phương (1989), đã từng là sinh viên của ĐH Ngoại
thương. Mặc dù chỉ còn một thời gian ngắn là tốt nghiệp song cô đã quyết tâm đi theo con đường kinh doanh không
bằng cấp. Với quan điểm sống là phải tạo được giá trị cho bản thân và cho xã hội, Bùi Thị Phương đã quyết định bỏ
đại học để làm kinh doanh. Hiện Phương đang sở hữu 4 trung tâm Anh ngữ, 1 nhà hàng Pizza và quán ăn sinh viên
với mức thu nhập có khi lên tới 15.000 USD/tháng. Cô còn đang có tham vọng mở rộng thêm chuỗi kinh doanh và có
ước mơ trở thành nữ tỷ phú Bill Gates của Việt Nam và tham gia nhiều hoạt động từ thiện.
(dẫn theo anninhthudo.vn/Loi-song/Con-duong-thanh-cong-khong-mang-ten-dai-hoc/512163.antd)
Viết một bài văn (không quá 2 trang giấy thi) bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về hiện tượng trên.
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội. Kết cấu chặt chẽ, diến đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các
ý chính sau:
Mở bài: Nêu được vấn đề nghị luận.
Thân bài:
- Tóm tắt ngắn gọn hiện tượng trong đề bài: có người cho rằng Vào Đại học là con đường duy nhất để thành công, nhưng
cũng có rất nhiều người không học Đại học cũng rất thành đạt trong cuộc sống...

- Phân tích:
+ Ý kiến Vào Đại học là con đường duy nhất để thành công vừa có khía cạnh đúng vừa chưa thỏa đáng. Học lên Đại học là
nguyện vọng chính đáng của đa số thanh niên vì đây là môi trường học tập lí tưởng, trang bị những tri thức cơ bản, hiện
đại cho sự phát triển của con người trong tương lai.
+ Tuy nhiên vì nhiều lí do, một số bạn trẻ sau khi tốt nghiệp phổ thông không có điều kiện theo học Đại học. Để lập thân
lập nghiệp, họ có thể học nghề hoặc vận dụng kiến thức đã học để kinh doanh, sản xuất..., và rất nhiều người đã thành công
trong nghề nghiệp đã chọn của mình.
+ Trong cuộc sống ngày nay cũng có nhiều bạn trẻ học Đại học xong vẫn thất nghiệp, phải đi làm trái ngành, hoặc làm
những công việc không hề cần đến bằng đại học. Có nhiều nguyên nhân như tình trạng mở các trường đại học tràn lan,
tình trạng thừa thày thiếu thợ, bão hòa các ngành học,...
+ Cần sáng suốt, cân nhắc trong lựa chọn con đường đi trong tương lai: cập nhật thông tin nhu cầu thị trường lao động, tư
vấn từ người đi trước; tùy thuộc vào khả năng, điều kiện của bản thân và gia đình để có quyết định đúng đắn tiếp tục học
lên hay chọn con đường khác; tránh a dua theo số đông hay chạy theo phong trào.
Liên hệ bản thân: lựa chọn nghề nghiệp và con đường đi đúng trong tương lai rất quan trọng với
HSPT; cần có tinh thần ham học, học tập suốt đời chứ không phải chỉ là học đại học.
*. Lưu ý: giám khảo cần chú ý kĩ năng, các bước làm bài của HS; đánh giá cao những bài viết đảm
bảo các kĩ năng cơ bản của một bài văn nghị luận xã hội, có những kiến giải sắc sảo, sáng tạo, hợp lí.


Những bài viết không đảm bảo kĩ năng cơ bản thì không cho quá 50% số điểm của câu.
Đề: Tranh nhau hôi tiền của người bán rau bị gió thổi bay
Vào lúc 16h30 chiều 20/9, gió lớn đẩy chiếc xô nhựa đựng tiền văng ra đường, tiền bị thổi bay khắp nơi thì
nhiều người nhanh tay cúi xuống nhặt mà không trả lại cho khổ chủ.
Nạn nhân là chị Nguyễn Thị Quế (41 tuổi, phường Trung Đô, TP Vinh) - người bán rau, đậu hũ, cà muối... ở
chợ Bến Thủy, TP Vinh.
Chiếc xô này đựng toàn bộ vốn lẫn lãi chị thu được trong cả ngày bán hàng, với đủ mệnh giá từ 1.000 - 2.000
đồng đến 50.000 - 200.000 đồng. Thấy tiền bay tung tóe, nhiều người đi đường vội cúi xuống nhặt rồi lẳng lặng bỏ đi.
Một số người tốt bụng đem lại trả nhưng chủ yếu là tiền mệnh giá thấp. Sau khi bị hôi tiền, dù trời mưa nhưng chị
Quế vẫn phải nán lại bán hàng để kiếm thêm. Để có được số tiền đó, chị phải dậy từ 2h sáng ra chợ đầu mối mua rau,
củ quả về bán lại ở chợ Bến Thủy. Còn chồng chị trông giữ xe thuê. Thu nhập của hai vợ chồng chị cũng chỉ đủ trang

trải cuộc sống và nuôi 2 con ăn học.
Viết một bài văn (không quá 2 trang giấy thi) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng trên.
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội về hiện tượng đời sống. Kết cấu chặt chẽ, diến đạt lưu loát; không mắc lỗi chính
tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các
ý chính sau:
Nêu được vấn đề nghị luận: hiện tượng đời sống đáng lên án
Tóm tắt ngắn gọn hiện tượng trong đề bài: hôi tiền của người lao động bán rau công khai giữa phố.
Đánh giá:
- Người VN vốn có truyền thống tương thân tương ái, luôn sẵn lòng giúp đỡ chia sẻ người gặp hoạn nạn hoặc gặp bất hạnh.
Ông cha ta luôn dạy con cháu về lối sống nhân ái; biết quan tâm, nghĩ về người khác.
- Câu chuyện trên cho thấy hình ảnh và hiện tượng những “người Việt xấu xí” đang bị báo chí và công luận lên án: tham
lam, vô cảm với nỗi bất hạnh của người khác; sống ích kỉ, chỉ nghĩ đến mình, ham cái lợi trước mắt; sẵn sàng bán rẻ nhân
cách linh hồn vì vật chất...
- Hôi tiền của người lao động bán rau tội nghiệp thu nhập ít ỏi bấp bênh càng đáng lên phê phán hơn.
Liên hệ bản thân:
- Lên án những hành động xấu xa, tham lam.
- Cần có chế tài để xử phạt những hành vi vi phạm đạo đức, văn hóa
* Lưu ý: giám khảo cần chú ý kĩ năng, các bước làm bài của HS; đánh giá cao những bài viết đảm bảo các kĩ năng cơ bản
của một bài văn nghị luận xã hội, có những kiến giải sắc sảo, sáng tạo, hợp lí. Những bài viết không đảm bảo kĩ năng cơ
bản thì không cho quá 50% số điểm của câu.
Đề: Đọc câu chuyện có thật sau:
Một buổi trưa, thầy hiệu trưởng lấy làm lạ khi thấy một cậu học sinh cứ cặm cụi đi nhặt từng cái bao nilông,
từng chiếc lá trong sân trường bỏ vào thùng rác. Khi thầy hỏi tại sao buổi trưa không ngủ mà tha thẩn ngoài sân
trường, em cho biết bố mẹ đều làm việc vất vả nhưng gia đình rất khó khăn. Đăng ký học bán trú như các bạn thì bố
mẹ kham không nổi. Buổi sáng, bố mẹ đưa em đến trường và phát cho 5.000 đồng. Trong đó, 1.000 đồng em dùng để
mua xôi ăn sáng và 4.000 còn lại là cho đĩa cơm trưa chỉ toàn rau với cá vụn. Ăn xong, em ở luôn tại trường để tự ôn
tập, rồi chiều học xong bố mẹ đến đón. Và em bảo với thầy: “Ăn trưa xong con không biết làm gì nên đi lượm rác để

trường mình sạch và đẹp hơn”. Cậu bé ấy tên là Trần Phú Tài, học sinh lớp 7A7 Trường Lương Thế Vinh, quận 1, TP
Hồ Chí Minh.


(Báo Tuổi Trẻ ngày 27-9-2006)
Viết một bài văn (không quá 2 trang giấy thi) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về bài học rút ra từ câu chuyện
trên.
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội về một hiện tượng xã hội tích cực. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi
chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các
ý chính sau:
- Nêu được vấn đề nghị luận
- Tóm lược lại câu chuyện
- Bàn luận:
+ Khâm phục trước ý thức và hành động rất cao đẹp của ẹm học sinh lớp 7. Tuy còn nhỏ tuổi nhưng em đã để lại một tấm
gương sáng về lòng thương cha mẹ, ý chí nghị lực vượt khó, sự chăm chỉ trong học tập và tinh thần bảo vệ môi trường.
+ Những việc làm của em thầm lặng, tự giác, hồn nhiên; tưởng chừng nhỏ bé nhưng có ý nghĩa cao cả, làm xúc động lòng
người và làm thay đổi suy nghĩ và hành động của nhiều người về ý nghĩa thực sự của cuộc sống.
+ Phê phán những bạn trẻ sống ích kỉ, lạnh lùng, vô cảm; tiêu phí thời gian, sức lực vào những trò chơi vô bổ; không có ý
thức giữ gìn và bảo vệ môi trường...
- Bài học: tinh thần vượt khó, siêng năng trong học tập, có ý thức bảo vệ môi trường.
* Lưu ý: giám khảo cần chú ý kĩ năng, các bước làm bài của HS; đánh giá cao những bài viết đảm bảo các kĩ năng cơ bản
của một bài văn nghị luận xã hội, có những kiến giải sắc sảo, sáng tạo, xúc động hợp lí. Những bài viết không đảm bảo kĩ
năng cơ bản thì không cho quá 50% số điểm của câu.
Đề:

Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian

Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn.
Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào.
Con chó nhà mình rất hư
Hễ thấy ăn mày là cắn
Con phải răn dạy nó đi
Nếu không thì con đem bán.
Tạm gọi là no ấm
Biết đâu cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...
(Dặn con - Trần Nhuận Minh)

Viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về bài học ứng xử trong cuộc sống rút ra từ lời dạy của cha ở trên?
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lí. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả,
dùng từ, ngữ pháp.


b. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các
ý chính sau:
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: Dặn con của Trần Nhuận Minh là một bài thơ thấm thía bởi đề cập đến một cách ứng xử
rất mực chân tình, nhân văn trong cuộc sống.
- Bàn luận:
+ Đồng cảm, thấu hiểu và sẻ chia trong lời dặn con của người cha về cách đối xử với người bất hạnh, kém may mắn.
+ Tránh thái độ kì thị, khinh miệt, thương hại; biết sống một cách khoan dung và nhân ái.

