GIÁO TRÌNH PLC Mitsubishi (Ths. Nguyễn Hoàng Phương).

TRѬӠNG ĈҤI HӐC TIӄN GIANG

THIӂT THӴC-HIӊU QUҦ-HÀI HÒA

Ths. NGUYӈN HOÀNG PHѬѪNG

PLC MITSUBISHI

Lѭu hành nӝi bӝ
2013


ii


MӨC LӨC
DANH MӨC HÌNH ..................................................................................................... vi
DANH MӨC BҦNG .................................................................................................... vi
LӠI NÓI ĈҪU............................................................................................................. vii
CHѬѪNG 1 GIӞI THIӊU TӘNG QUAN Vӄ PLC ................................................. 1
1.1.
Lӏch sӱ phát triӇn............................................................................................... 1
1.2.
Ĉһc ÿiӇm cӫa PLC ............................................................................................ 1
1.3.
Cҩu trúc cӫa bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC......................................................... 2
1.3.1. Khӕi xӱ lý trung tâm ......................................................................................... 2
1.3.2. Bӝ nguӗn ........................................................................................................... 2
1.3.3. ThiӃt bӏ lұp trình................................................................................................ 2
1.3.4. Bӝ nhӟ ............................................................................................................... 2
1.3.5. Giao diӋn vào/ra ................................................................................................ 3

1.4.
Vai trò cӫa PLC................................................................................................. 3
1.5.
Phân loҥi PLC ................................................................................................... 4
1.5.1. PLC loҥi FXO & FXOS .................................................................................... 4
1.5.2. PLC loҥi FXON................................................................................................. 4
1.5.3. 3. PLC loҥi FX1S .............................................................................................. 4
1.5.4. PLC loҥi FX1N ................................................................................................. 4
1.5.5. PLC loҥi FX2N ................................................................................................. 5
1.5.6. PLC loҥi FX2NC............................................................................................... 5
1.6.
So sánh hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn sӱ dөng Rѫle và PLC.......................................... 6
1.6.1. Tóm tҳt nhѭӧc ÿiӇm cӫa hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle ................................. 8
1.6.2. Ѭu ÿiӇm cӫa hӋ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC......................................................... 8
1.7.
Qui trình thiӃt kӃ hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng PLC ............................................. 9
1.8.
Các ӭng dөng cӫa hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC trong thӵc tӃ: ............................ 10
CHѬѪNG 2 TҰP LӊNH CѪ BҦN PLC MITSUBISHI......................................... 11
2.1.
Khái niӋm ........................................................................................................ 11
2.1.1. Chѭѫng trình ................................................................................................... 11
2.1.2. Các thiӃt bӏ cѫ bҧn dùng trong lұp trình.......................................................... 11
2.1.3. Ngõ vào/ra (Input/Output)............................................................................... 11
2.1.4. Cách ÿӑc logic cӫa chѭѫng trình Ladder ........................................................ 12
2.2.
Tұp lӋnh cѫ bҧn cӫa PLC Mitsubishi .............................................................. 12
2.2.1. LӋnh Load ....................................................................................................... 12
2.2.2. Load inverse .................................................................................................... 13
2.2.3. LӋnh Out.......................................................................................................... 13

2.2.4. LӋnh And, And Inverse ................................................................................... 13
2.2.5. LӋnh Or, Or Inverse ....................................................................................... 14
2.2.6. LӋnh logic Exclusive-Or (EX-OR) ................................................................. 14
2.2.7. LӋnh Or Block................................................................................................. 15
2.2.8. LӋnh And Block: ............................................................................................. 15
2.2.9. LӋnh MPS, MRD, MPP .................................................................................. 16
2.2.10. LӋnh Set va Reset............................................................................................ 18
2.2.11. LӋnh tác ÿӝng cҥnh lên PLS và LӋnh tác ÿӝng cҥnh xuӕng PLF ................... 19
2.2.12. Rѫle thӡi gian và bӝ ÿӃm ................................................................................ 20
iii


2.2.13. Rѫle phө trӧ (auxiliary relays).........................................................................21
2.2.14. Rѫle trҥng thái (State relays) ...........................................................................22
2.2.15. LӋnh END ........................................................................................................22
2.2.16. LӋnh No-Operation ..........................................................................................23
2.3.
Nhóm lӋnh so sánh và dӏch chuyӇn .................................................................23
2.3.1. LӋnh CMP........................................................................................................23
2.3.2. LӋnh ZCP .........................................................................................................24
2.3.3. LӋnh MOV .......................................................................................................25
2.3.4. LӋnh BCD ........................................................................................................25
2.3.5. LӋnh BIN .........................................................................................................25
2.4.
Nhóm lӋnh xӱ lý sӕ hӑc và logic .....................................................................26
2.4.1. LӋnh ADD........................................................................................................26
2.4.2. LӋnh SUB.........................................................................................................26
2.4.3. LӋnh MUL .......................................................................................................26
2.4.4. LӋnh DIV .........................................................................................................27
2.4.5. LӋnh INC .........................................................................................................27

2.4.6. LӋnh DEC ........................................................................................................27
2.5.
Nhóm lӋnh quay và dӏch chuyӇn chuӛi bit ......................................................28
2.5.1. LӋnh ROR ........................................................................................................28
2.5.2. LӋnh ROL ........................................................................................................28
2.5.3. LӋnh RCR ........................................................................................................29
2.5.4. LӋnh RCL.........................................................................................................30
2.5.5. LӋnh SFTR.......................................................................................................30
2.5.6. LӋnh SFTL .......................................................................................................31
2.5.7. LӋnh phát xung ................................................................................................31
2.6.
Nhóm lӋnh ÿiӅu khiӇn lѭu trình .......................................................................33
2.6.1. Leänh CJ............................................................................................................33
2.6.2. Leänh CALL .....................................................................................................34
2.6.3. LӋnh FOR, NEX .............................................................................................34
CHѬѪNG 3 PHҪN MӄM FX-TRN-BEG-E ............................................................37
3.1.
Giӟi thiӋu .........................................................................................................37
3.2.
Cài ÿһt phҫn mӅm ............................................................................................37
3.3.
Khӣi ÿӝng phҫn mӅm lұp trình mô phӓng FX-TRN-BEG-E ..........................39
3.3.1. Ĉăng ký ngѭӡi sӱ dөng....................................................................................40
3.3.2. Cҩu hình cӫa giao diӋn.....................................................................................41
3.3.3. Giao diӋn mӝt chѭѫng trình FX-TRN-BEG-E: ...............................................41
3.4.
Phѭѫng pháp lұp trình FX-TRN-BEG-E: ........................................................44
3.4.1. Khái niӋm lұp trình tuҫn tӵ STL ......................................................................44
3.4.2. Khӣi ÿӝng chѭѫng trình tuҫn tӵ: .....................................................................44
3.4.3. KӃt thúc chѭѫng trình tuҫn tӵ:.........................................................................44

3.4.4. Lұp bѭӟc giӳa các trҥng thái............................................................................44
3.4.5. Cҩu trúc cӫa mӝt bѭӟc trong STL ...................................................................45
3.4.6. Sӱ dөng phҫn mӅm mô phӓng PLC:................................................................46
3.4.7. Phѭѫng pháp lұp trình......................................................................................47
3.4.8. Xӱ lý trҥng thái mҥch ......................................................................................48
3.4.9. Xӱ lý trong FX-TRN-BEG-E ..........................................................................48
CHѬѪNG 4 BÀI TҰP ӬNG DӨNG TRONG PLC FX-TRN-BEG-E...................51
4.1.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi ............................................................................51
iv


4.2.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn ÿèn................................................................................... 52
4.3.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn ÿèn giao thông vӟi hai ÿèn ÿѫn....................................... 52
4.4.
Bài tұp B4: ĈiӅu khiӇn băng tҧi ...................................................................... 53
4.5.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn cӱa................................................................................... 53
4.6.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi............................................................................ 54
4.7.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn khu vӵc phөc vө trong nhà hàng..................................... 54
4.8.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn ÿèn tia.............................................................................. 54
4.9.
Bài tұp: ĈiӅu khiӇn ÿèn giao thông vӟi ba ÿèn ÿѫn........................................ 55
4.10. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và robot cung cҩp sҧn phҭm.............................. 55
4.11. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn khӣi ÿӝng và dӯng băng tҧi ............................................ 55

4.12. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn ÿèn giao thông vӟi ba ÿèn ÿѫn dùng nút nhҩn................ 56
4.13. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng truyӅn rӁ nhánh....................................................... 57
4.14. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và robot ............................................................. 58
4.15. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi máy khoan và robot........................................... 58
4.16. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và robot cung cҩp sҧn phҭm.............................. 59
4.17. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và robot cung cҩp sҧn phҭm.............................. 60
4.18. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn cӱa................................................................................... 61
4.19. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn các cѫ cҩu dӯng............................................................... 62
4.20. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và pittông........................................................... 63
4.21. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi, máy khoan và robot.......................................... 65
4.22. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi, máy khoan và robot.......................................... 66
4.23. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn băng tҧi và thang máy ..................................................... 68
4.24. Bài tұp: ĈiӅu khiӇn hoҥt ÿӝng cӫa cánh tay robot .......................................... 71
CHѬѪNG 5 PHҪN MӄM GX DEVELOP .............................................................. 75
5.1.
Giӟi thiӋu: ....................................................................................................... 75
5.2.
Cài ÿһt phҫn mӅm GX Developer Version 8 .................................................. 75
5.3.
Giao diӋn cӫa chѭѫng trình............................................................................. 81
CHѬѪNG 6 LӴA CHӐN, LҲP ĈҺT, KIӆM TRA VÀ BҦO TRÌ HT PLC....... 85
6.1.
Xem xét sӵ khҧ thi .......................................................................................... 85
6.2.
Trình tӵ thiӃt kӃ hӋ thӕng PLC ....................................................................... 85
6.2.1. Chӑn PLC........................................................................................................ 85
6.2.2. Loҥi và cӥ PLC ............................................................................................... 85
6.2.3. Sӕ lѭӧng ngõ vào ra ........................................................................................ 85
6.2.4. Dung lѭӧng bӝ nhӟ ......................................................................................... 86
6.2.5. Tұp lӋnh CPU .................................................................................................. 86

