Hoạt động Giáo dục ở Trường THCS

TR

NGă

IăH CăPH MăV Nă

KHOA S

NG

PH M XÃ H I

BÀI GI NG H C PH N

HO T
NG GIÁO D C
TR
NG TRUNG H C C S
(H C SP ậ ÀO T O GIÁO VIÊN THCS)

GI NG VIÊN: NGỌ TH KIM NG C
T

B

MỌN: TÂM Lệ ậ GIÁO D C

(L U HÀNH N I B )

Qu ng Ngưi, n m 2013

0


L I NịI
Ho tă đ ngă giáoă d că ă tr

U

ngătrungă h că c ăs ălƠă mônă h c c ăb nă trongă ch

trìnhăđƠoăt o giáoăviênătrungăh căc ăs ,ăgiúpăsinhăviênă cóăđ
thi tăh

ngă

căh ăth ngătriăth căc nă

ngăd n k ăn ngăt ăch căth căhi năcácăho tăđ ngăgiáoăd c trongăth căti n.
ăh ătr ăvi căh căt păc aăsinhăviên caoăđ ngăs ăph măh ăđƠoăt oăgiáoăviênătrungă

h căc ăs ,ăT ăTơmălí ậ Giáoăd c,ătr
Ho tăđ ngăgiáoăd că ătr

ngă

iăh căPh măV nă

ngătrungăh căc ăs ăg m ba ch

ng:

Ch

ng 1. Nh ngăv năđ ăc ăb năc aălíălu n giáoăd c.

Ch

ng 2. N iădungăgiáoăd că ătr

Ch

ng 3. Ng

ngătrungăh căc ăs .

iăgiáoăviênăch nhi măl pă ătr

Trênăc ăs ăk ăth aăch

ngăbiênăso năbƠiăgi ngă

ngătrungăh căc ăs .

ngătrìnhăLíălu năgiáoăd cădoăB ăGiáoăd căvƠă Ơoăt oăbană

hành,ătácăgi ăc pănh tăvƠăđi uăch nhăchoăphùăh păv iăxuăth ăphátătri năc aăth iăđ i, đápă
ngă ph nă nƠoă yêuă c u c aă th că ti nă giáoă d c tr

ngă

iă h că Ph mă V nă

ngă vƠă s ă

mongăđ iăc aăcácăb năsinhăviên s ăph m.
BƠiăgi ng đ

cătrình bày m tăcáchăh ăth ng,ăng năg n,ărõărƠngăcácăn iădungăc ă

b năv ăquáătrìnhăgiáoăd că ătr

ngătrungăh căc ăs ăvƠăsauăm iăch

ngăcóăm căcơuăh iă

ônăt p,ăth oălu n,ăth căhƠnhầăgiúpăsinhăviênăthu năl iătrongăquáătrìnhăn măb tătriăth că
líăthuy tăvƠăluy năt păk ăn ngăt ăch căho tăđ ngăgiáoăd căchoăh căsinhătrungăh căc ăs .
Trongăquáătrìnhăbiênăso n,ăm cădùăđưăc ăg ng,ăsongăkhôngăth ătránhăkh iănh ngă
thi uăsót.ăR tămongăcác th y côăvƠăcácăanhăch ăemăsinhăviênăgópăỦăđ ăbƠiăgi ngăngƠyă
m tăhoƠnăthi năh n.

1


Ch

NH NG V N

C

ng 1

B N C A Lệ LU N GIÁO D C

1.1. Quá trình giáo d c (QTGD)
1.1.1. Khái ni m quá trình giáo d c
V iăt ăcáchălƠăđ iăt

ngăc aăgiáoăd căh c, quáătrìnhăgiáoăd c t ngăth ă(quá trình

s ă ph mă t ngă th ) là quá trình tácă đ ngă cóă m că đích,ă cóă k ă ho ch,ă cóă ph
khoaăh c c aănhƠăgiáoăd c đ năđ iăt

ngă phápă

ngăgiáoăd c nh măhìnhăthƠnhăvƠăphátătri n nhân

cách toƠnădi n choăh ,ăđápă ng yêuăc uăc aăxưăh i vƠăth iăđ i.
Quá trìnhăgiáoăd căt ngăth ăbaoăg măhaiăquáătrìnhăb ăph năth ngănh tăv iănhau:ă
quáătrìnhăd yăh căvƠăquáătrìnhăgiáoăd că(theoăngh aăh p). CácăquáătrìnhănƠyăđ uăth că
hi năm cătiêuăchungălƠăh

ngăđ năhìnhăthƠnhănhơnăcáchătoƠnădi n.ăSong,ăm iăquáătrìnhă

l iăcóănh ngăch căn ngătr iăriêng.ăN uăquáătrìnhăd yăh căcóăch căn ngăch ăy uălƠăgiúpă
h căsinh n măv ngăki năth c,ăhìnhăthƠnhăk ăn ng,ăk ăx oăt

ngă ngăvƠăphátătri nătríătu ă

thìăquáătrìnhăgiáoăd că(theoăngh aăh p)ăcóăch căn ngăgiúpăh căsinhănh năth căđúngăv ă

cácăyêuăc u c aăxưăh i,ăhìnhăthƠnhăni mătin, tháiăđ ,ăhƠnhăviăvƠ thóiăquenăphùăh păv iă
chu năm căxưăh i.ăă
Trongă nhƠă tr

ng,ă d yă ki nă th că khoaă h că luônă điă đôiă v iă giáoă d că ph mă ch tă

nhân cách,ă“d yăch ”ă g năli nă v iă“d yăng
nayăl yăhaiătiêuăchíăc ăb nălƠmăth

ng

iăđ

ngăgiáoăd căph ăthôngăhi nă

căđoăđóălƠ:ăh căl căvƠăh nhăki măc aăh căsinh.

Trongăh căph nănƠy,ăQTGD đ
s ă ph mă t ngă th ,ă trongă đóă d

i”.ăCh tăl

căhi uătheoăngh aăh p, lƠăb ăph năc aăquáătrìnhă

iătácă đ ngă ch ă đ oă c aă nhƠă giáoă d c,ă hìnhă thƠnhă choă

căgiáoăd cănh ngăph măch tănhơnăcáchăphùăh păv iăyêuăc uăc aăxưăh i.ă

Nh ă v y,ă quáă trìnhă giáoă d că cóă haiă m tă t

ngă tácă bi nă ch ngă v iă nhau,ă đóă lƠă

nh ngătácăđ ngăcóăm căđích,ăcóăk ăho chăc aănhƠăgiáoăd căvƠăs ăh
c aăcácăđ iăt

ngăgiáoăd cătr

ngă ngătíchăc că

căcác tácăđ ngăđó.ăNh ngătácăđ ngăgiáoăd căđ

hi năphùăh păv iăđ căđi măl aătu iăvƠăhoƠnăc nhăkháchăquanăs ăđ

căth că

căchuy năhóaăthƠnhă

tơmălí,ăỦăth c,ăhành vi, hình thành nh ngăph măch tănhơnăcáchăt tăđ pă cácăđ iăt
giáoăd c.ă
2

ngă


 Tóm l i: Giáo d c là quá trình tác đ ng có m c đích, có h th ng c a nhà
giáo d c đ n các đ i t

ng giáo d c, thông qua vi c t ch c các ho t đ ng đa d ng,

v i nh ng n i dung và ph

ng

ng pháp phù h p nh m hình thành nh ng ph m ch t c a

i công dân theo yêu c u c a xã h i và th i đ i.

1.1.2. Các thƠnh t c a quá trình giáo d c
Quáătrìnhăgiáoăd c (QTGD) lƠăm tăch nhăth ăcóăc uătrúcăg mănhi uăthƠnh t :ă
1.1.2.1.ăM căđíchăgiáoăd c
M căđíchăgiáoăd căv ăth căch tălƠăs ăđ nhăh

ngăc aăth ăh ătr

căđ iăv iăth ăh ă

sau,ămongămu năth ăh ătr nhanhăchóngăti păthuătinhăhoaăc aădơnăt căvƠănhơnălo iăđ ă
tr tăthƠnhănh ngăcôngădơnăt t,ăs ngăcóăíchăchoăb năthơn,ăgiaăđìnhăvƠăxưăh i.ăM căđíchă
giáoăd căcóătínhăl chăs ,ăluônăbi năđ iăcùngăv iăs ăphátătri năc aăxưăh iăvƠăth iăđ i.
ă bìnhă di nă xưă h i,ă m că đíchă giáoă d că lƠă đƠoă t oă m tă th ă h ă côngă dơnă m iă cóă
nh ngăph măch tăđápă ngăyêuăc uăc aăs ănghi pă côngănghi păhóaăậ hi năđ iăhóa đ tă
n

căvƠăh iănh păqu căt .
ăbìnhădi năcáănhơn,ăm căđíchăgiáoăd călƠăhìnhăthƠnhăcho h căsinhăỦăth c,ătháiăđ ă

s ngătíchăc c,ăhòaănh păc ngăđ ng,ăbi tăph năđ uăv

nălênăt ăkh ngăđ nhămình.

T ăm căđíchăgiáoăd căxưăh i,ăcácănhƠăgiáoăd căc ăth ăhóaăthƠnhăm cătiêuăgiáoăd că

c aănhƠătr

ng,ăc aăgiaăđình,ăc aăcácăđoƠnăth ătheoăt ngăc păh c,ăt ngăl aătu i.ăM că

tiêuăc aăcácănhƠătr

ngăph thông là giúp h căsinhăph năđ uătr ăthƠnhăconăngoan,ătròă

gi i,ăb năt tăvƠălƠănh ngăcôngădơnăcóăíchătrongăt
M căđíchăgiáoăd căgi ăvaiătròăđ nhăh

ngălai.ă

ngăvƠăchiăph iătoƠnăb ăcácăho tăđ ngăgiáoă

d c.ăV năđ ăđ tăraăđ iăv iăcácănhƠăgiáoăd căkhôngăch ălƠăxácăđ nhăđúngăm căđíchăgiáoă
d cămƠăc năph iăt ăch căcácăho tăđ ngăgiáoăd căđaăd ngăđ ăđ t đ

căm căđíchăđưăđ ăra

1.1.2.2.ăN iădungăgiáoăd c
N iădungăgiáoăd călƠăh ăth ngătriăth căv ăcácăgiáătr ăv năhóaăxưăh iămƠăcácăđ iă
t

ngăgiáoăd căc năph iăn măv ngăđ ăbi nănóăthƠnhăỦăth c,ătháiăđ ăvƠăhƠnhăviăcáănhơn.

