Nghiên cứu, thiết kế và xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ trên nền tảng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------

VŨ MẠNH THIÊN

NGHIÊN CỨU, THIẾT KẾ VÀ XÂY DỰNG TỔNG ĐÀI QUÀ TẶNG
ÂM NHẠC GIÁ RẺ TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ VOIP

Chuyên ngành : Công nghệ thông tin

LUẬN VĂN THẠC SĨ KĨ THUẬT
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS. NGUYỄN THỊ HOÀNG LAN

HÀ NỘI – 2014


LỜI CAM ĐOAN
Luận văn này đƣợc hoàn thành sau một thời gian nghiên cứu và tìm hiểu các nguồn
tài liệu đã học, sách báo chuyên ngành cũng nhƣ các thông tin trên Internet mà theo
tôi là hoàn toàn tin cậy. Tôi xin cam đoan luận văn này không giống với bất kỳ công
trình nghiên cứu hay luận văn nào trƣớc đây mà tôi đã biết.
Hà Nội, ngày 25 tháng 03 năm 2014
Ngƣời thực hiện

Vũ Mạnh Thiên

2

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................2
DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VÀ KÝ HIỆU VIẾT TẮT ..................................5
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ TRONG LUẬN VĂN ................................................6
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TRONG LUẬN VĂN ..........................................8
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VOIP VÀ PHẦN MỀM TỔNG ĐÀI ASTERISK
...................................................................................................................................12
1.1

Tổng quan về VoIP ......................................................................................12

1.1.1

Khái niệm VoIP ....................................................................................12

1.1.3

Các thành phần trong hệ thống mạng VoIP ..........................................14

1.1.4

Phƣơng thức hoạt động .........................................................................15

1.1.5

Các giao thức trong mạng VoIP ...........................................................16

1.2

Phần mềm tổng đài asterisk .........................................................................17

1.2.1

Giới thiệu Asterisk ................................................................................17

1.2.2

Cấu trúc Asterisk ..................................................................................18

1.2.3

Các tính năng cơ bản của tổng đài Asterisk..........................................20

CHƢƠNG 2: XÂY DỰNG TỔNG ĐÀI QUÀ TẶNG ÂM NHẠC GIÁ RẺ TRÊN
NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ VOIP............................................................................21
2.1

Giới thiệu bài toán .......................................................................................21

2.1.1

Giới thiệu tổng đài quà tặng âm nhạc ...................................................21

2.1.2

Đối tƣợng khai thác và sử dụng tổng đài quà tặng âm nhạc .................24

2.1.3

Yêu cầu cần đạt đƣợc ............................................................................24

2.2

Khảo sát và phân tích tổng đài quà tặng âm nhạc đang tác nghiệp .............25

2.2.1

Mô hình tổng đài quà tặng âm nhạc đang tác nghiệp ...........................25

2.2.2

Quy trình nghiệp vụ của hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc đang tác

nghiệp ...............................................................................................................26
2.2.3
2.3

Chi phí gửi quà tặng của mô hình quà tặng âm nhạc đang tác nghiệp .29

Phân tích đề xuất cải tiến giải pháp tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ ........31

2.3.1

Mô hình bài toán đề xuất ......................................................................31

2.3.2

Phân tích cải tiến quy trình nghiệp vụ cho hệ thống quà tặng âm nhạc

giá rẻ ...............................................................................................................34

3


2.3.3

Phân tích chi phí tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ ..............................37

2.3.4

Xây dựng giải pháp công nghệ áp dụng cho tổng đài quà tặng âm nhạc

giá rẻ ...............................................................................................................38
2.4

Phân tích thiết kế hệ thống tổng đài đài quà tặng âm nhạc giá rẻ ...............44

2.4.1

Phân tích luồng thông tin vào hệ thống ................................................44

2.4.2

Phân tích quá trình xử lý gọi ra cho từng yêu cầu gửi tặng ..................46

2.4.3

Phân tích công cụ hỗ trợ vận hành hệ thống .........................................48

2.5

Xây dựng và triển khai thử nghiệm hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc giá

rẻ

.....................................................................................................................50
2.5.1

Thiết kế database trên mô hình thực thể liên kết ..................................50

2.5.2

Xây dựng kịch bản sử dụng dịch vụ gửi quà tặng âm nhạc trên 1900 .53

2.5.3

Xây dựng thành phần tiếp nhận yêu cầu: thông tin về quà tặng ...........60

2.5.4

Xây dựng thành phần đáp ứng yêu cầu: phát tự động quà tặng ...........63

2.5.5

Xây dựng công cụ hỗ trợ vận hành hệ thống. .......................................66

2.6

Tổng hợp đánh giá của ngƣời dùng đối với tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ
.....................................................................................................................68

2.6.1

Kết quả xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc .......................................68

2.6.2

Đánh giá về chi phí trong tổng đài quà tặng âm nhạc ..........................73

CHƢƠNG III SO SÁNH VÀ ĐÁNH GIÁ KÊT QUẢ ............................................77
3.1

Các hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc khác ............................................77

3.2

Tiêu chí so sánh, đánh giá ...........................................................................79

3.3

So sánh đánh giá tổng đài quà tặng âm nhạc với các hệ thống khác ...........80

3.4

Kế hoạch triển khai tổng đài quà tặng âm nhạc trong thực tế .....................83

