Phân tích nhân vật Việt trong tác phẩm Những đứa con trong gia đình

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

VĂN MẪU LỚP 12
ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH NHÂN VẬT VIỆT TRONG TÁC PHẨM NHỮNG ĐỨA CON
TRONG GIA ĐÌNH CỦA NGUYỄN THI
A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT
1. Mở bài
-

Giới thiệu tác giả Nguyễn Thi và tác phẩm Những đứa con trong gia đình. (Nguyễn Thi
là một trong những cây bút văn xuôi hàng đầu của văn nghệ giải phóng miền Nam thời
kì kháng chiến chống đế quốc Mĩ. Tác phẩm Những đứa con trong gia đình là một trong
những tác phẩm mang đậm dấu ấn Nguyễn Thi, đậm phong cách Nguyễn Thi)

-

Dẫn dắt vào vấn đề: Nhân vật Việt

2. Thân bài
-

Những nét khái quát:
• Hoàn cảnh – Xuất xứ: Tác phẩm được viết vào tháng 2 – 1966 khi ông công tác ở
tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng, ngay trong những ngày nhân dân miền Nam
chiến đấu ác liệt chống chiến tranh cục bộ Mĩ.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 1


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

• Phương thức trần thuật độc đáo của tác phẩm: Truyện được trần thuật theo điểm
nhìn của nhân vật, kể lại bằng giọng điệu của nhân vật. Với cách thức trần thuật
như vậy, Truyện đã đem lại màu sắc trữ tình đậm đà cho tác phẩm, làm cho diễn
biến của câu chuyện được trở nên linh hoạt hơn.
-

Những nội dung cần làm rõ:
• Hiếu động vô tư
o Nằm một mình giữa chiến trường, Việt không sợ bom đạn của kẻ thù nhưng sợ
ma
o Phó thác hết việc nhà cho chị
• Một người chiến sĩ anh dũng, kiên cường, căm thù giặc sâu sắc.
o Chưa đủ tuổi, Việt đòi đi bộ đội, giành đăng kí đi bộ đội
o Bị thương nặng, Việt vẫn luôn ở tư thế sẵn sàng chiến đấu
• Là một đứa con giàu tình yêu thương gia đình
o Những cảm xúc khi nhớ về má
o Những tình cảm đối với chị Chiến

-

Nhận xét:
• Việt là một người em rất dễ thương, một chiến sĩ có lòng căm thù giặc sâu sắc, dũng

cảm, kiên cường trong chiến đấu.
• Việt tiêu biểu cho các chiến sĩ, những con người yêu nước lúc bấy giờ, những người
con Nam bộ một lòng với tổ quốc, căm thù giặc sâu sắc.

3. Kết bài:
-

Khẳng định vẻ đẹp nhân vật, nêu cảm nhận của cá nhân về nhân vật

-

Mở rộng vấn đề bằng suy nghic và liên tưởng của cá nhân

C. BÀI VĂN MẪU
Trong nền văn học Việt Nam đầu những năm 60 của thế kỉ XX người đọc đã từng bắt
gặp hình ảnh những anh thanh niên trong “Đoàn xe không có kính” 1969 của Phạm Tiến
Duật hay những anh chàng thanh niên độ mười tám đôi mươi ở Hà Nội đang trải qua bao
khó khăn, gian khổ ở vùng núi Tây Bắc để chiến đấu trong tác phẩm “Tây Tiến” của Quang
Dũng. Những họ đều bị bao hàm trong cái tập thể quá lớn, sự đoàn kết quá cao. Và có lẽ
đến đây người đọc lại bắt gặp một anh Việt gan góc, kiên cường. Anh đại diện cho sức trẻ,
vẻ đẹp cho con người Việt Nam trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước. Từ đó để thấy
được sự ngợi ca về chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Trong tác phẩm “Những đứa con trong
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 2