+ Ý nghĩa của cách đối xử ấy: Giảm bớt khó khăn về vật chất, cũng như giảm bớt cả những tổn thương về tinh thần cho
những người vốn đã bất hạnh đau khổ. Đó là biểu hiện của tình thương, tình người. Cái sâu sắc của người cha khi dạy con
là lòng nhân ái.
+ Phê phán những con người sống ích kỉ, lạnh lùng, vô cảm; thiếu sự nhân văn trong cư xử với người khác.
- Liên hệ - rút ra bài học: Tự nhìn nhận đánh giá lại bản thân mình qua hành vi ứng xử với người bất hạnh xung quanh;
Cần điều chỉnh cách sống, cách ứng xử để thể hiện là một người có văn hóa; Chú ý đến việc hoàn thiện nhân cách và vun
đắp vẻ đẹp tình người cho tâm hồn

Đề: Tục ngữ Việt Nam có câuKhông thày đố mày làm nên, đồng thời cũng có câu Học thày không tày học bạn.
Viết một bài văn (không quá 2 trang giấy thi) bày tỏ suy nghĩ của anh/ chị về bài học rút ra từ hai câu tục
ngữ trên.
a. Yêu cầu về kĩ năng
Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội. Kết cấu chặt chẽ, diến đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
b. Yêu cầu về kiến thức
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng luận điểm phải rõ ràng, lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí; cần làm rõ được các
ý chính sau:
- Nêu được vấn đề nghị luận: dẫn dắt giới thiệu được về hai câu tục ngữ
- Giải thích:
+ Không thầy đố mày làm nên: Đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy với học sinh. Thầy dạy cho học sinh những
kiến thức cần thiết nhất; là người dẫn đường chỉ lối; không chỉ dạy chữ mà còn dạy nhân nghĩa, đạo lí làm người; nhiều
khi còn quyết định đến cả chuyện tạo dựng nghề nghiệp của học sinh.
+ Học thầy không tày học bạn: nhấn mạnh ý học hỏi bạn bè là điều hết sức quan trọng và cần thiết đối với mỗi học sinh vì
thầy chỉ dạy ở lớp ở trường, còn phần lớn thời gian của học sinh là học tập, trao đổi với bạn bè.
- Bàn luận:
+ Hai câu tục ngữ trên khẳng định học thầy, học bạn đều quan trọng như nhau và cần thiết; bổ sung ý nghĩa cho
nhau và phản ánh quan niệm của người xưa về chuyện học.
+ Trong quá trình học tập, chúng ta cần khai thác thật mạnh mặt thuận lợi của học từ thầy, học từ bạn để không
ngừng nâng cao hiểu biết về tất cả mặt.
+ Phê phán những con ngườichưa nhận thức đúng vai trò quan trọng của người thày và bạn bè trong học tập,
nghiên cứu. Bên cạnh vai trò của thầy và bạn, sự nỗ lực của bản thân cũng là điều quyết định trong chuyện học tập

và nâng cao kiến thức.
- Liên hệ bản thân:
+ Muốn giỏi thì phải học tập toàn diện: học thầy, học bạn, học trong sách vở, học trong thực tế đời sống quanh
mình.
+ Phải tôn trọng thầy cô, khiêm tốn học hỏi bạn bè để trở thành người trò giỏi, con ngoan, công dân có ích cho xã
hội.


Đề bài: Con người dễ bị chế ngự bởi quyền lực, vật chất, danh vọng. Muốn chiến thắng mọi cám dỗ và đứng
vững cần phải có bản lĩnh.
Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn về chủ đề “giữ cho tâm hồn mình đứng thẳng”.
Bài làm:
Robert Koch là một bác sĩ,nhà vi sinh vật học nổi tiếng của Đức. Một hôm, ông được nhà vua mời vào
hoàng cung khám bệnh. Khi bác sĩ Koch bước vào, nhà vua nói: “Khanh hãy khám bệnh cho trẫm, khanh đừng
khám những người bệnh bình thường ngoài kia! Bác sĩ đáp: “Tâu bệ hạ! Trong mắt thần, tất cả bệnh nhân đều
được thần xem như một vị quốc vương!”.
Trong mắt một số người, bác sĩ Koch quả là một người ngốc nghếch, dù ông thường đối xử với bệnh nhân
của mình như thế nữa thì đứng trước mặt vua thực ra cũng nên nói vài lời cho được lòng vua chứ! Ví dụ có thể nói:
“Thưa bệ hạ, đương nhiên thần sẽ làm như thế vì bệ hạ là bậc cao quý nhất trong thiên hạ, thần đâu dám xem bệ hạ
như những người thường được? Nếu muốn tỏ thái độ vô cùng kính trọng, vô cùng trung thành với nhà vua nữa thì
bạn có thể nói: “Muôn tâu bệ hạ, ngài là vị vua nhân đức, điều ngài vừa nói đúng như thần nghĩ, hôm nay thần
mang đến cho bệ hạ một thuốc bí truyền của gia đình hạ thần, bất kì ai có bệnh thần cũng không nỡ đem phương
thuốc này chữa cho họ, nay thần sẽ dốc hết sức bình sinh để cầu chúc cho bệ hạ vạn thọ vô cương, sự khỏe mạnh
của bệ hạ là niềm hạnh phúc của toàn nước Đức này”. Nếu làm nhà vua vui lòng thì nhất định sẽ tốt cho tương lai
của ông, biết đâu ông sẽ được nhà vua cho vào cung làm ngự y hoặc tổng quản quản lí các thầy thuốc trong thành.
Thế nhưng, bác sĩ Koch đã không làm thế, ông chỉ nói những lời đúng với lòng mình. Vị bác sĩ ấy đã để cho tâm hồn
mình đứng thẳng trước quyền thế tối cao trên đời, không để tâm hồn mình phải sụp lạy trước tiền bạc hay chức vị,
nhờ thế tên tuổi của bác sĩ đã sống mãi trong lòng người dân Đức.
Chúng ta hãy để tâm hồn mình đứng thẳng trước quyền thế, tiền bạc và sắc dục. Tiền bạc có khả năng
khuất phục chúng ta bởi sức quyến rũ vật chất của nó; sắc dục làm tâm tình chúng ta mê loạn; niềm vinh dự nhất

thời có thể khiến chúng ta đánh mất mục tiêu cả đời. Bạn phải kiên trì với lí tưởng của mình, phải biết bỏ qua
những thứ mà phần lớn mà người đời đều coi trọng đó, đồng thời bạn phải giương cao ngọn cờ cuộc đời của mình.
Để tâm hồn mình đứng thẳng trước cám dỗ của mọi tấm lòng rộng lượng bao dung. Người hẹp hòi, ích kì,
chỉ biết tính toán lo toan cho bản thân, luôn luôn chuẩn bị sẳn sàng tư thế quỳ gối để có tiền bạc, danh dự, nữ sắc
dục…là người “đứng núi này trông núi nọ”, ý chí không kiên định, “gió chiều nào theo chiều ấy”. Vì người đó chỉ
biết theo đuổi lợi ích, muốn theo đuổi lợi ích cần biết “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”, cần biết lợi dụng ai, đoàn kết
bắt tay với người nào, cần cô lập ai, cần công kích ai. Chỉ có những người vì số đông, biết kết hợp lợi ích cá nhân với
lợi ích chung của mọi người làm một mới có tinh thần thép, không kinh động khiếp hãi trước quyền uy, không nhụt
chí nguội lòng khi thất sủng, lấy việc giữ liêm khiết cho tâm hồn là lợi ích tối thượng. Cái mà họ theo đuổi là chân lí,
chân lí không cần phải sống và hành xử bằng cách dựa vào nét mặt người khác, bất luận thế gian này thay đổi thế
nào cũng giữ khí tiết đã định của mình. Để tâm hồn đứng vững cần có chí khí. Cây tùng mọc trên núi đá không sợ
gió bão, không sợ giá rét vì bản chất của nó là thế, nó sống trong những nơi cây khác không thể sống, giữ được
những điều mà cây khác không thể giữ như đến mùa thu nó không úa lá rụng tàn. Con người cũng thế, nếu ý chí
cao thượng sẽ có cách hành xử cao thượng một cách tự nhiên mà không hề học hỏi hay làm gượng ép.
Hoàn cảnh mỗi người mỗi khác, có tốt có xấu, năng lực cũng có giỏi có kém, thế nên chúng ta không thể mong muốn
họ đồng nhất trong lí tưởng mục tiêu nhưng có một điều mà ai ai cũng mơ ước như nhau, đó là sự tôn nghiêm của
linh hồn. Hãy để tâm hồn mình đứng thẳng trước bất kì thế lực nào, bất kì cám dỗ nào.


Đề 2: Có một sự thật là: không phải lúc nào mọi sự vật hiện tượng cũng bộc lộ rõ bản chất để chúng ta có thể phân
biệt được thật giả, đúng sai; điều gì cần làm và không nên làm. Để có thể đến với chân lí, trong lòng mỗi người cần có
một ngọn đèn soi tỏ.
Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn chủ đề “ngọn đèn trong tim”.
Bài làm 1:
Hoa độc vẫn có màu sắc sặc sỡ, vậy làm thế nào để phân biệt hoa độc và không độc? Nếu chúng ta không dụng tâm
phân biệt sẽ bị dáng vẻ bên ngoài của nó mê hoặc, lây nhiễm độc tố. Rượu độc có khi rất thơm, nếu không dụng tâm
phân biệt sẽ bị hương thơm đó làm lú lẫn, thậm chí có thể mất mạng. Muôn vật trong đời thường trùm lên vẻ ngoài
một lớp sương mờ, trông giống hoa nhưng không phải hoa, giả thật lẫn lộn, chỉ có những người đầu óc luôn tỉnh táo
mới phân biệt được thật giả. Đường đời không phải bao giờ cũng được soi dưới ánh mặt trời, có lúc phải đi trong
đêm tối, có khi phải đi trong sương mù.Những lúc như thế, phải thắp đèn sáng trong lòng mới nhận rõ phương

hướng, định vị cuộc đời, biết đặt chân lên con đường bằng phẳng, biết dừng chân trên vực thẳm.
Sự lựa chọn trong cuộc sống cần chúng ta biết phân biệt phương hướng. Vũ trụ thì mênh mông, luôn phơi bày mọi
sắc màu còn lòng ham muốn vật chất như những dòng chảy đan xen lẫn nhau, đang từng giờ từng phút nhấn chìm
mọi khả năng lựa chọn và phân biệt phương hướng của chúng ta, khiến chúng ta ngộ nhận, trở thành kẻ nô lệ của
quyền lực và tiền bạc. Giữ ngọn đèn sáng trong tâm, mới phân biệt được chính mình thực sự.
Nhà thơ Lí Bạch biết rõ tài trí của mình có thể đổi lấy quan cao lộc lớn, nhưng ông đã quyết định cởi bỏ sự ràng
buộc của danh lợi, ngọn đèn lớn trong tim ông sáng rực giúp ông nhận chân phương hướng đích thực của mình
trong tình thế xã hội thời ông – quay về sống với cái tôi đích thực của mình. Đúng vậy! Dòng sông vẩn đục chảy xuôi
chảy dọc nào có sợ gì, trong tâm đã có đèn sáng, giúp ông soi tỏ mình và người để ông nhận thấy “thế gian đều say
cả, chỉ mình ta tỉnh”.
Sự nghiệp thành công cần chúng ta nhận rõ thật, giả. Có lúc chân lí được tìm trong số ít, suy cùng nguyên nhân, đại
khái là vì mọi sự vật trong đời đều bị trùm lên lớp sương mờ khiến mắt người thường không nhận ra thực, giả, chỉ
có ngọn đèn trong tim soi rọi, có điều kiện nhìn thẳng vào bản chất, biện minh thực giả, mới có được chân lí, xây
dựng sự nghiệp. Cha đẻ nghành điện từ - Hans Christian Oersted khi mới bắt đầu nghiên cứu hiệu ứng điện từ, ông
cho rằng điện và từ không có dấu hiệu, quan hệ gì đặc biệt. Nhưng trong quá trình thí nghiệm thực tế, ông ngẫu
nhiên phát hiện kim điện từ xoay chuyển, mọi người có mặt lúc đó đều cho rằng đó chỉ là ảo giác do hoa mắt ,
không nên phải lưu tâm làm gì, nhưng ông đã kịp thời nắm bắt cơ hội đó và nghiên cứu lại từ đầu. Cuối cùng ông
đã chứng minh rằng dòng điện có thể sinh ra từ trường, khiến nghành vật lí học trên toàn cầu có bước phát triển
nhảy vọt. Sự phân biệt chính là quá trình trả mọi hiện tượng về với đúng bản chất của nó, trả lại chân lí cho chân lí,
tác thành sự nghiệp cho người biết sử dụng kĩ năng phân biệt.
Trong tim có đèn sáng, soi tan sương mù, đến vùng tươi sáng. Chúng ta cần có một đầu óc tỉnh táo đối với cuộc đời,
với sự nghiệp, cần nhận rõ hướng đi để chúng ta không ân hận mỗi khi đặt chân xuống.
Đề: "Chúng ta nắm giữ vận mệnh của chính mình chứ không phải các vì sao." - William Shakespeare
Các bạn có tin vào số phận không? Hãy bày tỏ ý kiến của anh/chị
Đề bài : Hãy bày tỏ ý kiến của anh/chị về câu chuyện sau :
DỰA VÀO CHÍNH MÌNH
Ốc sên con ngày nọ hỏi mẹ:
– “Mẹ ơi! Tại sao chúng ta từ khi sinh ra phải đeo cái bình vừa nặng vừa cứng trên lưng như thế? Thật mệt chết đi
được!”
– “Vì cơ thể chúng ta không có xương để chống đỡ, chỉ có thể bò, mà bò cũng không nhanh” – Ốc sên mẹ nói.

