Giáo án vật lý 8 tuần 21

Trường THCS Giục Tượng
Ngày soạn: 25/12/2011

Tuần 21
Tiết 21

CƠ NĂNG-ĐỘNG NĂNG-THẾ NĂNG
I-MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
−
Biết: khái niệm cơ năng
−
Hiểu: thế năng hấp dẫn, thế năng đàn hồi, động năng; hiểu được thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào độ
cao của vật so với mặt đất và động năng phụ thuộc vào khối lượng và vận tốc của vật
−
Vận dụng :tìm thí dụ cho các khái niệm cơ năng, thế năng, động năng.
2. Kỹ năng :quan sát, giải thích hiện tượng thông qua các kiến thức đã học.
3. Thái độ tích cực khi làm thí nghiệm, hợp tác khi hoạt động nhóm, tham gia xây dựng bài.
II-CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: 1 lò xo bằng thép. 1 máng nghiêng, 1 quả nặng và một miếng gỗ. Các hình vẽ hình 16.1 a,b.
2. Học sinh: Nghiên cứu kĩ sgk
III-TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. KTBC : (5’)
- Khái niệm công suất, công thức tính công suất, đơn vị từng đại lượng trong công thức? (5đ)
- Bài tập 15.2 (5đ)
2. Bài mới : * Tình huống: Đặt vấn đề như SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
NỘI DUNG BÀI HỌC
HĐ1:Tìm hiểu k/n cơ năng (5’)
Cho hs đọc phần thông báo SKG
Đọc phần thông báo SGK

I- Cơ năng:
GV: Khi nào vật đó có cơ năng?
Khi vật có khả năng thực Khi vật có khả năng sinh
hiện công
công, ta nói vật đó có cơ năng.
-Chốt: KN cơ năng
Nghe, Ghi vào vở.
Vật có khả năng sinh công
-Em hãy lấy ví dụ về vật có cơ Ví dụ: quyển sách trên bàn, quả càng lớn thì cơ năng của vật
năng?
táo trên cây., Quả nặng được đặt càng lớn
trên giá, Nước ngăn ở trên đập Đơn vị cơ năng là jun (J)
cao..
-Đơn vị của cơ năng là gì?
-Jun
HĐ2: Hình thành khái niệm thế
năng:(10’)
-Treo hình vẽ hình 16.1a lên bảng
-Vật a này có sinh công không?

II- Thế năng:
1. Thế năng hấp dẫn:
C1: Quả nặng A chuyển động
xuống làm dây căng. Dây căng
làm quả nặng B có khả năng
chuyển động. Như vậy vật a có
khả năng sinh công.

Quan sát
-Quả nặng A chuyển động xuống

làm dây căng, sức căng của dây
làm thỏi B có khả năng chuyển
động. Vậy quả nặng A có khả
năng sinh công.
-Cơ năng của vật trong trường hợp - Thế năng
* Ở vị trí càng cao so với mặt đất
này gọi là gì?
thì công mà nó có khả năng thực
-Vật càng cao so với mặt đất thì thế -Càng lớn.
hiện được càng lớn nghĩa là thế
năng càng lớn hay nhỏ?
năng của vật càng lớn.
-Thế năng được xác định bỡi vị trí -Thế năng hấp dẫn
của vật so với mặt đất gọi là gì?
-Thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào Độ cao so với vật mốc và khối * Thế năng hấp dẫn là thế năng
gì?
lượng của vật.
được xác định bỡi vị trí của vật
GV: Treo hình vẽ hình 16.2 sgk lên -Quan sát
so với mặt đất. Vật nằm trên mặt
bảng
đất thì thế năng hấp dẫn bằng 0
-Hai lò xo này, cái nào có cơ năng? Lò xo hình b
* Vật có khối lượng càng lớn thì
- Tại sao biết là lò xo hình b có cơ -Vì nó có khả năng thực hiện có thế năng càng lớn.
năng?
công
2. Thế năng đàn hồi:
-Thế năng đàn hồi là gì?
-Là thế năng phụ thuộc vào độ - Thế năng đàn hồi là thế năng

