Khám 12 đôi dây thần kinh sọ

KHÁM 12 ĐÔI DÂY THẦN
KINH SỌ

Bs.Nguyễn Lê Trung Hiếu
BM.Thần kinh - ĐHYD



Dây

Chức năng

Tên

I

Khứu giác

Ngửi

II

Thị giác

Nhìn

III

Vận nhãn chung

Vận động nhãn cầu, cơ nâng mi, co đồng tử

IV

Ròng rọc/ E lệ

Vận động co chéo trên

VI

Vận nhãn ngoài

Vận động cơ thẳng ngoài

V

Sinh ba

Nhai và cảm giác phần trước đầu

VII

Mặt

Vận động mặt, tuyến nước bọt, tuyến lệ và vị giác 2/3
trước lưỡi

VIII

Tiền đình - ốc tai

Nghe và thăng bằng

IX

Thiệt hầu

Vị giác 1/3 sau lưỡi, tiết nước bọt, điều hòa thể cảnh,
xoang tĩnh mạch

X

Lang thang

Vị giác vòm khẩu cái, nuốt, nâng khẩu cái, phát âm, phó
giao cảm

XI

Phụ

Xoay đầu

XII

Hạ thiệt

Cử động lưỡi


Dây I – Olfactory nerve

Khám dây I
• Dung dịch không bay hơi,
• Trà, Café, Kem đánh răng…
• Khám:
– Hỏi BN về mùi
– Khám từng mũi
– Yêu cầu bệnh nhân nhắm mắt.


Dây số II – Optic Nerve


Khám dây II
• Soi đáy mắt: teo gai, phù gai, đèn soi
đáy mắt
• Thị lực
– từng mắt, mang kính,
– đếm ngón tay, cử động ngón tay, ánh
sáng...
– Bảng chữ Snellen cách 6m hoặc
Rosenbaum cách 35 cm.


Khám thị trường
• Đối chiếu: đứng trước BN 50 – 60cm,
cử động ngón tay, di chuyển đến khi
thấy được, tìm khiếm khuyết.
• Thị trường góc:

– Thấy sang không thấy
– Không thấy sang thấy
– Bình thường 110 – 60 – 60 - 60



Khám đồng tử
• Kích thước đồng tử: Hình dạng và kích
thước, chênh lệch < 1mm.
• Phản xạ ánh sáng: đồng cảm và trực
tiếp.
• Sự hội tụ


Dây III, IV. VI


Khám dây III, IV, VI
• Quan sát: sụp mi
• Vận nhãn: hình H, dấu chôn củng mạc,
sự êm ả.
• Test kính đỏ: hình nằm ngoài
• Rung giật nhãn cầu
• Chức năng nhìn ngang


Dây V – Trigeminal nerve


Khám

•
•
•
•

Vận động: nghiến răng, há miệng
Cảm giác: mặt, cảm giác sờ và đau
Phản xạ cằm
Phản xạ giác mạc


Dây VII – Facial nerve


Khám
• Vận động: mặt
• Vị giác 2/3 trước
lưỡi


Dây VIII –
Vestibulocochear nerve


Khám
• Tiền đình: Nystagmus, Romberg test
• Ốc tai:
– Rinne test, Weber test, rung âm thoa 512
– cọ ngón tay.

Dây XI – Glossopharygeal nerve


Dây số X – Vagus nerve


Khám
• Vòm họng: nói A
• Phản xạ nôn: thành sau
họng, quan sát vòm
họng.


Dây XI và XII – Accessory and Hypoglossal
nerve


Khám dây XI
• Cơ ức đòn chũm: xoay đầu, nghiêng
đầu và gập cổ
• Cơ thang: nâng vai


Khám XII
• Vận động lưỡi