6.3.
Tә chӭc bӕ trí phҫn cӭng hӋ thӕng ................................................................. 86
6.3.1. Bӕ trí trong tӫ ÿiӋn .......................................................................................... 87
6.3.2. KӃt nӕi dây ...................................................................................................... 87
6.3.3. Lҳp ÿһt............................................................................................................. 87
6.4.
Chҥy thӱ chѭѫng trình .................................................................................... 87
6.5.
Lұp tài liӋu cho hӋ thӕng................................................................................. 88
6.6.
Bҧo trì hӋ thӕng PLC....................................................................................... 88
6.6.1. Lӛi do PLC ...................................................................................................... 88
6.6.2. Lӛi tӯ phҫn cӭng bên ngoài PLC .................................................................... 89
6.6.3. Trình tӵ lұp trình báo lӛi ................................................................................. 89
6.6.4. Mҥch an toàn bҵng phҫn cӭng ........................................................................ 89
6.6.5. Sӱa lӛi ............................................................................................................. 90
BÀI TҰP
................................................................................................................ 91
v


DANH MӨC HÌNH
Hình 1.1-Sѫ ÿӗ khӕi hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC.......................................................................... 2
Hình 1.2 -Tín hiӋu vào / ra......................................................................................................... 3
Hình 1.3-Lѭu ÿӗ ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle ..................................................................................... 6
Hình 1.4-Lѭu ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng PLC...................................................................................... 6
Hình 1.5-Sѫ ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng Rѫle........................................................................................ 7
Hình 1.6-Sѫ ÿӗ thay thӃ ÿiӅu khiӇn thay thӃ bҵng PLC ............................................................ 7
Hình 1.7-Sѫ ÿӗ nӕi dây thӵc hiӋn bҵng PLC ............................................................................. 8
Hình 1.8-Lѭu ÿӗ thiӃt kӃ hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn sӱ dөng PLC ..................................................... 9

Hình 6.1- Bӕ trí các PLC dҥng modul ..................................................................................... 87
Hình 6.2-Mô hình chҥy thӱ vӟi ngõ vào giҧ lұp dùng công tҳc............................................... 88
Hình 6.3-Ĉӗ thӏ biӇu diӉn tӍ lӋ phҫn trăm hѭ hӓng theo thӡi gian ........................................... 89
Hình 6.4-Mҥch phҫn cӭng EMERGENCY STOP thông dөng................................................ 90
Hình 6.5-Các thành phҫn cӫa hӋ thӕng PLC............................................................................ 90

DANH MӨC BҦNG
Bҧng 2.1-Sӕ lѭӧng các ngõ vào/ra........................................................................................... 12
Bҧng 2.2-Thông sӕ cӫa các loҥi bӝ ÿӏnh thì và bӝ ÿӃm ........................................................... 21
Bҧng 2.3-Sӕ lѭӧng rѫle trҥng thái............................................................................................ 22

vi


LӠI NÓI ĈҪU
Trong nhӳng năm gҫn ÿây, bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC (Programmable logic
controller) ÿѭӧc sӱ dөng ngày càng rӝng rãi trong công nghiӋp, PLC ÿѭӧc xem là mӝt
giҧi pháp ÿiӅu khiӇn lý tѭӣng cho tӵ ÿӝng hoá các quá trình sҧn xuҩt. HiӋn tҥi, PLC
ÿҥt ÿѭӧc nhӳng ѭu thӃ cѫ bҧn trong ӭng dөng ÿiӅu khiӇn công nghiӋp ÿáp ӭng yêu cҫu
ÿiӅu khiӇn và giám sát hӋ thӕng sҧn xuҩt tӯ ÿѫn giҧn ÿӃn phӭc tҥp vӟi ÿӝ tin cây cao,
linh hoҥt trong ÿiӅu khiӇn tӵ ÿӝng hoá. Trong nhӳng nhà máy sҧn xuҩt tӵ ÿӝng hoá
hiӋn nay, ӣ nhiӅu cҩp ÿӝ khác nhau, phѭѫng thӭc ÿiӅu khiӇn giám sát (SCADAsupervisory control and data acguisition) ÿѭӧc áp dөng dӇ dàng vӟi các phҫn tӱ ÿiӅu
khiӇn chҩp hành gӗm nhiӅu bӝ PLC
Tài liӋu này giúp khai thác sӱ dөng PLC Mitsubishi, qua ÿó giӟi thiӋu các ngôn
ngӳ lұp trình logic và các ӭng dөng mӣ rӝng nhҵm cung cҩp các kiӃn thӭc cѫ bҧn vӅ
PLC Mitsubishi cho sinh viên ÿӇ tiӃp cұn ÿiӅu khiӇn tӵ ÿӝng hoá trong các nhà máy
sҧn xuҩt hiӋn ÿҥi, góp phҫn trong công cuӝc công nghiӋp hoá hiӋn ÿҥi hoá cӫa ÿҩt
nѭӟc. Qua ÿó giúp cho sinh viên có nhӳng khái niӋm cѫ bҧn vӅ ÿiӅu khiӇn tӵ ÿӝng hoá
dùng PLC trong công nghiӋp, trình bày mӝt sӕ lӋnh cѫ bҧn chӫ yӃu vӅ tұp lӋnh cӫa
PLC Mitsubishi Electric, cách cài ÿһt, sӱ dөng các lӋnh ÿӇ tҥo ra Chѭѫng trình ÿiӅu

khiӇn tham khҧovà cách sӱ dөng phҫn mӅm GX Developer và phҫn mӅm mô phӓng
FX-TRN-BEG-E. Ngoài ra, tài liӋu còn giӟi thiӋu nhiӅu bài tұp ÿã ÿѭӧc giҧi ÿáp và
các bài tұp mӣ rӝng giúp cho sinh viên hӑc sinh phát triӇn kӻ năng cҫn thiӃt trong viӋc
lұp trình PLC.
Qua quá trình biên soҥn giáo trình này chҳc chҳn còn có nhiӅu thiӃu sót chúng tôi rҩt
mong nhұn ÿѭӧc các ý kiӃn ÿóng góp tӯ bҥn ÿӑc, Quý Thҫy Cô ÿӗng nghiӋp, mӑi
ÿóng góp xin gӱi vӅ NguyӉn Hoàng Phѭѫng- Bӝ môn ĈiӋn ĈiӋn tӱ, Khoa Kӻ Thuұt
Công nghiӋp, Trѭӡng Ĉҥi hӑc TiӅn Giang, email:

vii


viii


CHѬѪNG 1
GIӞI THIӊU TӘNG QUAN Vӄ PLC
1.1. Lӏch sӱ phát triӇn
Trong công nghiӋp ÿӇ ÿiӅu khiӇn mӝt dây chuyӅn, thiӃt bӏ công nghiӋp… ngѭӡi
ta thӵc hiӋn kӃt nӕi các thiӃt bӏ ÿiӅu khiӇn rӡi (Rѫle, Timer, Contactor…) lҥi vӟi nhau
tùy theo mӭc ÿӝ yêu cҫu thành mӝt hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn. Công viӋc này khá phӭc tҥp
trong thi công, bҧo trì, sӱa chӳa do ÿó giá thành cao, khó khăn nhҩt là khi cҫn thay ÿәi
hoҥt ÿӝng theo mӝt yêu cҫu nào ÿó.
Trong viӋc ÿánh giá hӋ thӕng, mӝt hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn ѭu viӋt cҫn phҧi hӝi ÿӫ
các yêu cҫu sau: giá thành hҥ, dӉ thi công, dӉ sӱa chӳa, chҩt lѭӧng làm viӋc әn ÿӏnh và
linh hoҥt … Tӯ yêu cҫu ÿó hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn có thӇ lұp trình PLC (Programable
Logic Control) ra ÿӡi ÿã giҧi quyӃt ÿѭӧc vҩn ÿӅ nêu trên.
ThiӃt bӏ ÿiӅu khiӇn lұp trình ÿҫu tiên ÿã ÿѭӧc Công ty General Moto - Mӻ cho ra
ÿӡi năm 1968. Tuy nhiên, tính năng hӋ thӕng này còn khá ÿѫn giҧn và kích thѭӟc rҩt
cӗng kӅnh, ngѭӡi sӱ dөng gһp nhiӅu khó khăn trong viӋc vұn hành hӋ thӕng. Vì vұy

