tiểu luận bếp từ trong gia đình

Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM


Đề tài tiểu luận:

BẾP TỪ

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành
SVTH: Vũ Quỳnh Anh
Nguyễn Thị Ngà
Đoàn Minh Ngọc
Lê Thị Hoàng Thế
Hoa Thủy Tiên
Nguyễn Thị Thùy Trang
Nguyễn Thị Ngọc Yến

I.

LỜI MỞ ĐẦU

1


Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ
Đồ điện dùng cho nhà bếp là một loại khí cụ điện nhờ lợi dụng điện hoặc động lực để nấu
nướng, phục vụ cho nhu cầu ăn uống của con người. Chúng có nhiều chủng loại với nhiều chức
năng, mục đích nhằm giúp tạo ra bữa ăn trong thời gian ngắn, tiếp kiệm công sức, đảm bảo vệ
sinh. Với khoa học kĩ thuật ngày càng cải tiến, đời sống nâng cao, đồ điện ngày càng được sử
dụng phổ biến với độ an toàn cao. Có nhiều cách phân loại đồ điện, theo nguyên lí hoạt động thì

ta có điện nhiệt, điện động hoặc loại kết hợp cả hai; theo phương pháp gia nhiệt bằng điện thì ta
có điện trở, hồng ngoại, vi ba, cảm ứng điện từ và kiểu màng dẫn điện;….. Bếp từ là đồ dùng
điện được dùng khá phổ biến, có nguyên lý hoạt động bằng điện nhiệt, còn về phương pháp gia
nhiệt thì bếp từ dùng dòng cảm ứng điện từ. Bếp từ là đồ điện, nó trợ giúp rất nhiều cho các bà
nội trợ với nhiều tính năng ngày càng đa dạng và mức độ an tòan ngày càng cao. Bài tiểu luận
của chúng em sẽ giới thiệu và phân tích sơ bộ về nguyên lý hoạt động cũng như cách sử dụng của
bếp từ để chúng ta có cách sử dụng sao cho an toàn trong quá trình nấu nướng.
II.
-

GIỚI THIỆU VỀ BẾP TỪ
Bếp từ được cấu tạo dựa trên nguyên lý từ trường cảm ứng trong cuộn dây và dòng điện. Khi
dòng điện đi qua cuộn dây sẽ tạo ra từ tính trong phạm vi vài milimet, dòng từ trường tác dụng
lên đáy nồi có tính chất nhiễm từ tạo ra nhiệt độ cực nhanh nấu chín thực phẩm. Bếp từ chỉ tác
dụng cảm ứng từ với đáy nồi có tính chất nhiễm từ hiệu suất cao 90 - 98% giải quyết tối đa việc

-

thất thoát lượng nhiệt năng. Tiết kiệm điện năng tối đa.
Bếp từ giúp các bà nội trợ nấu nướng sạch sẽ, không khói, tránh gây cháy và nấu chín thức ăn
nhanh hơn những loại bếp khác. Bếp có độ bền cao do làm từ những vật liệu tốt. Hệ thống kiểm
soát nhiệt độ khá chính xác, an toàn. Có thể lau chùi mặt bếp ngay khi nấu. Với bếp ga và bếp
điện trở, nguyên lý hoạt động của chúng là biến điện năng
hoặc đốt nhiên liệu để trực tiếp tạo ra nhiệt năng. Chỉ
khoảng nửa nhiệt năng sinh ra được đáy nồi hấp thụ, phần
còn lại sẽ tải ra môi trường xung quanh.

2
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành


Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ

Hình 1: Bếp từ
III.

CẤU TẠO VÀ NGUYÊN TẮC GIA NHIỆT
CẤU TẠO
- Bếp cảm ứng điện từ được chế tạo dựa trên nguyên lý từ trường trong cuộn dây và dòng điện
1.

Foucault.

Cuộn cảm

Quạt làm mát

Hình 2: Bên trong bếp điện từ
- Thành phần quan trọng nhất trong bếp điện từ là mạch công suất và cuộn cảm.
- Đối với các loại lò nung tần số công nghiệp (lò trung tần, lò cao tần…), vòng cảm ứng (cuộn
cảm) thường dùng các loại ống đồng (có nước làm mát chạy bên trong) do nhiệt độ phôi nung cao
và rất cao (từ 800 độ C trở lên).

