Xây dựng website bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên Địa lí ở một số trường THPT (NCKH)

i

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

BÁO CÁO TÓM TẮT

ĐỀ TÀI KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ CẤP ĐẠI HỌC

XÂY DỰNG WEBSITE BỒI DƢỠNG TRỰC TUYẾN
GIÁO VIÊN ĐỊA LÍ Ở MỘT SỐ TRƢỜNG THPT

Mã số: ĐH2015-TN04-02

Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Đỗ Vũ Sơn

Thái Nguyên, năm 2017


ii

DANH SÁCH CÁC THÀNH VIÊN THAM GIA ÐỀ TÀI

TS. Nguyễn Thị Minh
Nguyệt

Đơn vị công tác và lĩnh
vực chuyên môn
- Khoa Địa lí ĐHSPTN
- Địa lí học

Nội dung nghiên cứu cụ
thể đƣợc giao
Thƣ kí đề tài, phối hợp
nghiên cứu

PGS.TS Nguyễn Thị
Hồng

- Khoa Địa lí
- Địa lí học

Phối hợp nghiên cứu

2

- Phòng Đào tạo
- CNTT

Phối hợp nghiên cứu

3

PGS.TS Nguyễn
Danh Nam

STT

Họ và tên

1

ĐƠN VỊ PHỐI HỢP CHÍNH
Tên đơn vị trong và ngoài nƣớc
Trƣờng THPT Đại Từ, Huyện Đại Từ,
Tỉnh Thái Nguyên
Trung tâm GDTX Huyện Võ Nhai,
Tỉnh Thái Nguyên
Trƣờng THPT Trần Phú, Huyện Võ
Nhai, Tỉnh Thái Nguyên
Trƣờng THPT Đồng Yên, Tỉnh Hà
Giang

Nội dung phối hợp
nghiên cứu
Trao đổi, thảo luận
vấn đề nghiên cứu;
Phỏng vấn, điều tra;
Thực nghiệm SP
Trao đổi, thảo luận
vấn đề nghiên cứu;
Phỏng vấn, điều tra;
Thực nghiệm SP
Trao đổi, thảo luận
vấn đề nghiên cứu;
Phỏng vấn, điều tra;
Thực nghiệm SP
Phỏng vấn, điều tra;
Thực nghiệm SP

Họ và tên ngƣời

đại diện đơn vị
Đoàn Đức Hải

Chu Kiều Trinh

Lƣơng Thành Công

Nguyễn Hồng Quân


iii

MỤC LỤC
CHỮ VIẾT TẮT .................................................................................................................... v
THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................................ vi
INFORMATION OF THE RESEARCH RESULTS .........................................................viii
MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................... 1
2. Tổng quan lịch sử nghiên cứu ............................................................................................ 1
3. Mục tiêu khoa học của đề tài ............................................................................................. 1
4. Đối tƣợng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu ...................................................................... 1
5. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu ........................................................................ 1
6. Nội dung nghiên cứu ......................................................................................................... 2
7. Hiệu quả Kinh tế - Xã hội .................................................................................................. 2
8. Cấu trúc của đề tài ............................................................................................................. 2
NỘI DUNG ............................................................................................................................ 3
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ................. 3
1.1. Phƣơng pháp và phƣơng tiện dạy học............................................................................. 3
1.1.1. Phƣơng pháp dạy học .............................................................................................. 3
1.1.2. Phƣơng tiện dạy học ................................................................................................ 3

1.2. Tổng quan về Đào tạo trực tuyến .................................................................................... 3
1.2.1. Khái niệm về Đào tạo trực tuyến ............................................................................ 3
1.2.2. Các thành phần của Đào tạo trực tuyến .................................................................. 3
1.2.3. Các chuẩn E-Learning ............................................................................................. 3
1.2.4. So sánh dạy học truyền thống với dạy học từ xa .................................................... 3
1.3. Bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên ................................................................................ 3
1.3.1. Một số vấn đề chung ............................................................................................... 3
1.3.2. Thực trạng BDTX giáo viên ở tỉnh Thái Nguyên ................................................... 4
1.3.3. Phƣơng án triển khai bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên Địa lí THPT .................. 4
1.4. Các vấn đề cơ bản về website ......................................................................................... 4
1.4.1. Khái niệm website, World Wide Web .................................................................... 4
1.4.2. Cấu trúc cơ bản của một website............................................................................. 4
1.4.3. Thành lập website .................................................................................................... 4
Chƣơng 2. XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBSITE BỒI DƢỠNG THƢỜNG XUYÊN
GIÁO VIÊN ĐỊA LÍ THPT ................................................................................................... 5
2.1. Các công cụ xây dựng và triển khai đào tạo trực tuyến .................................................. 5
2.1.1. Phần mềm E-Learning XHTML Editor (eXe) ........................................................ 5
2.1.2. Hệ thống thông tin quản lý học tập từ xa Modular Object-Oriented Dynamic
Learning Environment (Moodle) ............................................................................................. 5
2.1.3. Phần mềm hỗ trợ Macromedia Captivate ................................................................ 6
2.2. Xây dựng khóa học từ xa Môn địa lí .............................................................................. 6
2.2.1. Các tiêu chí xây dựng khóa học từ xa ..................................................................... 6
2.2.2. Quy trình xây dựng một khóa học từ xa ................................................................. 6
2.2.3. Xây dựng nội dung khóa học từ xa môn địa lí ........................................................ 6
2.2.4. Xây dựng các hoạt động của khóa học.................................................................... 7
2.2.5. Sử dụng khóa học .................................................................................................... 7
2.3. Một số hình thức tổ chức BDTX từ xa môn địa lí .......................................................... 7
2.3.1. Thảo luận ................................................................................................................. 7
2.3.2. Dạy học hợp tác (Co-operative Learning)............................................................... 7
2.3.3. Dạy học phân hoá .................................................................................................... 7

2.3.4. Dạy học chƣơng trình hoá ....................................................................................... 7


iv

Chƣơng 3. THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM............................................................................... 8
3.1. Dạy học thực nghiệm ...................................................................................................... 8
3.1.1. Mục đích dạy học thực nghiệm ............................................................................... 8
3.1.2. Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm.......................................................................... 8
3.1.3. Nhiệm vụ dạy học thực nghiệm .............................................................................. 8
3.1.4. Kịch bản dạy học thực nghiệm................................................................................ 8
3.1.5. Tổ chức thực nghiệm............................................................................................... 9
3.1.6. Đánh giá kết quả thực nghiệm ................................................................................ 9
3.2. Khảo sát ý kiến của ngƣời dạy và ngƣời học ................................................................ 10
3.2.1. Ngƣời học tự đánh giá về kỹ năng sử dụng website ............................................. 10
3.2.2. Tổng hợp ý kiến về hình thức ĐTTT trong BDTX giáo viên ............................... 10
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...................................................................................... 11


v

CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
BDTX
CNTT&TT
ĐHTN
ĐTTT
GD&ĐT
GV
NH