– “Chị sâu róm không có xương cũng bò chẳng nhanh, tại sao chị ấy không đeo cái bình vừa nặng vừa cứng đó?”
– “Vì chị sâu róm sẽ biến thành bướm, bầu trời sẽ bảo vệ chị ấy”.
– “Nhưng em giun đất cũng không có xương, cũng bò chẳng nhanh, cũng không biến hoá được, tại sao em ấy không
đeo cái bình vừa nặng vừa cứng đó?”
– “Vì em giun đất sẽ chui xuống đất, lòng đất sẽ bảo vệ em ấy”.
Ốc sên con bật khóc, nói: “Chúng ta thật đáng thương, bầu trời không bảo vệ chúng ta, lòng đất cũng chẳng che chở
chúng ta”.
– “Vì vậy mà chúng ta có cái bình!” – Ốc sên mẹ an ủi con – “Chúng ta không dựa vào trời, cũng chẳng dựa vào đất,
chúng ta dựa vào chính mình con ạ”.
(Theo Internet)
*Định hướng cách làm : Đây là dạng đề Nghị luận xã hội về một câu chuyện, Cách làm Đề nghị luận xã hội dưới
dạng một câu chuyện
*Dàn ý cho đề bài trên như sau :
Mở bài :
-Dẫn dắt, giới thiệu cuộc trò chuyện của mẹ con ốc sên
-Nêu vấn đề nghị luận :Hãy dựa vào chính mình
Thân bài :
1. Phân tích câu chuyện
+ Tóm tắt ngắn gọn câu chuyện
+Nêu ý nghĩa câu chuyện :
Ý nghĩa nội dung câu chuyện:
– Câu chuyện hai mẹ con ốc sên là hình tượng về con người trong cuộc sống. Trong cuộc sống, có những người, có
những lúc may mắn được nương dựa, chở che, bảo vệ… Trong sự thắc mắc của ốc sên con thì sâu róm và giun đất
chính là hình ảnh để nói về cái thời khắc may mắn đó của con người.
– Nhưng có phải con người lúc nào cũng gặp được may mắn như thế. Điều quan trọng là con người biết chấp nhận
hoàn cảnh, vươn lên, dựa vào nội lực của chính mình. Đó vừa là quy luật tất yếu vừa là một yêu cầu đối với con
người trong cuộc sống.
2. Bàn luận về ý nghĩa câu chuyện :

Câu chuyện nêu lên bài học cuộc sống :
– Con người không bao giờ tồn tại một cách đơn lẻ mà bao giờ cũng gắn mình với môi trường tự nhiên, xã hội. Và
trong môi trường sinh tồn ấy, con người được cưu mang, che chở.
– Mặt khác, mỗi con người cũng là một cá thể độc lập, đơn nhất. Nó tồn tại, phát triển bằng chính sự nỗ lực nội sinh
của mình. Đó chính là cái đảm bảo lâu dài, bền vững và quan trong hơn cả.
– Từ cá nhân đến xã hội, đến mọi quốc gia, dân tộc đều phải gắn mình vào sự bảo đảm đó.
– Các cơ hội đảm bảo cho con người là như nhau, nhưng điều quan trọng là phải dựa vào chính mình. Đó là quy
luật có tính tất yếu, vừa là một yêu cầu, là khát vọng tự thân, có ý nghĩa không chỉ đối với sự sinh tồn mà còn có ý
nghĩa đối với sự phát triển của con người chân chính.
– Chứng minh qua những câu chuyện, những con người trong cuộc sống
-Phê phán những con người sống dựa dẫm, phụ thuộc vào hoàn cảnh, không nỗ lực, phấn đấu, sống bi quan…
3.Bài học nhận thức và hành động:
– Dựa vào chính mình để sinh tồn, để hòa nhập, để sáng tạo và phát triển, để thể hiện lòng tự trọng cá nhân. Dựa
vào chính mình còn là danh dự của quốc gia, dân tộc, là tinh thần tự cường, tự tôn cần thiết.


– Dựa vào chính mình là yếu tố quan trọng nhất nhưng không phải là duy nhất cho cuộc sống sinh tồn và đơm hoa
kết trái. Con người phải biết kết hợp hài hòa giữa cá nhân và khách thể bên ngoài.
4. Liên hệ thực tế, bản thân
Kết bài : có thể khẳng định ý nghĩa câu chuyện, nêu cảm xúc cá nhân, hoặc gợi mở cho người đọc tiếp tục suy nghĩ
…
ĐỀ: " Những người bạn giả dối giống như những chiếc bóng: chúng theo gót ta ra ngoài nắng ấm, và rời bỏ ta ngay
khi ta bước vào bóng râm." (C. Bôvi)
Anh (chị) hãy viết 1 bài văn khoảng 600 từ bàn về ý kiến trên ?
ĐỊNH HƯỚNG
Đề yêu cầu kiểm tra kiến thức xã hội của học sinh trong quan hệ ứng xử, tình bạn, tình người, về cách sống ở đời.
Học sinh có thể đưa ra nhiều cách suy nghĩ, nhận định, bình giải về câu nói của Bôvi và bày tỏ cách nhìn nhận,
đánh giá, ứng xử và rút ra bài học cho bản thân, nhưng tựu trung cần đạt được những nội dung cơ bản sau:
I/ Mở bài :
- Bàn về thái độ và cách ứng xử trong tình bạn...C.Bovi có câu : Những người bạn giả dối giống như những chiếc

bóng: chúng theo gót ta ra ngoài nắng ấm, và rời bỏ ta ngay khi ta bước vào bóng râm.
- Câu nói của Bovi phải chăng đã phê phán bản chất của những kẻ cơ hội, thiếu nhân cách trong tình bạn của một
số người đang diễn ra trong cuộc sống hiện nay.
II/ Thân bài :
1.Giai thích làm rõ nội dung của câu nói :
a. “Giả dối” là không chân thực, nhằm mục đích đánh lừa. “Những người bạn giả dối” là những người sống với bạn
không thật lòng, chỉ dựa trên danh nghĩa tình bạn để lợi dụng bạn nhằm thực hiện những mưu đồ lợi ích riêng tư
cho chính bản thân.
b. ..iống như những chiếc bóng: chúng theo gót ta ra ngoài nắng ấm, và rời bỏ ta ngay khi ta bước vào bóng râm.
- tường minh : khi ta ra ngoài nắng ấm thì chiếc bóng luôn luôn xuất hiện ở bên cạnh ta; khi ta vào trong bóng
râm , phản chiếu của ánh nắng không còn thì bóng ta sẽ mất đi. Đó là một hiện tượng vật lý khách quan mang tính
tất yếu.
- Hàm ý “nắng ấm” có thể hiểu đó là khi ta có cuộc sống có thể là thành đạt, khá giả, sung túc, vinh quang… thì lúc
ấy “những người bạn giả dối” bám theo ta để nương tựa, nhờ đỡ, lợi dụng ta vì lợi ích nào đó cho chính bản thân.
Ngược lại bóng râm có thể hiểu đó là lúc ta rơi vào cảnh thất cơ, lỡ vận, khó khăn, hoạn nạn,… thì sự giả dối ấy của
họ tất yếu hiện hình, lộ rõ, rời bỏ ta vì biết rằng bám theo ta cũng không có thêm được lợi ích gì.
2.Phân tích, chứng minh những biểu hiện của sự giả dối :
- Trong học tập…
- Trong cuộc sống…
3. Bình luận mở rộng về tình bạn và ý nghĩa câu nói của Bôvi.
a. Tình bạn hiểu đúng nghĩa là người quen biết, có quan hệ gần gũi, do hợp tình, hợp ý, cùng chí hướng … là sự kết
nối tình cảm thiêng liêng, tạo nên sự gắn bó mật thiết, để nương tựa giúp đỡ cho nhau cùng tiến bộ, cùng nhau tâm
tình chia sẻ những nỗi niềm khi vui cũng như khi buồn, giúp nhau để vượt qua những lúc hiểm nghèo, khó khăn,
hoạn nạn…
b. Câu nói của Bôvi là nhằm lên án, phê phán bản chất của những kẻ cơ hội, đó không phải là tình bạn chân chính,
mà là những con người dựa trên danh nghĩa tình bạn để lợi dụng cho cá nhân một cách thấp hèn, ích kỉ, không có
nhân cách. Qua đó vừa cảnh báo về cách chọn bạn để sống, vừa nhắn nhủ với người đời hiểu đúng về tình bạn và
sống với bạn cho ra nhân cách con người.

(Khi liên hệ mở rộng, học sinh cũng có thể đưa ra ví dụ như những người trước đây đang có quyền chức thì bao
nhiêu người xum xoe gần gũi, nhưng khi về nghỉ hưu – cái ánh nắng sáng lên quyền lực ấy không còn thì chẳng mấy
kẻ đến thăm, … đều được chấp)
III/Kết bài :
- Tóm lược nội dung….
- Bài học cho việc xây dựng tình bạn chân chính.
ĐỀ : Trình bày suy nghĩ của mình về câu nói: “Ở trên đời, mọi chuyện đều không có gì khó khăn nếu ước mơ của
mình đủ lớn”.
DÀN Ý THAM KHẢO
1. Giải thích câu nói:
- Ước mơ: là điều tốt đẹp ở phía trước mà con người tha thiết, khao khát, ước mong hướng tới, đạt được.
- Có người đã ví: “Ước mơ giống như ngọn hải đăng, chúng ta là những con thuyền giữa biển khơi bao la, ngọn hải
đăng thắp sáng giúp cho con thuyền của chúng ta đi được tới bờ mà không bị mất phương hướng”. Sự ví von quả
thật chí lí, giúp người ta hiểu rõ, hiểu đúng hơn về ước mơ của mình.
- Ước mơ đủ lớn: là ước mơ khởi đầu từ điều nhỏ bé, trải qua một quá trình nuôi dưỡng, phấn đấu, vượt những khó
khăn trở ngại để trở thành hiện thực.
- Câu nói: đề cập đến ước mơ của mỗi con người trong cuộc sống. Bằng ý chí, nghị lực và niềm tin, ước mơ của mỗi
người sẽ “đủ lớn”, trở thành hiện thực.
2. Phân tích, chứng minh :
Có phải “Ở trên đời, mọi chuyện đều không có gì khó khăn nếu ước mơ của mình đủ lớn”?
Ý 1: Ước mơ của mỗi người trong cuộc đời cũng thật phong phú.
- Có những ước mơ nhỏ bé, bình dị, có những ước mơ lớn lao, cao cả…
- Có ước mơ vụt đến rồi vụt đi; ước mơ luôn đồng hành cùng đời người; ước mơ là vô tận.
- Thật tẻ nhạt, vô nghĩa khi cuộc đời không có những ước mơ.
Ý 2: Ước mơ cũng như một cái cây- phải được ươm mầm rồi trưởng thành.
- Một cây sồi cổ thụ cũng phải bắt đầu từ một hạt giống được gieo và nảy mầm rồi dần lớn lên. Như vậy, ước mơ đủ
lớn nghĩa là ước mơ bắt đầu từ những điều nhỏ bé và được nuôi dưỡng dần lên.
- Nhưng để ước mơ lớn lên, trưởng thành thì không dễ dàng mà có được. Nó phải trải qua bao bước thăng trầm,
thậm chí phải nếm mùi cay đắng, thất bại. Nếu con người vượt qua được những thử thách, trở ngại, kiên trung với
ước mơ, khát vọng, lí tưởng của mình thì sẽ đạt được điều mình mong muốn.