các nhà thiӃt kӃ tӯng bѭӟc cҧi tiӃn hӋ thӕng ÿѫn giҧn, gӑn nhҽ, dӉ vұn hành, nhѭng
viӋc lұp trình cho hӋ thӕng còn khó khăn, do lúc này không có các thiӃt bӏ lұp trình
ngoҥi vi hӛ trӧ cho công viӋc lұp trình. ĈӇ ÿѫn giҧn hóa viӋc lұp trình, hӋ thӕng ÿiӅu
khiӇn lұp trình cҫm tay (Programmable Controller Handle) ÿҫu tiên ÿѭӧc ra ÿӡi vào
năm 1969. Trong giai ÿoҥn này các hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC chӍ ÿѫn giҧn
nhҵm thay thӃ hӋ thӕng Rѫle và dây nӕi trong hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn. Qua quá trình vұn
hành, các nhà thiӃt kӃ ÿã tӯng bѭӟc tҥo ra ÿѭӧc mӝt tiêu chuҭn mӟi cho hӋ thӕng, tiêu
chuҭn ÿó là dҥng lұp trình dùng giҧn ÿӗ hình thang.
Trong nhӳng năm ÿҫu thұp niên 1970, do sӵ phát triӇn cӫa loҥi màn hình dùng
cho máy tính (Cathode Ray Tube: CRT), nên viӋc giao tiӃp giӳa ngѭӡi ÿiӅu khiӇn ÿӇ
lұp trình cho hӋ thӕng càng trӣ nên thuұn tiӋn hѫn.
Sӵ phát triӇn phҫn cӭng và phҫn mӅm cӫa hӋ thӕng tӯ năm 1975 cho ÿӃn nay ÿã
làm cho hӋ thӕng PLC phát triӇn mҥnh mҿ hѫn vӟi các chӭc năng mӣ rӝng hӋ thӕng
ngõ vào/ra có thӇ tăng lên ÿӃn 8.000 ngõ vào/ra, dung lѭӧng bӝ nhӟ chѭѫng trình tăng
lên hѫn 128.000 tӯ bӝ nhӟ (Word of Memory). Ngoài ra các nhà thiӃt kӃ còn tҥo ra kӻ
thuұt kӃt nӕi vӟi các hӋ thӕng PLC riêng lҿ thành mӝt hӋ thӕng PLC chung, tăng khҧ
năng cӫa tӯng hӋ thӕng riêng lҿ. Tӕc ÿӝ xӱ lý cӫa hӋ thӕng ÿѭӧc cҧi thiӋn, chu kǤ quét
(Scan) nhanh hѫn làm cho hӋ thӕng PLC xӱ lý tӕt vӟi nhӳng chӭc năng phӭc tҥp sӕ
lѭӧng ngõ ra/vào lӟn.
1.2. Ĉһc ÿiӇm cӫa PLC
PLC là thiӃt bӏ ÿiӅu khiӇn logic cho phép thӵc hiӋn linh hoҥt các thuұt toán ÿiӅu
khiӇn logic qua mӝt ngôn ngӳ lұp trình, bӝ ÿiӅu khiӇn thӓa mãn các yêu cҫu:
 Lұp trình dӉ dàng vì ngôn ngӳ lұp trình dӉ hӑc
 Gӑn nhҽ, dӉ dàng bҧo quҧn, dӉ dàng sӱa chӳa
 Dung lѭӧng bӝ nhӟ lӟn có thӇ chӭa ÿѭӧc nhӳng chѭѫng trình phӭc tҥp
 Có ÿӝ tin cұy cao trong môi trѭӡng công nghiӋp
 Giao tiӃp ÿѭӧc vӟi các thiӃt bӏ thông tin nhѭ máy tính, nӕi mҥng các Module mӣ rӝng
 Giá thành phù hӧp
1

1.3. Cҩu trúc cӫa bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC
Bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC ÿѭӧc thiӃt kӃ nhҵm thay thӃ phѭѫng pháp ÿiӅu khiӇn
truyӅn thӕng dùng Rѫle và thiӃt bӏ cӗng kӅnh nó tҥo ra mӝt khҧ năng ÿiӅu khiӇn thiӃt
bӏ dӉ dàng và linh hoҥt dӵa trên viӋc lұp trình trên các lӋnh logic cѫ bҧn. PLC còn thӵc
hiӋn các nhiӋm vө ÿӏnh thӡi và ÿӃm làm tăng khҧ năng ÿiӅu khiӇn, thӵc hiӋn lұp trình
logic và ÿѭa ra tín hiӋu ÿiӅu khiӇn thiӃt bӏ bên ngoài tѭѫng ӭng, PLC S7 là thiӃt bӏ
ÿiӅu khiӇn logic lұp trình cӫa hãng Siemens cҩu trúc theo kiӇu Module, có các Module
mӣ rӝng, các Module này ÿѭӧc sӱ dөng cho nhiӅu ӭng dөng lұp trình khác nhau.
Mӝt hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn lұp trình cѫ bҧn phҧi gӗm có hai phҫn: khӕi xӱ lý trung
tâm (CPU: Central Processing Unit) và hӋ thӕng giao tiӃp vào/ra (I/0).
HӋ thӕng PLC sӁ không cҧm nhұn ÿѭӧc thӃ giӟi bên ngoài nӃu không có các cҧm
biӃn và cNJng không thӇ ÿiӅu khiӇn ÿѭӧc hӋ thӕng sҧn xuҩt nӃu không có các ÿӝng cѫ,
van ÿiӋn tӯ, xy lanh hay các thiӃt bӏ ngoҥi vi khác. Trong hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC nӃu
cҫn thiӃt có thӇ sӱ dөng các máy tính chӫ tҥi các vӏ trí ÿһc biӋt ÿӇ ÿiӅu khiӇn dây
chuyӅn sҧn xuҩt. Mӛi mӝt thành phҫn trong hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn có mӝt vӏ trí quan
trӑng ÿѭӧc trình bài trong hình sau:

Hình 1.1-Sѫ ÿӗ khӕi hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC
1.3.1. Khӕi xӱ lý trung tâm
CPU là bӝ xӱ lý trung tâm, Bӝ xӱ lý biên dӏch các tín hiӋu vào và thӵc hiӋn các
hoҥt ÿӝng ÿiӅu khiӇn theo chѭѫng trình ÿѭӧc lѭu trong bӝ nhӟ cӫa CPU, truyӅn các
quyӃt ÿӏnh dѭӟi dҥng tín hiӋu hoҥt ÿӝng ÿӃn các thiӃt bӏ ra.
Nguyên lý làm viӋc cӫa bӝ xӱ lý tiӃn hành theo tӯng bѭӟc tuҫn tӵ, ÿҫu tiên các
thông tin lѭu trӳ trong bӝ nhӟ chѭѫng trình ÿѭӧc gӑi lên tuҫn tӵ và ÿѭӧc kiӇm soát bӣi
bӝ ÿӃm chѭѫng trình. Bӝ xӱ lý liên kӃt các tín hiӋu và ÿѭa kӃt quҧ ÿӃn ngõ ra. Thӡi
gian mӝt chu kǤ này gӑi là thӡi gian quét (Scan). Thӡi gian quét phө thuӝc vào dung
lѭӧng cӫa bӝ nhӟ, vào tӕc ÿӝ cӫa CPU.
1.3.2. Bӝ nguӗn
Bӝ nguӗn có nhiӋm vө chuyӇn ÿәi ÿiӋn áp xoay chiӅu thành ÿiӋn áp mӝt chiӅu cҩp cho

bӝ vi xӱ lý, thѭӡng là 5VDC và cho các mҥch ÿiӋn trong các Module còn lҥi, thѭӡng là 24VDC.
1.3.3. ThiӃt bӏ lұp trình
ThiӃt bӏ lұp trình ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ lұp trình các Chѭѫng trình ÿiӅu khiӇn tham
khҧocҫn thiӃt sau ÿó chuyӇn chѭѫng trình cho PLC. ThiӃt bӏ lұp trình có thӇ là thiӃt bӏ
lұp trình chuyên dөng, có thӇ là máy tính cá nhân có cài ÿһt phҫn mӅm lұp trình.
1.3.4. Bӝ nhӟ
Bӝ nhӟ là nѫi lѭu trӳ chѭѫng trình sӱ dөng cho các hoҥt ÿӝng ÿiӅu khiӇn. Bӝ nhӟ
cNJng có thӇ ÿѭӧc chӃ tҥo thành Module cho phép dӉ dàng thích nghi vӟi các chӭc năng
ÿiӅu khiӇn có kích cӥ khác nhau, khi cҫn mӣ rӝng có thӇ kӃt nӕi thêm vӟi CPU.
2


Có nhiӅu các bӝ nhӟ khác nhau dùng ÿӇ chӭa chѭѫng trình hӋ thӕng, tùy theo
yêu cҫu cӫa ngѭӡi dùng có thӇ chӑn các bӝ nhӟ khác nhau:
 Bӝ nhӟ ROM: là loҥi bӝ nhӟ không thay ÿәi ÿѭӧc, bӝ nhӟ này chӍ nҥp ÿѭӧc
mӝt lҫn nên ít ÿѭӧc sӱ dөng phә biӃn nhѭ các loҥi bӝ nhӟ khác.
 Bӝ nhӟ RAM: là loҥi bӝ nhӟ có thӇ thay ÿәi ÿѭӧc và dùng ÿӇ chӭa các chѭѫng
trình ӭng dөng cNJng nhѭ dӳ liӋu, dӳ liӋu chӭa trong Ram sӁ bӏ mҩt khi mҩt ÿiӋn. Tuy
nhiên, ÿiӅu này có thӇ khҳc phөc bҵng cách dùng Pin.
 Bӝ nhӟ EPROM: giӕng nhѭ ROM, nguӗn nuôi cho EPROM không cҫn dùng
Pin, tuy nhiên nӝi dung chӭa trong nó có thӇ xoá bҵng cách chiӃu tia cӵc tím vào mӝt
cӱa sә nhӓ trên EPROM và sau ÿó nҥp lҥi nӝi dung bҵng máy nҥp.
 Bӝ nhӟ EEPROM kӃt hӧp hai ѭu ÿiӇm cӫa RAM và EPROM, loҥi này có thӇ
xóa và nҥp bҵng tín hiӋu ÿiӋn. Tuy nhiên sӕ lҫn nҥp có giӟi hҥn.
1.3.5. Giao diӋn vào/ra
Giao diӋn vào là nѫi bӝ xӱ lý nhұn thông tin tӯ các thiӃt bӏ ngoҥi vi và truyӅn
thông tin ÿӃn các thiӃt bӏ bên ngoài. Tín hiӋu vào có thӇ tӯ các công tҳc, các bӝ cҧm
biӃn nhiӋt ÿӝ.... Tín hiӋu ra có thӇ cung cҩp cho các cuӝn dây Contactor, các Rѫle, các
van ÿiӋn tӯ... Tín hiӋu vào/ra có thӇ là tín hiӋu rӡi rҥc, tín hiӋu liên tөc, tín hiӋu logic...
Các tín hiӋu vào/ra có thӇ thӇ hiӋn nhѭ hình 1.2.

Mӛi ÿiӇm vào/ra có mӝt ÿӏa chӍ duy nhҩt ÿѭӧc PLC sӱ dөng. Các ÿiӇm vào/ra ÿã
có các chӭc năng cách ly và ÿiӅu hòa tín hiӋu sao cho các bӝ cҧm biӃn và các bӝ tác
ÿӝng có thӇ nӕi trӵc tiӃp vӟi chúng mà không cҫn thêm mҥch chuyӇn ÿәi khác. Tín
hiӋu vào thѭӡng ÿѭӧc ghép cách ÿiӋn (cách ly) nhӡ linh kiӋn quang nhѭ hình 1.3.

