BỆNH DO VI KHUẨN NÃO MÔ CẦU

BỆNH DO VI KHUẨN NÃO MÔ CẦU
BS Trương Hữu Khanh – Bệnh viện Nhi đồng 1

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Tuổi có thể mắc nhiều nhất là trẻ < 1 tuổi (<2
tuổi) gấp 5 lần so với trẻ lớn và người lớn
• Từ 2 t – 12 t là thời gian tích lũy kháng thể
• Suy giảm miễn dịch, nhiễm siêu vi hô hấp
cấp là các yếu tố thuận lợi cho nhiễm não mô
cầu xâm lấn

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Vi khuẩn có tên “não mô cầu” nhưng gây
bệnh nhiều chỗ;
–
–
–
–
–

Mũi họng
Màng não
Khớp

…
Nặng nhất là nhiễm trùng máu

Đa số có trong họng nhưng không có triệu
chứng
• Bệnh gọi là nhiễm não mô cầu
Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Nguồn lây
• Mũi họng người bệnh hay người lành màng trùng
• Phát tán khi ho hắt hơi

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Người tiếp xúc gần với ca bệnh có nguy cơ mắc
bệnh gấp 800 lần so với cộng đồng.
• Hút thuốc là (kể cả thụ động) sẽ tăng nguy cơ mắc
thể xâm lấn do màng nhầy đường hô hấp bị tổn
thương và khói thuốc làm tăng tiết nhầy hô hấp 
tăng nguy cơ lây
• Người hút thuốc có tỷ lệ người mang trùng cao
hơn người thường
• Trẻ hút thụ động tăng nguy cơ từ 3 – 5 lần

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Bệnh rất khó có khuynh hướng gây dịch
• Trẻ sơ sinh thường được bảo vệ bằng kháng thể từ
mẹ
• Trẻ < 2 tuổi tỷ lệ mang trùng không triệu chứng là <
2%
• Tỷ lệ người lành mang trùng rất cao ở trẻ em và và

thanh thiếu niên (có thể lên đến 10 – 40%).
• Tỷ lệ người lành mang trùng sẽ cao hơn ở nhưng nơi
sống tập trung

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Tùy sức đề kháng:
– Nhanh  nhiễm trùng huyết
– Nếu cơ thể có miễn dịch ức chế sự nhân lên 
Viêm màng não, Viêm khớp …

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014

Biểu hiện bệnh
• Từ không triệu chứng dù có du khuẩn huyết  tự
khỏi đến nhiễm trùng huyết nặng.
• Viêm màng não và nhiễm trùng huyết là 2 thể
nặng của bệnh.

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Nhiễm trùng huyết:

– Trước đó có thể viêm hô hấp trên sau đó
sốt cao, đau cơ, thường trong ngày đầu
hay 6 h đầu xuất hiện chấm hay mảng
xuất huyết có thể có lẩn ban nhưng tử
ban lúc nào cũng nhiều hơn
– Sau đó có thể xuất hiện sốc.
– Một số trường hợp sốc và tử ban xuất hiện
trong vài giờ đầu của bệnh
Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Nhận biết sớm thể nhiễm trùng huyết
• Dựa vào:
– Xung quanh có người bệnh

– Mức độ tiếp xúc với người lớn
– Tử ban xuất hiện đột ngột cùng lúc sốt thường trong
24h đầu trong khi do siêu vi thường sau vài ngày sốt
– Chú ý các xuất huyết ban đầu chỉ ở trong họng hay
kết mạc
– Sốt kèm lạnh run thật sự
– Đau cơ cổ , lưng, bụng
– Ói kèm đau đầu, đau bụng mà không có tiêu chảy

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


• Đến ngay bệnh viện nếu nghi ngờ mắc bệnh

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Cần phân biệt
• SXH : xuất huyết sau 2 ngày sốt
• Liên cầu lợn ở người lớn

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Phòng ngừa
• Thông thoáng trong sinh hoạt
• Tránh tập trung sinh hoạt chật , đông quá
• Nhà có người bệnh: báo ngay cho y tế địa phương
– Theo dõi người tiếp xúc
– Uống thuốc phòng ngừa: theo hướng dẫn của
nhân viên y tế
– Vệ sinh môi trường

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014


Vắc xin
• Não mô cầu A-C
– Sau 2 tuổi, nhắc lại mỗi 3 năm
• Khi có điều kiện tự chọn

Hội Thảo Phòng ngừa Viêm não mô cầu
Ngày
24/4/2014