* Dẫn chứng:
+ Ước mơ của chủ tịch Hồ Chí Minh là giải phóng dân tộc, đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho dân mình. Trải
qua bao gian khổ khó khăn và hi sinh, Người đã theo đuổi đến cùng điều mình mơ ước ước mơ đó đã trở thành hiện
thực.
+ Nhiều nhà tư tưởng lớn, những nhà khoa học cho đến những người bình dân, thậm chí những thân thể khuyết
tật… vẫn vươn tới, đạp bằng mọi khó khăn, cản trở trong cuộc sống để đạt được mơ ước của mình
Ý 3: Nhưng cũng có những ước mơ thật nhỏ bé, bình dị thôi mà cũng không dễ đạt được:
- Những em bé bị mù, những em bé tật nguyền do chất độc da cam, những em bé mắc bệnh hiểm nghèo… vẫn hằng
ấp ủ những mơ ước, hi vọng.
- Nhưng cái chính là họ không bao giờ để cho ước mơ của mình lụi tàn hoặc mất đi.
Ý 4: Ước mơ không đến với những con người sống không lí tưởng, thiếu ý chí, nghị lực, lười biếng, ăn bám…
3. Đánh giá – mở rộng:


- Lời bài hát “Ước mơ” cũng là lời nhắc nhở chúng ta: “Mỗi người một ước mơ, nhỏ bé mà lớn lao trong cuộc đời,
ước mơ có thể thành, có thể không…”. Thật đúng vậy, mỗi một con người tồn tại trên cõi đời này phải có riêng cho
mình ước mơ, hi vọng, lí tưởng, mục đích sống của đời mình.
- Phê phán: Ước mơ có thể thành, có thể không như ta phải biết giữ lòng tin với những ước mơ của mình . Nếu sợ
ước mơ bị thất bại mà không dám ước mơ, hay không đủ ý chí, nghị lực mà nuôi dưỡng ước mơ “đủ lớn” thì thật
đáng tiếc, đáng phê phán. Cuộc đời sẽ chẳng đạt được điều gì mình mong muốn và sống như thế thật tẻ nhạt, vô
nghĩa.
4. Bài học:
* Nhận thức: Nếu cuộc đời là chiếc thuyền thì ước mơ là ngọn hải đăng. Thuyền dẫu gặp nhiều phong ba, ngọn hải
đăng sẽ là niềm tin, ánh sáng chỉ phương hướng cho thuyền. Mất ngọn hải đăng, con thuyền biết đi đâu về đâu? Vì
thế, hai chữ “ước mơ” thật đẹp, thật lớn lao.
* Hành động:
- Mỗi người chúng ta hãy nuôi dưỡng cho mình một ước mơ, hi vọng. Nếu ai đó sống không có ước mơ, khát vọng
thì cuộc đời tẻ nhạt, vô nghĩa biết nhường nào!
- Phải không ngừng học tập, rèn ý chí, trau dồi kĩ năng sống để biết ước mơ và biến ước mơ thành hiện thực.
Đề số 2: "Trong thế gian này chúng ta xót xa không chỉ vì lời nói và hành động của những kẻ xấu mà còn là sự im

lặng đáng sợ của những người tốt" (M.L.King)
Anh/ chị hãy viết bài văn ngắn khoảng 600 từ bày tỏ suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Phân tích đề
- Yêu cầu về nội dung: Bàn về sự đau đớn, thất vọng do lời nói và hành động của kẻ xấu không lớn bằng việc những
người tốt không có bất cứ phản ứng gì trước những việc làm của kẻ xấu-bệnh cô cảm.
- Yêu cầu về thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận.
- Yêu cầu về phạm vi tư liệu: đời sống xã hội.
Lập dàn ý
a. Mở bài: Giới thiệu hiện tượng cần bàn:
Sự đau đớn, thất vọng do lời nói và hành động của kẻ xấu không lớn bằng việc những người tốt không có bất cứ
phản ứng gì trước những việc làm của kẻ xấu và căn bệnh cô cảm.
b. Thân bài:
* Nêu bản chất của hiện tượng - giải thích hiện tượng
- Cuộc sống là tổng hòa các mối quan hệ xã hội nên luôn luôn tồn tại hai loại người: xấu và tốt. Vì thế, ta thấy đau
lòng vì hàng ngày, hàng giờ vẫn có những nhiều đáng tiếc xảy ra, chà đạp lên các giá trị
- Sự im lặng của người tốt là sự im lặng đáng sợ vì đó là phản ứng bất bình thường của người người mà từ trước
đến nay ta trân trọng -> bệnh vô cảm
-> Đây là lời cảnh báo nghiêm khắc về sự băng hoại các giá trị đạo đức trong xã hội hiện nay. Ý kiến này khẳng
định: sự đau đớn, thất vọng do lời nói và hành động của kẻ xấu không lớn bằng việc những người tốt không có bất
cứ phản ứng gì trước những việc làm của kẻ xấu.
* Bàn luận thực trạng, nguyên nhân của hiện tượng bằng các thao tác phân tích, chứng minh
- Thực trạng: hiện tượng khá phổ biến trong xã hội
+ lời nói, hành động của những kẻ xấu (d/c)
+ sự im lặng đáng sợ của những người tốt - bệnh thờ ơ, vô cảm
- Nguyên nhân của hiện tượng:
+ Những kẻ xấu, những kẻ kém đạo đức. Chúng làm nhiều việc trái với chuẩn mực đạo đức xã hội chỉ mong vụ lợi
cho bản thân, không nghĩ đến người khác, không quan tâm tới tập thể ( d/c)


- Trước những bất công, vô lí, điều xấu xa đang xảy ra, trước nỗi đau của người khác… người vô cảm không có

phản ứng gì bởi vì họ đã không dám lên tiếng, không dám đấu tranh để cho cuộc sống này tốt đẹp hơn.
Tại sao họ im lặng? Vì họ thấy bất lực. Họ thấy cô độc. Họ mất niềm tin...
* Hậu quả của hiện tượng:
- Lời nói, hành dộng của kẻ xấu, sự thờ ơ vô cảm làm cho xã hội trở nên bất ổn, con người mất hết niềm tin vào
những điều tốt đẹp (d/c)
* Giải pháp khắc phục:
+ Nâng cao nhận thức ở giới trẻ: nhà trường và đoàn thanh niên …cần thường xuyên tổ chức các diễn đàn để tuyên
truyền, giáo dục thanh niên về lối sống đẹp
+ Cần phê phán quyết liệt và nghiêm khắc nhắc nhở những cá nhân có hành vi xấu, vô cảm
c. Kết bài:
- Phải nhận thức rõ nhưng việc làm tốt – xấu xunh quanh cuộc sống của mình. Không làm ngơ trước cái xấu, cái ác,
không có thái độ sống thờ ơ, vô cảm
- Ủng hộ việc làm của những người tốt, có ý thức bảo vệ người khác để xã hội ngày một tốt đẹp hơn.
Đề số 3:
“Trong quyển lưu bút cuối năm học, học sinh viết:“Nhưng mìn hứa sẽ mãi lè bẹn thân đeng wên teo dzà mái trừng iu
zấu nì nha”. Xin tạm dịch: “ Nhưng mình hứa sẽ mãi là bạn thân, đừng quên tao và mái trường yêu dấu này nha”.
Và đây nữa:“Gửi mail nhớ thim cái đuôi @ da heo chấm cơm nha, mi u bit ko, năm nay lại ko được học chung dzới
nhau gùi”. Tạm dịch là: “Gửi mail nhớ thêm cái đuôi @ da heo chấm cơm nha, mấy bạn biết không, năm nay lại
không được học chung với nhau rồi”.
Phần chữ in đậm trong đoạn văn trên là những câu trích trong cuốn lưu bút của học sinh lớp 8 một trường chuyên
Quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh”.
(Trích Ngôn ngữ chat - Việt Báo - 18/5/2006 - Tác giả Ngọc Mai)
Hiện nay, trong sinh hoạt và học tập, một bộ phận lớp trẻ có thói quen sử dụng tiếng lóng trên mạng, còn gọi là
“ngôn ngữ chat”, “ngôn ngữ SMS”, “ngôn ngữ @”,… như trong đoạn trích trên. Anh (chị) hãy viết bài văn ngắn
khoảng 600 từ bày tỏ ý kiến của mình về việc này.
Phân tích đề
- Yêu cầu về nội dung: Bàn về thói quen sử dụng tiếng lóng trên mạng, còn gọi là “ngôn ngữ chat”, “ngôn ngữ
SMS”, “ngôn ngữ @”,…
- Yêu cầu về thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận.
- Yêu cầu về phạm vi tư liệu: đời sống xã hội.

Lập dàn ý
a. Mở bài: Giới thiệu hiện tượng cần bàn.
b. Thân bài
* Nêu bản chất của hiện tượng - giải thích hiện tượng
- Tiếng lóng trên mạng, ngôn ngữ chat, ngôn ngữ SMS, ngôn ngữ @.... là tên gọi chung của hình thức chữ viết dùng
để tán gẩu trên mạng thông qua máy vi tính hoặc điện thoại di động.
- Do sử dụng bàn phím máy tính và bàn phím điện thoại di động có một số bất tiện khi viết tiếng Việt, nên ban đầu
có một số người nhất là giới trẻ có một sáng kiến viết tắt một cách tùy tiện cho nhanh.
* Bàn luận thực trạng, nguyên nhân của hiện tượng bằng các thao tác phân tích, chứng minh
- Thực trạng :
+ Lúc đầu xuất hiện trên mạng trên điện thoại, chat trên máy tính, nay lan dần sang các lĩnh vực khác như nói, viết
các loại văn bản khác nhau trong sinh hoạt và học tập.


+ Lớp trẻ mắc phải nhiều nhất. Nguy hiểm hơn, căn bệnh này là căn bệnh mới trong học đường và lây lan rất
mạnh. Nhiều thầy cô, nhiều phụ huynh, nhiều Sở giáo dục đã lên tiếng về việc này trên các phương tiện thông tin..
+ Hiện tượng này lan dần theo thời gian. Đến nay, trở thành một thói quen trong một bộ phận không nhỏ của lớp
trẻ hiện nay.
- Nguyên nhân của hiện tượng trên
+ Do tiết kiệm thời gian khi "chat" mạng
+ Do tuổi trẻ nhạy bén với cái mới và muốn có một thế giới riêng, hoặc muốn tự khẳng định mình hoặc nũng nịu với
bạn bè và người thân cho vui
+ Do tuổi trẻ vô tư, vô tình không thấy hết tác hại của hiện tượng trên…
* Hậu quả của hiện tượng trên:
+ Tạo nên một thói quen nói và viết chệch chuẩn, làm mất đi sự trong sáng, giàu đẹp của tiếng Việt, hủy hoại giá trị
truyền thống.
+ Ảnh hưởng đến tư duy, ảnh hưởng đến tâm lí của lớp trẻ. Đó là thói xấu nói năng, tư duy một cách tùy tiện, cẩu
thả…
* Cách khắc phục hiện tượng trên
+ Vì đây là một hiện tượng xã hội phát sinh từ cuộc sống cho nên không thể tẩy chay một cách máy móc một chiều,

tránh cách xử lí cực đoan.
+ Giải thích thuyết phục lớp trẻ thấy được rằng sự vô tình của mình có thể gây nên một tác hại khó lường.
+ Tiếp thu có chọn lọc hiện tượng này và sử dụng đúng lúc đúng chỗ không được sử dụng tràn lan trong sinh hoạt
và học tập.
c. Kết bài:
- Không đồng tình với những hành vi trên
- Cẩn thận trọng khi tiếp xúc với những hiện tượng mới phát sinh trong cuộc sống hiện đại. Nhất là khi những hiện
tượng này mâu thuẫn với những giá trị truyền thống tốt đẹp từ ngàn đời.
- Vì vậy, yêu cầu phải có cách ứng xử phù hợp với tính chất của từng hiện tượng để tiếp thu những cái mới mẻ,
nhưng cũng không hủy hoại những giá trị truyền thống.
Đề số 4: Trong một bài viết trên báo, có một bạn trẻ tâm sự:
"Tôi ưa nói, ưa tranh luận, nhưng khi tôi 17 tuổi nếu tôi giơ tay phát biểu trước lớp về một vấn đề không đồng ý với
quan điểm của thầy cô, tôi bị dòm ngó, tẩy chay, cười mỉa...Hình như ở Việt Nam, người ta rất khó chấp nhận chuyện
người nhỏ hơn mình "sửa sai" hay tranh luận thẳng thắn với người lớn"
(Đặng Anh Sống đúng là chính mình, trang wep: tuoitre.vn ngày 9/9/2013).
Từ góc độ của một người trẻ, anh/chị hãy viết bài văn ngắn khoảng 600 từ cho biết suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
- Yêu cầu về nội dung: Ý kiến trên nêu lên một thực tế khá phổ biến trong xã hội Việt Nam: những người trẻ tuổi có
tư duy độc lập, khi vượt qua rào cản tuổi tác có chủ kiến cá nhân thường phải đối mặt với cái nhìn và đánh giá
mang tính định kiến của cộng đồng xã hội.
- Yêu cầu về thao tác lập luận: giải thích, phân tích, chứng minh, bình luận.
- Yêu cầu về phạm vi tư liệu: đời sống xã hội.
Lập dàn ý
a. Mở bài:Giới thiệu hiện tượng cần bàn.
b. Thân bài:
* Nêu bản chất của hiện tượng - giải thích hiện tượng


