Chủ Nghĩa Duy Vật Mác Xít Với Việc Xây Dựng Thế Giới Quan Khoa Học Cho Đội Ngũ Cán Bộ Nước Ta Hiện Nay

CHỦ NGHĨA DUY VẬT MÁC
XÍT VỚI VIỆC XÂY DỰNG
THẾ GIỚI QUAN KHOA HỌC
CHO ĐỘI NGŨ CÁN BỘ
NƯỚC TA HIỆN NAY


A. Mục đích yêu cầu


1.
1. Mục
Mục đích
đích

Trang
Trang bị
bị cho
cho người
người học
học những
những kiến
kiến thức
thức cơ
cơ bản
bản về
về
chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật

vật mác
mác –– xít
xít và
và vai
vai trò
trò thế
thế giới
giới quan
quan
của
của nó;
nó; từ
từ đó,
đó, bồi
bồi dưỡng
dưỡng thế
thế giới
giới quan
quan duy
duy vật
vật biện
biện
chứng
chứng cho
cho người
người học,
học, giúp
giúp họ
họ có
có cách

cách nhìn
nhìn đúng
đúng đắn
đắn
về
về thế
thế giới.
giới.


2.
2. Yêu
Yêu cầu
cầu
2.1.
2.1.Về
Vềnhận
nhậnthức:
thức:
-- Nhận
Nhận thức
thức đúng
đúng về
về phạm
phạm trù
trù vật
vật chất;
chất; phạm
phạm trù
trù ýý thức;

thức; về
về mối
mối
quan
quan hệ
hệ giữa
giữa vật
vật chất
chất và
và ýý thức
thức trên
trên quan
quan điểm
điểm của
của triết
triết học
học
MácMác-Lênin,
Lênin,từ
từđó
đóxác
xácđịnh
địnhrõ
rõlập
lậptrường
trườngcủa
củaCNDVBC.
CNDVBC.
--Vận
Vận dụng

dụng quan
quan điểm
điểm triết
triết học
học MácMác- Lênin
Lênin về
về vật
vật chất
chất và
và ýý
thức,
thức,cũng
cũngnhư
nhưmối
mốiquan
quanhệ
hệgiữa
giữavật
vậtchất
chấtvà
vàýýthức
thứcđể
đểphân
phântích
tích
những
những vấn
vấn đề
đề thực
thực tiễn

tiễn có
có liên
liên quan.
quan. Từ
Từ đó
đógiúp
giúp chúng
chúngtata chống
chống
được
được căn
căn bệnh
bệnh chủ
chủ quan
quan duy
duy ýý chí;
chí; đồng
đồng thời
thời khắc
khắc phục
phục được
được
căn
căn bệnh
bệnh thụ
thụ động,
động, ỷỷ lại,
lại, trong
trong chờ
chờ trong

trong nhận
nhận thức
thức và
và hoạt
hoạt
động
độngthực
thựctiễn.
tiễn.


2.
2. Yêu
Yêu cầu
cầu

2.3.
2.3. Về
Về tư
tư tưởng:
tưởng:
Củng
Củng cố
cố niềm
niềm tin
tin
vào
vào tính
tính khoa
khoa học

học và
và
tính
tính cách
cách mạng
mạng của
của
CNDVBC
CNDVBC trong
trong hoạt
hoạt
động
động thực
thực tiễn.
tiễn.

2.2.
2.2. Về
Về kỹ
kỹ năng:
năng:
Xác
Xác định
định và
và phân
phân biệt
biệt
được
được những
những biểu

biểu hiện
hiện của
của
CNDVBC
CNDVBC với
với CNDV
CNDV tầm
tầm
thường,
thường, CNDT
CNDT dưới
dưới mọi
mọi
màu
màu sắc
sắc đang
đang diễn
diễn ra
ra trong
trong
đời
đời sống
sống hiện
hiện thực.
thực.