Hình 1.2 -Tín hiӋu vào / ra
1.4. Vai trò cӫa PLC
PLC ÿѭӧc xem nhѭ trái tim trong mӝt hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn tӵ ÿӝng vӟi Chѭѫng
trình ÿiӅu khiӇn tham khҧoÿѭӧc chӭa trong bӝ nhӟ cӫa PLC, PLC thѭӡng xuyên kiӇm
tra trҥng thái cӫa hӋ thӕng thông qua các tín hiӋu hӗi tiӃp, bҳt ÿҫu tӯ thiӃt bӏ ӣ ngõ vào
ÿӇ tӯ ÿó có thӇ ÿѭa ra nhӳng tín hiӋu ÿiӅu khiӇn tѭѫng ӭng ÿӃn các thiӃt bӏ ngõ ra.
PLC có thӇ ÿѭӧc sӱ dөng cho nhӳng yêu cҫu ÿiӅu khiӇn ÿѫn giҧn và ÿѭӧc lұp ÿi
lұp lҥi theo chu kǤ, hoһc liên kӃt vӟi nhau thông qua mӝt kiӇu hӋ thӕng
3


1.5. Phân loҥi PLC
1.5.1. PLC loҥi FXO & FXOS
Ĉây là loҥi PLC có Kích thѭӟc thұt nhӓ gӑn, phù hӧp vӟi các ӭng dөng vӟi sӕ
lѭӧng I/O nhӓ hѫn 30 cәng, vӟi viӋc sӱ dөng bӝ nhӟ chѭѫng trình bҵng EEPROM cho
phép dӳ liӋu chѭѫng trình ÿѭӧc lѭu lҥi trong bӝ nhӟ khi mҩt nguӗn ÿӝt xuҩt. Dòng
FXO ÿѭӧc tích hӧp sҹn bên trong bӝ ÿӃm tӕc ÿӝ cao và các bӝ tҥo ngҳt (role trung
gian), cho phép xӱ lý tӕt mӝt sӕ ӭng dөng phӭc tҥp.
Nhѭӧc ÿiӇm cӫa dòng FXO là không có khҧ năng mӣ rӝng sӕ lѭӧng I/O ÿѭӧc
quҧn lý, không có khҧ năng nӕi mҥng, không có khҧ năng kӃt nӕi vӟi các module
chuyên dùng, thӡi gian thӵc hiӋn chѭѫng trình lâu.
1.5.2. PLC loҥi FXON
FXON sӱ dөng cho các máy ÿiӅu khiӇn ÿӝc lұp hay các hӋ thӕng nhӓ vӟi sӕ
lѭӧng I/O có thӇ quҧn lý nҵm trong miӅn 10-128 I/O. FXON thӵc chҩt là bѭӟc ÿӋm
trung gian giӳa FXOS vӟi FXO. PLC FXON có ÿҫy ÿӫ các ÿһc trѭng cѫ bҧn cӫa dòng

FXOS, ÿӗng thӡi còn có khҧ năng mӣ rӝng tham gia nӕi mҥng.
1.5.3. 3. PLC loҥi FX1S
FX1S có khҧ năng quҧn lý sӕ lѭӧng I/O trong khoҧng 10-34 I/O. CNJng giӕng nhѭ
FXOS, FX1S không có khҧ năng mӣ rӝng hӋ thӕng. Tuy nhiên, FX1S ÿѭӧc tăng cѭӡng
thêm mӝt sӕ tính năng ÿһc biӋt nhѭ: tăng cѭӡng hiӋu năng tính toán, khҧ năng làm viӋc
vӟi các ÿҫu vào ra tѭѫng tӵ thông qua các card chuyӇn ÿәi, cҧi thiӋn tính năng bӝ ÿӃm
tӕc ÿӝ cao, tăng cѭӡng 6 ÿҫu vào xӱ lý, trang bӏ thêm các chӭc năng truyӅn thông trong
mҥng (giӟi hҥn sӕ lѭӧng trҥm tӕi ÿa là 8 trҥm) hay giao tiӃp vӟi các bӝ HMI ÿi kèm.
FX1S thích hӧp vӟi các ӭng dөng trong công nghiӋp chӃ biӃn gӛ, ÿóng gói sҧn phҭm,
ÿiӅu khiӇn ÿӝng cѫ, máy móc, hay các hӋ thӕng quҧn lý môi trѭӡng.
1.5.4. PLC loҥi FX1N
PLC FX1N thích hӧp vӟi các bài toán ÿiӅu khiӇn vӟi sӕ lѭӧng ÿҫu vào ra trong
khoҧng 14-60 I/O. Tuy nhiên khi sӱ dөng các module vào ra mӣ rӝng, FX1N có thӇ tăng
cѭӡng sӕ lѭӧng I/O lên tӟi 128 I/O. FX1N ÿѭӧc tăng khҧ năng truyӅn thông, nӕi mҥng,
cho phép tham gia trong nhiӅu cҩu trúc mҥng khác nhau nhѭ Ethernet, Profilebus, ccLink, Canopen, Devicenet… FX1N có thӇ làm viӋc vӟi các module analog, các bӝ ÿiӅu
khiӇn nhiӋt ÿӝ. Ĉһc biӋt, FX1N ÿѭӧc tăng cѭӡng chӭc năng ÿiӅu khiӇn vӏ trí vӟi 6 bӝ
ÿӃm tӕc ÿӝ cao, hai bӝ phát xung ÿҫu ra vӟi tҫn sӕ ÿiӅu khiӇn tӕ ÿa là 100KHz. ĈiӅu
này cho phép các bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình thuӝc dòng FX1N có thӇ cùng mӝt lúc ÿiӅu
khiӇn mӝt cách ÿӝc lұp hai ÿӝng cѫ servo hay tham gia các bài toán ÿiӅu khiӇn vӏ trí.
Ĉһc ÿiӇm:
 Cѫ cҩu máy nhӓ gӑn, chi phí thҩp, module màn hình và khӕi mӣ rӝng có hӋ
thӕng dӉ dàng nâng cҩp.
 Vұn hành tӕc ÿӝ cao ÿӕi vӟi lӋnh cѫ bҧn tӕc ÿӝ xӱ lý tӯ 0,55 ÿӃn 0,7μs/lӋnh,
ÿӕi vӟi lӋnh ӭng dөng tӕc ÿӝ xӱ lý tӯ 3,7 ÿӃn vài trăm μs/lӋnh.
 Ĉһc tính kӻ thuұt cӫa bӝ nhӟchҩt lѭӧng và phong phú. Bӝ nhӟ EEPROM cho
phép 8000 bѭӟc.
 Dãy thiӃt bӏ dөng cө ÿa năng nhѭ: role phө trӧ 1536 ÿiӇm, bӝ ÿӋm thì 256
ÿiӇm, bӝ ÿӃm 235 ÿiӇm, thanh ghi dӳ liӋu 8000 ÿiӇm.
 Nhӳng module chӭc năng ÿһt biӋt: có ÿӃn hai dãy mӣ rӝng cӫa nhӳng module
chӭc năng ÿһc biӋt có thӇ ÿѭӧc thêm vào cho nhӳng nhu cҫu riêng.

4


 Dãy mӣ rӝng tӵ cung cҩp ÿiӋn: Ĉӝ biӃn thiên mӣ rӝng cӫa sӵ cung cҩp ÿiӋn
AC có thӇ ÿáp ӭng sӵ cung cҩp ÿiӋn áp tӯ bҩt kǤ nѫi nào trên thӃ giӟi (100 ÿӃn 240V
AC). Sӵ cung cҩp dòng ÿiӋn DC cNJng ÿѭӧc cho phép tӯ 12 ÿӃn 24 V DC.
 Quá trình ÿiӅu khiӇn ÿѭӧc tăng, sӱ dөng lӋnh PID cho nhӳng hӋ thӕng ÿòi hӓi
sӵ ÿiӅu khiӇn chính xác.
 Khҧ năng kӃt nӕi: ViӋc thӵc hiӋn hoàn chӍnh cӫa nhӳng module kӃt nӕi sӁ làm
cho thông tin và dӳ liӋu ÿѭӧc cung cҩp dӉ dàng.
 DӉ dàng lҳp ÿһt: sӱ dөng thanh DIN hoһc khoҧng trӕng có sҷn.
 Ĉӗng hӗ thӡi gian thӵc tӃ: Sӱ dөng tiêu chuҭn ÿӗng hӗ thӡi gian thӵ tӃ cho
nhӳng ӭng dөng ÿӝc lұp vӅ thӡi gian.
 Phҫn mӅn cѫ bҧn: chѭѫng trình sӁ ÿѭӧc chҥy nhanh chóng và dӇ dàng vӟi
phҫn mӅm GX Developer hoһc FX-PCS/WIN-E Software.
 Tác vө ÿiӇm kӃt nӕi: Tác vө tҥi ÿiӇm kӃt nӕi riêng biӋt khi kӃt nӕi mӝt line, ta
có thӇ liên kӃt vӟi dӳ liӋu ÿã ÿѭӧc cung cҩp qua hӋ thӕng.
 Bӝ ÿiӋn thӃ kӃ sӱ dөng tín hiӋu Analog: dӉ dàng thay ÿәi thiӃt bӏ ÿӏnh thӡi
gian ӣ bӝ ÿiӋn thӃ kӃ ӣ màn hình phía trѭӟc.
 Vӏ trí và xung chӭc năng ngõ ra: PLC có hai ngõ ra phát ra xung có tҫn sӕ
100KHZ cùng mӝt lúc. PLC cung cҩp 7 vӏ trí lӋnh truyӅn kӇ cҧ quay trӣ vӅ ÿiӇm zero,
ÿӑc giá trӏ dòng ÿiӋn tuyӋt ÿӕi, hoàn thành hoһc phát triӇn sӵ truyӅn ÿӝng.
 Nâng cҩp hӋ thӕng bҵng khӕi mӣ rӝng hoһc kӃt nӕi module: Bҧng mӣ rӝng có thӇ
ÿѭӧc sӱ dөng ÿӇ kӃt nӕi chӭc năng truyӅn thông bҵng cách dùng bӝ kӃt nӕi tѭѫng thích
RS-232C, RS-485 hoһc RS-422 kӃt hӧp vӟi ngõ I/O bҵng tín hiӋu analog hoһc tín hiӋu sӕ.
 KӃt nӕi module có thӇ quang sát qua cách sҳp xӃp các bӝ ÿӏnh thì, bӝ ÿӃm,
thanh ghi dӳ liӋu và có thӇ sӱ dөng ÿӇ kӃt nӕi vӟi các khӕi mӣ rӝng.
 Mҥng truyӅn thông: thông tin ÿa dҥng và kӃt nӕi dӳ liӋu có thӇ ÿѭӧc thӵc hiӋn bӣi sӵ
liên kӃt vӟi các khӕi mӣ rӝng hoһc các thiӃt bӏ tích hӧp chuyên dùng ÿѭӧc sӱ dөng cho FX2N.
1.5.5. PLC loҥi FX2N