- Ý kiến trên nêu lên một thực tế khá phổ biến trong xã hội Việt Nam: những người trẻ tuổi có tư duy độc lập, khi
vượt qua rào cản tuổi tác có chủ kiến cá nhân thường phải đối mặt với cái nhìn và đánh giá mang tính định kiến
của cộng đồng xã hội

- Từ đấy, chính bản thân người trẻ cũng dễ mang tâm lí kém tự tin, luôn có thái độ rụt rè, thụ động khi bộc lộ chủ
kiến, thậm chí không bao giờ nói ra suy nghĩ của mình trước đám đông
* Bàn luận thực trạng, nguyên nhân của hiện tượng bằng các thao tác phân tích, chứng minh
- Lí giải nguyên nhân dẫn đến hiện tượng
+ Xã hội Việt Nam vốn có truyền thống "kính lão đắc thọ", người trẻ tuổi phải luôn lắng nghe và tôn trọng người
lớn tuổi hơn để học tập kinh nghiệm sống. Nề nếp này được duy trì trong các môi trường sinh hoạt khác nhau của
người Việt, từ cấp độ gia đình, nhà trường đến phạm vi toàn xã hội.
+ Nhìn chung trong xã hội Á Đông nói chung và xã hội Việt Nam nói riêng, con người có khuynh hướng sống khép
mình, giấu cái tôi cá nhân đi chứ không chủ động bộc phát cái tôi mạnh mẽ như người phương Tây. Vì vậy, người
Việt Nam có tâm lí ngại nói lên suy nghĩ riêng trước đám đông, đặc biệt là người trẻ tuổi.
- Thực trạng của hiện tượng :
+ Hiện tượng được đề cập là hiện tượng khá phổ biến trong trường học của Việt Nam. Với lối giảng dạy truyền
thống và nếp sống của cộng đồng, học sinh của nước ta khá thụ Động trong họ tập, gần như chỉ tiếp thu kiến thức
một chiều và ít khi đặt ra câu hỏi hay đưa ra những suy nghĩ đi ngược lại với điều được dạy. Tuy nhiên, cũng có
một số học sinh dám bộc lộ chủ kiến của mình thì lại ít được gv khuyến khích, thậm chí còn bị bác bỏ, bị phủ nhận.
+ Ở cấp độ xã hội, hiện tượng này cũng xuất hiện rất nhiều. Người trẻ tuổi thường bị nhìn nhận là "trẻ người non
dạ", "ngựa non háu đá", "trứng khôn hơn vịt". Vì vậy, đa phần người trẻ, những người giàu sức sống, sự năng
động, sáng tạo trong tư duy và hành động nhất lại trở thành những cỗ máy câm lặng, ít dám bộc lộ bản thân.
- Giải pháp khắc phục hiện tượng
+ Bộc lộ chủ kiến là một hành động tích cực, cần được khuyến khích và người trẻ cũng cần có ý thức về cách thức
và thái độ khi thể hiện chủ kiến của mình: thẳng thắn, bộc trực, mạnh mẽ, biết bảo vệ ý kiến riêng nhưng không
được kiêu căng, thất lễ với người khác.
+ Về phía những người lớn tuổi, những bậc tiền nhân và cả cộng đồng cần có cái nhìn rộng mở hơn với người trẻ,
biết lắng nghe, chia sẻ và trao đổi ý kiến với họ, đồng thời đánh giá và nhìn nhận đúng mức sự đóng góp của người
trẻ chứ không nên có thái độ "dòm ngó, tẩy chay, cười mỉa" làm ảnh hưởng đến tinh thần và taamlis của thế hệ trẻ;
Cần động viên và khuyến khích thế hệ trẻ biết sống chủ động, sống sáng tạo và bộc lộ mình hơn để góp phần thay
đổi cuộc sống theo hướng tích cực.
c. Kết bài:
- Không đồng tình trước thói quen kì thị của một số người lớn tuổi truớc chính kiến của những người trẻ tuổi hơn
- Nâng cao trình độ, suy nghĩ thấu đáo...-> dám bộc lộ chủ kiến của mình đồng thời tôn trọng ý kiến của người trẻ

như mình.
- Cần phải phân biệt giữa thái độ bộc lộ suy nghĩ của cá nhân để trao đổi, tranh luận với người khác với thái độ
chống đối, tiếu tôn trọng, thậm chí xấc xược, hỗn láo với người lớn tuổi ở những người trẻ.
- Khẳng định: Vấn đề tác giả Đặng Anh đặt ra là một vấn đề đáng suy nghĩ và có giá trị không chỉ đối với người trẻ
mà đối với cả cộng đồng.
ĐỀ: Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn (không quá 400 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên sau đây:
“Hãy vui với người đang vui, hãy khóc với người đang khóc!”.
a.Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt trôi chảy;
không mắc lỗi dùng từ, ngữ pháp, chính tả, .


b.Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, song nhất thiết lí lẽ và dẫn chứng phải hợp lí,
thuyết phục; cần làm rõ các ý chính sau:
Yêu cầu
1- Mở bài: Nêu được vấn đề nghị luận
(Dẫn dắt, dẫn lại câu nói, thực chất ý nghĩa của lời khuyên: kêu gọi, nhen ươm sự sẻ chia, đồng cảm giữa con người
với con người) 0,5 đ
2-Thân bài
a- Giải thích ý kiến: Cần quan tâm đến người chung quanh bằng sự đồng cảm, sẻ chia với những vui /buồn, hạnh
phúc/ khổ đau, thành công/ thất bại, gian khó, hoạn nạn...của họ
b- Bàn luận ý kiến:
- Người ta thường vui khi đạt được thành công, hạnh phúc. Sự sẻ chia, đồng cảm của người chung quanh có tác
dụng cổ vũ, khích lệ để họ có thêm động lực ý chí để vươn đến thành công, hạnh phúc cao hơn (Nêu dẫn chứng)
- Người ta thường buồn/khóc khi gặp thất bại, khổ đau. Sự sẻ chia, đồng cảm của người chung quanh có tác dụng
động viên, nâng đỡ để họ vượt qua trạng thái bi quan, nặng nề, tiếp tục nỗ lực để có được niềm vui thành công và
hạnh phúc trong tương lai (nêu dẫn chứng).
- Khẳng định lời khuyên trên là lời kêu gọi, nhen ươm cho cách sống đúng và đẹp; đem lại nhiều niềm vui và quan
hệ tốt đẹp trong cuộc sống, phù hợp với đạo lí dân tộc...
- Phê phán hiện tượng thờ ơ, vô cảm với người chung quanh, lối sống ích kỉ chỉ biết đến lợi ích riêng mình (dẫn
chứng).

3- Kết bài: Khái quát vấn đề, liên hệ, rút ra bài học nhận thức và hành động của bản thân 0,5 đ
Đề: Suy nghĩ về điều mà giáo sư Ngô Bảo Châu từng viết: "Không phải ai cũNg có khả năng để đạt giải Nobel hay
Fields, nhưng ai cũg có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa".
Mỗi chúng ta sinh ra đều có những ưu nhược điểm nhất định.Quan trọng là PHẢI biết fát huy điểm mạnh
của m đế "làm cho cs ta có ý nghĩa hơn"
- cuộc sống không đòi hỏi chúng ta làm những điều lớn lao quá sức nhưng mổi chúng ta hãy là những bông hoa đẹp
để góp sắc và hương vào cuộc sống để tổ điểm cho cs chúng ta ngày một tươi đẹp.sống có ích cho bản thân cho gia
đình và cho xã hội.
Đề: Mọi người nghĩ sao về đức tính hy sinh của người phụ nữ Việt Nam?
Người phụ nữ hiện đại có cần sự hy sinh này ko?
ĐỀ: Suy nghĩ về câu nói " Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm"
BÀI LÀM
Mở bài:

Thế giới mà chúng ta đang sống hôm nay đang cần lắm những bàn tay của con người sẵn sàng

mở rộng lòng nhân ái. Nếu hạnh phúc và niềm vui được sẻ chia thì nỗi buồn sẽ bị dập tắt còn hạnh phúc và niềm vui
thì sẽ được nhân đôi. Con người khi trao đi yêu thương cho người khác, tức là họ cũng đã nhận lại yêu thương cho
mình, và con người đó luôn có được những điều tốt đẹp cho bản thân và cho những người xung quanh nữa . Có lẽ
đó cũng chính là nội dung của câu ngạn ngữ mà người Bungari muốn gửi tặng đến tất cả chúng ta “Bàn tay tặng
hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm”.
Thân bài:
1. Giải thích: Hoa hồng là loài hoa đẹp nhất trong các loài hoa, nó là biểu tượng cho tình yêu và hạnh phúc từ bao
đời nay. Hoa hồng đây chính là ẩn dụ cho tình yêu thương, sự sẻ chia. Còn hương thơm chính là điều tốt đẹp mà ta
đón nhận được khi ta trao đi tình yêu thương đó. Hoa hồng có mùi hương rất đậm nên trao cho người khác rồi mà
hương thơm vẫn còn đọng mãi trên bàn tay ta. Nói như thế có nghĩa là hương thơm là hệ quả của việc trao tặng hoa


hồng. Nói một cách khái quát, khi ta trao những điều tốt đẹp cho người khác là lúc lòng ta rộng mở, tình yêu
thương của ta sẽ trở thành sức mạnh là thứ hương thơm làm sảng khoái cho ta và biết bao người . Chính việc làm

