Phân tích bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

VĂN MẪU LỚP 12
ĐỀ BÀI: PHÂN TÍCH TÙY BÚT “AI ĐÃ ĐẶT TÊN CHO DÒNG SÔNG?” CỦA HOÀNG
PHỦ NGỌC TƯỜNG.
A. SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT
1. Mở bài
-

Giới thiệu tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường (nhà văn chuyên viết về bút kí), tác phẩm
“Ai đã đặt tên cho dòng sông?” (một bài bút kí xuất sắc)

-

Dẫn dắt và đi vào phân phân tùy bút “Ai đã đặt tên cho dòng sông”

2. Thân bài
-

Khái quát chung:

• Hoàn cảnh sáng tác – xuất xứ: viết tại Huế, ngày 4-1-1981, in trong tập sách cùng
tên.
• Vị trí đoạn trích “Ai đã đặt tên cho dòng sông” trong SGK, là phần thứ nhất trong
toàn bộ bút kí cùng tên.
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 1


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

• Ý nghĩa nhan đề: khẳng định vẻ đẹp biến ảo của con sông cũng đẹp như chính cái
tên của nó. Đây cũng là dụng ý nghệ thuật của nhà văn nhằm đi vào miêu tả, ca ngợi
vẻ đẹp của dòng sông Hương gắn với xứ Huế thơ mộng – cổ kính. Nhan đề còn thể
hiện tất cả lòng yêu mến, trân trọng đến nỗi ngỡ ngàng bật lên câu hỏi như một
giây phút cảm xúc vỡ òa, thăng hoa tạo nên những dòng bút kí say đắm, hào hoa.
-

Nội dung cần làm rõ:

• Vẻ đẹp sông Hương nhìn từ góc độ cảnh quan thiên nhiên: gắn với thủy trình sông
Hương.
❖ Ở nơi khởi nguồn
o

Sông Hương tựa như bản trường ca của rừng già với nhiều tiết tấu hùng tráng.

o Sông Hương nơi thượng nguồn như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man
dại
o Ra khỏi rừng sông Hương nhanh chóng biến đổi hình hài, mang vẻ đẹp dịu dàng
và trí tuệ.
❖ Ở ngoại vi thành phố Huế
o Tại cánh đồng Châu Hóa, sông Hương như người gái đẹp nằm ngủ mơ màng.
o Sau khi ra khỏi vùng núi: sông Hương chuyển dòng liên tục trông thật mềm mại,

duyên dáng.
o Vẻ đẹp trầm mặc khi qua lăng tẩm, mang niềm kiêu hãnh âm u được phong kín
trong những rừng thông và bừng tươi tắn, trẻ trung khi gặp tiếng chuông chùa
Thiên Mụ.
❖ Đến giữa thành phố Huế:
o Vui tươi hẳn lên mà không ồn ào, bừng sáng mà không chói chang
o Sông Hương tỏa thành nhiều nhánh như những cánh tay ôm ấp phố thị. Sông
hương trở nên lững lờ đầy tâm trạng.
❖ Trước khi từ biệt Huế: Sông Hương như một người tình dịu dàng và chung thủy
• Sông Hương nhìn từ góc độ lịch sử, thơ ca, âm nhạc và bản sắc văn hóa Huế.
o Từ góc độ lịch sử: bản hùng ca ghi dấu những thế kỉ vinh quang, mang sức mạnh
quật cường của dân tộc.
o Từ góc độ thơ ca: Sông Hương đầy biến ảo, gợi thi hứng, cảm xúc cho biết bao
nghệ sĩ
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 2


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

o Từ góc độ âm nhạc: Sông Hương trở thành người tài nữ đánh đàn
o Từ góc độ bản sắc văn hóa Huế: mang đậm bản sắc văn hóa Huế, mang những
dáng hình rất đặc trưng Huế.
-

Nghệ thuật
• Văn phong tao nhã, tinh tế, tài hoa
• Ngôn từ phong phú, gợi hình, gợi cảm, câu văn giàu nhạc điệu
• Các biện pháp tu từ được sử dụng một cách hiệu quả: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ

