Chuong 5

www.hocnghe.com.vn

Chương 5 : Khối quét dòng
1. Nhiệm vụ của khối quét dòng
Khối quét dòng của Ti vi mầu có các nhiệm vụ sau :
z

z

z

Tạo các điện áp cao cung cấp cho đèn hình hoạt động bao gồm
+ Điện áp HV khoảng 15KV cung cấp cho cực Anot
+ Điện áp Pocus khoảng 5KV cung cấp cho lưới hội tụ G3
+ Điện áp Screen khoảng 400V cung cấp cho lưới G2
Tạo xung dòng cung cấp cho cuộn lái tia quét dòng để quét tia
điện tử theo chiều ngang.
Cung cấp các nguồn điện cho các khối khác của máy hoạt động
bao gồm :
+ Nguồn (B3) 180V DC cung cấp cho Khuếch đại công suất
sắc
+ Nguồn (B4) 24V DC cung cấp cho tầng công suất mành
+ Nguồn (B5) 16V DCsau giảm xuống 12V cung cấp cho toàn
bộ các mạch xử lý tín hiệu hình và tiếng .
+ Nguồn 4,5V AC cung cấp cho sợi đốt đèn hình .

2. Sơ đồ tổng quát của khối quát dòng :
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959

www.hocnghe.com.vn

Sơ đồ tổng quát của khối quét dòng
Nguyên lý hoạt động của khối quét dòng :
Khối nguồn hoạt động tạo ra hai mức điện áp khoảng 110V và
12V , điện áp 110V cung cấp cho mạch cao áp và tầng kích dòng,
điện áp 12V đi qua công tắc điện tử để đến nuôi mạch dao động dòng,
và giảm xuống 5V cung cấp cho vi xử lý.
Nếu Vi xử đang ở chế độ Power on ( đang có lệnh Power điều
khiển đóng công tắc ) => khi đó mạch H.OSC được cấp nguồn và tạo
ra dao động xung răng cưa => xung dao động được đưa tới đèn kích
và biến áp kích để khuếch đại về cường độ sau đó được đưa tới chân
B sò dòng .
Khi có xung dòng với cuờng độ khá mạnh đưa vào chân B => sò
dòng sẽ đóng mở ở mức bão hoà tạo ra dòng điện khá mạnh và có tần
số cao chạy qua cuộn sơ cấp cao áp => tạo ra từ trường mạnh trong
lõi ferit và cảm ứng lên các cuộn thứ cấp => cho ta các điện áp ra.
Diode nhụt đấu song song với cực CE của đèn công suất nhằm
thoát các xung ngược do cuộn dây phóng ra khi đèn chuyển sang

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

trạng thái ngắt đột ngột, tụ nhụt đấu song song với CE đèn công suất
bên ngoài có tác dụng xén phần xung nhọn có điện áp cao : Cả hai
linh kiện trên đều có nhiệm vụ bảo vệ sò dòng không bị đánh thủng
do điện áp quá lớn .

3. Sơ đồ khối quét dòng và mạch lái tia .
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Khối quét dòng và mạch lái tia
Các mức điện áp chuẩn đo được :
z

Trong quá trình sửa chữa , ta thường kiểm tra điện áp và so
sánh với giá trị điện áp khi máy đang chạy, thông thường điện
áp đo được như sau :

z

Vcc cho mạch dao động khoảng 9V

z

Dao động ra khỏi IC khoảng 2V - 2,5V bằng thang DC

z

Điện áp đo tai B đèn kích dòng khoảng 0,6V DC

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

z

z

z

Điện áp đo tại chân C đèn kích dòng khoảng 70% điện áp cung
cấp cho tầng kích, nếu điện áp này bằng điện áp cung cấp là
đèn không hoạt động.
Điện áp dao động đo tại chân B sò dòng khoảng 0,6V AC ( nếu
có đèn ở trong máy ) hoặc khoảng 1,5V AC nếu không có đèn để hở chân .
Tránh đo : Khi máy đang chạy ta tránh đo các vị trí sau :
=> Tránh đo trực tiếp vào chân thạch anh tạo dao động => vì
nếu đo vào => dao động sẽ bị sai gây nguy hiểm cho đèn hình
và đèn công suất dòng
=> Tránh đo trực tiếp vào chân C sò dòng khi máy đang chạy
vì điện áp cao có thể làm hỏng đồng hồ.