3.4.1 Triển khai thực tế ......................................................................................83
3.4.2 Hƣớng phát triển .......................................................................................83

KẾT LUẬN ...............................................................................................................85
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................86
PHỤ LỤC ..................................................................................................................87

4


DANH MỤC CÁC THUẬT NGỮ VÀ KÝ HIỆU VIẾT TẮT
Từ

STT

Nghĩa

1

VoIP

Voice over IP

2

PSTN

Public switched telephone network

3

TDM

Time-division multiplexing

4

IP

Internet protocol

5

RTP

Real-time transport protocol

6

RTCP

Real-time transport control protocol

7

SIP

Session initiation protocol

8

PBX

Private branch exchange

9

STDIN

Standard input

10

STDOUT

Standard output

11

AGI

Asterisk gateway interface

12

GSM

Global system for mobile

13

UDP

User Datagram Protocol

14

IVR

Interactive Voice Respone

15

QTAN

Quà tặng âm nhạc

16

CSKH

Chăm sóc khách hàng

17

AMI

Asterisk manager interface

18

DML

Dynamic module loader

19

AP

Application launcher

20

API

Application programming interface

5


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ TRONG LUẬN VĂN
Hình 1: Sơ đồ minh họa kết nối mạng VoIP .............................................................12
Hình 2: Computer to computer .................................................................................13
Hình 3: Computer to phone .......................................................................................13
Hình 4: Phone to phone .............................................................................................14
Hình 5: Các thành phần trong mạng VoIP ................................................................14
Hình 6: Các giao thức trong mạng VoIP...................................................................16
Hình 7: Chuyển mạch tích hợp trong Asterisk..........................................................18
Hình 8: Cấu trúc Asterisk ..........................................................................................18
Hình 9: Mô hình bài toán ..........................................................................................25
Hình 10: : Mô hình kết nối khách hàng- dịch vụ ......................................................26
Hình 11: Mô hình bài toán đề xuất ...........................................................................31
Hình 12: Mô hình hạ tầng kĩ thuật hệ thống .............................................................32

Hình 14: Quy trình nghiệp vụ cho chăm sóc khách hàng .........................................36
Hình 15: Sơ đồ giao tiếp giữa ứng dụng viết bằng ngôn ngữ cấp cao với tổng đài
Asterisk......................................................................................................................40
Hình 16: Sơ đồ các bƣớc thực thi 1 AGI script.........................................................41
Hình 17: Luồng thông tin vào hệ thống ....................................................................44
Hình 18: Quá trình xử lý gọi ra cho 1 yêu cầu gửi tặng............................................46
Hình 19: Quá trình xử lý gọi ra phát nhiều quà tặng cùng một thời điểm ................47
Hình 20: Mô hình thực thể liên kết hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc .................51
Hình 21: Sơ đồ dữ liệu quan hệ của hệ thống quà tặng âm nhạc ..............................53
Hình 22: Kịch bản thoại của tổng đài quà tặng âm nhạc ..........................................53
Hình 23: Kịch bản thoại phát quà tặng .....................................................................59
Hình 24: Mô hình luồng dữ liệu tiếp nhận thông tin yêu cầu gửi tặng .....................60
Hình 25: Sơ đồ giải thuật tiếp nhận thông tin yêu cầu gửi tặng trong hệ thống quà
tặng âm nhạc .............................................................................................................62
Hình 26: Mô hình luồng dữ liệu phát quà tặng trong hệ thống quà tặng âm nhạc ...63

6


Hình 27: Sơ đồ giải thuật đáp ứng yêu cầu gửi tặng trong hệ thống quà tặng âm
nhạc ...........................................................................................................................64
Hình 28: Mô hình file .call sử dụng trong hệ thống quà tặng âm nhạc ....................65
Hình 29: Sơ đồ giải thuật cho kịch bản thoại phát quà tặng .....................................65
Hình 30: Sơ đồ giải thuật cho công cụ biên tập bài hát và yêu cầu gửi tặng ............67
Hình 31: Giao diện phần biên tập bài hát trong công cụ hỗ trợ biên tập ..................72
Hình 32: Giao diện biên tập yêu cầu trong công cụ biên tập ....................................73

7

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU TRONG LUẬN VĂN
Bảng 1: Chi phí và giá trị quà tặng âm nhạc .............................................................27
Bảng 2: Chi phí của doanh nghiệp ............................................................................29
Bảng 3: Mô hình dữ liệu quan hệ ..............................................................................51
Bảng 4: Lời kịch bản dịch vụ của tổng đài quà tặng âm nhạc ..................................54
Bảng 5: Bảng test dịch vụ và nhận xét chất lƣợng dịch vụ thực tế ...........................69
Bảng 6: Đánh giá chi phí trong tổng đài quà tặng âm nhạc ......................................73
Bảng 7: So sanh chi phí quy trình cũ và quy trình mới.............................................75
Bảng 8: So sánh về giá cƣớc gửi tặng .......................................................................80
Bảng 9: So sánh về tính sẵn sàng của dịch vụ ..........................................................81
Bảng 10: So sánh về chât lƣợng dịch vụ ...................................................................82

