Quản lý chi đầu tư cơ bản

Quản lý chi ngân sách Nh nớc trong đầu t XÂY
DựNG CƠ BảN trên địa b n tỉnh Bình Định
Chuyên ng nh: Kinh tế t i chính ngân h ng
M số: 62.31.12.01

Ngời hớng dẫn khoa học


i

L I CAM ðOAN
Tôi cam ñoan ñây là công trình nghiên c u riêng c a tôi.
Các s li u, k t qu" nêu trong lu#n án là trung th$c, có ngu&n g c rõ ràng và
chưa t*ng ñư+c ai công b - b.t kỳ công trình nào khác.
Tác gi" lu#n án


ii

M CL C

L I CAM ðOAN ...................................................................................................... i
DANH M C CÁC T

VI T T T..........................................................................v

DANH M C B NG BI U ..................................................................................... vi
DANH M C BI U ð ......................................................................................... viii
L IM

ð U ............................................................................................................1

CHƯƠNG 1: T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C$U VÀ PHƯƠNG
PHÁP NGHIÊN C$U...............................................................................................6

1.1. Các nghiên c/u ngoài nư4c ................................................................. 6
1.2. Các nghiên c/u trong nư4c ............................................................... 11
1.3. Phương pháp nghiên c/u................................................................... 20
1.3.1. Phương pháp so sánh..............................................................................20
1.3.2. Phương pháp phân tích t9 l ...................................................................21
1.3.3. Phương pháp ñi:u tra..............................................................................22
1.3.4. Phương pháp th ng kê............................................................................24
CHƯƠNG 2: LÝ LUNƯ@C TRONG ð U TƯ XÂY DDNG CƠ B N ...............................................27

2.1. TEng quan vI chi NSNN trong ñKu tư XDCB ................................. 27
2.1.1. ð>u tư xây d$ng cơ b"n .........................................................................27
2.1.2. V n ñ>u tư xây d$ng cơ b"n ..................................................................33
2.1.3. Chi ngân sách nhà nưBc trong ñ>u tư XDCB.........................................35

2.2. QuLn lý chi ngân sách nhà nư4c trong ñKu tư XDCB.................... 39
2.2.1. Khái ni m ...............................................................................................39
2.2.2. Nguyên tJc qu"n lý và c.p phát v n ñ>u tư XDCB c a NSNN.............39
2.2.3. BM máy qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB - ñNa phương..............42
2.2.4. NMi dung qu"n lý chi ngân sách nhà nưBc trong ñ>u tư XDCB.............45
2.2.5. Các chO tiêu ñánh giá qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB...............51

2.3. Các nhân tQ Lnh hưRng ñSn quLn lý chi NSNN trong ñKu tư XDCB
..................................................................................................................... 63

iii

2.3.1. Các nhân t ch quan .............................................................................63
2.3.2. Các nhân t khách quan..........................................................................65

2.4. Kinh nghiVm mXt sQ quQc gia và bài hZc cho ViVt Nam trong quLn
lý chi NSNN trong ñKu tư XDCB............................................................. 67
2.4.1. Kinh nghi m c a mMt s qu c gia v: qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư
XDCB ...............................................................................................................67
2.4.2. Bài hPc kinh nghi m cho Vi t Nam trong qu"n lý chi NSNN trong ñ>u
tư XDCB...........................................................................................................73
CHƯƠNG 3: THDC TR[NG QU N LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ@C
TRONG ð U TƯ XDCB TRÊN ð\A BÀN T]NH BÌNH ð\NH ...........................77

3.1. Khái quát th^c tr_ng chi ñKu tư XDCB trên ñ`a bàn tanh Bình
ð`nh ............................................................................................................ 77
3.1.1. ðQc ñiRm t$ nhiên, kinh t S xã hMi c a tOnh Bình ðNnh ........................77
3.1.2. Th$c trUng ñ>u tư XDCB bVng v n NSNN trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh...81
3.1.3. Th$c trUng chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
..........................................................................................................................82

3.2. Th^c tr_ng quLn lý chi NSNN trong ñKu tư XDCB trên ñ`a bàn
tanh Bình ð`nh ........................................................................................... 94
3.2.1. K t qu" qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình
ðNnh ..................................................................................................................94
3.2.2. Hi u qu" qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình
ðNnh ..................................................................................................................95
3.2.3. Chu trình qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình

ðNnh ..................................................................................................................97

3.3. ðánh giá th^c tr_ng quLn lý chi NSNN trong ñKu tư XDCB trên
ñ`a bàn tanh Bình ð`nh ........................................................................... 116
3.3.1. NhYng k t qu" ñUt ñư+c .......................................................................116
3.3.2. HUn ch và nguyên nhân ......................................................................120


iv

CHƯƠNG 4: GI I PHÁP TĂNG CƯ NG QU N LÝ CHI NSNN TRONG
ð U TƯ XDCB TRÊN ð\A BÀN T]NH BÌNH ð\NH .....................................130

4.1. ð`nh hư4ng chi NSNN trong ñKu tư XDCB cho mdc tiêu phát trien
kinh tS g xã hXi tanh Bình ð`nh............................................................... 130
4.1.1. Quy hoUch t[ng thR phát triRn kinh t S xã hMi tOnh Bình ðNnh ñ n năm
2020 ................................................................................................................130
4.1.2. ðNnh hưBng phân b[ chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh
Bình ðNnh 2011 S 2020 ...................................................................................138
4.1.3. Quan ñiRm tăng cư]ng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa
bàn tOnh Bình ðNnh. ........................................................................................139

4.2. GiLi pháp tăng cưkng quLn lý chi NSNN trong ñKu tư XDCB trên
ñ`a bàn tanh Bình ð`nh ........................................................................... 140
4.2.1. Hoàn thi n các văn b"n pháp lý c a TOnh Bình ðNnh có liên quan ñ n
qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB..........................................................140
4.2.2. Hoàn thi n công tác l#p k hoUch ñ>u tư XDCB bVng ngu&n v n NSNN
........................................................................................................................143
4.2.3. Nâng cao ch.t lư+ng công tác tư v.n l#p báo cáo ñ>u tư, l#p d$ án và
th^m ñNnh d$ án ..............................................................................................157

4.2.4. T[ ch c th$c hi n t t các ch trương ñ>u tư XDCB bVng ngu&n v n
NSNN .............................................................................................................158
4.2.5. Hoàn thi n công tác nghi m thu, bàn giao ti p nh#n và v#n hành k t qu"
ñ>u tư ..............................................................................................................161
4.2.6. Nâng cao năng l$c và trình ñM chuyên môn c a ñMi ngũ cán bM qu"n lý
chi NSNN trong ñ>u tư XDCB tOnh Bình ðNnh..............................................163
4.2.7. MMt s gi"i phác khác nhVm tăng cư]ng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư
XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh ................................................................165

4.3. KiSn ngh` ........................................................................................... 167
K T LUDANH M C CÔNG TRÌNH CÔNG Bm CnA TÁC GI ................................175
DANH M C TÀI LIoU THAM KH O.............................................................176


v

DANH M C CÁC T

VI T T T

BQLDA:

Ban qu"n lý d$ án

CðT:

Ch ñ>u tư

CNV:

Công nhân viên

DA:

D$ án

DADT:

D$ án ñ>u tư

HðND:

HMi ñ&ng nhân dân

HTX:

H+p tác xã

IMF:

International Monetary Fund

KBNN:

Kho bUc Nhà nưBc

KCN:

Khu công nghi p

KH:

Kh.u hao

KTSXH:

Kinh t S xã hMi

NK:

Nh#p kh^u

NN:

