Khảo sát chất lượng môn ngữ văn lớp 12

TRƯỜNG THPT .....................

ĐỀ KIỂM TRA KSCL - NĂM HỌC 2014-2015

(Đề thi có 01 trang)

Thời gian làm bài: 180 phút, không kể thời gian phát đề

MÔN: NGỮ VĂN LỚP 11

MÃ ĐỀ 02
Phần I: Đọc hiểu (3 điểm)
Cho văn bản sau:
“ Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của nhật chứ
không phải là thuộc địa của pháp nữa. Khi nhật đầu hàng Đồng minh thì nhân dân cả
nước ta đã nổi dậy dành chính quyền, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Sự thật là dân ta đã lấy lại nước ta từ tay Nhật, chứ không phải từ tay pháp.
Pháp chạy, nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng sích
thực dân gần 100 năm nay để gây đựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh
đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa”...
(“ Tuyên ngôn Độc lập” - Hồ Chí Minh)
Đọc văn bản trên và thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 1: Chỉ ra các lỗi sai chính tả trong đoạn văn trên và sửa lại cho đúng?
Câu 2: Đoạn văn trên được viết theo phong cách ngôn ngữ nào?
Câu 3: Nội dung chính của đoạn văn là gì?
Câu 4: Đoạn văn đã sử dụng biện pháp nghệ thuật chính nào? Phân tích tác dụng của
biện pháp nghệ thuật đó.
Phần II: Làm văn (7 điểm)
Câu 1: (3 điểm)
Phần lớn việc thành công trong đời người không phải do tài năng mà là do chí
khí. (E. Quinet)

Anh/ chị hãy viết một bài văn khoảng 600 từ để nêu suy nghĩ của anh chị về
câu nói trên.
Câu 2: (4 điểm)
Về đoạn trích tuỳ bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân, có ý kiến cho
rằng: Đó là một công trình khảo cứu công phu. Nhưng ý kiến khác lại nhấn mạnh: Đó
là một áng văn giàu tính thẩm mĩ.
Từ việc phân tích đoạn trích tuỳ bút, anh/chị hãy bình luận những ý kiến trên.
---------Hết---------


HƯỚNG DẪN VÀ ĐÁP ÁN CHẤM

Phần I: Đọc hiểu (3 điểm)
Câu

ĐỌC
HIỂU

1
2
2

3
LÀM
VĂN

Câu 1

Nội dung

“Chớ tự kiêu, tự đại. Tự kiêu, tự đại là khờ dại. Vì mình hay, còn
nhiều người hay hơn mình. Mình giỏi, còn nhiều người giỏi hơn
mình. Tự kiêu, tự đại tức là thoái bộ. Sông to, biển rộng, thì bao
nhiêu nước cũng chứa được, vì độ lượng nó rộng và sâu. Cái
chén nhỏ, cái đĩa cạn, thì một chút nước cũng đầy tràn, vì độ
lượng nó hẹp nhỏ. Người mà tự kiêu, tự mãn, cũng như cái chén,
cái đĩa cạn…”

Điểm
3điểm

nhật Nhật
phápPháp
1đ
dành giành
sích xích
Đoạn văn viết theo phong cách ngôn ngữ chính luận.
0,5đ
Nội dung của đoạn văn: Khẳng định nước Việt Nam đã giành lại 0,5đ
nền độc lập, lập nên chế độ dân chủ cộng hòa từ tay phát xít Nhật
chứ không phải từ tay thực dân Pháp.
- Biện pháp nghệ thuật chủ yếu được sử dụng trong đoạn văn trên:
Điệp từ, điệp ngữ, điệp cấu trúc.
1đ
-Tác dụng: Tạo âm hưởng hùng hồn, dứt khoát cho lời văn; nhằm
nhấn mạnh nội dung đoạn văn.
Nghị luận xã hội (3đ)
Nghị luận văn học (4 đ)
Phần lớn việc thành công trong đời người không phải do tài năng 3điểm
mà là do chí khí. (E. Quinet)

Anh/ chị hãy viết một bài văn khoảng 600 từ để nêu suy nghĩ
của anh chị về câu nói trên.
a.Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội. Kết
cấu mạch lạc, diễn đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp.
b.Yêu cầu về kiến thức: Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách
nhưng cần có các ý chính sau đây.
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.
- Giải thích: Thế nào là tài năng? Chí khí?
- Bình luận: Nếu con người chỉ có tài năng mà không có chí khí?
Vai trò của chí khí trong việc đem đến thành công? Dẫn chứng.
- Mở rộng: Làm thế nào để hoàn thiện bản thân? Trau dồi tài năng
và rèn luyện chí khí? Liên hệ thế hệ trẻ.

