Y TẾ SỨC KHỎE TRẬT KHỚP ( DISLOCATION

Trung tâm Huấn luyện Thuyền viên

First Aid. Model course 1.14

BÀI 8:

TRẬT KHỚP ( DISLOCATION )
I. Khái niệm:
- Trật khớp là khi một khớp xương di chuyển ra khỏi vị trí bình thường của nó ở
khớp.
- Thường xảy ra sau 1 chấn thương: ngã, lôi kéo…
- Trật khớp có thể kèm theo:
+ Vết thương ( trật khớp hở ).
+ Gãy xương.
+ Chèn ép mạch máu, thần kinh.
- Trật khớp có thể tái phát khi bị chấn thương kéo dài, bệnh lý.

II. Phát hiện trật khớp:
- Biến dạng toàn chi :
+ Ví dụ:
* Cánh tay không khép được vào thân/ trật khớp vai
* Chân ngắn, gối – bàn chân xoay vào trong/ trật khớp háng…
+ Một số biến dạng đặc biệt:
* Dấu hiệu “ Nhát rìu ”/ trật khớp khuỷu, khớp vai
* Dấu hiệu “ Phím đàn dương cầm ”/ trật khớp vai - đòn
- Hõm khớp rỗng ( Rõ ở khớp vai, hàm, khuỷu)
- Sờ thấy đầu xương
- Cử động lò xo
- Đau
53

Trung tâm Huấn luyện Thuyền viên

First Aid. Model course 1.14

- Hạn chế vận động
- Sưng nề
III. Sơ cứu:
1. Tư vấn Rado Medical .
2. Băng vết thương nếu có.
3. Nắn chỉnh khớp: Không được nắn thử khi chưa có Bác sĩ tư vấn
4. Cố định:
- Cố định theo đúng tư thế của khớp bị trật
- Cách cố định tương tư như gãy xương ở khu vực này
- Chú ý: theo dõi tình trạng tuần hoàn ở phía dưới chỗ trật khớp:
* Để chi ở tư thế thoải mái
* Bắt được mạch, da hồng, ấm.
5. Giảm đau:
- Đau nhẹ: Paracetamol: 15 mg/ kg/ mỗi 6 h.
- Đau vừa: Paracetamol + Codein ( Efferalgan Codein ):
Uống 1 viên mỗi 6 h ( Chỉ dùng cho người > 15 tuổi )
- Đau nhiều: Morphin: tiêm bắp 10 mg.
6. Vận chuyển:
- Để nạn nhân ở thế:
* Ngồi nếu trật khớp ở chi trên
* Nằm nếu trật khớp ở chi dưới
- Khẩn trương đưa đến cơ sở y tế gần nhất
IV. Hướng dẫn xử trí trật khớp vai và khớp ngón tay:
- Khớp vai và khớp ngón tay là 2 khớp hay bị trật nhất.
- Khi trật khớp vai, khớp ngón tay không kèm theo gãy xương và tàu phải > 24 h

mới vào được cảng thì có thể xử trí theo hướng dẫn sau:
1- Trật khớp vai:
* Tiêm bắp 10 mg Morphin và đợi 30
phút;
* Đặt nạn nhân nằm sấp trên bàn hoặc
giường (sao cho tay không chạm sàn);
* Đệm gối ở nách;
* Thả từ từ tay xuống cạnh bàn đến khi
treo tự do;
* Cố định 1 vật nặng khoảng 5 – 7 kg
( xô nước... ) vào cổ tay;
* Khớp vai sẽ được nắn trong vòng 30
phút;
54


Trung tâm Huấn luyện Thuyền viên

First Aid. Model course 1.14

* Cố định khớp vai 2 - 3 tuần theo 1 trong 2 hình sau :

Kiểu treo và băng

Kiểu băng Velpeau

* Khi bỏ băng thì cử động nhẹ nhàng, từ từ, tập vận động hàng ngày;
* Không có kết quả thì tư vấn Rado Medical Advice.
2- Trật khớp ngón tay:
* Động viên, giải thích;

* Để khuỷu tay gấp vuông góc;
* Người phụ giữ chặt cánh tay kéo về phía sau;
* Người nắn kéo mạnh ngón tay bị trật đồng thời lấy 2 ngón tay đẩy nhẹ nhàng
đầu xương bị trật vào ổ khớp;
* Băng cố định ngón tay bị trật với ngón bên cạnh;
* Để cố định trong 2 tuần, sau đó tháo ra tập vận động.

The end.
55


Trung tâm Huấn luyện Thuyền viên

First Aid. Model course 1.14

56