4. Nhận diện khối quét dòng trên máy
Bạn đưa trỏ chuột vào hình ảnh để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

Ảnh chụp khu vực cao áp và đèn công suất dòng
5. Bệnh đặc trưng của khối quét dòng
1 ) Khi khối quét dòng không hoạt động => sẽ mất điện áp cung
cấp cho đèn hình và hầu hết các khối tín hiệu trong máy => do đó
màn hình sẽ mất ánh sáng, nhưng vì khối nguồn vẫn hoạt động vì vậy
đèn báo nguồn vẫn có

Khối quét dòng không hoạt động, máy có đèn báo
nguồn nhưng không có màn sáng, không có tiếng .
2 ) Trong một số trường hợp máy bị chập cao áp hoặc chập cuộn
lái tia => dẫn đến sò dòng bị chập => dẫn đến nguồn bị chập phụ tải,
nếu là nguồn không cách ly thì kéo theo bị chập IC công suất nguồn,
nếu là nguồn cách ly thì làm cho nguồn bị tự kích , đèn báo nguồn
chớp sáng liên tục và không có màn sáng .

Máy bị hỏng cao áp hoặc lai tia => dẫn đến chập sò dòng
=> làm cho nguồn bị tự kích, đèn báo nguồn chớp sáng liên tiếp

6. Phân tích khối quét dòng Ti vi National TC-485XR
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

Sơ đồ mạch khối quét dòng Ti vi National TC-485XR
Phương pháp đọc sơ đồ khối quét dòng National
Từ sơ đồ nguyên lý của máy, bạn hãy tách ra lấy sơ đồ khối quét
dòng như trên, phương pháp như sau :
Bắt đầu từ cao áp T501 => dò ngược đến sò dòng Q501 => đến
biến áp kích T502 => đến đèn kích Q502 => tiếp tục dò về chân ra
của IC dao động (39) - ( mạch dao động dòng luôn luôn nằm trên IC
tổng )
Gần chân dao động ra sẽ có thạch anh tạo dao động X503 chân
(37)

Chân Vcc cho mạch dao động cũng ở gần chân dao động ra và
thường ký hiệu là H.Vcc ( chân 40)
Đặc điểm của khối quét dòng Ti vi National TC485XR
z

z

z

Khi nguồn chính của máy hoạt động thì đồng thời cao áp cũng
hoạt động .
Máy không có mạch công tắc đóng mở nguồn cho IC dao động
như các máy khác mà lệnh Power đưa lên điều khiển cho nguồn
chính hoạt động, khi nguồn chính hoạt động thì cao áp hoạt
động , khi nguồn chính tắt thì cao áp tắt .
Cao áp các máy National.không tạo ra các điện áp thấp mà chỉ
tạo ra các điện áp cao cung cấp cho đèn hình , các điện áp thấp
như 12V cho các IC tín hiệu và 24Vcho công suất mành được
cung cấp từ bộ nguồn chính .

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

z

Khối quét dòng National thường có các mạch bảo vệ => cắt dao
động trong các trường hợp điện áp cao áp ra tăng hoặc cao áp
bị chập, mạch bảo vệ là đường hồi tiếp về chân 52 (X-RAY)

của IC tổng, khi điện áp chân này tăng sẽ cắt dao động dòng .

Bệnh thường gặp của khối quét dòng National và phương pháp
sửa chữa .
Bệnh : Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng, hoặc mới bật
công tắc nghe có tiếng rít của cao áp chạy rồi mất ngay .

Nguyên nhân : Có thể do một trong các nguyên nhân sau
z

z

z

z

z

Chỉ có nguồn cấp trước hoạt động, nguồn chính không hoạt
động
Lỏng chân IC tổng khu vực tạo dao động, lỏng chân thạch anh
dao động dòng
Mất điện áp cung cấp vào một trong các tầng của khối quét
dòng
Điện áp nguồn ra tăng => khiến mạch bảo vệ dòng ngắt dao
động
Hỏng IC công suất mành => khiến cho mạch bảo vệ ngắt dao
động dòng .

