Cách ghép cây bưởi sử dụng phương pháp ghép chồi (TL2)

Cách ghép cây bưởi
sử dụng phương pháp Ghép chồi
Kỹ sư: Phạm Tá Dũng
Cán bộ Trạm khuyến nông huyện Đông Sơn
Với mục đích giảm chi phí đầu tư vào tiền giống cho các nhà vườn, trang
trại trong quá trình thực hiện mở rộng diện tích trồng bười diễn chúng tôi xin giới
thiệu Bài hướng dẫn theo từng bước cách ghép cây bưởi này chỉ cho bạn cách làm
thế nào để ghép chồi một cây họ cam quýt, bắt đầu từ bước đặt hàng chồi và kết
thúc với việc thúc cho chồi phát triển và cây phát triển vươn lên.

Bài hướng dẫn từng bước cách thức ghép chồi cây họ cam quýt.
Ghép mắt nhỏ có gỗ là một phương pháp ghép cành hữu ích không chỉ
đối với cây bưởi, mà còn cho nhiều loại cây có múi khác bao gồm: cam,
quýt, chanh, và tắc.
Ghép cành với Chồi không bị nhiễm bệnh
Khi ghép cây cam quýt, điều quan trọng nhất là cần phải sử dụng
chồi từ cây đã được kiểm nghiệm và cho thấy kết quả không nhiễm
bệnh. Bệnh vàng lá gân xanh (còn gọi là HLB hay bệnh Hoàng Long) là


căn bệnh tồi tệ nhất đối với cây cam quýt và nó lây lan nhanh trong một
khu vực vì cây thường không có triệu chứng bệnh trong nhiều năm sau
khi chúng đã bị nhiễm. Bệnh vàng lá gân xanh sẽ giết chết cây và không
thể chữa khỏi được. Một cây bị nhiễm bệnh có thể trông khỏe mạnh và
có nguy cơ truyền bệnh thông qua tác nhân côn trùng như rầy cam
quýt châu Á hoặc qua việc ghép với chồi bị nhiễm bệnh từ cây đã bị
nhiễm. Tất cả các cây cam quýt ở các hạt ở Florida đã bị tàn phá bởi căn
bệnh này và nó đang bắt đầu lan rộng một cách nhanh chóng sang
Texas. Tại California, cây nhiễm bệnh đầu tiên bị phát hiện ở Los
Angeles vào năm 2012. Các nhà khoa học đã dự đoán rằng bệnh sẽ lây
lan, và vào năm 2015 một cây bị nhiễm bệnh thứ hai được tìm thấy cách

15 dặm so với cây đầu tiên. Bệnh vàng lá gân xanh hiện nay cũng đã trở
thành mối đe dọa ở châu Âu do những phát hiện gần đây của loài rầy
cam quýt châu Phi, một tác nhân gây bệnh ở vùng tây bắc Tây Ban Nha.
Úc cũng đang ở trong tình trạng báo động và đã bắt đầu theo dõi loài
rầy này.
Hiện đã có Chồi không nhiễm bệnh
Chương trình Họ cam quýt Dòng vô tính (CCPP) phân phối chồi
cây cam quýt với hàng trăm giống cây khác nhau. Việc đặt hàng trực
tuyến rất dễ dàng và chồi được phân phối hàng tháng. Bất cứ ai cũng có
thể tạo một tài khoản. Xin vui lòng xem liên kết sau đây để thiết lập một
tài khoản và đặt hàng: CCPP. Video YouTube hướng dẫn chi tiết các
bước trong quá trình thiết lập một tài khoản và đặt hàng. (Đối với thiết
bị di động, vui lòng bật phụ đề tiếng Việt.)
Các giống cam quýt mà tôi đang ghép trong hướng dẫn này là một
giống bưởi lai mới gọi là Rojo Blanco. Mặc dù nó khá ngon và ngọt, Rojo
Blanco vẫn chưa phổ biến và vì vậy, cây không có sẵn trong các vườn
ươm. Nếu giống cây Rojo Blanco đã có bán, tôi sẽ rất sẵn lòng mua một
cây từ một vườn ươm địa phương. Vì chúng hiện không có sẵn để mua,
tôi đặt trồng một cây từ chồi sử dụng chồi đặt mua từ CCPP.


