Bài giảng dự thi ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT TRUYỀN THẲNG ÁNH SÁNG

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:
- Em hãy phát biểu định luật truyền thẳng của ánh sáng?
- Vì sao ta không thể nhìn được những vật ở phía sau lưng nếu
ta không quay mặt lại ?
Câu 2: Chiếu một chùm sáng hẹp vuông góc vào mặt một tấm
bìa cứng. Hiện tượng nào sau đây sẽ xảy ra ?
A. Ánh sáng truyền xuyên qua tấm bìa.
B. Ánh sáng không truyền qua được tấm bìa.
C. Ánh sáng đi vòng qua tấm bìa theo đường gấp khúc.
D. Ánh sáng đi vòng qua tấm bìa theo đường cong.


Hãy quan sát hiện tượng trong video clip
và dự đoán đây là hiện tượng gì? Tại sao lại
có hiện tượng này?


BÀI 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT
TRUYỀN THẲNG ÁNH SÁNG

I. Bóng tối - Bóng nửa tối:
1. Thí nghiệm 1:
- Đặt một nguồn sáng nhỏ
trước một màn chắn.
- Đặt một miếng bìa giữa
bóng đèn và màn chắn.


Vì sao trên màn chắn xuất

hiện vùng sáng và vùng tối?


NHẬN XÉT:
Trên màn chắn đặt phía sau vật
cản Có một vùng không nhận được
nguồn sáng tới
ánh sáng từ……………………gọi
là
bóng tối.


BÀI 3: ỨNG DỤNG ĐỊNH LUẬT
TRUYỀN THẲNG ÁNH SÁNG
2. Thí nghiệm 2:
Thay nguồn sáng nhỏ
bằng một nguồn sáng
rộng hơn.


Nhận xét độ sáng giữa các
vùng,tại sao lại có sự khác nhau
giữa các vùng sáng.


NHẬN XÉT:
Trên màn chắn đặt phía sau vật cản Có một
vùng không nhận được ánh sáng
một phần của nguồn sáng
từ…………………………………gọi

là
bóng nửa tối.


II. Nhật thực - Nguyệt thực:

Hãy trình bày
quỹ đạo chuyển
động của Mặt
Trăng, Mặt Trời
và Trái Đất?


Quỹ đạo chuyển động của Mặt trời – Trái đất – Mặt trăng

Mặt trăng


1. Nhật thực:
Nhật thực xảy ra
khi nào?

 Khi Mặt Trăng - Mặt Trời - Trái Đất
cùng nằm trên 1 đường thẳng,
(Mặt Trăng ở giữa Mặt Trời và Trái Đất )


Hiện tượng nhật thực

Nhật thực toàn phần

Nhật thực một phần

Mặt trăng


C3: Giải thích vì sao đứng ở nơi có nhật thực toàn phần
ta lại không nhìn thấy Mặt Trời và thấy trời tối lại?
Nhật thực toàn phần

Mặt trăng

Nhật thực một phần

 Trả lời: Vì lúc này ta đang đứng trong vùng bóng tối của
Mặt Trăng, ánh sáng từ Mặt Trời chiếu tới khu vực có nhật
thực toàn phần đã bị Mặt Trăng che khuất hoàn toàn, tại đó
ta thấy trời tối lại.


- Nhật thực toàn phần
quan sát được ở nơi
nào?

 Đứng ở chỗ bóng tối,
không nhìn thấy mặt trời ta
gọi là có nhật thực toàn phần.

- Khi nào thấy nhật
thực một phần quan sát

được ở nơi nào?

 Đứng ở chỗ bóng nửa tối ta
nhìn thấy một phần mặt trời
ta gọi là có nhật thực 1 phần.

Nhật thực toàn phần

Nhật thực một phần

Mặt trăng


2. Nguyệt thực:

Nguyệt thực xảy ra khi nào?

 Khi Mặt Trăng - Mặt Trời - Trái Đất
cùng nằm trên 1 đường thẳng,
(Trái Đất ở giữa Mặt Trời và Mặt Trăng)


Mặt trăng ở vùng
này xảy ra hiện
tượng Nguyệt Thực


C4: Hãy chỉ ra trên hình, Mặt Trăng ở vị trí nào thì
người đứng ở điểm A trên Trái Đất thấy trăng sáng,
thấy có nguyệt thực?

3
2
.A
1

Mặt trăng ở vị trí 2 và 3 thì thấy trăng sáng.
 Mặt trăng ở vị trí 1 thì thấy nguyệt thực.



III. Vận dụng:
C5: Ở thí nghiệm 2, di chuyển
miếng bìa từ từ lại gần màn
chắn. Quan sát xem bóng tối
và bóng nửa tối thay đổi như
thế nào?
 Trả lời: Bóng tối và bóng
nửa tối thu bị hẹp dần lại. Khi
tấm bìa gần màn chắn thì
bóng nửa tối biến mất, chỉ còn
bóng tối.


C6: Ban đêm khi dùng một quyển vở che kín một bóng
đèn dây tóc đang sáng, trên bàn sẽ tối, có khi không thể
đọc sách được. Nhưng nếu dùng quyển vở che đèn ống thì
ta vẫn đọc được. Giải thích vì sao lại có sự khác nhau đó?



Trả lời: Vì kích thước nguồn sáng của đèn ống lớn, nên
khi ta che thì ánh sáng từ đèn vẫn còn tạo ra ít nhất là bóng
nửa tối, nên ta vẫn đọc sách được. Còn đèn dây tóc có kích
thước nguồn sáng nhỏ, không tạo ra bóng nửa tối được mà
chỉ tạo ra bóng tối nên ta không thể đọc sách được.


BÀI TẬP NHÓM:

1.Trong các phòng mổ bệnh viện, người ta thường
dùng một hệ thống gồm nhiều đèn. Theo em mục
đích chính của việc này là gì?
A.Để thu được ánh sáng mạnh phát ra từ các bóng đèn.
B.Để
tránh
hiện
tượng
xuất
hiện
các
bóng
đen.
B.Để
tránh
hiện
tượng
xuất
hiện
các
bóng

đen.
C.Cả A và B đều đúng.
D.Cả A và B đều sai.
Chọn câu trả lời đúng.
2. Hãy sắp xếp: Trái Đất, Mặt Trăng, Mặt Trời theo
thứ tự trên đường thẳng để xảy ra hiện tượng nhật
thực, nguyệt thực?
Nhật thực:Mặt Trời- Mặt Trăng -Trái Đất
Nguyệt thực: Mặt Trời-Trái Đất- Mặt Trăng


-Học bài theo SGK và vở ghi.
- Đọc trước bài định luật phản xạ ánh sáng.
- Làm bài tập trong vở bài tập.


BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY ĐÃ KẾT THÚC XIN CẢM ƠN !

Nam Đông, tháng 11 năm 2010