Thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính tại tòa án nhân dân cấp huyện từ thực tiễn tỉnh hậu giang (tt)

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HOC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

THÂN VĂN NHƯỜNG

THỦ TỤC GIẢI QUYẾT KHIẾU KIỆN HÀNH CHÍNH
TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
TỪ THỰC TIỄN TỈNH HẬU GIANG

Chuyên ngành : Luật Hiến pháp và luật hành chính
Mã số

: 60.38.01.02

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội - 2017


Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Vũ Thư

Phản biện 1: …………………………………………..

Phản biện 2: ………………………………………….

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc
sĩ họp tại: Học viện Khoa học xã hội lúc
tháng

giờ

phút ngày

năm 2017

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hội


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tòa án giải quyết khiếu kiện hành chính có vai trò rất quan trọng
trong việc bảo đảm dân chủ và quyền con người, quyền công dân
trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Trong các
trường hợp có tranh chấp hành chính, quyền và lợi ích của cá nhân,
cơ quan, tổ chức muốn được đảm bảo thì cơ quan tiến hành tố tụng,
những người tiến hành tố tụng phải đảm bảo trong quá trình giải
quyết vụ án phải tuân thủ đầy đủ các thủ tục tố tụng mà pháp luật tố
tụng hành chính đã quy định đặc biệt là đội ngũ Thẩm phán, cán bộ
của Tòa án nhân dân cấp huyện – các chủ thể xét xử sơ thẩm phần rất
lớn các vụ án hành chính.
Vì những lý do trên, tôi xin chọn đề tài “Thủ tục giải quyết
khiếu kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện từ thực tiễn
tỉnh Hậu Giang” làm đề tài luận văn Thạc sĩ cho mình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề về xét xử các vụ án hành chính của Tòa án nhân dân đã
có nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu với những mức độ, khía
cạnh khác nhau như: Quyết định hành chính, hành vi hành chính –
Đối tượng xét xử của Tòa án do PGS.TS Phạm Hồng Thái làm chủ
biên – nhà xuất bản Đồng Nai, năm 2001; Một số vấn đề về đổi mới

cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính ở Việt Nam của TS Nguyễn
Văn Thanh và Đinh Văn Minh, nhà xuất bản Tư pháp, năm 2004;
Nguyễn Thanh Bình (2009), Thẩm quyền xét xử khiếu kiện hành
1


chính của Toà án, sự bảo đảm công lý trong quan hệ giữa Nhà nước
và công dân, Nxb Tư pháp, Hà Nội; Trần Quang Hiển (2004), Hoàn
thiện pháp luật về tài phán hành chính ở Việt Nam hiện nay, Luận
văn thạc sĩ luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Giải
quyết khiếu kiện hành chính ở cấp sơ thẩm tại Tòa án nhân dân ở
nước ta hiện nay – đề tài luận văn Thạc sĩ của Nguyễn Danh Tùng,
Học viện Khoa học xã hội, năm 2012 và nhiều đề tài nghiên cứu, bài
báo khoa học được đăng duyệt trên các diễn đàn, tạp chí khác nhau…
Từ đó, tác giả có thể thông qua các công trình nghiên cứu khoa
học nêu trên để hiểu rõ hơn về đề tài nghiên cứu của mình và những
công trình đó cũng là nguồn tài liệu cần thiết cho đề tài luận văn
“Thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp
huyện từ thực tiễn địa bàn tỉnh Hậu Giang”.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Trên cơ sở nhận thức lý luận về thủ tục giải quyết khiếu kiện
hành chính và thực tiễn quy định thủ tục này trong giải quyết các vụ
án tại Tòa án nhân dân cấp huyện tại tỉnh Hậu Giang, luận văn đề
xuất các giải pháp hoàn thiện thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính ở cấp huyện hiện nay ở nước ta.
Thực hiện mục tiêu trên, luận văn có nhiệm vụ: 1/ Làm rõ những
vấn đề lý luận về thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính ở cấp
huyện; 2/ Nghiên cứu, đánh giá thực trạng hoạt động xét xử án hành
chính ở cấp huyện ở tỉnh Hậu Giang hiện nay; 3/ Đưa ra giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác xét xử án hành chính về thủ tục tố tụng