8


MỞ ĐẦU
Trong thời đại ngày nay, xã hội ngày một phát triển, đời sống của chúng ta
ngày một nâng cao, ngoài các nhu cầu về vật chất, nhu cầu về tinh thần là nhu cầu
không thể thiếu đƣợc của con ngƣời. Khicon ngƣời có điều kiện quan tâm đến nhau
nhiều hơn thì nhu cầu gửi tặng quà tặng, gửi tặng những lời chúc vào ngày sinh
nhật, trong các dịp lễ tết (20-10, 8-3, 20-11, 14-2, …), hoặc trong những giây phút
đặc biệt khi bảy tỏ tình cảm tới ngƣời yêu, ngƣời thân, bạn bè, thầy cô, … ngày một
nhiều. Có rất nhiều hình thức gửi tặng: Gửi trực tiếp, gửi qua đƣờng bƣu điện, qua
mạng xã hội: facebook,… Tuy nhiên: Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể gửi
quà tặng hiện vật, nó còn tuy thuộc vào điều kiện tài chính và mối quan hệ với
ngƣời nhận. Không phải lúc nào bạn cũng có thể gặp trực tiếp ngƣời bạn muốn gửi
tặng. Gửi lời chúc sinh nhật tới một ai đó qua facebook rất thuận tiện và đơn giản
nhƣng không thể hiện đƣợc nhiều tình cảm đối với ngƣời nhận lời chúc.Nhƣng quà
tặng âm nhạc trực tiếp trên điện thoại sẽ làm đƣợc những điều đó: Một bài hát thay
lời muốn nói kèm theo một lời chúc, một lời nhắn nhủ bằng chính giọng nói của

mình sẽ mang đến một cảm xúc rất ngọt ngào trong lòng người nhận.
Xuất phát từ thực tiễn của con ngƣời, cùng sự đam mê về nền tảng công nghệ VoIP,
tác giả muốn xây dựng một tổng đài quà tặng âm nhạc, nơi sẽ là cầu nối giúp mọi
ngƣời thể hiện tình cảm cho nhau qua cầu nối âm nhạc, điểm nhấn khác biệt tập
trung vào hai yêu tố: Chất lƣợng dịch vụ tốt và chi phí thấp cho cả ngƣời dùng và
công ty cung cấp dịch vụ, đảm bảo có thể cạnh tranh và chiếm thị phần của các đơn
vị đang cung cấp dịch vụ hiện tại.Chính vì thế trong luận văn này tác giả đã chọn đề
tài:
“Nghiên cứu, thiết kế và xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ trên nền tảng
công nghệ VoIP”

9


Toàn bộ nội dung luận văn đƣợc trình bày trong ba chƣơng
Chương 1- Tổng quan về VoIP và phần mềm tổng đài Asterisk
Trình bày tổng quan các khái niệm về công nghệ VoIP, thành phần, các giao thức
và hoạt động của mạng VoIP. Sau đó đi sâu giới thiệu ứng dụng cụ thể của VoIP
qua phần mềm tổng đài mã nguồn mở Asterisk.
Chương 2 – Xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ trên nền tảng công nghệ
VoIP
Trình bày nội dung bài toán tổng đài quà tặng âm nhạc giá rẻ trên nền tảng công
nghệ VoIP. Đƣa ra mô hình bài toán, phân tíchmô hình bài toán, kết hợp với giải
pháp công nghệ đƣa ra mô hình tổng đài quà tặng âm nhạc cần xây dựng. Phân tích
thiết kế và xây dựng các thành phần hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc. Trình bày
kết quả thực nghiệm tổng đài quà tặng âm nhạc.
Chương 3 – So sánh và đánh giá kết quả
Trình bày các mô hình tổng đài quà tặng âm nhạc của các đơn vị đang cung cấp,
tiêu chí so sánh đánh giá.So sánh và phân tích ƣu nhƣợc điểm của từng hệ thống so
với hệ thống mà tác giả xây dựng. Kế hoạch triển khai hệ thống tổng đài quà tặng

âm nhạc giá rẻ trong thực tế và hƣớng phát triển.
Sau hơn 2 năm học tập và rèn luyện tại trƣờng Đại học Bách Khoa Hà Nội, đến nay
tôi đã hoàn thành chƣơng trình học tập và luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ kĩ thuật
chuyên ngành Công nghệ thông tin.
Để có đƣợc những kết quả khiêm tốn ngày hôm nay, tôi xin trân trọng cảm ơn:
 Ban giám hiệu nhà trƣờng cùng các thầy, cô trong viện Công nghệ thông tin
và truyền thông đã tận tâm giảng dạy và truyền đạt những kiến thức quý báu
cho tôi.
 Đặc biệt tôi xin tỏ lòng kính trọng và biết ơn chân thành đến Cô giáo, Phó
giáo sƣ.Tiến sĩ Nguyễn Thị Hoàng Lan, ngƣời đã trực tiếp hƣớng dẫn tận
tình và tạo mọi điều kiện giúp tôi hoàn thành đƣợc luận văn tốt nghiệp này.
Em xin cảm ơn Cô.