3


N iădungăgiáoăd cătrongănhƠătr

vƠăđ
tr

ngăđ

căthi tăk ătheoăm căđíchăgiáoăd c xưăh iă

căchiăti tăhóaăthƠnhăt ngăm t giáoăd c:ătrí,ăđ c,ăth ,ăm ,ălaoăđ ngăậ k ăthu t,ămôiă

ng,ădơnăs ...ăphùăh păv iătrìnhăđ ,ăl aătu iăvƠătìnhăhu ngăc ăth .ă
N iădungăgiáoăd căluônăđ

căthayăđ i,ăc iăcáchăchoăphùăh păv iăyêuăc uăkháchă

quanăc aăxưăh iăvƠăth iăđ i.ăN iădungăgiáoăd căquiăđ nhăn iădungăho tăđ ngăc aănhƠă
giáoăd căvƠăđ iăt
1.1.2.3.ăPh
Ph

ngăgiáoăd c.
ngăphápăgiáoăd c

ngă pháp giáoă d că là h ă th ngă nh ngă cáchă th că tácă đ ngă c aă nhƠă giáoă d că

đ năcácăđ iăt

ngăgiáoăd cănh măgiúpăh ăchuy năhóaăcácăyêuăc u,ăchu năm căxưăh iă

thƠnhăhƠnhăviăvƠăthóiăquenă ngăx ăv năhóa. Nh ăv y, ph

ngăphápăgiáoăd căth căch tă

lƠăcáchăth căt ăch căcácăho tăđ ngătrongăcu căs ngăhàng ngày cho h căsinh.
Ph

ngă phápă giáoă d că ch uă s ă quiă đ nhă c aă m că đích,ă n iă dungă giáoă d că c ngă

nh ăcác đi uăki n,ăhoƠnăc nhănh tăđ nh. Tuyăv y,ăph
đ căl păt
Ph
m iăđ iăt

ngăđ i, gi ăvaiătròăquanătr ng,ă nhăh
ngăphápăgiáoăd căr tăđaăd ng,ăm tăph

ngăphápăgiáoăd căc ngăcó tính

ngăđ năthƠnhăb iăc aăQTGD.
ngăphápăkhôngăth ăthƠnhăcôngăchoă

ng.ăDoăđó,ăkhôngăcóă“m uăchung”ăchoăm iătr

ngăh p.

1.1.2.4.ăNhƠăgiáoăd c
NhƠăgiáoăd c lƠăch ăth ăc aăcácătácăđ ngăgiáoăd c.ăNhà giáoăd cătrongănhƠătr

ngă

lƠăth yăcôăgiáo,ăt păth ăs ăph m,ătrongăgiaăđìnhălƠăchaăm ,ăôngăbƠăh căsinhăvà trong xã

h iălƠăcácăcánăb ăđoƠnăth ,ăng

iăl năvƠăcácăm iăquanăh ăkhác.

NhƠăgiáoăd c đóngăvaiătròăch ăđ o,ăd năd tăs ăhìnhăthƠnhăvƠăphátătri năph măch tă
nhân cách h căsinhătheoăm cătiêuăđưăđ ăra. Vaiătròăđóăđ
- Quánă tri tă m căđíchă giáoăd căvƠăđ nhăh
theoăm căđíchăgiáoăd căc aă

ng,ăNhƠăn

căth ăhi năc ăth ănh ăsau:

ngăs ăphátătri nănhơnăcáchă h că sinhă

căvƠăm cătiêuăgiáoăd căc aănhƠătr

- L păk ăho chăgiáoăd c,ăl aăch năn iădung,ăph

ng.

ngăphápăt ăch căgiáoăd c,ăđ ngă

th iăki mătra,ăđánhăgiáăvƠăgiúpăh căsinhăt ăki mătraăđánhăgiáăk tăqu ăquáătrìnhăgiáoăd c
- Ph iăh pătácăđ ngăgi aăcácăl căl

ngăgiáoăd cătrongăvƠăngoƠiănhƠătr

ng,ăt oă

m iăđi uăki năthu năl iăđ ăgiáoăd căhi uăqu ,ăphátăhuyăỦăth căt ăgiáoăd căc aăh căsinh.
4


1.1.2.5.ă
iăt

iăt

ngăgiáoăd c

ngăgiáoăd călƠăcáănhơnăhayăt păth ăh căsinhăđ

căth ăh

ngăcácătácăđ ngă

giáoăd c.ăH căsinhăv aălƠăkháchăth , v aălƠăch ăth c aăquáătrìnhăgiáoăd c.ă
V iăt ăcáchălƠăkháchăth ,ă h căsinhăluônănh năs ătácăđ ngăcóăđ nhăh

ng,ăcóăk ă

ho chăc aănhƠăgiáoăd c.ăV iăt ăcáchălƠăch ăth ,ă h căsinhăti pănh năcácătácăđ ngăm tă
cáchăch năl căquaăl ngăkínhăch ăquanăc aămìnhăđ ăbi năcácăyêuăc uăgiáoăd căbênăngoƠiă
thƠnhănhuăc uăt ăgiáoăd căbênătrongăc aăb năthơn.ăT călƠăkhiăđ ngătr

căcácătácăđ ngă

giáoă d c,ă h că sinhă ti pă nh nă nóă theoă nhuă c u,ă Ủă th că vƠă kh ă n ngă riêngă m tă cáchă t ă
giác, ch ăđ ng,ăkhôngăph ăthu căhoƠnătoƠnăvƠoănhƠăgiáoăd c.

Ch tăl

ngăc aăquáătrìnhăgiáoăd căch ă y uăph thu căvƠoătrìnhăđ ănh năth c,ăỦă

th căt ăgiác,ătíchăc c,ăn ngăđ ngătrongăh căt păvƠătuăd

ngăc aăh căsinh. Vìăv y,ăquáă

trìnhăgiáoăd căph iăth ngănh tăbi năch ngăgi aăvaiătròăch ăđ oăc aănhƠăgiáoăd căvƠăvaiă
tròăch ăđ ng,ăsángăt oăc aăh căsinh. NhƠăgiáoăd căph iă“l yăh căsinh lƠmătrungătơm”,ă
cóăph

ngăphápăt ăch c,ăh

1.1.2.6.ăMôiătr
Môiă tr

ngăd n,ăkhuy năkhíchăh căsinhăbi t t ăgiáoăd c.

ngăgiáoăd c

ngăgiáoă d c lƠă n iăs ngă vƠă ho tă đ ngă c aă cácă đ iă t

ngă giáoă d c, bao

g mătoƠnăb ăcácăy uăt ădi năraăxungăquanhăchúngăt ăgiaăđình,ănhƠătr
Môiătr

ngăvƠăxưăh i.

ngăm tă m tăđ ăraă yêuăc uăđ iăv iăquáătrìnhăgiáoăd c,ă m tăkhácălƠăđi uă

ki năchiăph iăs ăphátătri năc aăt ngăthƠnhăt giáoăd c.
T tăc ăm iăquanăh ăt tăđ păgi aăcácăcáănhơnătrongăgiaăđình,ătrongăc ngăđ ngăxư
h i,ăb uăkhôngăkhíătơmălí,ătruy năth ngăgiaăđình,ăt păth ,ăđ aăph
tr

ngăgiáoăd călƠnhăm nh.ăNg

chi uă conă cái,ă thi uă quană tơm,ă g

ngăt tăs ăt oăraămôiă

căl i,ătr ăemăcóăquanăh ăv iăb năx u,ăgiaăđìnhănuôngă
ngă m u...ă s ă lƠă nguyênă nhơnă lƠmă saă sútă đ oăđ că ă

m tăb ăph năthanh,ăthi uăniên,ăh căsinhăhi nănay.
Môiătr

ngăgiáoăd cătrongăxưăh iăhi năđ iăkhôngăkhépăkínătrongăb năb căt

c aăgiaăđìnhăhayătr

ngă

ngăh c mƠălƠăc ăxưăh iăsôiăđ ngăđangăm ăc aănhìnăraăth ăgi i...ă

v iăm tăh ăth ngăthôngătinăđaăchi u,ătácăđ ngăhƠngăngƠy,ăhƠngăgi ăvƠoăgi iătr .ăVìăv y,ă

5

giáoăd cănhƠătr

ng,ăgiaăđìnhăvƠăxưăh iăph iăchungătayăkhaiăthácănh ngăy uăt ătíchăc c,ă

ng nă ch n,ă h nă ch ă nh ngă tácă đ ngă tiêuă c că đ nă tr ,ă t oă choă tr ă cóă đ
tr

că m tă môiă

ngăgiáoăd căthu năl i,ălƠnhăm nh.
1.1.2.7.ăK tăqu ăgiáoăd c
K tăqu ăgiáoăd călƠăthƠnhăt ăbi uăhi năt pătrungăk tăqu ăv năđ ngăvƠăphátătri nă

c aăquáătrìnhăgiáoăd cănóiăchungăvƠăk tăqu ăhìnhăthƠnhătìnhăc m,ătháiăđ ,ăhƠnhăvi...ănóiă
riêngă ăHS theoăm cătiêu,ănhi măv ăgiáoăd c.ă N uăm căđíchăgiáoă d călƠăd ăki nămôă
hìnhă giáoă d că ậ đƠoă t oă mongă mu nă thìă k tă qu ă giáoă d că lƠă cáiă đưă đ tă đ

c,ă lƠă s nă

ph măth căt ăc aăquáătrìnhăgiáoăd c.
K tăqu ăgiáoăd căv aălƠăs năph măcu iăcùngăc aăgiaiăđo năgiáoăd cănƠy,ăv aălƠă
ti năđ ăchoăgiaiăđo năgiáoăd căti păsau.