2


hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện nói chung, ở tỉnh Hậu
Giang nói riêng.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính ở Tòa án nhân dân cấp huyện;
Về không gian, luận văn thực hiện việc nghiên cứu hoạt động áp
dụng các thủ tục xét xử án hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
trên địa bàn tỉnh Hậu Giang;
Về thời gian nghiên cứu, luận văn thực hiện khảo sát thực tiễn tại
Hậu Giang trong khoảng 05 năm trở lại đây.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Để đạt được mục đích nghiên cứu, người viết đã vận dụng kết
hợp các phương pháp so sánh, phương pháp đối chiếu, phương pháp
phân tích, phương pháp tổng hợp,… và đặc biệt là phương pháp tổng
kết thực tiễn để xem xét, giải quyết các vấn đề cụ thể về lý luận,
phương pháp phân tích luật viết để tiến hành đánh giá, phân tích,
bình luận những quy định của pháp luật về thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện.
6. Ý nghĩa lý luận và ý nghĩa thực tiễn của luận văn
Qua việc nghiên cứu thực tiễn về thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện lấy thực tiễn ở địa
bàn tỉnh Hậu Giang, tác giả mong muốn nêu lên được những vướng
3


mắc, hạn chế làm ảnh hưởng đến hoạt động xét xử hành chính, từ đó
đưa ra những kiến nghị có cơ sở lý luận và thực tiễn để hoàn thiện

hoạt động xét xử hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện trên địa
bàn nói riêng và cả nước nói chung. Ngoài ra, đề tài có thể sử dụng
trong quá trình giảng dạy nghiên cứu ở cấp độ đại học và sau đại học.
7. Cơ cấu của luận văn
Luận văn được thiết kế gồm ba phần: Phần mở đầu, phần nội
dung và phần kết luận. Trong đó, phần nội dung được chia làm ba
chương:
- Chương 1: Những vấn đề lý luận về thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
- Chương 2: Thực trạng thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính
tại Tòa án nhân dân cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang
- Chương 3: Các giải pháp đổi mới thủ tục giải quyết khiếu kiện
hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện

4


Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC GIẢI QUYẾT
KHIẾU KIỆN HÀNH CHÍNH
TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
1.1.1. Khái niệm thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính tại Tòa
án nhân dân cấp huyện
Thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện là một loại quy
phạm pháp luật quy định những việc cụ thể mà TAND cấp huyện
phải làm theo một trình tự quy định để giải quyết vụ án hành chính,
đó là những công việc của TAND phải thực hiện trong mối quan hệ
với các cơ quan, tổ chức và cá nhân.

1.1.2. Đặc điểm của thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính tại
Tòa án nhân dân cấp huyện
Thứ nhất, thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện là những
hoạt động phải làm theo một trình tự để giải quyết các vụ án hành
chính sơ thẩm tại TAND cấp thấp nhất thực hiện theo quy định của
pháp luật về TTHC.
Thứ hai, thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện được tiến
hành đối với các vụ án hành chính sơ thẩm mà theo quy định của
pháp luật TTHC thuộc thẩm quyền của TAND cấp huyện và nó có
5


đặc điểm đơn giản hơn so với các vụ án hành chính sơ thẩm thuộc
thẩm quyền của TAND cấp tỉnh.
Thứ ba, đối tượng của việc áp dụng thủ tục GQKKHC tại
TAND cấp huyện là các QĐHC, HVHC của các cơ quan nhà nước,
người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước cấp huyện thuộc thẩm
quyền giải quyết của TAND cấp huyện bị khởi kiện tại TAND cấp
huyện.
1.1.3. Vai trò của thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính tại Tòa
án nhân dân cấp huyện
Thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính là cơ sở nền tảng
để Cơ quan tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng thực hiện
theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính. Từ đó, đảm bảo pháp
chế trong quản lý hành chính đáp ứng yêu cầu của nhà nước pháp
quyền; quyền dân chủ được đảm bảo, cá nhân, tổ chức khởi kiện và
người bị kiện là cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền trong cơ
quan nhà nước đều bình đẳng trước các quy định về thủ tục tố tụng
hành chính.
1.2. Các bộ phận hợp thành của thủ tục giải quyết khiếu kiện

hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
Các bộ phận hợp thành của thủ tục GQKKHC tại TAND cấp
huyện có thể được hiểu là các yếu tố tạo nên thủ tục tố tụng bao gồm
các giai đoạn tiến hành và các hành vi cụ thể mà các chủ thể tiến
hành và tham gia tố tụng cần thực hiện trong vụ án hành chính tại
6