Ghép chồi bằng phương pháp Ghép mắt nhỏ có gỗ tốt hơn là Ghép
chữ T
Kỹ thuật ưa thích của tôi khi ghép chồi cây cam quýt là ghép mắt
nhỏ có gỗ. Ghép chữ T có vẻ là phương pháp phổ biến nhất để ghép
chồi cây cam quýt, nhưng tôi đã tìm thấy nhiều ưu điểm ở phương pháp
ghép mắt nhỏ có gỗ hơn là ghép chữ T. Với phương pháp ghép chữ T,
điều nhất thiết phải có là vỏ của gốc ghép dễ trượt và dễ dàng bóc vỏ
ra. Ta không cần phải chú trọng nhiều đến điều kiện của vỏ cây khi sử
dụng cách ghép mắt nhỏ có gỗ; ghép mắt nhỏ có gỗ có thể được sử

dụng dù vỏ có dễ trượt hay không. Với ghép chữ T, gốc ghép phải có
đường kính lớn nhất định để có thể bóc vỏ lại và chèn chồi vào. Phương
pháp ghép mắt nhỏ có gỗ có thể áp lên một gốc ghép có đường kính
nhỏ hơn, cái mà ta thấy rất khó hoặc không thể áp dụng phương pháp
ghép chữ T được. Một điều thú vị của cách ghép mắt nhỏ có gỗ là
parafilm tôi đang có trên tay cùng với tất cả các loại cành ghép là tất cả
những gì cần thiết để bọc các chồi; với cách ghép chữ T, cần nhiều thứ
khác để bọc mối ghép đủ chặt để giữ cho vỏ cây không bị tách rời ra.
Hữu ích để Ghép cành vào Gốc ghép hoặc Cành ghép Dự phòng.
Tôi nhận thấy rằng phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ là hữu ích
nhất cho việc ghép chồi lên một cây cam quýt mới hoặc cho việc ghép
dự phòng bên dưới một cành ghép khác như ghép vỏ cây. Tôi không sử
dụng ghép mắt nhỏ có gỗ đối với đỉnh đầu của một cây cam hoặc quýt
đã trồng trên mặt đất vì nó có thể rất khó khăn để làm cho chồi bắt đầu
phát triển.
Ghép cành vào Gốc ghép


Tôi sẽ ghép cành cam Carrizo này vào gốc ghép.
Là một Cành ghép Dự phòng
Trong video YouTube dưới đây Tôi sẽ hướng dẫn cách ghép cành
của một cây họ cam quýt. Ghép cành cam quýt có nhiều khả năng bị
thất bại hơn so với việc ghép các loại cây ăn quả khác như táo và các
cây quả hạch. Trong trường hợp một cành ghép như cành ghép vào vỏ
cây thất bại như ở đây, thì phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ có thể
được sử dụng như một cành ghép dự phòng ở bên dưới. Ngay cả khi chỉ
ghép với chồi, việc ghép hai chồi thay vì chỉ một chồi cũng dễ dàng hơn
với cơ hội thành công lớn hơn; một chồi có thể được ghép phía bên
dưới chồi còn lại. (Đối với thiết bị di động, vui lòng bật phụ đề tiếng
Việt.)

Dụng cụ Khử trùng
Nhằm mục tiêu phát huy tối đa khả năng sống sót của cành ghép
và cũng để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh từ cây này sang cây
khác, điều quan trọng nhất là phải khử trùng dụng cụ ghép giữa các lần
ghép. Để tìm hiểu thêm về dụng cụ khử trùng cành ghép, xin vui lòng
xem liên kết sau: Dụng cụ Khử trùng.


Kh
ử trùng dao ghép.
Lựa chọn Chồi để ghép
Thường thì sẽ có sẽ có nhiều chồi ở hình dạng khác nhau để lựa
chọn ra một chồi. Trong trường hợp này, gói hàng mà tôi nhận được từ
CCPP bao gồm cả chồi hình tròn và lần chồi hình tam giác. Tôi thích sử
dụng các chồi hình tam giác hơn đối với ghép mắt nhỏ có gỗ. Tôi thấy
rằng các chồi đó có thể được cắt ra nhỏ hơn. Điều này đặc biệt hữu ích
khi ghép với gốc ghép có đường kính nhỏ.

