Bài giảng ung thư vú lớp điều dưỡng

UNG THÖ VUÙ
ThS. Nguyeãn Ñoã Thuøy Giang
Bộ môn Ung thư
ĐHYD Tp.HCM


MỤC TIÊU HỌC TẬP


Kể các yếu tố nguy cơ của ung thư vú



Mô tả các loại GPB thường gặp



Nêu được các tình huống lâm sàng thường gặp



Biết cách chẩn đoán được ung thư vú





Hiểu được nguyên tắc điều trò đa mô thức theo giai
đoạn bệnh
Biết cách tầm soát ung thư vú

CẤU TRÚC CỦA TUYẾN VÚ
Xương
sườn

Ống dẫn sữa
và thùy vú

Cơ

Mỡ

Xoang
sữa
Tiểu
thùy

Mô mỡ

Thùy vú

Mô liên
kết
Núm vú

Ống dẫn sữa
bình thường

Lỗ ống dẫn
sữa

Ống
dẫn sữa

Ống góp



SINH LÝ TUYẾN VÚ


SINH LÝ
TIẾT SỮA


MỞ ĐẦU


Ung thư vú thường gặp nhất/ K nữ giới



Tử vong đứng thứ 2 sau ung thư phổi



Xuất độ 1/8 PN mắc (12,2%) trong suốt đời



1/3 BN k vú chết vì bệnh này



Đây là loại ung thư có thể tầm soát-phát
hiện sớm và điều trị tốt


YẾU TỐ NGUY CƠ


Tuổi: xuất độ tăng theo tuổi



Tiền căn trong gia đình có ung thư vú (mẹ/chị/em gái)



Nội tiết: sự kích thích estrogen kéo dài


Có kinh sớm, mãn kinh muộn, có con trễ



Nội tiết thay thế



Bệnh lý vú trước đó: ADH, DCIS, LCIS



Gen BRCA1 và BRCA2 bò đột biến



Phơi nhiễm bức xạ sớm (xạ trò thành ngực/trẻ)



Uống rượu, béo phì, ăn nhiều mỡ và cholesterol


GIẢI PHẪU BỆNH


Đại thể:




Dạng xâm nhiễm cứng
Dạng teo cứng
Dạng sùi

Carcicôm vú

Sarcôm

vú

Bệnh Paget vú


Giải phẫu bệnh:(2)


Vi thể:





carcinôm OTV
Carcinôm tiểu thùy vú
Bệnh Paget vú
Khác: sarcôm, lymphôm


Phân loại carcinôm vú


Carcinôm vú tại chỗ:
 Ống tuyến vú
 Tiểu thùy



Carcinôm vú xâm lấn:

 Tiểu thùy (5-10%)
 Ống tuyến vú: - NOS (75%)

- Dạng đặc biệt (10%)
(dạng ống, dạng tủy, dạng nhày, dạng
chuyển sản, dạng viêm, bệnh Paget ...)


BỆNH SỬ TỰ NHIÊN UNG THƯ
VÚ
Tại chỗ tại vùng

Di căn xa


CÁC TÌNH HUỐNG LÂM SÀNG





Phát hiện rất sớm: tầm soát/ nhũ ảnh
Phát hiện sớm: bướu vú nhỏ sờ được hoặc siêu âm
“ Phải nghi ngờ K ở phụ nữ> 30 tuổi !”
Tình huống trễ:







Bướu vú khá lớn không đau, hạch nách hoặc trên đòn
Da vú: dầy, biến đổi, da cam, da co kéo
Núm vú: bò co kéo, thâm nhiễm, loét hoặc tiết dòch
Di căn xa

Biến chứng:

gãy xương


Các tình huống lâm sàng


Nhíu da trên bướu

Dấu da cam
Dấu viêm da


Dấu da cam

Khám phát hiện tiết dịch núm vú

16


Xâm nhiễm ra da

Loét ra da


CÁC PHƯƠNG TIỆN CHẨN ĐOÁN




Bệnh sử
Khám vú lâm sàng
Hình ảnh học







Siêu âm
Nhũ ảnh
MRI vú

Tế bào học (FNA)
Giải phẫu bệnh (ST lõi kim, ST mở, ST trọn
bướu)


KHÁM VÚ LÂM SÀNG


Rất quan trọng để đánh giá





Chẩn đoán
Tương quan với xét nghiệm hình ảnh và TB học
Xếp hạng LS
Chọn lựa mô thức điều trị

Tuân thủ
•
•
•
•

Đúng kỹ thuật
Điều kiện khám: đủ sáng
Thời điểm tốt nhất: 1 tuần sau sạch kinh
Khám tổng quát

19


Rất khó:

- So sánh 2 bên
- Kỹ thuật sờ nắn 2 tay
- Mặt lòng các ngón tay

- Đủ độ sâu, day mô vú trên
thành ngực


Khám hạch nách

21


Khám hạch trên đòn

22


SIÊU ÂM TUYẾN VÚ









Chủ quan hơn nhũ ảnh
Không thể phát hiện vi vôi hóa đơn
thuần
Khó phân biệt mô vú và mô mỡ
Diễn giải kết quả khó khăn và chưa
thống nhất

Chưa hữu ích trong tầm soát k vú
Còn âm tính giả cao với SÂ đen trắng


Hình ảnh siêu âm vú

echo kém, giới hạn không rõ, vôi hóa nhỏ bên trong,…


BÖÔÙU NHUÙ

CARCINOÂM TRONG NANG