TAND cấp huyện. Cụ thể, đó là toàn bộ hoạt động của Tòa án, Viện
kiểm sát, người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng, của cá
nhân, của cơ quan Nhà nước và tổ chức trong việc giải quyết vụ án
hành chính, cũng như các hoạt động diễn ra theo trình tự do pháp luật
quy định đối với việc khởi kiện, thụ lý, giải quyết vụ án hành chính
và thi hành bản án, quyết định của Tòa án về vụ án hành chính.
1.2.1. Thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính với tính cách thể
chế tại TAND cấp huyện
Các hoạt động để đi đến “thụ lý vụ án hành chính” là những
hành vi tố tụng đầu tiên mà Toà án phải tiến hành để đi đến quyết
định có hay không có các giai đoạn tiếp theo của vụ án hành chính.
Vì vậy, có thể nói, thụ lý vụ án hành chính trước hết là một trong
những quyền và nghĩa vụ của Toà án. Điều này xuất phát từ chức
năng, nhiệm vụ của Toà án trong xét xử án hành chính.
1.2.2. Thực hiện thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính trong
các vụ án hành chính
Thực hiện thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính trong
các vụ án hành chính thực chất là việc áp dụng pháp luật tố tụng
hành chính để giải quyết vụ án hành chính.
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện thủ tục trong việc
GQKKHC tại TAND cấp huyện
Thứ nhất, mức độ hoàn thiện của pháp luật về thủ tục giải

quyết khiếu kiện hành chính.
7


Thứ hai, yêu cầu bảo đảm quyền của công dân trong áp dụng
thủ tục giải quyết vụ án hành chính.
Thứ ba, đòi hỏi của việc bảo đảm pháp chế trong Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thứ tư, phẩm chất và năng lực của Thẩm phán hành chính.
Thứ năm, sự giám sát, kiểm tra của Nhà nước và xã hội đối
với việc áp dụng thủ tục trong giải quyết các vụ án hành chính.

Kết luận Chương 1
Qua việc phân tích những vấn đề lý luận về thủ tục GQKKHC
tại TAND cấp huyện, ta có thể hiểu khái quát cơ bản các vấn đề liên
quan đến khái niệm, đặc điểm, vai trò, các yếu tố cấu thành, các yếu
tố ảnh hưởng đến các thủ tục GQKKHC tại TAND nói chung và
TAND cấp huyện nói riêng. Từ đó, ta có thể xây dựng được những ý
niệm nền tảng để tìm hiểu các vấn đề cần nghiên cứu về mặt pháp lý
cũng như thực tiễn trong quá trình áp dụng các thủ tục GQKKHC tại
TAND nói chung và TAND cấp huyện nói riêng.

8


Chương 2
THỰC TRẠNG THỦ TỤC GIẢI QUYẾT KHIẾU KIỆN
HÀNH CHÍNH TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH HẬU GIANG
2.1. Các quy định của pháp luật về thủ tục giải quyết khiếu kiện

hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
2.1.1. Thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện ở giai đoạn khởi
kiện và thụ lý vụ án
Khởi kiện vụ án hành chính là hành vi tố tụng của cá nhân,
tổ chức yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình
khi có căn cứ cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp đó đang bị xâm
phạm bởi các QĐHC, HVHC của cơ quan nhà nước, cá nhân có thẩm
quyền trong cơ quan nhà nước thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa
án theo quy định của pháp luật tố tụng hành chính. Ở giai đoạn tố
tụng này, pháp luật quy định những vấn đề cơ quan sau: Về điều kiện
khởi kiện, pháp luật quy định chủ thể… về loại việc được khởi kiện
không hạn chế phạm vi chỉ trừ các loại việc thuộc bí mật nhà nước,
an ninh, ngoại giao, nội bộ,…
2.1.2. Thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện ở giai đoạn chuẩn bị
xét xử
Giai đoạn chuẩn xét xử bị là giai đoạn tố tụng hành chính từ
khi thụ lý vụ án hành chính đến khi Thẩm phán được phân công giải
9