Chồi Rojo Blanco mà tôi nhận được từ CCPP bao gồm cả chồi hình tam
giác (trái) và chồi hình tròn (bên phải).
Sử dụng Cuống lá để Tránh Chạm phải Bề mặt
Nếu có một cuống lá vẫn còn dính trên cành, nó có thể được sử
dụng như một đồ cầm tay thuận tiện cho việc giữ chồi sau khi cắt. Điều
quan trọng là cần phải tránh việc chạm vào bề mặt cắt và điều này có
thể tránh được với việc giữ chồi bằng cuống lá. Tôi muốn chọn chồi của
tôi trước khi cắt thành gốc ghép. Tôi đã đánh dấu chồi được chọn của
mình bằng một cây bút.


Khi cắt, một chồi từ chồi gỗ hình tam giác sẽ tạo ra một cành gỗ có hình

dạng đẹp hơn ở phương pháp ghép mắt nhỏ có gỗ.Cắt từ Gốc ghép
Ở đây tôi chuẩn bị một vị trí ở gốc ghép nơi những đặt chồi vào.
Tôi cắt đứt một phần vỏ cây trong hình dạng của một chồi ghép. Tôi
cũng để lại một vạt vỏ lỏng, ở dưới vị trí này chồi ghép này sẽ được nhét
vào.

Cắt gốc ghép cây cam quýt để lấy một chồi.
Cắt Chồi
Để cắt chồi ghép, tôi cắt vào phần gỗ phía trên chồi. Tôi cắt xuống
phía dưới, ngang qua chồi xa hơn độ dài cần thiết mà tôi dự định dùng.
Sau đó tôi kéo con dao trở lại và ra mà không cần cắt tất cả các cách
thức thông qua và tách chồi. Để tách các chồi, tôi thực hiện nhát cắt thứ
hai xuống một góc. Nhát cắt thứ hai để lại một bề mặt cắt ở phía dưới
của mặt trước chồi.


Cắt một chồi của Rojo Blanco để ghép mắt nhỏ có gỗ.

Cắt chồi cam quýt.
Bí quyết để Thành công: Gắn kết Tầng sinh gỗ
Trước khi tôi tiến hành ghép chồi Rojo Blanco của tôi đến gốc
ghép Carrizo, tôi sẽ cho các bạn xem một vài hình ảnh minh họa tiết lộ
bí mật để làm cho công việc ghép này có hiệu quả. Chìa khóa thành
công trong bất kỳ kỹ thuật ghép nào chính là kết nối các tầng sinh gỗ
của mầm ghép với tầng sinh gỗ của gốc ghép. Các lớp sinh gỗ là một lớp
mô mỏng giữa vỏ cây và gỗ. Trong hình minh họa dưới đây, tôi đã đánh
dấu lớp sinh gỗ bằng bút màu đen. Để làm cho loại cành ghép này
thành công, chúng tôi muốn các tầng sinh gỗ của chồi ghép chạm vào
tầng sinh gỗ của gốc ghép trong tại ít nhất một điểm.

Gốc ghép cây cam quýt và phía sau chồi với tầng sinh gỗ được bôi đen.
Tầng sinh gỗ ở Phía trước


Trong hình minh họa dưới đây, tôi đang chỉ cho các bạn xem mặt
trước của chồi. Vị trí của tầng sinh gỗ ở phía bên kia cũng được hiển thị.

Mặt trước của chồi cam quýt thể hiện tầng sinh gỗ ở phía sau chồi.
Phía ngoài Vỏ cây Không nên được Sử dụng để Gắn liền với Chồi
Tôi đã thấy nhiều hình ảnh minh họa trên internet có thể khiến
mọi người tin rằng chồi phải được gắn liền ở bên ngoài của vỏ cây như
hình dưới đây.

Chồi cam quýt chèn bên trong gốc ghép và gắn liền ở phía bên ngoài.
Tầng Sinh gỗ Không Gắn kết
Tuy nhiên, so sánh hình dáng của lớp sinh gỗ của gốc ghép và của
chồi như bên dưới, chúng ta thấy rằng chúng không chạm vào nhau.


