Quy luật lượng chất

Cỏc nguyờn lý

Cỏc quy lut
Quy luật thống nhất
và đấu tranh của
các mặt đối lập

PHẫP

BIN
CHNG

Quy luật từ sự thay
đổi về lợng dẫn
đến thay đổi về
chất và ngợc lại

VT

Nguyên lý v s
phát triển

Cái riêng
và cái chung
Nguyên nhân
và kết quả

Nguyên lý về
mối liên hệ
phổ biến

DUY

Cỏc cp phm trự

Tất nhiên
và ngẫu nhiên
Nội dung
và hình thức
Bản chất
và hiện tợng

Quy luật phủ định
của phủ định

Khả năng
và hiện thực


3.3.1. Quy luật chuyển hóa từ những thay đổi về
lượng thành những thay đổi về chất và ngược lại
(Quy luật lượng – chất)

3.3.1.1. Vị trí, vai trò của quy luật
3.3.1.2. Nội dung quy luật
3.3.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận

2


3.3.1. Quy luật lượng - chất

3.3.1.1. Vị trí, vai trò của quy luật

 Là một trong ba quy luật cơ bản của phép biện
chứng duy vật.
 Quy luật chuyển hóa từ những thay đổi về lượng
thành những thay đổi về chất và ngược lại nói lên
cách thức của sự vận động và phát triển của sự vật.

3


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.1. Nội dung quy luật
a. Khái niệm chất, lượng

[?] Phân biệt sự vật hiện tượng này và sự vật
hiện tượng khác dựa vào cái gì?
=> Phân biệt dựa vào những thuộc tính của sự vật, hiện
tượng đó.
Thuộc tính: những tính chất, những trạng thái, những
yếu tố cấu thành sự vật
=> Khái niệm chất, lượng
4


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.1. Nội dung quy luật
a. Khái niệm chất, lượng

Chất

Là phạm trù triết học chỉ tính quy
định khách quan vốn có của sự vật,
là sự thống nhất hữu cơ các thuộc
tính làm cho sự vật là nó chứ không
phải cái khác.

✓ Chất là cái khách quan, vốn có của sự vật hiện tượng.
✓ Có những thuộc tính cơ bản đóng vai trò là một chất.
✓ Chất còn được quy định bởi phương thức liên kết giữa
những yếu tố cấu thành, nghĩa là bởi kết cấu của sự vật
5


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.1. Nội dung quy luật
a. Khái niệm chất, lượng

Chất
Lượng

Là phạm trù triết học chỉ tính quy
định khách quan vốn có của sự vật,
là sự thống nhất hữu cơ các thuộc
tính làm cho sự vật là nó chứ không
phải cái khác.
Là phạm trụ triết học dùng để chỉ tính
quy định vốn có của sự vật về mặt số
lượng, quy mô, trình độ, nhịp điệu
của sự vận động, phát triển của sự

vật.
6


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.1. Nội dung quy luật
a. Khái niệm chất, lượng

Lượng

Là phạm trụ triết học dùng để chỉ tính
quy định vốn có của sự vật về mặt số
lượng, quy mô, trình độ, nhịp điệu
của sự vận động, phát triển của sự
vật.

✓ Lượng cũng có tính khách quan, là cái vốn có của sự
vật, bên trong sự vật.

✓ Lượng bao gồm:
+ Lượng cụ thể: số lượng, đại lượng
+ Lượng trừu tượng
7


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.1. Nội dung quy luật
a. Khái niệm chất, lượng

Chất

Là phạm trù triết học chỉ tính quy
định khách quan vốn có của sự vật,
là sự thống nhất hữu cơ các thuộc
tính làm cho sự vật là nó chứ không
phải cái khác.

Là phạm trụ triết học dùng để chỉ tính
quy định vốn có của sự vật về mặt số
lượng, quy mô, trình độ, nhịp điệu
của sự vận động, phát triển của sự
vật.
Lưu ý: Sự phân biệt giữa chất và lượng của sự vật chỉ
8
mang tính tương đối

Lượng


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.2. Nội dung quy luật
b. Nội dung
1

Sự vật là một thể thống nhất giữa hai mặt
chất và lượng

✓ Bất cứ sự vật, hiện tượng nào cũng là sự thống
nhất của hai mặt chất và lượng, chúng tác động
qua lại lẫn nhau.

✓ Sự thay đổi về lượng và chất diễn ra cùng với
sự vận động, phát triển của sự vật, chúng có
quan hệ biện chứng với nhau.
9


Sự thay đổi của sự vật bao giờ cũng bắt đầu từ sự thay
đổi về lượng, nhưng ko phải mọi thay đổi về lượng đều
dẫn đến thay đổi về chất. Khi sự thay đổi về lượng
chưa làm thay đổi về chất => độ
(Thể rắn)

Hơi nước

Nước

Đá

00C

(Thể lỏng)

1000C

Độ
Độ: chỉ khoảng giới hạn trong
đó sự thay đổi về lượng của sự
vật chưa làm thay đổi căn bản
chất của sự vật ấy

(Thể hơi)


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.2. Nội dung quy luật
b. Nội dung
1

Sự vật là một thể thống nhất giữa hai mặt
chất và lượng

2

Sự thay đổi về lượng sẽ dẫn đến sự thay
đổi về chất

11


Bước nhảy: chỉ sự chuyển
hóa về chất của sự vật do sự
thay đổi về lượng của sự vật
trước đó gây nên

Điểm nút: chỉ điểm giới
hạn mà tại đó sự thay đổi
về lượng đã đủ làm thay
đổi về chất của sự vật.