quyết vụ án ra một trong các quyết định: đưa vụ án ra xét xử, tạm
đình chỉ việc giải quyết vụ án, đình chỉ việc giải quyết vụ án. Nhiệm
vụ của giai đoạn này là kiểm tra lại các điều kiện của việc khởi kiện
và thụ lý vụ án hành chính; Xác định thành phần, tư cách của người
tham gia tố tụng; Xác định yêu cầu của đương sự, làm rõ nội dung vụ
việc; Xác định những vấn đề cần chứng minh; Thu thập các văn bản
pháp luật liên quan đến nội dung quyết định hành chính, hành vi
hành chính bị khởi kiện; Xác minh, thu thập chứng cứ, nghiên cứu hồ
sơ, bước đầu định hướng giải quyết vụ án.
2.1.3. Thủ tục GQKKHC tại TAND cấp huyện ở giai đoạn xét xử

vụ án hành chính
Nếu đã đủ các căn cứ và thủ tục cần thiết sau khi chuẩn bị
xét xử sở thẩm vụ án hành chính, và không có căn cứ để tạm đình
chỉ, đình chỉ vụ án hành chính, Tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét
xử sơ thẩm.
Phiên tòa xét xử sơ thẩm cấp huyện là phiên tòa xét xử lần
đầu vụ án hành chính tại TAND cấp huyện. Phiên tòa xét xử sơ thẩm
vụ án hành chính phải được tiến hành đúng quy định của pháp luật.
Hội đồng xét xử sơ thẩm vụ án hành chính cấp huyện gồm một Thẩm
phán và hai Hội thẩm nhân dân.
2.2. Thực tiễn áp dụng thủ tục tố tụng trong giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện trên địa bàn
tỉnh Hậu Giang
10


Qua theo dõi tình hình thụ lý và giải quyết các vụ án hành
chính của TAND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang giai đoạn 05
năm thừ năm 2011 đến năm 2015 thì số lượng án hành chính thụ lý
và giải quyết tại TAND cấp huyện rất ít, trong 05 năm công tác thụ
lý và giải quyết án hành chính của 07 huyện trên địa bàn tỉnh Hậu
Giang chỉ có 75 vụ án hành chính sơ thẩm, theo đó bình quân mỗi
năm chỉ có 15 vụ trên 07 huyện. Đồng nghĩa với việc mỗi một huyện
trên địa bàn trung bình thụ lý và giải quyết mỗi năm khoảng 02 vụ án
hành chính. Như vậy, án hành chính trên địa bàn tỉnh Hậu Giang rất
ít so với các loại án dân sự, hình sự... trên địa bàn.
2.3. Đánh giá chung về giải quyết khiếu kiện hành chính tại
TAND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang
2.3.1. Đánh giá chung quy định của pháp luật về giải quyết khiếu
kiện hành chính

Việc ban hành Luật Tố tụng hành chính năm 2010 thay thế
Pháp lệnh Thủ tục giải quyết các vụ án hành chính nhằm bảo đảm
tính đồng bộ và thống nhất của hệ thống pháp luật, góp phần bảo vệ
các quyền và lợi ích chính đáng của cá nhân, cơ quan, tổ chức trong
tố tụng hành chính. Luật TTHC 2015 đã được ban hành và thay thế
Luật TTHC 2010 càng thể hiện rõ bước phát triển, theo đó chuyển
thẩm quyền giải quyết các vụ án hành chính mà đối tượng bị khởi
kiện là các QĐHC, HVHC của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch
Ủy ban nhân dân cấp huyện cho Tòa án nhân dân cấp tỉnh xét xử sơ
thẩm. Việc này giúp giải quyết các vấn đề vướng mắt về mặt thực
11