Khi gắn kết ở bên ngoài, lớp sinh gỗ của chồi có thể không được tiếp xúc
với các lớp sinh gỗ của gốc ghép.
Gắn kết Chồi để Các tầng Sinh gỗ Chạm vào nhau
Để có một cành ghép thành công, các tầng sinh gỗ của chồi nên
chạm vào tầng sinh gỗ của gốc ghép tại ít nhất một điểm. Hình minh
họa bên dưới cho thấy làm thế nào các chồi có thể được sắp xếp để các
lớp sinh gỗ chạm vào nhau. Mặt ngoài của vỏ cây không cần phải hoàn
toàn gắn kết để có một cành ghép thành công, nhưng các tầng sinh gỗ
phải tiếp xúc với nhau. Các mũi tên màu xanh hiển thị hai điểm nơi tầng
sinh gỗ tiếp xúc với nhau. Nhiều bài hướng dẫn khác mà tôi đã tìm hiểu
cũng cho thấy cần phải có rất nhiều kỹ năng để ghép mắt nhỏ dưới gỗ

một cách thuần thục và chồi cần phải được hoàn toàn gắn kết ở bên
ngoài với phần cắt ở gốc ghép; tôi nhận ra rằng đây không phải là trọng
tâm. Tôi đã học được rằng chồi không cần phải hoàn toàn gắn liền ở
bên ngoài và cành ghép thường thành công khi các lớp sinh gỗ chạm
vào nhau.


Chồi nên được gắn kết để tầng sinh gỗ của chồi có thể chạm vào tầng sinh
gỗ của gốc ghép.
Chèn Chồi vào thân gỗ
Ở đây tôi chèn vào phía dưới cùng của chồi Rojo Blanco vào phần
vạch của gốc ghép Carrizo và điều chỉnh chồi để các lớp sinh gỗ chạm
vào nhau. Chồi nhỏ hơn một chút so với các vết cắt ở gốc ghép, nhưng
tôi có thể làm cho tầng sinh gỗ tiếp xúc ở cả phần thấp hơn bên trái và
phần cao hơn bên phải.

Chèn chồi ghép cam quýt vào gốc ghép.
Bọc xung quanh bằng Parafilm
Tôi sử dụng một nửa inch parafilm để bọc chồi ghép. Các liên kết
sau đây cho thấy nơi parafilm có thể được đặt hàng: Cung cấp Cành
ghép. Tôi nhẹ nhàng kéo căng parafilm một cách nhẹ nhàng trong khi
tôi đang bọc nó. Bằng cách kéo nó trong khi đang quấn, tầng sinh gỗ
của chồi được đẩy vào và tiếp xúc với tầng sinh gỗ của gốc ghép. Kéo
căng parafilm cũng làm cho nó dính chặt hơn vào chính nó.


Bọc quanh chồi ghép cam quýt bằng parafilm.
Loại bỏ Cuống lá
Tôi thích bọc bên ngoài chồi, nhưng cuống lá đang chặn đường, vì
vậy tôi gỡ bỏ nó bằng cách đẩy nó xuống nhẹ nhàng bằng ngón tay cái

của tôi cho đến khi nó gãy ra như bên dưới.

Loại bỏ cuống lá.
Vẫn tiếp tục Quấn khi Parafilm bị đứt
Khi tôi vô tình làm đứt parafilm, tôi tiếp tục bọc quanh phần đứt.
Tôi quấn cho đến khi tôi chắc chắn rằng tôi đã bọc kín toàn bộ xung
quanh.


Quấn bằng parafilm.
Làm một Nhãn
Tôi luôn luôn làm nhãn để giúp tôi nhớ tôi đã ghép gì vào cây.

Tôi thích làm nhãn cho cành ghép cam quýt của tôi.
Di chuyển vào Bóng râm
Để tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp không chiếu thẳng vào chồi
và làm nó khô héo, tôi di chuyển nó vào một khu vực có bóng râm để
gốc ghép nhanh lành.
Tháo vỏ bọc quanh Chồi
Sau ba hoặc bốn tuần, tôi tháo vỏ bọc quanh chồi. Bạn có thể thấy
bên dưới rằng nó hàn gắn tốt và mô sẹo đã phủ kín vào xung quanh
toàn bộ vết thương.


Ép Chồi Phát triển

Mở bọc cho chồi.

Trong một hiện tượng gọi là trội đỉnh, hormone tự nhiên từ các
chồi ở phía trên của gốc ghép sẽ ngăn chặn các chồi bên dưới (bao gồm

cả chồi Rojo Blanco Chip mới) khỏi sự phát triển. Hiện tượng trội đỉnh
phải được ngăn chặn để giúp cho chồi cam quýt phát triển. Tôi phá vỡ
hiện tượng trội đỉnh bằng cách cắt nửa chừng gốc ghép và đẩy nó ra để
các chồi cuối cùng thấp hơn so với các chồi mới được ghép.