PPDH
THPT

Chữ đầy đủ
Bồi dƣỡng thƣờng xuyên
Công nghệ thông tin và truyền thông
Đại học Thái Nguyên
Đào tạo trực tuyến
Giáo dục và đào tạo
Giảng viên
Ngƣời học
Phƣơng pháp dạy học
Trung học phổ thông


vi

THÔNG TIN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Thông tin chung
Tên đề tài: Xây dựng website bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên Địa lí ở một số
trường THPT
Mã số: ĐH2015 – TN04 – 02
Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Đỗ Vũ Sơn
Tổ chức chủ trì: Trƣờng Đại học Sƣ phạm – Đại học Thái Nguyên
Thời gian thực hiện: Từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2016
2. Mục tiêu
- Vận dụng lý luận và phƣơng pháp dạy học hiện đại trong bồi dƣỡng trực tuyến
giáo viên Địa lí THPT nhằm không ngừng nâng cao chất lƣợng giáo viên đáp ứng đổi mới
căn bản và toàn diện giáo dục.
- Trên cơ sở bồi dƣỡng thƣờng xuyên thành công cho giáo viên môn Địa lí THPT

tiếp tục triển khai cho giáo viên các môn học, các cấp học khác.
- Nhằm giới thiệu, bồi dƣỡng phƣơng pháp dạy học mới hiện đại cho giáo viên phổ
thông.
3. Tính mới và sáng tạo
- Xây dựng một số chuyên đề bồi dƣỡng giáo viên địa lí THPT theo định hƣớng phát
triển năng lực ngƣời học đáp ứng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.
- Bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên bằng phƣơng pháp đào tạo trực tuyến với một
số hình thức tổ chức dạy học hiện đại, phù hợp.
4. Kết quả nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về phƣơng pháp, phƣơng tiện dạy học, hình thức dạy học
trực tuyến trên mạng Internet. Tìm hiểu việc nghiên cứu, triển khai đào tạo trực tuyến ở một
số nƣớc trên thế giới, ở Việt Nam và tỉnh Thái Nguyên. Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến
bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên nói chung và bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên môn địa
lí nói riêng. Thực trạng bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên THPT ở tỉnh Thái Nguyên trong
những năm gần đây. Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn đã đề xuất nội dung và hình
thức bồi dƣỡng thƣờng xuyên môn Địa lí cho giáo viên THPT theo các mức độ: (1) Dạy học
trực tuyến kết hợp với dạy học trực tiếp, (2) Dạy học trực tuyến toàn bộ chƣơng trình.
- Xây dựng nội dung bồi dƣỡng thƣờng xuyên gồm 03 chuyên đề theo định hƣớng
phát triển năng lực ngƣời học, đảm bảo nội dung khoa học, đáp ứng đổi mới căn bản và toàn
diện giáo dục
- Xây dựng website bồi dƣỡng thƣờng xuyên môn
địa lí cho giáo viên THPT đảm bảo yêu cầu về kĩ thuật, mỹ thuật, tính sƣ phạm, tính tƣơng
tác,...
- Đề xuất một số hình thức tổ chức dạy học trực tuyến trong bồi dƣỡng thƣờng
xuyên môn Địa lí: Thảo luận, dạy học hợp tác, dạy học phân hóa, dạy học chƣơng trình
hóa.
- Triển khai bồi dƣỡng thƣờng xuyên thử nghiệm môn địa lí bằng hình thức đào tạo
trực tuyến môn địa lí cho 240 ngƣời học bƣớc đầu đạt kết quả tốt. Khảo sát các ý kiến của
giáo viên về hình thức và nội dung bồi dƣỡng thƣờng xuyên môn địa lí và nhận đƣợc đánh
giá cao.

vii

5. Sản phẩm
5.1. Sản phẩm khoa học
1. Đỗ Vũ Sơn (2016), “Xây dựng một số chuyên đề bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên
môn Địa lí ở trƣờng trung học phổ thông tỉnh Thái Nguyên”, Tạp chí Giáo dục,381, kì 1,
tr. 57-59.
2. Đỗ Vũ Sơn (2016), “Bồi dƣỡng thƣờng xuyên môn Địa lí bằng hình thức đào tạo từ xa
cho giáo viên miền núi”, Kỉ yếu Hội thảo Quốc tế Phát triển đội ngũ giáo viên đáp ứng yêu
cầu đổi mới giáo dục phổ thông, Nxb Đại học Sƣ phạm, tr. 707-715.
3. Đỗ Vũ Sơn (2016), “Dạy học trực tuyến môn Địa lí 12 cho học sinh miền núi”. Tạp chí
Giáo dục, số đặc biệt tháng 10/2016, tr. 116-120.
4. Đỗ Vũ Sơn (2016), “Tổ chức dạy học trực tuyến môn Địa lí trong bồi dƣỡng thƣờng
xuyên giáo viênTHPT khu vực miền núi”, Kỉ yếu Hội nghị khoa học Địa lí toàn quốc lần
thứ 9, Nxb Khoa học tự nhiên và Công nghệ, tập 1, tr. 942-949.
5.2. Sản phẩm đào tạo
1. Trang Mạnh Hùng (2015), Nghiên cứu triển khai bồi dưỡng thường xuyên kiến thức bản
đồ học cho giáo viên trung học phổ thông tỉnh Lào Cai bằng hình thức đào tạo trực tuyến,
Luận văn thạc sĩ Lí luận và Phƣơng pháp dạy học bộ môn Địa lí, Trƣờng Đại học Sƣ phạm
- Đại học Thái Nguyên.
2. Hà Văn Thám (2016), Dạy học kết hợp (Blended learning) môn Địa lí lớp 11 cho học
sinh trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Luận văn thạc sĩ Lí luận và Phƣơng pháp dạy học
bộ môn Địa lí, Trƣờng Đại học Sƣ phạm - Đại học Thái Nguyên.
5.3. Sản phẩm ứng dụng
1. Website Bồi dưỡng trực tuyến môn Địa lí THPT
địa chỉ
2. Đỗ Vũ Sơn, Nguyễn Thị Hồng (2016), “Bồi dƣỡng phát triển chƣơng trình Địa lí
THPT”, Chuyên đề bồi dƣỡng giáo viên THPT, Trƣờng đại học Sƣ phạm – Đại học Thái

Nguyên.
3. Đỗ Vũ Sơn, Nguyễn Thị Hồng (2016), “Rèn luyện kỹ năng dạy học Địa lí theo định
hƣớng phát triển năng lực ngƣời học”, Chuyên đề bồi dƣỡng giáo viên THPT, Trƣờng đại
học Sƣ phạm – Đại học Thái Nguyên.
4. Đỗ Vũ Sơn (2016), “Bồi dƣỡng phƣơng pháp sử dụng Bản đồ giáo khoa cho dạy học
Địa lí THPT”, Chuyên đề bồi dƣỡng giáo viên THPT, Trƣờng đại học Sƣ phạm – Đại học
Thái Nguyên.
6. Phƣơng thức chuyển giao, địa chỉ ứng dụng, tác động và lợi ích mang lại của kết
quả nghiên cứu
Kết quả của đề tài đƣợc sử dụng trong bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên Địa lí
THPT; Sử dụng trong đào tạo cử nhân Sƣ phạm Địa lí, đào tạo cao học Lí luận và Phƣơng
pháp dạy học Địa lí. Trên cơ sở website có thể phát triển bồi dƣỡng thƣờng xuyên cho giáo
viên các môn học khác, các cấp học khác.
Ngày 30 tháng 6 năm 2017
Tổ chức chủ trì
Chủ nhiệm đề tài

PGS.TS. Đỗ Vũ Sơn


viii

INFORMATION OF THE RESEARCH RESULTS
1. General information
Topic: Building an online education website for Geography teachers in some high
schools.
Code: ĐH2015 – TN04 – 02
Project leader: Assoc. Prof. Do Vu Son
Organized by: Thai Nguyen University of Education
Implementation period: From 01/2015 to 12/2016