tiễn trong công tác xét xử của các Tòa án nhân dân cấp huyện.
2.3.2. Đánh giá chung thực tiễn giải quyết khiếu kiện hành chính
của TAND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang
Nhìn chung số vụ án hành chính được thụ lý và giải quyết
của TAND cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang là rất thấp.
Nguyên nhân chủ yếu là do kiến thức pháp luật của nhân dân địa
phương, năng lực quản lý hành chính của cơ quan hành chính địa
phương và việc giải quyết các vụ án hành chính tại TAND cấp huyện
theo quy định của pháp luật TTHC nên còn có kháng cáo, kháng nghị
theo thủ tục phúc thẩm, rồi thủ tục đặc biệt giám đốc thẩm, tái thẩm
kéo dài thời gian gây ngại khó cho nhân dân đi theo con đường tố
tụng thay vì đi bằng con đường khiếu nại. Người dân ngại khiếu kiện
tại Tòa án với tâm lý “cơ quan nhà nước với nhau” việc xét xử sẽ
không khách quan, chính vì vậy TAND tỉnh Hậu Giang cần quán
triệt cho TAND cấp huyện khi xét xử án hành chính phải tăng cường
tuyên truyền pháp luật cho nhân dân, để nhân dân hiểu rõ về nguyên
tắc xét xử của Tòa án là công khai, minh bạch, độc lập và chỉ tuân

theo pháp luật, khẳng định Tòa án là cơ quan tư pháp, bảo vệ pháp
chế, bảo vệ công lý, lẽ công bằng và quyền dân chủ của nhân dân.

12


Kết luận Chương 2
Nghiên cứu về thực trạng thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang lấy
cơ sở từ việc phân tích các quy định của pháp luật tố tụng hành
chính, qua đó phân tích, đối chiếu đánh giá Luật tố tụng hành chính
năm 2010 và Luật tố tụng hành chính năm 2015 từ đó đưa ra các
quan điểm về những tiến bộ trong việc xây dựng, ban hành văn bản
quy phạm pháp luật của Nhà nước, cũng như qua đó đánh giá được
những thực tiễn trong quá trình áp dụng các thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính tại Tòa án nhân nói chung và Tòa án nhân dân cấp
huyện trên địa bàn tỉnh Hậu Giang nói riêng. Đây cũng là cơ sở để
thấy được những vướng mắt, bất cập trong việc áp dụng các thủ tục
tố tụng trong giải quyết khiếu kiện hành chính để đưa ra các giải
pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính tại Tòa án nhân dân nói chung, Tòa án nhân dân cấp huyện nói
riêng.

13


Chương 3
CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THỦ TỤC
GIẢI QUYẾT KHIẾU KIỆN HÀNH CHÍNH
TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN CẤP HUYỆN

3.1. Nhu cầu hoàn thiện thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
Thứ nhất, theo yêu cầu của nhà nước pháp quyền.
Thứ hai, theo yêu cầu bảo đảm quyền con người, quyền công
dân.
Thứ ba, theo yêu cầu của nền kinh tế thị trường.
Thứ tư, theo yêu cầu hội nhập quốc tế.
3.2. Các quan điểm hoàn thiện thủ tục giải quyết khiếu kiện
hành chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
Thời gian qua, cơ chế giải quyết khiếu kiện hành chính của
nước ta đã có nhiều đổi mới, bằng hoạt động giải quyết các khiếu
kiện hành chính, Toà án án đã góp phần tích cực bảo vệ quyền, lợi
ích hợp pháp của người dân, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa
và xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Tuy
nhiên, hiện nay, số lượng đơn khởi kiện hành chính được gửi đến
Toà án và được thụ lý giải quyết, thi hành trên thực tế còn ít, trong
khi đó số lượng đơn khiếu nại gửi đến các cơ quan hành chính vẫn
còn nhiều.
14


3.3. Các giải pháp hoàn thiện thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính tại Tòa án nhân dân cấp huyện
Thứ nhất, giải pháp về xác định thẩm quyền xét xử vụ án
hành chính của TANND cấp huyện.
Thứ hai, giải pháp nâng cao nhiệm kỳ của Thẩm phán TAND
trong xét xử án hành chính.
3.3.1. Giải pháp nâng cao nhận thức trong áp dụng thủ tục trong
giải quyết khiếu kiện hành chính
Thứ nhất, cần nhận thức tầm quan trọng của Tòa hành chính

trong giải quyết khiếu kiện hành chính.
Thứ hai, đội ngũ Thẩm phán, cán bộ, công chức ngành Tòa
án phải nhận thức đúng đắn và nghiêm túc tinh thần của pháp luật tố
tụng hành chính, tầm quan trọng của Tòa án trong việc bảo vệ công
lý, bảo vệ pháp chế và bảo vệ quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức.
Thứ ba, khi xét xử vụ án hành chính, Thẩm phán và Hội
thẩm nhân dân chỉ tuân theo pháp luật để xét xử, độc lập trong giải
quyết vụ án hành chính không vì bất cứ tác động nào của cá nhân, tổ
chức hay cơ quan nào mà làm cho nội dụng và kết quả của vụ án “sai
lệch” không đúng quy định của pháp luật.
3.3.2. Giải pháp đổi mới pháp luật về thủ tục giải quyết khiếu
kiện hành chính