Ĉây là mӝt trong nhӳng dòng PLC có tính năng mҥnh nhҩt trong dòng FX. FX2N
ÿѭӧc trang bӏ tҩt cҧ các tính năng cӫa dòng FX1N, nhѭng tӕc ÿӝ xӱ lý ÿѭӧc tăng
cѭӡng, thӡi gian thi hành các lӋnh cѫ bҧn giҧm xuӕng cӥ 0.08μs. FX2N thích hӧp vӟi
các bài toán ÿiӅu khiӇn vӟi sӕ lѭӧng ÿҫu vào ra khoҧng 16-128 I/O, trong trѭӡng hӧp
cҫn thiӃt FX2N có thӇ mӣ rӝng ÿӃn 256 I/O. Tuy nhiên, trong trѭӡng hӧp mӣ rӝng sӕ
lѭӧng I/O lên 256, FX2N sӁ làm mҩt lӧi thӃ vӅ giá cҧ và không gian lҳp ÿһt cӫa FX2N.
Bӝ nhӟ cӫa FX2N là 8kstep, bӝ nhӟ RAM có thӇ mӣ rӝng ÿӃn 16kstep cho phép thӵc
hiӋn các bài toán ÿiӅu khiӇn phӭc tҥp. Ngoài ra, FX2N còn ÿѭӧc trang bӏ các hàm xӱ
lý PID vӟi tính năng tӵ chӍnh, các hàm xӱ lý sӕ thӵc cùng ÿӗng hӗ thӡi gian thӵc tích
hӧp sҷn bên trong. Nhӳng tính năng vѭӧt trӝi trên cùng vӟi khҧ năng truyӅn thông, nӕi
mҥng nói chung cӫa dòng FX1N ÿã ÿѭa FX2N lên vӏ trí hàng ÿҫu trong dòng FX, có
thӇ ÿáp ӭng tӕt các ÿòi hӓi khҳt khe nhҩt ÿӕi vӟi các ӭng dөng sӱ dөng trong các hӋ
thӕng ÿiӅu khiӇn cҩp nhӓ và trung bình. FX2N thích hӧp vӟi các bài toán ÿiӅu khiӇn
sӱ dөng trong các dây chuyӅn sҧn xuҩt, xӱ lý nѭӟc thҧi, các hӋ thӕng xӱ lý môi
trѭӡng, ÿiӅu khiӇn các máy dӋt, trong các dây chuyӅn ÿóng lҳp ráp tàu biӇn.
1.5.6. PLC loҥi FX2NC
Bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình vӟi Kích thѭӟc siêu gӑn, thích hӧp cho các ӭng dөng ÿòi
hӓi cao vӅ yêu cҫu tiӃt kiӋm không gian lҳp ÿһt. FX2NC có ÿҫu ÿӫ các tính năng cӫa
FX2N nhѭng lҥi tiӃt kiӋm ÿӃn 27% không gian sӱ dөng. Lƭnh vӵc ӭng dөng chӫ yӃu
cӫa FX2NC là dùng trong xây dӵng, trong các hӋ thӕng bѫm hay các bài toán ÿiӅu
khiӇn liên quan ÿӃn môi trѭӡng.
5


1.6. So sánh hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn sӱ dөng Rѫle và PLC
Trong nhӳng năm 1960÷1970, giai ÿoҥn ÿҫu cӫa thӡi kǤ phát triӇn công nghiӋp,
yêu cҫu tӵ ÿӝng cӫa hӋ ÿiӅu khiӇn ÿѭӧc thӵc hiӋn bҵng cách nӕi các Rѫle ÿiӋn tӯ vӟi
nhau, nhiӅu trѭӡng hӧp hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn có kích thѭӟc quá lӟn nên không thӇ gҳn
lên trên tѭӡng, các dây nӕi cNJng không tӕt nên thѭӡng xҧy ra sӵ cӕ trong hӋ thӕng.
Mӝt ÿiӇm quan trӑng nӳa là do thӡi gian làm viӋc cӫa các Rѫle, dây nӕi có giӟi hҥn

nên khi cҫn thay thӃ cҫn phҧi dӯng toàn bӝ hӋ thӕng, bҧng ÿiӅu khiӇn chӍ sӱ dөng cho mӝt
yêu cҫu nào ÿó, khi cҫn thay ÿӗi thì không thӇ thay ÿәi tӭc thӡi chӭc năng khác mà phҧi
lҳp ráp lҥi toàn bӝ, trong trѭӡng hӧp bҧo trì, sӱa chӳa cҫn ÿòi hӓi cán bӝ chuyên môn có
tay nghӅ cao. Tӯ ÿó cho thҩy hӋ ÿiӅu khiӇn Rѫle hoàn toàn không linh ÿӝng.
 Các bѭӟc thiӃt lұp sѫ ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng Rѫle nhѭ hình 1.9
 Các bѭӟc thiӃt lұp sѫ ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng PLC nhѭ hình 1.10

Hình 1.3-Lѭu ÿӗ ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle
Vӟi hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn bҵng Rѫle ÿiӋn khi thay ÿәi nhiӋm vө ÿiӅu khiӇn ngѭӡi
ta cҫn thay ÿәi mҥch ÿiӅu khiӇn bҵng cách lҳp lҥi mҥch, thay ÿәi phҫn tӱ mӟi. Trong
khi ÿó Vӟi hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn bҵng PLC khi thay ÿәi nhiӋm vө ÿiӅu khiӇn ta chӍ cҫn
thay ÿәi chѭѫng trình soҥn thҧo. Sӵ khác nhau giӳa hӋ ÿiӅu khiӇn bҵng Rѫle ÿiӋn và
lұp trình có nhӟ có thӇ minh hoҥ bҵng mӝt ví dө sau:

Hình 1.4-Lѭu ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng PLC
6


Ví dө: ÿiӅu khiӇn hӋ thӕng 3 máy bѫm nѭӟc qua 3 khӣi ÿӝng tӯ K1, K2, K3.
Trình tӵ ÿiӅu khiӇn nhѭ sau: Các máy bѫm hoҥt ÿӝng tuҫn tӵ, nghƭa là K1 ÿóng trѭӟc
tiӃp ÿӃn là K2 rӗi cuӕi cùng là K3 ÿóng. ĈӇ thӵc hiӋn nhiӋm vө theo yêu cҫu trên
mҥch ÿiӅu khiӇn ta thiӃt kӃ mҥch ÿiӅu khiӇn Rѫle nhѭ hình 1.11. Trong ÿó các nút ҩn
S1, S2, S3, S4 là các phҫn tӱ nhұp tín hiӋu. Các tiӃp ÿiӇm K1, K2, K3 và các mӕi liên
kӃt là các phҫn xӱ lý. Các khӣi ÿӝng tӯ K1, K2, K3 là kӃt quҧ xӱ lý.

Hình 1.5-Sѫ ÿӗ ÿiӅu khiӇn bҵng Rѫle

Hình 1.6-Sѫ ÿӗ thay thӃ ÿiӅu khiӇn thay thӃ bҵng PLC
NӃu ta thay bҵng thiӃt bӏ ÿiӅu khiӇn PLC ta có thӇ mô tҧ nhѭ sau:
 Tín hiӋu vào: S1, S2, S3, S4 vүn giӳ nguyên.

 Tín hiӋu ra: K1, K2, K3 là các khӣi ÿӝng tӯ vүn giӳ nguyên.
 Phҫn tӱ xӱ lý: ÿѭӧc thay thӃ bҵng PLC.
Khi thӵc hiӋn bҵng Chѭѫng trình ÿiӅu khiӇn tham khҧocó nhӟ PLC ta chӍ cҫn
thӵc hiӋn nӕi mҥch theo sѫ ÿӗ hình 1.13

7


Hình 1.7-Sѫ ÿӗ nӕi dây thӵc hiӋn bҵng PLC
NӃu nhiӋm vө ÿiӅu khiӇn thay ÿәi ví dө nhѭ các bѫm 1, 2, 3 hoҥt ÿӝng theo
nguyên tҳc là chӍ mӝt trong sӕ các bѫm ÿѭӧc hoҥt ÿӝng ÿӝc lұp. Nhѭ vұy ÿӕi vӟi mҥch
ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle ta phҧi tiӃn hành lҳp ráp lҥi toàn bӝ mҥch ÿiӅu khiӇn, trong khi
ÿó ÿӕi vӟi mҥch ÿiӅu khiӇn dùng PLC thì ta chӍ cҫn soҥn thҧo lҥi chѭѫng trình rӗi nҥp
lҥi vào CPU thì ta sӁ có ngay mӝt sѫ ÿӗ ÿiӅu khiӇn theo yêu cҫu nhiӋm vө mӟi mà
không cҫn phҧi nӕi lҥi dây trên mҥch ÿiӅu khiӇn. Nhѭ vұy mӝt cách tәng quát có thӇ
nói hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC là tұp hӧp các thiӃt bӏ và linh kiӋn ÿiӋn tӱ, ÿҧm bҧo tính
әn ÿӏnh, chính xác và an toàn…
1.6.1. Tóm tҳt nhѭӧc ÿiӇm cӫa hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle
HӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng Rѫle có các ѭu và nhѭӧc ÿiӇm nhѭ sau:
 Tӕn kém rҩt nhiӅu dây dүn.
 Thay thӃ rҩt phӭc tҥp.
 Công suҩt tiêu thө lӟn.
 Thӡi gian sӱa chӳa dài.
 Khó cұp nhұt sѫ ÿӗ nên gây khó khăn cho công tác bҧo trì, thay thӃ.
 Cҫn cán bӝ chuyên môn có tay nghӅ cao ÿӇ lҳp ÿһt, bҧo trì, sӱa chӳa.
1.6.2. Ѭu ÿiӇm cӫa hӋ ÿiӅu khiӇn lұp trình PLC
HӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng PLC có các ѭu và nhѭӧc ÿiӇm nhѭ sau:
 Giҧm 80% sӕ lѭӧng dây nӕi.
 Công suҩt tiêu thө cӫa PLC rҩt thҩp.
 Có chӭc năng tӵ chuҭn ÿoán do ÿó giúp cho công tác sӱa chӳa ÿѭӧc nhanh