 Tóm l i: Quáătrìnhăgiáoăd căcóăc uătrúcăg mănhi uăthƠnhăt .ăM iăthƠnhăt ăgi ă
m tăch căn ngăriêng, song chúng cóăm iăquanăh ăm tăthi t,ăluônăt năt iăth ngănh tăbi nă
ch ngăv iănhau,ăt oănênăm tăch nhăth ăcóătínhăh ăth ng.ăCh tăl
ph ăthu căvƠoăch tăl

ngăquáătrìnhăgiáoăd c

ngăc aăt ngăthƠnhăthƠnhăt ăc uăt oănênănó.ăDoăđó,ămu nănơngă

caoăhi uăqu ăgiáoăd c,ăc năkhaiăthácătínhă uăvi tăc aăt ngăthƠnhăt .
1.1.3. B n ch t c a quá trình giáo d c
1.1.3.1. C ăs ăđ ăxácăđ nhăb năch t c aăquáătrìnhăgiáoăd că
a. Các y u t

nh h

ng đ n quá trình giáo d c

Giáoăd călƠăquáătrìnhăbi năch ng,ăch uăs ătácăđ ng,ăchiăph iăb iăr tănhi uăy uăt ă
khách quan, ch ă quan,ă bên trong, bên ngoài, t ă phátă vƠă t ă giác nh :ă môiă tr
nhiên, môiătr

ngă t ă

ngăxưăh i,ătrìnhăđ ănh năth c,ăv năkinhănghi măs ng,ăđ căđi măsinh lí,

các đi uă ki n,ă hoƠnă c nhă riêngă t ... c aă b nă thơnă h că sinh. Nh ă v yă cóă th ă nói,ă quáă
trìnhăgiáoăd căălƠăm tăquáătrìnhăxưăh iăhìnhăthƠnhăconăng

i.

b. D a vào k t qu c a quá trình giáo d c
K tăqu ăgiáoăd călƠătoƠnăb ăh ăth ngătháiăđ ,ăph măch t,ăthóiăquenăhƠnhăviăc aăcáă
nhơnă phùă h păv iăcácă chu nă m că xưă h iă đưă quiă đ nh. K tă qu ă giáoă d că ch ă đ

6

că th ă


hi nă trongă th că ti nă cu că s ng.ă Chínhă th că ti nă cu că s ngă lƠă tiêuă chu nă đ ă ki mă tra,ă
đánhăgiáăk tăqu ăgiáoăd c. Doăđó, quá trình giáoăd c mu năđ tăk tăqu ,ăph iăđ aăh că
sinh thamăgiaăvƠoăth căti năv iăcácăho tăđ ngăvƠăgiaoăl uăphongăphú,ăđaăd ng.
c. D a vào m i quan h gi a nhà giáo d c và h c sinh
Quáă trìnhă giáoă d c cóă tínhă haiă m t,ă đóă lƠă nh ngă tácă đ ngă cóă m că đích,ă cóă k ă
ho chăc aănhƠăgiáoăd căvƠăs ăh

ngă ngătíchăc c,ăt ărènăluy n c aăh căsinhănh măti pă

thuănh ngăgiáătr ,ăchu năm căxưăh i,ătinhăhoaăv năhóaăc aădơnăt căvƠăth iăđ i. Nói cách
khác, quanăh ăgi aănhƠăgiáoăd căvƠăh căsinhălƠ quanăh ăc ăb n,ăth ngănh tăbi năch ng.ă
Trongăđó,ănhƠăgiáoăd căgi ăvaiătròăch ăđ o.ăH căsinhăm tăm tăch uăs ătácăđ ngăc aănhƠă
giáoăd c,ăm tăkhácălƠăch ăth ătíchăc căc aăquáătrìnhăt ăgiáoăd c. Quáătrìnhăgiáoăd c ch ă
đ tăhi uăqu ăkhiăh căsinhăt ănguy n,ăt ăgiác,ătíchăc căthamăgiaăvƠoăcácăho tăđ ngăvƠă
giaoăl uăd

iăđ nhăh

ngăc aănhƠăgiáoăd c.

1.1.3.2.ăB năch tăc aăquáătrìnhăgiáoăd că
T ăvi c phân tích nh ngăc ăs ătrên,ăcóăth ăk tălu n:ă
B n ch t c a quá trình giáo d c là quá trình t ch c h p lí cu c s ng, ho t đ ng
và giao l u cho h c sinh, v i nh ng tác đ ng có m c đích, có h th ng c a nhà giáo
d c, giúp h c sinh t đ nh h

ng giá tr , bi n các yêu c u khách quan c a xã h i thành

yêu c u ch quan c a cá nhân, chuy n đ i ý th c thành hành vi, thói quen phù h p.
1.1.4.

c đi m c a quá trình giáo d c

1.1.4..1. Quáătrìnhăgiáoăd c mangătínhăm căđích
Quáătrìnhăgiáoăd c lƠăquáătrìnhătácăđ ngăcóăđ nhăh
d căđ iăv iăth ăh ătr .

ngăgiáătr ăxưăh iăc aănhƠăgiáoă

óălƠăho tăđ ngăt ăgiácăc aănhƠăgiáoăd c luônăh

tiêuăc ăth ălƠăhìnhăthƠnhăvƠăb iăd

ngăđ năm că

ngăỦăth c,ătháiăđ ,ăhƠnhăvi,ăthóiăquenăphùăh păchu nă

m căxưăh iăvƠăth iăđ i.
Vìă v y, cácă m că đíchă giáoă d că c aă giaă đình,ă nhƠă tr

ngầ ph iă xu tă phátă t ă

nh ngă yêuăc u,ăđòiăh i c aăxưăh iăv ăph mă ch tănhơnăcáchăconăng
th iăkìăphátătri n c aăl chăs .
đ nhăh

i m iătheoăt ngă

ngăth i, cácăm cătiêuăph iărõărƠng,ăc ăth ,ăcóătácăd ngă

ngăchoătoƠnăb ăquáătrìnhăgiáoăd c.
7


1.1.4.2.ăQuáătrìnhăgiáoăd c mangătínhăph căh p
Quáă trìnhă giáoă d c lƠă m tă d ngă quáă trìnhă xưă h i,ă cóă s ă thamă giaă c aă nhi uă l că
l

ngăgiáoăd căkhácănhau,ădi n raă ănhi uă môiătr

d că di nă raă theoă nhi uă chi u,ă nhi uă h
h

ngăkhácănhau. Cácătácăđ ngăgiáo

ngă v iă nhi uă m că đ ă khácă nhau, cóă th ă nhă

ngătíchăc căho cătiêuăc căđ iăv iăquáătrìnhăgiáoăd c.
Vìă v y,ă nhƠă giáoă d că c nă t ă ch că ph iă h p,ă đi uă ch nhă cácă tácă đ ng theoă chi uă

h

ngătíchăc c,ătrongăđóănhƠătr

ngăgi ăvaiătròăch ăđ o.

t iăđaă nh ngă tácă đ ngă tiêuă c c.ă T ngă c
môiătr

ngăth i ng năch n,ăh năch ă

ngă côngă tácă xưă h iă hóaă giáoă d c,ă xơyă d ngă

ngăgiáoăd căth ngănh t,ălƠnhăm nh.ă

1.1.4.3.ăQuáătrìnhăgiáoăd c mang tính lâu dài
Quáătrìnhăgiáoăd c đ

căth căhi nătrongăsu tăc ăcu căđ iăconăng

iă ậ giáoăd că

su tăđ i.ăK tăqu ăc aăquáătrìnhăgiáoăd c lƠăs ăchuy năbi nătrongănh năth c,ătìnhăc m,ăỦă
chí, thói quen...ă ơyă lƠă nh ngă thu că tínhă tơmă líă r tă khóă hìnhă thƠnh,ă đòiă h i m tă quáă
trìnhănh năth c,ăth ănghi m,ăđ uătranh,ărènăluy nălơuădƠiăc aăb năthơn.ă
H năn a,ăk tăqu ăgiáoăd căkhông nhìnăth y ngayăvƠăkhóăđánhăgiáăchínhăxác.ă
bi t, đ iăv iănh ngăthóiăquenăc ,ăl căh uăth

că

ngăt năt iădaiăd ng,ăc năcóăỦăchíăvƠăth iă

gianăđ ăthayăđ i.
Vìă v y, côngă tácă giáoă d că khôngă đ
th

că giánă đo nă mƠă ph iă ti nă hƠnhă liênă t c,ă

ngăxuyên,ăcóăh ăth ngătrongăth iăgianădƠi.

ngăth iăph iăk tăh păv iăph ăhuynhă

vƠăcácăđoƠnăth ăxưăh iăđ ăgiáoăd căh căsinh m tăcáchăđ ngăb ,ăkiênătrì,ăb năb ,ătránhă
nôn nóng,ăv iăvƠng,ăđ tăcháyăgiaiăđo n.
1.1.4.4.ăQuáătrìnhăgiáoăd c mangătínhăc ăth ă(cáăbi t)
Quáătrìnhăgiáoăd căđ

căth căhi nătrongăcu căs ng,ăho tăđ ngăvƠăgiaoăl uăhƠngă

ngƠyăc aăm iăh căsinh.ăV iăt ăcáchălƠăng

iăđ

căgiáoăd c,ăh căsinhăti pănh năcácătác

đ ngăgiáoăd cătheoănh ngăquiălu tăchung,ămangătínhăkháiăquát,ăđ ngăth iă b ăchiăph iă
b i nh ngăđ căđi măriêngăbi t, c ăth ăc aăcá nhân.

8


M iă h că sinh cóă đ că đi mă tơmă sinhă líă riêng,ă khácă nhauă v ă kh ă n ngă ti pă nh n,ă
ph nă ngătr

cănh ngătácăđ ngăgiáoăd c;ăkhácănhauăv ăhoƠnăc nh,ăv năs ng... Các tình

hu ngăgiáoăd căc ngăr tăđaăd ng,ăphongăphú,ămangănhi uămƠuăs c,ătínhăch tăkhácănhau.
Vìăv y,ănhƠăgiáoăd căph iăhi uărõăh căsinh, n măch căc ăs ălíălu năchung, c ăb nă
đ ngăth iălinhăho t,ăm măd oătrongăvi căv năd ngăcácăph

ngăpháp,ănguyênăt căgiáoă

d căchoăphùăh păv iăt ngă h că sinh vƠăhoƠnă c nh,ătìnhăhu ngă giáoă d căc ăth .ă Tránh
giáoăd căr păkhuôn,ămáyămóc,ăgiáoăđi u.ă
1.1.4.5.ăQuáătrìnhăgiáoăd c th ngănh tăbi năch ngăv iăquáătrìnhăd yăh că
Giáoăd căđ

căth căhi năb ngănhi uăconăđ

ng,ătrongăđóăd yăh călƠăconăđ

ngă

ng nă nh tă vƠă có hi uă qu ă nh tă trongă vi că th că hi nă cácă m că tiêuă giáoă d c,ă gópă ph nă
hìnhăthƠnhăni mătin,ălíăt

ng,ăth ăgi iăquanăkhoaăh căchoăh căsinh.