B.
B. NỘI
NỘI DUNG

DUNG
CHUYÊN
CHUYÊN ĐỀ
ĐỀ


1.
1. Sự
Sự hình
hình thành
thành và
và phát
phát triển
triển của
của chủ
chủ nghĩa
nghĩa
duy
duy vật
vật trong
trong lịch
lịch sử
sử
1.1.
1.1. Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật thời
thời kỳ

kỳ trước
trước Mác.
Mác.
1.1.1.
1.1.1. Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật cổ
cổ đại
đại
--Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật Ấn
Ấn Độ
Độ có
có đặc
đặc điểm
điểm là
là gắn
gắn liền
liền với
với tôn
tôn
giáo.
giáo. Tuy
Tuy nhiên,
nhiên, phái

phái Lôkayata
Lôkayata và
và phong
phong trào
trào duy
duy vật
vật ởở
Đông
Đông Ấn
Ấn vẫn
vẫn khẳng
khẳng định
định rằng
rằng cơ
cơ sở
sở tạo
tạo nên
nên mọi
mọi vật
vật là
là yếu
yếu
tố
tố vật
vật chất.
chất.
-- Ở
Ở Trung
Trung Quốc,
Quốc, chủ

chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật thể
thể hiện
hiện trong
trong các
các phái
phái
âm
âm dương,
dương, ngũ
ngũ hành;
hành; quan
quan niệm
niệm về
về khí.
khí. Các
Các phái
phái này
này
quan
quan niệm
niệm rằng
rằng các
các nhân
nhân tố
tố vật
vật chất
chất là

là nhân
nhân tố
tố duy
duy nhất
nhất
tạo
tạo nên
nên mọi
mọi vật.
vật.


-- Các
Các nhà
nhà triết
triết học
học Hy
Hy lạp
lạp cổ
cổ đại
đại như:
như: Talet,
Talet,
Anaximen,
Anaximen, Heraclit,
Heraclit, Đêmôcrit….
Đêmôcrit…. cho
cho rằng
rằng tất
tất cả

cả
mọi
mọi sự
sự vật
vật trong
trong thế
thế giới
giới đều
đều được
được tạo
tạo thành
thành từ
từ
một
một hoặc
hoặc nhiều
nhiều các
các yếu
yếu tố
tố vật
vật chất
chất
Nhìn
Nhìn chung
chung chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật cổ
cổ đại

đại các
các có
có
giá
giá trị
trị nhất
nhất định
định trong
trong lịch
lịch sử,
sử, nhưng
nhưng do
do những
những
hạn
hạn chế
chế về
về lịch
lịch sử
sử nên
nên chúng
chúng còn
còn thô
thô sơ,
sơ, chất
chất
phác
phác và
và mang
mang tính

tính trực
trực quan
quan


1.1.2.
1.1.2. Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật thế
thế kỷ
kỷ XV-XVIII.
XV-XVIII.
Từ
Từ thế
thế kỷ
kỷ XV,
XV, phương
phương thức
thức sản
sản xuất
xuất tư
tư bản
bản ra
ra đời
đời
và
và phát
phát triển,

triển, chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy duy
duy vật
vật đã
đã có
có bước
bước
phát
phát triển
triển lớn.
lớn.
Nhìn
Nhìn chung
chung chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật thời
thời kỳ
kỳ này
này là
là chủ
chủ
nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật siêu
siêu hình,

hình, sự
sự vận
vận động
động của
của vật
vật chất
chất
chỉ
chỉ là
là sự
sự vận
vận động
động cơ
cơ học
học


1.1.3
1.1.3 Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật trong
trong triết
triết học
học cổ
cổ điển
điển
Đức
Đức

Trong
Trong triết
triết học
học cổ
cổ điển
điển Đức,
Đức, Phoi-ơ-bắc
Phoi-ơ-bắc là
là người
người
có
có công
công lớn
lớn trong
trong việc
việc khôi
khôi phục
phục lại
lại vị
vị trí
trí của
của chủ
chủ
nghĩa
nghĩa duy
duy vật;
vật; song
song triết
triết học
học của

của ông
ông chỉ
chỉ duy
duy vật
vật
về
về tự
tự nhiên,
nhiên, duy
duy tâm
tâm về
về xã
xã hội.
hội.
Tóm
Tóm lại:
lại: Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật trước
trước Mác
Mác mặc
mặc dù
dù
là
là tư
tư tưởng
tưởng tiến
tiến bộ

bộ trong
trong mỗi
mỗi thời
thời đại
đại nhất
nhất
định,
định, nó
nó gắn
gắn liền
liền mật
mật thiết
thiết với
với giai
giai cấp
cấp cách
cách
mạng
mạng và
và chuẩn
chuẩn bị
bị cho
cho các
các cuộc
cuộc cách
cách mạng
mạng
trong
trong lịch
lịch sử,

sử, nhưng
nhưng nhìn
nhìn chung
chung nó
nó vẫn
vẫn bị
bị hạn
hạn
chế.
chế. Khi
Khi những
những yêu
yêu cầu
cầu lịch
lịch sử
sử đặt
đặt ra
ra cần
cần phải
phải
có
có một
một chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật triết
triết học
học mới
mới ra

ra đời
đời
đáp
đáp ứng
ứng yêu
yêu cầu
cầu đó.
đó.