2. Objectives
- Apply modern theories and methods of teaching to online education for high-school
geography teachers to continuously improve their quality to meet the basic and
comprehensive education innovation.
- Based on the successful regular fostering for high-school geography teachers, continue to
deploy for teachers of other subjects and levels.
- To introduce and foster new modern teaching methods for high-school teachers.
3. Creativeness and innovativeness
- To build a number of specialties on fostering high-school teachers in the orientation of
developing learners' capacity to meet fundamental and comprehensive reform of education.
- Regularly train teachers by online training methods with some modern and appropriate
forms of teaching organization.
4. Research results
- The study of the theoretical basis on methods and means of teaching and online teaching
form via the Internet. Explore the research and implementation of online training in some
countries in the world, in Vietnam and Thai Nguyen province. Study issues related to
regular training teachers in general and regular training geography teachers in particular.
The current status of fostering high-school teachers in Thai Nguyen province over the last
years. Based on theoretical and practical research, the content and form of regular fostering
of geography subject for high- school teachers has been proposed in terms of: (1) Online
teaching combined with direct teaching, (2) Teaching the entire program online.
- To build contents of regular fostering, including 03 special topics on the orientation of
developing learners' capacity, ensuring scientific contents, satisfying fundamental and
comprehensive reform of education.
- Building website for regular fostering geography
subject for high-school teachers to meet technical, art, pedagogical, interactive, ...
requirements
- Propose some forms of online teaching organization for regular fostering geography
subject: discussion, collaborative teaching, differential teaching, programmed teaching.
- Implement the test of regular training geography by online training form of geography

subject for 240 people initially achieved good results. The survey of teachers' opinions on
the form and content of regular fostering geography subject has received good
appreciation.
5. Products
a.
Scientific products


ix

1.

Do Vu Son (2016), "Building some special subjects to regularly train geography
teachers in high school in Thai Nguyen province", Journal of Education, 381, 1 st,
pp. 57-59.
2. Do Vu Son (2016), "Regular fostering geography subject by remote training form
for teachers in mountainous areas", The summary record of International
Conference on developing teaching staff to meet the requirements of the renovation
of general education, Pedagogical University Publishing House, pp. 707-715.
3. Do Vu Son, Doan Duc Hai (2016), "Online teaching Geography subject grade 12
for mountainous school students", Journal of Education, Special Issue 10/2016, p.
116-120.
4. Do Vu Son (2016), "Organizing online teaching Geography subject for regular
fostering high-school teachers in the Mountainous Region", The summary record of
the 9 th National Conference on Geography, Natural Science and Technology
Publisher, Vol. 1, pp. 942-949.
b.
Training products
1. Trang Manh Hung (2015), Research on development of regular fostering
cartography knowledge for high school teachers in Lao Cai province in the form of

on-line training, Master thesis on theory and methodology of teaching Geography,
Thai Nguyen University of Education.
2. Ha Van Tham (2016), Blended learning Geography subject grade 11 for Ethnic
Minority Boarding School students, Master thesis on theory and methodology of
teaching Geography, Thai Nguyen University of Education.
c.
Application products
1. Website: online training/ fostering high-school
Geography subject
2.
Do Vu Son, Nguyen Thi Hong (2016), “Renovation of the Geography program in
schools in the direction of developing learners' capacity”, Regularly fostering
teachers, Thai Nguyen University of Education.
3.
Do Vu Son Nguyen Thi Hong (2016), “Exercise Geography teaching skills in the
direction of developing learners' capacity”, Regularly fostering teachers, Thai
Nguyen University of Education.
4.
Do Vu Son (2016), “Fostering the method of using educational maps in highschool geography teaching”, Regularly fostering teachers, Thai Nguyen University
of Education.
6. Method of transfer, application address, impact and benefit of the research results
The results of the project are used in regular training high-school geography teachers; Used
in training Bachelor of Geography teachers, training graduates in theory and methodology
of teaching Geography. On the basis of the website, regular training for teachers of other
subjects, other levels can be developed.


1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Đào tạo trực tuyến là hình thức đào tạo tiên tiến đƣợc nhiều nƣớc trên thế giới sử dụng
hiệu quả. Việc ứng dụng phƣơng thức đào tạo trực tuyến trong bồi dƣỡng thƣờng xuyên
(BDTX) giáo viên phổ thông nói chung, giáo viên Địa lí THPT nói riêng là phù hợp với xu
thế phát triển chung của giáo dục thế giới và của khu vực, phù hợp với các quy định hƣớng
dẫn về BDTX giáo viên phổ thông, mầm non của Bộ GD&ĐT, cũng nhƣ phù hợp với điều
kiện cơ sở vật chất của địa phƣơng.
Đề tài “Xây dựng website bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên Địa lí ở một số trường
THPT” đi sâu nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của đào tạo trực tuyến, từ đó triển khai
trong BDTX môn địa lí cho giáo viên THPT một cách hiệu quả. Trên cơ sở đó đề xuất các giải
pháp nhằm triển khai rộng rãi mô hình cho BDTX các môn học khác.
2. Tổng quan lịch sử nghiên cứu
a) Tình hình nghiên cứu, phát triển đào tạo trực tuyến trên thế giới
b) Tình hình nghiên cứu, phát triển đào tạo trực tuyến ở Việt Nam
3. Mục tiêu khoa học của đề tài
- Vận dụng lý luận và phƣơng pháp dạy học hiện đại trong bồi dƣỡng thƣờng xuyên
giáo viên Địa lí THPT bằng hình thức đào tạo trực tuyến nhằm không ngừng nâng cao chất
lƣợng giáo viên môn địa lí THPT đáp ứng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục. Tiếp thu
ý kiến phản hồi từ NH nhằm điều chỉnh nội dung BDTX sát với yêu cầu thực tế.
- Trên cơ sở nghiên cứu thành công đối với giáo viên môn Địa lí THPT nhằm triển
khai phƣơng pháp bồi dƣỡng trực tuyến cho giáo viên các môn học, các cấp học khác.
- Thông qua quá trình BDTX nhằm giới thiệu, bồi dƣỡng phƣơng pháp dạy học trực
tuyến cho giáo viên để vận dụng trong dạy học phổ thông.
4. Đối tƣợng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu:
- Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn địa lí;
- Phƣơng pháp đào tạo trực tuyến và vận dụng đào tạo trực tuyến trong BDTX giáo
viên địa lí THPT;
- Giáo viên THPT môn địa lí và chƣơng trình địa lí THPT;
4.2. Phạm vi nghiên cứu:

- Phạm vi chuyên môn: Dạy học trực tuyến; Nội dung BDTX giáo viên THPT môn
địa lí;
- Địa bàn: một số trƣờng THPT trung du, miền núi phía Bắc.
5. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cách tiếp cận
Xây dựng chƣơng trình và phƣơng pháp BDTX theo cách tiếp cận NH là chủ thể và
là trung tâm của quá trình dạy học:
- Quan điểm công nghệ dạy học (giữ vai trò chủ đạo): hệ thống kĩ thuật và các
phƣơng tiện kĩ thuật hiện đại để cải tiến quá trình BDTX.
- Quan điểm lịch sử: Lịch sử phát triển của ĐTTT, triển vọng ĐTTT trong tƣơng lai.
- Quan điểm tổng hợp: BDTT là tổng hợp của các yếu tố con ngƣời, phƣơng pháp,
phƣơng tiện,...
- Quan điểm lãnh thổ: Tỉnh Thái Nguyên có nhiều đặc trƣng vùng miền ảnh hƣởng
đến quá trình BDTX.
- Quan điểm dạy học tích cực: coi NH là chủ thể của quá trình lĩnh hội tri thức – kĩ năng.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu: Những nhiệm vụ của đề tài sẽ đƣợc thực hiện bằng cách
phối hợp các phƣơng pháp nghiên cứu sau:
a) Phương pháp nghiên cứu tài liệu