Tínhăđaăd ngăc aăcácăho tăđ ngăgiáoăd călƠmăchoăquá trìnhăgiáoăd c tr ănênăh pă
d năđ iăv iăh căsinhăvƠădoăđóăđ tăđ
h

căhi uăqu ă ănhi uăm t.ăCóăth ănói,ăgiáo d căđ nhă

ngăvƠăthúcăđ yăquáătrìnhăd yăh c đ tăk t qu ,ăgópăph năhìnhăthƠnhăđ ngăc ,ătháiăđ ă

h căt păđúngăđ n choăh căsinh.
Vìăv y,ăquáătrìnhă d yă h căph iăkhaiăthácătri tăđ ă y uăt ăgiáoăd cătrongăt ngăbƠiă
h c. Quaăđó,ăhình thành ăh căsinhăỦăth căt ăgiác,ătíchăc cătrongăh căt păvƠărènăluy n.ă
1.1.5.

ng l c c a quá trình giáo d c

1.1.5.1.ăQuanăni măv ăđ ngăl căc aăquáătrìnhăgiáoăd că
Theoăquanăđi mătri tăh cămac-xít, quáătrìnhăgiáoăd c luônăv năđ ngăvƠăphátătri nă
nh ăkhôngăng ngăgi iăquy tănh ngămơuăthu năn iăt i.ăCóă2ălo iămơuăthu n:
- Mơuă thu nă bênă trong:ă mơuă thu nă gi a cácă y uă t ă c uă trúcă v iănhauă ho c mâu
thu năgi aăcácăthƠnhăph nătrongăcùngăm tăy uăt ăc uătrúc. Víăd :ămơuăthu năgi aăm că
đíchă giáoă d că đ ă raă caoă đ pă v iă n iă dungă giáoă d că cònă l că h u;ă mơuă thu nă gi aă n iă
dungăgiáoăd căđưăđ

căđ iăm iăv iăph

ngăphápăgiáoăd căl iăth i ầăVi căgi iăquy tă

mơuăthu năbênătrongăs ăt oăraăđ ngăl căthúcăđ yăQTGDăv năđ ngăvƠăphátătri n.

9


- Mơuăthu năbên ngoài: mâu thu năgi aăcácăy uăt ăc uătrúcăv i cácăy uăt ăc aămôiă
tr

ngăbênăngoƠi. Víăd :ămơuăthu năgi aăm căđíchăgiáoăd căđ ăraăquáăcaoăv iăđi uăki nă

kinhăt ăxưăh iăquáăth p;ămơuăthu năgi a xuăth ăphátătri năđaăd ngăc aăn năkinhăt ăth ă
tr

ngăv iăs ăc ngănh c,ăphi mădi năc aădungăgiáoăd cầăVi căgi iăquy tămơuăthu nă

bênăngoƠiăs ăt oăđi uăki năchoăquáătrìnhăgiáoăd c phátătri n.
1.1.5.2.ăMơuăthu năc ăb năvƠăđ ngăl căch ăy uăc aăquáătrìnhăgiáoăd că
Trongăcácămơuăthu n bênătrongăcóăm tămơuăthu năt năt iăxuyênăsu t,ăcóătácăd ngă
chiăph iăcácămơuăthu năkhác,ăđ

căg iălƠămơuăthu năc ăb n.ăGi iăquy tămơuăthu năc ă

b năs ăt oăraăđ ngăl căch ăy u thúcăđ yăquáătrìnhăgiáoăd c v năđ ngăvƠăphátătri n.
Mơuăthu năc ăb n c aăquá trình giáoă d c là mơuăthu năgi aă yêuăc u,ănhi măv ă
m iă(cao)ămƠăh căsinhăph iăth căhi năv iătrìnhăđ ăđ
(th p)ăc aăh căsinh.ăMơuăthu nănƠyăth

căgiáoăd căvƠăphátătri năhi năcóă

ngăbi uăhi n,ăn yăsinhăkhi:

- H căsinhăph iăth căhi năyêuăc u,ănhi măv ăgiáoăd căm iă nh ngătrìnhăđ ,ăkinhă
nghi măđưăcóăch aăt

ngă ng,ăch aăth ăgi iăquy tăđ

c.

- Cóă nhuă c uă mu nă th că hi nă nhi mă v ă doă nhƠă giáoă d că đ ă raă nh ngă nh ngă triă
th căvƠăk ăn ngăch aăv ngăvƠngăho căch aăcóănênălƠmăkhôngăđúng,ăkhôngăđ t.

- Trìnhăđ ăgiáoăd cătr

căđóăkhôngăphùăh păv iăyêuăc uăgiáoăd căm i,ăh căsinhă

lƠmătheoăkinhănghi m,ăthóiăquenăc ăd năđ năk tăqu ăl chăchu năm c.
Nh ăv y,ăs ăcóăr tănhi uămơuăthu năx yăraătrongănh năth c,ătrong tháiăđ ăvƠăhƠnhă
viăc aăh căsinh.ăV năđ ă ăch ,ăh căsinhăcóăỦăth căđ yăđ ăv ăcácămơuăthu năđóăkhông?ă
Cóănhuăc uăn ăl căgi iăquy tămơuăthu năkhôngăvƠăgi iăquy tăb ngăph

ngăth c nào?

ơyăchínhălƠăđi uăki năđ ămơuăthu nătr ăthƠnhăđ ngăl c.
Nh ngăyêuăc uănhi măv ăkháchăquanăph iăđ

căh căsinhăỦăth căr iăchuy năthƠnhă

nhuă c u,ă m că đích c aă b nă thơnă vƠă t ă giác,ă tíchă c c tìmă cácă cáchă th c,ă ph
khácănhauăđ ăth căhi nănhi măv ăd
h căsinhăth căhi năđ

iăs ăh

ngăd n,ăgiúpăđ ăc aănhƠăgiáoăd c.ăKhiă

cănhi măv ăthìăcácăyêuăc uăm iăkhácăcaoăh năđ

nh ăth ,ăquáătrìnhăgiáoăd c v năđ ngăvƠăphátătri năkhôngăng ng.
10

ngă ti nă

căđ tăraầăC ă


1.1.6. Logic c a quá trình giáo d c
1.1.6.1. Logic c aăquáătrìnhăgiáoăd călƠăgì?
Khiăxétăv iăt ăcáchălƠăm tăquáătrình,ătaăth yăgiáoăd cădi năraătheoănhi uăgiaiăđo n.ă
Khiăxétăv ăb năch t,ăgiáoăd călƠănh ngătácăđ ngălƠmăbi năđ iăv ăm tătơmălí,ăỦăth căđ ă
t oăl pănh ngăhƠnhăviăthóiăquenăchoăh căsinhătheoăquiălu tăhìnhăthƠnhănhơnăcách.ă Do
v y,ă khiă nghiênă c uă m tăcáchă t ngă quátă trênă c ă haiă ph
m tăquáătrìnhăđ

ngă di n,ă taă th yă giáoă d că lƠă

cădi năraătheoăcácăkhơu.ăLogicăc aăquáătrìnhăgiáoăd c lƠătrìnhăt ăth că

hi năh pălíăcácăkhơuăđó nh măhoƠnăthƠnhăcácănhi măv ăgiáoăd căđưăxácăđ nh.
1.1.6.2. Cácăkhơuăc aăquáătrìnhăgiáoăd c
a. Giáo d c ý th c
Giáoăd cătr

cătiênălƠăquáătrìnhăt ăch cătácăđ ngăvƠoăm tăỦăth c, giúp h căsinhă

nh n th căđúngăđ n,ăđ yăđ ăv m căđích,ăỦăngh aăc aăcu căs ng,ăhi uăđ

c n iădungăvƠă

giáătr ăc a cácăchu năm căxưăh iă(h ăth ngăcácăyêuăc u,ăđòiăh iăth ăhi năs ăchoăphépă
hayăng năc m).
ơyălƠăkhơuăquanătr ngănh tăc aăquáătrìnhăgiáoăd căb iănh năth călƠăkimăch ănamă

choăhƠnhăđ ngăc aăm iăcáănhơn.ăNh năth căđúngălƠăc ăs ăhìnhăthƠnhătháiăđ ,ăhƠnhăviă
v nă minh.ă Ng

că l i,ă nh nă th că saiă l chă lƠă nguyênă nhơnă d nă đ nă hƠnhă đ ngă saiă trái.ă

Trênăth căt ,ăcóănhi uătr

ngăh pădoăthi uăhi uăbi tămƠăconăng

iăcóănh ngăvi călƠmă

tráiăv iăđ oăđ c,ăl ăph iầăđ ăl iănh ngăh uăqu ăđángăti c.
Vìă v y,ă quáă trìnhă giáoă d că trongă nhƠă tr
đ

ngă ph ă thôngă ph iă giúpă h că sinhă n mă

cătriăth căvƠăcácăquiăt c,ăcáchăth căth căhi n t ăth păđ năcao,ăt ăđ năgi năđ năph că

t păcácăchu năm căxưăh i v ăchínhătr ,ăđ oăđ c,ăv năhóa,ăth măm ,ăquy năl i,ăngh aăv ,ă
b năph n, cácăquiăđ nh hƠnhăviătrongăcácăquanăh ăxưăh iầ
b. Giáo d c thái đ , ni m tin
Trênăc ăs ă giúp h căsinhănh năth căđúng,ăgiáoăd căcònăt ăch căhìnhăthƠnhăchoă
các em tháiăđ ,ăni mătin,ătìnhăc mătíchăc căđ iăv iăcácăchu năm căxưăh iăđưănh năth c.
Tháiă đ ,ă ni mă tină lƠă s ă bi uă hi nă c aă quană đi mă s ng v i nh ngă giáă tr ,ă chu nă
m căxưăh iăvƠăc aăb năthơn. Tìnhăc m,ăni mătinăcóăv ătríăr tăquanătr ng,ălƠăs căm nhă

