Vốn tài liệu và dịch vụ ở
thư viện y học trong thế kỷ 21
Những nguồn lực và tài liệu mới
Vốn tài liệu và dịch vụ ở thư viện y học
thay đổi như thế nào trong thế kỷ 21?
Những loại tài liệu nào là quan trọng nhất?
Những hình thái (dạng thức) thông tin nào sẽ
hữu ích nhất?
Những dịch vụ nào sẽ được các thư viện y học
bổ sung hoặc thay đổi?
Vốn tài liệu và tài liệu
Những loại tài liệu quan trọng nào sẽ được thu
thập?
Những tài liệu này sẽ thay đổi như thế nào?
Nguồn tài liệu tạp chí vẫn là nguồn quan
trọng nhất
Nơi nguồn tri thức y học
mới được xuất bản…
Ngày nay với khả năng
truy cập Internet
sự truy cập cá nhân đến các
dạng tài liệu điện tử thật đáng
ao ước
Dịch vụ thông báo (alert)
rất quan trọng
Current Contents™, dịch vụ
TACOS, và các xuất bản phẩm
dạng Journal Watch (điểm
báo) cũng cần đến.
Sẽ có những tạp chí điện tử nào?
Tạp chí truy cập mở được cung cấp miễn phí cho
tất cả mọi người
PubMedCentral
BiomedCentral
Public Library of Science
Những chương trình đặc biệt dành cho các nước
đang phát triển
HINARI
INASP
Tạp chí truy cập mở
truy cập miễn phí, toàn
văn, với chất lượng
được kiểm soát tới các
tạp chí khoa học… bằng
mọi ngôn ngữ và chủ
đề
Các tạp chí về khoa học
sức khoẻ và y tế
/>=24.org/
PubMed Central
“là một kho lưu trữ số các tài liệu
tạp chí về khoa học sự sống ở Các
Viện Quốc gia về Sức khoẻ của
Mỹ”
/>/intro.html
/>e/fp.fcgi?cmd
=full_view
“Thư viện y học quốc gia (NLM)
đang đi đầu trong việc bảo quản
và duy trì việc truy cập không giới
hạn vào các tài liệu điện tử, như
họ đã làm trong nhiều thế kỷ với
các tài liệu in ấn ngành y sinh.
PubMed Central với mục tiêu nắm
giữ vai trò của một thư viện tầm
cỡ thế giới trong kỷ nguyên kỹ
thuật số. Đó không phải là một
nhà xuất bản tạp chí.”
BioMed Central
một nhà xuất bản độc lập, cam
kết cung cấp sự truy cập mở ngay
lập tức đến các nghiên cứu y sinh
đã được thẩm định
/> />
http://
www.biomedcentral.com/browse/b
ysubject
/
PLoS- Public Library of Science
“một cơ sở xuất bản phi lợi nhuận
các tài liệu khoa học và y tế, cung
cấp cho các nhà khoa học và thầy
thuốc các tạp chí chất lượng cao,
có uy tín, trong đó đăng những
công trình quan trọng nhất của
họ”
/>tml
PLoS Medicine là một tạp chí y
học truy cập mở, đã được thẩm
định, xuất bản hàng tháng cả bản
in và trực tuyến http://
medicine.plosjournals.org/perlse
rv/?request
=index-html&issn=1549-1676
HINARI
Health InterNetwork
Access to Research
Initiative
hiện nay có hơn 3.503
tạp chí toàn văn trực
tuyến
hơn 70 nhà xuất bản đang
cung cấp nội dung cho
HINARI
/>
INASP
International Network
for the Availability of
Scientific Publications
Các tạp chí trực tuyến của
Việt Nam: INASP đang làm
việc với Trung tâm Thông tin
Khoa học Công nghệ Quốc gia
(NACESTI), Viện Khoa học Xã
hội Việt Nam (VASS), và Viện
Khoa học và Công nghệ Việt
Nam (VAST) để thiết lập một
cơ sở trực tuyến các tạp chí
Việt Nam. Hy vọng là trang
web này sẽ xuất hiện vào cuối
năm 2006
o/
Các công cụ làm tóm tắt và indexing
vẫn là những nguồn quan trọng….