Bước nhảy

Điểm nút

(Thể rắn)

Hơi nước

Nước

Đá

00C

(Thể lỏng)

1000C

Độ
Độ: chỉ khoảng giới hạn trong
đó sự thay đổi về lượng của sự
vật chưa làm thay đổi căn bản
chất của sự vật ấy

(Thể hơi)


Các hình thức bước nhảy:
+ Căn cứ vào tốc độ diễn ra: Bước nhảy đột biến (chất của sự

vật biến đổi một cách nhanh chóng ở tất cả các bộ phận cơ bản),

bước nhảy dần dần (quá trình thay đỏi về chất diễn ra bằng con
đường tích lũy dần dần những nhân tố của chất mới và mất đi

dần dần những nhân tố của chất cũ)
+ Căn cứ vào quy mô: Bước nhảy toàn bộ (bước nhảy làm thay
đổi về chất tất cả các mặt, các bộ phận, các yếu tố cấu thành sự
vật), bước nhảy cục bộ (bước nhảy làm thay đổi một số mặt,
một số yếu tố, bộ phận của sự vật đó)


Bước nhảy: chỉ sự chuyển
hóa về chất của sự vật do sự
thay đổi về lượng của sự vật
trước đó gây nên

Điểm nút: chỉ điểm giới
hạn mà tại đó sự thay đổi
về lượng đã đủ làm thay
đổi về chất của sự vật.

Bước nhảy

Điểm nút

(Thể rắn)

Hơi nước

Nước

Đá

00C

(Thể lỏng)

1000C

Độ
Độ: chỉ khoảng giới hạn trong
đó sự thay đổi về lượng của sự
vật chưa làm thay đổi căn bản
chất của sự vật ấy

(Thể hơi)


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.2. Nội dung quy luật
b. Nội dung
1

Sự vật là một thể thống nhất giữa hai mặt
chất và lượng

2

Sự thay đổi về lượng sẽ dẫn đến sự thay
đổi về chất

3

Sự thay đổi về chất cũng sẽ dẫn đến sự
thay đổi về lượng
15


Bước nhảy: chỉ sự chuyển
hóa về chất của sự vật do sự
thay đổi về lượng của sự vật
trước đó gây nên

Điểm nút: chỉ điểm giới
hạn mà tại đó sự thay đổi
về lượng đã đủ làm thay
đổi về chất của sự vật.

Bước nhảy

Điểm nút

(Thể rắn)

Hơi nước

Nước

Đá

00C

(Thể lỏng)

1000C

Độ
Độ: chỉ khoảng giới hạn trong
đó sự thay đổi về lượng của sự
vật chưa làm thay đổi căn bản
chất của sự vật ấy

(Thể hơi)


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.2. Nội dung quy luật
Bước nhảy

Điểm nút

A

A’’

A’’’

Độ

Kết luận: Sự thống nhất giữa chất và lượng trong sự vật
tạo thành độ. Những thay đổi về lượng dần dần đến giới

hạn nhất định thì xảy ra bước nhảy, chất cũ bị phá vỡ, chất
mới ra đời cùng với độ mới. Như vậy sự vật phát triển theo
cách thức: đứt đoạn trong liên tục

=> Quy luật nói lên cách thức của sự vận động, phát
triển của sự vật


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận
Bước nhảy

Điểm nút

A

A’’

A’’’

Độ

 Trong nhận thức và thức tiễn cần coi trọng cả hai chỉ tiêu về
phương diện chất và lượng của sự vật tạo nên sự thống nhất toàn
diện.
 Muốn thay đổi về chất của sự vật cần phải có sự thay đổi về lượng
cho nên không được chủ quan nóng vội. Trong mọi hoạt động con
người cần phải biết tích lũy dần về lượng để làm biến đổi về chất
theo quy luật: “năng nhặt chặt bị”, “góp gió thành bão”…
 Khi đã tích lũy đủ về lượng cần phải có quyết tâm tiến hành bước

nhảy


3.3.1. Quy luật lượng - chất
3.3.1.3. Ý nghĩa phương pháp luận
Bước nhảy

Điểm nút

A

A’’

A’’’

Độ

 Chống xu hướng hữu khuynh – tuyệt đối hóa sự tích lũy về lượng
không dám thực hiện bước nhảy về chat khi tích lũy về lượng đã
đủ. Chống xu hướng tả khuynh – tuyệt đối hóa bước nhảy về chất
khi chưa tích lũy đủ về lượng
 Vận dụng linh hoạt các hình thức của bước nhảy (bước nhảy đột
biến, bước nhảy dần dần)