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

gia đình” của Nguyễn Đình Thi, Việt đã làm sáng ngời lên vẻ đẹp, đức tính, sức sống, tinh
thần yêu nước của nhân dân Việt Nam.
Trước hết đên với nhân vật Việt người đọc đã bắt gặp ngay ngoại hình của anh. Lạ
thay Việt lại có gò má mướt như trái vũ sữa, không phải khuôn mặt hốc hác vì thiếu đi
bàn tay chăm sóc của cha mẹ. Khuôn mặt ấy luôn hiện lên nụ cười lỏm lẻm, có lúc toét
miệng lên cười như một đứa trẻ con. Do Việt nhỏ tuổi, nên đồng chí gọi bằng cái tên thân
mật “cậu Tư”. Với những nét phác họa trên tác giả đã cho bạn đọc thấy đây là một cậu bé
mới lớn, có nhiều nét ngây thơ trong sáng.
Ngoại hình của Việt đã được tác giả khắc họa vài nét thôi đã thấy được tâm hồn trẻ
thơ của cậu, đến với tính cách của Việt tác giả đã khắc họa qua dòng kí ức của cậu khi nằm
bị thương ở chiến trường. Mặc dù Việt đã 18 tuổi, cái tuổi trưởng thành có thể suy nghĩ
một cách thấu đáo thì Việt vẫn hồn nhiên trẻ con. Việt luôn tranh giành mọi thứ với chị.
Lúc đi bắt ếch giỏ nào được nhiều thì lại thành công, tranh với Chiến bắt tàu Mĩ trên sông
Định Thủy. Rồi ngay cả việc đi tòng quân Chiến và Việt cũng phải giành nhau: “mình đứng
đâu có thua chị, tuy tóc chị có cao hơn mình một chút thật”.
Việt hồn nhiên vô tư, không lo nghĩ việc gì, cậu phó thác hết tất cả mọi việc trong gia
đình cho chị Chiến. Điều đó được thể hiện rất rõ trong đêm trước ngày lên đường. Chị
Việt phải lo lắng tính toán từ việc thằng Út em, chuyện ruộng vườn nhà cửa đến việc phải
gửi bàn thờ của má sang nhà chú Năm. Nhưng ngược lại với Chiến, Việt không lo nghĩ gì
cả: “Việt lăn kềnh ra ván, cười khì khì” nét hồn nhiên vô tư của cậu bé mới lớn vẫn như
thế ngay cả khi nói chuyện với chị Chiến: “Việt chụp ngay một con đom đóm úp trong lòng
tay”. Rồi những suy nghĩ trẻ con lại hiện về khi Việt nghĩ : “hình như má cũng về đấu đây”
má biến thành con đom đóm trên nóc nhà hay đang ngồi dựa vào mấy thúng lúa mà cầm
nón quạt. Rồi Việt chìm dần trong giấc ngủ, Việt ngủ quên ngay cả khi đang nói chuyện
với chị. Nhưng có lẽ nét nhí nhảnh hồn nhiên của Việt được thể hiện rõ nhất ngay cả khi
đi bộ đội rồi mà Việt vẫn mang theo ná thun. Nhưng bên cạnh đó Việt lại có cách thương
chị Chiến rất lạ, việc dấu các anh trong bộ đội là không có chị, Việt sợ các anh tán mất chị.

Mặc dù Việt là một cậu bé mới lớn hồn nhiên ngây thơ nhưng là người rất gan dạ, gan
cường Việt không sợ kẻ thù không sợ chết. Việt nghĩ đơn giản: “chết là gì nhỉ? Chắc là đau
gấp mấy lần bị thương”. Nhưng anh lại sợ “con ma cụt đầu” thẳng chỏng thụt lưỡi hay
nhảy nhọt trong những đêm mưa ngoài vàm sông. Qua hồi ức của Việt, hình ảnh Việt hiện
lên thật sinh động ấn tượng. Đó là một cậu trai mới lớn còn hồn nhiên trong sáng.
Việt không chỉ đơn thuần là một cậu bé mới lớn có tính cách tâm hồn trẻ con mà bên
cạnh đó Việt là một con người nhạy cảm giàu lòng yêu thương. Trước hết người đọc thấy
Việt là một người nhạy cảm tinh tế. Khi anh bị thương nặng ngoài chiến trường mặc dù
không nhìn thấy gì những Việt vẫn cảm nhận tinh tế những gì đang diễn ra xung quanh:
“đêm sâu thăm thẳm, bắt đầu từ tiếng dế gáy u u cao vút mãi lên” rồi những tiếng ếch nhái
trong đêm mưa, tiếng gió lạnh lùa trong lá, những hạt mưa lất phất trong đêm đên cả mùi
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 3