2

b) Phương pháp mô hình hóa
c) Phương pháp điều tra giáo dục học
d) Phương pháp sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại
đ) Phương pháp thực nghiệm sư phạm
e) Phương pháp thống kê toán học
6. Nội dung nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của BDTX giáo viên môn Địa lí THPT;
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về dạy học trực tuyến ứng dụng trong BDTX giáo viên

môn Địa lí THPT;
- Khảo sát thực trạng BDTX và nhu cầu BDTX với đối tƣợng giáo viên môn Địa lí
ở một số trƣờng THPT tỉnh Thái Nguyên;
- Xây dựng nội dung một số chuyên đề BDTX môn Địa lí THPT:
+ Chuyên đề1: Đổi mới chương trình Địa lí ở trường phổ thông theo định hướng
phát triển năng lực người học
+ Chuyên đề 2: Rèn luyện kỹ năng dạy học Địa lí theo định hướng phát triển năng
lực người học
+ Chuyên đề 3: Bồi dưỡng phương pháp sử dụng Bản đồ giáo khoa cho dạy học
Địa lí THPT
- Thiết kế website BDTX môn Địa lí THPT, thiết kế các module dạy học trên
website, hƣớng dẫn sử dụng website;
- Tổ chức thực nghiệm sƣ phạm, đánh giá kết quả thực nghiệm nhằm kiểm định kết
quả nghiên cứu;
- Viết báo cáo tổng kết và nghiệm thu đề tài.
7. Hiệu quả Kinh tế - Xã hội
- Góp phần nâng cao chất lƣợng giáo viên môn địa lí THPT, giảm chi phí đào tạo lại,
tiết kiệm thời gian nhằm đáp ứng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục hiện nay.
- Là địa chỉ BDTX chuyên môn nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm cho giáo viên địa lí
ở các trƣờng THPT và các nhà khoa học giáo dục quan tâm;
- Phục vụ công tác chuyên môn tại ĐH Sƣ phạm – ĐHTN;
- Tăng cƣờng hợp tác nghiên cứu khoa học giữa ĐHSP - ĐHTN với các sở GD&ĐT,
các cơ sở đào tạo giáo viên, các trƣờng phổ thông;
- Nâng cao năng lực nghiên cứu cho nhóm nghiên cứu đề tài;
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài các phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, kết quả nghiên cứu chính bao
gồm:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
Chƣơng 2. Xây dựng và sử dụng website Bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên Địa lí
THPT

Chƣơng 3. Thực nghiệm sƣ phạm


3

NỘI DUNG
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Phƣơng pháp và phƣơng tiện dạy học
1.1.1. Phƣơng pháp dạy học
1.1.1.1. Khái niệm về Phương pháp dạy học
“Phƣơng pháp dạy học (PPDH) là cách thức hoạt động, trình tự phối hợp tƣơng tác với
nhau của ngƣời dạy và NH nhằm thực hiện tốt các nhiệm vụ dạy học”.
1.1.1.2. Hệ thống các PPDH
Bao gồm các kiểu phƣơng pháp, các nhóm phƣơng pháp và các phƣơng pháp cụ thể.
1.1.1.3. Những điểm cần chú ý khi vận dụng các PPDH
- Trong điều kiện khoa học kĩ thuật đang phát triển mạnh mẽ nhƣ vũ bão, có thể có những
phƣơng pháp mới sẽ xuất hiện. Nhƣ vậy các phƣơng pháp cụ thể có tính biến động cao.
1.1.1.4. Đổi mới phương pháp dạy học ở trường THPT
1.1.2. Phƣơng tiện dạy học
1.1.2.1. Quan niệm về phương tiện dạy học
1.1.2.2. Ý nghĩa của phương tiện dạy học đối với quá trình dạy học
1.1.2.3. Phân loại phương tiện dạy học
1.2. Tổng quan về Đào tạo trực tuyến
1.2.1. Khái niệm về Đào tạo trực tuyến
Đào tạo trực tuyến (Distance Learning): hình thức đào tạo trong đó ngƣời dạy và NH
không ở cùng một chỗ, thậm chí không ở cùng một thời điểm.
1.2.2. Các thành phần của Đào tạo trực tuyến
1.2.2.1. Hệ thống xây dựng nội dung bài giảng (CAS)

1.2.2.2. Hệ thống quản lý học tập từ xa (LMS)
1.2.2.3. Kiến trúc hệ thống dạy học từ xa
Kiến trúc của hệ thống dạy học từ xa (E-Learning) bao gồm các đối tƣợng tham gia vận
hành hệ thống là ngƣời quản lý, ND, NH
1.2.3. Các chuẩn E-Learning
1.2.3.1. Định nghĩa chuẩn
Chuẩn là các thoả thuận trên văn bản chứa các đặc tả kỹ thuật hoặc các tiêu chí chính
xác khác đƣợc sử dụng một cách thống nhất nhƣ các luật, các chỉ dẫn, hoặc các định nghĩa
của các đặc trƣng, để đảm bảo rằng các vật liệu, sản phẩm, quá trình, và dịch vụ phù hợp
với mục đích của chúng.
1.2.3.2. Chuẩn E-Learning
1.2.4. So sánh dạy học truyền thống với dạy học từ xa
1) Tính linh hoạt.
2) Tính thích ứng cá nhân
3) Giảm chi phí đào tạo
4) Tài liệu học tập phong phú, luôn luôn được cập nhật
5) Góp phần rèn luyện kỹ năng và thái độ học tập
6) Tăng khả năng ghi nhớ ở NH
7) Quản lý dễ dàng việc học tập của NH
1.3. Bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên
1.3.1. Một số vấn đề chung
1.3.1.1. Khái niệm BDTX
BDTX là bổ sung kiến thức, kĩ năng liên tục để nâng cao trình độ trong lĩnh vực
chuyên môn nào đó, giúp con ngƣời mở mang hoặc nâng cấp hệ thống tri thức, kĩ năng, kĩ
xảo chuyên môn nghiệp vụ có sẵn nhằm nâng cao chất lƣợng hiệu quả công việc đang làm.


4

1.3.1.2. Sự cần thiết của BDTX giáo viên

1.3.3.3. Mục đích BDTX giáo viên
1.3.3.4. Nhiệm vụ của BDTX giáo viên
1.3.4.5. Nội dung của BDTX giáo viên
- Bồi dƣỡng năng lực làm công tác giáo viên chủ nhiệm lớp;
- Hƣớng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học kỹ thuật;
- Bồi dƣỡng giáo dục giá trị sống và kỹ năng sống cho học sinh;
- Bồi dƣỡng về các chuyên đề theo bộ môn;
1.3.4.6. Hình thức của BDTX
- BDTX bằng tự học
- BDTX tập trung
- BDTX theo hình thức học tập từ xa
1.3.2. Thực trạng BDTX giáo viên ở tỉnh Thái Nguyên
1.3.2.1. Nội dung BDTX
1) Nội dung bồi dưỡng 1: Bồi dƣỡng về chính trị, thời sự, các nghị quyết, chính sách
của Đảng, Nhà nƣớc nhƣ: Nghị quyết của Ban chấp hành trung ƣơng Đảng, của Tỉnh ủy
Thái Nguyên, của cấp ủy địa phƣơng.
2) Nội dung bồi dưỡng 2: Bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên các
cấp
3) Nội dung bồi dưỡng 3: Tự chọn
1.3.2.2. Hình thức bồi dưỡng
1.3.2.3. Nhận xét quá trình BDTX
1.3.3. Phƣơng án triển khai bồi dƣỡng thƣờng xuyên giáo viên Địa lí THPT
- Mức độ 1 – ĐTTX song song với BDTX tập trung nhằm làm giảm khối lƣợng, thời
gian trên lớp.
- Mức độ 2 – ĐTTX một phần của chƣơng trình bồi dƣỡng.
- Mức độ 3 – ĐTTX toàn bộ chƣơng trình.
Đề tài tập trung vào nghiên cứu, xây dựng và triển khai BDTX giáo viên môn Địa lí ở nội
dung 2 và nội dung 3 với hình thức dạy học mức độ 2.
1.4. Các vấn đề cơ bản về website
1.4.1. Khái niệm website, World Wide Web