Nhà nưBc

NS:

Ngân sách

NSðP:

Ngân sách ñNa phương

NSNN:

Ngân sách nhà nưBc

NSTW:

Ngân sách trung ương

NVL:

Nguyên v#t li u

THCS:

Trung hPc cơ s-

TSCð:

Tài s"n c ñNnh

TW:

Trung ương

UBND:

iy ban nhân dân

VNð:

ð&ng Vi t Nam

XDCB:

Xây d$ng cơ b"n

XK:

Xu.t kh^u


vi

DANH M C B NG BI U
B"ng 1.1 : So sánh các h th ng ngân sách ..............................................................7
B"ng 2.1 : So sánh tình hình th$c hi n chi NSNN trong ñ>u tư XDCB so vBi k
hoUch......................................................................................................20
B"ng 2.2 : Cơ c.u chi NSNN trong ñ>u tư XDCB theo ngành...............................21
B"ng 2.3 : B"ng kh"o sát các nhân t "nh hư-ng ñ n qu"n lý chi NSNN trong ñ>u
tư XDCB................................................................................................22
B"ng 2.4 : B"ng kh"o sát các nMi dung chu trình qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư
XDCB ....................................................................................................23
B"ng 3.1 : V n ñ>u tư XDCB bVng v n NSNN so vBi t[ng v n ñ>u tư toàn XH
trên ñNa bàn TOnh Bình ðNnh..................................................................81
B"ng 3.2 : Tình hình th$c hi n chi NSNN cho ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình
ðNnh .......................................................................................................84
B"ng 3.3 : Tình hình chi NSNN trong ñ>u tư XDCB theo ngành kinh t trên ñNa
bàn tOnh Bình ðNnh giai ñoUn 2006S 2010. ............................................88
B"ng 3.4 : Giá trN TSCð huy ñMng bVng v n NSNN trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
giai ñoUn 2006 – 2010 ...........................................................................94
B"ng 3.5 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: Lu#t và các quy ñNnh có liên quan
trong qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình
ðNnh .....................................................................................................101
B"ng 3.6 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: chính sách ngân sách và l#p k
hoUch chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh ....102

B"ng 3.7 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: l#p d$ toán chi NSNN trong ñ>u tư
XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh .....................................................103
B"ng 3.8 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: ch.p hành chi ñ>u tư XDCB trên
ñNa bàn tOnh Bình ðNnh ........................................................................104
B"ng 3.9 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: quy t toán NSNN trong chi ñ>u tư
XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh .....................................................105


vii

B"ng 3.10 : B"ng th ng kê mô t" các ñi:u tra v: vi c th$c hi n thanh tra, kiRm tra,
ñánh giá chương trình, d$ án trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình
ðNnh .....................................................................................................106
B"ng 3.11 : T[ng h+p tình hình n+ kh i lư+ng XDCB bVng v n NSNN trên ñNa bàn
tOnh Bình ðNnh giai ñoUn 2006 S 2010 .................................................111
B"ng 3.12 : T[ng h+p m c ñM ñánh giá c a cán bM ñ i vBi các y u t "nh hư-ng
ñ n qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB ........................................123
B"ng 3.13 : B"ng th ng kê mô t" các y u t ñi:u tra .............................................124
B"ng 4.1 : ðánh giá hi u qu" chi ngân sách cho Y t theo k t qu" ñ>u ra trên ñNa
bàn tOnh Bình ðNnh ..............................................................................154
B"ng 4.2 : Tình hình dân s và s giư]ng b nh theo Huy n, thành ph năm 2010
.............................................................................................................156


viii

DANH M C BI U ð
Sơ ñ& 1.1

: Các phương pháp qu"n lý ngân sách nhà nưBc...................................7

BiRu ñ& 3.1 : Tình hình th$c hi n ñ>u tư XDCB bVng v n NSNN phân theo c.u
thành trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh .....................................................82
BiRu ñ& 3.2 : Tình hình chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
giai ñoUn 2006 S 2010........................................................................83
BiRu ñ& 3.3 : Chi NSNN trong ñ>u tư XDCB/ngư]i trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
giai ñoUn 2006 S 2010........................................................................85
BiRu ñ& 3.4 : Tình hình chi NSNN trong ñ>u tư XDCB theo ngu&n trên ñNa bàn
tOnh Bình ðNnh...................................................................................86
BiRu ñ& 3.5 : Cơ c.u chi NSNN cho ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
theo ngành giai ñoUn 2006S 2010. .....................................................89
BiRu ñ& 3.6 : Tình hình chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh
theo Huy n, Thành ph giai ñoUn 2006 – 2010 ................................92
BiRu ñ& 3.7 : M c chi NSNN trong ñ>u tư XDCB/ ñ>u ngư]i theo Huy n, Thành
ph giai ñoUn 2006 S 2010.................................................................93
BiRu ñ& 3.8 : Tình hình huy ñMng TSCð trong ñ>u tư XDCB bVng v n NSNN trên
ñNa bàn tOnh Bình ðNnh ......................................................................96
BiRu ñ& 3.9 : H s huy ñMng TSCð trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh trong giai ñoUn
2006 S 2010 .......................................................................................97
BiRu ñ& 3.10 : So sánh ñiRm trung bình c a quá trình qu"n lý chi NSNN trong ñ>u
tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh ............................................115
BiRu ñ& 4.1 : T9 l s giư]ng b nh/nghìn ngư]i - t*ng huy n, thành ph năm
2010 tOnh Bình ðNnh........................................................................156


1

L IM

ð U

1. Tính cqp thiSt cra ñI tài
TOnh Bình ðNnh có vN trí ñNa lý thu#n l+i trong giao lưu phát triRn kinh t xã
hMi, có vN trí và vai trò quan trPng trong b"o v an ninh và qu c phòng. ð&ng th]i,
Bình ðNnh có vN trí trung tâm trên các tuy n giao lưu qu c t và liên vùng, tuy n
trpc BJc Nam và ðông Tây c a mi:n Trung, g>n ñư]ng hàng h"i qu c t , là cqa
ngõ hưBng biRn c a các nưBc trong TiRu khu v$c Mê Kông m- rMng, ñQc bi t là vBi
các nưBc Lào, Campuchia và các tOnh ðông BJc Thái Lan. T c ñM tăng GDP giai
ñoUn 2005 S 2010 trên 10%/năm. Tuy nhiên, cơ c.u kinh t chuyRn dNch còn ch#m,
thi u b:n vYng. Ch.t lư+ng và hi u qu" c a n:n kinh t chưa cao, trong ñó cơ c.u
kinh t trong nông nghi p và cơ c.u cây tr&ng v#t nuôi chuyRn dNch chưa ñUt yêu
c>u. Công tác quy hoUch và ñ>u tư xây d$ng các vùng chuyên canh, thâm canh s"n
xu.t nguyên li u phpc vp phát triRn công nghi p ch bi n ti n hành ch#m. Công tác
quy hoUch, ñ>u tư cơ s- hU t>ng, gi"i phóng mQt bVng phpc vp phát triRn công
nghi p chưa ñư+c t#p trung chO ñUo ñúng m c. Trình ñM thi t bN công ngh lUc h#u,
s"n ph^m ít ña dUng, năng su.t ch.t lư+ng s"n ph^m th.p, giá thành còn cao, s c
cUnh tranh th.p. Vi c ñ>u tư xây d$ng cơ s- hU t>ng các khu công nghi p, cpm công
nghi p ch#m, chưa ñ&ng bM và nhi:u vưBng mJc. MMt s làng ngh: truy:n th ng
tuy có ñư+c phpc h&i nhưng công tác quy hoUch, ht tr+ ñ>u tư xây d$ng cơ s- hU
t>ng, xúc ti n thương mUi thi u quan tâm. Chưa quan tâm chO ñUo kinh t h+p tác
ñúng m c, nh.t là các h+p tác xã nông nghi p và tiRu th công nghi p. Tình trUng ô
nhium môi trư]ng - mMt s cơ s- s"n xu.t x"y ra nghiêm trPng, nhưng chưa ñư+c
xq lý cơ b"n và kNp th]i. Th$c trUng này là do còn thi u sót trong qu"n lý, ñi:u hành
các chính sách vĩ mô c a TOnh, trong ñó ph"i kR ñ n là qu"n lý chi ngân sách nhà
nưBc trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh trong th]i gian qua.
Bên cUnh ñó, tình trUng n+ công c a các qu c gia trên th giBi gia tăng và
ngày càng nghiêm trPng khi n:n kinh t phpc h&i ch#m, nguy cơ suy thoái và
khu v$c tài chính nhi:u b.t [n, n u các qu c gia không có gi"i pháp tri t ñR khJc