11

tinhăth nătoăl năậ là ch tămenăkíchăthíchăs ăchuy n hóaăỦăth căthƠnhăhƠnhăđ ng. Trên
th căt ,ănh năth căđúngămƠăkhôngăcóăni mătin,ătìnhăc m thìăhƠnhăđ ngăs ătr ănênăkhôă
khanăvƠăc ngănh c,ăcóăkhiălƠmăsaiăl ch,ăbópăméoăs ăth tă“yêuănênăt t,ăghétănênăx u”ầă
Vìăv y,ăđ ăhìnhăthƠnh,ăb iăd

ngănh ngătình c măt tăđ păchoăh căsinhăph iăd aă

vƠoăc ăch ăhìnhăthƠnhăc aătìnhăc m:ăt oănhi uăc ăh iăn yăsinhăcácăxúcăc măđ ngălo i,ă
t oănhi uăd uă nătìnhăc mătíchăc că ăh căsinhăđ iăv iăcôngăvi căh căt p,ăđ iăv iăcácă
quanăh ăgiaăđình,ăth yăcô,ăbèăb n,ămôiătr

ng,ầ

c. Giáo d c hành vi, thói quen
Khơuăcu iăcùngăc aăquáătrìnhăgiáoăd călƠăt ăch căchoăh căsinh rènăluy năhƠnhăviă
ngă x ă phùă h pă v iă nhuă c uă cáă nhơnă vƠă chu nă m că xưă h iă m tă cáchă th

ngă xuyên,ă

th ngănh tă ăm iăn i,ăm iălúc,ătr ăthƠnhăthóiăquen,ăn păs ngăc aăcáănhân.
HƠnhă vi,ă thóiă quenă v nă hóaă chínhă lƠă k ă n ngă s ng,ă lƠă k tă qu ă c aă nh nă th c,ă lƠă
bi uă hi nă c ă th ă vƠă sinhă đ ngă c aă tháiă đ ,ă ni mă tinăc aă conă ng
cùngăc a quáătrìnhăgiáoăd c.ăHƠnhăvi,ăthóiăquenăđ
k tăqu ăc aăquáătrìnhăh căt p,ătuăd

i,ă lƠă m că đíchă cu iă

căhìnhăthƠnhătrong ho tăđ ng,ăđóălƠă

ngăvƠăluy năt pălơuădƠi.ă

Vìăv y,ă nhƠăgiáoăd căc năt ăch căcho h căsinh tham gia nhi uăho tăđ ngăđaăd ng,ă
nhi uătìnhăhu ngăphongăphú,ăhìnhăth căh păd n v i m căđ ăngƠyăcƠngăph căt păđ ăh că
sinh th ăhi năhƠnhăvi,ărènăluy n ý chí,ngh ăl c,ăt păluy năthƠnhăthóiăquenăb năv ng.
1.1.6.3. M i quanăh ăgi aăcácăkhơuăc aăquáătrìnhăgiáoăd că
Quáătrìnhăgiáoăd c lƠăm tăquáătrìnhătrìnhătr năv n,ădoăđóăcácăkhơuăluônăh păthƠnhă
m tăth ăth ngănh t,ăcóăquanăh ăm tăthi t,ăthơmănh păvƠoănhauănh mălƠmăchoăquá trình
giáoăd c đ tăk tăqu ăt iă u.
Trongăth căti năgiáoăd c,ăc năc năc ăvƠoăn iădung,ăyêuăc uăgiáoăd căc ăth ,ăc nă
c ăvƠoăđ iăt

ng, hoƠnăc nhăc ăth ămƠăth căhi năcácăkhơuăm tăcáchălinhăho tătheoătrìnhă

t ăvƠăm căđ ăthíchăh p.ăVíăd :ăđ ăgiáoăd căh căsinhăỦăth căt ăch căk ălu t, tr tăt ,ăv ă
sinhăthìăph iăchúăỦătácăđ ngăth

ngăxuyênăvƠoăkhơuărènăluy năhƠnhăvi,ăthóiăquen.ăH nă

n a,ă doă tínhăkhôngă đ ngă đ uă c aă s ă phátă tri nă nhơnă cáchă m iă cáă nhơnă v ă nh nă th c,ă
tìnhăc m,ăhƠnhăviăthóiăquen,ănênăcóăkhiăph iăt pătrungănhi uăh năvƠoăm tănhi măv ăđ ă

12


gi iăquy tăd tăđi m.ăM tăkhác,ăkhiătácăđ ngăvƠoăkhơuănƠyăthìăđ ngăth iăc ngătácăđ ngă
vƠoăkhơuăkia.ăVíăd :ăkhiăgi ngăv ăyêuăc u,ătráchănhi măđ iăv iăquêăh
lƠmă choă h că sinhă nh nă th că đ
h

ngăđ tăn

ng đ tăn

c, ta

căvaiă trò,ă Ủă ngh aă vƠă s ă c nă thi tă ph iă xơyă d ngă quêă

c,ăđ ngăth iăc ngăgơyănh ngă năt

lƠmăn yăsinhăỦămu năph căv ăquêăh

ngă(ph

ngă(xúcăc m)ătíchăc căv ăquêăh

ngăh

ng,ă

ngăhƠnhăđ ng).

1.1.7. T giáo d c vƠ giáo d c l i
1.1.7.1.ăT ăgiáoăd c
a. Khái ni m t giáo d c
T ă giáoă d că lƠă ho tă đ ngă cóă Ủă th c,ă cóă m că đíchă c aă cáă nhơnă đ ă t ă hoƠnă thi nă
nh ngăph măch tănhơnăcáchăc aăb năthơnătheoănh ngăđ nhăh

ngăgiáătr ănh tăđ nh.

T ăgiáoăd călƠăb ăph năc aăquáătrìnhăgiáoăd c,ăd aătrênăquáătrìnhăgiáoăd c, đ ng

th iălƠăk tăqu ăc aăquáătrìnhăgiáoăd c, làm cho quáătrìnhăgiáoăd c đ tăch tăl

ng,ăhi uă

qu ăcao.
ó lƠăbi uăhi năc aătrìnhăđ ăphátătri nănhơnăcáchăc aăcáănhơnăđ năm tăgiaiăđo nă
m i,ăt oăc ăs ăđ ăcáănhơnăthíchă ng,ăhòaănh păv iăc ngăđ ngăm tăcáchăt tănh t.
b. Các y u t c b n c a quá trình t giáo d c
- N ngăl căt ăỦăth căv ăs ăphátătri nănhơnăcáchăc aăb năthơn,ăv ăm tăph măch tă
hayăn ngăl cănƠoăđóăc năđ

căphátătri năho căc năph iăthayăđ i,ăs aăch aăchoăphùăh p.

- N ngăl căt ăch căt ăgiáoăd cănh :ăt ăv chăraăm cătiêu,ăyêuăc uăchoămình,ăxơyă
d ngă k ă ho ch,ă n iă dungă ch

ngă trình,ă l aă ch nă ph

ngă pháp,ă ph

ngă ti nă đ ă th că

hi năk ăho chăđ ăra.
- S ăn ăl căc aăb năthơnăđ ăv

tăquaănh ngăkhóăkh n,ătr ăng iăg păph iătrongăquáă

trìnhăth căhi năk ăho chăt ăgiáoăd c.ăT călƠăkh ăn ngăv

tălênăchínhămình,ăhìnhăthƠnhă

vƠăphátătri năcácăph măch tăỦăchíă(cóăỦăchíăcao).
- T ăki mătra,ăki măđi măk tăqu ăt ăgiáoăd c.ăT ăđánhăgiáăvƠărútăraănh ngăbƠiăh că
kinhănghi m,ăkhôngăng ngăhoƠnăthi năb năthơn.

13


c. Yêu c u giáo d c đ i v i h c sinh
- NhƠăgiáoăd căgiúpăh căsinhănh năraănh ngăm tăm nh,ăy uăc aăb năthơn,ănh ngă
cáiăch aăđúng,ăch aăđ ăđ ărènăluy n.
- Giúpă h că sinhă xácă đ nhă m că tiêuă ph nă đ uă phùă h pă v iă đ că đi mă cáă nhơnă vƠă
hoƠnăc nhăs ngăc aăb năthơn.
- T oăđi uăki năđ ăcácăemăt t ăch căcu căs ng,ăn ăl căỦăchíăv

tăquaăth ăthách,ă

đ tăt iăm cătiêuăđưăv chăra.
- T ngăc

ngăgiáoăd căh căsinhăt ăt

cu căs ngăc aămìnhătrongăt
-H

ng,ăỦăth cătráchănhi m,ăb năph năđ iăv iă

ngălai.

ngă d nă h că sinhă t ă rènă luy nă thôngă quaă toƠnă b ă cácă ho t đ ngă trongă vƠă

ngoƠiănhƠătr

ng.ă

căbi tăph iăg năt ăgiáoăd căv iăt ăh c,ăt ăh căsu tăđ i.

1.1.7.2.ăGiáoăd căl i
a. Khái ni m giáo d c l i
Giáoăd căl iălƠăquáătrìnhăs ăph m đ căbi tăv iănh ngătácăđ ngăgiáoăd căcóătínhă
chuyênăbi t c aăcácănhƠăgiáoăd cănh măthayăđ iănh ngănh năth c,ătháiăđ ,ăthóiăquen,ă
hƠnhăviăkhôngăđúngăđưăhìnhăthƠnhă ăh căsinh.ă
Giáoă d că l iă lƠă côngă vi că đ yă khóă kh n,ă ph că t pă vìă đ iă t

ngălƠă nh ngă tr ă emă

khóăgiáoăd c,ăcóăbi uăhi năl chăl căsoăv iăcácăyêuăc u,ăchu năm căxưăh iăđưăquiăđ nh.
Công tác c iăt o,ăpháăv ănh ngăthóiăh ăt tăx uă ăcácăemăkhôngăph iălƠăvi c đ năgi n.
b.

c đi m c a đ i t

*

c đi m v tâm lí – xã h i:

- Th

ng giáo d c l i

ngăcóăhƠnhăviăph năxưăh i,ăđiăng

căl iăcác giáătr ,ăchu năm cănóiăchung.

- Thíchăt ăt păn i côngăc ngăvƠăcóănh ngăbi uăhi năqu yăr iăng
- Th
*

ngătr nătránhăb năph n,ăngh aăv ăđ iăv iăng

iăkhác.

iăkhácăvƠăc ngăđ ng.

c đi m v nhân cách:

- Nhuăc uăr tăph căt p,ămangăn ngăch ăngh aăcáănhơn.ăTh
b n: +ăNhuăc uă năt
lƠmăkhácăth

ng:ăluôn tìm ki mănh ngă năt

ng.

14

ngăcóă3ănhuăc uăc ă

ng,ăc măgiácăm nh,ănh ngăvi că

+ăNhuăc uăt ăkh ngăđ nhăcáănhơn:ăluônăch ngăt ămìnhălƠăđúng,ălƠăh năng
+ăNhuăc uăv tăch tăr tăcao:ăthíchăh

ngăth ,ă năch i,ăsƠiăsangầ

- Tính cáchăch aăđ ngănhi uămơuăthu n:ăbên ngoàiăth
ch ngăđ iầănh ngăbênătrongăth

ngănóngăn y,ăhungăh ng,ă

ng côăđ n,ă yăm ,ăy uăm mầ

- HƠnhăvi:ăcóăbi uăhi năgiƠătr
đ iăng

i.

cătu iăvƠăxuăh

ngăxungăđ t,ăkhiêuăkhích,ăch ngă

iăkhác.