Website là một tập hợp các trang web (web pages) bao gồm văn bản, hình ảnh,
video, flash,… thƣờng chỉ nằm trong một tên miền (domain name) hoặc tên miền phụ
(subdomain). Trang web đƣợc lƣu trữ (web hosting) trên máy chủ web (web server) có thể
truy cập thông qua Internet.
1.4.2. Cấu trúc cơ bản của một website
- Trang chủ: trang đầu tiên hiện lên khi ngƣời xem truy cập website. Trang chủ là
nơi liệt kê các liên kết, trƣng bày những thông tin mới nhất muốn giới thiệu đầu tiên đến
ngƣời xem.
- Trang liên hệ: trƣng bày thông tin liên hệ và thƣờng có một form liên hệ để ngƣời
xem gõ câu hỏi ngay trên trang web này.
- Trang thông tin giới thiệu về nhà cung cấp giới thiệu những thế mạnh và một số
thông tin.
- Trang giới thiệu về sản phẩm hay dịch vụ: giới thiệu sản phẩm, dịch vụ với các
thông tin và hình ảnh minh họa.
- Trang hƣớng dẫn hoặc chính sách: dùng để cung cấp thông tin cho ngƣời xem
trong trƣờng hợp muốn sử dụng dịch vụ. Thông tin hƣớng dẫn cách sử dụng dịch vụ, chính
sách của nhà cung cấp,...
1.4.3. Thành lập website
- Lấy thông tin yêu cầu và nghiên cứu tính khả thi;


5

- Thiết kế giao diện;
- Xây dựng cơ sở dữ liệu và lập trình;
- Kiểm tra chất lƣợng, nghiệm thu và bàn giao;
Để thiết kế một trang web, cần chuẩn bị:
- Xác định mục đích của website;
- Xây dựng yêu cầu cho website;
- Dự toán chi phí cho việc thực hiện website đó;

- Chuẩn bị nội dung và các yếu tố thƣơng hiệu nhƣ Logo, hình ảnh…
- Lựa chọn đối tác, tiến hành thực hiện;
Chƣơng 2
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG WEBSITE
BỒI DƢỠNG THƢỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN ĐỊA LÍ THPT
2.1. Các công cụ xây dựng và triển khai đào tạo trực tuyến
2.1.1. Phần mềm E-Learning XHTML Editor (eXe)
2.1.1.1. Khái quát về phần mềm eXe
- E-Learning XHTML editor (eXe) là một công cụ xây dựng nội dung đào tạo
(authoring) đƣợc thiết kế chạy trên môi trƣờng web để giúp đỡ các GV trong việc thiết kế,
phát triển và xuất bản các tài liệu dạy và học trên web mà không cần phải thành thạo về
HTML, XML hay các ứng dụng xuất bản web rắc rối khác . Phần mềm eXe hƣớng tới việc
cung cấp một công cụ trực quan, dễ sử dụng cho phép các GV xuất bản các trang web
chuyên nghiệp để dạy học.
- eXe là một chƣơng trình hoàn toàn miễn phí. Các phiên bản mới thƣờng xuyên đƣợc
phát triển và cập nhật bởi các nhà cung cấp trong dự án phát triển E-Learning.
2.1.1.2. Xây dựng nội dung khoá học bằng eXe
2.1.1.3. Xuất bản nội dung khoá học
2.1.2. Hệ thống thông tin quản lý học tập từ xa Modular Object-Oriented Dynamic
Learning Environment (Moodle)
2.1.2.1. Khái quát về Moodle
- Moodle là hệ thống thông tin, quản lý các hoạt động dạy học (LMS) mã nguồn mở,
cho phép tạo các khóa học trên mạng Internet hay các website học tập từ xa.
2.1.2.2. Những ưu thế của Moodle
- Giúp bảo vệ bởi sự độc tài của các công ti phần mềm đóng
- Moodle có thể tùy biến và cấu hình mềm dẻo.
- Sự tự do: Ngƣời sử dụng có nhiều sự lựa chọn hơn và không bao giờ có cảm giác là
“nô lệ” của phần mềm.
- Hỗ trợ toàn cầu: Moodle có một cộng đồng toàn cầu rộng lớn.
- Moodle có thể tải về và sử dụng miễn phí.

- Cơ hội tham gia: Mỗi ngƣời có thể xây dựng LMS Moodle và chia sẻ nó cho cộng đồng
toàn cầu. Nếu có chất lƣợng tốt, nó sẽ đƣợc tích hợp vào phiên bản mới. Moodle thƣờng đƣợc
phát hành 6 tháng một lần.
- Với mô hình mở nhƣ Moodle, cho phép ngƣời sử dụng trao đổi trực tiếp với chính
những ngƣời phát triển phần mềm, góp ý kiến và yêu cầu chỉnh sửa.
2.1.2.3. Hoạt động chính của Moodle
- Quản trị trang web
- Quản lý ngƣời dùng
- Quản lý khóa học
- Bài tập lớn
- Phản hồi từ HV
- Diễn đàn


6

- Khảo sát
- Tài nguyên
- Kiểm tra, đánh giá
2.1.3. Phần mềm hỗ trợ Macromedia Captivate
Macromedia Captivate là một phần mềm chuyên dụng cho phép tạo ra cách thức tƣơng
tác và mô phỏng dƣới dạng file Flash (SWF) và EXE. GV có thể tạo ra ứng dụng mô
phỏng ngay lập tức bằng cách ghi lại các hoạt động trong bất cứ ứng dụng nào. Với
Captivate, GV có thể tuỳ biến bổ sung các thành phần nhƣ văn bản, tiếng động, phim, hoạt
hình văn bản, hình ảnh, liên kết… trong đoạn phim. Với kích thƣớc nhỏ và độ phân giải
cao, những ứng dụng mô phỏng tạo bởi Captivate có thể dễ dàng phân phối qua Internet
hoặc đĩa CD-ROM,…
2.1.3.1. Tạo ra một đoạn phim
2.1.3.2. Tạo ra nội dung cho các hoạt động E-Learning
2.2. Xây dựng khóa học từ xa Môn địa lí