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

của lúa gạo, mồ hôi của má trong những dòng hồi ức đứt quãng: “đến một giọt mưa rơi
trên mặt đất hoặc một tiếng động nhỏ trong màn đêm” Việt đều cảm nhận thấy. Phải chăng
tâm hồn của Việt đang ngày càng trưởng thành tinh tế hơn bởi phong ba bão táp của chiến
tranh. Dòng hồi ức đứt quãng lại đưa Việt về với ngày còn nhỏ. Mỗi lần tỉnh lại hình ảnh
chú Năm lại trở về trong dòng hồi ức của Việt. Chú Năm xuất hiện cùng với tiếng hò: “trầm
đục và tức như tiếng gà gáy”. Rồi hình ảnh của má từ đây cũng trỗi dậy, Việt nhớ má: “ước
gì bây giờ được gặp má” má đang bơi thuyền, má sẽ ghé lại, xoa đầu Việt, đánh thức Việt
dậy rồi lấy xoong cơn đi làm đồng để ở dưới xuồng lên cho Việt ăn…những hình ảnh thân

thương giữa Việt và má vẫn còn đây, nhưng giờ má đã đi xa. Chợt Việt lại nhớ đên cái đêm
thân thương Việt và chị Chiến tranh nhau đi tòng quân, cùng chị tính toán việc nhà. Rồi
cái ngày khiêng bàn thờ má sang nhờ nhà chú Năm. Những bước chân lạch bạch ngày nào
của chị Chiến sao giờ còn thân thương quá, Việt thấy “thương chị lạ”. Những dòng kí ức
một thời của cậu bé mới lớn đâu dễ dàng quên như vậy, trong lòng Việt luôn khắc sâu
hình ảnh của những người thân quen trong gia đình và cả mối thù đang đè nặng trên vai
của Việt vẫn còn đây. Rồi dòng hồi ức đứt quãng lại đưa Việt về những kỉ niệm đồng đội:
“Việt muốn chạy thật nhanh, thoát khỏi sự vắng lặng này về với ánh sáng ban ngày gặp lại
anh Tánh…”. Những dòng hồi ức về những ngày còn nhỏ của Việt cứ trở đi trở lại, phải
chăng đó là lời nhắc nhở anh về mối thù nợ nước, nợ nhà?
Từ một cậu bé mới lớn, hồn nhiên vô tư và gờ đây Việt đã trở thành một chiến sĩ giải
phóng quân. Việt đã và đang đi trên con đường chủ nghĩa anh hùng cách mạng. Ngay từ
khi còn nhỏ Việt đã có phẩm chất gan dạ, Việt theo má đi đòi đầu ba: “chúng vứt đầu ba
dưới đất Việt không lượm mà cứ nhè cái bụng thằng Tây mà đá”. Mới ít tuổi mà Việt đã
phải chứng kiến cảnh ba bị chặt đầu, Việt không những không sợ mà còn có thái độ căm
thù. Phải chăng chính dòng máu truyền thống đang chảy trong huyết quản của Việt đang
sục sôi từ cái ngày ấy?. Lớn lên chưa đủ 18 tuổi Việt đã giành đi tòng quân với chị, Việt
khẳng khái trả lời: “bộ một mình chị biết đi trả thù à?” rồi “đá trái dừa rụng dưới chân
xuống mương cái đùng”. Tính cách ngang bướng của Việt chính là ý chí quyết tâm đòi lại
độc lập tự do cho dân tộc, trả thù những gì mà chúng đã cướp đi ở gia đình Việt khiến Việt
mất đi mái ấm gia đình ngay từ khi còn nhỏ. Việt đã trưởng thành đã ý thức được ngay cả
trong suy nghĩ của mình: ”chị có bị chặt đầu thì chớ chừng nào tôi mới bị” câu nói đã thể
hiện sư quyết tâm với sự ra đi đền nợ nhà, nợ nước.
Với quyết tâm ra đi vì nghĩa lớn, người chiến sĩ cách mạng đã dũng cảm lập được
những chiến công hiểm hách. Việt một mình dùng thù pháo để tiêu diệt xe bọc thép của
giặc. Hơn thế nó còn được thể hiện rõ trong suy nghĩ và hành động của Việt khi anh bị
thương nằm ở chiến trường nhưng Việt luôn sẵn sàng nổi súng nếu có giặc đến: ”Việt vẫn
còn đây, nguyên tại vị trí này, đạn đã lên nòng, ngón cái còn lại vẫn sẵn sàng nổ súng”. Đó
chính là phẩm chất anh hùng, kiên cường bất khuất của anh bộ đội cụ Hồ: “trên trời có
mày, dưới đất có mày, cả khu rừng này chỉ có mình tao. Mày chỉ giỏi bắt nạt gia đình tao,

còn với tao mày chỉ là thằng bỏ chạy”. Chuyện gia đình Việt hiện qua câu nói của chú Năm:
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 4