biến dạng đàn hồi
phụ thuộc vào độ biến dạng đàn


Y/c đọc và trả lời C2

HS giải thích

HĐ3: Hình thành khái niệm động
năng: (15’)
GV: Bố trí TN như hình 16.3 sgk
HS: Quan sát
GV: Hiện tượng sẽ xảy ra như thế HS: Quả cầu A chuyển động đập
nào?
vào vật B làm vật B chuyển
động một đoạn
GV: Hãy chứng tỏ vật A chuyển HS: Trả lời
động có khả năng thực hiện công?
GV: Hãy điền từ vào C3?
C3: Quả cầu A lăn xuống đập vào
C4:
vật B làm vật B chuyển động
GV: Làm TN như hình 16.3 nhưng
lúc này vật A ở vị trí (2). Em hãy so Quãng đừơng dịch chuyển ngắn
sánh quãng đường dịch chuyển cảu lại và vận tốc chậm dần.
vật B và vận tốc chuyển động của Phụ thụôc vào vận tốc của vật
vật A. Từ đó suy ra động năng phụ chuyển động.
thuộc vào yếu tố nào?
GV: Thay qủa cầu A bằng A’ có
khối lượng lớn hơn A và làm TH Chuyển động chậm hơn, quảng

như hình 16.3 sgk. Có hiện tượng đường dịch chuyển của vật B dài
gì khác so với TN trước?
hơn
-Động năng của vật phụ thuộc vào Động năng phụ thuộc vào vận
yếu tố nào?
tốc và khối lượng của
*THMT
+Khi tham gia giao thông phương
tiện có vận tốc lớn sẽ khiến cho
việc xử lí sự cố gặp nhiều khó
khăn, nếu xảy ra tai nạn sẻ gây hậu
quả nghiểm trọng.
+Các vật rơi từ trên cao xuống có
Nghe
động năng rất lớn nên rất nguy
hiểm .
+ Biện pháp giáo dục bảo vệ môi
trường:
_ Mọi công dân cần tuân thủ các
qui tắc an toàn giao thông và an
toàn trong lao động.
HĐ4: Vận dụng(10’)
+Vận dụng: cho HS trả lời C9,C10 Lấy VD C9
cá nhân, HS khác nhận xét.
HS khác nhận xét

hồi
C2: Đốt cháy sợ dây, lò xo làm
cho miếng gỗ rơi xuống, chứng
tỏ là lò xo có cơ năng.

III/ Động năng
1.Khi nào vật có động năng
C3: Quả cầu A lăn xuống đập
vào vật B làm vật B chuyển động

C4: Vật A chuyển động có khả
năng thực hiện công bởi vì vật A
đập vào vật B làm vật B chuyển
động.

C5: Thực hiện công
* Cơ năng của vật do chuyển
động mà có gọi là động năng.
Động năng phụ thuộc vào vận
tốc và khối lượng của vật.

IV/ Vận dụng
C9: Viên đạn đang bay. Hòn đá
đang ném, vật đang chuyển động
trong không trung; con lắc lò xo
đang chuyển động...
C10:hình a) thế năng
b) động năng
c) thế năng

GV thống nhất câu trả lời
-Trả lời C10
3/Củng cố: (3’)
Khi nào vật có cơ năng? -> khi vật có khả năng thực hiện công

Trường hợp nào thì cơ năng của vật gọi là thế năng? -> khi vật có độ cao so với vật làm móc.( mặt đất)
Trường hợp nào thì cơ năng là động năng? ( khi vật chuyển động có vận tốc.
-:Đọc mục “Có thể em chưa biết”; làm bài tập 16.1-->16.5; học thuộc các khái niệm và tìm thêm thí dụ
4/ Hướng dẫn về nhà
-Học thuộc bài
-Làm bài tập 16.1->16.3 SBT
-Xem trước bài 17 “ Định luật bảo tòan cơ năng “
5/ Bổ sung