tốt đẹp của ta là bông hoa ngát hương cho cuộc sống thêm tươi đẹp. Từ đó thế giới sẽ bớt đi bất hạnh và bệnh vô
cảm sẽ bị đẩy lùi.
2. Chứng minh tính tích cực của câu ngạn ngữ:
Câu phương ngôn đưa ra một quan niệm sống tích cực: Sống là phải biết quan tâm sẻ chia, dâng tặng
người bên ta, quanh ta những điều tốt đẹp “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Người biết trao tặng hoa hồng,
trao tặng yêu thương là người giàu có về tâm hồn. Giúp đỡ người khác, mang đến hạnh phúc cho người khác chính
là cách để tô đẹp tâm hồn mình. Bạn nên nhớ rằng, khi bạn đang vui thì trên thế giới này có biết bao người đang
buồn, khi bạn đang hạnh phúc thì quanh bạn đang có biết bao người rơi vào hoàn cảnh bất hạnh, thiếu may mắn.
Nếu cuộc sống của bạn chỉ nghĩ cho riêng mình thì thế giới quanh bạn chỉ toàn những điều ích kỷ. Nhưng nếu bạn
biết trao đi yêu thương chính là bạn đang chữa căn bệnh vô cảm cho chính mình vì “Nghèo nàn về vật chất dễ chữa,
nghèo nàn về tâm hồn khó chữa” . Bạn đừng sợ khi yêu thương trao đi, nó không mất đi đâu bạn ạ mà ngược lại:
Yêu thương trao đi là yêu thương nhận lại mãi mãi. Ta mang đến cho người khác sự tốt đẹp, chính là đang mang lại
điều cao đẹp cho tâm hồn mình. Biểu hiện của yêu thương có muôn hình vạn trạng. Yêu thương tràn ngập khắp
nơi, có nhiều cách để trao tặng. Đấy có thể là một ánh mắt quan tâm lo lắng hay cử chỉ ân cần với một người dưng
khi người ấy đau buồn hay mệt mỏi. Đó có thể là nhường một chỗ ngồi cho người già trên xe Buýt hay dắt một em
bé ăn xin qua đường… Điều mà ta đón nhận lại từ những người ấy phải chăng là ánh mắt cảm ơn là tình yêu - trái
tim của người mà ta trao tặng? Và cũng có khi chỉ đơn giản là cảm giác hạnh phúc, hài lòng về điều mình làm được
cho người khác? Dù sao đi nữa, những thứ vô hình ấy mà ta nhận lại sẽ mãi là bất diệt. Tiền bạc, địa vị vật chất tiêu
dần sẽ hết nhưng yêu thương càng tiêu đi, càng cho đi càng lớn dần lên. Người giàu có nhất trên thế giới chính là
người có được nhiều hương thơm nhất từ những đóa hồng mà mình đã trao đi.
Cho và nhận ở đây không phải là một sự trao đổi qua lại một cách bình thường. Bởi khi cho đi những điều
tốt đẹp, ta cũng cảm thấy sự thanh thản, niềm vui, niềm hạnh phúc trong tâm hồn ta, góp phần làm cho đời thêm
đẹp, thêm vui. Chia sẻ niềm vui với mọi người là nhân đôi niềm vui đó. Những đóa hồng yêu thương ấy của trái tim
con người đã viết nên bao câu chuyện cổ tích giữa đời thường. Ca sĩ Ngọc Sơn, người từng bị cộng đồng mạng tẩy
chay vì những hành động vui “thái quá” . Có ai ngờ được rằng đằng sau con người ấy lại là một trái tim giàu nghĩa,
giàu tình. Anh là nhà từ thiện hàng đầu trong làng giải trí Việt: hàng tháng anh phát hàng tấn gạo cho người nghèo;
hơn 10 năm qua, mỗi tháng anh ủng hộ cho quỹ trẻ em nghèo thành phố Hồ Chí Minh với số tiền là 20 triệu đồng;
năm 2011 vừa qua, anh làm đơn xin hiến xác cho y học để các sinh viên nghành y có điều kiện học tập tốt hơn. Anh
còn xuất hiện trong hầu hết các chương trình ca nhạc từ thiện gây quỹ cho người nghèo… anh chính là tấm lòng
thơm thảo của thành phố mang tên Bác.

Cô sinh viên tên Thúy trong chương trình “Viết tiếp ước mơ của Thúy”. Dù bị bệnh ung thư giai đoạn cuối
nhưng Thúy vẫn chiến đấu với bệnh tật để đem trái tim yêu đời của mình để kết nối với muôn triệu trái tim con
người Việt Nam cùng nhau làm nên chương trình thiện nguyện: Vì trẻ em bị bệnh ung thư. Cũng như vậy, tôi lại
nhớ đến câu chuyện về bạn Nguyễn Thúy Vy (Đà Nẵng), bị bệnh ung thư gan giai đoạn cuối nhưng Vy vẫn thi ĐH
và sau kỳ thi ĐH năm 2010, Vy đã đến bệnh viên Đa khoa Đà Nẵng, tình nguyện hiến trái tim mình cho bệnh viện
để kéo dài sự sống cho những người mắc chứng bệnh tim. Cùng đó là những anh chị sinh viên, học sinh, thanh niên
tham gia phong trào Hiến máu nhân đạo. Một giọt máu hồng là một sự sống được tiếp nối, một giọt máu hồng là
một tấm lòng ngan ngát hương thơm trao đi để kéo dài sự sống cho biết bao nhiêu người.
Văn học là tấm gương phản ánh cuộc sống. Câu chuyện trong Chiếc lá cuối cùng của O’ Henry thật cảm
động; khi mà tình yêu thương được lên ngôi nơi một phố trọ nghèo, cái phố trọ ấy thật gần gũi bởi cuộc đời đã bước
vào văn chương. Cụ Berhman hi sinh cả sự sống của mình để đem lại cho Giônxi niềm tin vào cuộc sống- đúng hơn


là sự sống của chính cô. Cô gái ấy đã chiến thắng được cái chết và lại tiếp tục thực hiện những ước mơ của mình.
Chính là nhờ từ “đóa hồng” của cụ Berhman. Điều kỳ diệu ấy đã khiến cho sự ra đi của cụ mới nhẹ nhàng, thanh
thản vô cùng. Ông họa sĩ già ra đi trong sự mãn nguyện bởi tình cảm yêu thương, lòng biết ơn của Giônxi và Xiu
dành cho cụ mãi là đoá hồng ngát hương giữa đời. Anh thanh niên không tuổi không tên trong lặng lẽ Sa Pa mãi là
một khúc nhạc của lòng hi sinh và sự hiến dâng cho đời. Họ mãi mãi là những con người ban phát hoa hồng cho
những ai đang cần ban tặng.
3. Bài học nhận thức và hành động.
Câu nói: “Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm” là lời nhắc nhở, cảnh tỉnh cho con
người về một quan niệm nhân sinh. Hãy trao tặng tất cả những gì bạn có, đừng chần chừ hay e ngại bởi những gì
bạn nhận được còn nhiều hơn thế nữa. Ai cũng có quyền trao đi hoa hồng, ai cũng có quyền nhận lấy hương thơm…
Hãy mở lòng ra với mọi người, với cuộc đời.Vậy mà, một điều đáng buồn là không phải ai cũng hiểu được ý nghĩa
của yêu thương. Nhiều bạn trẻ suốt ngày không lo học tập mà chỉ biết chơi bời, học đòi lối sống thời thượng. Họ ăn
chơi sa đọa, tiêu tiền như nước vào các trò chơi vô bổ như: quán Bar, vũ trường, đua xe… để từ đó, tương lai và
tuổi trẻ của họ cũng tuột xuống dưới con dốc của cuộc đời. Thói ăn chơi ấy là căn nguyên của Bệnh vô cảm đang lấn
áp và có nguy cơ biến con người thành tộc ác. Đúng như một hiền triết phương Tây đã từng nói “Nơi lạnh lẽo nhất
không phải là Bắc cực mà là nơi thiếu tình thương của con người”. Vậy tại sao chúng ta không góp phần đem yêu
thương để đẩy lùi sự vô cảm ấy?

Kết bài: Với bản thân tôi, được sống trên cõi đời này là một hạnh phúc lớn lao. Cuộc sống đã ban tặng cho
tôi bao điều kỳ diệu. Có lẽ vì vậy mà bản thân tôi luôn tâm niệm rằng: cuộc sống là sự sẻ chia và yêu thương. Nếu
như chúng ta ai cũng sẻ chia, yêu thương thì thế giới này sẽ không còn khổ đau và bất hạnh mà chỉ toàn là hạnh
phúc và niềm vui. Xin được lấy bốn câu thơ của Tố Hữu thay cho lời kết:
Xin gửi lại bạn đời yêu quý nhất
Còn mấy vần thơ một nắm tro
Thơ gửi bạn đường tro bón đất
Sống là cho, chết cũng là cho
Câu 2 (3đ) : có ba cách để tự làm giàu mình: mỉm cười, cho đi và tha thứ. ( theo hạt giống tâm hồn, NXB tổng hợp
TPHCM 2008)
A/c hãy viết 1 bài văn ngắn khoảng 600 từ bày tỏ suy nghĩ của mk về quan niệm trên.
Đề: con ơi hãy nhớ, tay trái của mình là tay phải của người
Ý nghĩa và bài học rút ra từ lời dạy trên
con người ko có ai là hoàn hảo cả, mỗi người đều có điểm mạnh, điểm yếu riêng. Đó cũng là cơ sở để hình thành
nghề nghiệp trong xã hội, một người có thể giỏi về lĩnh vực này nhưng lại hoàn toàn mù mờ về lĩnh vực khác. Nói
như vậy không phải để xấu hổ mà để chúng ta vươn lên, biết mình kém người để bỏ bớt tự cao và học hỏi ở người
khác.
Thứ 2, chúng ta có thể làm tốt 1 việc nhưng ko thể làm tốt mọi việc, trong cuộc sống cộng đồng cần phải đoàn kết,
gắn bó với nhau
Đề bài: “Đường đi khó, không khó bởi ngăn sông cách núi mà khó bởi lòng người ngại núi e sông” (Nguyễn Bá Học)
Viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của em về ý kiến trên.
Bài làm tham khảo (của HS giỏi)


Người Trung Quốc có câu : "Bất nhập hổ huyệt, an đắc hổ tử" - Nghĩa là không vào hang cọp làm sao bắt được cọp
con. Suy ngẫm câu nói ấy ta thấy rõ : Ở đời muốn thành công việc lớn thì con người chúng ta phải có sự quyết tâm
và tinh thần mạo hiểm. Đây cũng là bài học rất tâm đắc của bao người từ xưa đến nay. Nguyễn Bác Học, là một nhà
giáo đồng thời cũng là nhà văn, trong bài " ời khuyên học trò" ông đã nêu lên quan niệm ấy : Đường đi khó, không
khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi e sông”. Lời dạy trên có nghĩa như thế nào ? Chúng ta cần
hiểu và thực hiện ra sao cho đúng ?

Câu nói của Nguyễn Bá Học cho ta thấy rõ hai vấn đề. Trước hết cái " khó vì ngăn sông cách núi" : Sông
rộng, núi cao là những chướng ngại vật của thiên nhiên gây ra nhằm cản chở bước tiến của con người. Kế đó là cái
" khó vì lòng người" : Lòng người hay nản chí thiếu tự tin thì sẽ sợ núi cao sông sâu, chưa đi mà đã vội thối lui,
chùn bước. Trước hai cái khó ấy thì cái khó ở lòng người mới đáng ngại. Con người thiếu quyết tâm, không có tinh
thần vượt khó thì không thể nào có thể vượt núi, qua sông được.
Ý chí quyết tâm, tinh thần vượt khó đúng là một bí quyết giup ta thành công trong cuộc đời. Bởi cuộc sống
muôn màu muôn vẻ đường đời lại nhiều ngả rẽ quanh co. Trên đường ta đi đâu phải chỉ có hoa thơm cỏ lạ mà bao
nguy hiểm, khó khăn luôn chờ ta phía trước. Nếu muốn đạt được mục đích của cuộc đời thì chúng ta không thể lùi
bước mà phải đương đầu với những việc khó khăn mà sức người tưởng chừng như không thể nào làm được. Đứng
trước những tình huống khó khăn, phức tạp âý, chúng ta cần phải có lòng tự tin, có ý chí quyết tâm thì mới có thể
thành đạt. Và để vượt được lên trên mọi chướng ngại, điều trước tiên là ta phải chiến thắng bản thân mình. Ta phải
tự rèn luyện cho mình ý chí kiên nhẫn, lòng quyết tâm, tinh thần gan thép để có đủ sức mạnh vượt qua sông sâu,
núi cao. Chính có ý chí, có lòng quyết tâm cao nên những đòn thám hiểm mới dám vượt đại dương, leo tận đỉnh núi
Hi Mã Lạp Sơn trong những điều kiện khó khăn để chinh phục thiên nhiên...
Thế nhưng trong thực tế, có không ít những người không tự rèn luyện mình để có dược ý chí bền vững như
vậy. Họ dể nản chí, ngã lòng trước phong ba bão táp. Đó là những kẻ thiếu nghị lực, gặp khó là chùn bước, là thối
lui. Những hạng người này luôn gặp thất bại trong cuộc đời. Ta phải nên hiểu rằng không khó khăn nào mà con
người không vượt qua được cả. Sống trong đất nước bị nô lệ, dân tình khốn khó lầm than, Bác Hồ với tấm lòng yêu
nước, thương dân, chỉ bằng đôi tay trắng cùng với lòng quyết tâm, ý chí kiên cường, Bác đã ra đi tìm đường cứu
nước vượt qua mọi gian khổ hiểm nguy trước mặt để cho ta có được ngày hôm nay. Đây là một tấm gương đáng để
cho chúng ta cần học tập mà Bác đã từng dạy :
Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
Đúng là " quyết chí" thì ta sẽ làm nên". Nếu tất cả mọi chúng ta ai cũng hiểu được chân lí ấy, thông minh
sáng suốt nhận định mọi sự vào quyết tâm hành động thì chúng ta sẽ biến được ước mơ thành hiện thực.
Nói tóm lại, lời răn dạy học trò của Nguyễn Bác Học là một phương châm sống đúng đắn. Trong bất kì
hoàn cảnh nào, tình huống nào, chúng ta vẫn có thể chiến thắng nếu có ý chí và lòng quyết tâm cao. Đây là một bài
học sâu sắc mà chúng ta cần ghi nhớ trong việc rèn luyện bản thân. Ngay từ trong học tập, nếu ta thực hiện tốt lời