- H ngăthúăkhôngăb năv ngăvƠăg năv iăh ăth ngănhuăc uăcáănhơn.
- N ngăl cănh năth căh căt păkémănh ngăl iăr tăm uăm o,ăgi iă ngăphóătrongăcácă
tìnhă hu ngă c aă cu că s ng,ă đ că bi tă chúngă cóă kh ă n ngă lƠmă t tă m tă vi că nƠoă đóă mƠă
chúng thích.
c. Yêu c u đ i v i công tác giáo d c l i
* Nguyên t c chung:

- Ph iăcóăni mătinăvƠoăs ăti năb ăc aăh căsinhă
- NhƠăgiáoăd căph iăkiênătrì,ăb năb ,ăkhôngănóngăv i
- Ph iăh pănhi uăl căl

ngăgiáoăd c,ănhi uătácăđ ngăgiáoăd căkhácănhau

* Bi n pháp giáo d c:
- Xácă đ nhă đúng,ă c ă th ă h ă th ngă nguyênă nhơnă gơyă raă nh ngă saiă l chă trongă quáă
trìnhăphátătri n nhân cách.
- Ph iăg năg i,ădùngătìnhăc mălƠmăph
- NhƠătr

ngăti năđ ăc măhóa,ăthuy tăph căcácăem.

ng,ăgiaăđìnhăph iăph iăh păch tăch ,ăm nhăd năgiaoăvi căchoătr .

- Theoădõi,ăgiúpăđ ăcácăem,ătíchăc căs ăd ngăph
- T oăraămôiătr

ngăphápănêuăg

ng.

ngăc n thi tăđ ăcácăemăt păluy năhƠnhăviăthóiăquenăm i,ăt ăđóă

d năd năt ăb ăthóiăquenăhƠnhăviăc ,ătiêuăc c.
*
c

m c đ nghiêm tr ng, thanhăthi uăniênăph măphápăđ

ngăb cătrongăcácătr

trongăcácătr

ngăgiáoăd

ngăgiáoăd

căti năhƠnhăgiáoăd că

ngădoăB ăCôngăanăqu nălí.ăPh

ngăphápăgiáoăd că

ngălƠăt ăch căl iăcu căs ng,ăđ aăcácăemăvƠoălaoăđ ng,ăh căt pă

vƠăsinhăho tăt păth ăm tăcáchăcóăt ăch c,ăcóăk ălu tăđ ăt oăraăn ăn p,ăthóiăquen m iăd
s ăqu nălíăch tăch ăc aăcácănhƠăgiáoăd căđ ngăth iălƠăcácănhƠăth căthiăpháp lu t.

15

iă


Cơu h i ôn t p vƠ th o lu n:
1.ăSoăsánhăs ăgi ngă vƠăkhácănhauăgi aă quáă trìnhăd yă h că vƠăquáătrìnhăgiáoăd că
trongătr

ngătrungăh căc ăs ,ăt ăđóănêuărõănh ngăđ cătr ngăquanătr ngăc aăquáătrìnhă

giáoăd c.
2.ă Phơnă tíchă c uă trúcă c aă quáă trìnhă giáoă d c.ă V iă c uă trúcă nƠy,ă lƠmă th ă nƠoă đ ă
nơngăcaoăch tăl

ngăgiáoăd că ătr

ngătrungăh căc ăs ăhi nănay.

3.ă T iă saoă nói:ă b nă ch tă c aă quáă trìnhă giáoă d că lƠă quáă trìnhă t ă ch că cu că s ng,ă
ho tăđ ngăc aăh căsinh.
4.ăPhơnătíchăđ căđi mă c aăquáătrìnhăgiáoăd c,ăt ăđóărút raăcácăk tălu năs ăph mă
c năthi tătrongăquáătrìnhăgiáoăd căh căsinh.
5.ăPhơnătíchăđ ngăl căc aăquáătrìnhăgiáoăd c.ăNhƠăgiáoăd căc nălƠmăgìăđ ăt oăđ
đ ngăl căph năđ u,ătuăd

că

ngăchoăh căsinh.

6. Phân tích cácă khơuă c aă quáă trìnhă giáoă d că vƠă m iă quană h ă bi nă ch ngă c aă
chúng.ăChoăvíăd ăc ăth ăđ ăminhăh a.
8.ăT ăgiáoăd călƠăgì?ăPhơnătíchăcácăy uăt ăc ăb năc aăquáătrìnhăt ăgiáoăd c.
8.ăGiáoăd căl iălƠăgì?ăQuáătrìnhă giáoăd căl iă c năchúăỦă nh ngă yêuă c uănƠo?ăT iă
sao?
9.ăTìmăhi uăvƠăvi tăthuăho chăv ăcácănguyênănhơnăd năđ nătr ăemăh ,ălangăthang,ă
ph măphápăhi nănay.ă
10. Th oă lu nă ch ă đ :ă M iă cáă nhơnă lƠă thƠnhă qu ă c aă quáă trìnhă giáoă d că xưă h i,
đ ngăth iălƠăs năph măcu ăchínhăb năthơnămình.

16


1.2. Nguyên t c giáo d c
1.2.1. Khái ni m chung v nguyên t c giáo d c
1.2.1.1.ă

nhăngh aănguyênăt căgiáoăd că

Nguyênăt căgiáoăd c lƠănh ngălu năđi măc ăb năcóătínhăquiălu tăc aălíălu năgiáoă
d c,ăcóătácăd ngăđ nhăh

ngătrongăvi căt ăch căcác ho tăđ ngăgiáoăd c,ăch ăd năvi că

l aăch năvƠăv năd ngăn iădung,ăph

ngăphápăvƠăcácăhìnhăth căt ăch căgiáoăd c,ănh mă

th căhi năt iă u m căđíchăvƠănhi măv ăgiáoăd c.
1.2.1.2.ăC ăs ăkhoaăh căc aănguyênăt căgiáoăd că
Nguyênăt căgiáoăd călƠăk tăqu ănh năth căc aăconăng

iăv ăcácăquiălu tăgiáoăd c,ă

doăđóănguyênăt căgiáoăd căcóăc ăs ăkháchăquanălƠăcácăquiălu tăc aăquáătrìnhăgiáoăd c.
Nguyênă t că giáoă d că lƠă nh ngă lu nă đi mă đ
thuy tăv ăb năch tăconăng

că ch nă l că vƠă kháiă quátă t ă cácă líă

i,ăv ăđ căđi mătơmăsinhălíăl aătu iăc aăh căsinh.

Xơyă d ngă nguyênă t că giáoă d că ph iă xu tă phátă t ă m că đíchă giáoă d c nhân cách
toƠnădi năchoăth ăh ătr ăvƠăph iăph căv ăcho vi căth căhi năhi uăqu ăcácăm căđíchăđó.
Trênăth căt ,ănguyênăt căgiáoăd căđ
ti n,ăđưăđ

cărútăraăt ănh ngăkinhănghi măgiáoăd cătiênă

căch ngăminhăb ngăth căti năgiáoăd căquaăcácăth iăđ i.

1.2.2. H th ng các nguyên t c giáo d c

tr

ng ph thông

1.2.2.1.ăNguyênăt căđ măb oătínhăm căđíchăc aăcácătácăđ ngăgiáoăd că
a. N i dung nguyên t c
Ho tă đ ngă giáoă d că baoă gi ă c ng h
m cătiêuătr

ngă t iă m că đích nh tă đ nh,ă baoă g mă cácă

căm tăvƠăm căđíchălơuădƠi.ăT m căđíchălơuădƠiălƠăhìnhăthƠnhănh ngăph mă

ch tănhơnăcáchătoƠnădi năvƠăsángăt o,ăcácănhƠăgiáoăd căthi tăk ăm cătiêuăchoăt ngăgiaiă
đo năphátătri năc aătr ăem,ăchoăt ngăn iădung,ătìnhăhu ngăgiáoăd căc ăth .
M cătiêuăgiáoăd căph ăthôngălƠăhìnhăthƠnhăchoăh căsinhăỦăth căvƠătìnhăc măđ oă
đ că m tă cáchă c ă th ă vƠă d ă th că hi nă nh :ă ch mă ch ,ă l ă phép,ă tônă tr ngă phápă lu t,ă cóă

thóiăquenăhƠnhăviăv năminh,ăbi tăđ uătranhăv iănh ngăt ăn năxưăh i,ăph năđ uătr ăthƠnhă
nh ngăconăngoan,ătròăgi i,ănh ngăcông dân có ích trongăt
17

ng lai.


b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
Thi tăk ,ăxácăđ nhăm căđích,ăm cătiêuăgiáoăd călƠăcôngăvi căquanătr ngăhƠngăđ uă
vìănóăliênăquanăđ nătoƠnăb ăho tăđ ngăgiáoăd c,ăđ năch tăl

ngăvƠăhi uăqu ăgiáoăd c.ă

Doăv y,ă yêuăc uăcácănhƠăgiáoăd căph iăc nănh c,ătính toánăk ăcácă m cătiêuătr
đ aăraăquy tăđ nhăt ăch căho tăđ ngăgiáoăd căvƠăl aăch năph
TrongănhƠătr

căkhiă

ngăphápăphùăh p.

ng,ăcácănhƠăgiáoăd căvƠăqu nălíăgiáoăd căph iăquánătri t m căđích,ă

nhi măv ăn măh c,ăm cătiêuăc aăt ngăb ămôn,ăt ngăbƠiăd y,ăt ng ho tăđ ngăgiáoăd că
c ăth ăđ ăti năhƠnhăgiáoăd c.ă
Xơyăd ngăn iădung,ăph

ngăpháp,ăhìnhăth căt ăch căquáătrìnhăgiáoăd căph iăc nă

c ăvƠoăm căđíchăgiáoăd căvƠăph iăđ tăđ

s ăth ăgi iăquanăkhoaăh c,ălíăt

căm căđíchăđ ăra:ăHình thành cho h căsinh c ă

ngăs ng; Giáoăd căỦăth căvƠăn ngăl căti păthuăcóăch nă

l c,ăsángăt o,ăcácăgiáătr ătruy năth ngăvƠ hi năđ i,ădơnăt căvƠănhơnălo i; Bi tăt ărõătháiă
đ ăvƠăcóăkh ăn ngăphêăphánănh ngăhành vi saiăl chăchu năm c xưăh iầ
1.2.2.2.ăNguyênăt căgiáoăd căg năv iăth căti năcu căs ng xưăh iă
a. N i dung nguyên t c
Phátătri năgiáoă d cănh măđƠoăt oăraă nh ngăconăng

iăm iăph căv ăđ căl căchoă

yêuăc uăphátătri năkinhăt - xưăh i,ăanăninh,ăqu căphòng,ăchu năb ăngu nănhơnăl căchoă
xưăh i.
Giáoăd cănhƠătr

ngăph iăg năv iăth căti năcu căs ng,ăt călƠăph iăg năli năv iăs ă

nghi păcáchăm ng,ăv iăđ iăs ngălaoăđ ng,ăs năxu tăvƠăchi năđ uăc aădơnăt cầ
NhƠăgiáoăd căph iăs ăd ngăth căti năcu căs ngălƠmămôiătr

ng,ăph

ngăti năđ ă

giáoăd c cácăph măch tănhân cách,ăgiúpăh căsinh phátătri nătínhătíchăc căxưăh i,ătínhăt ă
l păvƠăsángăt o,ăhoƠănh păv iăcu căs ng,ăsinhăho tăxưăh i.
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c