0.5đ
0.5đ
1đ
1đ


Câu 2

Về đoạn trích tuỳ bút Người lái đò sông Đà của Nguyễn
Tuân, có ý kiến cho rằng: Đó là một công trình khảo cứu công
phu. Nhưng ý kiến khác lại nhấn mạnh: Đó là một áng văn giàu
tính thẩm mĩ.
Từ việc phân tích đoạn trích tuỳ bút, anh/chị hãy bình
luận những ý kiến trên.
0.5
Vài nét về tác giả, tác phẩm

- Nguyễn Tuân là một nhà văn tài năng với một phong cách độc 0,25
đáo.
- Tuỳ bút Sông Đà là kết quả chuyến đi thực tế Tây Bắc trong và sau
0,25
kháng chiến chống Pháp.
- Nêu 2 ý kiến cần nghị luận
0,5
Giải thích ý kiến
- Công trình khảo cứu công phu: là một tác phẩm được tạo nên từ 0,25
công sức tìm tòi, nghiên cứu dựa trên các tài liệu phong phú. Nó thể
hiện vốn và tầm hiểu biết của nhà văn, đồng thời cũng đem đến cho
người đọc những hiểu biết phong phú về các đặc điểm, tính chất của
0,25
đối tượng được đề cập.
- Áng văn giàu tính thẩm mĩ: là tác phẩm nghệ thuật đạt đến độ
hoàn hảo trong việc tái hiện cái đẹp, khơi gợi những hứng thú và
khả năng cảm nhận cái đẹp ở người đọc.
3,0
Phân tích biểu hiện và bình luận hai ý kiến
Phân tích biểu hiện

2,5

a) Công trình khảo cứu công phu
-Tác giả huy động một vốn kiến thức tổng hợp khá đồ sộ về rất 0,5
nhiều ngành nghề khoa học và nghệ thuật.
+ Địa lí: Sắc nước mỗi mùa, tên của các con thác dọc sông Đà, đặc
điểm địa hình, địa thế của sông...
+ Lịch sử: Các thời kì lịch sử khác nhau gắn với Sông Đà: thời tiền
sử, thời Hùng Vương, Thời vua chúa phong kiến, thời kháng chiến,

thời xây dựng chủ nghĩa xã hội...
+ Văn hoá: Những sinh hoạt vật chất ( đốt lửa trong hang đá, nướng
ống cơm lam) và tinh thần ( bàn cá anh vũ, cá dầm xanh...)
+ Văn học: Hình ảnh con sông Đà trong thơ văn ( Đà giang độc bắc
0,5
lưu), gợi nhớ thơ Lí Bạch, thơ Ba Lan...
+ Các kiến thức khác: quân sự, thể thao, âm nhạc, hội hoạ, điện ảnh,
sân khấu...


- Cung cấp cho người đọc những hiểu biết về con sông Đà và về
cuộc sống người lao động trên sông:
+ Về con sông Đà: từ chiều dài sông, đầu nguồn, lưu vực, tên sông
qua các thời kì lịch sử ( Linh Giang)...
+ Về ông đò: Công việc lái đò rất vất vả, khi phải chống chọi lại với
ghềnh thác và những hiểm hoạ bất ngờ của thiên nhiên nên đã làm
bộc lộ ở người lái đò khả năng chinh phục thiên nhiên.
b) Áng văn giàu tính thẩm mĩ (1,5 điểm)
- Người đọc có được khoái cảm thẩm mĩ thực sự trước vẻ đẹp tuyệt
vời của con sông Đà hung bạo và trữ tình; vẻ đẹp của ông đò anh
hùng và nghệ sĩ. Bên cạnh đó, người đọc còn được thưởng thức vẻ
đẹp của một thiên anh hùng ca và một bản tình ca say đắm về thiên
nhiên và cuộc sống.
- Nhà văn đã biến những thông tin khô khan, tư liệu lạnh lùng thành
hình tượng sống động, có đời sống, có tâm lí, tính cách, khả năng,
số phận...cụ thể
- Giá trị thẩm mĩ còn thể hiện ở thể văn Tuỳ bút vừa thực tế vừa tự
do phóng túng, ở tài năng lựa chọn ngôn ngữ và sử dụng ngôn ngữ
của Nguyễn Tuân.
Bình luận hai ý kiến

0,5

0,5
0,5

0,5

- Hai ý kiến đề cập đến những phương diện khác nhau về vẻ đẹp của
đoạn trích tuỳ bút. Ý kiến thứ nhất nhấn mạnh đến chất trí tuệ, ở lao 0,25
động nghệ thuật rất công phu của một con người thiết tha yêu những
giá trị vật chất và tinh thần của đất nước, của dân tộc và tình yêu, sự
gần gũi đối với những người lao động bình thường. Ý kiến thứ hai
thể hiện chất tài hoa, tài tử và phong cách độc đáo vừa thống nhất
0,25
vừa cách tân sáng tạo trong nghệ thuật của Nguyễn Tuân .
- Hai ý kiến tuy khác nhau nhưng không đối lập mà bổ sung cho
nhau, hợp thành sự nhìn nhận toàn diện và thống nhất; giúp người
đọc có cái nhìn sâu sắc và thấu đáo hơn về vẻ đẹp của Tuỳ bút Sông
Đà và tư tưởng của nhà văn.