Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức

SỞ GD-ĐT HÀ NỘI
Trường THPT Quang Trung – Đống Đa




Thế nào là
nhận thức?

Thực tiễn
là gì?

Vai trò của
thực tiễn
đối với
nhận thức


1. Thế nào là nhận thức
a. Các quan điểm về nhận thức
Triết học
duy tâm
Triết học
duy vật
trước Mác
Triết học
duy vật
biện chứng

Nhận
thức

Khổng Tử:

Do
bẩm sinh
Nhân chi sơ tính bản thiện.
Tục ngữ VN:

Thần
linhcon,
mách
Cha
mẹ sinh
trờibảo
sinh tính.

Nhận
thức

T.Hốp-xơ: Cơ thể con người
giống như
bộgiản
phận của
Phản
ánhcác
đơn
đồng hồ cơ học, tim là lò xo,
dây thần kinh là sợi chỉ,
Máy
thụlàđộng

khớpmóc
xương
bánh xe
làm cho cơ thể chuyển động.

Nhận
thức

Bắt
nguồn từ thực tiễn,
Nhận thức là một quá trình
làđiquá
trình
nhận
thức
từ trực
quan
sinh động
đến
tư yếu,
duy trừu
tượng
và
cái
tất
diễn
ra rất
từ tư duy
phức
tạp.trừu tượng trở về

Ph.Enghen:

thực tiễn.


1. Thế nào là nhận thức
b. Hai giai đoạn của quá trình nhận thức

?

Hãy cảm nhận và liệt kê những
đặc điểm của sự vật trong
“chiếc hộp bí mật” mà em
nhận được?
Yêu cầu:
• Thời gian chuẩn bị: 2 phút
• Các nhóm cử đại diện lên trình bày.


Thị giác

Hình dạng,
màu sắc

Khứu giác

Mùi

SỰ VẬT

HIỆN TƯỢNG

Thính giác

Âm thanh
Vị giác

Vị
Xúc giác

Độ nhẵn, ráp…


 Nhận thức cảm tính (trực quan sinh
động)
Là giai đoạn nhận thức được tạo nên do sự
tiếp xúc trực tiếp của các cơ quan cảm giác
với sự vật, hiện tượng, đem lại cho con người
hiểu biết về đặc điểm bên ngoài của chúng.


Lượng
đường
Thao tác tư duy
(So sánh, phân
tích, tổng hợp,
khái quát…)

Lượng
Vitamin C

Công dụng
Nơi trồng


 Nhận thức lí tính (tư duy trừu tượng)
Là giai đoạn nhận thức tiếp theo, dựa trên
các tài liệu do nhận thức cảm tính đem lại,
nhờ các thao tác của tư duy như phân tích,
so sánh, tổng hợp, khái quát hoá... tìm ra
bản chất, quy luật của sự vật, hiện tượng.


Hãy chỉ ra sự giống nhau giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính?
Hãy chỉ ra sự khác nhau giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính?
Hãy chỉ ra ưu điểm và hạn chế giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính?
Nếu thiếu nhận thức cảm tính hoặc nhận
thức lí tính thì điều gì sẽ xảy ra? Cho ví dụ


Sự khác nhau giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính
NHẬN THỨC
CẢM TÍNH

NHẬN THỨC
LÍ TÍNH

 Phản ánh trình độ thấp  Phản ánh trình độ cao
 Phản ánh trực tiếp, dựa  Phản ánh gián tiếp,
vào các giác quan
dựa vào thao tác tư duy
 Phản ánh thuộc tính
 Phản ánh thuộc tính
bên ngoài của sự vật hiện bên trong của sự vật hiện
tượng
tượng


Ưu điểm và nhược điểm của
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính
NHẬN THỨC
CẢM TÍNH
Ưu điểm

Hình ảnh phong phú
sinh động,
đáng tin cậy

Nhược
điểm

Nhận biết bề ngoài,
chưa sâu sắc

NHẬN THỨC
LÍ TÍNH
Đi sâu vào

bản chất của
sự vật và
hiện tượng
Trừu tượng nên có
thể nhận thức
chưa chính xác


Mối quan hệ giữa
nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính


Nhận
thức
cảm
tính
Nhận
thức
lí tính

Ưu điểm

ĐIỂM
CHUNG

Nhược
điểm

Nhận biết
về sự vật

và hiện
tượng
khách
quan


Là quá trình phản ánh
sự vật, hiện tượng của thế
giới khách quan vào bộ óc
của con người, để tạo nên
những hiểu biết về chúng.


Màu trắng
Cấu trúc tinh thể
Công thức hóa học
Không mùi
Vị mặn
Cách điều chế

NHẬN THỨC
CẢM TÍNH

NHẬN THỨC
LÍ TÍNH


Phiếu học tập
Xác định nhận thức cảm tính và nhận thức lí tính trong các thông tin sau?
Thông tin

1. Quả gấc màu đỏ
2. Bạn Nam học giỏi và còn là một cầu thủ bóng đá
3. Ăn khế thấy ngọt
4. Quả chanh có nhiều Vitamin C
5. Tổng 3 góc trong một tam giác bằng 180o
6. Cô giáo chủ nhiệm em là giáo viên dạy giỏi
7. Hoa hồng có mùi thơm
8. Kim loại dẫn điện

Nhận thức
cảm tính

Nhận thức
lí tính


NHẬN THỨC

NHẬN THỨC
CẢM TÍNH

NHẬN THỨC
LÝ TÍNH

Thuộc tính
bề ngoài

Dấu hiệu
bản chất

SỰ VẬT,
HIỆN TƯỢNG