10


Tôi cũng xin đƣợc đặc biệt cảm ở đến các anh, chị đồng nghiệp tại công ty VMG
Việt Nam đã tạo điều kiện, giúp đỡ em trong thời gian vừa qua.
Cuối cùng, tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn đến gia đình và bạn bè, những ngƣời đã luôn
ở bên, động viên và khích lệ tôi trong suốt chặng đƣờng học tập đã qua.
Hà Nội, ngày 24, tháng 03, năm 2014
NGƢỜI THỰC HIỆN

KS. VŨ MẠNH THIÊN

11


CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ VOIP VÀ PHẦN MỀM TỔNG ĐÀI
ASTERISK

1.1 Tổng quan về VoIP
1.1.1 Khái niệm VoIP
VoIP viết tắt bởi Voice over Internet Protocol, hay còn đƣợc gọi dƣới các tên khác
nhƣ: Internet telephony, IP Telephony, Broadband telephony, Broadband Phone và
Voice over Broadband.

Hình 1: Sơ đồ minh họa kết nối mạng VoIP
VoIP là một công nghệ cho phép truyền âm thanh thời gian thực qua băng thông
Internet và các kết nối IP. Trong đó tín hiệu âm thanh (voice signal) sẽ đƣợc chuyển
đổi thành các gói dữ liệu ( data packets) thông qua môi trƣờng mạng Internet trong
môi trƣờng VoIP, sau lại đƣợc chuyển thành tín hiệu âm đến thiết bị ngƣời nhận.
VoIP sử dụng kỹ thuật số và yêu cầu kết nối băng thông tốc độ cao nhƣ DSL hoặc
cáp. Có rất nhiều nhà cung cấp khác nhau cung cấp VoIP và nhiều dịch vụ khác.
Ứng dụng chung nhất của VoIP cho sử dụng cá nhân hoặc gia đình là các dịch vụ
điện thoại dựa trên Internet có chuyển mạch điện thoại. Với ứng dụng này, bạn vẫn
cần có một số điện thoại, vẫn phải quay số để thực hiện cuộc gọi nhƣ sử dụng thông
thƣờng.
12


1.1.2 Các mô hình VoIP
Computer to computer:

Hình 2: Computer to computer
Với một kênh truyền Internet có sẵn, là một dịch vụ miễn phí đƣợc sử dụng rộng rãi
khắp nơi trên thế giới. Chỉ cần ngƣời gọi (caller) và ngƣời nhận ( receiver) sử dụng
chung một VoIP service (Skype,MSN,Yahoo Messenger,…), hai headphone và
microphone, card âm thanh. Cuộc hội thoại là không giới hạn.
Computer to phone:

Hình 3: Computer to phone
Là một dịch vụ có phí. Bạn phải trả tiền để có mộttài khoản và một phần mềm
(VDC,Evoiz,Netnam,…). Với dịch vụ này một máy PC có kết nối tới một máy điện
thoại thông thƣờng ở bất cứ đâu ( tuỳ thuộc phạm vi cho phép trong danh sách các
quốc gia mà nhà cung cấp cho phép). Ngƣời gọi sẽ bị tính phí trên lƣu lƣợng cuộc
gọi và khấu trừ vào tài khoản hiện có.
Ƣu điểm : Đối với các cuộc hội thoại quốc tế, ngƣời sử dụng sẽ tốn ít phí hơn một
cuộc hội thoại thông qua hai máy điện thoại thông thƣờng. Chi phí rẻ, dễ lắp đặt.
Nhƣợc điểm: chất lƣợng cuộc gọi phụ thuộc vào kết nối internet và dịch vụ nhà
cung cấp.

13


Phone to phone:

Hình 4: Phone to phone
Là một dịch vụ có phí. Bạn không cần một kết nối Internet mà chỉ cần một VoIP
adapter kết nối với máy điện thoại. Lúc này máy điện thoại trở thành 1 IP phone.
1.1.3 Các thành phần trong hệ thống mạng VoIP

Hình 5: Các thành phần trong mạng VoIP
Các thành phần cốt lõi của một mạng VoIP bao gồm: Gateway, VoIP Server, IP
network, End User Equipments.
Gateway: Là thành phần giúp chuyển đổi tín hiệu analog sang tín hiệu số (và ngƣợc
lại).
A- VoIP gateway : là các gateway có chức năng làm cầu nối giữa mạng điện
thoại thƣờng ( PSTN ) và mạng VoIP.