khuyên trên thì ta sẽ đạt được kết quả mong muốn. Và đừng bao giờ quên " Đường đi khó, không khó vì ngăn sông
cách núi, mà khó vì lòng người ngại núi e sông"
Đề bài:
Nỗi tuyệt vọng đứng trước đường cùng, ai trong cuộc đời chẳng phải một vài lần đối diện? Để thoát khỏi nó,
mỗi người cần có một sự lựa chọn khác nhau: có người thì buông xuôi phó mặc cho số phận đẩy đưa, có người lại tìm


kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài…, song thực tế cho thấy, những ai biết vượt qua thử thách bằng chính nghị lực và bản
lĩnh của mình đều gặt hái được thành công. Người xưa dạy rằng: “Hãy tự cứu mình trước khi trời cứu”.
Anh/ Chị hãy viết một bài văn ngắn về chủ đề “Vượt lên số phận”.
Bài làm tham khảo (của HS giỏi)
Trong ba vạn sáu nghìn ngày của cuộc đời chúng ta, không chỉ có những ngày trời quang mây tạnh mà một
nửa là mây mù u ám, mưa dầm gió bấc. Đường đời mà chúng ta đi, có thể bằng phẳng thênh thang, có thể sông
ngăn núi trở, không thuyền không bến sang sông.
Sự thực đó chúng ta không thể thay đổi, nhưng chúng ta có thể thay đổi lòng mình. Những lúc như thế
chúng ta hãy tự biến lòng mình thành chiếc thuyền qua sông. Có biết bao tấm gương vượt lên số phận khiến chúng
ta không khỏi xúc động. Thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí bị liệt hai tay từ khi lên 4 tuổi. Năm 7 tuổi, ông đã quyết tâm
tập viết bằng hai chân, dù khó khăn đến mấy, ông cũng miệt mài tập viết ngày đêm, cuối cùng ông đã làm được mọi
việc bằng đôi chân kì diệu của mình. Với đôi chân ấy, ông đã viết sách, làm thơ, dạy học….Cố thủ tướng Phạm Văn
Đồng đã nói: “Thầy giáo Nguyễn Ngọc Kí là đại diện cho sự phấn đấu phi thường và kì diệu, là tấm gương sáng cho
các bạn trẻ hôm nay, nhất là những người khuyết tật noi theo”.
Khi sắp học lên tiến sĩ, Stephen William Hawking bị chứng bại liệt thần kinh không vận động nói năng
được, ông mơ thấy mình bị xử tử, sau khi tỉnh giấc, bỗng nhiên ông ý thức được, nếu được xá tội, ông sẽ làm được
rất nhiều điều có ý nghĩa. Từ đó ông như sống lại sau khi cứ ngỡ rằng tất cả tương lai của mình đã chết, ông kích
hoạt lại đời mình, gấp con thuyền tư tưởng, bay thẳng vào vũ trụ huyền bí, thám hiểm hệ mặt trời, hố đen vũ trụ…
Trong khổ nạn, sự thay đổi tư tưởng, suy nghĩ, quan niệm là phao cứu sinh, sẽ cứu lại sự sống, đưa thuyền đời vào
chốn bình yên.
Có thể bạn và tôi không gặp đại tai nạn như họ, thế nhưng chắc gì chúng ta đã thực sự thoát khỏi cơn bão
đi qua, chắc gì ngày mai bầu trời không còn mưa gió? Cuộc đời mấy ai học được chữ “ngờ”, đại nạn thường bất
ngờ giáng xuống đầu khiến người ta tối tăm mặt mũi, mất hết tinh thần, khi đó chúng ta có lấy tơ sầu muôn mối

cũng không kết thành dây cáp vượt sông, kết vạn mảnh lòng tan vỡ cũng khó ghép thành thuyền vượt sóng gió. Nỗi
tuyệt vọng đứng trước con đường cùng, ai sống trong cuộc đời này mà chẳng phải một vài lần đối diện?
Có người biết tự thay đổi lòng mình, thay đổi quan niệm, gấp bản năng sinh tồn thành thuyền vượt sóng, tự
đưa mình thoát khỏi vực sâu, có người thay đổi lòng mình, lấy những ham muốn kết thành dây cáp, tự giúp mình
vượt ải gian lao.
Đề bài:
“Người chiến thắng thực sự không phải là chiến thắng người khác mà chiến thắng chính mình”.
Anh/chị hãy viết một bài văn ngắn bình luận câu nói trên.
Bài làm tham khảo (của HS giỏi)
Từ nhỏ tôi vô cùng sùng bái, ngưỡng mộ người hùng luôn giành chiến thắng trong các trận giao tranh, sùng
bái những vị đại tướng chinh chiến dọc ngang trên chiến trường, bước lên thây giặc thù, sùng bái những vận động
viên giành được huy chương vàng trong những lần thi đấu, rất nhiều, rất nhiều người và những lĩnh vực khác…
Nhưng lớn dần theo năm tháng tôi mới phát hiện rằng, tất cả sự chiến thắng kia đều hão huyền nếu bản
thân người đại tướng chiến thắng muôn quân đó không chiến thắng nổi chính mình. Tôi cho rằng, chiến thắng bản
thân phải được xem là sự chiến thắng cần được cổ vũ, đề xướng, mới là mục tiêu mà mọi người cần phấn đấu.
Nikolai Alexeevich Ostrovsky chiến thắng bản thân nhờ thế mà cả thế giới mới biết ý chí của thép đã tôi luyện thế


nào, Marie Curie chiến thắng bản thân nhờ thế mà bà hai lần nhận giải Nobel về vật lí…. Những ví dụ chiến thắng
bản thân như thế chúng ta có thề tìm thấy rất nhiều trong lịch sử. Có thể nói rằng, tất cả sự thành công, tất cả sự
chiến thắng của họ đều không thể tách rời việc họ đã tự chiến thắng của họ đều không thể tách rời việc họ đã tự
chiến thắng được mình. Chiến thắng bản thân cần dũng khí hơn so với chiến thắng của người khác. Phật Thích Ca
nói: “Chiến thắng muôn quân không bằng chiến thắng chính mình, vì chiến thắng chính mình chính là chiến công
oanh liệt nhất”.
Muốn chiến thắng chính mình cần phải tôi luyện đủ mọi phẩm chất tốt, cần phải tổng kết kinh nghiệm để
đưa ra phương pháp giải quyết. Nhà soạn nhạc nổi tiếng Beethoven để lại nhiều tác phẩm vượt thời gian, phần lớn
những bài nhạc đó ông sáng tác sau khi ông bị điếc. Điếc là đại họa của con người, nhất là đối với nhà soạn nhạc,
nhưng ông đã không buông xuôi ông nghĩ ra cách để chiến thắng chính mình. Ông sáng tác âm nhạc thông qua sự
nhận thức về nhạc lí trong đầu, nhờ thế ông đã hoàn thành kiệt tác – bản giao hưởng Định Mệnh. Với ý chí ngoan
cường ông đã nghĩ ra cách để chiến thắng chính mình. Chiến thắng bản thân chứng tỏ sức sống mãnh liệt của mình,

bất luận người nào, thông minh hay ngu dốt, kiện toàn hay tàn tật chỉ cần người đó chiến thắng được chính mình
thì sẽ đạt đến đỉnh cao của sự nghiệp.
Các bạn ạ, bạn đừng bao giờ xem sự chiến thắng của người khác là mục tiêu của mình, bạn hãy chiến thắng
chính mình để cảm nhận đích thực ý nghĩa của chiến thắng đỉnh cao nhất trong tất cả chiến thắng.
Đề: Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Mẹ !
Có nghĩa là duy nhất
một bầu trời,
một mặt đất,
một vầng trăng
Mẹ không sống đủ trăm năm
nhưng đã cho con dư dả nụ cười và tiếng hát
[…]
Mẹ !
Có nghĩa là ánh sáng
một ngọn đèn thắp bằng máu con tim
Cái đóm lửa thiêng liêng
cháy trong bão bùng cháy trong đêm tối
Mẹ !
Có nghĩa là mãi mãi
là cho-đi-không-đòi-lại-bao-giờ
(Trích “Ngày xưa có mẹ” - Thanh Nguyên)
•
Xác định phong cách ngôn ngữ và phương thức biểu đạt của văn bản. (0,50 điểm)
•
Nêu tên và tác dụng của 02 biện pháp tu từ trong văn bản. (1,0 điểm)
•
Anh /chị hiểu như thế nào về những câu thơ: “Mẹ! Có nghĩa là duy nhất / một bầu trời/ một mặt đất/ một
vầng trăng” (0,50 điểm)
•

Kể tên 3 tác phẩm văn học mà em biết viết về tình mẫu tử. (0,50 điểm)
•
Từ dòng cuối của đoạn thơ “Mẹ! Có nghĩa là mãi mãi / Là cho – đi – không – đòi lại – bao giờ”, anh /chị hãy
viết bài văn (không quá 1,5 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ của mình về tình mẹ. (2,5 điểm)

Đề bài:
Sự hiện hữu của bạn chính là món quà cho thế giới này. Hãy sống trong niềm vui, sẳn sàng đương đầu với
những gì sắp đến chứ không phải trong những phiền toái lo âu. Sống trọn vẹn mỗi ngày ngay từ bây giờ để mỗi ngày
trôi qua trong cuộc đời đều là một ngày vui.
Viết bài văn bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về ý kiến trên.
Bài làm 1:
Chỉ cần lòng mình luôn vui vẻ thì cuộc đời sẽ không có ngày những ngày bão táp. Hãy dành cho cuộc sống


một nụ cười rạng rỡ, và đón nó trong sự lạc quan.Không có trăm hoa đua nở sẽ khó cảm nhận được hơi thở ấm áp
của mùa xuân; không có tiếng cười sẽ khó cảm nhận được niềm vui của cuộc sống.Tuy chúng ta đến với thế giới này
tiếng khóc, nhưng chúng ta nên đón nhận cuộc sống bằng nụ cười, hãy dành cho cuộc sống một nụ cười tràn đầy sự
kiên cường, lòng quả cảm và cả sự tự tin!
Hãy đem lại cho cuộc sống những điều tuyệt vời nhất!
Cuồng phong có thể cuốn ra bờ biển nhà cửa và làng mạc, cuốn đi tất cả mọi thứ nhưng không thể cuốn đi
được niềm tin tất thắng vào việc cứu độ chúng sinh. Khi giông bão xâm chiếm bờ biển, bến cảng, cuốn trôi đê điều
và các công trình kiến trúc, nhưng không thể cuốn trôi được nụ cười rạng ngời tràn đầy kiên cường và không thể
cuốn trôi được sự sống đáng quý của con người.
Chúng ta không thể quên được sự đoàn kết của người dân địa phương tay trong tay, vai sánh vai chống lại
nước lũ. Không quên được tình bằng hữu nhân nghĩa viện trợ từ các miền trên thế giới. Tuy không cùng màu da,
không cùng chủng tộc nhưng trên khuôn mặt của từng người đều phảng phất một nụ cười, như tia nắng ấm áp của
mặt trời xua đi những băng giá trong lòng người dân bị nạn.
Hãy dành cho cuộc sống một nụ cười rạng rỡ đầy kiên cường, bình tĩnh, yên lặng đối mặt để đón nhận, giải
quyết những khó khăn trở ngại tạm thời và đón nhận một ngày nắng ấm.
Hãy dành cho cuộc sống một nụ cười rạng rỡ đầy dũng cảm, dám làm những việc mà người thường không

dám làm, hóa giải sự mê muội trong tâm can, vì bản thân mình và vì mọi người mở ra một con đường mới bằng
phẳng, rộng rãi.
Hãy dành cho cuộc sống một nụ cười tự tin để vượt qua chính mình, vượt qua những việc mà ta thường cho
là không thể làm được. Nụ cười rạng ngời tự tin đã báo đáp niềm kiêu hãnh của một dân tộc, dâng nên ngọn lửa
đầy hi vọng.
Hãy dành cho cuộc sống một nụ cười rạng ngời thuần khiết, bất luận bạn đang đứng trên đỉnh điểm của thành công
hay tận cùng của thất bại, bất luận vì yêu thích mà hưng phấn hay vì hận thù mà đau khổ, hãy mỉm cười chân thật,
cười để nhìn thấy cuộc sống đi lên, cười để thấy xuân đến rồi đi,cười để thấy được thăng trầm của cuộc sống.
Hãy dành cho cuộc sống một nụ cười rạng ngời khoan dung, vui cười để đón nhận muôn sự vạn vật, dùng
sự tự tin và độ lượng, dùng kiên cường và điềm đạm đấu tranh với vận mệnh, vẫy chào khó khăn, đón nhận cuộc
sống!