3. Kết bài
-

Khẳng định tài năng của tác giả và vẻ đẹp của bút kí

-

Mở rộng vấn đề (bằng liên tưởng của bản thân)

C. BÀI VĂN MẪU
Đã đôi lần đến với xứ Huế mộng mơ tôi ôm ấp một tình yêu dịu ngọt vẻ đẹp Huế chẳng
bao giờ có được nét dịu “dàng pha lẫn trầm tư” đúng như lời bài hát, vẻ đẹp Huế mang
nhiều nét đẹp phong phú trong con mắt của người thi sĩ, đúng như Hoàng Phủ Ngọc Tường
đã sáng tạo nên tác phẩm với nhiều nét đẹp trong tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông.
Để ca ngợi vẻ đẹp của dòng sông Hương, tác giả đã thể hiện một cái nhìn sâu sắc về
thiên nhiên và con người của vùng xứ Huế mộng mơ, với nhiều nét đẹp phong phú, thiên
nhiên của dòng sông xứ Huế được nhìn nhận từ nhiều góc độ khác nhau, nó thể hiện một
nét đẹp điển hình qua cách nhìn về văn hóa, cội nguồn lịch sử và giá trị trong chính tác
phẩm. Giá trị đó đã mang lại cho người đọc một cái nhìn sâu sắc về thiên nhiên và con
người ở nơi đây.
Hình tượng sông Hương được thể hiện phong phú và mang nhiều nét điển hình trong
cách sáng tạo nên nghệ thuật của chính tác giả, trong con mắt của người thi sĩ, vẻ đẹp Huế
được tạo nên từ nhiều góc nhìn và nó mang lại cho người đọc một cái nhìn sâu sắc về vẻ
đẹp của vùng xứ Huế mộng mơ, vẻ đẹp đó được tác giả quan sát và nhìn nhận từ cội nguồn
của dân tộc. Với tư cách là một người con của vùng xứ Huế, tác giả đã thể hiện được vẻ đẹp

của xứ Huế qua sự gắn bó máu thịt của mình, những vẻ đẹp đó mang nhiều nét điển hình
và mang nhiều nét rực rỡ, tươi thắm cho người đọc.
Dòng sông Hương mang nhiều nét phong phú, nó mang nhiều nét điển hình trong
cách nhìn và sự giới thiệu đầy tính gợi cảm và lay động người đọc, trong sự sáng tạo nghệ
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 3


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

thuật của mình, những giá trị đó được khai thác từ nhiều góc độ khác nhau. Trong cách
nhìn đầy thiện mỹ, nó mang nhiều nét điển hình về phong cách và tính cách của con người.
Đôi khi xứ Huế mang nét điển hình và thơ mộng của vùng xứ Huế mộng mơ, những nét
điển hình và mang nhiều giá trị riêng, nó thơ mộng và dịu dàng, nó mang nhiều nét điển
hình và mang vẻ đẹp của cô gái Di Gan, mang nhiều nét đẹp của vùng xứ Huế, qua cách
nhìn đầy tinh tế của chính tác giả, cái nhìn đó được quan sát và sáng tạo qua con mắt tinh
tường của chính tác giả. Phép nhân hóa được so sánh để dùng để so sánh vẻ đẹp của dòng
sông với vẻ đẹp của dòng sông với nét hiền hòa và nét cổ điển của cô gái Di Gan, với sự dịu
dàng và tinh tế của con mắt người thi sĩ.
Nhưng đôi khi sông Hương cũng mang nét hoang dại, với sự hoang sơ, xa vắng trong
cách nhìn đầy nghệ thuật của chính tác giả, với những vẻ đẹp hào hoa, sông Hương hiện
lên với một cách sáng tạo đầy tinh tế. Sông Hương hiện nên với cách sáng tạo và giá trị đó
không chỉ đem lại cho người đọc một cái nhìn sâu sắc và thiên nhiên của vùng xứ Huế, với
những nét điển hình, dòng sông xứ Huế, được thể hiện một cách đầy sáng tạo của chính
tác giả.