14

B- VoIP GSM Gateway: là các gateway có chức năng làm cầu nối cho các
mạng IP, GSM và cả mạng analog.
VoIP server: Là các máy chủ trung tâm có chức năng định tuyến và bảo mật cho
các cuộc gọi VoIP.
A-Trong mạng H.323 chúng đƣợc gọi là gatekeeper.
B-Trong mạng SIP các server đƣợc gọi là SIP server.
Thiết bị đầu cuối (End user equipments ):
A-Softphone và máy tính cá nhân (PC) : Bao gồm một headphone, một phần
mềmvà một kết nối Internet. Các phần mềm miễn phí phổ biến nhƣ Skype,
Ekiga, GnomeMeeting, Microsoft Netmeeting, SIPSet, ..
B-Điện thoại truyền thông với IP adapter: Để sử dụng dịch vụ VoIP thì máy
điện thoại thông dụng phải gắn với một IP adapter để có thể kết nối với VoIP
server. Adapter là một thiết bị có ít nhất một cổng RJ11 (để gắn với điện
thoại), RJ45 (để gắn với đƣờng truyền Internet hay PSTN) và 1 cổng cắm
nguồn.
C-IP phone : Là các điện thoại dùng riêng cho mạng VoIP. Các IP phone
không cần VoIP Adapter bởi chúng đã đƣợc tích hợp sẵn bên trong để có thể
kết nối trực tiếpvới các VoIP server.
1.1.4 Phƣơng thức hoạt động
VoIP chuyển đổi tín hiệu giọng nói thông qua môi trƣờng mạng (IP based network).
Do vậy, trƣớc hết giọng nói (voice) sẽ phải đƣợc chuyển đổi thành các bits ( digital
bits) và đƣợc đóng gói thành các packet để sau đó đƣợc truyền tải qua mạng IP
network và cuối cùng sẽ đƣợc chuyển lại thành tín hiệu âm thanh đến ngƣời nghe.
Tiến trình hoạt động của VoIP thông qua 2 bƣớc:
Call Setup: Trong quá trình này, ngƣời gọi sẽ phải xác định vị trí ( thông qua địa chỉ
của ngƣời nhận) và yêu cầu một kết nối để liên lạc với ngƣời nhận.Khi địa chỉ
ngƣời nhận đƣợc xác định là tồn tại trên các proxy server thì các proxy server giữa
hai ngƣời sẽ thiết lập một cuộc kết nối cho quá trình trao đổi dữ liệu voice.

15


Voice data processing: Tín hiệu giọng nói (analog) sẽ đƣợc chuyển đổi sang tín
hiệu số ( digital) rồi đƣợc nén lại nhằm tiết kiệm đƣờng truyền (bandwidth) sau đó
sẽ đƣợc mã hóa (tăng độ bảo mật). Các mẫu âm thanh (voice samples) sau đó sẽ
đƣợc chèn vào các gói dữ liệu để đƣợc vận chuyển trên mạng. Giao thức dùng cho
các gói voice này là RTP (Real-Time Transport Protocol). Một gói tin RTP có các
trƣờng đầu chứa dữ liệu cần thiết cho việc biên dịch lại các gói tin sang tín hiệu
voice ở thiết bị ngƣời nghe. Các gói tin voice đƣợc truyền đi bởi giao thức UDP. Ở
thiết bị cuối, tiến trình đƣợc thực hiện ngƣợc lại.
1.1.5 Các giao thức trong mạng VoIP
VoIP cần 2 loại giao thức : Signaling protocol và Media Protocol.

Hình 6: Các giao thức trong mạng VoIP
A-Signaling Protocol điều khiển việc cài đặt cuộc gọi. Các loại signaling protocols
bao gồm: H.323, SIP, MGCP, Megaco/H.248 và các loại giao thức có bản quyền
riêng nhƣ UNISTIM, SCCP, Skype, CorNet-IP,…
B- Media Protocols: điều khiển việc truyền tải tiếng nói data qua môi trƣờng mạng
IP. Các loại Media Protocols nhƣ: RTP ( Real-Time Protocol),RTCP (RTP control

16


Protocol) , SRTP (Secure Real-Time Transport Protocol), và SRTCP (Secure
RTCP).
1.2 Phần mềm tổng đài asterisk
1.2.1 Giới thiệu Asterisk
Asterisk là phần mềm thực hiện chức năng tổng đài điện thoại nội bộ (PBX), cho

phép các máy điện thoại nhánh (extension) thực hiện cuộc gọi với nhau và kết nối
với các hệ thống điện thoại khác bao gồm cả mạng điện thoại analog thông thƣờng
(PSTN) và VoIP. Asterisk có đầy đủ tính năng của tổng đài PBX thƣơng mại: hộp
thƣ thoại, hội đàm, tƣơng tác thoại (menu thoại)…Đặc biệt, Asterisk còn hỗ
trợ nhiều giao thức VoIP nhƣ SIP và H.323, hoạt động nhƣ trạm kết nối giữa các
điện thoại IP và mạng PSTN. Tên Asterisk có nguồn gốc từ ký tự * đƣợc dùng
trong Unix và Linux, thể hiện cho tùy chọn bất kỳ.
Asterisk là hệ thống chuyển mạch mềm, là phần mềm nguồn mở đƣợc viết bằng
ngôn ngữ C chạy trên hệ điều hành Linux. Cũng nhƣ nhiều dự án nguồn mở,
Asterisk thoạt đầu đƣợc xây dựng nhằm đáp ứng nhu cầu cá nhân.Khi còn là sinh
viên khoa kỹ thuật máy tính tại đại học Auburn Alabama(Mỹ), Mark Spencer đã
thành lập công ty cung cấp dịch vụ hỗ trợ ngƣời dùng Linux qua điện thoại.Để tiết
kiệm chi phí, thay vì mua tổng đài PBX có sẵn, Mark đã quyết định tự xây dựng
phần mềm thực hiện chức năng tổng đài chạy trên PC dùng hệ điều hành Linux và
kết quả là Asterisk ra đời. [Asterisk: The Future of Telephony-Chaper 1. A
Telephony Revolution]