2.2.1. Các tiêu chí xây dựng khóa học từ xa
2.2.1.1. Yêu cầu chung của một coursewware
2.2.1.2. Định hướng cấu trúc của một courseware
2.2.2. Quy trình xây dựng một khóa học từ xa
2.2.2.1. Chương trình hoá quá trình dạy học
Quá trình dạy học là những hoạt động giao tiếp giữa GV và NH. Trong các hoạt động
giao tiếp đó GV có hoạt động dạy, NH có hoạt động học. Mục tiêu của quá trình này là một
lƣợng kiến thức xác định đƣợc chuyển từ GV sang NH.
2.2.2.2. Bản thiết kế phần mềm dạy học
2.2.3. Xây dựng nội dung khóa học từ xa môn địa lí
2.2.3.1. Chuyên đề 1: Bồi dưỡng phát triển chương trình địa lí ở trường THPT
Mục tiêu chuyên đề
- Hiểu mục tiêu và nội dung của đổi mới toàn diện giáo dục phổ thông; khái niệm phát
triển chƣơng trình, vai trò của phát triển chƣơng trình; Hiểu đƣợc nhƣng căn cứ cơ bản để
phát triển chƣơng trình môn Địa lí THPT;
- Phân tích đƣợc cơ sở và quy trình phát triển chƣơng trình. Hiểu đƣợc quy trình phát
triển chƣơng trình nhà trƣờng môn Địa lí THPT, những yêu cầu đối với giáo viên, các
bƣớc khi xây dựng chƣơng trình nhà trƣờng môn Địa lí THPT;
- Giáo viên tự thiết kế đƣợc bài học và các chủ đề cho môn Địa lí THPT. Hƣớng dẫn
các đồng nghiệp cùng xây dựng và thiết kế đƣợc bài học và các chủ đề tích hợp, dạy mẫu
một bài học hoặc chủ đề do giáo viên tự thiết kế.
2.2.3.2. Chuyên đề 2: Đổi mới phương pháp dạy học địa lí theo định hướng phát triển
năng lực người học
Mục tiêu chuyên đề
- Biết đƣợc chủ trƣơng đổi mới PPDH nói chung và đỏi mới PPDH địa lí nói riêng
- Hiểu đƣợc những thay đổi căn bản toàn diện của giáo dục Việt Nam sau năm 2015.
- Có kỹ năng sử dụng các phƣơng pháp và kỹ thuật dạy học nhằm phát triển năng lực
ngƣời học
2.2.3.3. Chuyên đề 3: Bồi dưỡng phương pháp sử dụng Bản đồ giáo khoa cho dạy học địa
lí THPT

Mục tiêu chuyên đề
- Hiểu đƣợc các vấn đề cơ bản về bản đồ giáo khoa; Phân tích đƣợc các đặc tính cơ bản
của bản đồ giáo khoa, các phƣơng pháp phân loại bản đồ giáo khoa. Vận dụng đƣợc các
công việc cụ thể trong biên tập và thành lập bản đồ giáo khoa. Xác định đƣợc các phƣơng
pháp sử dụng bản đồ giáo khoa trong dạy học địa lí THPT.


7

- Vận dụng đƣợc kĩ năng về thành lập bản đồ giáo khoa đơn giản; rèn luyện đƣợc kĩ
năng sử dụng bản đồ giáo khoa trong dạy học địa lí THPT, kĩ năng sử dụng bản đồ ngoài
thực địa.
2.2.4. Xây dựng các hoạt động của khóa học
2.2.4.1. Thiết lập các thông tin cho khoá học
2.2.4.2. Quản lý NH
2.2.4.3. Quản lý điểm NH
2.2.4.4. Làm việc với các tài nguyên của khoá học
2.2.4.5. Tạo lập và quản lý diễn đàn
2.2.4.6. Tạo lập và quản lý công cụ Chat
2.2.4.7. Tạo lập và quản lý các nhiệm vụ (bài tập lớn)
2.2.4.8. Kiểm tra đánh giá
2.2.5. Sử dụng khóa học
2.2.5.1. Đăng ký và xác thực tài khoản
2.2.5.2. Thiết lập các thông tin cá nhân
2.2.5.3. Sơ đồ hướng dẫn sử dụng hệ thống
2.3. Một số hình thức tổ chức BDTX từ xa môn địa lí
2.3.1. Thảo luận
- “Thảo luận” là hình thức tổ chức trao đổi xung quanh một số chủ đề đã đƣợc chuẩn bị
trƣớc dƣới sự hƣớng dẫn của GV.
- Công cụ: Thảo luận trên hệ thống ĐTTX, sử dụng các công cụ “Diễn đàn”, “Chat”,

E-mail, Webcam.
2.3.2. Dạy học hợp tác (Co-operative Learning)
Dạy học hợp tác là hình thức tổ chức dạy học, trong đó các nhóm NH cùng nhau giải
quyết nhiệm vụ học tập cụ thể mà GV đưa ra, từ đó rút ra kiến thức dưới sự hướng dẫn của
GV. Phương thức, công cụ thực hiện: sử dụng các công cụ “Diễn đàn”, “Chat”, E-mail;
2.3.3. Dạy học phân hoá
Dạy học phân hoá xuất phát từ sự biện chứng của thống nhất và phân hoá, từ yêu cầu
đảm bảo thực hiện tốt các mục đích dạy học đối với tất cả mọi NH, đồng thời khuyến khích
phát triển tối đa và tối ƣu những khả năng của cá nhân.
Dựa vào các bài kiểm tra, các chủ đề thảo luận và bài tập lớn, GV sẽ phân loại NH
thành các nhóm căn cứ vào khả năng giống nhau của các cá nhân. Từ đó đƣa ra các bài tập,
các chủ đề thảo luận phù hợp cho từng nhóm, đồng thời tổ chức tác động qua lại giữa NH
để trao đổi, tự đánh giá và đánh giá các NH khác. Trên cơ sở đó, hình thành thói quen tự
đánh giá, tự điều chỉnh.
2.3.4. Dạy học chƣơng trình hoá
Chƣơng trình hoá thực chất là chia nhỏ nội dung cần dạy thành những đơn vị kiến thức
có liên quan chặt chẽ với nhau theo kiểu thuật giải. Việc chuyển sang giai đoạn học tập tiếp
theo phụ thuộc vào chất lƣợng lĩnh hội của giai đoạn trƣớc. Trong dạy – học chƣơng trình
hoá nhiều hoạt động dạy đã đƣợc "chƣơng trình hoá", các hoạt động có thể là nêu vấn đề,
diễn giảng, minh hoạ, kiểm tra, củng cố ôn tập,… Các hoạt động đó đều đƣợc chuẩn bị
trƣớc và chuyển hoá thành các câu hỏi hoặc dạng tƣơng đƣơng và sắp xếp theo một trình tự
nhất định.


8

Chƣơng 3
THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
3.1. Dạy học thực nghiệm
3.1.1. Mục đích dạy học thực nghiệm

- Dạy học thực nghiệm nhằm làm sáng tỏ những vấn đề về lí luận và thực tiễn của việc
BDTX môn địa lí bằng hình thức đào tạo trực tuyến cho giáo viên THPT tỉnh Thái Nguyên.
Kết quả thực nghiệm là cơ sở khoa học để khẳng định sự đúng đắn hƣớng nghiên cứu của
đề tài.
- Thông qua kết quả dạy học thực nghiệm đánh giá đƣợc tính phù hợp với nội dung
nghiên cứu của đề tài và xu thế đổi mới phƣơng pháp dạy học hiện nay trong các trƣờng
THPT. Đó là, NH chủ động lĩnh hội các tri thức thông qua sự định hƣớng của chuyên gia,
GV dƣới sự trợ giúp của CNTT&TT nhằm làm giảm tải thời gian học lý thuyết trên lớp,
tăng cƣờng các hoạt động rèn luyện kĩ năng nghề nghiệp, tăng cƣờng các hoạt động giao
tiếp từ xa trên Internet, tận dụng tối đa thời gian học và thời gian biểu của cá nhân NH,
hƣớng tới mục tiêu tự đào tạo, học mọi lúc, học mọi nơi, học suốt đời.
- Những kết quả đã đạt đƣợc của môn địa lí là cơ sở để áp dụng cho các môn học khác,
tiếp tục hoàn thiện về lý luận để trở thành phƣơng pháp dạy học phổ biến trong các trƣờng
THPT.
3.1.2. Nguyên tắc tiến hành thực nghiệm
Để đạt đƣợc mục đích, cần tiến hành thực nghiệm trên một số nguyên tắc sau:
- Thực nghiệm trên nhiều đối tƣợng NH khác nhau là GV của các trƣờng THPT trên
địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Kết quả thực nghiệm đƣợc đánh giá khách quan, khoa học.
3.1.3. Nhiệm vụ dạy học thực nghiệm
- Thông qua thực nghiệm để rút ra những mặt ƣu điểm, nhƣợc điểm của phƣơng pháp
dạy học. Từ đó, rút ra kinh nghiệm, điều chỉnh và định hƣớng phát triển, góp phần nâng
cao chất lƣợng dạy học trong trƣờng THPT.
- Chuyển tải kiến thức chuyên môn, phƣơng pháp quản lý, điều hành, hoạt động dạy
học hiện đại trên Internet thông qua dạy học từ xa đến NH, giúp NH nắm đƣợc phƣơng
pháp dạy học mới phục vụ dạy học ở trƣờng THPT.
3.1.4. Kịch bản dạy học thực nghiệm
Ví dụ: Phần Ngôn ngữ bản đồ (Chuyên đề 3)
3.1.4.1. Điều kiện dạy học
- Yêu cầu về trang thiết bị: Máy tính có nối mạng Internet và cài đặt hệ điều hành