Kiểm tra : Trước khi kiểm tra bạn cần lưu ý => Các máy

National là các máy có hệ thồng mạch bảo vệ rất chặt chẽ và rất phức
tạp, các bạn mới vào nghề thường bị bó tay trước các bệnh liên quan
đến mạch bảo vệ này :
Thí dụ : khối quét dòng máy này có một mạch bảo vệ như sau :
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

Mạch bảo vệ khối quét dòng máy National TC-485XR
Nguyên tắc bảo vệ như sau :
+ Nếu cao áp không chạy sau 5 giây => sẽ cắt dao động dòng
+ Nếu cao áp có điện áp ra tăng quá 10% sẽ cắt dao động dòng
+ Chập IC công suất mành cũng dẫn đến ngắt dao động dòng
Chân 52 của IC tổng là chân bảo vệ, khi điện áp chân này xuất hiện
>1V mạch bảo vệ sẽ cắt dao động dòng .
=> Nếu cap áp không chạy hoặc cap áp bị chập => điện áp ra chân
Heater giảm => không có dòng điện đi qua D524 để khống chế đèn
Q503 vì vậy Q503 dẫn => có dòng điện đi qua R507 về chân 52 IC
tổng để cắt dao động
=> Nếu cao áp ra điện áp tăng cao => có dòng điện đi qua D522 về
chân 52 IC tổng để cắt dao động
=> Nếu IC công suất mành bị hỏng => xuất hiện dòng điện đi qua
R411 về chân 52 IC tổng cắt dao động.
Các bước kiểm tra :
Tạm thời hút rỗng chân (52) IC tổng ra để loại trừ các nguyên nhân
do mạch bảo vệ khoá, sau đó thử lại .
=> Nếu màn sáng lên và bị co còn một vạch sáng ngang thì do

hỏng IC công suất mành
=> Nếu vẫn không có màn sáng thì cần kiểm tra điện áp cung cấp
cho tầng kích dòng và tầng công suất dòng

7. Khối quét dòng Ti vi Sony1484, Sony1485
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

Sơ đồ khố quét dòng Ti vi Sony1484, Sony1485
Điện áp 115V từ khối nguồn cung cấp cho cả ba tầng của khối
quét dòng, nguồn 115V đi qua R815 và R814 vào cấp nguồn cho
mạch dao động dòng thông qua chân 25 IC tổng .
Điện áp 115V đi qua R806 và R803 cấp nguồn cho tầng kích dòng
Điện áp 115V đi thẳng vào chân số 2 cao áp
Mạch tắt mở thông qua lệnh Stanby từ vi xử lý đưa tới điều khiển
tầng kích dòng
Khi lệnh Stanby ở mức cao => đèn Q004 dẫn, điện áp 5V đi qua
đèn Q004 qua R057 vào chân B đèn Q802 làm Q802 dẫn bão hoà =>
mất dao động đi tới chân B đèn công suất dòng => cao áp tắt
Khi lệnh Stanby ở mức thấp => đèn Q004 tắt, đèn kích dòng Q802
hoạt động bình thường => cao áp chạy .
Bệnh thường gặp của khối quét dòng các máy Ti vi Sony và
phương pháp kiểm tra sửa chữa .
Bệnh 1 . Máy có đèn báo nguồn không lên màn sáng .
Hiện tượng này do các nguyên nhân sau :
z

Mất điện áp 115V đi vào chân 2 cao áp

z

Mất điện áp ở chân C đèn kích dòng (bình thường có khoảng

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

70V)
z

Mất điện áp chân Vcc (9,1V) cho mạch dao động dòng ( chân
25 IC tổng )

z

Lỏng chân thạch anh dao động dòng

z

Hỏng đường lệnh Stanby tắt mở cao áp thông qua đèn Q004

z

Chân 22 ( là chân bảo vệ khối quét dòng ) có điện áp đưa về
làm mất dao động dòng .