3
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành

Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ
- Còn trong bếp điện từ, do nhiệt độ và công suất thường nhỏ (so với lò công nghiệp), cuộn cảm
thường dùng dây cáp đồng (được sơn hoặc tráng một lớp cách điện) quấn tròn trên một mặt phẳng
như hình trên; và hệ thống làm mát chỉ cần dùng quạt cỡ nhỏ (thường là loại 8 ~ 12 cm). Bên trên
là một tấm vật liệu cách diện, cách nhiệt (thường là sứ thuỷ tinh vì ngoài khả năng cách nhiệt,
cách điện nó còn có tính thẩm mỹ).
2. NGUYÊN TẮC GIA NHIỆT
a. HIỆN TƯỢNG NUNG NÓNG CẢM ỨNG
- Nung nóng cảm ứng là hiện tượng nhiệt sinh ra trong vật liệu kim loại (chủ yếu là các hợp
kim sắt từ) khi có một trường diện từ biến thiên đi qua. Khi đó trong vật liệu sẽ xuất hiện một
dòng diện cảm ứng (dòng foucauld) tương tác với trở kháng của kim loại để sinh nhiệt (theo định
luật Joule-Lens)

Cuộn dây
Dòng cảm ứng
Trung tải

Dây thứ cấp
Biến thiên từ thông

Hình 3: Biểu diễn cơ bản về hiện tưọng cảm
ứng nhiệt

4
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành

Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ
- Khi có dòng điện biến thiên đi qua cuộn dây, xung quanh cuộn dây sẽ tạo nên một trường điện
từ biến đổi. Khi đó, trên bề mặt thỏi kim loại bên trong xuất hiện một dòng điện cảm ứng –> làm
thỏi kim loại nóng dần lên.
b. GIA NHIỆT BẰNG NĂNG LƯỢNG TỪ TRƯỜNG
- Từ trường được tạo ra khi có dòng điện đi qua, nó chỉ sinh nhiệt khi nồi được đặt trên bếp, với
điều kiện là nồi làm bằng vật liệu kim loại đặc và có thể nhiễm từ. Khi ta đặt nồi bằng kim loại
mà thành phần có chứa phân tử sắt (chất nhiễm từ) trong vùng từ trường, dòng Foucault tự động
tạo ra. Đáy nồi bằng kim loại nằm trong từ trường này sẽ nóng lên, nấu chín thức ăn. Ưu điểm
của bếp từ là tốc độ đun nấu nhanh, do giảm được nhiệt dung (không còn nhiệt dung của bếp, chỉ
có nhiệt dung của nồi). Việc điều chỉnh nhiệt độ và các chế độ nấu nướng cũng được thực hiện
chính xác và dễ dàng hơn.

Hình 4: Sơ đồ nguyên lý bếp điện từ
- Khi trong cuộn dây (1) có dòng điện biến thiên (dòng điện tần số cao) chạy qua, nó tạo nên
một trường điện từ (có các đường sức từ màu vàng cam) tương tác với nồi kim loại (2) làm cho
nồi nóng lên, nhiệt lượng đó được truyền từ nồi vào các đồ nấu (3) bên trong. Và vùng (4) bên

5
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành


Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ
ngoài nồi thì không bị ảnh hưởng (nếu nhấc nồi ra khỏi bếp hoặc tắt bếp, quá trình nung nóng
cũng kết thúc ngay lập tức)
3. ƯU, NHƯỢC ĐIỂM KHI SỬ DỤNG BẾP TỪ
a. ƯU ĐIỂM
- Điều chỉnh nhiệt độ nhanh: không như các phương pháp khác thường tồn tại quán tính nhiệt