2

phpc tình trUng này thì cuMc kh ng ho"ng n+ công sw x"y ra mà khó có thR kiRm
soát ñư+c nhYng tác ñMng tiêu c$c c a nó ñ n n:n kinh t cũng như ñ]i s ng c a
ngư]i dân. Vi t Nam cũng không nVm ngoài tình trUng chung ñó. Vì v#y, vi c
tăng cư]ng qu"n lý chi tiêu công là v.n ñ: c.p bách không chO riêng ñ i vBi
chính quy:n trung ương mà c a c" chính quy:n ñNa phương.
Chi ngân sách nhà nưBc trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n là mMt kho"n chi
chi m t9 trPng lBn trong t[ng chi ngân sách nhà nưBc, tuy nhiên th$c trUng hi u
qu" chi ñ>u tư th.p, th.t thoát chi ñ>u tư lBn (20% ñ n 30% so vBi t[ng chi ñ>u
tư) làm cho mpc tiêu tăng trư-ng và phát triRn kinh t c a tOnh Bình ðNnh càng
khó khăn. Vì v#y, ñR th$c hành ti t ki m, ch ng lãng phí th.t thoát trong ñ>u tư
và nâng cao hi u qu" chi ngân sách nhà nưBc thì vi c tăng cư]ng qu"n lý chi
ngân sách nhà nưBc trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n c a tOnh Bình ðNnh là vi c làm
c.p thi t.
Th$c trUng trên ñQt ra cho các nhà nghiên c u c>n ph"i h th ng ñư+c nhYng
cơ s- lý lu#n c>n thi t và phân tích ñư+c th$c trUng qu"n lý chi ngân sách Nhà nưBc
trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh xu.t phát t* các ñQc thù riêng c a
TOnh. T* ñó rút ra ñư+c nguyên nhân c a t&n tUi ñR có gi"i pháp qu"n lý hi u qu"
hơn. Vì v#y, tác gi" chPn v.n ñ:: “Qu n lý chi ngân sách Nhà nư c trong ñ u tư
XDCB trên ñ a bàn t nh Bình ð nh” làm ñ: tài cho lu#n án ti n s| c a mình.

2. Mdc ñích nghiên c/u
H th ng hoá lý lu#n cơ b"n v: qu"n lý chi ngân sách nhà nưBc trong ñ>u
tư xây d$ng cơ b"n c a mMt ñNa phương.
Phân tích các nhân t "nh hư-ng tBi qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây
d$ng cơ b"n. Trong các nhân t trên, nhân t nào có "nh hư-ng nhi:u nh.t hoQc
nhân t nào là ñQc thù riêng "nh hư-ng ñ n công tác qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư
xây d$ng cơ b"n tOnh Bình ðNnh.
Phân tích, ñánh giá th$c trUng qu"n lý chi ngân sách nhà nưBc trong ñ>u tư

xây d$ng cơ b"n trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh, ñánh giá ñiRm mUnh nh.t, y u nh.t


3

trong qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n (qua kiRm ñNnh bVng SPSS)
ñR t* ñó rút ra nhYng k t qu" ñUt ñư+c, hUn ch và nguyên nhân trong lĩnh v$c này.
ð: xu.t các gi"i pháp và ki n nghN nhVm góp ph>n tăng cư]ng qu"n lý
chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh trong nhYng năm tBi.

3. ðQi tưsng và ph_m vi nghiên c/u
g ðQi tưsng nghiên c/u: Qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n
trên ñNa bàn ñNa phương.
g Ph_m vi nghiên c/u
+ Qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n thuMc TOnh qu"n lý (v n
NSNN thuMc TOnh qu"n lý bao g&m: ngu&n v n ngân sách trung ương, v n ngân
sách TOnh, v n c.p quy:n sq dpng ñ.t…, t* ngu&n các chương trình d$ án) trên ñNa
bàn tOnh Bình ðNnh, không nghiên c u qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ
b"n c a các BM ngành trung ương, các công trình thuMc trung ương qu"n lý trên ñNa
bàn TOnh.
+ Qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n trên ñNa bàn TOnh Bình
ðNnh giai ñoUn 2006 S 2010.

4. Phương pháp nghiên c/u
Tác gi" sq dpng phương pháp lu#n ch nghĩa duy v#t bi n ch ng và duy v#t
lNch sq k t h+p vBi phương pháp ñi:u tra, so sánh, phân tích, t[ng h+p, th ng kê…

5. KSt cqu luvn án
Ngoài ph>n m- ñ>u, k t lu#n, lu#n án g&m b n chương:
S Chương 1: T[ng quan tình hình nghiên c u và phương pháp nghiên c u

S Chương 2: Lý lu#n cơ b"n v: qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n.
S Chương 3: Th$c trUng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n trên ñNa
bàn tOnh Bình ðNnh.
S Chương 4: Gi"i pháp tăng cư]ng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ
b"n trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh.


4

6. Nhxng ñóng góp m4i cra ñI tài
Th$ nh%t, khái quát các nghiên c u liên quan ñ n ñ: tài bao g&m các nghiên
c u trong nưBc và nghiên c u - ngoài nưBc; ñ&ng th]i ñưa ra các phương pháp
nghiên c u ñư+c ng dpng trong Lu#n án. ðiRm mBi trong chương 1 là tác gi" ñã
ñưa ra các phương pháp nghiên c u ñư+c ng dpng riêng cho phân tích ñ: tài c a
lu#n án.
Th$ hai, h th ng ñư+c các cơ s- lý lu#n v: chi NSNN trong ñ>u tư xây
d$ng cơ b"n, nh.n mUnh chi NSNN cho ñ>u tư XDCB là c>n thi t và lu#n gi"i s$
c>n thi t qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB. NMi dung chi NSNN ñư+c ti p c#n
theo chu trình ngân sách. ðiRm mBi c a lu#n án trong chương 2 là ñưa ra quy trình
kh"o sát ñR ñánh giá qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n, ñây cũng là
mMt tiêu chí ñánh giá hi u qu" toàn di n t* Lu#t, khâu l#p d$ toán, ch.p hành d$
toán, quy t toán ngân sách ñ n khâu kiRm tra, thanh tra trong qu"n lý NSNN trong
ñ>u tư xây d$ng cơ b"n. ðây là cơ s- lý lu#n quan trPng ñR ñánh giá th$c trUng
qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n - chương ti p theo.
Th$ ba, phân tích th$c trUng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ
b"n trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh. T* các s li u ñư+c t[ng h+p, th ng kê tác gi" ñã
phân tích th$c trUng chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh bao
g&m: tình hình th$c hi n, cơ c.u và hi u qu" chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ
b"n và ñánh giá quá trình qu"n lý chi ñó. ðiRm mBi c a lu#n án trong chương 3 là
ñánh giá nhYng k t qu" ñUt ñư+c v*a theo s li u ñi:u tra, v*a theo k t qu" kh"o sát

th$c t qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh t* khâu
Lu#t pháp, l#p d$ toán, ch.p hành chi, quy t toán chi, cho ñ n khâu thanh tra kiRm
tra chi NSNN trong ñ>u tư XDCB; các ñiRm mUnh, ñiRm y u trong t*ng khâu qu"n
lý ñ:u ñư+c ñNnh lư+ng. Bên cUnh ñó, Lu#n án còn phân tích, kiRm ch ng các
nguyên nhân d€n ñ n hUn ch trong qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB trên ñNa
bàn TOnh. ðây là cơ s- khoa hPc vYng chJc ñR ñưa ra các gi"i pháp tăng cư]ng qu"n
lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB sát ñáng hơn.