1.2.
1.2. Tính
Tính tất
tất yếu
yếu của
của sự
sự hình
hình thành
thành chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy
vật
vật mác
mác –– xít.
xít.
1.2.1.
1.2.1. Những
Những biến
biến đổi

đổi của
của hoàn
hoàn cảnh
cảnh lịch
lịch sử.
sử.
-- Cuộc
Cuộc cách
cách mạng
mạng công
công nghiệp
nghiệp nữa
nữa đầu
đầu thế
thế kỷ
kỷ XIX
XIX
đã
đã thúc
thúc đẩy
đẩy kinh
kinh tế
tế CNTB,
CNTB, đặc
đặc biệt
biệt là
là Anh,
Anh, Pháp,
Pháp, Đức
Đức

phát
phát triển.
triển.
-- Nền
Nền kinh
kinh tế
tế TBCN
TBCN liên
liên tục
tục rơi
rơi vào
vào khủng
khủng hoảng,
hoảng,
mâu
mâu thuẫn
thuẫn giữa
giữa TS
TS và
và VS
VS ngày
ngày càng
càng gay
gay gắt
gắt
-- Cuộc
Cuộc đấu
đấu tranh
tranh của
của giai

giai cấp
cấp VS
VS đã
đã có
có những
những bước
bước
phát
phát triển
triển mới:
mới: Phong
Phong trào
trào công
công nhân
nhân Anh
Anh (phong
(phong trào
trào
hiến
hiến chương),
chương), đấu
đấu tranh
tranh của
của công
công nhân
nhân pháp
pháp (khởi
(khởi
nghĩa
nghĩa của

của công
công nhân
nhân Li
Li –– on),
on), đấu
đấu tranh
tranh của
của công
công
nhân
nhân Đức
Đức (khởi
(khởi nghĩa
nghĩa của
của công
công nhân
nhân Sêlêdi).
Sêlêdi).


1.2.2.
1.2.2. Yêu
Yêu cầu
cầu về
về lý
lý luận
luận của
của cách
cách mạng
mạng vô

vô sản
sản
-- Những
Những cuộc
cuộc đấu
đấu trạnh
trạnh của
của giai
giai cấp
cấp vô
vô sản
sản đòi
đòi hỏi
hỏi
phải
phải có
có một
một quan
quan điểm,
điểm, tư
tư tưởng
tưởng mới
mới để
để giải
giải thích
thích và
và
hướng
hướng dẫn
dẫn cuộc

cuộc đấu
đấu tranh
tranh đó.
đó.
-- Nói
Nói cách
cách khác
khác cần
cần phải
phải có
có một
một chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật
mới
mới có
có tính
tính cách
cách mạng
mạng và
và khoa
khoa học
học hơn
hơn so
so với
với chủ
chủ
nghĩa

nghĩa duy
duy vật
vật trước
trước đây.
đây. CNDV
CNDV mới
mới phải
phải khắc
khắc phục
phục
được
được những
những hạn
hạn chế
chế của
của CNDV
CNDV củ,
củ, đặc
đặc biệt
biệt là
là phải
phải
xây
xây dựng
dựng cơ
cơ sở
sở khoa
khoa học
học cho
cho một

một quan
quan niệm
niệm duy
duy vật
vật
về
về lịch
lịch sử
sử


2.
2. Những
Những nội
nội dung
dung cơ
cơ bản
bản của
của chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật
mácxít.
mácxít.
2.1.
2.1. Quan
Quan niệm
niệm khoa
khoa học

học của
của chủ
chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật
mácxít
mácxít về
về vật
vật chất.
chất.
2.1.1.
2.1.1. Định
Định nghĩa
nghĩa vật
vật chất
chất của
của Lênin
Lênin
Tuy
Tuy C.Mác
C.Mác và
và Ph.
Ph. Ăngghen
Ăngghen chưa
chưa đưa
đưa ra
ra được
được định
định

nghĩa
nghĩa về
về vật
vật chất,
chất, song
song những
những tư
tư tưởng
tưởng của
của hai
hai ông
ông
về
về vật
vật chất
chất đã
đã được
được V.I.Lênin
V.I.Lênin kế
kế thừa
thừa và
và phát
phát triển
triển


