Bài giảng Thuốc tim mạch DS. Lê Thanh Bình

THUỐC TIM MẠCH
Ds lê thanh bình

1


Thuốc tim mạch


Thuốc lợi tiểu



Thuốc trị đau thắt ngực



Thuốc trị loạn nhịp tim



Thuốc trị tăng huyết áp



Thuốc trợ tim



Thuốc trị tăng lipid huyết
2

Thuốc lợi tiểu

3


Sinh lý thận


300g – dài 12cm



Đơn vị chức năng: nephron



 Cầu

thận

 Ống

thận

pH nước tiểu

5-6

4


Sinh lý thận

5


Sinh lý thận


Lọc
 Máu

 động mạch cầu
thận  nang Bowman

 nước

tiểu ban đầu ~
huyết tương

 180

lít/ngày

6


Sinh lý thận



Tái hấp thu
 Hoàn

toàn: Glucose

 Hầu

hết: H2O (99%), Kali (98%), Phosphat
(95%), bicarbonat (>90%), các aa

 Phần
 Một

lớn: Na+, Cl-

phần: Ure, Vit C

 Không



hấp thu: Mannitol  ???

Thuốc lợi tiểu:
 Tăng

lọc

 Giảm

tái hấp thu

7


Sinh lý thận


Tái hấp thu
 Ống

uốn gần: bicarbonat

HCO3– (khó) + H+  CO2 (dễ)
Xúc tác: Carbonic anhydrase (CA) ???
 Quai

Henle: Na+ - K+ - Cl-

Nhờ chất mang  TLT quai
 Ống

uốn xa: Na+ - Cl-

Nhờ chất mang  TLT thiazid
 Ống

thu: Na+ thải K+/H+

Nhờ aldosterol kiểm soát  TLT giữ kali
8


Sinh lý thận

9


Phân loại thuốc lợi tiểu

10


Tlt thẩm thấu - mannitol


Cơ chế

Đường  thẩm thấu
 giảm tái hấp thu nước và Natri  ???


Chỉ định
 Phòng
 Giảm



nhãn áp  PT mắt

Tác dụng phụ
 Giảm
 Suy



và điều trị suy thận cấp

Natri huyết (nhức đầu, buồn nôn, nôn)

tim, phù phổi do vô niệu

Chống chỉ định
 Vô

niệu do suy thận nặng

 Suy

gan

11


Tlt ức chế CA - acetazolamid


Dược động học

 Hấp

thu qua PO

 Phân
 Đào



bố mô có nhiều CA: hồng cầu, vỏ thận

thải hoàn toàn qua thận trong 24h do???

Cơ chế: ức chế CA
 Trên

thận: tăng đào thải HCO3-, Na+ và K+

 pH nước tiểu ???
 Trên

mắt: giảm tạo thủy dịch  ???

 TKTW:

ức chế động kinh, giảm tạo dịch não tủy
12


Tlt ức chế CA - acetazolamid



Chỉ định
 Ít

dùng làm TLT

 Tăng
 Trị

nhãn áp (thường)

nhiễm kiềm chuyển hóa

 Chống



Tác dụng phụ: ít trầm trọng
 Nhiễm
 Sỏi

acid chuyển hóa  CCĐ???

thận do pH nước tiểu???

 Giảm

kali huyết, mệt mỏi

 Nhiễm



động kinh (ít, gây dung nạp thuốc nhanh)

độc khi dùng chung digitalis…

Chống chỉ định: suy gan…

13


Tlt Thiazid - Hctz




Dược động học
 Hấp

thu nhanh

 Tích

lũy ở hồng cầu

 Đào

thải qua thận

Cơ chế:
 Tăng

bài tiết Na+,Cl-,HCO3- vào nước tiểu

 Giảm

đảo thải Ca2+ và acid uric

 Liều

cao ức chế CA
14


Tlt Thiazid - Hctz


Chỉ định: TLT yếu + kéo dài
 Trị

tăng huyết áp và trị phù do suy tim

 Trị

tăng Calci niệu

 Giải



độc brom

Tác dụng phụ  CCĐ
 Giảm

Kali huyết

 Giảm

acid uric huyết

 Giảm

glucose huyết  ???