Phá vỡ hiện tượng trội đỉnh sẽ giúp chồi phát triển.
Loại bỏ Phần đầu của Gốc ghép


Tôi di chuyển cây vào chỗ nắng và nụ bắt đầu phát triển sau một
vài tuần. Khi có dấu hiệu tăng trưởng đáng kể từ chồi ghép, tôi cắt phần
trên của gốc ghép ra.

Cắt bỏ phần trên của gốc ghép Carrizo.
Loại bỏ Giác hút của Gốc ghép và Đem ra trồng
Sau một vài tháng tăng trưởng thì cây đã sẵn sàng để đem ra
trồng. Gốc ghép đã phát triển một vài cành nhỏ hoặc giác hút mà tôi đã
ngắt ra. Điều quan trọng là phải loại bỏ những giác hút từ gốc ghép vì
cuối cùng chúng sẽ chiếm mất và loại bỏ khỏi cành ghép nếu như
không được chăm sóc. Tôi đem cây ra trồng sau khi gỡ bỏ các giác hút
của gốc ghép.


Loại bỏ giác hút của gốc ghép và đem ra trồng.
Cây đã được trồng
Dưới đây là các cây đã được trồng. Tôi sẽ để cho nó phát triển.

Hoàn thành cây Rojo Blanco.
Di chuyển Cây Có thể Gây nguy hiểm!
Ở những nơi có tác nhân côn trùng gây bệnh vàng lá gân xanh

(tức là rầy họ cam quýt) như ở California, Arizona, Texas, Florida,
Mexico, tây bắc Tây Ban Nha, việc trồng cây ghép tại nhà nơi họ chúng
được ghép sẽ giúp phòng tránh sự lây lan của bệnh vàng lá gân xanh và
tác nhân côn trùng của nó. Vườn ươm sản xuất cây cam quýt ở
California được quy định khắc khe để ngăn chặn sự lây lan một cách vô
ý của bọ rầy cam quýt châu Á và bệnh vàng lá gân xanh; theo quy định


pháp luật, tất cả các cây cam quýt được sản xuất trong nhà kính kháng
côn trùng và được vận chuyển trong thùng container kín sau khi được
xử lý bằng một loại thuốc trừ sâu có hệ thống. Khi cây được mang ra
không khí mở, đó chính là một thanh nam châm thu hút rầy cam quýt
châu Á, nó có thể mang mầm bệnh vàng lá gân xanh. Rầy cam quýt
châu Á rất khó nắm bắt; nó quá nhỏ để có thể nhìn thấy bằng mắt
thường và khó có thể phát hiện ngay cả khi đã gây ra sự phá hoại nặng
nề. Bởi vì thuốc trừ sâu theo hệ thống có thể bị rửa sạch khi cây được
tưới nước, thậm chí cây cam quýt trong một vườn ươm bán lẻ cũng rất
dễ bị phá hoại nếu như bị ế và không bán được trong một vài tháng.
Cây ghép tại nhà đặc biệt dễ bị nhiễm bệnh và có thể làm lây lan cả
bệnh vàng lá gân xanh và nhân tố côn trùng của nó nếu bị di chuyển.
Hãy cùng cất tiếng nói
Cho đến bây giờ, ở khắp mọi nơi trên thế giới mà bệnh vàng lá gân
xanh đã xuất hiện, thì nó đều đã lan truyền nhanh chóng và làm cho tất
cả các cây họ cam quýt chết chỉ trong vòng một vài năm. Một vài nơi
bệnh chưa lan tới thì rất dễ bị tổn thương. Các cây cam quýt ở những
nơi này có thể nhanh chóng bị xóa sổ với cái giá phải trả là hàng nghìn
công ăn việc làm bị xóa sổ cùng với hàng tỷ đô la, và nhiều nơi có khí
hậu lý tưởng cho cam quýt có thể trở nên không còn có thể trồng cam
quýt được nữa. Để ngăn chặn điều này xảy ra, hai ý tưởng chính từ bài
viết này cần phải được lan truyền nhanh hơn so với bệnh: (1) Ghép cành

cam quýt bằng cách đăng ký chồi miễn nhiễm với bệnh, và (2) di chuyển
các cây đã bị phơi nhiễm với không khí và côn trùng của vùng bệnh để
phòng tránh một cách tốt nhất hay giữ khoảng cách tối thiểu có thể. Xin
hãy chung tay giúp đỡ để ngăn chặn sự lây lan của bệnh vàng lá gân
xanh bằng cách chia sẻ bài viết này và lan rộng những ý tưởng này. Xin
cảm ơn!