Phương pháp kiểm tra - sửa chữa : ( Bạn hãy kiểm tra theo trình
tự sau )
z

Hàn lại IC tổng và thạch anh tạo dao động dòng

z

Đo kiểm tra điện áp chân 2 cao áp ( phải có 115V )

z

z

z

z

Đo kiểm tra điện áp chân C đèn kích dòng phải có > = 60V ,
nếu điện áp này không có hãy tạm tháo R507 ra và thử lại
Đo kiểm tra chân 25 IC tổng xem có 9V không ?
Đo xem có khoảng 2V DC ra ở chân 27 IC tổng không ? nếu
chân 27 ra điện áp >5V là lỏng chân thạch anh dao động, nếu
chân 27 không có điện áp là hỏng mạch dao động ( phải thay cả
IC tổng )
Đo điện áp xoay chiều tại chân B đèn kích dòng Q802 và quan
sát
Nếu điện áp này có rồi mất ngay sau khi bật công tắc nguồn
là => do chân bảo vệ ( chân 22 IC tổng ) đã xuất hiện điện áp

để khoá dao động => bạn hãy tạm thời hút rỗng chân này ra
hoặc đấu tắt xuống mass

Bệnh 2 . Máy không có đèn báo nguồn, có tiếng kêu nhỏ ở
nguồn, khi kiểm tra thấy chập đường 115V .
Nguyên nhân chập đường 115V ở máy Sony1485 thường do :
z

z

Đánh lửa cao áp dẫn đến hỏng sò dòng ( Cao áp Sony thường
hay bị đánh lửa ở đầu dây HV trên thân cao áp, khi đánh lửa
nếu không xử lý ngay sẽ làm hỏng sò dòng )
Chập tụ gốm đấu song song với cực CE của sò công suất dòng.

Phương pháp kiểm tra - sửa chữa :
z

Tạm tháo sò dòng bị chập ra ngoài

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

z

z

z

z

z

Kiểm tra Diode bảo vệ trên đường 115V D608
Kiểm tra kỹ tụ gốm đấu ngay chân C sò dòng, nếu bị chập ta
cần phải thay tụ khác có cùng trị số điện dung và điện áp
Tạm thời chưa lắp sò dòng, cấp nguồn và kiểm tra xem điện áp
115V đã có chưa, nếu chưa có cần kiểm tra khối nguồn
Nếu đã có 115V thì lắp sò dòng mới và cho máy chạy.
Nếu nghe có tiếng đánh lửa trên cao áp cần tháo cao áp ra mang
đến thợ chuyên làm cao áp để sửa lại.

8. Khối quét dòng Ti vi Deawoo 50N
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Sơ đồ khối quét dòng Tivi Deawoo 50N
Một số đặc điểm của khối quét dòng Deawoo 50N

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

z

z

z

Điện áp cấp cho mạch dao động là 9,1V và được điều khiển bởi
mạch công tắc điện tử Q421, Q422.
Khi lệnh Power = 0V => Q421 tắt => Q422 dẫn => cấp
nguồn vào chân 40 của IC dao động => cao áp hoạt động .
Tương tự khi lệnh Power = 5V => cao áp không hoạt động .
Lái tia của các máy Deawoo có tỷ lệ hỏng cao => Lái tia thường
hỏng ở dạng chập một số vòng dây cuộn lái dòng => dẫn đến
chập sò dòng => kéo theo chết IC nguồn và chập Diode bảo vệ
đương 103V, vì vậy khi có hiện tượng chập sò dòng ở các máy
Deawoo cần kiểm tra cuộn lái tia.
Để kiểm tra cuộn lái tia, ta cần phải nới lỏng ốc vít và nhẹ nhàng
rút chúng ra khỏi cổ đèn hình để quan sát bên trong.

9. Khối quét dòng Ti vi Samsung vina CS2040, CS5085
Bạn đưa trỏ chuột vào sơ đồ để xem chú thích

Xuan Vinh : 0912.421.959


www.hocnghe.com.vn

Sơ đồ khối quét dòng Tivi Samsung CS2040,CS5085
z

z

z

Đặc điểm : Với máy Tivi Samsung CS2040 và CS5085 thì

mạch ổn áp cấp nguồn cho Vi xử lý và mạch công tắc cấp nguồn
cho mạch tạo dao động dòng lại sử dụng IC 802 thay thế cho
các mạch rời.
Từ các sơ đồ trên, bạn hãy đối chiếu với các sơ đồ nguyên lý
của toàn máy để tự rút ra cho mình phương pháp đọc sơ đồ của
các khối nói chung và phương pháp đọc sơ đồ khối quét dòng .
Các điểm mốc để ta đọc sơ đồ khối quét dòng là : Cao áp và
chân lệnh Power từ Vi xử lý . từ hai vị trí này ta sẽ xác định
được toàn bộ khối quét dòng một cách dễ ràng

Xuan Vinh : 0912.421.959