C.Mác
C.Mác(Karl
(KarlMarx,
Marx,1818-1883):

1818-1883):
Mác,
Mác, không
không định
định nghĩa
nghĩa vật
vật chất
chất
làlà gì?
gì? Nhưng
Nhưng Mác
Mác đã
đã đề
đề cập
cập đến
đến
mối
mối quan
quan hệ
hệ giữa
giữa đời
đời sống
sống vật
vật
chất
chấtvà
vàđời
đờisống
sốngtinh
tinhthần.

thần.


Phriđrich
PhriđrichĂngghen
Ăngghen(Friedrich
(FriedrichEngels
Engels18201820-1895)
1895)
Trong
Trong tác
tác phẩm
phẩm “Biện
“Biện chứng
chứng tự
tự nhiên”,
nhiên”, Ăngghen
Ăngghen
định
địnhnghĩa:
nghĩa:“Vật
“Vậtchất
chấtkhông
khôngphải
phảilà
làcái
cáigì
gìkhác
kháchơn
hơn

là
là tổng
tổng số
số các
các vật
vật thể
thể từ
từ đó
đó người
người ta
ta rút
rút ra
ra khái
khái
niệm
niệm ấy
ấy bằng
bằng con
con đường
đường trừu
trừu tượng
tượng hóa...vật
hóa...vật
chất...chỉ
chất...chỉlà
lànhững
nhữngsự
sựtóm
tómtắt
tắttrong

trongđó
đóchúng
chúngta
tatập
tập
hợp
hợp theo
theo những
những thuộc
thuộc tính
tính chung
chung của
của chúng,
chúng, rất
rất
nhiều
nhiều sự
sự vật
vật khác
khác nhau
nhau có
có thể
thể cảm
cảm biết
biết được
được bằng
bằng
các
các giác
giác quan.

quan. Vì
Vì thế
thế chỉ
chỉ có
có thể
thể nhận
nhận thức
thức được
được vật
vật
chất...bằng
chất...bằng cách
cách nghiên
nghiên cứu
cứu những
những vật
vật thể
thể riêng
riêng
biệt”.
biệt”.


Vlađimir
Vlađimir Ilich
Ilich Lênin
Lênin (1870(1870- 1924),
1924), tên
tên thật
thật là

là Vladimir
Vladimir
Ilich
IlichUlianov.
Ulianov.
Trong
Trong tác
tác phẩm
phẩm “Chủ
“Chủ nghĩa
nghĩa duy
duy vật
vật và
và chủ
chủ nghĩa
nghĩa kinh
kinh
nghiệm
nghiệmphê
phêphán”
phán”đã
đãđịnh
địnhnghĩa:
nghĩa:“Vật
“Vậtchất
chấtlà
làmột
mộtphạm
phạm
trù

trù triết
triết học
học dùng
dùng để
để chỉ
chỉ thực
thực tại
tại khách
khách quan
quan được
được đem
đem
lại
lại cho
cho con
con người
người trong
trong cảm
cảm giác,
giác, được
được cảm
cảm giác
giác của
của
chúng
chúng ta
ta chép
chép lại,
lại, chụp
chụp lại,

lại, phản
phản ánh
ánh và
và tồn
tồn tại
tại không
không lệlệ
thuộc
thuộcvào
vàocảm
cảmgiác”.
giác”.