17


Hình 7: Chuyển mạch tích hợp trong Asterisk
Asterisk là hệ thống chuyển mạch tích hợp, vừa là công nghệ truyền thống TDM
vừa là chuyển mạch VoIP.Hình trên cũng cho thấy khả năng giao tiếp của hệ
thống.Giao tiếp với điện thoại analog thông thƣờng, giao tiếp với thiết bị điện thoại
VoIP, ngoài ra còn có thể giao tiếp với mạng PSTN và các nhà cung cấp VoIP khác.
1.2.2 Cấu trúc Asterisk

Hình 8: Cấu trúc Asterisk

18

Asterisk đƣợc thiết kế dƣới dạng module, các thành phần chức năng đƣợc thiết kế
theo từng module riêng biệt và tách rời với phần chuyển mạch lõi, dễ dàng điều
chỉnh và mở rộng.
Cấu trúc hệ thống Asterisk bao gồm các khối chức năng: []
Chức năng Dynamic Module Loader(DML): Thực hiện nạp driver của các thiết bị,
nạp các kênh giao tiếp, các dạng format, code và các ứng dụng liên quan, đồng thời
các hàm API cũng đƣợc liên kết nạp vào hệ thống.
Chức năng PBX Switching Core: Thực hiện chuyển cuộc gọi. Các cuộc gọi đƣợc
chuyển mạch tuỳ theo kịch bản trong kế hoạch quay số (Dialplan) đƣợc cấu hình
trong file extension.conf.
Chức năng Application Launcher (AP): Thực hiện cung cấp âm mời quay số, hồi
âm chuông, định hƣớng cuộc gọi, kết nối đến hộp thƣ thoại.
Chức năng Code Translator: Hỗ trợ với nhiều chuẩn mã hoá khác nhau.
Ngoài ra còn nhiều chức năng khác.
Asterisk là sự kết hợp giữa công nghệ điện thoại và ứng dụng thoại.
Công nghệ điện thoại bao gồm:
 Các giao thức cho VOIP nhƣ SIP, H323, IAX, MGCP…
 Các công nghệ cho hệ thống chuyển mạch mạch TDM nhƣ T1, E1,
ISDN…và các giao tiếp đƣờng truyền thoại Analog.
Ứng dụng thoại bao gồm:Chuyển mạch cuộc gọi, tƣơng tác thoại, hiển thị số gọi
đến, hộp thƣ thoại,…
Hệ thống bao gồm 4 API chức năng chính:
Codec translator API: Các hàm đảm nhiệm thực thi và giải nén các chuẩn khác
nhau nhƣ G711, GMS, G729…
Asterisk Channel API : Giao tiếp với các kênh liên lạc khác nhau, đây là đầu mối
cho việc kết nối các cuộc gọi tƣơng thích với nhiều chuần khác nhau nhƣ SIP, IAX,
H323. Zaptel…
Asterisk file format API : Asterisk tƣơng thích với việc xử lý các loại file có định

dạng khác nhau nhƣ Mp3, wav, gsm…

19


Asterisk Aplication API : Bao gồm tất cả các ứng dụng đƣợc thực thi trong hệ thống
Asterisk nhƣ voicemail, callerID…
1.2.3 Các tính năng cơ bản của tổng đài Asterisk
Asterisk thực hiện rất nhiều ngữ cảnh ứng dụng khác nhau tùy vào nhu cầu sử dụng:
Tổng đài VoIP: IP PBX có đầy đủ các tính năng của một tổng đài Analoge PBX
nhƣ: Gọi miễn phí giữa tất cả máy nhánh nằm trong hệ thống tổng đài IP (các máy
nhánh có thể đặt ở bất cứ đâu trên thế giới miễn sao có đƣờng ADSL, chỉ mất phí
truy cập Internet), có thể gọi đến các số di động và cố định trong nƣớc, gọi đi quốc
tế giá rẻ. Gọi liên tỉnh đến số cố định nhƣng trả cƣớc nội hạt, ghi âm cuộc gọi, quản
lý thông tin cuộc gọi đi đến.
IVR-Interactive Voice Respone (tương tác thoại): Cho phép thực hiện các cuộc gọi
rẽ nhánh tùy theo tƣơng tác của ngƣời gọi, áp dụng vào các dịch vụ voice giá trị gia
tăng 1900, 1800,..
Call Queue (Quản lý hàng đợi cuộc gọi): ứng dụng trong xây dựng các trung tâm
chăm sóc khách hàng Call Center.
Conference: Tạo các phòng họp hội nghị cho phép nhiều ngƣời dùng cùng tham gia
Voice mail: Tạo hộp thƣ thoại, cho phép khách hàng lựa chọn hộp thƣ thoại tùy theo
tƣơng tác của ngƣời gọi.
Các tính năng khác: Call Parking, Remote call pickup, privacy Manager, Caller ID,
Blacklist, ….