rong cách sáng tạo đầy tinh tế dòng sông Hương được thể hiện với nhiều nét đẹp dịu
dàng và man dại, trong cách nhìn và sáng tạo nên nhiều nét đẹp của con người. Tính cách
của dòng sông cũng thay đổi theo chiều dài lịch sử, nó được thể hiện qua cách nhìn đầy
tinh tế trong giá trị của mỗi tác phẩm, vẻ đẹp của xứ Huế mang nhiều nét điển hình và tinh
tế của chính tác giả trong cách sáng tạo đầy giá trị và mang nhiều nét điển hình và giá trị
riêng, cách nhìn đó mang lại cho người đọc nhiều giá trị và vẻ đẹp của thiên nhiên và con
người của xứ Huế, mộng mơ, thơ mộng, trong cách nhìn đầy giá trị và mang nhiều sáng
tạo qua con mắt của con người.
Dòng sông Hương được thể hiện qua những nốt nhạc dịu dàng, nó thể hiện sự phong
phú về vẻ đẹp trong con mắt của người thi sĩ, cái nhìn đó đã mang lại cho người đọc nhiều
cảm xúc về con người của xứ Huế mộng mơ. Vẻ đẹp đó đã tạo nên cho con người nhiều
cảm giác mới lạ về vùng đất nơi đây. Sông Hương cũng mang nhiều nét đẹp tươi tắn, nó
thể hiện một vẻ đẹp căng tràn trong con mắt của người thi sĩ, những vẻ đẹp đó dịu dàng
và có sự trầm tư trong cái nhìn toàn diện của chính tác giả.
Tác giả đã sử dụng những hình ảnh ví von và so sánh để nói về vẻ đẹp của xứ Huế, với
những nét đẹp dịu dàng và tươi tắn con người như đang được sống những phút giây hạnh
W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 4


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

phúc và mang nhiều nét đẹp nhất trong cách nhìn của chính tác giả, vẻ đẹp của xứ Huế
đang dần hòa nhập vào vẻ đẹp của thiên nhiên đất Huế, nó mang lại nhiều giá trị thẩm mỹ
về nghệ thuật trong chính tác phẩm. Dưới con mắt tinh tế tác giả đã thể hiện cho mình một

phong cách riêng, sự miêu tả về thiên nhiên nơi đây cũng mang vẻ đẹp thẩm mỹ một cách
hoàn thiện và đầy tinh tế nhất.
Dòng sông Hương còn được nhìn nhận qua vẻ đẹp văn hóa, với những làn điệu của
âm nhạc, sự tươi tắn, và căng tràn trong con mắt của người thi sĩ, cái nhìn đó đã mang lại
cho người đọc nhiều cảm xúc riêng, nó thể hiện qua phong tục tập quán, và hòa mình vào
những vẻ đẹp của các thi nhân xưa, chính những lý do đó mà vẻ đẹp Huế luôn thu hút được
cái nhìn của con người. Dòng sông Hương cũng được thể hiện qua chiều dài lịch sử, đây là
dòng sông anh hùng, dòng sông đã từng gắn bó và kiên cường bất khuất trước kẻ thù xâm
lược.
Bài tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã mang lại cho
người đọc nhiều cảm xúc, và giá trị riêng, nó mang nhiều nét điển hình qua cách sáng tạo
đầy nghệ thuật và sự sáng tạo của chính tác giả về vùng đất đã từng là nơi sinh ra và lớn
lên của mình.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 5


Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai
Website Hoc247.vn cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh
nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các
trường chuyên danh tiếng.

I.

Luyện Thi Online
Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%

-

Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.

-

H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 môn: Toán, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

-

H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán,Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.

II.

Lớp Học Ảo VCLASS
Học Online như Học ở lớp Offline

-

Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.

-

Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.

-

Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.

-

Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.

Các chương trình VCLASS:
-

Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho
học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam
Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành
tích cao HSG Quốc Gia.

-

Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các trường
PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng
TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

-

Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chuyên/Toán Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.

III.

Uber Toán Học
Học Toán Gia Sư 1 Kèm 1 Online

-

Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH.
Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Toán Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB,…

-

Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình yêu thích, có thành tích, chuyên môn giỏi và phù hợp nhất.

-

Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra độc
lập.

-

Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.

W: www.hoc247.net

F: www.facebook.com/hoc247.net

T: 098 1821 807

Trang | 6