Windows (mỗi NH/1máy hoặc một nhóm NH/1máy), phòng học, giáo trình, Atlas địa lí,
bản đồ (giấy và số), một số trang thiết bị cần thiết khác.
- Yêu cầu về NH: Đạt chuẩn kiến thức đầu vào, có khả năng sử dụng máy vi tính và
mạng Internet, có E-mail cá nhân, đăng kí thành công và đƣợc GV phân công vào nhóm
học cụ thể.
- Yêu cầu về GV: Có trình độ chuyên môn, sử dụng thành thạo và điều hành đƣợc khóa
học theo ý đồ sƣ phạm, có E-mail cá nhân để tiếp thu thông tin và trao đổi.
3.1.4.2. Kịch bản dạy học
- Tên module: Ngôn ngữ bản đồ
- Thời lƣợng: 5 tiết
3.1.4.3. Nhiệm của GV và NH
* Đối với GV: GV là ngƣời điều hành toàn bộ khóa học theo kịch bản, với những
nhiệm vụ:
- Xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng nhóm/lớp theo khung thời gian đã xác định.
- Quản lí NH tham gia khóa học: số lƣợng NH, các thông tin cá nhân, các nhóm NH
tham gia khóa học, lịch tham gia học trên Internet của từng cá nhân/nhóm.


9

- GV tổ chức dạy học trên lớp đồng thời với hƣớng dẫn NH tham gia khóa học trên
Internet.
- Điều hành các hoạt động trên Internet:
+ Tổ chức diễn đàn: GV là ngƣời khởi tạo, quản lý và điều hành diễn đàn cho đúng
hƣớng, đạt hiệu quả, có kết luận và đánh giá với từng chủ đề.
+ Tổ chức giao bài tập, chủ đề thảo luận cho từng nhóm/lớp NH, thiết lập thời gian
biểu cho thảo luận, tổ chức thảo luận (trên lớp, trên Internet hoặc kết hợp cả hai hình thức),
kết luận, đánh giá.
+ Tạo lập và điều hành phòng chat, thiết lập thời gian gặp gỡ NH/nhóm NH, trả lời
thắc mắc và trao đổi.

+ Sử dụng E-mail: giải đáp thắc mắc, gửi các thông báo, trao đổi chuyên môn, giao
bài tập.
- Tổ chức kiểm tra đánh giá: GV đánh giá từ xa qua Internet (bài kiểm tra trắc nghiệm
khách quan từ xa, bài tập,...) thông qua kết quả kiểm tra để điều chỉnh phƣơng pháp dạy
học, điểm đánh giá cuối cùng phải mang tính khách quan, chính xác, đánh giá đƣợc toàn bộ
quá trình học tập của NH.
* Đối với NH: NH tham gia học theo sự hƣớng dẫn của GV với các nhiệm vụ:
- Đăng nhập khóa học và đăng kí thời gian biểu cá nhân với GV (thời gian tham gia
học trên Internet).
- Tham gia đầy đủ thời gian học trên lớp đã đƣợc trƣờng bố trí.
- Chủ động tham gia học trên Internet, đảm bảo thời lƣợng và kế hoạch đã đăng kí với
GV, theo dõi và thực hiện các thông báo của GV.
- Tham gia các hoạt động từ xa dƣới sự điều hành của GV. Chủ động thiết lập các chủ
đề trên diễn đàn, thảo luận,...
- Tham gia đầy đủ, nghiên túc các kì kiểm tra. Chủ động xác định lƣợng kiến thức đã đạt
đƣợc và điều chỉnh cách học, thời gian học cho hiệu quả hơn.
- Qua phƣơng pháp dạy học, rút ra những kết luận, bài học cho bản thân NH để áp
dụng vào dạy học sau này.
3.1.5. Tổ chức thực nghiệm
3.1.5.1. Đối tượng thực nghiệm
- Đối tƣợng thực nghiệm là GV môn địa lí một số trƣờng THPT của gồm 240 HV
- Số lƣợng HV: Đảm bảo độ lớn để cho kết quả tin cậy.
3.1.5.2. Hình thức tổ chức thực nghiệm
- Hƣớng dẫn NH tham gia các hoạt động trên mạng nhƣ: đọc tài liệu (bài giảng điện
tử), thảo luận trên diễn đàn, chat, thực hiện các bài tập lớn,…
- Tiến hành kiểm tra mỗi khi kết thúc một module học tập để đánh giá khả năng nhận
thức và trình độ của NH. Trên cơ sở đó, GV có thể phân nhóm để dạy học phân hoá.
- Tiến hành các cuộc khảo sát trên mạng để lấy ý kiến của NH.
- Theo dõi và đánh giá các chủ đề mà NH thảo luận trên diễn đàn. Quan sát các hoạt
động của NH khi tham gia khoá học.

3.1.6. Đánh giá kết quả thực nghiệm
Sau khi tố chức thực nghiệm, nhóm tác giả đã tiến hành kiểm tra kết thúc học phần
nhằm đánh giá kết quả triển khai đào tạo trực tuyến.
Nhận xét kết quả BDTX: Sau khi hoàn thành khóa học BDTX bằng hình thức đào
tạo trực tuyến, kết quả 99,7% NH đạt yêu cầu, trong đó 45,1% đạt loại giỏi, 30,9% đạt loại
khá. Kết quả trên cho thấy BDTX môn địa lí bằng hình thức đào tạo trực tuyến đạt chất
lƣợng tốt.