5

Th$ tư, ñ: xu.t 7 gi"i pháp lBn nhVm tăng cư]ng qu"n lý chi NSNN trong
ñ>u tư xây d$ng cơ b"n trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh. Bao g&m 6 gi"i pháp chính
và nhóm các gi"i pháp khác. ðiRm mBi c a lu#n án trong chương 4 là các gi"i
pháp ñư+c x p th t$ quan trPng c>n ñư+c ưu tiên gJn vBi các hUn ch lBn trong
t*ng khâu qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư xây d$ng cơ b"n trên ñNa bàn tOnh
Bình ðNnh.


6

CHƯƠNG 1: T NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN C$U VÀ
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C$U
1.1. Các nghiên c/u ngoài nư4c
Ngân sách nhà nư4c
Ngân sách nhà nưBc, ñã tr- thành ñ i tư+ng nghiên c u c a nhi:u nhà khoa
hPc, nó phát triRn theo quy lu#t t$ nhiên và ñi ñôi vBi phát triRn quy:n l$c c a nhà
nưBc. Cùng vBi s$ phát triRn ñó, nó ñòi h•i mMt lý thuy t nh.t quán và toàn di n ñR
hiRu v: ngân sách nhà nưBc và qu"n lý hi u qu" nó. V.O. Key (1940) ñã nh#n ra
ñi:u này khi ông vi t bài báo nti ti ng “The lack of a Budgetary Theory” S S$ thi u

hpt mMt lý thuy t ngân sách. V.O. Key ñã chO ra các v.n ñ: khi không có lý thuy t
ngân sách và phân tích t>m quan trPng c a nó trong qu"n lý kinh t vĩ mô cũng như
gia tăng hi u qu" phân b[ ngân sách c a chính ph . [71,tr9]
Tác gi" ngư]i M| duy nh.t v: tài chính công mà ñã quan tâm nhi:u hơn ñ n
v.n ñ: phân b[ chi ngân sách là Mabel Waker. Trong “Municipal Expenditures” S
Nguyên lý chi tiêu c a bà Mabel Waker, nó ñư+c xu.t b"n năm 1930 trưBc 10 năm
so vBi s$ phàn nàn c a V.O. Key rVng “Thi u hpt mMt lý thuy t ngân sách”, Mabel
Waker ñã t[ng quan v: lý thuy t chi tiêu công và phát minh ra lý thuy t xác ñNnh và
khuynh hưBng phân b[ chi tiêu công. [71,tr.11]
Các tác gi" trên ñã ñQt n:n móng cho các lý thuy t v: NSNN nói chung và
chi NSNN nói riêng. Các nghiên c u c a các nhà khoa hPc ngoài nưBc ñã d>n hoàn
thi n theo th]i gian, nó góp ph>n làm cơ s- lý lu#n quan trPng cho qu"n lý NSNN
cho các qu c gia - trong hi n tUi và tương lai. Có thR khái lư+c ti n triRn c a các lý
thuy t v: ngân sách nhà nưBc trong th]i gian qua như: t* phương th c ngân sách
theo kho"n mpc, phương th c ngân sách theo công vi c th$c hi n, phương th c
ngân sách theo chương trình, cho ñ n phương th c ngân sách theo k t qu" ñ>u ra.
Tuy mti phương th c qu"n lý ngân sách có ưu và như+c ñiRm riêng nhưng nó có xu
hưBng là ngày càng ñư+c hoàn thi n theo th]i gian qua quá trình qu"n lý th$c tiun các nưBc. Có thR h th ng các phương th c qu"n lý ngân sách ñã có qua sơ ñ& sau:


7

H th ng ngân sách theo chương trình
INPUTS

PROGRAM

OUTPUTS

OUTCOMES

H th ng ngân sách theo kho"n mpc
H th ng ngân sách theo công vi c th$c hi n
H th ng ngân sách theo k t qu" ñ>u ra

Sơ ñ{ 1.1: Các phương pháp quLn lý ngân sách nhà nư4c
Ngu n: Tài li u s 71 trang 248
Martin, Lawrence L., và Kettner ñã so sánh và chO ra s$ ti n triRn trong các
lý thuy t ngân sách trên trong nghiên c u (1996) “Measuring the Performance of
Human Service Programs” S ðo ñUc th$c hi n các chương trình dNch vp con ngư]i,
và kh†ng ñNnh ưu th hơn h†n c a phương pháp qu"n lý ngân sách theo k t qu" ñ>u
ra. Ngân sách theo k t qu" ñ>u ra tr" l]i câu h•i mà các nhà qu"n lý ngân sách luôn
ph"i ñQt ra ñó là: “nên quy+t ñ-nh như th+ nào ñ/ phân b2 X ñôla cho ho5t ñ6ng A
thay vì cho ho5t ñ6ng B”. Do ñó, phương pháp ngân sách theo k t qu" ñ>u ra ñang
ñư+c nghiên c u ñR ng dpng rMng rãi trong qu"n lý chi tiêu công c a các qu c gia
hi n nay.