chóng và dӉ dàng.
 Chӭc năng ÿiӅu khiӇn thay ÿәi dӉ dàng bҵng thiӃt bӏ lұp trình (máy tính, màn
hình) mà không cҫn thay ÿәi phҫn cӭng nӃu không có yêu cҫu thêm bӟt các thiӃt bӏ
xuҩt nhұp.
 Sӕ lѭӧng tiӃp ÿiӇm trong chѭѫng trình sӱ dөng không hҥn chӃ.
 Thӡi gian hoàn thành mӝt chu trình ÿiӅu khiӇn nhanh dүn ÿӃn tăng cao tӕc ÿӝ
sҧn xuҩt.
 Chi phí lҳp ÿһt thҩp.
 Ĉӝ tin cұy cao.
8


 Chѭѫng trình ÿiӅu khiӇn tham khҧocó thӇ in ra giҩy rҩt thuұn tiӋn cho vҩn ÿӅ
bҧo trì và sӱa chӳa hӋ thӕng.
 ChiӃm vӏ trí không gian nhӓ trong hӋ thӕng.
 Có nhiӅu chӭc năng ÿiӅu khiӇn, có tӕc ÿӝ làm viӋc cao.
1.7. Qui trình thiӃt kӃ hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn dùng PLC
ĈӇ thiӃt kӃ mӝt Chѭѫng trình ÿiӅu khiӇn tham khҧomӝt hoҥt ÿӝng bao gӗm
nhӳng bѭӟc sau:
Bѭӟc 1: Xác ÿӏnh qui trình công nghӋ:
Trѭӟc tiên, ta phҧi xác ÿӏnh thiӃt bӏ hay hӋ thӕng nào muӕn ÿiӅu khiӇn. Mөc ÿích
cuӕi cùng cӫa bӝ ÿiӅu khiӇn là ÿiӅu khiӇn mӝt hӋ thӕng hoҥt ÿӝng.
Sӵ vұn hành cӫa hӋ thӕng ÿѭӧc kiӇm tra bӣi các thiӃt bӏ ngõ vào. Nó nhұn biӃt
và gӣi tín hiӋu ÿӃn CPU, CPU xӱ lý tín hiӋu và gӣi nó ÿӃn thiӃt bӏ xuҩt ÿӇ ÿiӅu khiӇn
sӵ hoҥt ÿӝng cӫa hӋ thӕng nhѭ ÿã lұp trình sҹn trong chѭѫng trình.

Hình 1.8-Lѭu ÿӗ thiӃt kӃ hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn sӱ dөng PLC
Bѭӟc 2: Xác ÿӏnh ngõ vào/ra:
Tҩc cҧ các thiӃt bӏ xuҩt, nhұp bên ngoài ÿӅu ÿѭӧc kӃt nӕi vӟi bӝ ÿiӅu khiӇn lұp
trình. ThiӃt bӏ nhұp là nhӳng nút nhҩn, cҧm biӃn…ThiӃt bӏ xuҩt là nhӳng cuӝn dây,

van ÿiӋn tӯ, Motor, bӝ hiӇn thӏ.
Sau khi xác ÿӏnh tҩt cҧ các thiӃt bӏ xuҩt nhұp cҫn thiӃt, ta ÿӏnh vӏ các thiӃt bӏ
9


vào/ra tѭѫng ӭng cho tӯng ngõ vào/ra trên PLC trѭӟc khi viӃt chѭѫng trình.
Bѭӟc 3: ViӃt chѭѫng trình và sӱa lӛi:
Khi viӃt chѭѫng trình theo sѫ ÿӗ hình thang (Ladder) phҧi theo sӵ hoҥt ÿӝng tuҫn
tӵ tӯng bѭӟc cӫa hӋ thӕng, hoһc theo dҥng STL. Sau ÿó tiӃn hành sӱa lӛi nӃu có.
Bѭӟc 4: Nҥp chѭѫng trình vào bӝ nhӟ:
Chúng ta có thӇ cung cҩp nguӗn cho bӝ ÿiӅu khiӇn có lұp trình qua cәng I/O. Sau
ÿó nҥp chѭѫng trình vào bӝ nhӟ thông qua máy tính có chӭa phҫn mӅm lұp trình hình
thang. Sau khi nҥp xong, kiӇm tra lҥi bҵng hàm chuҭn ÿoán. NӃu ÿѭӧc mô phӓng toàn
bӝ hoҥt ÿӝng cӫa hӋ thӕng ÿӇ chҳc rҵng chѭѫng trình ÿã hoҥt ÿӝng tӕt.
Bѭӟc 5: Chҥy chѭѫng trình:
Trѭӟc khi nhҩn nút khӣi ÿӝng, phҧi chҳc chҳn rҵng các dây dүn nӕi các ngõ
vào/ra ÿӃn các thiӃt bӏ nhұp, xuҩt ÿã ÿѭӧc nӕi ÿúng theo chӍ ÿӏnh. Lúc ÿó PLC mӟi bҳt
ÿҫu hoҥt ÿӝng thӵc sӵ.
Trong khi chҥy chѭѫng trình, nӃu bӏ lӛi thì máy tính sӁ báo lӛi, ta phҧi sӱa lҥi
cho ÿӃn khi nó hoҥt ÿӝng an toàn.
Các bѭӟc thiӃt kӃ hӋ thӕng PLC có thӇ tóm tҳt bҵng lѭu ÿӗ hình 1.14
1.8. Các ӭng dөng cӫa hӋ thӕng ÿiӅu khiӇn PLC trong thӵc tӃ:
Do có nhiӅu ѭu ÿiӇm nên hiӋn nay PLC ÿѭӧc sӱ dөng rӝng rãi trong các hӋ thӕng
ÿiӅu khiӇn tӵ ÿӝng, cho phép nâng cao năng suҩt sҧn xuҩt, chҩt lѭӧng và sӵ ÿӗng nhҩt
sҧn phҭm, tăng hiӋu suҩt, giҧm năng lѭӧng tiêu tӕn, tăng mӭc an toàn, tiӋn nghi và
thoҧi mái trong lao ÿӝng. Ĉӗng thӡi cho phép nâng cao tính thӏ trѭӡng cӫa sҧn phҭm.
Các lƭnh vӵc tiêu biӇu ӭng dөng PLC hiӋn nay nhѭ:
 HӋ thӕng nâng, vұn chuyӇn, dây chuyӅn ÿóng gói, dây chuyӅn sҧn xuҩt thuӹ
tinh, sҧn xuҩt xi măng, công nghӋ chӃ biӃn thӵc phҭm, dây chuyӅn xӱ lý hoá hӑc, dây
chuyӅn chӃ tҥo linh kiӋn bán dүn, sҧn xuҩt vi mҥch, dây chuyӅn lҳp ráp tivi. dây

chuyӅn may công nghiӋp, dây chuyӅn sҧn xuҩt xe ôtô
 ĈiӅu khiӇn bѫm, ÿiӅu khiӇn hӋ thӕng ÿèn giao thông, quҧn lý tӵ ÿӝng bãi ÿұu
xe, hӋ thӕng báo ÿӝng, ÿiӅu khiӇn thang máy…

10


CHѬѪNG 2
TҰP LӊNH CѪ BҦN PLC MITSUBISHI
2.1. Khái niӋm
2.1.1. Chѭѫng trình
Chѭѫng trình là mӝt chuӛi các lӋnh nӕi tiӃp nhau ÿѭӧc viӃt theo mӝt ngôn ngӳ
mà PC có thӇ hiӇu ÿѭӧc. Có 3 dҥng chѭѫng trình: Instruction, Ladder, SFC/STL.
 Instruction: hӋ thӕng gӗm nhӳng dòng lӋnh nhұp liên tiӃp nhau.
 Ladder: phѭѫng pháp xây dӵng chѭѫng trình dҥng ÿӗ hӑa dùng các Ký hiӋu
logic dҥng rѫle.
 SFC/STL: chѭѫng trình dҥng lѭu ÿӗ hay dҥng hình thang.
Không phҧi tҩt cҧ các công cө lұp trình ÿӅu có thӇ làm viӋc ÿѭӧc vӟi cҧ 3 dҥng
trên. Nói chung bӝ lұp trình cҫm tay chӍ làm viӋc ÿѭӧc vӟi dҥng Instruction, trong khi
hҫu hӃt các công cө lұp trình ÿӗ hӑa sӁ làm viӋc ÿѭӧc vӟi cҧ dҥng Instruction và
Ladder. Các phҫn mӅm chuyên dùng sӁ cho phép làm viӋc vӟi dҥng SFC.
2.1.2. Các thiӃt bӏ cѫ bҧn dùng trong lұp trình
Có 6 thiӃt bӏ cѫ bҧn dùng trong lұp trình. Mӛi thiӃt bӏ có công dөng riêng. ĈӇ dӉ
dàng xác ÿӏnh thì mӛi thiӃt bӏ ÿѭӧc gán cho mӝt ký tӵ:
 X: dùng chӍ ngõ vào vұt lý gҳn trӵc tiӃp vào PC.
 Y: dùng chӍ ngõ ra nӕi trӵc tiӃp tӯ PC.
 T: dùng ÿӇ xác ÿӏnh thiӃt bӏ ÿӏnh thì có trong PC.
 C: dùng ÿӇ xác ÿӏnh thiӃt bӏ ÿӃm có trong PC.
 M và S: dùng nhѭ là các cӡ hoҥt ÿӝng bên trong PC.
Tҩt cҧ các thiӃt bӏ trên ÿѭӧc gӑi là “thiӃt bӏ Bit”, nghƭa là các thiӃt bӏ này có hai