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

“chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà
ghi vào”. Thì rõ ràng khúc sông của Việt chảy siết hơn các khúc sông khác trong gia đình.
Nếu như cha và chú của Việt phải lo đến việc đánh giặc thì đến thế hệ Việt lại tìm giặc để
đánh. Nói đến đây tưởng rằng như phi lí mà lại có lí, bởi khúc sông của Việt được thừa
hưởng phù sa và sức mạnh của khúc sông trước. Vì thế những đứa con luôn được thừa
hưởng phẩm chất đẹp đẽ của thế hệ cha ông để lại và có thể đi xa hơn nữa để đạt những
ước mơ hoài bão. Mặc dù 9 ngón tay Việt bị thương còn ngón cái nhúc nhích: “ngón cái
còn lại vẫn sẵn sàng nổ súng” và thầm ao ước “phải chi có chị Chiến ở đây, chị sẽ bắn thế
cho Việt, nhằm vào ngực nó mà bắn” Đến đây người đọc thấy điều gì đó giống như câu nói
của Nguyễn Viết Xuân - “nhằm thẳng quân thù mà bắn”. Để thấy được đây là sự quyết tâm
sức mạnh của cả một dân tộc và luôn sẵn sàng sống chết với kẻ thù. Sau khi tỉnh Việt lại
hỏi về chuyện chiến sự. Anh Tánh báo tin: “diệt hết rồi, trận đánh xong rồi”. Việt nhoẻn
miệng cười đó chính là nụ cười của người anh hùng cách mạng. Với vai trò là anh giải
phóng quân cách mạng, anh đã làm rạng danh gia đình. Nếu “con sông đổ về một biển, con
sông gia đình ra cũng chảy về biển”, thì có lẽ khúc sông của Việt trong dòng sông gia đình
ấy gần biển nhất, chắc chắn một điều con sóng của dòng sông sẽ lan rộng, lan xa hơn nữa
tới tận chân trời của hạnh phúc.
Truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” của Nguyễn Đình Thi không những

thành công ở nội dung mà còn nổi bật ở nghệ thuật. Việc khai thắc đề tài chiến tranh, chủ
nghĩa anh hùng cách mạng. Tác phẩm đã có những tác động quan trọng trong việc khai
thác đề tài đó. Chuyện kể một cách giản dị tự nhiên nhưng đem lại hiệu quả nghệ thuật
bất ngờ với những thông điệp nghệ thuật sâu sắc. Câu chuyện về một gia đình có mối thù
với đế quốc và có truyền thống cách mạng. Hơn thế ngòi bút của Nguyễn Đình Thi còn
thành công hơn nữa trong việc xây dựng tính cách nhân vật trong từng hoàn cảnh, tình
huống từng gia đoạn của phiên chuyện. Nguyễn Đình Thi đã xây dựng thành công nhân
vật Việt vừa là nhân vật của đời thường vừa là nhân vật của anh hùng.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 5


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai
Website Hoc247.vn cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I.

Luyện Thi Online
Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%

-

Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.

-

H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 môn: Toán, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-

H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán,Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.

II.

Lớp Học Ảo VCLASS
Học Online như Học ở lớp Offline

-

Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.

-

Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.

-

Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.

-

Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.

Các chương trình VCLASS:
-

Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam
Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành
tích cao HSG Quốc Gia.

-

Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các trường
PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng
TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

-

Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chuyên/Toán Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.

III.

Uber Toán Học
Học Toán Gia Sư 1 Kèm 1 Online

-

Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH.
Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Toán Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB,…

-

Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình yêu thích, có thành tích, chuyên môn giỏi và phù hợp nhất.

-

Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra độc
lập.

-

Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 6