Cácătr
ti nă đ tă n

ngăph ăthôngă c nă t ăch că choăh căsinh tìmă hi uăv ăcu că s ng,ăv ăth că
c,ăđ aă ph

nhơnăđ iăv iăđ tăn

ng.ăQuaă đóă giáoă d că Ủă th că v ă tráchă nhi m,ă ngh aă v ă c aă cáă

c,ăquêăh

ng.
18


T ăch c,ăh

ngăd năh căsinhătham gia vào cácăho tăđ ngăxưăh iăb ngănhi uăhìnhă

th căv iăm căđ ăv aăs c:ăthamăgiaăcácăho tăđ ngăphongătrƠoăv năhóaăậ chínhătr ă- xã
h iăc aăđ aăph

ng b ngănh ngăhƠnhăđ ngăthi t th c,ăgópăph năvƠoăth ngăl iăc aăcôngă

cu căđ iăm iăđ tăn

c.

1.2.2.3.ăNguyênăt căgiáoăd cătrongălaoăđ ngăvƠăb ngălaoăđ ng

a. N i dung nguyên t c
Giáoăd cătrongălaoăđ ngălƠăt ăch căm tăcáchăkhoaăh căcácălo iăhìnhălaoăđ ngăđ ă
thôngăquaăđóăgiáoăd căh căsinh.ăGiáoăd căb ngălaoăđ ngălƠădùngălaoăđ ngănh ălƠăm tă
ph

ngăti năđ ăgiáoăd căh căsinh,ăt oăc ăh iăvƠăđi uăki năđ ăh căsinhăv năd ngăki nă

th că đưă h că vƠoă cu că s ng,ă quaă đóă hình thành nh ngă đ că tínhă t tă đ p nh ă yêuă laoă
đ ng,ătônătr ngăng

iălaoăđ ng,ăti tăki măs năph mălaoăđ ng,ăcóăni mătinăvƠoăn ngăl că

c aăb năthơn,ăcóăỦăth căt ăch căk ălu tăvƠătinhăth nătráchănhi măv iăcôngăvi c.
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
T ăch căchoăh căsinhătr căti păthamăgiaăvƠoăcácălo iăhìnhălaoăđ ngăkhácănhau,ăb tă
đ uăt ănh ngăcôngăvi căđ năgi nănh ătr cănh t,ăv ăsinhătr

ngăl pầ

Kíchă thíchă tínhătíchă c c,ă sángă t oă c aă cácă em trongă laoă đ ng.ă NhƠă giáoă d că t oă
môiătr

ngăho tăđ ngăh păd n đ ăh căsinhăv năd ngăsángăt oănh ngăđi uăđưăh căvƠoă

nh ngă công vi că c ă th ă nh ă t ă ch că h iă thiă s nă ph mă táiă ch ă táiă s ă d ng trongă h că
đ

ng,ăt ăch cătr ngăcơyăxanh,ăcơyăki ng,ăxơyăd ngămôiătr

ngăxanh,ăs ch,ăđ pầ

T ăch călaoăđ ngăph iăđ măb oăđemăl iăhi uăqu ăc ăth ,ăngh aălƠălaoăđ ngăph iăcóă
m căđích,ăcóăt ăch căvƠăcóăk tăqu ăthi tăth c,ăt oăraăni măvui,ăs ăt ătin,ălòngăt ăhƠoăv ă
nh ngăđóngăgópănh ăbéăc aăb năthơnăvƠoăcôngăvi căchungăc aăt păth .
1.2.2.4.ăNguyênăt căgiáoăd cătrongăt păth ăvƠăb ngăt păth
a. N i dung nguyên t c
Giáoăd cătrongăt păth ălƠăđ aăh căsinhăvƠoăt păth ,ăxemăt păth ăh căsinh là môi
tr

ngăgiáoăd c. Chínhătrongăt păth ăh căsinhăđ
19

căh căt p,ăgiaoăl uăbèăb n,ăđ

căthamă


giaănhi uăho tăđ ngăđaăd ngăc aăl aătu i,ăquaăđóăhìnhăthƠnhătinhăth năt păth , Ủăth că
tráchănhi m,ăđoƠnăk t,ăh pătác,ăthiăđuaălƠnhăm nhầ
Giáoăd căb ngăt păth ălƠădùngăt păth ăđ ăgiáoăd căcáănhơn.ăNhƠăgiáoăd căs ăd ngă
s căm nhăc aăd ălu năt păth ,ăc aăcácăyêuăc uăt ăqu n,ăcácăquiăđ nhă- n iăquiăc aăt pă
th đ ătácăđ ngăđ năcácăthƠnhăviên,ăđ ngăth iăt oăđi uăki năchoăh căsinhăbi năyêuăc uă
giáoăd căc aănhƠătr
thóiăquenăt

ng,ăc aăxưăh iăthƠnhănh ngăph măch tăcáănhơn,ănh ngăhƠnhăviăvƠă

ngă ng..

b. Yêu c u th c hi n nguyên t c

Cácăho tăđ ngăgiáoăd cătrongănhƠătr

ngăc năđ

căt ăch cătheoăt păth ,ălôiăcu nă

h căsinh t ăgiácăthamăgiaătíchăc căvƠoăcácăcôngăvi căchungăc aăt păth .ă
Xơyăd ngăt păth phátătri năv ngăm nh,ătr ăthƠnhămôiătr
d că h uă hi uă đ iă v iă t ngă h că sinh.ă

ng,ăph

ngăti nă giáo

ngă th iă coiă tr ngă đúngă m că l iă íchă cáă nhơnă

trongăs ăth ngănh tăv iăl iăíchăt păth .ă
1.2.2.5.ăNguyênăt căth ngănh tăgi aăgiáoăd căỦ th căvƠăhƠnhăviă
a. N i dung nguyên t c
QTGDădi năraătheoăbaăkhơuăth ngănh tăv iănhau.ăGiáoăd căch ăđ tăhi uăqu ăkhiă
h căsinhăv aăcóănh năth căđúng,ăcóătháiăđ ăđúngăvƠăl iăcóăhƠnhăviăchu năm c.ăTh ngă
nh tă gi aă giáoă d că Ủă th că vƠă hƠnhă viă chínhă lƠă gi iă quy tă m iă quană h ă gi aă quáătrìnhă
giáoăd căỦăth căvƠăquáătrìnhăhìnhăthƠnhăhƠnhăvi.
Trongăquáătrìnhăgiáoăd c,ănh tăthi tăph iăcoiătr ngăvi căxơyăd ngăỦăth căc ngănh ă
vi căt ăch căt păluy năhƠnhăđ ngăchoăh căsinh,ăđ măb oăchoăỦăth căvƠăhƠnhăvi,ăl iănóiă
vƠăvi călƠmăc aăm iăcáănhơnăđ uăđ tăt iăs ăth ngănh t,ăphùăh păv iănh ngăchu năm că
doăxưăh iăyêuăc u. ơyăchínhălƠătiêuăchíăv ăs ătr

ngăthƠnhăc aănhơnăcách.ăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă

b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
Giúpăh căsinhăcóănh ngăhi uăbi tăđúng,ărõărƠngăv ăcácăkháiăni m,ăcácăchu năm că
đ oăđ c,ăphápălu t,ăcácăquanăh ăxưăh iầ th yăđ
đóătrongăth căti năcu căs ng.

20

căỦăngh a,ăgiáătr ăc aăcácăchu năm că


T ăch căchoăh căsinhăthamăgiaăcácălo iăhìnhăho tăđ ngăđaăd ng,ăh păd năđ ătr iă
nghi măvƠărènăluy năhƠnhăviăth iăquen.
NhƠăgiáoăd căph iăluônălƠăt măg

ngăsángăv ăm iăm tăđ ăh căsinhănoiătheo.ă

th iăph iăbi tăt oăraănh ngătìnhăhu ngăgiáoă d căđ ăh căsinhăt ătìmăh

ngă

ngăgi iăquy t,ă

hìnhăthƠnhăkinhănghi mă ngăx ătrongăcu căs ng.
1.2.2.6. Tôn tr ngănhơnăcáchăh căsinh k tăh păv iăyêuăc uăcaoăm tăcáchăh pălí
a. N i dung nguyên t c
Tônă tr ngă nhơnă cáchă h că sinhă lƠă đ ă caoă ph mă giá,ă lòngă t ă tr ng,ă tinhă th nă c uă
ti n,ăngh ăl căvƠăkh ăn ngăc aăh căsinh.
S ătônătr ngăph iăluônăđiăđôiăv iănh ngăyêuăc u caoăm tăcáchăh pălíăđ iăv iăh că
sinh,ăđóălƠănh ngăyêuăc uăth aămưnăcácătiêuăchíăsau:
- ápă ng,ăphùăh păv iăm căđích, m cătiêuăgiáoăd c;

- Ngày càng nâng cao và v aăs căđ iăv iăh căsinh;
- Cóătácăd ng khíchăl ăh căsinh t ăgiác,ătíchăc căth căhi n;
- Có kh ăn ngăđemăl iăhi uăqu ămongămu nă(kh ăthi).
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
NhƠăgiáoăd cătuy tăđ iătránhăthôăb o,ăxúcăph măth ăxácăvƠătinhăth năh căsinh. Coi
h căsinh lƠăth căth ăxưăh iăcóăkh ăn ngăho tăđ ngăđ căl p,ătíchăc c.
NhƠăgiáoăd căph iăcóălòng th

ngăyêuăh căsinh,ăcóătháiăđ ăl c quan,ătinăt

ngăvƠoă

b năch tăt tăđ păc aăh căsinh. Tránh thái đ ăc căđoan,ăthƠnhăki n,ăápăđ tăho c quáăd ă
dưiăđ iăv iăh căsinh.
Nơngăcaoăd năm căđ ăkhóăc aăyêuăc uăvƠăkhuy năkhíchă h căsinh th căhi năyêuă
c uăt ăth păđ năcaoăm tăcáchăh pălí.