20


CHƢƠNG 2: XÂY DỰNG TỔNG ĐÀI QUÀ TẶNG ÂM NHẠC GIÁ RẺ

TRÊN NỀN TẢNG CÔNG NGHỆ VOIP
2.1 Giới thiệu bài toán
2.1.1 Giới thiệu tổng đài quà tặng âm nhạc
Dựa trên tính năng IVR (Interactive Voice Respone) của hệ thống Asterisk: Cho
phép thực hiện các cuộc gọi rẽ nhánh tùy theo tƣơng tác của ngƣời gọi, áp dụng vào
các dịch vụ voice giá trị gia tăng 1900, 1800,..
Dựa trên công nghệ tự động gọi ra tới một số thuê bao theo thời gian định trƣớc của
hệ thống Asterisk.
Dựa trên công nghệ chơi file nhạc (mp3,wav) trên đƣờng thoại qua hệ thống
Asterisk.
Dựa trên việc tìm hiểu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng (các thuê bao của các nhà
mạng): Trong thời đại ngày nay, xã hội ngày một phát triển, đời sống của chúng ta
ngày một nâng cao, nhu cầu vui chơi giải trí ngày một tăng, con ngƣời có điều kiện
quan tâm đến nhau nhiều hơn. Nhu cầu gửi tặng quà, những lời chúc vào ngày sinh
nhật, hoặc trong các dịp lễ tết (20-10, 8-3, 20-11, 14-2, …), trong những giây phút
đặc biệt.. tới ngƣời yêu, ngƣời thân, bạn bè, thầy cô, … ngày một nhiều. Có rất
nhiều hình thức gửi tặng: gặp trực tiếp, gửi qua đƣờng bƣu điện, qua Internet, tuy
nhiên: Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể gặp mặt trực tiếp, chỉ có những
món quà vật chất chúng ta mới gửi đi bằng đƣờng bƣu điện đƣợc còn món quà về
mặt tinh thần, tình cảm thì sao? qua Internet, qua SMS liệu chúng ta có thể diễn đạt
đúng và hết cảm xúc của chúng ta không.
“
» Đôi khi ...
» Một chút bất ngờ làm cuộc sống thêm thú vị ...
» Một món quà nhỏ nhƣng mang lại niềm hạnh phúc thật lớn lao ...
» Có những lúc ngôn ngữ trở nên bất lực để diễn tả cảm xúc ...
» Hãy để âm nhạc bày tỏ những điều bạn muốn nói ...

21

» Hãy chia sẻ buồn vui đến ngƣời tri kỷ ...
» Hãy để ngƣời bạn yêu thƣơng đƣợc nhận một ca khúc lãng mạn mỗi ngày !
» Hãy để bạn bè, ngƣời thân bất ngờ khi nhận đƣợc quà tặng của bạn !
» Tổng đài quà tặng âm nhạc Vmusic sẽ cùng Bạn tạo nên sự bất ngờ ấy !
» Một bài hát thay lời muốn nói kèm theo một lời chúc, một lời nhắn nhủ bằng
chính giọng nói của mình. Chắc chắn sẽ để lại một cảm xúc rất ngọt ngào trong lòng
ngƣời nhận .
... và nếu nhƣ :
» Nếu bạn thích 1 ngƣời nào đó và muốn bày tỏ tình cảm của mình cho ngƣời đó
qua lời một bài hát ?
» Nếu ngƣời yêu của bạn làm bạn buồn, bạn giận hờn, căm ghét và trách móc ngƣời
ấy ?
» Nếu bạn và ngƣời ấy yêu nhau, mà giờ đây 2 ngƣời phải chia tay, làm bạn đau
khổ ?
» Nếu bạn và ngƣời ấy đã có những kỷ niệm ngọt ngào và lãng mạn, bạn muốn hâm
nóng lại tình yêu của bạn và ngƣời ấy ?
» Nếu bạn và ngƣời ấy yêu nhau, nhƣng giờ đây ngƣời ấy đang ở phƣơng trời xa
nhớ ?
» Nếu bạn đã gây nên lỗi lầm với 1 ngƣời và bây giờ bạn muốn có 1 lời xin lỗi,
mong đƣợc tha thứ ?
» Nếu bạn muốn an ủi, động viên 1 ngƣời, vì ngƣời đó đang buồn, đang chán đời và
bế tắt ?
» Nếu bạn muốn bày tỏ tình cảm của mình nhƣng bạn nhút nhác, mắc cỡ, ngại
ngùng ?
» Nếu hôm này là ngày sinh nhật của ngƣời ấy ...
Hệ thống tổng đài quà tặng âm nhạc Vmusic sẽ giúp bạn thực hiện điều đó!
!”

22

Căn cứ vào sức mạnh công nghệ và nhu cầu thực tế của đời sống nhƣ em đã nói ở
trên, em muốn xây dựng một hệ thống mà qua đó khách hàng có thể gửi tặng ngƣời
yêu, ngƣời thân, bạn bè, đối tác của ngƣời đó một món quà tinh thần ý nghĩa chỉ
bằng những tƣơng tác đơn giản trên điện thoại của họ đến hệ thống. Hệ thống có tên
là: Tổng đài quà tặng âm nhạc.
Tổng đài quà tặng âm nhạc là tổng đài cung cấp dịch vụ gửi tặng bài hát kèm lời
chúc đƣợc ngƣời gửi ghi âm trƣớc tới ngƣời nhận vào một thời gian xác định do
ngƣời gửi yêu cầu. Cụ thể:
Ngƣời gửi gọi vào điện đến tổng đài qua đầu số dịch vụ (1900), sau khi kết nối tổng
đài, ngƣời gửi sẽ thực hiện các thao tác theo hƣớng dẫn của tổng đài:
-

Nhập mã bài hát gửi tặng (nếu chƣa biết mã thì chọn nhánh gặp chăm sóc khách
hàng để hỏi mã của bài hát muốn gửi tặng)

-

Ghi âm lời chúc mà ngƣời gửi muốn gửi đến ngƣời nhận

-

Nhập thời gian gửi quà tặng

-

Nhập số điện thoại ngƣời nhận quà.

