Tiền sản giật tai biến cho mẹ và thai nhi Đề cương sản tổng hợp

Câu 52: Tiền sản giật: các tai biến cho mẹ và cho thai nhi.
I.
•
•
•
•

•
•

Đại cương.
TSG là 1 bệnh lý do thai, xuất hiện vào 3 tháng cuối thai kỳ, biểu hiện bằng 3 triệu chứng
chính: THA, phù và đái ra protein.
Bệnh có diễn biến phức tạp và có nhiều biến chứng cho mẹ và cho thai.
Theo quan niệm hiện nay, TSG đc coi là 1 bệnh toàn thân.
Bệnh ko rõ nguyên nhân, có 1 số yếu tố thuận lợi:
− Mùa lanh, ẩm ướt.
− Mẹ lớn tuổi, đẻ nhiều lần.
− Đa thai, đa ối.
− Chửa trứng.
− Thai nghén kèm đái đường, bệnh thận mạn tính, THA mạn tính,…
− Tiền sử: TSG, SG, RBN,…
TSG có thể ở mức độ từ nhẹ đến nặng, tiến triển chậm hay nhanh từ vài giờ, vài ngày đến
vài tuần.
Nên chẩn đoán 1 cách thận trọng, nghi ngờ TSG ngay khi có những triệu chứng sơ sài
nhất  phòng ngừa tử vong cho mẹ khi chuyển dạ.

II.
Tai biến.
II.1. Tai biến cho mẹ
• Phù phổi cấp: cơn phù phổi cấp điển hình:

− Ho nhiều, ho khan, trào ra bọt hồng.
− Khó thở, mặt tái nhợt hơn là tím, vã mồ hôi, nhịp thở 50 – 60 lần/phút, phải ngồi

•

•

•

•

để thở.
− Nghe phổi: ran ẩm dâng nhanh như nước triều dâng.
Rau bong non:
− Shock.
− Đau bụng liên tục.
− Âm đạo ra máu loãng, ko đông.
− Tử cung co cứng liên tục hoặc tăng trương lực.
− Tim thai suy hoặc mất.
− Fibrinogen: giảm hoặc bằng 0.
Suy tim:
− Nhịp nhanh, chậm hay loạn nhịp.
− Tiếng tim mờ, ngựa phi.
− Khó thở, tím tái.
− Phù, gan to, TM cổ nổi.
− XQ: bóng tim to, có thể tràn dịch màng ngoài tim
Suy gan:
− Vàng da.
− Xuất huyết dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng.
− Đau bụng vùng gan.

− Tăng men gan (AST, ALT), tỷ lệ prothrombin giảm, bilirubin máu tăng,…
Suy thận:
− Thiểu niệu (<500ml/24h) hoặc vô niệu (<100ml/24h).


•
•

•
•
•
•
•
•

−
−
−

Bạch cầu niệu, trụ niệu.
Rối loạn thăng bằng nước, điện giải.
Ure máu tăng, creatinin máu tăng > 106 μmol/l.
Chảy máu: chảy máu trong bao gan, chảy máu võng mạc, DIC.
Sản giật:
− Là 1 trong 5 tai biến sản khoa.
− Biểu hiện bằng cơn giật điển hình qua 4 giai đoạn: gđ thâm nhiễm, gđ giật cứng,
gđ giãn cách, và gđ hôn mê.
Tử vong: tất cả các nguyên nhân trên đều có thể gây tử vong mẹ.
Mù tạm thời hoặc vĩnh viễn: tai biến của THA  tổn thương võng mạc.
THA mạn tính sau đẻ: > 6 tuần sau đẻ, HA còn cao  mạn tính.

TSG tái phát ở những lần có thai sau.
Sơ cứng mao mạch.
THA mạn, viêm thận mạn.

II.2. Tai biến cho thai nhi.
• Suy thai cấp:
− Lúc đầu tim đập nhanh (>160ck/phút)  chậm (<120 ck/phút).
− Thường là nguyên nhân do rau bong non, phù phổi cấp, sản giật.
• Suy thai mạn.
− Hậu quả của THA và RL tuần hoàn rau thai.
− Cân nặng thấp.
− Bong da, ko có lớp mỡ dưới da.
• Sơ sinh cân nặng thấp.
− < 2500g.
− Hậu quả của THA, RL tuần hoàn rau thai  thai suy dinh dưỡng.
• Đẻ non:
− Thai bị đẻ trước 38 tuần.
− Đa số liên quan đến đình chỉ thai nghén cứu mẹ hoặc con.
• Chết ngay sau đẻ:
•
•
•
•
•

Thường liên quan đến: đẻ non, SG, RBN.
Bệnh màng trong:
Trẻ bị suy hô hấp  tiên lượng xấu do phải lấy thai quá sớm, quá non.
Chảy máu:
− Chảy máu phổi, chảy máu não – màng não.

− Thường liên quan đến non tháng, đình chỉ thai nghén ko đúng kỹ thuật.
Thai nhi dị dạng.
Trẻ chậm phát triển trí tuệ:
Hậu quả của THA, thiếu oxy não, chảy máu não – màng não.
Thai chết lưu trong tử cung.
− Biến chứng nặng nhất của TSG.
− Phần lớn là hậu quả của biến chứng mẹ: PPC, SG, RBN.