ngăth iăkenăth

ngăk păth iănh ngăthƠnhăcông,ă

ti năb ăc aăh căsinhăđ ăđ ngăviênăcácăemăph năđ uăđ tănh ngăthƠnhătích m i.
1.2.2.7. Nguyênă t că th ngă nh tă gi aă vaiă trò t ă ch că lưnhă đ oă s ă ph mă c aă nhƠă
giáoăd căv iăvi căphátăhuyătínhăch đ ng,ătíchăc c,ăđ căl păc aăh căsinh.
21


a. N i dung nguyên t c
QTGD cóătínhăch tăhaiăm t. S ăth ngănh tăgi aăvaiătròăt ăch călưnhăđ oăs ăph mă
c aănhƠăgiáoăd căv iătínhăt ăgiác,ătíchăc c,ăđ căl păc aăh căsinhăth ăhi nă ăch :

-D

iăs ăđ nhăh

ng,ăt ăch c,ăd năd tăc aănhƠăgiáoăd c, h căsinh tíchăc căhình

thƠnhăvƠăphátătri năcácăph măch tănhơnăcáchăc năthi t.
- Ng

căl i,ă khiă h că sinhă ch ă đ ngă trongă vi că ti pă nh nă cácă tácă đ ngă giáoă d c,ă

tíchăc cărènăluy n,ătuăd

ngăthìăgiáoăd căm iăđ tăhi uăqu ,ăđ ngăth iăt oăđi uăki năphátă

huy vaiătròăch ăđ oăc aănhƠăgiáoăd c.
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
NhƠăgiáoăd căph iăcóăn ngăl căs ăph mănóiăchung,ăn ngăl căgiáoăd cănóiăriêng.ă
Ph iăhi uăbi tăsơuăs căđ iăt

ngăđ ăl aăch năn iădung,ăph

ngăpháp giáoăd căphùăh p,ă

phát huyăm iăti măn ngăc aăh căsinh.
Giúpăđ ăh căsinhăt ăxơyăd ngăk ăho chăh căt păvƠăph năđ uătheoăt ngăn m,ăt ngă
h căkì.

ngăth iăt oăđi uăki năkhuy năkhíchăh căsinhăth căhi năk ăho chăđ ăra.

Phátăhuyă vaiătròăt ăqu năc aăh căsinh,ătônătr ngă nh ngăsángăki nă vƠăs ăđ căl pă
c aăcácăem.
T ăch căvƠăthuăhútăh căsinhătíchăc căthamăgiaăvƠoăcácăho tăđ ngăchung,ăbi năyêuă
c uăc aănhƠătr

ngăthƠnhăyêuăc uăt ăgiáoăd căc aăt păth ăvƠătráchănhi măc aăt ngăcáă

nhơnăh căsinh.
1.2.2.8.ăNguyênăt căphátăhuyă uăđi măđ ăkh căph cănh

căđi m

a. N i dung nguyên t c
Phát huy m tăt t,ăm tătíchăc c chínhălƠăphátăhuyăcácăph măch tăt tăđ păcóătrongă
m iăng

i,ănh măkh ngăđ nhăvƠăkhuy năkhích conăng

L y uăđi măđ ăkh căph cănh

i ngƠyăcƠngăt tăh n.

căđi mălƠăc ăv ,ăphátătri năỦăth c,ătháiăđ ăvƠăhƠnhă

viăt t,ăt ăđóăxóaăb ăm căc m,ănh ngăthƠnhăki n,ănh ngăt ăt
tiêuăc c,ăkhôngăphùăh păv iăchu năm căxưăh i.

22

ng,ătìnhăc m,ăthóiăquenă

Th căti năgiáoăd căchoăth y,ăs ăd ngănguyênăt că“l yăxơyăđ ăch ng”,ă“t ngăc
sinhăl căđ ăphòngăch ngăb nhăt t”ătrongăgiáoăd căr tăcóăhi uăqu .ă

ngă

căbi t, cácăđi nă

hìnhăgiáoăd cătiênăti năđưăphátăhi nănh ngănhơnăt ,ăy uăt tíchăc căt ătrongănh ngăkhóă
kh n,ăthi uăth n,ătiêuăc cầă
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
ChúăỦăphátăhuyănh ngă uăđi măcóătrongăh căsinh.ăTìmăm iăcáchăvunăđ pănh ngă
ph măch tăt tăđ păc aăh căsinh,ătrênăc ăs ăđóăh năch ,ălo iătr ăd nănh ngăđi măx u,ă
tiêuăc căc aăcácăem.
T ăch căcácăphongătrƠoăthiăđua,ănhơnăđi năhìnhăng
theoădõi,ăđ ngăviên,ăkhenăth

iăt tăvi căt t;ăth

ngăxuyênă

ngăh căsinh.

Trong phê bình,ătráchăph tăc năcóălòngănhơnăái,ătháiăđ ăbaoădung,ăđ ăl

ng. Hãy

nơngăđ ăkhiăh c sinh v păngư,ăsaiăl m,ăquaăđóăc măhóaăh ,ăd năd tăh ăđiătheoăcáiăđúng,ă
cáiăti năb ...ăTuyănhiên,ănguyênăt cănƠyăkhôngăchoăphépănhƠăgiáoăd căbaoăcheăkhuy tă

đi m,ăth ătiêuăđ uătranhăho căphôătr

ngăthƠnhătích,ălƠmăchoăh căsinhăt ăkiêu,ăt ăph ầ

1.2.2.9. Nguyênăt c chúăỦăđ căđi măriêngăc a h căsinhă(giáoăd căcáăbi t)
a. N i dung nguyên t c
Quáătrìnhăgiáoăd c luôn h

ngăt iănh ngăđ iăt

ngăc ăth :ăt păth ă l păh c,ăchiă

đoƠn,ăchiăđ iầăvƠăcáănhơnăh căsinh.ăS ăphátătri năc aăh căsinhăbaoăgi ăc ngătuơnătheoă
quiă lu tă chungă c aă l aă tu i,ăc aă gi iătính,ă đ ngă th iă mangă theoă nh ngă đ că thùă riêng,ă
khôngăl păl iăgi aăcácăcáănhơnăh căsinh.ă
S ăkhácăbi tăv ătơmălí,ăỦăth căc aăt ngăcáănhơnădoănhi uănguyênănhơnăkhácănhauă
vƠănhƠăgiáoăd căph iălíăgi iăđ

căđ ăcóăc ăs ăxơyăd ngăk ăho chăgiáoăd căphùăh p.

b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
NhƠăgiáoăd c c nănghiênăc uăvƠăn măch căđ iăt

ngăv ăđ căđi măl aătu iăvƠăđ că

đi măriêngăc aăh căsinh l pămìnhăph ătrách. T ăđó,ăl aăch năn iădung,ăph
ch căgiáoăd căphùăh p.ăTránhăgiáoăd căđ ngălo t,ăchungăchung,ăđ iăkhái.

23

ngăphápăt ă


C năphơnăhoáăh ăth ngăm cătiêu,ăn iădungăch

ngătrìnhăho tăđ ng,ăđ măb oăph iă

h păch tăch ăgi aătínhăv aăs căchungăvƠăv aăs căriêng,ăgi aătínhăđ iătrƠăvƠătínhăcáăbi t.
NhƠă giáoă d că ph iă cóă lòngă yêuă ngh ,ă quană tơmă vƠă ch ă đ ngă đ nă v iă h că sinh.ă
Thamă giaă ho tă đ ngă cùngă h că sinhă đ ă cóă th ă quană sátă vƠă chiaă s ă nh ngă khó kh n,
nh ngătơmăt ăc aăh căsinh,ăt oăđi uăki năđ ăh căsinhăđ năv iănhƠăgiáoăd c.
1.2.2.10.ăNguyênăt căđ măb oătínhăh ăth ngăvƠăliênăt căc aăcácătácăđ ngăgiáoăd că
a. N i dung nguyên t c
Giáoăd călƠăquáătrình lơuădƠiăvƠăph căt p,ădi năraătheoăh ăth ngăliênăt căvƠăch tă
ch ,ăđ măb oăhìnhăthƠnhăm tăcáchăv ngăch căvƠătoƠnăv năcác ph măch tănhơnăcáchăchoă
h căsinh.
Giáoăd căđ

căth căhi n th

ngăxuyênătheoăt ngăb

c,ăt ngăc păh c.ăTi năhƠnhă

ăm iălúc,ăm iăn i,ăthôngăquaăm iăho tăđ ngăvƠăm iăm iăquanăh ăc aăh căsinh.
b. Yêu c u th c hi n nguyên t c
NhƠă giáoă d că ph iă có k ă ho chă giáoă d că t ngă th ,ă khoaă h c,ă tri nă khai theoă h ă
th ng t ăth păđ năcao,ăt ăđ năgi năđ năph căt p.
Ph iătrơnătr ngănh ngăc ăg ng,ăs ăti năb ădùănh ăc aăh căsinh. K ăth aăcóăch nă
l cănh ngăk tăqu ăgiáoăd c, đ ngăth iăluônăc ngăc ăvƠăphátătri năchúng.

Giáoăd căph iăđ
đ

căti năhƠnhăliênăt cătrongăm iăkhôngăgianăvƠăth iăgian,ăkhôngă

căng tăquưng,ăgiánăđo năm tăcáchătu ăti năho călƠmăvi cătheoăki uăphongătrƠo.

 L u ý:
- Cácă ngyênăt căcóă m iăquanăh ăbi năch ngă v iănhau.ăChúngăv aă b ăsung,ăv aă
đ nhăh

ngăchoăcácăho tăđ ngăgiáoăd c.

- C năth căhi năquánătri tăcácănguyênăt cătheoăquanăđi m t ngăh p,ătoƠnăv năvƠoă
t ngăn iădung, ph

ngăphápăvƠăcáchăth căt ăch căho tăđ ngăgiáoăd c.

- Tu ă theo tìnhă hu ngă giáoă d că c ă th ,ă nhƠă giáoă d că l aă ch nă vƠ v nă d ngă cácă
nguyênăt căm tăcáchălinhăho t, sángăt o đ ăcóăđ
24

cănh ngăk tăqu ămongămu n.