B ng 1.1: So sánh các h* th+ng ngân sách
H* th+ng ngân
sách
1.Theo kho:n m;c

M.c ñích
ði=u khi/n

Các nhân t+
trong h* th+ng

M.c tiêu c0a tác
gi

ð>u vào/chương trình

Bên trong

2. Theo công vi c Qu:n lý
thAc hi n

ð>u ra/ñ>u vào

Bên trong

3. Theo chương LFp k+ ho5ch
trình

ð>u
vào/chương Bên
trình/ñ>u ra
ngoài

4. Theo k+t qu: ð>u ra, công vi c K+t qu:/ñ>u vào
ñ>u ra
thAc hi n, minh
b5ch và ñưHc thông
tin r6ng rãi

Bên
trong

trong/bên

ngoài/bên

Ngu n: Tài li u 71 (Budget theory in the puclic sector) trang 248


8

Các nghiên c u trên ñã góp ph>n tUo cơ s- lý lu#n cho các phương pháp
qu"n lý chi NSNN nói chung và chi NSNN trong lĩnh v$c ñ>u tư XDCB nói riêng,
ñó là chi ñ>u tư công.
Chi NSNN trong ñKu tư XDCB
Chi NSNN nói chung và chi ñ>u tư XDCB nói riêng có vai trò r.t quan trPng
trong [n ñNnh, tăng trư-ng kinh t và gi"i quy t các v.n ñ: xã hMi; xong các nhà
nghiên c u lĩnh v$c ñ>u tư công cũng ch ng minh rVng n u qu"n lý ñ>u tư công
không hi u qu" sw d€n ñ n tình trUng n+ nưBc ngoài và do ñó các nhà nghiên c u ñã
phân tích th$c trUng ñ>u tư công c a mMt s qu c gia và ñưa ra các gi"i pháp qu"n
lý ñ>u tư công mMt cách t t nh.t. Có thR kR ra ñây mMt s nghiên c u liên quan ñ n
v.n ñ: này:
ðR ch ng minh cho vai trò c a ñ>u tư công trong tăng trư-ng kinh t và m i
quan h giYa ñ>u tư công, n+ nưBc ngoài, và tăng trư-ng kinh t các tác gi"
Benedict Clements, Rina Bhattacharya, and Toan Quoc Nguyen, ñã có bài phân
tích: “External Debt, Public Investment, and Growth in LowQIncome Countries” g
N+ nưBc ngoài, ñ>u tư công và tăng trư-ng kinh t - các nưBc có thu nh#p th.p
(2003). Trong nghiên c u này các Tác gi" ñã t[ng quan các lý thuy t liên quan ñ n
v.n ñ: nghiên c u, ñưa ra các mô hình tăng trư-ng, mô hình ñ>u tư công t* ñó ñNnh
lư+ng và phân tích các tác ñMng qua ch ng minh th$c t t* các nưBc có thu nh#p
th.p (Togo, Benin, Eritrea, Mauritania, Uganda, Bhutan, Ethiopia, Mozambique,
Vanuatu, Bolivia, Gambia, The Nepal, Vietnam, Burkina Faso, Ghana, Nicaragua,
Yemen, Burundi, Guinea, Niger, Zambia,…). [77]
Bên cUnh vai trò kinh t c a ñ>u tư công, nó còn có vai trò xã hMi. MMt

trong nhYng vai trò xã hMi c a ñ>u tư công là gi"m nghèo, bài vi t c a các tác gi"
Edward Anderson, Paolo de Renzio and Stephanie Levy: “The Role of Public
Investment in Poverty Reduction: Theories, Evidence and Methods” S Vai trò c a
ñ>u tư công trong gi"m nghèo (2006), ñã ñưa ra các lý thuy t và bVng ch ng v:
vai trò c a ñ>u tư công trong gi"m nghèo thông qua ch ng minh hi u qu" c a ñ>u
tư công trong tăng trư-ng, s"n xu.t, nghèo ñói và cân bVng xã hMi. ð&ng th]i các


9

tác gi" cũng ñưa ra các phương pháp th^m ñNnh d$ án ñ>u tư công và phân b[ t i
ưu giYa các vùng nhVm ñUt ñư+c mpc tiêu xã hMi. [80]
ðR ñánh giá hi u qu" ñ>u tư công, bài vi t: “Investing in Public Investment,
An Index of Public Investment Efficiency” S Kh"o sát ñ>u tư công, mMt chO tiêu c a
hi u qu" ñ>u tư công (tháng 2/2011) c a các tác gi" Era Babla S Norris, Jim
Brumby, Annette Kyobe, Zac Mills, and Chris Papageorgiou S IMF, ñã ñ: xu.t mMt
chO s mBi bao quát toàn bM quá trình qu"n lý ñ>u tư công qua b n giai ñoUn khác
nhau: Th^m ñNnh d$ án, l$a chPn d$ án, th$c hi n ñ>u tư, và ñánh giá ñ>u tư. Kh"o
sát ñư+c ti n hành g&m 71 nưBc, trong ñó có 40 nưBc có thu nh#p th.p, 31 nưBc có
thu nh#p trung bình, chO s này cho phép ñánh giá, so sánh các khu v$c, các qu c
gia có chính sách tương t$ vBi nhau, ñQc bi t là nhYng nơi mà nt l$c c"i cách trong
ñ>u tư công ñư+c ưu tiên. Tuy nhiên, nghiên c u này cho phép ng dpng kh"o sát
và ñánh giá trên phUm vi qu c gia, trong phUm vi ñ>u tư công - ñNa phương thì
không ñ ñi:u ki n ñR ng dpng toàn bM (chO ng dpng ñư+c mMt s nMi dung).[81]
Tìm hiRu kinh nghi m qu"n lý c a các qu c gia khác ñR có các gi"i pháp
qu"n lý hi u qu" ñ>u tư công, ñQc bi t là ñ>u tư cho cơ s- hU t>ng là r.t quan trPng,
nên ñã có nhi:u nghiên c u v: v.n ñ: này. Tóm tJt c a Bernard Myers và Thomas
Laursen v: “Public Investment Management in the EU” – Qu"n trN ñ>u tư công EU (10/5/2008) ñã t[ng k t lUi toàn bM kinh nghi m qu"n lý ñ>u tư công c a 10
nưBc thành viên EU t* giai ñoUn 2000 ñ n 2006, mà ch y u là kh"o sát kinh
nghi m c a hai nưBc Anh và Ireland. ðây là các nưBc có n:n kinh t phát triRn, tuy

nhiên, trong giai ñoUn hi n nay, các nưBc d€n ñ>u v: n+ công là thuMc v: kh i EU
này. Vì v#y, kinh nghi m c a các nưBc ñi trưBc sw giúp Vi t Nam tham kh"o và
chPn phương pháp qu"n lý t i ưu cho mình. [76]
ðR có gi"i pháp cho phân b[ ñ>u tư công hi u qu", ñQc bi t là chi ñ>u tư cơ
s- hU t>ng tác gi" Angel de la Fuente có bài vi t: “SecondQbest redistribution
through public investment: a characterization, an empirical test and an application
to the case of Spain” S Phân b[ lUi t t nh.t l>n th hai qua ñ>u tư công: ñQc thù,
kiRm tra th$c tiun và ng dpng tUi Tây Ba Nha” (2003). Trong bài vi t tác gi" ñã chO


10

ra vai trò phân ph i lUi c a ñ>u tư công, ñưa ra mô hình phân b2 hi u qu: trong ñ>u
tư cơ sW h5 t>ng, ng dpng cp thR tUi Tây Ba Nha; và k t lu#n rVng Tây Ba Nha có
thR tăng hi u qu" chi ñ>u tư cơ s- hU t>ng khu v$c bVng cách tăng chi nhi:u hơn cho
khu v$c giàu, ít hơn cho khu v$c nghèo; ñ&ng th]i tác gi" cũng chO ra rVng: phân
tích c a ông không thR suy ra toàn bM cho EU vì có nhYng ñQc thù riêng.[73]
ð: c#p ñ n cơ c.u chi ñ>u tư công trong ñi:u ki n ngân sách hUn ch , bài
vi t “Fiscal Austerity and Public Investment” S thJt chQt tài chính và ñ>u tư công
(2011) cYa Wolfgang Streeck and Daniel Mertens ñã ch ng minh th$c tiun ñ>u tư
công c a ba nưBc: M|, ð c và Thpy ðiRn t* năm 1981 ñ n năm 2007, ñ>u tư c a
ba nưBc này có xu hưBng tăng ñ>u tư công cho ph>n m:n tăng ñó là ñ>u tư cho giáo
dpc, nghiên c u và phát triRn, ht tr+ cho gia ñình, chính sách c a thN trư]ng lao
ñMng. Trong nghiên c u này các tác gi" cũng chO ra m i quan h giYa ñ>u tư công
và ñ>u tư vào ph>n m:n, trong ñi:u ki n tài chính bN hUn ch thì nên th$c hi n ñ>u
tư công như th nào ñR ñUt hi u qu" cao, hUn ch n+ công và thâm hpt NSNN. [89]
Các nhà nghiên c u không chO quan tâm ñ n phương pháp qu"n lý ñ>u tư
công mà còn quan tâm ñ n vi c ñánh giá qu"n lý ñ>u tư công ñR t* ñó tìm ra ñiRm
y u trong qu"n lý ñR có gi"i pháp t t hơn nhVm tăng cư]ng hi u qu" chi NSNN.
Các tác gi" Anand Rajaram, Tuan Minh Le, Nataliya Biletska và Jim Brumby ñã có