PHÂN
PHÂN TÍCH
TÍCH ĐỊNH
ĐỊNH NGHĨA
NGHĨA VẬT
VẬT CHẤT
CHẤT CỦA
CỦA
LÊNIN
LÊNIN
--Hoàn
Hoàncảnh
cảnhra
rađời
đờicủa
củađịnh

địnhnghĩa
nghĩacủa
củaLênin
Lênin về
vềvật
vậtchất
chất
--Định
Địnhnghĩa
nghĩatrên
trêncó
có33nội
nộidung
dungchính:
chính:

+Vật
+Vậtchất
chấtlàlàmột
mộtphạm
phạmtrù
trùtriết
triếthọc
họcdùng
dùngđể
đểchỉ
chỉthực
thựctại
tạikhách
kháchquan.

quan.
+Vật
+Vật chất
chất muốn
muốn chỉ
chỉ tất
tất cả
cả các
các sự
sự vật,
vật, hiện
hiện tượng
tượng có
có thuộc
thuộc tính
tính tồn
tồn
tại
tại khách
khách quan
quan độc
độc lập
lập với
với ýý thức
thức con
con người
người khi
khi tác
tác động
động vào

vào giác
giác
quan
quanchúng
chúngtatathì
thìgây
gâynên
nênmột
mộtcảm
cảmgiác
giácnào
nàođó.
đó.
++Con
Conngười
ngườicó
cókhả
khảnăng
năngnhận
nhậnthức
thứcđược
đượcthế
thếgiới
giớivật
vậtchất.
chất.
--ÝÝnghĩa
nghĩađịnh
địnhnghĩa
nghĩavật

vậtchất
chấtcủa
củaLênin
Lênin(có
(có33ýýnghĩa)
nghĩa)


2.1.2
2.1.2 Các
Các phương
phương thức
thức
tồn
tồn tại
tại của
của vật
vật chất.
chất.


2.1.2.1.
2.1.2.1. Vận
Vận động
động
Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa
duy
duy tâm,

tâm, tôn
tôn
giáo
giáo

••Thừa
Thừanhận
nhậnvật
vậtchất
chấtvận
vậnđộng
động
•• Nhưng
Nhưng sự
sự vận
vận động
động của
của TGVC
TGVC làlà do
do “một
“một
thế
thếgiới
giớikhác”
khác”tạo
tạonên
nên

Chủ
Chủ nghĩa

nghĩa
duy
duy vật
vật siêu
siêu
hình
hình

••Thừa
Thừanhận
nhậnsự
sựtồn
tồntại
tạicủa
củaTGVC
TGVC
••Phủ
Phủnhận
nhậnsự
sựvận
vậnđộng
độngcủa
củaTGVC
TGVC

Chủ
Chủ nghĩa
nghĩa
duy
duy vật

vật biện
biện
chứng
chứng

••Vận
Vậnđộng
độngchính
chínhlàlàsự
sựbiến
biếnđổi
đổinói
nóichung
chung
•• Nguồn
Nguồn gốc
gốc của
của vận
vận động
động nằm
nằm ngay
ngay trong
trong
bản
bảnthân
thânsự
sựvật
vật
••Các
Cáchình

hìnhthức
thứcvận
vậnđộng
động(5
(5hình
hìnhthức)
thức)
••Vận
Vậnđộng
độngvà
vàđứng
đứngim
im


2.1.2.2.
2.1.2.2. Không
Không
gian
gian và
và thời
thời
gian
gian
Tự
Tự nghiên
nghiên cứu
cứu

1.2.3.

1.2.3. Tính
Tính thống
thống
nhất
nhất vật
vật chất
chất của
của
thế
thế giới
giới


2.2.
2.2. Ý
Ý thức,
thức, nguồn
nguồn gốc,
gốc, bản
bản chất
chất
của
của ýý thức
thức
ÝÝth
thứứcclà
làggì?
ì?

2.2.1.
2.2.1. Một
Một số
số quan
quan
niệm
niệm sai
sai lầm
lầm về
về ýý thức
thức
Quan
Quanniệm
niệmcủa
củachủ
chủnghĩa
nghĩaduy
duytâm.
tâm.
-- CNDT
CNDT đã
đã tuyệt
tuyệt đối
đối hóa
hóa ýý thức,
thức, biến
biến ýý thức
thức thành
thành vị
vị

thần
thầnsáng
sángtạo
tạora
rathế
thếgiới.
giới.
-- CNDT
CNDT đã
đã thấy
thấy được
được tính
tính năng
năng động
động sáng
sáng tạo
tạo của
của ýý
thức.
thức.