15


Khi giải quyết vụ án hành chính thực chất là Tòa án phán xét về
tính hợp pháp của QĐHC, HVHC bị khiếu kiện. Vì vậy, xác định đối
tượng khởi kiện có vai trò rất quan trọng trong giải quyết các vụ án
hành chính. Xác định đúng đối tượng khởi kiện vụ án hành chính sẽ
giúp cho Tòa án tiến hành các thủ tục thụ lý vụ án, chuẩn bị xét xử và
cho ra bản án đúng pháp luật, bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp
của cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên, thực tế việc xác định đối tượng khởi
kiện vụ án hành chính không dễ dàng và có các ý kiến khác nhau do
hoạt động quản lý hành chính nhà nước đa dạng, phức tạp cùng với đó
là sự đa dạng của các loại QĐHC. Điều 28 Luật TTHC năm 2010 quy
định những QĐHC, HVHC bị khiếu kiện thuộc thẩm quyền giải quyết
của Toà án. Khoản 1 Điều 163 Luật TTHC năm 2010 quy định: “Hội
đồng xét xử xem xét tính hợp pháp của QĐHC, HVHC, quyết định kỷ
luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý

vụ việc cạnh tranh, danh sách cử tri bị khởi kiện, quyết định giải quyết
khiếu nại có liên quan”.
3.3.3. Giải pháp về bảo đảm thực hiện pháp luật về thủ tục giải
quyết khiếu kiện hành chính
Giải pháp nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức nghề
nghiệp, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ đối với Thẩm phán hành
chính và có cơ chế xử lý nghiêm khắc các vi phạm. Khi xét xử vụ án
hành chính, Thẩm phán và Hội thẩm nhân dân độc lập và chỉ tuân
theo pháp luật. Vì vậy, để nâng cao chất lượng đội ngũ Thẩm phán,
nhất là Thẩm phán hành chính thì trước hết chúng ta cần hoàn thiện
16


hệ thống pháp luật để Thẩm phán căn cứ vào đó có cơ sở xét xử.
Việc hoàn thiện các quy định pháp luật thì cần hoàn thiện đồng bộ
các quy định của pháp luật tố tụng hành chính cũng như các quy định
của pháp luật nội dung. Cần cân nhắc kỹ mối tương quan giữa trình
độ, năng lực của đội ngũ Thẩm phán hành chính với việc mở rộng
thẩm quyền giải quyết các khiếu kiện hành chính, điều kiện kinh tế xã hội, trình độ dân trí,...
3.3.4. Hoàn thiện một số quy định của pháp luật còn chưa
thống nhất
Các quy định của pháp luật tố tụng hành chính cần bảo đảm
tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất, khả thi, đồng bộ và thể hiện
được đặc điểm của hoạt động GQKKHC. Mặc dù được ban hành
tương đối gần nhau nhưng khái niệm QĐHC, HVHC trong Luật
TTHC năm 2010 và Luật khiếu nại năm 2011 có quy định khác nhau.
Hai văn bản Luật này có liên quan với nhau, việc xác định khái niệm
QĐHC, HVHC là rất quan trọng, liên quan đến việc xác định đối
tượng khiếu nại, đối tượng khởi kiện. Vì vậy, cần thiết phải sửa đổi
để bảo đảm thống nhất khái niệm về QĐHC, HVHC trong hai văn

bản pháp luật này. Bên cạnh đó, các cơ quan có thẩm quyền cần tăng
cường hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật nhất là trong điều
kiện LTTHC mới được ban hành; tăng cường công tác xây dựng
pháp luật để đảm bảo sự thống nhất giữa các quy định của pháp luật,
đặc biệt là các quy định trong Luật TTHC, Luật đất đai, Luật khiếu
nại, các quy định khác có liên quan như các quy định về sở hữu trí
17