trҥng thái ON hoһc OFF, mӭc 1 hoһc mӭc 0 (mӭc 0 là ӣ trҥng thái tӍnh, mӭc 1 là ӣ
trҥng thái ÿӝng).
2.1.3. Ngõ vào/ra (Input/Output)
a. Ngõ vào
 Ký hiӋu: X
 Công dөng: biӇu diӉn các ngõ vào vұt lý trên bӝ ÿiӅu khiӇn.
 Ký hiӋu khác: I/P, Inp, Ngõ vào (X), Công tҳc ngõ vào
 Hình thӭc sӱ dөng: công tҳc thѭӡng mӣ NO (Normal Open), và thѭӡng ÿóng
NC (Normal Close)
 Cách ÿánh sӕ: dùng sӕ bát phân, nghƭa là X0 ÷ X7 ; X10 ÷ X17.
b. Ngõ ra
 Ký hiӋu: Y
 Công dөng: biӇu diӉn các ngõ ra vұt lý trên bӝ ÿiӅu khiӇn.
 Ký hiӋu khác: O/P, Otp, Ngõ ra (Y), Cuӝn dây / rѫle / công tҳc ngõ ra.
 Các hình thӭc sӱ dөng: công tҳc thѭӡng mӣ NO, thѭӡng ÿóng NC và các cuӝn
dây ngõ ra.
 Cách ÿánh sӕ: dùng sӕ bát phân, nghƭa là Y0 ÷ Y7 ; Y10 ÷ Y17.
11


Loҥi PLC
FXO(S)
FXon
FX
FX(2C)

Bҧng 2.1-Sӕ lѭӧng các ngõ vào/ra
Sӕ ngõ vào tӕi ÿa
Sӕ ngõ ra tӕi ÿa
Phө thuӝc vào viӋc chӑn Base Unit

84
64
128
128
256 (khҧ năng ÿӏnh
ÿѭӧc trên phҫn mӅm)

256 (khҧ năng ÿӏnh
ÿѭӧc trên phҫn mӅm)

Tәng sӕ ngõ vào/ra
30
128
256
512 (tәng sӕ ÿӏnh
ÿѭӧc trên phҫn cӭng
hay trên phҫn mӅm)

2.1.4. Cách ÿӑc logic cӫa chѭѫng trình Ladder
Logic Ladder rҩt gҫn vӟi logic rѫle cѫ bҧn. Các công tҳc và cuӝn dây ÿѭӧc kӃt nӕi và
ÿiӅu khiӇn theo nhiӅu dҥng mҥch khác nhau, tuy vұy, nguyên tҳc cѫ bҧn không có gì khác.
Cuӝn dây có thӇ ÿѭӧc dùng ÿӇ ÿiӅu khiӇn trӵc tiӃp ngõ ra tӯ PC (ví dө thiӃt bӏ
Y), hoһc nó có thӇ ÿiӅu khiӇn bӝ ÿӏnh thì, bӝ ÿӃm, hoһc cӡ (nhѭ là thiӃt bӏ T, C, M, S).
Mӛi cuӝn dây gҳn vӟi các công tҳc hoһc tiӃp ÿiӇm, các công tҳc hoһc tiӃp ÿiӇm này có
thӇ là thѭӡng mӣ (NO-normal open) hoһc thѭӡng ÿóng (NC-normal close).
Thuұt ngӳ “thѭӡng” nói ÿӃn trҥng thái các công tҳc khi cuӝn dây không có ÿiӋn.
NӃu rѫle ÿѭӧc dùng và cuӝn dây giҧ sӱ là OFF, mӝt công tҳc NO sӁ không có ÿiӋn,
nghƭa là tҧi ÿѭӧc nӕi vӟi công tҳc NO sӁ không hoҥt ÿӝng, còn công tҳc NC thì có
dòng ÿiӋn ÿi qua, vì vұy tҧi ÿѭӧc nӕi vӟi công tҳc sӁ hoҥt ÿӝng.
Khi cuӝn dây ÿѭӧc Kích hoҥt thì trҥng thái cӫa công tҳc bӏ ÿҧo ngѭӧc, nghƭa là

có dòng trong công tҳc NO và công tҳc NC lҥi ngăn không cho dòng ÿiӋn ÿi qua.
Các ngõ vào vұt lý nӕi ÿӃn bӝ ÿiӅu khiӇn lұp trình (thiӃt bӏ X) không có cuӝn dây
có thӇ lұp trình. Các thiӃt bӏ này chӍ có thӇ ÿѭӧc dùng ӣ dҥng công tҳc (nhұn tín hiӋu)
mà thôi loҥi tiӃp ÿiӇmNO và NC
Thí dө: Vì có sӵ kӃt hӧp vӟi rѫle, các chѭѫng trình ladder có thӇ ÿѭӧc ÿӑc nhѭ dòng
ÿiӋn ÿi tӯ trái sang phҧi. Dòng này phҧi qua mӝt loҥt các tiӃp ÿiӇm nhѭ X0 và X1 ÿӇ bұt
cuӝn dây ngõ ra Y0 lên ON. Do ÿó, trong nӃu X0 ÿѭӧc bұt ON thì ngõ ra Y0 cNJng ÿѭӧc
bұt lên ON. Tuy nhiên, nӃu công tҳc hành trình X1 ÿѭӧc kích hoҥt thì ngõ ra Y0 bӏ tҳt
OFF vì sӵ nӕi kӃt giӳa cӝt trái và cӝt phҧi bӏ ÿӭt, nghƭa là không có dòng ÿiӋn ÿi qua.
2.2. Tұp lӋnh cѫ bҧn cӫa PLC Mitsubishi
2.2.1. LӋnh Load
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ
Có nhiӋm vө logic khӣi tҥo loҥi công tҳc NO.
X, Y, M, S, T, C
LD
(LoaD)
Nӕi trӵc tiӃp ÿҫu bên trái cӫa mҥch.
LӋnh LD dùng ÿӇ ÿһt mӝt công tҳc logic thѭӡng mӣ vào chѭѫng trình. Trong
chѭѫng trình dҥng Instruction, lӋnh LD lѭѫn luôn xuҩt hiӋn ӣ vӏ trí ÿҫu tiên cӫa mӝt
dòng chѭѫng trình hoһc mӣ ÿҫu cho mӝt khӕi logic (sӁ ÿѭӧc trình bày ӣ phҫn lӋnh vӅ
khӕi). Trong chѭѫng trình dҥng ladder, lӋnh LD thӇ hiӋn công tҳc logic thѭӡng mӣ ÿҫu
tiên nӕi trӵc tiӃp vӟi ÿѭӡng bus bên trái cӫa mӝt nhánh chѭѫng trình hay công tҳc
thѭӡng mӣ ÿҫu tiên cӫa mӝt khӕi logic.
Ví dө:

12

2.2.2. Load inverse
Tên lӋnh
Chӭc năng
Có nhiӋm vө logic khӣi tҥo loҥi công tҳc NC.
LDI
(LoaD Inverse) Nӕi trӵc tiӃp ÿҫu bên trái cӫa mҥch.

ThiӃt bӏ
X, Y, M, S, T, C

LӋnh LDI dùng ÿӇ ÿһt mӝt công tҳc logic thѭӡng ÿóng vào chѭѫng trình. Trong
chѭѫng trình Instruction, lӋnh LDI luôn luôn xuҩt hiӋn ӣ vӏ trí ÿҫu tiên cӫa mӝt dòng
chѭѫng trình hoһc mӣ ÿҫu cho mӝt khӕi logic (sӁ ÿѭӧc trình bày sau ӣ phҫn lӋnh vӅ
khӕi). Trong chѭѫng trình ladder lӋnh LD thӇ hiӋn công tҳc logic thѭӡng ÿóng ÿҫu tiên
nӕi trӵc tiӃp vӟi ÿѭӡng bus bên trái cӫa mӝt nhánh logic hoһc công tҳc thѭӡng ÿóng
ÿҭu tiên cӫa mӝt khӕi logic.
Ví dө:

2.2.3. LӋnh Out
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ
ĈiӅu khiӇn cuӝn dây.
Y, M, S, T, C
OUT
(OUT)
Nӕi trӵc tiӃp vào ÿҫu bên phҧi cӫa mҥch.
NhiӅu lӋnh OUT có thӇ ÿѭӧc nӕi song song.
Không thӇ ÿiӅu khiӇn thiӃt bӏ ngõ vào loҥi X
LӋnh OUT dùng ÿӇ ÿһt mӝt rѫle logic vào chѭѫng trình. Trong chѭѫng trình

dҥng Ladder, lӋnh OUT ký hiӋu bҵng “( )” ÿѭӧc nӕi trӵc tiӃp vӟi ÿѭӡng bus phҧi.
LӋnh OUT sӁ ÿѭӧc thӵc hiӋn khi ÿiӅu khiӇn phía bên trái cӫa nó thӓa mãn. Tham sӕ
(toán hҥng bit) cӫa lӋnh OUT không duy trì ÿѭӧc trҥng thái (không chӕt); trҥng thái
cӫa nó giӕng vӟi trҥng thái cӫa nhánh công tҳc ÿiӅu khiӇn.
Ví dө:

2.2.4. LӋnh And, And Inverse
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ
Nӕi tiӃp các công tҳc NO (thѭӡng mӣ), có thӇ X, Y, M, S, T, C.
AND
(AND)
nӕi tiӃp nhiӅu công tҳc cùng mӝt lúc.
Nӕi tiӃp các công tҳc NC (thѭӡng ÿóng), có thӇ X, Y, M, S, T, C.
ANI
(ANd Inverse) nӕi tiӃp nhiӅu công tҳc cùng mӝt lúc.
Ví dө lӋnh And:

13


Ví dө lӋnh And Inverse:

Lѭu ý:
 ViӋc thêm mӝt cuӝn dây qua mӝt công tҳc thì lӋnh Out ÿҫu tiên (Out Y4) ÿѭӧc
gӑi là ngõ ra “follow-on”. Các ngõ ra Follow-on cho phép xӱ lý ngõ ra theo ÿúng trình
tӵ ÿã ghi.
 Mһc dù không có giӟi hҥn sӕ công tҳc mҳc song song, nhѭng mӝt sӕ bҧng ÿiӅu
khiӇn lұp trình, màn hình và máy in không thӇ nào hiӇn thӏ hoһc in chѭѫng trình nӃu

nó vѭӧt quá giӟi hҥn cӫa phҫn cӭng. Mӛi dòng hay mӛi nhánh cӫa chѭѫng trình
Ladder nên chӭa tӕi ÿa 10 công tҳc và 1 cuӝn dây. Sӕ ngõ ra Follow-on nên giӟi hҥn
tӕi ÿa là 24.
2.2.5. LӋnh Or, Or Inverse
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ
OR
Nӕi song song các công tҳc thѭӡng mӣ. Tӕi ÿa X, Y, M, S, T, C.
(OR)
là 10 nhánh nӕi song song cho 1 cuӝn dây.
Nӕi song song các công tҳc thѭӡng ÿóng. Tӕi
X, Y, M, S, T, C.
ORI
(OR Inverse) ÿa là 10 nhánh nӕi song song cho 1 cuӝn dây.
Lѭu ý: Mӝt bên cӫa lӋnh OR/ORI luôn nӕi vӟi ÿҫu bên trái.
Ví dө:

ORI

2.2.6. LӋnh logic Exclusive-Or (EX-OR)
Cәng logic này khác vӟi cәng OR ӣ chӛ là nó cho logic 1 khi mӝt trong hai ngõ
vào có logic 1, nhѭng khi cҧ hai ngõ vào ÿӅu có logic 1 thì nó cho logic 0. logic này có
thӇ ÿѭӧc thӵc hiӋn bҵng hai nhánh song song, mӛi nhánh là mҥch nӕi tiӃp cӫa mӝt ngõ
vào và ÿҧo cӫa ngõ còn lҥi. Vì không có lӋnh thӇ hiӋn cho logic này nên nó ÿѭӧc biӇu
diӋn bҵng tә hӧp các logic cѫ bҧn nhѭ trên.
14


Ví dө:

Lѭu ý: Trong trѭѫng trình Instruction có dùng lӋnh ORB (OR Block).Ban ÿҫu
lұp trình cho nhánh ÿҫu tiên, sau ÿó là nhánh kӃ tiӃp. Lúc này CPU hiӇu ràng ÿã có hai
khӕi và nó sӁ ÿӑc lӋnh kӃ tiӃp ORB. LӋnh này thӵc hiӋn OR hai khӕi trên vӟi nhau;
lӋnh OUT sӁ kích ngõ ra tѭѫng ӭng.
2.2.7. LӋnh Or Block
Tên lӋnh
Chӭc năng
Nӕi song song nhiӅu mҥch công tҳc.
ORB
(OR Block)
Ví dө:

ThiӃt bӏ
Không

Ĉһc ÿiӇm:
 LӋnh ORB là lӋnh ÿӝc lұp, không kӃt hӧp vӟi bҩt kǤ thiӃt bӏ hay con sӕ nào.
 LӋnh ORB ÿѭӧc dùng ÿӇ nӕi song song nhiӅu mҥch công tҳc (các khӕi nӕi
tiӃp) vӟi khӕi phía trѭӟc. Các khӕi nӕi tiӃp là các khӕi có nhiӅu công tҳc nӕi tiӃp nhau,
hay dùng trong lӋnh ANB.
 ĈӇ khai báo ÿiӇm bҳt ÿҫu cӫa mӝt khӕi, ta dùng lӋnh LD hay LDI. Sau mӝt
khӕi nӕi tiӃp, ta nӕi nó vào khӕi trѭӟc bҵng lӋnh ORB.
Lѭu ý: Dùng lӋnh ORB theo lô không dùng quá 8 lӋnh LD và LDI nhҵm ÿӇ tránh lӛi
chѭѫng trình. Dùng lӋnh ORB trong mҥch tuҫn tӵ không có giӟi hҥn sӕ mҥch mҳc song song.
2.2.8. LӋnh And Block:
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ
Nӕi tiӃp các mҥch song song.

Không
ANB
(ANd Block)
LӋnh ANB (AND block) không có tham sӕ. LӋnh ANB ÿѭӧc dùng ÿӅ tҥo ra các nhánh
nӕi liên tiӃp phӭc tҥp gӗm nhiӅu nhánh nӕi tiӃp vӟi nhau. LӋnh ANB ÿѭӧc mô tҧ rõ nhҩt khi
thӵc hiӋn nӕi tiӃp nhiӅu khӕi có nhiӅu công tҳc mác song song
15


Ví dө:

Thӭ tӵ lұp trình là quan trӑng. Công tҳc thѭӡng mӣ X000 ÿѭӧc nhұp ÿҫu tiên, sau ÿó là
công tҳc thѭӡng ÿóng X001. Hai công tҳc này thѭӡng mҳc song song theo lӋnh ORI tҥo thành
mӝt khӕi có hai công tҳc song song. Hai công tҳc X002 và X003 cNJng ÿѭӧc lұp trình tѭѫng tӵ
tҥo thành mӝt khӕi khác. Hai khӕi mӟi hình thành trên cNJng ÿѭӧc nӕi tiӃp lҥi vӟi nhau bҵng
lӋnh ANB và kӃt quҧ ÿѭӧc nӕi qua ngõ ra Y000.

Ĉһc ÿiӇm:
 LӋnh ANB là lӋnh ÿӝc lұp, không kӃt hӧp vӟi bҩt kǤ thiӃt bӏ hay con sӕ nào.
 LӋnh ANB ÿѭӧc dùng ÿӇ nӕi tiӃp nhiӅu mҥch công tҳc (thѭӡng là các khӕi
song song) vӟi khӕi phía trѭӟc. Các khӕi song song là các khӕi có nhiӅu công tҳc nӕi
song song nhau, hay dùng trong lӋnh ORB.
 ĈӇ khai báo ÿiӇm bҳt ÿҫu cӫa mӝt khӕi ta dùng lӋnh LD hay LDI. Sau mӝt
khӕi nӕi tiӃp, ta nӕi nó vào khӕi trѭӟc bҵng lӋnh ANB.
 Khi dùng ANB theo lô, không dùng quá 8 lӋnh LD và LDI ÿӇ tránh lӛi chѭѫng trình.
 LӋnh ANB có thӇ dùng nhiӅu lҫn ÿӇ nӕi tiӃp các mҥch song song vӟi khӕi trѭӟc nó.
2.2.9. LӋnh MPS, MRD, MPP
Tên lӋnh
Chӭc năng
ThiӃt bӏ

Lѭu kӃt quҧ hiӋn hành cӫa các tác vө trong PC.
Không
MPS
(Point Store)
Ĉӑc kӃt quҧ hiӋn hành cӫa các tác vө trong PC.
Không
MRD
(Read)
Gӑi kӃt quҧ ÿã lѭu và loҥi bӓ nó.
Không
MPP
(PoP)
Các lӋnh này dùng ÿӇ thӵc hiӋn viӋc rӁ nhánh cho các tác vө phía bên phҧi cӫa
nhánh ӣ phҫn thi hành. Ĉӕi vӟi ngôn ngӳ Instruction , ngôn ngӳ dòng lӋnh trình biên
dӏch cҫn phҧi hiӇu sӵ rӁ nhánh cho các tác vө, do ÿó cҫn có 1 quy chӃ ÿӇ ghi nhұn
(nhӟ) vӏ trí hiӋn hành cӫa con trӓ lұp trình trong mҥch ladder tѭѫng ӭng. Cѫ chӃ rӁ
nhánh cho phҫn thi hành ÿѭӧc thӵc hiӋn qua các lӋnh MPS, MRD và MPP.
16


Ví dө:

Ĉһc ÿiӇm:
 Ĉѭӧc dùng ÿӇ nӕi các ngõ vào bên trái cӫa các cuӝn dây vӟi bҩt kǤ ngõ vào
bên trái cӫa công tҳc nào. NӃu không có tұp lӋnh này thì ta chӍ có thӇ nӕi cuӝn dây vào
bên phҧi cӫa công tҳc cuӕi cùng.
 MPS lѭu lҥi ÿiӇm nӕi cӫa mҥch ladder, do ÿó nó có thӇ ÿѭӧc gӑi lҥi nhiӅu lҫn
ÿӇ nӕi nhiӅu nhánh cuӝn dây.
 MRD có chӭc năng gӑi lҥi hoһc ÿӑc dӳ liӋu cӫa ÿiӇm nӕi ÿã lѭu trѭӟc ÿó và
nӕi nó vӟi công tҳc tiӃp theo.

 MPP có chӭc năng gӑi ÿiӇm nӕi ÿã lѭu (tӯ vùng lѭu tҥm) ra và loҥi bӓ nó khi
công tҳc kӃ tiӃp nӕi vào ÿiӇm này.
 Ĉӕi vӟi mӛi lӋnh MPS thì bҳt buӝc phҧi có mӝt lӋnh MPP tѭѫng ӭng.
 LӋnh MPP ÿѭӧc dùng ÿӇ nӕi mҥch công tҳc hay cuӝn dây cuӕi cùng.
 Ӣ bҩt kǤ bѭӟc lұp trình nào, sӕ cһp lӋnh MPS-MPP hoҥt ÿӝng không ÿѭӧc
vѭӧt quá con sӕ 11.
Lѭu ý:
 Khi chѭѫng trình ÿѭӧc viӃt dѭӟi dҥng Ladder thì tҩt cҧ các lӋnh MPS, MRD,
MPP sӁ tӵ ÿӝng ÿѭӧc thêm vào khi thӵc hiӋn chuyӇn chѭѫng trình (program
conversion) sang dҥng Instruction. NӃu xem chѭѫng trình dҥng Instruction sau khi
chuyӇn ta sӁ thҩy có các lӋnh MPS, MRD, MPP.
17