bài báo: “A Diagnostic Framework for Assessing Public Investment Management”
– M6t cái khung chu]n cho ñánh giá qu:n tr- ñ>u tư công (2010). ðây là s"n ph^m
c a hP trong quá trình làm vi c tUi WB t* năm 2005 ñ n năm 2007, trong lĩnh v$c
nghiên c u v: chính sách tài chính cho tăng trư-ng và phát triRn c a các qu c gia.
Bài báo ñã chO ra 8 ñQt trưng cơ b"n c a mMt h th ng ñ>u tư công t t: (1) hưBng
d€n ñ>u tư, phát triRn d$ án và chu^n bN d$ án; (2) th^m ñNnh d$ án; (3) t[ng quan
mMt cách ñMc l#p th^m ñNnh d$ án; (4) l$a chPn d$ án và ngân sách; (5) th$c hi n
d$ án; (6) ñi:u chOnh d$ án; (7) tUo ñi:u ki n thu#n l+i cho hoUt ñMng c a d$ án; và
(8) ñánh giá d$ án. Bài báo không có mpc ñích là ñưa ra phương pháp qu"n lý t t
nh.t cho qu"n lý ñ>u tư công, nhưng các tác gi" ñã chO ra nhYng r i ro chính và
cung c.p mMt chu trình có h th ng cho qu"n trN ñ>u tư công. ð&ng th]i, các tác gi"


11

cũng phát triRn mMt khung chu^n ñR ñánh giá t*ng giai ñoUn trong chu trình qu"n trN
ñ>u tư công. Và mpc ñích cu i cùng c a bài báo là thúc ñ^y vi c t$ ñánh giá qu"n lý
ñ>u tư công c a chính ph , các cơ quan sq dpng ngân sách tìm ra ñiRm y u t* ñó
t#p trung c"i cách nhYng thi u sót trong qu"n trN và phương pháp có "nh hư-ng lBn
ñ n hi u qu" chi ñ>u tư công, hưBng tBi hoàn thi n qu"n lý chi ñ>u tư t*
NSNN.[72]
Nhìn chung, các nghiên c u ngoài nưBc g>n như ñã trang bN toàn bM cơ s- lý
lu#n và th$c tiun cho vi c phân tích và ñánh giá qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư
XDCB, và các gi"i pháp nhVm qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB hi u qu" hơn.
Tuy nhiên, vi c ng dpng ñR ñánh giá th$c trUng và ñưa ra các gi"i pháp qu"n lý chi
NSNN trong ñ>u tư XDCB - Vi t Nam hoQc - t*ng ñNa phương - Vi t Nam thì c>n
ph"i v#n dpng linh hoUt và có nhYng ñi:u ki n nh.t ñNnh.

1.2. Các nghiên c/u trong nư4c
Chi NSNN trong ñ>u tư XDCB là mMt kho"n chi lBn c a NSNN, do ñó tăng

cư]ng qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB là r.t quan trPng, và nó càng quan
trPng hơn khi ngu&n l$c ngân sách bN thi u hpt nhưng ñòi h•i chi ñ>u tư ph"i hi u
qu" thúc ñ^y tăng trư-ng kinh t nhanh, gi"i quy t toàn di n các v.n ñ: xã hMi. Vì
v#y, v.n ñ: qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB tr- thành ñ i tư+ng nghiên c u
ph[ bi n trong các ñ: tài khoa hPc như: lu#n văn thUc s|, lu#n án ti n sĩ, ñ: tài
nghiên c u khoa hPc - c.p bM, s- ban ngành… Có thR khái quát qua tình hình
nghiên c u liên quan ñ n nMi dung này trong th]i gian 10 năm g>n nh.t như sau:
Lu#n văn thUc s| c a Nguyun Th Sáu: “Qu:n lý tài chính dA án ñ>u tư
b`ng v n NSNN trên ñ-a bàn tanh Bbc Giang”, 2006. Trong ñ: tài tác gi" ñã h
th ng lUi toàn bM nhYng v.n ñ: lý lu#n chung v: qu"n lý tài chính d$ án ñ>u tư
bVng v n NSNN, ph>n lý lu#n chung ñã chO ra ñư+c nhYng nhân t có "nh hư-ng
ñ n công tác qu"n lý tài chính d$ án ñ>u tư bVng v n NSNN, ñánh giá th$c trUng
công tác này tUi tOnh BJc Giang, thông qua ñánh giá th$c trUng tác gi" ñã ñ: xu.t
mMt s gi"i pháp ñR tăng cư]ng qu"n lý tài chính d$ án ñ>u tư bVng v n NSNN
trên ñNa bàn TOnh. Tuy nhiên, trong lu#n văn này tác gi" chưa ñưa ra ñư+c các


12

chO tiêu ñR ñánh hi u qu" c a hoUt ñMng qu"n lý này, các chO tiêu sw làm căn c
ñR ñánh giá th$c trUng qu"n lý tài chính d$ án, có như v#y các gi"i pháp ñưa ra
sw thy t phpc hơn. Ph>n gi"i pháp quá chung, nó chưa thR hi n ñó là nhYng gi"i
pháp ñư+c áp dpng riêng bi t ñR qu"n lý tài chính d$ án ñ>u tư bVng v n NSNN
trên ñNa bàn tOnh BJc Giang.[47]
Lu#n văn thUc s| kinh t : “Hoàn thi n công tác qu:n lý chi v n ñ>u tư XDCB
thu6c ngu n v n NSNN thu6c Kho b5c Nhà nưcc” năm 2007 c a Vũ H&ng Sơn, t#p
trung nghiên c u các v.n ñ: lý lu#n v: ngu&n v n ñ>u tư XDCB và qu"n lý chi v n
ñ>u tư XDCB thuMc ngu&n v n NSNN qua Kho bUc Nhà nưBc, phân tích th$c trUng
qu"n lý chi v n ñ>u tư XDCB thuMc ngu&n v n NSNN qua Kho bUc Nhà nưBc,
ñánh giá nhYng mQt ñư+c và chưa ñư+c c a qu"n lý trong lĩnh v$c này và ñ: xu.t

các gi"i pháp hoàn thi n công tác qu"n lý chi v n ñ>u tư XDCB thuMc ngu&n v n
NSNN qua Kho bUc Nhà nưBc. ðiRm nti b#c c a Lu#n văn này ñã chO rõ các hUn
ch trong công tác qu"n lý chi v n ñ>u tư XDCB thuMc ngu&n v n NSNN qua Kho
bUc Nhà nưBc: là t&n tUi trong công tác phân b[ k hoUch và chuyRn v n ñ>u tư
XDCB, t&n tUi trong quy trình kiRm soát, t&n tUi v: m€u ch ng t* k toán, t&n tUi
trong công tác k toán, quy t toán, t&n tUi v: ch ñM thông tin báo cáo, t&n tUi trong
vi c ng dpng công ngh thông tin và trong t[ ch c bM máy qu"n lý. [49]
Cùng v.n ñ: nghiên c u vBi Lu#n án, Lu#n văn thUc s| kinh t : “Hoàn thi n
công tác qu:n lý chi NSNN cho ñ>u tư XDCB trên ñ-a bàn Huy n Bá Thưcc tanh
Thanh Hóa” c a tác gi" Lê HoVng Bá Huy:n, năm 2008. Lu#n văn ñã h th ng
ñư+c các cơ s- lý lu#n cơ b"n v: qu"n lý chi NSNN cho ñ>u tư XDCB - ñNa
phương như: chi ngân sách nhà nưBc là gì, khái ni m, ñQc ñiRm, nguyên tJc qu"n lý
và quy trình qu"n lý chi NSNN cho ñ>u tư XDCB - ñNa phương và nên rõ các nhân
t "nh hư-ng ñ n công tác qu"n lý chi NSNN cho ñ>u tư XDCB - ñNa phương.
Trong ph>n phân tích th$c trUng, tác gi" ñã nên ñư+c nhYng ñQc ñiRm riêng v: kinh
t xã hMi c a Huy n Bá ThưBc, tOnh Thanh Hóa trong vi c th$c hi n chi NSNN cho
ñ>u tư XDCB - Huy n, phân tích quy trình và tình hình th$c hi n qu"n lý chi
NSNN cho ñ>u tư XDCB - Huy n, t* ñó chO ra nhYng k t qu" ñUt ñư+c, hUn ch và