10

3.2. Khảo sát ý kiến của ngƣời dạy và ngƣời học
3.2.1. Ngƣời học tự đánh giá về kỹ năng sử dụng website
Ngƣời học tự đánh giá về kỹ năng sử dụng máy tính và khai thác thông tin trên
website trƣớc và sau khi tham gia khóa học.
Sau khi tổng hợp, phân tích kết quả khảo sát rút ra một số kết luận khả năng sử
dụng máy tính, khả năng khai thác GTĐT, khai thác Internet:
- Các thao tác cơ bản để sử dụng máy tính:
+ Trƣớc khi tham gia khóa học: 13,45 % đạt mức 3; 7,7% đạt mức 4;
+ Sau khi tham gia khóa học: 52,4% đạt mức 3; 30,8% đạt mức 4.
- Khai thác website cho học tập:
+ Trƣớc khi tham gia khóa học: 3,8% đạt mức 3; 0,8 % đạt mức 4;
+ Sau khi tham gia khóa học: 44,1 % đạt mức 3; 25,6 % đạt mức 4.
- Các hoạt động trực tuyến:
+ Trƣớc khi tham gia khóa học: 1,4 % đạt mức 3; 0,8 % đạt mức 4;
+ Sau khi tham gia khóa học: 41,6 % đạt mức 3; 27,4 % đạt mức 4.
- Tiếp thu kiến thức chuyên môn
+ Trƣớc khi tham gia khóa học: 7,6 % đạt mức 3; 0 % đạt mức 4;
+ Sau khi tham gia khóa học: 69,2 % đạt mức 3; 15,3 % đạt mức 4;
3.2.2. Tổng hợp ý kiến về hình thức ĐTTT trong BDTX giáo viên

Sau khi tiến hành khảo sát, kết quả thu nhận đƣợc có thể tóm tắt nhƣ sau:
- Hình thức ĐTTT giảm đƣợc khá nhiều chi phí trong BDTX GV;
- NH đƣợc sử dụng kho tàng kiến thức khổng lồ trên mạng Internet liên quan đến
môn Địa lí và BDTX môn Địa lí;
- Tăng hiệu quả học tập, đặc biệt là hình thức ĐTTT thích ứng với thời gian biểu,
đáp ứng nhu cầu chuyên môn của từng cá nhân NH;
- Rèn luyện đƣợc một số kỹ năng rất cần thiết cho NH: Kỹ năng tự học, tự tìm kiếm
thông tin trên mạng, kĩ năng học tập trực tuyến, kĩ năng làm việc nhóm,…;
- Tăng cƣờng khả năng giao lƣu giữa các dối tƣợng NH về các vấn đề chuyên môn;
Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một số ý kiến băn khoăn:
- Chƣa kiểm soát đƣợc NH có thực sự tham gia khoá học hay không, khi thực hiện các
bài kiểm tra có ngƣời khác cùng hỗ trợ làm bài hay không;
- Trong quá trình trao đổi giữa các NH dễ dàng bị chuyển sang hỏi đáp về các thông tin
cá nhân, các vấn đề không liên quan đến nội dung bài học;
- Kỹ năng sử dụng máy tính, khai thác Internet của một số NH còn hạn chế. Do vậy,
NH mất nhiều thời gian về mặt kỹ thuật để có thể tiếp cận đƣợc với nội dung của khoá học.
- Chƣa đánh giá đƣợc hành vi, thái độ, khả năng diễn đạt, trình bày một vấn đề
của NH.


11

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
Kết luận
1) Đề tài đã nghiên cứu cơ sở lý luận về phƣơng pháp, phƣơng tiện dạy học, hình
thức dạy học từ xa trên mạng Internet. Tìm hiểu việc nghiên cứu, triển khai đào tạo trực
tuyến ở một số nƣớc trên thế giới, ở Việt Nam và tỉnh Thái Nguyên. Nghiên cứu các vấn
đề liên quan đến BDTX giáo viên nói chung và BDTX giáo viên môn địa lí nói riêng. Thực
trạng BDTX giáo viên THPT ở tỉnh Thái Nguyên trong những năm gần đây. Trên cơ sở
nghiên cứu lí luận và thực tiễn đã đề xuất nội dung và hình thức BDTX môn địa lí cho

giáo viên THPT theo các mức độ: (1) Dạy học từ xa kết hợp với dạy học trực tiếp, (2) Dạy
học từ xa toàn bộ chƣơng trình.
2) Xây dựng nội dung BDTX gồm 7 chuyên đề (tƣơng đƣơng với 7 nội dung cần bồi
dƣỡng), mỗi chuyên đề có thời lƣợng 15 tiết học đảm bảo nội dung khoa học, đáp ứng các văn
bản hƣớng dẫn, phù hợp với yêu cầu NH.
Ứng một số phần mềm tin học (Moodle, eXe, Macromedia Captivate,..) xây dựng
website BDTX môn địa lí cho giáo viên THPT tỉnh Thái Nguyên đảm bảo yêu cầu về kĩ
thuật, mỹ thuật, tính sƣ phạm, tính tƣơng tác, có các hoạt động phong phú nhƣ: diễn đàn
trao đổi, học tập theo nhóm, “Chat”, kiểm tra đánh giá trực tuyến,... Địa chỉ website:

Đề xuất một số hình thức tổ chức dạy học từ xa trong BDTX môn địa lí: Thảo luận,
dạy học hợp tác, dạy học phân hóa, dạy học chƣơng trình hóa.
3) Triển khai BDTX thử nghiệm môn địa lí bằng hình thức đào tạo trực tuyến môn
địa lí cho 87 giáo viên THPT tỉnh Thái Nguyên bƣớc đầu đạt kết quả tốt. Khảo sát các ý
kiến của giáo viên, chuyên gia về hình thức và nội dung BDTX môn địa lí và nhận đƣợc
đánh giá cao.
4) Tổ chức 3 Hội thảo: (1) Xây dựng nội dung BDTX môn Địa lí; (2) Xây dựng
website BDTX môn địa lí; (3) Sử dụng website BDTX môn Địa lí. Các hội thảo đã nhận
đƣợc sự quan tâm, đóng góp của nhiều nhà khoa học, nhiều chuyên gia, giảng viên đại học,
giáo viên phổ thông,...
Các kết quả nghiên cứu mà đề tài đã đạt đƣợc đáp ứng đầy đủ các mục tiêu, nội
dung và quy mô đã đƣợc phê duyệt. Đề tài đã khẳng định hiệu quả về chuyên môn, hiệu
quả về kinh tế trong BDTX môn địa lí cho giáo viên THPT tỉnh Thái Nguyên. Đề tài có
tính khả thi cao trong BDTX giáo viên.
Khuyến nghị
Nhằm phát huy hiệu quả nghiên cứu của đề tài đƣợc lâu dài, nhóm tác giả xin mạnh
dạn đƣa ra một số khuyến nghị sau:
1) Cần phải có kế hoạch duy trì đội ngũ GV, chuyên gia có trình độ tốt về chuyên
môn, sử dụng thành thạo và phát triển đƣợc website BDTX. Thƣờng xuyên đổi mới nội
dung BDTX theo định hƣớng của Bộ GD&ĐT, phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh, phù

hợp với nhu cầu của từng trƣờng, thậm chí từng cá nhân NH.
2) Cần phải có kinh phí duy trì và phát triển trang web, kinh phí xây dựng và phát triển
chƣơng trình BDTX môn học, kinh phí giảng dạy cho GV.
3) Các giáo viên phổ thông cần nâng cao hơn nữa nhận thức về nhiệm vụ tự bồi
dƣỡng, tự đào tạo. Nhà trƣờng cần tạo điều kiện hơn về kinh phí, thời gian, cơ sở vật chất
cho giáo viên thực hiện nhiệm vụ tự bồi dƣỡng, khuyến khích việc tự bồi dƣỡng bằng hình
thức đào tạo trực tuyến; thƣờng xuyên đánh giá chất lƣợng tự bồi dƣỡng của giáo viên.
4) Trên cơ sở kết quả nghiên cứu của đề tài, có thể ứng dụng việc đào tạo trực
tuyến trong BDTX các môn học khác. Nghiên cứu ứng dụng hình thức dạy học kết hợp
(Blended Learning) ở trƣờng phổ thông nhằm nâng cao hiệu quả, chất lƣợng dạy học.