khi điều chỉnh nhiệt độ, đối với bếp điện từ, nhiệt độ thay đổi nhanh và chính xác ngay khi điều
chỉnh. Điều đó thật sự hữu ích khi cần chuyển chế độ nấu từ nhiệt độ cao xuống thấp hoặc
ngược lại. Muốn điều chỉnh nhiệt độ đun nấu ta chỉ cần điều chỉnh tăng giảm điện trở của cuộn
cảm….
- Hiệu suất sử dụng nhiệt cao: do dòng nhiệt chỉ tập trung vào nồi nấu bằng hợp kim sắt từ nên
gần như không có thất thoát ra bên ngoài (theo như các khảo sát đối với bếp từ, hiệu suất nhiệt ~
90%).
- Tính an toàn cao: cũng do đặc tính của trường điện từ chỉ tác dụng lên các vật liệu từ tính
(hoặc hợp kim sắt từ) nên sẽ rất an toàn khi ở trong vùng làm việc của bếp, và không gây cháy
(do không tương tác với bất kỳ các loại vật liệu nào khác như giấy, gỗ, thủy tinh …). Trong thực
tế, các tai nạn xảy ra khi sử dụng bếp từ chỉ là do người dùng hoặc các vật liệu dễ cháy tiếp xúc
với các bề mặt nhiệt độ cao của nồi nấu hoặc với nhiệt truyền từ nồi nấu ra ngoài.
- Lắp đặt dễ dàng và thuận tiện: do hình dạng nhỏ gọn, độ dày thấp (thường không quá 5cm),
bếp từ rất dễ đặt nổi hoặc chìm trên mặt bàn. Điều đó thực sự tốt khi tạo cho một không gian bếp
gọn, đẹp, thông thoáng.
- Tính khả dụng cao: không giống như bếp gas cần một hệ thống đường ống cấp gas vướng víu,
chỉ cần nơi nào có điện, nơi đó có thể sử dụng được bếp từ.
- Khả năng vệ sinh dễ dàng: do đặc điểm của mình, bề mặt bếp từ thường được chế tạo từ các
loại kính hoặc sứ chịu nhiệt có bề mặt nhẵn bóng. Do đó, việc vệ sinh bếp sau khi đun nấu rất
đơn giản, dễ dàng.

6
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành


Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ
b. NHƯỢC ĐIỂM
- Nhược điểm lớn nhất và dễ thấy nhất của bếp từ chính là … nồi nấu. Dọ trường điện từ không

tương tác với các vật liệu không nhiễm từ (gốm, sứ, thủy tinh, inox 3xx …) nên bếp điện từ chỉ
sử dụng được với các loại nồi nấu bằng hợp kim sắt từ (thép thường, inox 2xx, inox4xx ..). Bù
lại, do giá các loại vật liệu này không quá đắt nên giá thành các nồi nấu sử dụng cho bếp từ rẻ
hơn đáng kể.
- Phụ thuộc nguồn điện, nếu không có nguồn điện thì bếp từ hoàn toàn không sử dụng được
- Ảnh hưởng của từ trường đến sức khỏe: điều này chưa thật sự rõ ràng, nhưng phụ nữ đang
mang thai thường được khuyên hạn chế sử dụng bếp từ để tránh những ảnh hưởng không đáng có
đến thai nhi.
IV. NHỮNG ĐIỀU CẦN LƯU Ý
- Nếu biết cách sử dụng và bảo quản bếp từ đúng cách cũng giúp tăng tuổi thọ của bếp cần lưu ý:
+ Chọn mua bếp từ an toàn và hiệu quả
+ Sử dụng bếp từ đúng cách cũng ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của bếp từ.
+ Phải chú ý đến nguồn điện, bao gồm dây nguồn và ổ cắm. Vì bếp từ có công suất cao (200 2.000W) nên nguồn điện cần ổn định.
+ Sau khi ngưng sử dụng, tắt nguồn bếp bằng nút OFF nhưng không nên rút nguồn điện vì quạt
giải nhiệt cho các linh kiện vẫn hoạt động và tự tắt sau khi các thiết bị đã nguội hẳn.
+ Do quạt giải nhiệt được gắn phía dưới bếp, khi sử dụng không nên lót báo hoặc vải ngay bên
dưới vì sẽ che khuất luồng khí lưu thông vào đáy bếp từ.
+ Bếp phát ra từ trường liên tục nên khi sử dụng, không nên để các vật dụng có từ tính gần bếp,
như: dao, nĩa, muỗng hoặc các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy ảnh, tivi, máy ghi âm,
máy tính xách tay…
- Ngoài việc lựa chọn những bếp từ có chất lượng, việc sử dụng, bảo quản bếp từ cũng là một
trong những yếu tố quyết định độ bền của bếp.

7
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành


Đề tài tiểu luận: BẾP TỪ

8
Điện gia dụng

GVGD: Ths. Phạm Khoa Thành