Tổng đài quà tặng âm nhạc tiếp nhận thông tin do ngƣời gửi yêu cầu và lƣu thông

tin vào database, mỗi một yêu cầu ứng với một bản ghi.
Tổng đài sẽ thực hiện check thời gian hiện tại so với thời gian gửi tặng của các yêu
cầu, nếu trùng khớp sẽ tiến hành tự động gọi điện cho số điện thoại nhận quà, sau
khi kết nối tổng đài sẽ phát quà tặng: Bài hát kèm lời chúc tới số điện thoại nhận
quà.
Tổng đài quà tặng âm nhạc có sử dụng hệ thống tin nhắn để thông báo trạng thái
quà tặng tới ngƣời gửi và ngƣời nhận cụ thể:
-

Trƣớc thời điểm gửi quà, tổng đài sẽ gửi nội dung thông báo là trong ít phút sắp
tới mời ngƣời gửi quà đón nghe quà tặng âm nhạc từ số điện thoại ngƣời gửi

-

Sau thời điểm gửi quà, tổng đài sẽ gửi thông báo cho ngƣời gửi về quà tặng đã
đến ngƣời nhận.

Tổng đài quà tặng âm nhạc đƣợc hỗ trợ bởi đội ngũ chăm sóc khách hàng và biên
tập bài hát.

23


2.1.2 Đối tƣợng khai thác và sử dụng tổng đài quà tặng âm nhạc
-

Phía sử dụng tổng đài quà tặng âm nhạc (khách hàng):

Đối tƣợng chính sử dụng dịch vụ tập trung vào giới trẻ (7x, 8x, 9x, …). Đối tƣợng
sử dụng dịch vụ là thuê bao của các mạng di động (Viettel, Mobi, Vina,… ), đối

tƣợng sử dụng sở hữu điện thoại: điện thoại thƣờng, điện thoại smartphone (có nối
mạng), điện thoại ip phone (hoặc máy tính có nối mạng).
-

Phía cung cấp dịch vụ:

Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ giá trị gia tăng trên di động: Công ty cổ phần
truyền thông VMG Việt Nam.
-

Hình thức cung cấp:

Doanh nghiệp đầu tƣ hạ tầng server, đƣờng truyền, xây dựng tổng đài quà tặng âm
nhạc, xây dựng đội ngũ chăm sóc khách hàng, biên tập viên, quảng cáo truyền
thông dịch vụ. Khách hàng sử dụng dịch vụ, trả phí sử dụng dịch vụ cho doanh
nghiệp.
2.1.3 Yêu cầu cần đạt đƣợc
Xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc
-

Tiếp nhận đƣợc đầy đủ, chính xác thông tin mà ngƣời gửi quà cung cấp: Bài hát,
lời chúc, thời gian gửi, số điện thoại ngƣời nhận quà.

-

Gửi đúng quà tặng âm nhạc kèm lời chúc vào đúng thời điểm cho ngƣời nhận.

-

Tiếp nhận số lƣợng lớn yêu cầu gửi tặng và đáp ứng quà tặng đồng thời (max:

120 cuộc đồng thời)

Xây dựng kênh tiếp nhận và đáp ứng quà tặng để chi phí cho ngƣời sử dụng và
cung cấp dịch vụ quà tặng âm nhạc giảm xuống.
Nhà cung cấp tổng đài dịch vụ phải bỏ chi phí: đầu tƣ hạ tầng server, đƣờng truyền,
xây dựng tổng đài quà tặng âm nhạc, xây dựng đội ngũ chăm sóc khách hàng, biên
tập viên, quảng cáo truyền thông dịch vụ và phí gọi ra cho mỗi quà tặng. Nhà cung
cấp tổng đài sẽ thu phí của khách hàng sử dụng dịch vụ sao cho họ bù vào chi phí
và có lãi. Phí thu đó sẽ càng nhỏ nếu nhà cung cấp bỏ ra chi phí dịch vụ càng nhỏ.

24


Phí thu đó nhỏ đi sẽ có lợi cho cả ngƣời sử dụng dịch vụ (giá rẻ hơn) lẫn nhà cung
cấp dịch vụ (nhiều khách hàng sử dụng dịch vụ hơn).
2.2 Khảo sát và phân tích tổng đài quà tặng âm nhạc đang tác nghiệp
2.2.1 Mô hình tổng đài quà tặng âm nhạc đang tác nghiệp

Hình 9: Mô hình bài toán
Giải thích:
Ngƣời gửi gọi vào điện đến tổng đài qua đầu số dịch vụ (1900), sau khi kết nối tổng
đài, ngƣời gửi sẽ cung cấp thông tin yêu cầu gửi tặng cho tƣ vấn viên:
-

Bài hát muốn gửi tặng

-

Lời chúc mà ngƣời gửi muốn gửi đến ngƣời nhận

-

Thời gian gửi quà tặng

-

Số điện thoại ngƣời nhận quà.

Tƣ vấn viên tiếp nhận và sẽ tạo món quà âm nhạc từ thông tin của ngƣời gửi,
25