2.2.1.
2.2.1. Một
Một số
số quan
quan
niệm
niệm sai
sai lầm

lầm về
về ýý thức
thức
Quan
Quanniệm
niệmcủa
củachủ
chủnghĩa
nghĩaduy
duyvật
vậttrước
trướcMác.
Mác.
-- CNDV
CNDV trước
trước Mác
Mác khẳng
khẳng định
định vật
vật chất
chất có
có trước,
trước, ýý thức
thức
có
cósau,
sau,ýýthức
thứcphản
phảnánh
ánhvật

vậtchất.
chất.
-- CNDV
CNDV trước
trước Mác
Mác đã
đã giải
giải thích
thích sai
sai lầm
lầm nguồn
nguồn gốc,
gốc, bản
bản
chất
chất của
của ýý thức
thức (CNDT
(CNDT tầm
tầm thường
thường đã
đã đồng
đồng nhất
nhất ýý thức
thức
với
với vật
vật chất,
chất, còn
còn CNDT

CNDT siêu
siêu hình
hình xem
xem sự
sự phản
phản ánh
ánh của
của ýý
thức
thứclàlàthụ
thụđộng,
động,giản
giảnđơn,
đơn,máy
máymóc)
móc)


2.2.2.
2.2.2. Quan
Quan niệm
niệm của
của chủ
chủ nghĩa
nghĩa
duy
duy vật
vật biện
biện chứng
chứng về

về ýý thức
thức
Khái
Kháiniệm
niệmýýthức
thức
+Ý
+Ý thức
thức làlà vấn
vấn đề
đề phức
phức tạp,
tạp, rất
rất trừu
trừu tượng,
tượng, không
không
thể
thểnhận
nhậnthức
thứcbằng
bằngtrực
trựcquan
quancảm
cảmtính.
tính.
+Theo
+Theo C.
C. Mác,
Mác, “ý

“ý thức
thức chẳng
chẳng chỉ
chỉ làlà hình
hình ảnh
ảnh của
của
thế
thế giới
giới khách
khách quan
quan được
được di
di chuyển
chuyển vào
vào trong
trong đầu
đầu óc
óc
con
conngười
ngườivà
vàđược
đượccải
cảibiến
biếnđi
điởởtrong
trongđó.”
đó.”
++ Định

Định nghĩa:
nghĩa: ÝÝ thức
thức làlà hoạt
hoạt động
động trên
trên lĩnh
lĩnh vực
vực
tinh
tinh thần
thần của
của con
con người
người bao
bao gồm
gồm những
những tâm
tâm trạng,
trạng,
tình
tình cảm,
cảm, những
những lý
lý luận
luận và
và tư
tư tưởng
tưởng dựa
dựa trên
trên sự

sự suy
suy
nghỉ
nghỉ bằng
bằng ngôn
ngôn ngữ,
ngữ, bằng
bằng khái
khái niệm
niệm được
được hình
hình thành
thành
trên
trêncơ
cơsở
sởphản
phảnánh
ánhhiện
hiệnthực
thựckhách
kháchquan.
quan.


2.2.2.
2.2.2. Quan
Quan niệm
niệm của
của chủ

chủ nghĩa
nghĩa
duy
duy vật
vật biện
biện chứng
chứng về
về ýý thức
thức
Kết
Kếtcấu
cấucủa
củaýýthức:
thức:
-- Kết
Kết cấu
cấu theo
theo chiều
chiều ngang
ngang bao
bao gồm:
gồm: Tri
Tri thức,
thức, tình
tình cảm,
cảm, niềm
niềm
tin.
tin.
++ Tri

Tri thức:
thức: Là
Là phương
phương thức
thức tồn
tồn tại
tại của
của ýý thức,
thức, làlà kết
kết quả
quả của
của
quá
quátrình
trìnhphản
phảnánh
ánhTGKQ.
TGKQ.
++Tình
Tìnhcảm
cảmlàlàmột
mộthình
hìnhthái
tháiđặc
đặcbiệt
biệtcủa
củasự
sựphản
phảnánh
ánhtồn

tồntại
tại
++Niềm
Niềmtin
tinlàlàtrạng
trạngthái
tháitâm
tâmlý
lýđặc
đặcbiệt
biệtcủa
củacon
conngười,
người,trong
trongđó
đó
có
cósự
sựgắn
gắnbó
bóchặt
chặtchẽ
chẽgiữa
giữatri
trithức
thứcvà
vàtình
tìnhcảm.
cảm.Niềm
Niềmtin

tincó
cógiá
giátrị
trị
rất
rấtlớn
lớnđối
đốivới
vớisự
sựtồn
tồntại
tạicủa
củacon
conngười.
người.