Nếu một tạp chí được làm index, lúc đó người sử
dụng sẽ có thể truy cập được vào tạp chí này…
Danh sách những tạp chí của NLM được làm
index cho MEDLINE® là một danh sách quan
trọng
MEDLINE® là sự lựa chọn đầu tiên
Danh sách các tạp chí được làm index cho
MEDLINE®
Theo ước tính, hiện tại có
khoảng 13.000-14.000 tên tạp
chí y sinh được xuất bản trên
toàn thế giới.
Khoảng 5.000 tên tạp
chí được index cho cơ
sở dữ liệu MEDLINE.
Danh sách các tạp chí
được index cho MEDLINE
Danh sách các ấn phẩm
định kỳ được index cho
người sử dụng trực tuyến
10,582 tên ấn phẩm định
kỳ, bao gồm 4,850 tên
hiện đang được index cho
MEDLINE
http://
www.nlm.nih.gov/tsd/serials/term
Những index khác được lựa chọn
CINAHL®
/>inahldb.htm
Tập hợp các tài liệu liên quan
đến y tế và điều dưỡng từ
năm 1982 đến nay
Excerpta Medica/EMBASE
Một cơ sở dữ liệu y sinh và dược
tổng hợp, nổi tiếng bởi khối lượng
index sâu rộng những thông tin về
dược phẩm từ 4.550 tạp chí được
xuất bản trên 70 nước.
http://
www.info.embase.com/embase_suite/about/
Giáo trình vẫn phổ biến
Những dịch vụ và công cụ mới
cho phép truy cập đến những
thông tin ở cấp độ từng
chương
Đã có một vài sáng kiến về
Internet, CD-ROM và OPAC.
Chủ yếu chỉ gồm phần index ở
cuối cuốn sách
chỉ có thể truy cập được chút
ít vào nội dung giáo trình từ
những dịch vụ indexing và
mục lục thư viện truyền thống
Ba nguồn tin mang tính thương mại
Cần có giấy phép và đăng ký sử dụng dài
hạn
Cần đến $$$
MDConsult™
StatRef™
McGraw-Hill’s ACCESSMedicine™
MDConsult™
61 sách giáo trình y tế
30 tiêu đề “phòng khám”
Được sử dụng trong 90%
các trường y ở Bắc Mỹ và
hơn 1.700 cơ quan chăm
sóc y tế ở 46 nước
/>/standard.html
StatRef™
126 cuốn giáo trình
và từ điển y tế của
Stedman
/>
ACCESSMedicine™ của McGraw-Hill
11 giáo trình chính về
phẫu thuật và y học
/>
Sách tra cứu vẫn là những công cụ
quan trọng
Thông tin/công thức
thuốc
Bảng các giá trị thí
nghiệm
Những hướng dẫn chẩn
đoán và trị liệu
Danh bạ
tại nhà, điện thoại, hội viên
hiệp hội và tổ chức
Cẩm nang lâm sàng
Những công cụ tra cứu điện tử
sẵn có
sử dụng
MedlinePlus®
từ Thư viện Y học
quốc gia (NLM)
Từ điển
Danh bạ
Thông tin dược phẩm
Cả sách giáo trình và sách tra cứu
đều đang thay đổi
Truy cập điện tử tạo nên sự khác biệt
Sự sẵn có của “Palmtop” (thiết bị đặt gọn trong
lòng bàn tay) trở nên phổ biến
Sự tích hợp vào hệ thống thông tin bệnh viện
ngày càng tăng lên
Phương tiện truyền thông
vẫn quan trọng
Thiết bị nghe nhìn
Phần mềm
CD-ROM
DVD
Các thiết bị quản lý thông
tin
Các thiết bị hỗ trợ
Những bộ sưu tập hình
ảnh
Mẫu
Những tài liệu khác cũng hữu ích
Các xuất bản phẩm
của Chính phủ
Hướng dẫn hành nghề y
Những thống kê tóm tắt
Sách chuyên khảo
hơn là sách giáo trình
tự truyện, sách lịch sử,
v.v...
kỷ yếu hội thảo