13

nguyên nhân c a hUn ch làm cơ s- cho các ñ: xu.t gi"i pháp. Tuy nhiên, các gi"i
pháp c a Lu#n văn còn r]i rUc, chưa có s$ gJn k t theo quy trình qu"n lý chi NSNN
cho ñ>u tư XDCB, hơn nYa nó cũng chưa gi"i quy t tri t ñR các nguyên nhân gây ra
y u kém trong lĩnh v$c qu"n lý này, phUm vi nghiên c u mBi chO dùng lUi - c.p
Huy n. [24]
G>n vBi ñ: tài nghiên c u c a Lu#n án, Lu#n văn thUc s| kinh t “Qu:n lý
ñ>u tư công trên ñ-a bàn tanh Bình ð-nh” c a tác gi" Nguyun Thanh Minh (2011),
Lu#n văn ñã t[ng quan ñư+c các lý thuy t cơ b"n v: ñ>u tư và qu"n lý ñ>u tư công

bao g&m: khái ni m, ñQc ñiRm, vai trò c a ñ>u tư công; nguyên tJc, nMi dung qu"n
lý ñ>u tư công và các nhân t "nh hư-ng ñ n ñ>u tư công, qua ñó tác gi" ñã phân
tích th$c trUng công tác qu"n lý ñ>u tư công trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh, ñưa ra các
hUn ch và nguyên nhân c a hUn ch , ñ&ng th]i ñ: xu.t các gi"i pháp nhVm hoàn
thi n công tác qu"n lý ñ>u tư công trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh. ðiRm mUnh c a
Lu#n văn so vBi các Lu#n văn trên là có tính ICOR t* v n NSNN ñR ñánh giá hi u
qu" ñ>u tư công, có ñưa ra mMt d$ án ñ>u tư công ñR làm ví dp cho phân tích công
tác qu"n lý ñ>u tư công trên ñNa bàn tOnh Bình ðNnh. Tuy nhiên, Lu#n án này chO
thiên v: nghiên c u công tác qu"n lý theo quy trình d$ án ñ>u tư, chưa nghiên c u
công tác qu"n lý theo chu trình ngân sách NSNN. [31]
Liên quan ñ n cơ ch qu"n lý sq dpng v n ñ>u tư XDCB, Lu#n án ti n s|
kinh t “ð2i mci cơ ch+ se d;ng v n ñ>u tư XDCB cYa Nhà nưcc” c a tác gi" Tr>n
Văn H&ng, năm 2002, ñã nghiên c u cơ ch qu"n lý sq dpng v n ñ>u tư XDCB c a
Nhà nưBc trưBc khi Lu#t NSNN (2002) Vi t Nam ra ñ]i và có hi u l$c, Lu#n án ñã
cho chúng ta th.y rõ lt h•ng c a cơ ch qu"n lý cũ t* ñó chO ra tính c.p bách c>n
ph"i ñ[i mBi cơ ch qu"n lý sq dpng v n ñ>u tư XDCB nhVm xóa b• bao c.p, nâng
cao trách nhi m ñ i vBi ch ñ>u tư, hUn ch t i ña s$ can thi p hành chính c a các
cơ quan Nhà nưBc, ñ"m b"o hi u qu" ñ>u tư, tăng trách nhi m gi"i trình trong qu"n
lý NSNN. [22]
Trong lu#n án ti n sĩ: “Gi:i pháp tài chính nh`m nâng cao hi u qu: v n
ñ>u tư XDCB tf NSNN trên ñ-a bàn tanh Ngh An” c a tác gi" Phan Thanh Mão,


14

năm 2003. Ngoài ph>n lý lu#n cơ b"n v: qu"n lý v n NSNN trong ñ>u tư XDCB,
các nhân t "nh hư-ng ñ n công tác qu"n lý v n NSNN trong ñ>u tư XDCB, tác
gi" nghiên c u thêm kinh nghi m c a các qu c gia khác v: v.n ñ: này, ñây là
ñiRm mBi c a lu#n án so vBi các nghiên c u trong các ñ: tài thUc s| trên. Tuy
nhiên, tác gi" cũng chO d*ng lUi - phân tích th$c trUng theo phương pháp th ng

kê mô t" mà chưa phân tích ñư+c các nhân t "nh hư-ng ñ n hi u qu" v n
NSNN trong ñ>u tư XDCB như th nào và m c ñM bao nhiêu, và các chO tiêu
ph"n ánh hi u qu" sq dpng v n NSNN chưa ñư+c so sánh vBi mMt m c nào ñó,
hoQc lư+ng hoá nó mMt cách rõ ràng. [29]
Lu#n án ti n s| kinh t c a tác gi" Nguyun NgPc H"i vBi ñ: tài: “Hoàn thi n
cơ ch+ chi NSNN cho vi c cung gng hàng hoá công c6ng W Vi t Nam, năm 2008.
Lu#n án khái quát ñư+c nhYng v.n ñ: lý lu#n chung v: cơ ch qu"n lý chi NSNN
cho hàng hoá công cMng, ñ&ng th]i qua ñó khái quát cách th c t[ ch c và ñi:u hành
các kho"n chi NSNN ñR th$c hi n cung ng hàng hoá công cMng c a Nhà nưBc.
D$a trên các lu#n c khoa hPc ñã nêu trên, lu#n án ñã trình bày các phân tích, ñánh
giá th$c trUng v: nhi m vp chi NSNN và cơ ch qu"n lý NSNN cho vi c cung ng
hàng hóa công cMng trong th]i kỳ chuyRn ñ[i nên kinh t - Vi t Nam trên hai khía
cUnh: nhYng thành t$u ñã ñUt ñư+c và nhYng v.n ñ: c>n hoàn thi n, như v#y Lu#n
án ñã nêu b#t ñư+c nhYng v.n ñ: còn b.t c#p ch y u c a cơ ch qu"n lý chi NSNN
cho vi c cung ng hàng hoá công cMng hi n nay. Lu#n án ñã ñóng góp các gi"i pháp
v: hoàn thi n cơ ch qu"n lý chi NSNN cho cho vi c cung ng hàng hóa công cMng
mang tính khoa hPc vì d$a trên các mQt: cơ s- c a gi"i pháp, ñi:u ki n áp dpng phù
h+p vBi quá trình xây d$ng n:n kinh t thN trư]ng ñNnh hưBng XHCN - Vi t Nam.
Tuy nhiên, v: nMi dung trên bình di n qu"n lý vĩ mô c a chi NSNN ñ i vBi hàng
hóa công cMng Lu#n án chưa chO ra ñư+c nguyên nhân sâu xa c a s$ b.t c#p trong
v#n hành cơ ch này. Do phUm vi nghiên c u rMng nên gi"i pháp còn thi u cp thR,
và chưa rõ ñNnh hưBng. [21]
ðóng góp thêm cho v.n ñ: nghiên c u này, Lu#n án ti n s| kinh t : “ð2i
mci qu:n lý chi NSNN trong ñi=u ki n kinh t+ th- trưing W Vi t Nam” c a