tuệ, cạnh tranh, xử lý vi phạm hành chính,…

Kết luận Chương 3
Xét xử hành chính là một hoạt động mang tính dân chủ rất
cao của một nhà nước pháp quyền, xuất pháp từ quyền dân chủ, mọi
công dân có quyền yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp
của mình đối với hoạt động quản lý nhà nước của cơ quan công
quyền. Việc khởi kiện vụ án hành chính phải đảm bảo tuân theo pháp
luật tố tụng hành chính, đặc biệt phải tuân thủ các thủ tục giải quyết
khiếu kiện hành chính để đảm bảo quyền và lợi ích của các đương
sự. Qua việc nghiên cứu các quy định của pháp luật về thủ tục giải
quyết khiếu kiện hành chính và cũng như đã nhìn nhận và đánh giá
được các vấn đề thực tiễn vướng mắt trong quá trình áp dụng thực
hiện các thủ tục giải quyết khiếu kiện hành chính, từ đó đưa ra được
những giải pháp về hoàn thiện các thủ tục giải quyết khiếu kiện hành
chính tại Tòa án nhân dân nói chung và Tòa án nhân dân cấp huyện
trên địa bàn tỉnh Hậu Giang nói riêng.

18

KẾT LUẬN
Giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hành chính có vai trò rất
quan trọng và không thể thiếu trong việc giải quyết bất kỳ vụ án hành
chính nào. Trên thực tế, việc áp dụng các quy định của pháp luật
TTHC cùng với những định hướng cải cách tư pháp về hoạt động xét
xử án hành chính, tạo thuận lợi cho người dân tham gia tố tụng, bảo
đảm sự bình đẳng giữa công dân và cơ quan công quyền trước Tòa
án thì hoạt động xét xử sơ thẩm đã có những kết quả đáng ghi nhận
vì hầu hết đa số các bản án, quyết định được thi hành là của cấp sơ
thẩm, Tòa án sơ thẩm đã không ngừng nâng cao lòng tin trong nhân
dân, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Tuy
nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều bất cập: những thiếu sót trong quy định
của pháp luật TTHC, có những quy định chưa thực sự phù hợp và
đầy đủ, trình độ về pháp luật của chủ thể tiến hành tố tụng còn yếu
kém, nhận thức của người khởi kiện còn hạn chế, các chủ thể chưa có
những kỹ năng cần thiết khi tham gia vào hoạt động xét xử sơ thẩm
vụ án hành chính, đặc biệt là vụ án hành chính sơ thẩm ở TAND cấp
huyện,… Qua nghiên cứu, tác giả đã làm rõ những thiếu xót về mặt
lý luận cũng như thực tiễn của hoạt động xét xử sơ thẩm từ góc độ
các thủ tục GQKKHC. Với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả
xét xử sơ thẩm vụ án hành chính, đề tài đã đưa ra một số kiến nghị
chủ yếu tập trung vào việc hoàn thiện các quy định của pháp luật tố
tụng hành chính hiện hành với những giải pháp nâng cao năng lực,
trình độ chuyên môn của chủ thể tiến hành tố tụng cụ thể là nâng cao
trình độ của Hội thẩm nhân dân, Thẩm phán và đội ngũ cán bộ ngành
19


Tòa án nói chung, hoàn thiện công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức
của cá nhân, tổ chức về các quy định của pháp luật về thủ tục

GQKKHC trong giai đoạn xét xử sơ thẩm vụ án hành chính.
Do kiến thức và khả năng nghiên cứu của tác giả còn hạn
chế. Vì vậy, luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Tác giả rất
mong muốn nhận được sự góp ý từ phía Thầy, Cô, và các anh, chị,
bạn học viên để đề tài nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Với những gì đã đạt được bằng sự nỗ lực của bản thân và sự giúp
đỡ nhiệt tình của PGS.TS Vũ Thư, luận văn hy vọng được đóng góp một
phần nhỏ vào việc giải đáp những đòi hỏi cấp thiết cả về lý luận và thực
tiễn nhằm nâng cao vai trò của pháp luật TTHC ở Việt Nam hiện nay.

20