Để chúng ta rạng rỡ nụ cười đón chào vạn vật với muôn hình muôn vẻ, bước đi trên con đường nhân sinh

muôn sắc, xây dựng một cuộc sống tốt đẹp!
Bài làm 2:
Trong cuộc sống điều làm người ta xúc động nhất đó là tình cảm.Nhờ có tình yêu mà cuộc sống có ý nghĩa.
Chúng ta có tình yêu của bố mẹ, tình bạn hữu, tình yêu thương kính trọng của người khác đối với mình…
Nếu người nào sống trong một thế giới đầy tình yêu thì người đó sẽ vô cùng hạnh phúc và ngược lại một người đến
với thế gian này mà không được mọi người đón nhận thì đó là nỗi đau không gì sánh bằng và cuộc sống không bằng
địa ngục.
Tình yêu tồn tại khắp nơi, trần gian đầy ắp tình yêu. Có lẽ bạn sẽ bị bố mẹ trách mắng vì phạm phải sai
lầm nào đó; có lẽ bạn sẽ làm những việc nguy hiểm mà bị người khác trách mắng…Khi bạn bị bố mẹ thầy cô và bạn
bè trách mắng tức là bạn đang nhận được tình yêu từ họ. Tục ngữ có câu: “Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho
bùi”. Vì thật ra “cho roi cho vọt” là sự thể hiện tình yêu thương quan tâm của người khác lúc bạn mắc sai lầm, thể
hiện tình yêu thương mênh mông và quan tâm giúp mình tránh những lỗi lầm, đau khổ. Những lúc như vậy ta nên
cảm ơn họ, không nên oán hờn trách móc.
Tình yêu vượt không gian và thời gian. Trên thế giới, tình yêu không có ranh giới quốc gia lãnh thổ, đến cỏ
cây cũng còn có tình cảm, huống chi con người. Cây khi bị cưa đổ cũng đã phát ra tiếng khóc. Cây thể hiện tình yêu
thương bằng cách che mưa che nắng, tỏa bóng mát cho người nông dân trong những buổi trưa hè. Từ đó, chúng ta

thấy rằng cách thể hiện tình yêu là vô hạn. Hoa cỏ cây cối cũng có tình, có nghĩa, con người hà cớ gì không quan
tâm lẫn nhau?
Bố mẹ luôn hi vọng chúng ta sớm trưởng thành, trở thành người tài có ích cho xã hội, đất nước. Còn chúng
ta, chúng ta đã làm được gì? Chúng ta tỏ thái độ bất mãn khi bị cha mẹ trách mắng, chúng ta thường ôm hận khi
thầy cô trừng phạt. Thực ra sự nghiêm khắc của bố mẹ, thầy cô chan chứa tình yêu thương đối với chúng ta, mong
muốn chúng ta sửa sai. Hình phạt, kỉ luật là cách đánh mạnh vào tư tưởng chúng ta, giúp chúng ta nhớ để lần sau
không phạm sai lầm.
Tình yêu không thể thiếu trong cuộc đời cũng như dòng sông không thể thiếu nước, nếu không có tình yêu
thì không thể có một xã hội hài hòa, không có một thế giới hòa bình. Yêu nghĩa là bao dung tất cả, tình yêu như một
bếp than hồng làm tan đi sự lạnh lùng băng giá giữa con người với con người.Tình yêu giúp con người chung tay tạo
nên một thế giới tươi đẹp. Tình yêu giúp một người tội ác tày trời hối cải làm lại cuộc đời. Chúng ta cần mở rộng
lòng mình để người khác sống trong vòng tay yêu thương, hãy để tình yêu và sự hiểu biết thông cảm xóa tan hận thù
ngăn cách.
Cuộc sống nhờ có tình yêu mà trở nên muôn màu muôn vẻ!
Đề bài:
Mỗi chúng ta đều có thể dễ dàng nhìn thấy rất rõ sai trái, lỗi lầm của người khác nhưng thường lại không nhận ra
khuyết điểm của chính mình. H. Ban – dắc, nhà văn Pháp nổi tiếng cho rằng:”Khi công nhận cái yếu của mình, con
người trở nên mạnh mẽ”.
Anh/chị hãy trình bày trong một bài văn ngắn quan điểm của mình về nhận định trên.
Bài làm:
Vào một buổi tối, khi xem tivi, xem đến câu chuyện nhà khoa học và khoa học, trong đó có nhắc đến một
phát minh sáng tạo liên quan đến Einstein. Tôi liền nhớ đến câu chuyện Einstein và ba chiếc ghế của ông. Tinh thần
kiên nhẫn của Einstein được thể hiện trong đó cũng được nhiều người biết, nên tôi không tiện nhắc lại ở đây nữa.
Tôi chỉ muốn nói, giả dụ như tôi là Einstein, tôi sẽ làm như thế nào? Tôi có thể sử dụng sự tinh nhanh của
tuổi nhỏ để che đậy cái kém cỏi của mình hay không, có cảm thấy xấu hổ rồi phẫn uất bất bình không? Tôi tuyệt
nhiên không thể mang ra hai cái ghế xấu hơn của mình cho người khác xem, điều này chẳng hóa ra càng chịu thêm
nhiều lời châm biếm hay sao?
Nhưng Einstein đã làm như vậy. Đối với nhiều người, đây sẽ là một hành động ngu ngốc, nhưng đối với tôi,

đây là tinh thần vô cùng đáng quý, dám làm những việc khó, “dám phơi sự yếu kém của mình ra”. Einstein là một
nhà khoa học lớn nổi tiếng của thế giới, thời thơ ấu cuối cùng cũng làm được một chiếc ghế hợp lí. Chúng ta, những
con người bình thường, có một chút khuyết điểm thì có gì là lạ, quan trọng là nhìn nhận nó như thế nào mà thôi. Có
người một lúc có thể thành danh, có người lầm lạc, che đậy khuyết điểm bằng muôn nghìn cách. Cũng có một số
người, chỉ có năng lực bình thường, có chỗ yếu, nhưng không muốn người khác biết, đó là: khuyết điểm, sai lầm
không vì việc người khác không biết đến mà mất đi. Chỉ biết lợi ích trước mắt mà quên đi cái lợi ích lâu dài là kết
quả khủng khiếp của việc nuôi hổ rước họa vào mình. Einstein không phải vì “làm không tốt” mà xấu hổ. Chúng ta
đã nỗ lực hết sức, thì cũng nên có can đảm cho mọi người xem thành quả của những nỗ lực sáng tạo đó, còn đánh
giá như thế nào lại là việc của người khác, chỉ cần tự mình tìm thấy trong những lời nhận xét đó những điều bổ ích,
thì cũng không mất đi một lần tận hưởng thành công.
Nguyên nhân tạo thành tư tưởng trên chính là một loại tâm lí xấu xa nhất – tâm lí thích hư vinh. Nó là vật
cản bước tiến của mỗi cá nhân, thậm chí của mỗi quốc gia. Lỗ Tấn trong Đầu tiên và sau cùng đã nói rất rõ ràng tỉ
mỉ về vấn đề này. Cái mà ông nhìn thấy là: vận động viên tụt hậu trong đường chạy dài, hoặc là “giả vờ ngã để đội y
tế mang đi”, hoặc là “giữa đường làm khách lẫn vào trong đám đông”, nguyên nhân rất giản đơn: “xấu hổ vì mình


kém cỏi”. Đây cũng chính là một khuyết điểm rất lớn đang tồn tại trong cuộc sống chúng ta.
Vẫn dùng lời của Lỗ Tấn để nói: “Những vận động viên kia, dù tụt lại phía sau nhưng vẫn kiên trì chạy đến
cùng và tất nhiên, những người xem cũng không cười họ, những người như thế mới là rường cột tương lai của đất
nước”. Tôi tin tưởng rằng, nếu mọi người đều có thể dám “tự phơi bày hạn chế” của mình, trong học tập, làm việc
và sống bằng thái độ thực sự cầu thị thì nhất định sẽ có một tiền đồ xán lạn.
Đề bài :
Hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của anh (chị) về ý nghĩa được gợi ra từ câu chuyện sau:
“Một chiếc lá vàng tự bứt khỏi cành rơi xuống gốc. Cái gốc tròn mắt ngạc nhiên hỏi:
– Sao sớm thế ?
Lá vàng giơ tay lên chào, cười và chỉ vào những lộc non”
YÊU CẦU
Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội. Kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; luận điểm rõ ràng, lí
lẽ và dẫn chứng hợp lí; lời văn trong sáng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách nhưng phải bám sát yêu cầu của đề bài, cần làm rõ

những ý cơ bản sau:
Mở bài :
-Dẫn dắt , giới thiệu câu chuyện về chiếc lá rơi
-Nêu vấn đề nghị luận : sống vì người khác, chấp nhận hi sinh để tạo cơ hội , niềm vui và hạnh phúc cho người
khác.
Thân bài :
1. Phân tích câu chuyện:
– Câu chuyện cần chú ý đến cách chiếc là vàng rời khỏi cành: tự nguyện bứt khỏi cành sớm hơn thời gian mà nó có
thể tồn tại để nhường chỗ cho lộc non đâm chồi, khiến cho cái gốc phải bật hỏi: “Sao sớm thế ?”
– Điều quan trọng hơn nữa là cách “chiếc lá vàng” nhìn nhận về sự ra đi của mình: mỉm cười và “chỉ vào những lộc
non”.
-.. Đó là sự thanh thản khi chiếc lá đã tìm thấy được ý nghĩa cho cuộc đời của mình: tự nguyện hi sinh để nhường
chỗ cho một thế hệ mới ra đời.
-> Câu chuyện cho ta một bài học về lẽ sống ở đời: Phải biết sống vì người khác, dám chấp nhận cả những thiệt thòi,
hi sinh về phía bản thân mình để tạo cơ hội, niềm vui cho người khác. Đó cũng chính là một trong những cách sống
của mỗi con người.
2. Bình luận về ý nghĩa câu chuyện Biểu tượng cảm xúc frown Bàn bạc – đánh giá – chứng minh)
Câu chuyện có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc đối với mọi người:
– Từ mối quan hệ giữa “lá vàng” và “lộc non” câu chuyện cũng đưa ra một quy luật của sự sống: Cuộc sống là một
sự phát triển liên tục mà ở đó cái mới thay thế cái cũ là điều tất yếu.
– Hình ảnh chiếc lá vàng rơi là quy luật của thiên nhiên, lá lìa cành là quy luật tất yếu của đời sống, có bắt đầu thì
có kết thúc để bắt đầu một đời sống khác.
– Mỗi chúng ta cần phải nhận thức rõ quy luật đó, để tránh trở thành những vật cản của bánh xe lịch sử; đồng thời
phải biết đặt niềm tin và tạo điều kiện cho thế hệ trẻ.
– Mỗi phút giây được sống, trên cõi đời này là niềm hạnh phúc nhưng giá trị sự sống không phải chúng ta sống
được bao lâu mà là chúng ta đã sống như thế nào.
– Lá rơi để bắt đầu, lá rơi vì đã đi hết một quãng đường đời, đã hoàn thành sứ mệnh của đời mình, tạo cơ hội cho
những chồi non mới nhú