 Giảm

lipid huyết

15


Tlt quai - furosemid


TLT rất mạnh



Cơ chế:
 Ức

chế tái hấp thu Na+ K+ - 2Cl- ở quai Henle

 Tăng



đào thải Ca2+ [ngược TLT thiazid]

Chỉ định:
 Trị

tăng huyết áp [kém thiazid do t1/2 ngắn]

 Dùng
 Trị

cấp cứu: trị phù rất hiệu quả [hơn]

tăng Ca huyết
16


Tlt quai - furosemid


Tác dụng phụ

 Hạ

HA, mệt, chuột rút

 Tăng
 Độc

với TK VIII, gây điếc  ???

 Giảm



glucose, acid uric huyết
thải trừ Li

Chống chỉ định
 Lái

xe, vận hành máy

 BN

tiểu đường, gout

…

17

Tlt tiết kiệm kali


Thuốc đối lập aldosteron
Spironolacton



Thuốc không đối lập aldosteron
Amilorid và Triamteren

18


Tlt tiết kiệm kali - spironolacton


Cơ chế

Đối kháng cạnh tranh với
aldosteron ở…  hạ HA


Dược động học

Chất chuyển hóa có hoạt tính:
7 - α - thiomethyl spironolacton
canrenon



Chỉ định
 Trị

cao huyết áp và phù khi phối
hợp TLT mất Kali do….

 Điều

trị tăng aldosteron (thường)
19


Tlt tiết kiệm kali – Triamteren, amilorid


Chỉ định
 Điều



hòa Kali huyết khi phối hợp LT mất kali

Tác dụng phụ
 Tăng

kali huyết  ???

 Buồn

nôn, nôn, vọp bẻ

 Thiếu

máu hồng cầu to

 Sỏi

thận
20


Thành phần chất điện giải khi dùng tlt
Nước tiểu
Nhóm thuốc
TLT ức chế CA

NaCl

Máu

NaHCO
2Cl
K+
pH
3
-

↑

↑↑↑

↑

↑

Acid

↑↑↑↑

↓

↑

↓

Kiềm

TLT thiazid

↑↑

↑,↓

↑

↑

Kiềm

TLT tiết kiệm kali

↑

↑

↓

↑,↓

Acid

↑↑↑↑↑

↑

↑↑

TLT quai

TLT quai + TLT
thiazid

21


Lựa chọn tlt theo bệnh
Bệnh

Mục đích

Sử dụng TLT

Suy tim sung huyết

Trị phù do suy tim

- Digitalis và ăn hạn chế Na+
- TLT Thiazid (±TLT tiết kiệm
K)
- TLT mạnh hơn

Cao huyết áp

Giảm lưu lượng tim (đầu)
Giãn mạch (duy trì)

TLT Thiazid + ăn hạn chế
Na+

Xơ gan

Loại trừ dịch cổ trướng

TLT Thiazid + ăn hạn chế Na+

Phù phổi

Rút dịch phù ở kẻ mô

TLT quai (tiêm)

Phù do thận hư

Giảm phù, do mất protein

TLT Thiazid (± TLT tiết kiệm K)
hay TLT quai

Tăng áp suất sọ não

Giảm áp suất

TLT thẩm thấu

Suy thận mạn

TLT quai liều cao, cách
quãng

Suy thận cấp

Tránh thận dừng hđộng

Phù tiền kinh nguyệt

Loại dịch do estrogen giữ nước TLT Thiazid

Phù do thai kỳ

TLT thẩm thấu (Mannitiol IV)

Không dùng bất cứ TLT nào
22


Thuốc trị đau thắt ngực


Cơ tim thiếu O2
 XVĐM
 Giảm

O2 máu

do thiếu máu


Điều trị:
 Tăng

cung cấp O2

 Thuốc

 Giảm

giãn mạch

tiêu thụ O2

 β-blocker
 Chẹn

kênh Calci

23


Thuốc giãn mạch


Nhóm nitrit, nitrat



Là ester của HNO2 và HNO3



Công thức chung: R–O–NO



R–O–NO2

24


Thuốc giãn mạch



Nitroglycerin và Isosorbid dinitrat



Giải phóng NO  Hoạt hóa guanylat cyclase

25