15

Nguyun ThN Minh, năm 2008 ñã h th ng ñư+c toàn bM các v.n ñ: lý lu#n cơ b"n
v:: chi NSNN, nMi dung qu"n lý chi NSNN, các phương th c qu"n lý chi NSNN,

và các nhân t "nh hư-ng ñ n qu"n lý chi NSNN, kinh nghi m c a mMt s qu c
gia trong qu"n lý chi NSNN và rút ra bài hPc kinh nghi m cho Vi t Nam; ñánh
giá th$c trUng công tác qu"n lý chi NSNN - Vi t Nam ñư+c xem xét ch y u
trong th]i kỳ ñ[i mBi, ñQc bi t là t* khi có lu#t NSNN. Qua ñó ñưa ra nhYng gi"i
pháp thích h+p nhVm hoàn thi n công tác qu"n lý chi NSNN phù h+p vBi ñi:u
ki n kinh t thN trư]ng - Vi t Nam. Tuy nhiên, ph>n lý lu#n có mMt s lý lu#n v:
vai trò c a chi NSNN chO ñúng vBi ñi:u ki n Vi t Nam mà không ñúng vBi các
nưBc nói chung; ph>n kinh nghi m nưBc ngoài, n u có kinh nghi m c a các nưBc
tương ñ&ng vBi Vi t Nam thì sw t t hơn. N u Lu#n án ñ: c#p mMt cách rõ ràng,
cp thR hơn nhYng khó khăn, tr- ngUi mà Vi t Nam ph"i ñ i mQt khi triRn khai
th$c hi n phương th c qu"n lý chi NSNN mBi như Lu#n án ñ: xu.t thì tính
thuy t phpc c a các gi"i pháp sw cao hơn. [30]
MMt nghiên c u khác c a Lu#n án ti n s| kinh t “Hoàn thi n qu:n lý chi
NSNN nh`m thúc ñ]y phát tri/n kinh t+ xã h6i trên ñ-a bàn tanh Qu:ng Ninh” năm
2009, c a tác gi" Tr>n Văn Lâm, cũng ñã làm sáng t• nh#n th c v: quan h giYa
tăng trư-ng, phát triRn và phát triRn b:n vYng; ñ&ng th]i ñã h th ng hóa các v.n ñ:
cơ b"n v: chi ngân sách, qu"n lý chi ngân sách nhVm thúc ñ^y phát triRn kinh t xã
hMi; làm rõ hơn v: mQt lý lu#n vai trò c a vi c gJn k t giYa l#p k hoUch chi tiêu
ngân sách nói riêng, qu"n lý chi NSNN nói chung vBi k hoUch phát triRn kinh t S
xã hMi, ñQc bi t là ưu và như+c ñiRm c a phương th c qu"n lý NSNN theo kiRu
hành chính truy:n th ng và phương th c qu"n lý NSNN theo khuôn kh[ chi tiêu
trung hUn gJn vBi k t qu" ñ>u ra. Lu#n án ñã cho th.y ñư+c mMt cách rõ nét v: th$c
trUng qu"n lý chi ngân sách ñ i vBi s$ nghi p phát triRn kinh t S xã hMi trên ñNa bàn
tOnh Qu"ng Ninh trong th]i gian nghiên c u. Trên cơ s- ñó ñ: xu.t các gi"i pháp
hoàn thi n qu"n lý chi ngân sách nhVm thúc ñ^y phát triRn kinh t S xã hMi trên ñNa
bàn tOnh Qu"ng Ninh trong th]i gian tBi, các gi"i pháp có cơ s- khoa hPc, ñ&ng bM,
phù h+p vBi ñi:u ki n hi n nay - Vi t Nam, mMt s gi"i pháp có ý tư-ng mBi như:


16

ñ[i mBi tư duy trong qu"n lý. Tuy nhiên, lu#n án chưa làm rõ ñư+c ñQc thù riêng
c a TOnh khi áp dpng phương th c qu"n lý mBi, các phương th c qu"n lý, quy trình
qu"n lý chi NSNN nhVm thúc ñ^y phát triRn kinh t S xã hMi - các TOnh khác nhau
thì có gì khác nhau. [28]
G>n vBi nMi dung nghiên c u c a Lu#n án là: “M6t s gi:i pháp nh`m
nâng cao hi u qu: se d;ng v n ñ>u tư XDCB tFp trung tf NSNN do Thành Ph
Hà N6i qu:n lý” năm 2009, ñ: tài lu#n án ti n s| c a C.n Quang Tu.n, tác gi"
t#p trung phân tích hi u qu" sq dpng v n ñ>u tư XDCB t#p trung t* NSNN do
Thành Ph Hà NMi qu"n lý, do ñó ñã khái quát ñư+c nhYng v.n ñ: lý lu#n cơ b"n
v: v.n ñ: này, khái quát ñư+c b c tranh toàn c"nh th$c trUng qu"n lý sq dpng
v n ñ>u tư XDCB t#p trung t* NSNN do Thành Ph Hà NMi qu"n lý, kh†ng ñNnh
các thành công, chO rõ các b.t c#p, t&n tUi, v.n ñ: ñQt ra và nguyên nhân. ð&ng
th]i ñ: xu.t các gi"i pháp, ki n nghN cp thR, có tính kh" thi nhVm góp ph>n nâng
cao hi u qu" sq dpng v n ñ>u tư XDCB t#p trung t* NSNN do Thành Ph Hà
NMi qu"n lý. Tuy nhiên, ñ: tài nghiên c u v.n ñ: v: hi u qu" sq dpng v n ñ>u tư
XDCB nhưng các chO tiêu hi u qu" thi u (chO bao g&m chO tiêu: th]i gian thu h&i
v n, h s hoàn v n, v n ñ>u tư/GDP), g>n như không phân tích các chO tiêu
hi u qu" trong ph>n phân tích th$c trUng. [55]
Bên cUnh nhYng Lu#n án ti n s| kinh t trên, còn mMt s Lu#n án cũng
nghiên c u nhYng v.n ñ: có liên quan ñ n qu"n lý chi NSNN trong ñ>u tư XDCB
như: “Phương pháp ki/m toán báo cáo quy+t toán công trình XDCB hoàn thành”,
c a tác gi" ThNnh Văn Vinh, năm 2001; “ð2i mci cơ cku chi NSNN trong ñi=u ki n
hi n nay W Vi t Nam, c a tác gi" Nguyun KhJc ð c năm 2002; “M6t s gi:i pháp
tăng cưing ki/m soát chi NSNN qua h th ng Kho b5c Nhà nưcc trong ñi=u ki n
gng d;ng tin hmc”, c a tác gi" Lê NgPc Châu, năm 2004; “nâng cao hi u qu:, hi u
lAc thanh tra tài chính dA án ñ>u tư xây dAng se d;ng v n Nhà nưcc W Vi t Nam”
c a tác gi" Nguyun Văn Bình, năm 2010…
ð: tài c.p bM “M6t s

gi:i pháp nh`m nâng cao hi u qu: ñ>u tư tf

NSNN”S 2005 c a Vi n nghiên c u qu"n lý kinh t Trung Ương do Ths. Hoàng